Agam 06 Ang 06 Gnatadharma Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 726

ज्ञाताधर्मकथाङ्गसूत्रे
टीका- 'तएण से मऊरपोयए' इत्यादि - - ततस्तदनन्तर खलु स मयूरपोतकः 'उम्मुकबालभावे' उन्मुक्तबालभावः त्यक्तबालावस्थः 'भिन्नापपरिणयमेते' विज्ञातपरिणतमात्रः, विज्ञातं विज्ञान' तत् परिणतमात्र परिपक्कतावस्थ यस्य स तथा परिविज्ञान इत्यर्थः, दर्शनमा णैव तेन नृत्यकलादि विज्ञातमिति भावः । 'जोन्वणगमणुपत्ते' यौवनकमनुप्राप्तः - तरुणत्वं संप्राप्तः 'लक्खणवंजणगुणोवये ए' लक्षण व्यञ्जनगुणोपेतः -- तत्र लक्षणानि-मगूरलक्षणानि व्यञ्जनानि=मयूरसम्बन्धि शिखाचन्द्रकादीनि मयूरगुणाश्च तैरुपपेतः । ' माणोम्माणपमाणपडिण्णपक्खये हूण कलावे' मानोन्मानप्रमाणप्रतिपूर्ण पक्षपिहूणकलापः मानेन विष्कम्भतः, विस्तारतः । उन्मानेन बाहुल्यतः, उत्सेधेन = उच्चतया प्रमाणेन चायामतः प्रतिपूर्ण पक्षपेगकलापं यस्य स तथा पेईंगकलापः पिच्छसमूहः । 'विचितापिच्छे' विचित्रपिच्छः विचित्राणी = विविधरूपाणि पिच्छानि यस्य स तथा 'सतचंदए 'शतचन्द्रकः शतसंख्यका चन्द्रका यस्य स तथा 'नीलकंठ' नीलकण्ठकः नीलवर्णो hot at a 'नसीलए' नर्तनशीलकः - नृत्यकला परायणः, 'एगाए चप्पुडियाए'
७१४
'तएण से मऊरपोयए उम्मुक्कबालभावे' इत्यादि ।
टोकार्थ - ( नए) इसके बाद (से मऊरपोयए) वह मयूरपोतक (उम्मुक्कबालभावे) बालभाव का परित्याग कर - विन्नायपरिणयमेते जोब्वणगमणुपत्ते) परिपक्वज्ञान वाला बन गया इससे वह देखने मात्र से ही नृत्यकला जानने लग गया। जब वह यौवन अवस्था को प्राप्त हुआ तो (लक्खवंजणगुणो
ए) लक्षणों से तथा मयूर संबंन्धी शिखा चन्द्रक आदि व्यंजनों से एवं मयूरसंबन्धी गुणों से युक्त हो गया । (माणुम्माणप्पमाणपडिपुन्नवखपे हूण कलावे विचितपिच्छे सतचंदए नीलकंठए नच्चणसिीलए) मानसे (विस्तारकी अपेक्षा) उन्मान से (ऊंचाईकी अपेक्षा) और प्रमाण से (आयामकी अपेक्षा) इसका पिच्छ समूह प्रतिपूर्ण था। इसके पांख विविध रूपवाले थे, पांखों
'तरण से मऊ पोयर उम्मुक्कवालभावे' इत्यादि ॥
टीकार्थ - - (तरण) त्यार पछी (से मऊरपोयए) भोरतु मभ्युं (उम्मुबालभावे) भोटु यु (विन्नायपरिणयमेत्त जोव्वणगमणुपत्ते) त्यारे सौंपूर्ण ज्ञानी था गयुं न्यारे ते नुवान थयुं त्यारे ( लक्खणवंजणगुणेव वेए ) भोरना લક્ષણા-કલગી, ચન્દ્રક પીછાંએ અને મારના અધા ગુણેાથી યુકત થઈ ગયું. (माणुम्माणमाणपडिपुन्नपक्व णेहुणकलावे विचित्तपिच्छे सतचंदए rtoise नचणसीए) भानथी ( विस्तारनी दृष्टिमे) उन्मानथी (अयानी दृष्टिो) અને પ્રમાણથી (આયામની દૃષ્ટિએ) તેના પીછાં પ્રતિપૂર્ણ હતાં. તેનાં પીછામાં સેકડ ચંદ્રકા હતા અને તેના કંઠે ભૂરા રંગનો હતા. નાચવા માટે તે હમેશાં તૈયાર જ
શ્રી જ્ઞાતાધર્મ કથાંગ સૂત્ર ઃ ૦૧