________________
આશીવાદ
બિચારા મોહબ્ધ થયેલા તેઓ બોલવા લાગ્યા : “અચ્છા, ઘટ્ટ માલ હમારે લિયે રખના. આપના હાથે એક ટીપું પીવા મળશે તોયે ધણું છે.' બિચારા મેહમાં ભાન ભૂલેલા. નહીં તે અમૃતમાં કંઈ ભેદ હતો હશે ? પાણી જેવું પાતળું અમૃત અને ઘટ્ટ માલ એવો ભેદ અમૃતમાં કદી હાય રે ? પણ માણસ જેના પ્રત્યે મેહાન્ધ બન્યા હોય છે તે જેમ કહે તેમ સાચું માનીને હાજી હા કર્યા કરે છે.
ત્યાર પછી મોહિની ભગવાન દેવોને અમૃત પાવા લાગ્યા. કળશ વધારે વાંકા વળતો જોઈ દેત્યો ગભરાયા. ઈસમેં કુછ ગરબડ તે નહીં હૈ ? દૈત્યોના મંડળમાં રાહુ નામને દૈત્ય હતો. તેણે વિચાર્યું કે આ મોહિનીના કામમાં કંઈક કપટ છે. આ તો રસ્તે ફરનારી સ્ત્રી છે. આના ઉપર વિશ્વાસ રાખ્યો તે ભૂલ કરી છે. રાહુએ વિચાર કર્યો કે દેવના વેશે દેવપક્ષમાં જઈ બેસી જવા દે. નહીં તો રહી જવાશે. રાહુ દેવોની પંગતમાં આવી ચંદ્ર-સૂર્યની વચ્ચે બેસી ગયો. પંગતમાં વિષમતા ન થાય, એટલે ભગ વાન જાણતા હતા કે આ દૈત્ય છે છતાં તેમણે તેને અમૃત પાયું છે..
ઘરમાં કે પંગતમાં ભોજનમાં વિષમતા ન કરે. પંગતમાં વિષમતા કરે તેને સંગ્રહણીને રોગ થાય છે. પૂર્વજન્મના પુણ્યનું જોર હોય ત્યાં સુધી પાપનું ફળ મળતું નથી.
વિચાર કરે. બીજા દેવોને-દન્દ્ર વગેરેને અમૃત મળતું હતું ત્યારે રાહુ ન આવ્યો અને સૂર્ય–ચંદ્રને અમૃત મળવાને વખતે તે વચ્ચે આવ્યો. મનના માલિક ચંદ્ર છે. ચંદ્ર એ મનનું સ્વરૂપ છે. બુદ્ધિના માલિક સૂર્ય છે. સૂર્ય એ બુદ્ધિનું સ્વરૂપ છે. હાથથી અથવા જીભથી મનુષ્ય ભક્તિ કરે છે ત્યારે વિષયરૂપી રાહુ જલદી વિન કરવા આવતો નથી, પણ મન-બુદ્ધિથી મનુષ્ય ઈશ્વરનું ધ્યાન કરે છે ત્યારે વિષયરૂપી રાહુ વિઘ કરવા આવે છે. જ્યારે આપણે મન-બુદ્ધિને પ્રભુના ધ્યાનમાં સ્થિર કરીએ છીએ એટલે વિષયરૂપી રાહુ વિન્ન કરવા આવે છે. મન અને બુદ્ધિને ભક્તિ- રૂપી અમૃત મળે તે વિષયરૂપ રાહુથી સહન થતું નથી. તેથી વિષયો વિધ્ધ કરવા આવે છે. તેમને જ્ઞાનરૂપી સુદર્શન ચક્રથી મારો.
જાન્યુઆરી ૧૯૬૭ રાહુ અમૃત પીવા લાગ્યો. ભગવાને સુદર્શનચક્રથી તેનું માથું ઉડાવ્યું છે. તેનું મસ્તક જ્ઞાનરૂપી ચક્રથી કાપી નાખ્યું. એટલે કે જ્ઞાનરૂપી સુદર્શન ચક્રથી વિષયરૂ૫ રાહુને ઉડાવવો જોઈએ, કાપવો જોઈએ, પરંતુ કેવળ જ્ઞાનથી કે બુદ્ધિથી વિષય-રાહુ મરતો નથી. જ્ઞાન બુદ્ધિને ભરોસે બહુ રહેશે નહીં. એકલા જ્ઞાનથી કંઈ વળતું નથી. એટલે રાહુ અમર રહેલે છે. કેઈ સંત કૃપા ન કરે ત્યાં સુધી વિષયરૂપી રાહુ મરતો નથી.
એકલા જ્ઞાનથી વિષયને નાશ થતો નથી. ઈશ્વર અનુગ્રહ કરે છે ત્યારે મન નિવિષય બને છે. ભગવત્કૃપા વગર મન નિવિષય થતું નથી. આપણે જ્ઞાનને આશ્રય કરીએ, પણ અતિ દીન બનીએ ત્યારે પરમાત્મા કૃપા કરીને વિષય-રાહુને મારશે. કેવળ જ્ઞાનથી નિવિષયતા થતી નથી, આવતી નથી ઈશ્વર કૃપાથી નિર્વિષયતા આવે છે:
विषया विनिवर्तन्ते निराहारस्य देहिनः रसवर्जम् । તોડગ્રેચ પડ્યું નિવર્તિતે (ગીતા ૨-૫૯). અર્થાત વિષય પ્રત્યેને રાગ, વિષયે પ્રત્યેની આસક્તિ તે પરમાત્માને સાક્ષાત્કાર થાય ત્યારે, ઈશ્વરની કપા થાય ત્યારે નિવૃત્ત થાય છે.
દે ભગવાનથી વિમુખ હતા એટલે તેમને અમૃત મળ્યું નહીં. સંસારની મોહિનીમાં ફસાય છે તે ભગવાનથી વિમુખ થાય છે. સંસારની મોહિનીમાં ફસાનારને ભક્તિરૂપી અમૃત મળતું નથી.
મહિનભગવાને બધું અમૃત દેવોને પિવડાવી દીધું અને ખાલી ઘડે લાવી દૈત્યો પાસે પછાડ્યો.
દૈત્યો કહે છેઃ “દગે, દગ, દો. વિષ્ણુ, તું સાડી પહેરીને આવ્યો ! તને શરમ નથી ?'
તે પછી દે અને દૈત્યોનું ભયંકર યુદ્ધ થયું છે. દૈત્યોને પરાજય થયો છે. જે માહિની પાછળ પાગલ બને છે તે જ દૈત્ય છે. સંસારની મોહિનીમાં જે ફસાય છે તે દૈત્ય છે. દૈત્યને પરિશ્રમ, દૈત્યોનું તપ કેવળ સંસારસુખ માટે જ હોય છે. રાવણે કયાં એાછું તપ કર્યું હતું ? હિરણ્યકશિપુએ કયાં ઓછું તપ કર્યું હતું ? પણ તેઓનું તપ ભંગ માટે હતું, ભગવાન માટે ન હતું.
