________________
CHAPTER I
35
persons like Kumārila who deny the existence of the omniscient. According to this interpretation tirthakrt' would mean "those who destroy the Tirtha, i.e. the omniscient" and would specially refer to the Mimāṁsakas who refute the existence of the omniscient. 'Tirthakrtsamaya’ would mean the different views of such deniers of the omniscient: for example, some hold that bhāvanā results from Vedic injunctions, while others urge that niyoga is signified from such injunctions. Owing to this difference of opinions none of these views can be tenable. In other words, as the Mīmāṁsakas hold different views, none of them can be accepted as reliable.
दोषावरणयोहानिनिःशेषाऽस्त्यतिशायनात् । क्वचिद्यथा स्वहेतुभ्यो बहिरन्तर्मलक्षयः ॥4॥ doşāvaraņayorhānir niḥseşāstyatiśāyanāt, kvachid yathā syahetubhyo bahirantar-malakṣayaḥ.
4. As from causes belonging to itself, destruction of external and internal impurities (takes place), so in some
1. “तं प्रत्यपीयमेव कारिका योज्या। तीर्थं कृन्तन्तीति तीर्थकृतो मीमांसकाः
सर्वज्ञागमनिराकरणवादित्वात्। तेषां समयास्तीर्थकृत्समयास्तीर्थच्छेदसम्प्रदाया भावनादिवाक्यार्थप्रवादा इत्यर्थः । तेषां च परस्परविरोधादाप्तता संवादकता नास्तीति कश्चिदेव सम्प्रदायो भवेद् गुरुः संवादको नैव भवेदिति व्याख्यानात्।” Astasahasri. Vasunandi also writes in his Vịtti: . "तीर्थं सर्वज्ञं कृन्तन्ति छिन्दन्ति इति तीर्थकृतः समया आम्नायाः संप्रदाया येषां ते तीर्थकृत्-समयाः, तेषाम् अन्योन्यविरोधात्। सर्वं निरवशेषमवमतं अगम्यावगमनं वा इच्छन्ति अभ्युपगच्छन्ति इति सर्वेषः। तेषां सर्वेषाम् आप्तता परमार्थवादित्वं नास्ति न विद्यते। अतः कः आत्मजीवः निश्चेतनोऽचेतनो भवत्येव। एवकारः अवधारणार्थः। भवं संसारं यान्ति गच्छन्ति इति भवेतः तेषां भवेतां शंखचक्रधरादीनामित्यर्थः । गुरु थः। भवेद् गुरुः भवेतां गुरुः। न च लब्धात्मस्वरूपाणाम्। किमुक्तं भवति-तीर्थकृच्छेदकाम्नायानामपि सर्वमेकेन प्रमाणेन षड्भिरभ्युपगच्छताम् आप्तता नास्ति परस्परविरोधात्। अतो यतिपतिरेव स्यानान्यः।" The interpretation of sarvesām and bhavet by subtle derivation in the vrtti appears to be far-fetched. It is said that by sarvesām it is meant those who wish to understand everything and bhaved guruh means Lord Indra étc. who come to saṁsāra.
