Book Title: Ver ane Badalo
Author(s): Gopaldas Jivabhai Patel
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005002/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badalo [ prAcIna bauddha thAe saMpAdaka geApALadAsa jIvAbhAI paTela sAvidyAyAdhiva davA Pro ktaye gUjarAta vidyApITha amadAvA4-14 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gUjarAta vidyApITha graMthAvali pu0 - 67 vera ane badalo [prAcIna bauddha kathA ] saMpAdaka gopALadAsa jIvAbhAI paTela nahi verena verAni saMmantI kudAcanaM / avena ca samanti esa dhammo sanaMtano // - A jagatama aaN kadApi verathI vera zamatuM nathI, averathI premathI ja zame che: A sanAtana niyama che." amadAvA auchs * dhammapada - gUjarAta vidyApITha amadAvAda-14 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka maganabhAI prabhudAsa desAI mahAmAtra, gUjarAta vidyApITha, amadAvAda-14 mudraka jIvaNajI DAhyAbhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda- 14 (c) gUjarAta vidyApITha, 1956 pahelI AvRtti prata 5,000 bIjI che ke 5,000 prAptisthAna navajIvana kAryAlaya amadAvAda-14 5 navA paisA navembara, 1960 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana A cApaDI taiyAra karavAne vicAra vaDI sarakAre hamaNAM zarU karelI, samAjazikSaNa sAhityane uttejana ApavA mATenI inAma-ceAjanA uparathI thayA. e yeAjanA mujaba A agAu keTalIka cepaDI bahAra pADI che, ane khIjI vicArAya che. A cepaDI temAMnI eka che. khIjI rIte jotAM, A copaDI eka suavasare bahAra paDe che. vAcakane khabara haze ke, AvatA me mAsamAM ApaNe buddha bhagavAnanI 2500mI jayaMtI AMtararASTrIya pAyA upara UjavavAnA chIe. cunaMdA keTalIka bauddha thAonA A saMgraha te nimitte eka ucita ane samayasaranuM zobhItuM prakAzana gaNAya. e kathAe nAnAM tathA moTAM saune mATe kAmanI ane rasa paDe evI che. A vArtAonI bhavya sAdAI evI che ke jagatanA sanAtana sAhityamAM temane sthAna maLavuM ghaTe, ema kahuM te emAM kAMI atyuktidoSa nathI jotA. ' A saMgrahamAM saMdharelI vArtAo bhAI gApALadAse judAM judAM nimitte agAu lakhelI hatI, temAMthI lIdhI che. te badhI avere ja zcame var' e jAtanA bhagavAna gautama buddhanA khAsa upadezanA udAharaNa rUpa che. 'ANe mane mAryAM, ANe mane gALa dIdhI, ANe mAruM nukasAna karyuM. 'e badhI vAta manamAM gAkhyA karavAthI mANasa mANasa vacce vera UbhuM thAya che. paraMtu e veranA badalA levA jatAM badalAmAM vera ja vadhe che. samAjanA vyavahAranuM TuMkamAM A mAnasazAstra che. eTale, temAMthI vijJAnazuddha nItisUtra pedA thAya che, te 3 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ke, veranI zAMti te badalAne vicAra cheDI, "avera' dAkhavavAthI ja thAya che, ane te rIte ja sAce badale paNa vaLI rahe che. e buddhane upadeza yAda karavAnI Aje khAsa jarUra che. cAre bAju verajherane jANe dAvAnaLa pragaTayo che, ane vyaktio tema ja AkhAM rASTra tathA rASTrasamUha paNa tenA vamaLamAM aTavAtAM jAya che. - rAmAyaNa ane mahAbhArata tathA purANanI kathAo peThe A kathAo ApaNu lekajIvananI bhAvasRSTimAM vaNavA jevI che. hiMda dhIme dhIme tene A aNamUla vArase pAcho yAda ANIne apanAvavo joIe. ane bhagavAna buddhanA averanA mahA upadezane lokagata karavo joIe. A ce paDI gujarAtI vAcakemAM e kAma karavAmAM pitAne nAnakaDo phALo Apaze, e AzAe prasiddha karI che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 1. "na zame vera verathI" 2. veranI paraMparA 3. bhAI bhAIne jhaghaDe 4. laDAI 5. takarArano cheDo 6. benI laDAImAM trIjo phAve 7. kaDavI zikhAmaNa 8. aMgulimAla lUMTAre 9. mahAzIla rAjA 10. grAmasevaka madha 11. devadharma kaNa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Da como . Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'na zame vera verathI" prAcIna kALamAM kAzI-vArANasImAM brahmadatta nAme rAjA rAjya karatuM hatuM. tenuM rAjya vizALa hatuM, tenI Avaka bhAre hatI, tenuM lazkara moTuM hatuM, ane tenA bhaMDAra bharelA hatA. te vakhate kesala dezamAM didhIti nAme rAjA rAjya karatA hatA. tenuM rAjya nAnuM hatuM, tenI Avaka najIvI hatI, tenuM lazkara thoDuM hatuM, ane tenA bhaMDAra khAlI hatA. kAzIrAja brahmadatte eka vakhata kesalarAja dIdhIti upara caDAI karI. dIdhIti rAjA pitAnI rANI sAthe nagara choDIne jIva bacAvavA bhAgI gaye. brahmadatte kesala deza kabaje karI lIdhuM. thoDA samaya bAda dIdhIti rAjA bhikSane veze vArANasImAM ja AvIne rahyA. vakhata jatAM tenI rANIne putra avataryo. tenuM nAma dIdhAvu ("dIrdhAyuSI') pADavAmAM AvyuM. kumAra meTe ane samajaNuM thaye, eTale dIdhItine vicAra AvyuM ke, "kAzIrAja brahmadatta amane joI jaze, te traNeyane ThAra mAraze. mATe dIghAva kumArane dUra rAkho ThIka che." Ama vicArI teNe kumArane nagara Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale bahAra sahIsalAmata ThekANe mokalI dIdhA. tyAM rahI kumAra ghaNI vidyAkaLA zIkhe. te samaye dIdhIti rAjAne vALaMda kAzIne rAjA brahmadattanI nokarI karate hate. te eka vakhata dIdhIti rAjAne ane rANIne joI gaye. brahmadattanA vahAlA thavA teNe tenI AgaLa cADI khAdhI ane kahyuM ke, "dIdhIti rAjA pitAnI rANI sAthe ApanA nagaramAM ja chUpe veze - brahmadatte sipAhIone AjJA karI ke, "dIdhIti rAjAne sahakuTuMba pakaDI lAvo." sevakee dIdItine tathA tenI raNane pakaDI ApyAM. brahmadatte hukama karyo ke, "dIdhItine ane tenI rANInA hAtha pITha pAchaLa bAMdhe, temanAM mAthAM mUDI nAkho, Dhola vagADatA vagADatA temane AkhA nagaramAM pherave, ane pachI nagaranI dakSiNa dizAe laI jaI, temanA cAra cAra kaTakA karIne cAra dizAomAM pheMkI de. keI temane agnisarakAra na kare.' sevake te pramANe rAjA-rANInAM mAthAM mUDIne tathA temane avaLe hAthe bAMdhIne nagaramAM Dhela vagADatA vagADatA laI cAlyA. e ja arasAmAM dIghAyu kumArane vicAra Ave ke, "bahu divasathI meM mAtApitAne dIThAM nathI, mATe lAva Aje nagaramAM jaIne temane maLI AvuM." Avo vicAra karI te nagaramAM dAkhala thaye, ane jue che te Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na zame vera verathI" pitAnAM mAtApitAne sipAhIo vadha karavA laI jAya che. te tarata temanI najIka AvyuM. tene dUrathI Avate jaIne dIdhIti rAjAe moTethI bUma pADIne kahyuM, "bApu, tuM lAMbuM joIza nahi, TUMkuMya joIza nahi. verathI vera nahi zame, averathI ja vera zamaze." thoDe thoDe aMtare didhIti upara pramANe traNa vAra be dIdhAvue bApanA A bela sAMbhaLyA, ane hRdayamAM saMgharI rAkhyA. rAjA-rANIne AkhA nagaramAM pheravyA bAda sipAhIo temane dakSiNane daravAjethI nagara bahAra laI gayA. tyAM temanA cAra cAra TukaDA karI, te TukaDA temaNe cAra dizAmAM pheMkI dIdhA, tathA keI te upADI na jAya te mATe tyAM rokIpahere mUkyo. paraMtu cayitene bhulAvIne, dIdhAvue pitAnA mAtApitAnA zabane TukaDA bhegA karyA, ane citA saLagAvI temane agnisarakAra karyo. tyAra bAda citAnI AsapAsa, Dele hAthe te traNa pradakSiNA pharyo. eTaluM karI dIghAvu jaMgalamAM cAlyA gaye. tyAM jaIne te chUTe e khUba re. pachI AMsu lUchI, manamAM kAMIka paMtare racI, te vArANasImAM pAcho Ave, ane brahmadatta rAjAnA mahelane paDakhe hAthIkhAnuM hatuM, tyAM gaye. tyAMnA mahAvatane vInavI tathA khuza karIne te tenI pAse haratIvidyA zIkhavA rahyo. eka divasa brAhmamuhurta vahelo UThIne dIdhAvu hAthIkhAnAmAM madhura svare vINA sAthe gAvA lAge. e Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 vera ane badalA madhura saMgIta brahmadattane kAne paDatAM teNe peAtAnA mANasAne pUchyuM, 'A kANu gAya che?' temaNe javAba ApyA, e te mahAvataneA navA ziSya che.' rAjAe tarata tene peAtAnI pAse teDAvI maMgAvyA, ane tenI pAsethI pharI tenuM gAyana sAMbhaLyuM. tenI AvaDatathI khuza thaI rAjAe tene peAtAnI pAse ja rAkhyA. dvIdhAvu paNa rAjAnI pahelAM UThe, ane rAjAnA sUtA pachI sUe; tenI AjJAnA jhaTa amala kare, tene priya lAge tevuM vacana mele, ane tene khuza rAkhe. thADA divasamAM te rAjAne vizvAsapAtra ane mAnItA Akara banI gayA. eka divasa brahmadatta rAjya ratha joDAvI, zikAra karavA nIkaLyeA. te vakhate dIdhAvu tene ratha hAMkatA hatA. teNe vanajaMgalanI AMTIdhUMTImAM evI rIte ratha hAMkavA mAMDaco ke, rAjAnA mANasA pAchaLa rahI gayA; ane rAjAnA ratha judI ja dizAmAM keTalAya dUra nIkaLI gayA. cADA vakhata bAda rAjAe thAkIne dvIdhAvune kahyuM, ' have ratha cheADI nAkha; huM thAkI gayA chuM. thADIka vizrAMti lauM, teTalAmAM ApaNA mANasA paNa AvI pahoMcaze. * dIdhAvue gheADA cheADI nAkhyA, ne pAte jamIna para palAMThI vALIne besI gayA. rAjA tenA kheALAmAM mAthuM mUkIne sUtA ane thAkane lIdhe tarata ja nidrAvaza thaI gayA. te vakhate dvIdhAvune vicAra AnyA ke, vera levAnA A ThIka avasara che; A duSTa rAjAe mArAM mAtApitAne Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 na zame vera verathI , 11 bhUMDI rIte marAvI nAkhyAM che. ema vicArI teNe myAnamAMthI talavAra kheMcI. paNa te ja vakhate tene pitAnA zabdo yAda AvyA : ' lAMbuM joIza nahi, TUMkuMya joIza nahi. verathI vera nahi zake, averathI ja vera zamaze. ' pitAnI chellI AjJA sthApavI ThIka nahi ema mAnI, teNe talavAra myAna karI, paraMtu UMdhatA rAjAnA mAM sAmuM jotAM, tene phrI pitAnuM maraNa yAda AvyuM ane veranA UbharA caDI AvyA. bIjI vAra paNa teNe pitAnA zabdo yAda karI talavAra myAna karI dIdhI. e ja pramANe trIjI vAra paNa talavAra kheMcIne pAchI myAna karavA jatA hatA, tevAmAM brahmadatta rAjA gabharAyele cahere saphALA jAgI UThayo. dIdhAvue pUchyuM, ' mahArAja, kema gabharAyelA jevA Ama jhabakIne jAgI UThacA ? ' Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara vera ane badale rAjAe kahyuM, "tArA khoLAmAM sUtA bAda mane ravAnuM AvyuM. temAM mArA jUnA duzmana rAjAne putra jANe mAre vadha karavA talavAra ugAmI mArA upara kUdI paDyo, ema meM joyuM. kesala dezanA rAjArANIne te meM kyAranAM ThekANe pADI dIdhAM che, paraMtu temane putra jIvate chaTakI gaye che, tethI avAranavAra mane Ama Dara lAgyA kare che. ekAda vAra te mArA hAthamAM AvI jAya, te pachI huM haMmezane mATe tenI nirAMta karI dauM!' rAjAne moDhe A vAta sAMbhaLI dIghAyune verane Ubhare pharI caDI AvyuM. teNe tarata ja rAjAnA keza pakaDI pitAnI talavAra ugAmI, tathA kahyuM, "he rAjA, huM ja kesalarAjane putra dIdhAvuM chuM. mArAM mAtApitAnuM vera levA tamArI pAse chUpe veze rahyo chuM. Aje have mAruM vera vasUla karavAno vakhata AvI pahoMce che. brahmadatta A joI cuMkI UThyo. te gabharAI jaI dIghAvane page paDyo, tathA pitAnI atyAra sudhInI mitratAne khAtara paNa pitAne jIvatadAna devA mATe karagaravA lAge. eka bAju pitAnA mananI AvI dIna avarathA joIne tathA bIjI bAju pitAnA pitAnA chellA zabda yAda lAvIne dIghAvue hAthamAMnI talavAra pheMkI dIdhI. pachI te bolyo, "he rAjA, jIvatadAna te have tamAre mane ApavAnuM che. kAraNa ke, vera vALavAne lAga joIne pahelAM meM traNa vAra tamArA upara talavAra ugAmI hatI. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na zame vera verathI" paraMtu mArA pitAnA aMtima zabda yAda AvavAthI, dareka vakhate meM mArI talavAra pAchI myAna karI dIdhI hatI. mArA pitAe kahyuM hatuM ke, "bApu, lAMbuM joIza nahi, 8 kaMya jaIza nahi. verathI vera nahi zame, averathI ja vera zamaze." atyAre paNa e zabda yAda lAvIne meM mArI talavAra pheMkI dIdhI che. have te tamAre ja mane jIvatadAna ApavAnuM rahe che." tyAra bAda brahmadatte tathA dIdhAvukumAre ekabIjAne hAtha jhAlI, a nya vera tyAgavAnA zapatha laI, ekabIjAne jIvatadAna ApyuM. pachI rAjA tathA dIdhAvukumAra rathamAM besI nagaramAM pAchA AvyA. rAjAe tarata ja darabAra bharIne pitAnA sarve darabArIone teDAvyA; ane temane pUchayuM ke, kesalarAja dIdhItino putra ApaNuM hAthamAM Ave te tenuM zuM karavuM?' . keTalAke javAba Ape, "tenA hAtha kApI nAkhavA keTalAke kahyuM, "tenA paga kApI nAkhavA;" keTalAke kahyuM, tenAM nAkakAna kApI nAkhavAM;" ane keTalAke kahyuM ke, "tenuM mAthuM kApI nAkhavuM." tyAra bAda brahmadatte dIghAyune AgaLa dharIne kahyuM, "juo, A pite ja kesalarAjane putra dIdhAvuM che." pachI vanamAM banelI hakIkata sIne kahI saMbhaLAvIne rAjAe jAhera karyuM ke, "dIghAvue mane jIvatadAna dIdhuM Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale che, ane meM tene jIvatadAna dIdhuM che. mATe havethI keIe tene kAMI karavAnuM nathI.' pachI dIvAva tarapha pharIne rAjAe tene pUchyuM, kumAra, maraNakALe tArA pitAe tene je lAMbuM na jovAnuM ke TUMkuM na jevAnuM vagere kahyuM hatuM, tene artha have tuM mane kahI saMbhaLAva.' kumAre kahyuM, " "lAMbuM joIza mA eTale ke cirakALa vera laMbAvyA karIza mA. "TUMkuM joIza mA " eTale ke vAtavAtamAM maitrI teDIza mA. "vere vera nahi zame" eTale ke mahArAje mArAM mAtApitAne mArI nAkhyAM, mATe huM mahArAjane mArI nAkhuM te mahArAjanA pakSavALAo pAchA mane mArI nAkhe, ane mArA pakSavALAe temane mArI nAkhe, ema vera lAMbuM cAlyA ja kare, ane tene kadApi aMta Ave nahi. paraMtu have ApaNe pararapara vera tajavAno nizcaya karyo che, eTale averathI ApaNuM vera kAyamane mATe zamI gayuM. e mArA pitAe kahelAne artha che." te sAMbhaLI, prasanna thaI rAjAe dIdhAvu kumArane pitAnI putrI paraNAvI, tathA tenuM kesala dezanuM rAjya tene pAchuM sepyuM. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s veranI paraMparA 6 eka gAmamAM eka kuTuMbI puruSa marI jatAM tene dIkarA dharanuM ane khetaranuM kAma saMbhALavA lAgyA. uparAMta, peAtAnI vidhavA gharaDI mAnI badhI sevAcAkarI paNa te karatA. tenI mAe tene eka divasa kahyuM : khetaranuM, dharanuM, ane mAruM ema badhAM kAma ekale hAthe karavA jatAM tane bahu dhasAre paDe che; mATe tuM have vahu lAva. ' chekarAe kahyuM : * mane kaze! dhasArA paDatA nathI; tathA pArakA gharanI dIkarIne vahu tarIke lAvuM, tepaNa te tArI barAbara saMbhALa rAkhaze tenI zI khAtarI ? tenA karatAM humAM jema cAle che tema ja bhale cAlatuM! ' chatAM mAe tA, dIkarAnA sukhaneA vicAra karI, eka sArA gharanI kanyA sAthe tene paraNAvI dIdhA. paraMtu te vadhu vAMjhaNI nIkaLI. tene kAMI saMtAna ja na thayuM. mAe dIkarAne kahyuM : ' tuM pharI paraNa. saMtAna vagara te! vaMza jAya!' dIkarAe kahyuM : 'tAre teA dhara saMbhALanAra eka mANasanI jarUra hatI; te mANasa tane maLyuM che. have pAchA vaMzanI ciMtA karI, khIjI vahu dharamAM lAvIe, tA ghaDA ja vahArI lAvavA jevuM thAya ! * 15 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale chatAM mAe Agraha cAlu rAkhyuM. tyAre vahue vicAryuM ke, mane Agraha che eTale dIkare Aje nahi ne kAle paNa kabUla thaze ja; te vakhate game te strI zoka tarIke Ave, tenA karatAM huM pote ja sArI joIne kaI kanyA zodhI lAvuM te kevuM? ema vicArI teNe eka sArI kanyA zedhI kADhI. ane pitAnA patine tenI sAthe paraNAvI dIdhe. navI vahu bahu sAlasa hatI. jUnI vahu tene re ja pitAne hAthe rAMdhIne jamADatI. teNe navI vahune kahI rAkhyuM hatuM ke, tane dahADA rahe tyAre mane e khuzakhabare sauthI pahelAM kahevI. - te pramANe navI vahune dahADA rahyA, eTale teNe e vAta jUnI vahune kahI. jUnI vahue chAnAmAnA kazIka davA tenA khAvAmAM bheLavI dIdhI; eTale bIje ja mahine navI vahune kasuvAvaDa thaI gaI. thoDA mahinA pachI navI vahune pharIthI dahADA rahyA. teNe te vAta jUnI vahune kahI. A vakhate paNa jUnI vahue tene chAnAmAnA davA khavarAvI dIdhI, eTale tene kasuvAvaDa thaI gaI. pAsenI paDozaNe A joI vicAra karyo. teNe navI vahune samajaNa pADI ke, tane chokarAM thAya te tuM gharanI mAlika thaI bese, te mATe tArI zoka tane kazuM khavarAvIne kasuvAvaDa karAvI de che. mATe have tene dahADA rahe tyAre tene khabara paDavA na daIza, ane tenA hAthanuM kazuM khAIza pIza nahi. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ veranI paraMparA navI vahue have tema karyuM. paNa jyAre tenA peTa vagerenA AkAra uparathI jUnIne khakhara paDI, tyAre te navI vahune vaDhavA lAgI ke, teM dahADA rahyAnI khabara mane kema na kahI? 676 navIe ze! sIdhA javAba na ApyA. paNa jUnI vahu samajI gaI ke, navI vahune mArA upara vahema gayA che. te have tene davA khavarAvavAneA kaMIka upAya zeAdhavA lAgI. eka vakhata lAga joI teNe thADI davA navI vahunA khArAkamAM bheLavI dvIdhI. navI vahue te khArAka khAdheA; paraMtu A vakhate garbha mATA thaI gayA hatA eTale gaLI paDayo naha. paNa navI vahunuM pIDAmAM bhAgI gayuM. zarIra te maratI vakhate teNe "meA pADI pADIne jUnI vahune saMbhaLAvyuM ke, ' teM mArAM traNa chekarAM mAryAM, ane chevaTe mArA paNa jIva lIdhA. have pachIne janme huM tArAM traNa chekarAM khAuM ane tane paNa khAuM tyAre kharI !' maratI vakhatanI A kAramI icchAthI navI vahu khIje janme te ja dharamAM bilADI thaIne janmI. navI vahunA maravAnuM kAraNa jANI jUnI vahune tenA patie eTalA badhA DhAramAra mAryAM ke, te paNa thADA divasamAM marI gaI ane e ja gharamAM maradhI thaI te janmI. A maradhIe IMDAM mUkayAM ke tarata pelI khilADI AvIne khAi gaI. traNa vakhata khilADIe Ama ja karyuM, ane pachI tA teNe maradhIne ja pakaDI. maradhIe maratI ve.-3 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale vakhate vicAryuM ke, A bilADI traNa vakhata mArA IDa khAI gaI ane have mane pitAne ja khAya che te. have pachIne janma huM tene ane tenI saMtatine khAuM evuM thaje. pachIne janma maradhI vAghaNa thaI ane bilADI haraNa thaI. haraNIe traNa vakhata baccAne janma Ape, paNa dareka vakhate pelI vAghaNa te baccAMne khAI gaI. pachI te vAghaNe haraNIne ja pakaDI. maratI vakhate haraNIe vicAryuM ke, A vAdhaNa traNa vakhata mArAM baccAMne khAI gaI, ane have mane ja khAvA lAgI che. te have pachIne janma huM tene ane tenI saMtatine khAuM evuM thaje. pachIne janma haraNa (eTale ke navI vahu) zrAvarita nagarImAM eka zrImaMta gharamAM dIkarI tarIke janmI. tenuM nAma bhadrA pADavAmAM AvyuM. ane pelI vAghaNa (eTale ke jUnI vahu) te ja nagarImAM tevA ja sukhI gharamAM dIkarI tarIke janmI. tenuM nAma dhanyA pADavAmAM AvyuM. nasIbajoge te baMnenAM lagna subAhu nAmanA eka ja pati vere thayAM. bhadrA (eTale ke navI vahu) A vakhate pahelI paraNI hatI. paraMtu tene saMtAna na thavAthI te pote ja dhanyAne samajAvIne zeka tarIke gharamAM lAvI. dhanyAe thoDA mahinA bAda putrane janma Ape. bhadrA te putrane jAte ja barAbara sAcavatI tathA ucheratI. AjubAjunAM ADozIpADezI bhadrAnAM khUba vakhANa karatAM. dhanyA paNa bhadrAnI mamatAthI gaLagaLI thaI jatI. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 veranI paraMparA paNa jyAre cAre tarapha keIne vahema paDe tevuM na rahyuM, tyAre bhadrAe te chokarAne mArI nAkhyo. keAIne kazI khabara paDI nahi; ane badhAMnI sAthe bhadrA paNa khUba zeka karatI chAtI phUTavA lAgI ! thoDA mahinA bAda dhanyAe pharIthI putrane janma Ape. bhadrA A vakhate bahu ja kALajIthI ane jatanathI te putrane ucheravA lAgI. badhAM tenI kALajI ane sAcavaNIthI rAjI rAjI thaI gayAM. pachI jyAre keIne vahema paDe tevuM na rahyuM, tyAre teNe te chokarAne paNa chAnAmAne mArI nAkhyo. sau bhAre zoka karavA lAgyAM. paraMtu A vakhate dhanyAne manamAM vahema AvyuM ke, bhadrA ja mArAM chokarAne mArI nAkhe che. paNa bhadrAnI khyAti evI sArI hatI ke, dhanyA pitAne vahema keIne kahI zakI nahi. paNa trIjI vakhata jyAre te garbhavatI thaI tyAre teNe patine kahyuM ke, A vakhate huM suvAvaDa mATe mAre piyara ja jaIza, ane pachI chokare barAbara, mATe thaze tyAre ja pAchI AvIza, patie tarata e vAta kabUla rAkhI. dhanyAe pitAne piyera eka suMdara putrane janma Ape. bhadrA A. tarapha dhanyAne tathA tenA putrane teDI lAvavA pati upara dabANa karavA lAgI. chevaTe, bhadrA tathA tene pati baMne jaNa dhanyAne teDI lAvavA tene piyara gayAM ane tene tathA tenA putrane Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ p vera ane badalA laIne peAtAnA ghara tarapha AvavA nIkaLyAM. dhanyA bhadrAnA mAM sAmuM joI joIne bahu duHkhI thavA lAgI. ene ema ja lAgavA mAMDayuM ke, ghera paheAMcatAM ja bhadrA eka-be divasamAM chekarAne mArI nAkhaze. paNa bhadrAnI AkharU eTalI badhI sArI hatI, tathA patine paNa bhadrA upara eTalA badhA vizvAsa hatA ke, dhanyA kazuM mAMe kahI zakI nahi. bhadrA hasatI hasatI vAraMvAra chekarA sAmuM ja joyA karatI. tevAmAM eka vakhata dhanyAe bhadrAnI AMkhamAM evA vikAra joyA ke, te pAtAnA cheAkarAne laIne pAchI dADI; ane mArgamAM eka sthaLe buddha bhagavAna upadeza ApatA hatA tyAM jaI, temanA caraNamAM teNe pAtAnA cheAkarAne mUkI dvIdhA. pAchaLa ja tenA pati ane bhadrA paNa doDatAM dADatAM AvyAM. buddha bhagavAna badhuM samajI gayA. temaNe te badhAMne pAse besADIne, eka janmanuM vera khIjA janmamAM kevI rIte cAlyA kare che, ane te janmanuM vera pAchuM tenI pachInA janmamAM kevuM cAlyA kare che, te viSe eka vAta upADI. eka janmamAM eka nALiyAe sApane mAryAM; pachInA janmamAM te sApe vAdha thaIne, haraNa khanelA nALiyAne mAryAM; ityAdi. pachI janmeAjanma e verane ema cAlyA karatuM tathA vadhatuM jatuM batAvIne bhagavAne kahyuM ke, A vera-cakrane aTakAvavAnA sAcA upAya e che ke, verane premathI bhUMsI kADhavuM. veranA badale levAthI veranA aMta AvatA nathI, paNa navuM vera pAchuM UbhuM thAya che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ veranI paraMparA buddha bhagavAnanA A upadezanI asara khAsa karIne baMne vahuo upara bhAre thaI. jANe temanA ja pUrvajanmanI vAta jANI laIne bhagavAna A badhuM na saMbhaLAvatA hoya! bhadrAnI AMkhamAMthI dhAra AMsu vahevA lAgyAM. te UThIne belyA vinA bhagavAnane caraNe paDI, ane pachI dhIme dhIme UThIne dhanyA pAse gaI ane tenA khoLAmAM mAthuM mUkI dhrusake dhrusake raDavA lAgI. dhanyAnI AMkhamAM paNa AMsu mAtAM na hatAM. teNe paNa bhadrAnuM mAthuM UMcuM karI hRdaya sarasuM dAkhyuM, ane pachI potAnA patinA khoLAmAMthI pitAne dIkare laIne pitAne hAthe bhadrAnA kheLAmAM mUkI dIdhe! - bhadrA raDatI raDatI te chokarAnA meM sAmuM joI rahI, ane pachI tarata te chokarAne chAtI sarasa laI, buddha bhagavAnane caraNe paDI. Ama, traNa traNa janmathI cAlatA AvelA verane, bhagavAnanA caraNa samakSa, aMta AvI gayo ! Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAI bhAIne jhaghaDo zAkyavaMzI kSatriya ane kelIyavaMzI kSatriye bhAI bhAI thAya. teo rohiNI nadIne sAmasAme kAMThe AvelAM be gAmamAM rahe. zAkyo kapilavastu gAmamAM ane kelI kelIyA gAmamAM. baMnee maLIne rohiNI nadInA nAnA pravAhane baMdha vaDe bAMdhI lIdhuM hatuM ane pachI te pANI vaDe te leke pitAnAM khetaromAM DAMgaranI khetI karatA. jeTha mahine AvyA, te vakhate repa karamAvA mAMDyA. eTale baMne gAmanAM khetaramAM kAma karatA majUre bhegA thayA. kelIya gAmavALA belyA: "A pANI je baMne bAjunA khetaromAM vALIzuM, te nahi tamane pUratuM thAya ane nahi amane pUratuM thAya. amAre pAka te have eka pANIthI ja taiyAra thaI jAya tevo che; mATe badhuM pANI ane vALI levA de." javAbamAM sAmAvALA belyA: "tame tamArA koThAra bharI lo, eTale pachI ame amArAM ghareNAMgAMTha ane paisATakA laI, tamAre AMgaNe bhIkha mAgatA thaIe kema? rara Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAI bhAInA jhaghaDe 23 amArA pAka paNa eka ja pANIthI taiyAra thAya tevA che, eTale A pANI amane ja levA de !" '' nA, e nahi bane ! ame nahi levA I e ! ' ' " ame paNa nahi levAI e ! ' evI meAlAbeAlImAMthI eke UThI sAmAne tamA lagAvI dIdhA. pelAe paNa sAmA dIdhe. emAMthI vAta vadhI; ane pachI teA ekabIjAnA mAlikAnA kuLanA gATALAe sAmasAmA kahI batAvI, te gALAgALI ane mArAmArI upara AvI gayA. ema thADuM vaDhI-jhadhaDI tee peAtAtAnA mAlikA pAse phariyAda karatA dADayA. mAlikA paNa te sAMbhaLI hathiyAra laI nIkaLI AvyA ane nI AgaLa bhegA thayA. . " AvI jAe, joi e te kharA tame AvA AvAnuM jora ! ' '' "AvI jAe, ame paNa joI e tamA tevA tevAnuM jora ! '' cADI vAramAM talavArA kheMcAI hAta ane sAmasAme lAhI reDAyuM hAta. paraMtu tevAmAM tenI vacce paDIne eka jaNa bekScA : " bhAI A, jarA sAMbhaLeA. A pANInI kiMmata keTalI gaNA che ? '' Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale pANInI vaLI zI kiMmata? bahu te eka phasala jeTalI!" have, eka kSatriyavaMzI mANasanA jIvanI kiMmata zI gaNe che?" kSatriyanA jIvanI te vaLI kiMmata gaNAya? te te amUlya kahevAya." te pachI, bhAIo, ghaDIka phasala jeTalI kimatanA pANI mATe tame kSatriya bhAI bhAI seMkaDonI saMkhyAmAM kapAI maravA taiyAra thayA che, emAM zuM DahApaNa che?" keI pakSavALA A savAlano javAba ApI zakyA nahi. baMne pakSa ThaMDA paDI jhaghaDAne samajapUrvaka nivaDe lAvI, sAmasAme ekabIjAne bheTI, pitapotAne ghera gayA. A jhaghaDe aTakAvavA vacce paDanAra e puruSa keNa hato? pachIthI buddha bhagavAna tarIke AkhA jagatamAM je jANItA thayA, te puruSa ja te hatA. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 22 : laDAI jalacara paMkhIono rAjA haMsa eka sarovarane kinAre raheto hate. thalacara paMkhIone rAjA mera eka parvata upara rahetuM hatuM. baMnenAM rAjya meTAM hatAM tathA pAse pAse AvelAM hatAM. eka vakhata haMsanA rAjyamAMthI eka bagalo pharate pharate moranA rAjyamAM gaye. te tyAM keTalAka divasa rahyo. tyAMnAM paMkhIeAe tene pUchavuM: "tane amAruM rAjya kevuM lAge che? tathA amAre rAjA kevo che?" bagalo tucchakArathI hasIne be : "Avo mAravADa jevo nirjaLa deza, ane strIonI peThe raMgaberaMgI TIlaDIo paherIne pharate tamAre rAjA ! vAha deza, vAha rAjA !" paMkhIoe kahyuM: "kamaLanI pAMkhaDIo phelI khAnAre tamAre rAjA ane kAdavakIcaDathI saMDyA karate tamAre deza! zA mee tuM amArI niMdA kare che?" ' pachI te vAtavAtamAMthI belAbelI ane belAbelImAMthI mArAmArI thaI beThI! eTale nagaranA koTavALe te badhAne pakaDIne erarAjA pAse rajU karyA. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badalA : " paMkhIee pAtAnA bacAvamAM kahyuM H " mahArAja, A duSTa khagalA ApaNA rAjyamAM AvI, ApanI ane ApaNA rASTranI Ama Ama niMdA kare che. " merarAjA A sAMbhaLI gusse thaI gayA ane teNe bagalAne kahyuM : jA, hamaNAM ja jaIne tArA rAjAne kahe ke, ame laDavA AvIe chIe; raNamedAnamAM jaNAze ke, kANa strI jevuM che ane kANu zUravIra che. '' sArarAjAne vajIra gIdha vacce paDayo. teNe kahyuM : " AvI nakAmI vAtamAMthI te laDAInuM kaheNa mAlAtuM haze ? ane laDAIthI kazI khAkhatanA pheMsale thAya kharA ? laDAImAM zUravIra ja jIte athavA je sAcA haiAya te ja jIte, ema zI rIte kahevAya ? ' mAre gIdhane dhamakAvI cUpa karI dvIdhA. ane bagalA mArarAjAne saMdeza laI vidAya thayA. 29 gheADA vakhatamAM baMne rAjAe vacce bhAre laDAI thaI. bahAdurIthI laDavA chatAM mArarAjAnuM dhaNuM lazkara haNAyuM. teNe have yuktinA AzarA lIyeA. thADA kAgaDAone samajAvIne Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laDAI teNe haMsarAjAnA rAjyamAM kalyA. kAgaDAoe haMsarAjA pAse jaIne rAjAnI niMdA karavA mAMDI. "e duSTa morarAjAne na laDavAnuM samajAvavA jatAM teNe amane dezanikAla karyo che, ItyAdi, ItyAdi. haMsarAjAe khuzIthIte kAgaDAone pitAnA killAmAM Azare Ape. lAga joI, eka dahADe teoe killo cAre bAjuthI saLagAvI mUkyo. bhAre doDadhAma ane hehA thaI gaI. A lAga sAdhI mararAjAe pitAnuM raheMsaThuM lazkara ekaThuM karI haMsarAjA upara humalo karyo. haMsarAja hAryo ane mAMDa jIva bacAvI nAsI chUTayo. S re i gIdhe have merarAjAne kahyuM: "ApaNe jItyA kharA, paNa te ApaNA baLathI jItyA nathI. haMsarAjA atyAre nAsI gaye che, paNa jarUra te pharI lazkara bheguM karIne thoDA divasamAM 25 pAcho Avaze. comAsuM besaze eTale jaLacara paMkhIo bamaNuM jora karI zakaze, ane ApaNe A kIcaDavALA dezamAM phAvIzuM nahi. mATe A nAhaka UbhI thayelI laDAI ahIMthI ja patAvI de, ane haMsarAjA sAthe suleha karI tenuM rAjya pAchuM ApI tene rAjI kare. te ja A vadhatA jatA verane aMta Avaze." Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane dalA mArarAjAe gIdhanuM kahyuM na mAnyuM, teNe te haMsarAjAne peAtAnI sAthe kedrI tarIke laIne ja pAtAne deza pAchA pharavAnA niradhAra karyo. ja 29 bIjI khAju haMsarAjAnA vajIra cAtake sAraseAnI eka TukaDIne pAchaLathI mArAjAnI rAjadhAnI upara humalA karavA mAkalI. rAjadhAnImAM rAkheluM mArarAjAnuM gheADuMdhaNuM lazkara kapAI gayuM ane sArasAe mArarAjAnI rANIenI mAhI vale karI. ja A samAcAra maLatAM ja peAtAnI rANIone cheADAvavA mArarAjAe peAtAnA lazkara sAthe rAjadhAnI tarapha dADI javAnA vicAra karyAM. sArasa te vakhate gIdhe tene pharIthI kahyuM ke, ema karIzuM teA haMsarAjA ApaNI pAchaLathI bIjo humalA karaze. tenA karatAM have A kAramI laDAI laMbAvavAne khale haMsarAjA sAthe dAtI karIne badhA jhaghaDA patAvI dA. ApaNe tene rAjya pAchuM ApIzuM, te haju ApaNA hAtha UMcA raheze ane te tarata ApaNA dAta thaze. mArarAjAne have kaMIka sarnaja AvI. teNe haMsarAjA sAthe suleha karavA gIdhane ja mAlyA. tt gIdhe jaIne haMsarAjane kahyuM : " A laDAI nakAmI UbhI thaI che. ene laMbAvavAthI ApasaApasamAM vera . Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laDAI vadhatuM jAya che. mararAjAne tamArI sAme kaze nathI. te tamArI mitratA ja Icche che. tamAruM rAjya te tamane pAchuM Ape che, ane tamane jAte maLI dostI karavA mAge che." haMsarAjAne thayuM ke, AmAM paNa kAgaDAo jevuM kaMIka kAvataruM te na hoya! paraMtu haMsarAjAnA vajIra cAtaka cAtake haMsarAjAne samajAve; ane merarAjA jAte deratI karavA AvatA hoya, to premathI tene satkAra karavo, evI salAha ApI. haMsarAjA kabUla thayo. teNe potAnA rAjyamAM cAre tarapha teNe baMdhAvyAM ane utsava karAvyo. erarAjA AvyA tyAre te tene sAme levA gaye ane premathI bheTo. pachI baMne jaNA darabAramAM eka ja siMhAsana upara beThA. najIvI vAtamAMthI kevI kAramI laDAI UbhI thaI, tene vicAra karI baMne pastAvA lAgyA. merarAjA thoDA divasa haMsarAjAnI paroNAgata cAkhI pitAne deza pAcho pharyo, tyAre haMsarAjAnI sAcI deratI paNa sAthe lete gaye. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa takarAranA cheDA takarAra haMmezAM baMne pakSanI saMkAraNIthI ja AgaLa vadhe che. zarUAta bhale eka pakSe karI hAya; paraMtu sAme pakSa temAM na joDAya, tA takarAra UbhI ja na thAya. takarAra eka vAra UbhI thayA pachI baMne pakSa temAM sAmasAmAM kAraNeA ApyA kare che, eTale te lakhAyA kare che. jo bemAMthI eka pakSa paNa te takarAra UbhI thavAmAM pAte ApelA kALA joI le ane samajI jAya, te tarata takarAranA IMDA AvI jAya. buddha bhagavAnanA samayanI vAta che. vizAkhA buddha bhagavAnanI parama bhakta ane dhanika ziSyA hatI. buddha bhagavAnanA ziyAne tenA dharamAM jyAre joIe tyAre annapAna nitara maLatAM. eka vakhata eka vRddha bhikSu peAtAnI saMbhALa heThaLanA eka juvAniyA bhikSu sAthe vahelI savAre vizAkhAne ghera bhikSA mAgavA gayA. vizAkhAne tyAM kAMjI pIdhA bAda, pelA juvAna bhikSune tyAM besADI, vRddha bhikSu bIjAne ghera gayA. te vakhate vizAkhAnA putranI DhIkarI peAtAnI dAdI vatI bhikSuonA satkAranuM kAma saMbhALatI hatI. te pelA juvAna bhakSu mATe vAsaNamAM pANI gALatI hatI, * te 30 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 takarAranA chaDA vakhate te vAsaNanA hAlatA pANImAM pitAnA menuM vicitra rIte hAlatuM dekhAtuM pratibiMba joIne te hasI paDI. pelo juvAna tene hasatI jaIne hasavA lAgyA. ene hasate joI te belI, "mAthA-mUMDo mArI sAmuM joI hase che zAne vaLI!" tenA javAbamAM pilo beH "tuM mAthAmUMDI, tAro bApa mAthA-mUMDe, ane tArI mA paNa mAthA-mUMDI!' pelI raDatI raDatI rasoDAmAM pitAnI dAdI vizAkhA pAse doDI gaI. dAdIe tene raDavAnuM kAraNa pUchayuM. teNe dAdIne badhI vAta kahI saMbhaLAvI. vizAkhA tarata pelA bhikSa pAse AvI ane belI, "bhadaMta ! Apa gusse zA mATe thAo cho? mAthAnA vALa mUMDAvI, phATelAM vanI kathA paherI, hAthamAM ThIba laIne bhikSA mATe karanAra bhikSane keI mAthA mUDo kahe, te emAM khoTuM lagADavA jevuM zuM che?' juvAna bhikSue javAba Ape : "bAI, tame mArA mAthAnA vALa mUMDAvyAnuM te barAbara samajatAM lAge che; paNa ANe mane mAthA-mUMDe" kahI khAmukhA gALa dIdhI, e tamane samajAtuM hoya ema lAgatuM nathI!" vizAkhA e juvAnane ke pitAnI pautrIne samajAvIne zAMta na pADI zakI. eTalAmAM e juvAna bhikSane saMbhALanAre pela. vRddha bhikSu tyAM AvI pahoMcyA. teNe badhI takarAra jANyA bAda pelA juvAniyAne Thapake ApatAM kahyuM: "mAthuM Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badalo mUMDAvI, hAthamAM kaTake ThIba laIne bhikSA mATe karanAra bhikSane "mAthA-mUDe' zabdamAM khoTuM lagADavA jevuM zuM che?" e sAMbhaLI pelo jAvAmi beH "vAha! tame pitAnI A upAsikAne kazo Thapake ApavAne badale mane zA mATe A badhuM saMbhaLAve che? bhikSane "mAthA-mUDe" kahI saMbadha e zuM yogya che?" rIta &mAja vi DIET eTalAmAM buddha bhagavAne tyAM AvI poMcyA. temaNe A badhI takarAranuM kAraNa pUchyuM. vizAkhAe zarUAtathI mAMDIne badhuM kahI saMbhaLAvyuM. bhagavAne vizAkhAne kahyuM: "mArA ziSya mAthAnA vALa mUMDAvI vicare che, teTalA mATe ja tArI pautrI temane "mAthA-mUMDA" kahI saMdhe, e zuM yogya che vAru? bhikSa thanAramAM mAthuM mUMDavA sivAya ke ThIba laI bhIkha mAgavA sivAya bIjAM kazuM ja mahatva nathI zuM?" Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ takArane cheDe A sAMbhaLI tarata pele juvAna bhikSa Ubho thaI hAtha joDI belI UDyo: "bhagavAna ! A savAlane Apa ja barAbara samajI zakyA. mArA A upAdhyAya ke A upAsikA e savAla samajI ja na zakyAM." pachI bhagavAne tene paNa saMbhaLAvatAM kahyuM: "mAthuM mUMDAvI, badhuM choDI, nirvANa mATe agresara thanAra bhikSue paNa game tyAM daSTi karI, asaMyamIpaNe phAve tema hatyA karavuM e paNa hInatA che; ane hInatA ke pramAda bhikSue kadI na sevavAM joIe." A sAMbhaLI pelA juvAna bhikSune pitAnI bhUla paNa samajAI. teNe kabUla karyuM ke, "pelI chokarI tarapha najara karI, tene hasatI joI huM hasavA lAge na heta, te mAre tenI gALa sAMbhaLavI na paData. meM mArA bhikSadharmane na saMbhA, eTale te evA zabdo belI. paraMtu te zabda bolavA tene mATe egya hatA ke nahi tenI takarAra mAMDavAne badale, huM mArI bhUla samajIne ja zAMta besI rahyo heta, te mane vadhu chAjata." sAthe UbhelA sIe tenI A samajane vakhANI. pachI bhagavAna bhikSuo sAthe potAnA utArA tarapha vidAya thayA. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM enI laDAImAM trIjo phAve mud bhagavAnanA keTalAka sAdhue eka gAmanA utArAmAM cAmAsuM karavA rahyA hatA. gAmaleAkeAe peAtAnI chata pramANe temane kharachaTa ke suMvALA evA kAmaLA ke kAmaLI eDhavA pAtharavA ApyAM hatAM. cAmAsuM pUruM thatAM sAdhue pAtapAtAne maLelI cIjo sAthe laIne ke pAchaLa mUkIne cAlavA lAgyA. chevaTe be sAdhue ane e barachaTa gUNapATa tathA eka suMvALuM khansa pAchaLa bAkI rahyAM. have te be sAdhumAM takarAra paDI ke, peluM suMvALuM khasa kANu le? tevAmAM te gAme thaIne pasAra thatA upanaMda nAme sAdhune temaNe joyA. teoe tene peAtAne ghaDA patAvI ApavA vinaMtI karI. upanaMdane AvA jhadhaDAomAM kAjIpaNuM karavAnA zAkha hatA, ane temAMthI te lAbha paNa khAtA. teNe tarata te jhadhaDAnA nikAla lAvI ApavAnuM kabUla karyuM. baMne sAdhune teNe pelAM be kharachaTa gUNapATamAMthI eka eka vaheMcI ApyuM, ane takarAra patAvI ApavAnA mahenatANA tarIke peluM suvALuM anUsa pAte rAkhI lIdhuM! pelA be sAdhuo mAM vakAsIne jotA rahyA. pachI jyAre teo buddha bhagavAnane maLyA, tyAre temaNe upanaMda ra Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ benI laDAImAM trIjo phAve 35 viSe phariyAda karI. buddha bhagavAne javAbamAM temane nIcenI vAta kahIH gaMgA kinAre be jaLabilADIo rahetI hatI. eka vakhata temAMnI eke hita jAtanuM moTuM mAchaluM pakaDyuM. paNa te mAchaluM te bilADIne ja jora karIne pANInI aMdara kheMcI javA lAgyuM. tyAre te jaLabilADIe bIjIne kahyuM ke, "tuM je madada kare to ApaNe baMne thaIne Ane bahAra kheMcI kADhIe, ane pachI baMne jaNa AnaMdathI tene khAIe.' pelI bIjI jaLabilADI tarata tenI madade gaI, ane pachI baMnee maLIne te mAchaluM bahAra kheMcI kA. rohita mAchalAnuM mAthuM ane pUMchaDI nakAmAM hoya che; vacalo bhAga ja sAre gaNAya che. pelI be jaLabilADIemAM have takarAra paDI ke, e mAchalAne vacalo bhAga koNa le? pahelI bilADI kahe ke, tene paheluM pakaDyuM hatuM, eTale mAre haka kahevAya. tyAre bIjI kahe ke, meM madada na karI heta te tene tAre choDI ja devuM paDyuM hata, mATe mAre haka kahevAya. - A takarAra lAMbI cAlI; ane te bemAMthI keI ja kazI samajUtI upara AvavA taiyAra na thayuM. evAmAM tyAM jaIne eka ziyALa jatuM hatuM. baMnee tene belAvIne vAta karI, tathA nyAyathI bhAga vaheMcI ApavA jaNAvyuM. ziyALe kahyuM ke, bhalabhalI meTI takarAre meM cUkavI ApI che; te A nAnIzIka takarArane te zo Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B vera ane alA hisAba? paNa tame baMne mArA cukAdA kabUla rAkhavA dhaMdhA, tA ja huM tamArA jhaghaDAmAM vacce paDuM ! baMne jaLakhilADIo tenA cukAdA mAthe caDAvavA kabUla thaI. pachI ziyALe pelA mAchalAnA traNa TukaDA karyAM mAthuM pahelIne ApyuM, pUMchaDuM bIjIne ApyuM, ane vacalA bhAga peAtAnI mahenatanA badalA tarIke laI te rastA pakaDayo ! baMne jaLakhilADIA mAM vakAsIne joI rahI. pachI temAMnI pahelI khAlI ke, jo ApaNe baMnee samajIne vacalA bhAga thADA thADA lIdhA hAta, teA Ama ene navuM sUkuM mAthuM ane khIjIne cavaDa pUMchaDuM cAvavAne vArA na Avata! peluM ziyALa jyAre vacalA bhAga laIne peAtAnI ziyALavI pAse gayuM, tyAre te rAjI thatI thatI pUchyo lAgI ke, tame pANImAM pesI zakatA nathI, chatAM bhalabhalA mAchI-mAranA hAthamAM paNa na Ave tevA rAhita mAlAnA vacalA bhAga kevI rIte lAvyA ? ziyALe kahyuM H takarAra paDavAthI prANIe nukasAnamAM Utare che; be jaLabilADIonI takarAramAM mane A uttama mAlAnA uttama bhAga manyA che. be jaNamAM jyAre takarAra paDe che, tyAre te trIjA pAse nyAya karAvavA doDe che. e trIjo temane kAjI thAya che ane peAtAnuM peTa bhare che! e trIjo jeTaluM paDAvI jAya che, tenA dazamA bhAga paNa jo pela Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaDavI zikhAmaNa bemAMthI eka jaNa jatA karavA taiyAra thAya, aa takarAra ja UbhI na thAya, ane badhA lAbha e be jaNamAM je vaheMcAya ! 7 kaDavI zikhAmaNa buddha bhagavAnanA eka ziSya bahu kreAdhI ane cIDiyA hatA. tenI kAI bhUla batAve ke "kAI tene TAMke, tA te tarata gusse thatA tene mAravA taDatA. bhagavAnanA jANavAmAM A vAta AvatAM, temaNe tene beAlAvyA ane samajAvIne kahyuM ke, ApaNI bhUla batAvanAra tA kharI rIte ApaNA upara upakAra kare che; te badala tenA AbhAra mAnavA joIe. tene badale tuM tArI bhUla kADhanAra upara gusse thaI tene mAravA taDe che, temAM tane peAtAne ja nuksAna che. A bAbatamAM kAzInA rAjAnI eka vAta che, te tuM sAMbhaLa : kAzInA rAjAnA putra brahmakumAra jyAre sALa varSanA thayA, tyAre tenA pitAe tene eka-taLiyA joDAnI joDa, tADachAMnuM chatra, tathA eka hajAra sikkA ApIne kahyuM ke, * A le ane takSazilAmAM guru pAse bhaNavA jA. ' khudda kAzImAM ja meTA mATA paDita hAjara hatA; paNa prAcIna kALanA rAjAe ema vicAratA ke, rAjyathI dUra gurune tyAM kumArIne bhaNavA mAkalIe, teA temanuM Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badalA abhimAna ane ahaMkAra ochAM thAya, temanAM zarIra TADha-taDakA veThI zake tevAM khaDatala thAya, tathA temane vividha prakAranA leAkajIvananI mAhitI maLe. 39 brahmakumAra lAMbI musApharI pUrI karIne takSazilA paheoMcyA; ane tyAM eka jANItA gurunuM dhara pUchI, temane tyAM gayA. gurue tene pUchyuM : ' tuM kayAMthI Ave che ? ' ' kAzIthI. ' tuM kAnA putra che ? kAzInA rAjAne. " * ahIM zA mATe AvyA che? " " 4 vidyA bhaNavA. " " vAru, tuM paisA ApIne bhaNavA mAge che ke bhaNataranA badalAmAM gurune ghera kAmakAja karavAnA che? huM paisA ApIne bhaNavAnA chuM, ' ema kahI teNe guru sAme pelA sikkAnI DhagalI karI. ' jee gurune dhera kAmakAja karIne bhaNatA, te divase kAma kare ane rAte bhaNe; paraMtu je paisA ApIne bhaNe, teo gurune ghera meTA dIkarAnI peThe rahe ane mAtra bhaNe. guru temane azubha tithi sivAyanI tithiee divase bhaNAve. brahmakumAra e rIte rahIne bhaNavA lAgyA. eka vAra guru sAthe te nAhavA gayA hatA. rastAmAM eka DAsI phAtarAM kADhelA tala sUkavavA beThI hatI. brahmakumAra temAMthI mUThI bharI laIne khAtA khAtA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaDavI zikhAmaNa AgaLa cAlyA. DesIe te joyuM kharuM, paraMtu dUra dezAvarane koI chokaro gurune ghera bhaNavA rahyo haze, tene mUThI talA khAvAnuM mana thayuM, te bhale khAdhA, ema vicArI te kaI belI nahi. paraMtu bIje divase paNa tema ja banyuM. DesI topaNa bolI nahi. paNa trIje divaseya brahmakumAre e pramANe ja mUThI bharI, tyAre DesI taDUkI UThI ane rastAmAM AvI bUmAbUma karavA lAgI. gurue pAchA pharIne tene pUchyuM, "ammA, zuM che? DesIe kahyuM: "svAmI, tamAre nizALiye meM sula talamAMthI Aja eka, kAle bIjI ane trIja divase trIjI ema mUThI bharI khAI le che ema te te mAruM ghara ja khAI nAkhaze.' "ammA, phikara na karaze; huM talanI kiMmata tamane apAvIza." DesIe kahyuM : "mAre kiMmata nathI joItI. paraMta A chokare pharI evuM na kare evI zikhAmaNa tene dejo, eTale basa.' "le tyAre, ammA tame najare ja juo.ema kahI, gurue kumAranA be hAtha be chokarAo vaDe pakaDAvI, tenA baraDAmAM vAMsanI lAThInA traNa phaTakA lagAvI dIdhA; tathA pharIthI AvuM na karavA kaDaka tAkIda ApI. - kumAra te guru upara gusse thaI jaI, AMkha lAlacaLa karI, temanA tarapha pagathI mAthA sudhI vAraMvAra Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me vera ane badalA jovA lAgyAM. gurue paNa tenA gussA tathA tenI najara joI lIdhAM. } kumAre pachI bhaNataramAM mana parAvI peAtAnA abhyAsa pUrA karyAM. paraMtu, 'jyAre tyAre AnA badalA huM laIza ane gurune mArI naMkhAvIza tyAre jaMpIza, ' e jAtanI gAMTha teNe manamAM vALI rAkhI. pachI dhera jatI veLA teNe gurune namaskAra karyAM ane sneha batAvatA heAya tema Agraha karIne kahyuM ke, ' huM kAzInA rAjA thaIza, tyAre Apane teDuM meAlIza; Apa jarUra eka vAra mAre tyAM padhArajo. kumArane vidyAbhyAsa pUro karI pAche Avele joI, tenA pitA dhaNA rAjI thayA. pachI te kevuM rAjya kare che te jovA sAru, peAtAnA jIvatAM ja teNe kumArane gADhIe besADyo, kumAra e pramANe rAjasattA bhAgavatA thayA, tyAre teNe pAtAnA guru uparanuM vera yAda lAvI, temane mArI naMkhAvavA mATe peAtAnI rAjadhAnImAM AvavA teDuM melyuM. gurue vicAryuM ke, AnI hajI caDatI juvAnI che; eTale A uMmare tene samajaNa nahi pADI zakAya. ema mAnI, jyAre brahmakumAra madhyama vayanA thayA tyAre ja, 'have tene samajaNa ApI zakAze ' ema mAnI, guru kAzImAM AvyA. mahelane daravAje UbhA rahI temaNe rAjAne kahevarAvyuM ke, takSazilAthI tamArA AcArya AvyA che. rAjAe khuza thaI temane peAtAnI pAse beAlAvyA. tyAra bAda temane peAtAnI pAse AvelA joI, gusse thaI, Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaDavI zikhAmaNa AMkho rAtIcoLa karI, temane pagathI mAthA sudhI jete je te potAnA darabArIone saMbodhIne be ke, "ANe mArelI lAkaDIo hajI mane baraDAmAM dukhe che; Aje te maravA mATe ja pitAnI jAte mArI pAse Ave che. pachI teNe guru sAme joIne kahyuM: "kema gurujI, tamane yAda Ave che ke, talanI traNa mUThIne kAraNe tame mArA be hAtha pakaDAvI mane traNa lAThIo baraDAmAM lagAvI dIdhI hatI? | gurae zAMtapaNe javAba Apyo: "samaju puruSa keInI aNasamajane vAravA tene daMDe mAre, te te kaMI tenA upara verane lIdhe nahi, paNa tene sIdhe raste lAvavA mATe kare che, ema jANavuM joIe. he mahArAja, meM je te divase temane te pramANe sajA karIne paNa cerI karatAM na vAryA hota, te tame nAnImAMthI maTI cerIo karatA karatA, bhaNI rahetA pahelAM ja tyAMnA rAjAnA keI moTA aparAdhamAM AvIne, cAraluTArane thatI prANadaMDanI sajAnA bhoga banyA heta. atyAre tame je rAjagAdI bhogavI rahyA che, te kharI rIte mArI te divasanI soTIne ja pratApa che, ema jANe." guru rAjAne A pramANe samajaNa ApI rahyA hatA, tyAre pAse UbhelA darabArIo paNa rAjAne hAtha joDIne kahevA lAgyA ke, "mahArAja, ApanA gurujI kharuM kahe che." Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane alA rAjAne gaLe paNa e vAta barAbara UtarI. teNe UbhA thaI tarata gurune praNAma karyAM, ane peAtAnA rAja mugaDha temane caraNe dharI Ine kahyuM ke, * kharekhara, Ape ja mane rAkha mArge jatA khacAvIne kmAte maratA bacAvyA che. A badhuM rAjapATa paNa huM Apane pratApe ja jIvatA rahI bhAgavI rahyo chuM. mATe te badhuM ApanuM ja che; Apa tene svIkAra karI !' ' ag gurue maMda hasIne kahyuM : mahArAja, mAre A ardhuM rAjapATa zuM karavuM che? te bhale tamArI pAse ja rahe. samajaNA rAjAnA hAthamAM rAjyanuM hita ja thaze. 1. pachI rAjAe gurunA kuTuMbane takSazilAmAMthI teDAvI maMgAvIne, gurune peAtAnA rAjapurAhita banAvIne, peAtAnA rAjyamAM ja rAkhyA. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 aMgulimAla lUMTArA // ; pUrve aMgulimAla nAme eka nAmIcA lUMTArA hatA. teNe zrAvastInI AsapAsa puSkaLa gAme ujjaDa karI nAkhyAM hatAM. tenuM azulimAla nAma paDavAnuM kAraNa e hatuM ke, mANasanA vadha karI, te tenI AMgaLI kApI letA; pachI e badhI AMgaLIonI mALA banAvI te gaLAmAM paheratA. ema karatAM te mALA jema lAMkhI thatI jAya, tema te AnaMda pAmatA ! , eka vakhata yuddha bhagavAna gAmamAMthI bhikSA laI ne, je dizAmAM aMgulimAla rahetA hatA, te dizA tarapha jatA hatA. rastAmAM gAvALiyAoe ane kheDUtAe temane te mArge na javA khUba Agraha karyo ane kahyuM: huM sAdhu, tuM A mArge jaIza mA. sAmenA jaMgalamAM aMgulimAla nAme bhayaMkara lUMTArA rahe che. peAtAnA gaLAmAM paherelI mALAmAM vadhArA karavA khAtara paNa te tane mArI nAkhIne tArI AMgaLI kApI leze. paraMtu buddha bhagavAna te| kaMI uttara ApyA vinA sthira pagale sIdhA AgaLa vadhyA. thADuMka cAlyA pachI te aMgulimAlanI najare caDayA. temane nirbhayapaNe AvatA joI aMgulimAla navAI pAmI peAtAnA manamAM vicAravA lAgyA, A mArge ekalA AvavAnI koI hiMmata 43 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 vera ane badalA karatuM nathI. jyAre kAIne A mArge AvavAnuM thAya che, tyAre te cALIsapacAsa mANasAnA DhALA sAthe Ave che. paraMtu A mANasa bhAre sAhasathI ekaleA cAlyA Ave che, e atyaMta navAInI vAta che. mAre ene barAbara pATha zIkhavavA joIe. * Ama vicArI, te peAtAnI DhAla tathA talavAra lai, vegathI buddha tarapha dADayo, ane bUma pADIne kahevA lAgyA, 'hai sAdhu, tuM UbhA rahe, ' yuddhe cAlyA vinA cAlatAM cAlatAM ja javAkha ApyA : hai aMgulimAla, huM UbhA chuM, ane tuM paNa UbhA rahe!' aMguli mAla ne buddhanuM kahevuM samajAyuM nahi. teNe kahyuM : ' he sAdhu, tuM cAlatA hAvA chatAM, UbhA chuM ema krama kahe che? ' buddhu mAlyA : ' hai aMgulimAla, prANImAtra pratye pUrNa yAvALA heAvAthI huM sthira thayA chuM; e arthamAM huM UbhA chuM. paraMtu prANIo viSe tArA hRdayamAM jarA paNa Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgulimAla lUMTAro 5 dayA nathI, te arthamAM tuM asthira che; tethI mArI peThe tane paNa sthira thavAnuM huM kahuM chuM. ' A sAMbhaLI aMgulimAla buddhu tarapha mITa mAMDIne jovA lAgyA. sarva prANIo pratye dayA varasAvatI temanI AMkhAnI asara aMgulimAla upara paDI. tene pAtAnAM krUra karyAM yAda AvavA lAgyAM ane bhAre pastAveA thavA lAgyA. teNe buddha bhagavAnane kahyuM : ' he muni, tamArA A zabda sAMbhaLIne mane mArAM pApamemanA pastAve thAya che. huM temAMthI bacavA icchuM chuM; tame mane tamArI sAthe rAkhIne sudhArA.' ema kahIne aMgulimAla khudda bhagavAnane caraNe paDI temanA ziSya banyA, ane temanA upadeza mujaba cAlavA lAgyA. aMgulimAla bhikSu thayAnA samAcAra zrAvastI nagarImAM phelAtAM vAra na lAgI. buddhe rAjA pAse aMgulimAlanA sarve aparAdhanI kSamA apAvI, ane tene vihAramAM pAtAnI pAse rAkhyA. have aMgulimAla jyAre zrAvastImAM bhikSA mAgavA jatA, tyAre tenA upara paththaranA, rADAMnA ane dhULane varasAda varasatA. kAraNa ke, tene hAthe kAI ne kAInA sagAvahAlAnuM mRtyu thayuM ja hatuM. eka vakhata te mArathI tenuM mAthuM phUTI gayuM, tenI kaMthA phATI gaI, ane te lAhI naDate zarIre buddha pAse AvyeA. buddhe tene kahyuM : ' huM brAhmaNu, sahana kara. kAI tarapha sAmeA hAtha upADavAnA vicAra na karIza. ema mAna ke, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale je pApanuM phaLa hajAra varSa narakamAM rahIne bhegavavuM paData, te tuM A lekamAM thoDAmAM ja bhogavI le che.' loke taraphathI thatAM apamAnathI ke khAvA paDatA mArathI aMgulimAlanuM citta saheja paNa khinna thayuM nahi. UlaTuM tenuM mukhya prANIo pratye mitratAnA bhAvathI prakAzita rahevA lAgyuM, ane jANe kAMI banatuM na hoya tema bhikSA levA javAnuM teNe cAlu rAkhyuM. eka vakhata aMgulimAla nagarImAM bhikSA mAgate pharate hate. tevAmAM teNe prasavavedanAthI pIDAtI eka strIne joI. te strIne bALaka janmavAnI taiyArI hatI, parata kAMIka kAraNathI bALakano janma thato na hato. vedanAthI te strI pachADe nAkhatI hatI tathA kAramI cIse. pADatI hatI. aMgulimAlane tenuM A duHkha joI ghaNI dayA AvI. paNa te lAcAra hato. vihAramAM AvI teNe e vAta bhagavAnane kahI. buddhe tene kahyuM : "jA, tuM te strI pAse jaIne ema kahe ke, aMgulimAle janmathI mAMDIne jANI joIne kaI prANInI hiMsA karI nathI. A vacana jo sAcuM hoya, te tene tarata sukha thAo." navAInI vAta e banI ke, e pramANe aMgulimAle jaIne kahyuM tenI sAthe ja te strIne chuTakAro thaze ane tene sukhethI bALaka avataryuM ! aMgulimAla e joI navAI pAmate kahevA lAgyA : aho! pahelAM pApakarma karavA chatAM pachIthI paNa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 mahAzIla rAja mANasa je jAge che, te tenuM mukha vAdaLAMthI mukta thayelA caMdranI mAphaka prakAze che. mATe sI lake meDA meDA paNa jAgIne dharmanuM pAlana kare.' mahAzIla rAjA kAzInA rAjAne tyAM kumAra jo. pAraNAmAMthI ja tenAM lakSaNa joIne sau kahetuM ke, keI bhagata mahArAja rAjAne tyAM bhUlA paDyA che ! gurune ghera bhaNIgaNIne te pAcho AvyA, tyAre paNa tenA bAhubaLa ke hathiyArabaLa karatAM tenA zIlabaLa ane guNabaLanI khyAti ja vadhAre jAmI hatI. tenuM nAma zIlakumAra pADavAmAM AvyuM. rAjAnA maraNa pachI te rAjagAdIe AvyuM, tyAre rAjakArabhAramAM paNa te ahiMsA, satya vagere pAMca zIlaguNo anusAra ja vartavA lAgyA. kazA nakAmA mejazekha na kare pitAne bhaMDAra kadI bharAvA na de Akho divasa kaMI ne kaMI rAjakAjamAM ja maMDyo rahe ane sau sAthe prema ane kSamAthI ja varte. tenuM nAma have mahAzIla paDayuM. leke cAre bAju vAta karavA lAgyA ke, A rAjAnA rAjyamAM rahevAze kema karIne? cora-DAka ke gunegArane paNa A te sajA karavAne badale paisA ApI dhaMdhe lagADavA Icche che! Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badalA mahAzIlanA bApe AkhA rAjyamAMthI eka hajAra majabUta tathA zUravIra mANasAne cUMTI kADhI, khavarAvI pivarAvIne tathA judAM judAM hathiyArAnI karAmate zikhavADIne taiyAra karyAM hatA. rAjAnA beAlathI teo gAMDA hAthInI sAme paNa dADI jAya, athavA AkAzamAMthI paDatI vIjaLIne paNa pakaDavA dhase, evA teo vaphAdAra paNa hatA. AjubAjunA rAjAonAM meTAM meTAM lazkarI sudhdhAM e ' kAzIrAjanA hajAra'nA nAmathI tharatharI UThatAM. mahAzIle rAjA thatAM ja A hajAre jaNane khetI karavA jamIna ApIne peAtAnI neAkarImAMthI chUTA karyAM. tyAre sau vajIrA ane laoNkA AzA khAI beThA, ane game tyAre phAve te duzmanA have kAzIdeza upara caDAI karaze, ema mAnavA lAgyA. : ' e arasAmAM rAjAne eka vajIra raNavAsamAM gune karatAM pakaDAyA. rAjAe tene kahyuM ke huM mUrakha ! teM bhAre aAgya kAma kyuM che; tuM have mArA rAjyamAM rahevA cAgya nathI. tuM tArI mAlamilakta tathA kuTuMbakabIlA laI jaladI mArA dezanI bahAra cAhyA jA. " pele vajIra kAzIdezamAMthI nIkaLI kAzala dezanA rAjAnI nAkarImAM rahyo, ane dhIme dhIme tene vizvAsu salAhakAra banyA. eka divasa lAga joI teNe kAzalarAjAne kahyuM : " mahArAja, kAzInuM rAjya madhamAkhA vinAnA madhapUDA jevuM che. rAjAmAM kaMI mAla nathI, ane mUThIbhara mANasAthI ja AkhuM rAjya saheje jItI levAze ! ' OU Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka mahAzAla rAjA rAjA tenI AvI vAta sAMbhaLI vicAravA lAge ke, kAzInA rAjya sAme kaI AMkha paNa na karI zake evuM tenuM baLa kahevAya che, eTale jarUra A mANasa jAsUsa ho - joIe ane mane lobhAvI mAruM rAjya bevarAvavA icche che! teNe kahyuM : "harAmI, tuM ATalA mATe mArI pAse khAbAjIthI rahyo che?' pelAe kahyuM: "mahArAja, huM jAsUsa ke dekhAbAja nathI; mArI vAta upara vizvAsa na AvatuM hoya, te tame tamArAM thoDAM mANasene kAzInI sarahadane kaI gAmamAM dhADa pADavA melo. teone pakaDIne rAjA pAse laI jaze tyAre te temane uparathI paisA ApIne chUTA karaze !" kezala rAjAe vicAryuM ke A mANasa hiMmatapUrvaka AvuM kahe che, te lAva, huM tenI khAtarI karI jouM. teNe pitAnAM zIkhavelAM mANasene kAzInI sarahadamAM tophAna karavA mokalyAM. temane pakaDIne mahAzIla rAjA pAse laI gayA, tyAre mahAzIle temane pUchayuM, "bhalA. mANaso, tame zA mATe luMTaphATa karI ane gAmaDiyAone mAryo?" paisA maTe!" teoe javAba Apyo. paisA ja joItA hatA, te mArI pAse kema na AvyA? havethI AvuM kAma na karazo." Ama kahI, rAjAe temane paisA ApI choDI dIdhA. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane adhyA teoe pAchA AvI kaiAzalarAjane badhI vAta kahI. paNa ATalA uparathI tene kAzI upara caDAI karavA jeTale vizvAsa na beThA. teNe bIjA thADA mANasAne khIjA eka gAma upara humalA karavA sAkalyA. teone paNa kAzIrA paisA ApIne tathA zikhAmaNa ApIne vidAya karyAM. 10 trIjI vAra paNa ema ja banyuM. kAsalarAjane khAtarI thaI ke, kAzInA rAjA naryAM mUrakharAja che. teNe meTA lazkara sAthe kAzI deza upara caDAI karI. kAzInA vajIrA ane senApati mahAzIlane A khakhara kahevA AvyA. teNe mAtra eTaluM ja kahyuM ke, rAjagAdI mATe mAre kAInI sAthe laDavuM nathI ke koIne mAravA nathI. bhale kAsalanA rAjAneM kAzInuM rAjya paNa joItuM heAya teA laI le ! kAsalarAja dhIre dhIre sarahada oLaMgI madhya deza sudhI AvI gaye, tyAre sau pharIthI mahAzIlane kahevA gayA. teAya teNe pahelAM jevA ja javAba ApyA. pachI te| kAsalarAja kAzInA daravAjA pAse AvI gayA. vajIrA trIjI vAra mahAzIlane kahevA gayA. paNa teNe teA daravAjA udhADI nAkhavAnA hukama ApyA ! kAsalarAja daravAjA ughADA joI nagaramAM dAkhala thayA, ane cheka rAjadarabAra sudhI jaI paheAMcyA. mahAzIla tyAM peAtAnA hajAra sAthIo sAthe rAjanI jema kAma karatA beThA hatA ! kAsalarAje hukama karyo ke, A badhAne Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAzAla sajA pa1 pakaDIne mazAnamAM laI jAo ane khADA khodI ekaluM DokuM bahAra rahe tema dATI de. rAtre ziyALavAM AvI temanI aMtima kriyA karaze! - rAjAne hukama thatAM mahAzIla tathA tene hajAra sAthIone ramazAne laI jaI gALA sudhI dATavAmAM AvyA. Ave vakhate paNa mahAzIlanA manamAM kesalarAja ke tenAM mANase sAme kazo bUro khyAla Ave nahi. kesalarAjanAM mANase badhAne gaLA sudhI dATIne pAchAM pharyA. tyAra bAda mahAzIle pitAnA vaphAdAra sAthIone kahyuM: "bhAIo, tame zIlano ja vicAra karaje. zIla AcaratAM maraNa Ave te paNa lAbha ja che. zIla na AcaranAra pratye karUNuM dhAraNa kare tenA pratye kaidha athavA dveSa na karatA.' madharAte ziyALavAM bhegAM thaI mANasanA mAMsanI lAlace doDatAM tyAM AvI pahoMcyAM. mahAzIle tathA tenA sAthIdAroe ekasAmaTI meTI bUma pADI. tethI gabharAIne te badhAM eka vAra te dUra nAsI gayAM. paNa pAchaLa keIne AvatuM na joI, teo pAchAM AvyAM. pilAoe pharIthI bUma pADI. A vakhate paNa bama sAMbhaLI ziyALavAM nAsI gayAM. paNa thiI vAra pachI pAchA pharyA. have te samajI gayAM ke, dATelAM A mANase sivAya bIjo koI mANasa AjubAju nathI. tethI trIjI vAranI bUme teo nAsI javAne badale UbhAM ja rahyAM. ane pachI koI mANasane Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para vera ane adalA AvatuM na joI, dareka ziyALa eka eka mANasane nakkI karI, tenI upara tUTI paDyuM. banyuM evuM ke, ziyALAnA rAjAe pAtAnA bhakSa tarIke pasaMda karyo te mahAzIla ja hatAM. te DAku" lakhAvI laherathI jevA mahAzIlanA DAkA tarapha AvyA, tevuM ja mahAzIle peAtAnuM DAkuM jhaDapathI bAjue pheravI laI, capaLatAthI peAtAnA khacakAmAM tenuM gaLuM pakaDI lIdhuM. bhAre kheMcAkheMca karavA chatAM ziyALAnA rAjA peAtAnuM gaLuM cheADAvI na zako, tyAre teNe maraNa vakhatanI kAramI cIsa nAkhI. te cIsa sAMbhaLI AjubAjunAM ziyALa samajyAM ke, pAse kAI mANasa chUTA che ane teNe ApaNA rAjAne pakaDayo che, tethI teNe maraNa vakhatanI kAramI cIsa nAkhI che. eTale badhAM ja jIva laI ne tyAMthI nAsI gayAM ! bIjAM ziyALAne nAsI gayelAM joI, tathA peAtAnA nAsI chUTavAnA kAI ilAja na joI,ziyALAnA rAjA gAMDA jevA banI paga dhasatA ane jamIna khAtaratA Ama tema UcA-nIcA ADA-TeDA amaLAvA lAgyA. tethI mahAzIlanA jamaNA hAtha taraphanI mATI khasIne DhIlI thaI gaI. ema thADI vAra cAlavA I, chevaTe mahAzIle peAtAnuM mAM paheALuM karI ziyALane javA dvIdhA. * pachI pAtAnA atizaya baLa vaDe jamaNA hAthane DhIlI thayelI mATImAMthI bahAra kADhI teNe AsapAsanI pUrelI mATI ochI karavA mAMDI. thADI vAramAM baMne hAtha vAparI te khADAmAMthI : Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAzIla rAjA 53 chUTA thayA. pachI teNe peAtAnA khIjA sAthIdArane e pramANe chUTA karyAM, ane ema badhA dhIre dhIre chUTA thayA. te vakhate savAra thaI javA AvyuM hatuM. A tarapha kAsalarAja mahAzIlanA mahelamAM rAte sUI gayA hatA. te vakhate mahelamAM paNa narI sAdAI tathA mahAzIlanI jAtamahenatanAM nizAna joIne tene vicAra AvavA lAgyA. tene rAjabhaMDAramAMthI te! kazuM ja maLyuM na hatuM. prajAnAM mANasA pAse paNa jAtamahenata karavA mATenAM ejArA ane sukhe jIvI zakAya teTalI mAlamattA ja hatAM. te ja arasAmAM ziyALAnI nAbUma smazAna taraphathI AvatI sAMbhaLI tene bhAre pastAvA thavA lAgyA. paNa have zuM thAya ! have tA thaiDI vAramAM ziyALavAM mahAzIlane tathA tenA bhalA sAthIdArone phADI khAze ! AkhI rAta AvA pastAvAnA vicAromAM ALoTavA pachI savAre te mahelanI agAzIe caDayo, ane aNadhArI rIte ja mazAna tarapha jovA lAgyA. tyAre teNe mahAzIla ane tenA hajAra sAthIdAra jevA mANaseAne zAMtithI saradhasa AkAre nagara tarapha AvatA joyA. tarata te ekaleA kazuM sAthe lIdhA vinA te tarapha dADhayo. tenA sevA tenI pAchaLa pAchaLa doDayA. daravAjA pAse AvatAM ja kaiAsalarAja mahAzIlane ane tenA sAthIone oLakhyA. te mahAzIlane premathI bheTI paDaco, ane rAte ziyALAnA paMjAmAMthI te zI rIte jIvatA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale rahyo e vAta pUchavA lAgyA. mahAzIle jyAre badhuM kahI saMbhaLAvyuM, tyAre AMsu dadaDatI AMkhoe te mahAzIlane praNAma karIne belyo: "he kAzIrAja, A tamAruM rAjya tame pAchuM lo! tamArA jevA saMta puruSane meM je kAMI karyuM che, tenI mane kSamA Ape. AjathI mane tamAro mitra gaNajo." 10 grAmasevaka madha magadha dezane rAjA bhAre ArAmI hate. lekinAM sukhaduHkhanI kazI vAta jANavI karavI nahi, temanI pAsethI bane teTalA karaverA ugharAvavA, ane mahelamAM besI meja karyA karavI, eTaluM ja enuM kAma! ApaNAmAM kahevata che, "jevo rAjA, tevI prajA." rAjAnuM joIne tenI prajA paNa tevI thavA lAgI. loke khAI-pIne besI rahenArA ja thatA gayA. AnI asara jaNAyA vagara rahe? gAmanA rastA para kacarAnA Dhaga thavA lAgyA. jyAM tyAM gaMdavADa, eThavADa ane kacare gaMdhAya; kUvA-taLAva kAdava-kIcaDathI khadabade ane carAcabUtarA te jANe bhAgyAM-tUTaTyAM khaMDera ! e dezamAM eka sukhI ghera eka chokarAne janma the. tenuM nAma magha pADavAmAM AvyuM. chokaro nAnapaNathI ja pitA karatAM bIjAnI darakAra pahelI rAkho. raste Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grAmasevaka saMgha jatAM keIne Thesa vAge tevuM vacamAM paDeluM jue, te bAjue kare. gADAne ke baLadane aDacaNa paDe te khADe jue, te pUrI le. khetaranA rastAnI AjubAjunAM jhAMkharAM bahu nIcA namyAM hoya, te chAMTI nAkhe. kR DhaLAtA pANIne nIke vaDe vahevaDAvI de. cetarAcabUtarA vALIjhUDI sApha kare ane samAre; tathA AvatA-jatA mATe tyAM pANInuM mATaluM paNa bharI mUke. madhanAM AvAM kAma joI ne gAmaleka hase "bhAre mUrakha che! pArakAnI sevA karavA nIkaLe che! thAkIne enI meLe thoDA dahADAmAM ThekANe Avaze." paNa mA te pitAnuM kAma karyA ja kare tene joI gAmanA keTalAka juvAniyAo avAranavAra tenI sAthe e badhAM kAmamAM joDAvA lAgyA. dhIme dhIme enI TALI jAmI ane temAM trIsa jaNa thayA. te sau pitApitAnA gharanuM kAma paNa saMbhALe, ane navarAzano vakhata maghanI sebatamAM grAma-sevAnAM kAma karavA jAya. maghanI A grAmasevaka TukaDInI asara AjubAjunAM gAmamAM paNa phelAvA lAgI. jyAM tyAM ke temane anusaravA lAgyA. magha ane tenA mitro nIcenAM pAMca zIlane dharma mAnI pALatA : (1) hiMsA na karavI, (2) corI na karavI, (3) parastrI sAme kudaSTi na karavI, (4) jUThuM na bolavuM, ane (5) naze na karavo. lekene temane A sIdho sAde dharma gamavA lAgyuM. teo paNa tenuM pAlana karavA lAgyA. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale A badhuM joIne madhanA gAmane mukhI cakI UDyo. e pradezane dArUne ijAro tenI pAse hato. temAM tene sAruM maLatara hatuM. vaLI dArU pIne loka tephAna tathA mArAmArI kare, temAM paNa tene paisA mArI khAvAnA maLe. loke dArU pItA baMdha thavA lAgyA, eTale tenI A badhI Avaka ghaTavA lAgI. mukhI A kema sAMkhI le ? te bhAre moTuM najarANuM laIne rAjadhAnI tarapha UpaDyo. najarANAne pratApe tarata tene rAjAnI mulAkAta maLI. teNe araja karI : "mahArAja, madha nAmane eka taphAnI juvAniye pitAnI TALI jamAvI amArA gAmane tathA AjubAjunA pradezane bhAre raMjADa kare che. sau dhaMdhArojagAra baMdha paDI gayA che, ane rAjyane paNa mahesUlamAM bhAre ghaTa AvavA lAgI che." rAjAe tarata hukama kADhavyo ke, magha tathA tenI baLavAkhora ToLIne pakaDI lAvo. thoDA vakhatamAM ja mane ane tenA mitrone pakaDIne rAjA AgaLa rajU karavAmAM AvyA. rAjAe te saune pitAnA mahelanA AMgaNAmAM ja hAthIne page devAne hukama karyo. * madhe pitAnA sAthIone kahyuM, "bhAIe, ApaNe jIvana daramiyAna ApaNI pharaja samajIne dharma pALe che tathA lokasevA karI che. darekane chevaTe meta Ave ja che; ApaNane lokasevA karatAM karatAM mota AvyuM che. mATe makhI, rAjA ke hAthI tarapha manamAM kaze gusse lAvavAne Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grAmasevaka saMgha paha khale badhA laoNkA dharma samaje ane Acare, evI zubhecchA ja aMta samaye manamAM rAkhajo. ' rAjAnA mANase hAthIne laI AvyA. madha vagerene eksAthe AMgaNAmAM suvADavAmAM AvyA. mahAvate hAthIne temanA upara thaIne calAvavA hAMkavA mAMDayo. hAthI temanI najIka sudhI gayA, paNa pachI aTakIne UbhA rahyo. mahAvate AgaLa calAvavA tene khUba aMkuza mAryAM; chatAM te tA tyAMthI pAchA ja pharI gayA ! bIjo hAthI lAvavAmAM AvyA, paNa teNeya tema ja karyuM. pachI trIjo, cothA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale ema eka pachI eka sAta hAthI alyA chatAM eka hAthI temanA upara thaI ne cAlavA taiyAra na thayA ! A vAta rAjAne paheAMcADavAmAM AvI. rAjA te jANI navAI pAmyA. teNe madha vagerene peAtAnI pAse beAlAvyA. teo hAthIne vaza karavAne kaMI jAdumaMtara jANe che ke zuM ema teNe temane pUchyuM. madhe javAba ApyA : k mahArAja, ame bIjo zA jAdumaMtara jANatA nathI; paraMtu dharma samajIne pAMca zIla pALIe chIe tathA sau prANIonI ane teTalI sevA karIe chIe. kadAca amArA e satathI hAthIe pAchA pharyAM heAya ema bane. " daramiyAna, aghanA gAmanA lokeA rokakaLa karatA TALe vaLIne rAjA pAse AvI pahoMcyA. rAjA tenA amalamAM pahelI vAra te badhAne jAte maLyeA. madha vagerenAM sevAkAryonI sAcI hakIkata temane mAMe teNe sAMbhaLI. AvA niraparAdhI leAkAne peAte ajANamAM mArI naMkhAvavA taiyAra thayA hatA e jANI, tene bahu lAgI AvyuM. teNe tarata pelA mukhIne pakaDI kedamAM naMkhAvyA; tenI badhI milakata japta karAvI; tathA madhane gAmanA tathA AjubAjunA pradezanA adhikArI banAvyeA. chevaTe rAjAe mane kahyuM : bhAI, teM ane A hAthIe mane paNa mArI phrajanuM bhAna karAvyuM che. havethI huM paNa rAjA tarIkenI mArI pharaja kharAkhara bhujAvIza. tAruM kalyANa thAo. ' 66 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadharmI keNuM kAzInA rAjAne tyAM gharaDedhaDapaNe kumArane janma thayo. rAjAe khUba rAjI thaI bahu dAna dakSiNA ApyAM. ane nagaramAM utsava karAvyo. kumAranuM nAma mahIpAla pADavAmAM AvyuM. te kumAra harato pharate the, tyAre rAjAne tyAM bIjA putrane janma tha. rAjAe tenuM nAma caMdrakumAra pADayuM. bIjA putranA janma bAda rANI maraNa pAmI. pitAnA baMne nAnA kumAre sArI rIte Uchare ema mAnI, rAjAe pharIthI lagna karyuM. navI rANuM bahu suMdara hatI, tathA catura hatI. thoDA vakhatamAM te rAjAnI mAnItI banI gaI. baMne kumArone te jatanathI ucheratI. thoDe vakhate navI rANIne paNa kumAra janmyo. te kumAra tenI mA jevo dekhAvaDe hatA, tathA saune gamI, jAya tevo hate. rAjAe bahu rAjI thaI, te kumAra mATe kiMI varadAna mAgavA rANIne kahyuM. rANIe kahyuM, "mAre kazAnI khoTa nathI, mATe e varadAna hamaNAM rAkhI mUke. mane jarUra paDaze tyAre huM kazuMka mAgIza." rAjAe te kumAranuM nAma sUryakumAra pADyuM. sUryakumAra meMTe the, tyAre rANInuM mana badalAvA lAgyuM. pitAne putra nAno hovAthI tene rAjagAdI nahIM Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badalA ' maLe, enuM tene bhAre du:kha rahevA lAgyuM. teNe eka vakhata rAjAne kahyuM : " tame mArA putranA janma vakhate varadAna mAgavA mane kahyuM hatuM. te varadAna have huM mAguM chuM : mArA putrane rAjagAdI Ape. R O '' rAjAe kahyuM : " mAre be meATA putrA jIvatA che; temaneA haka DubAvIne huM nAnAne rAjagAdI zI rIte ApuM ? mArI prajA tathA pradhAno paNa te vastu zAnAM kabUla rAkhe ? " paraMtu rANInuM mana mAnyuM nahi. te bahu haThe bharAI. rAjA samajI gayA ke, te have mArA baMne putrone mArI nakhAvaze. tethI teNe te baMnene chAnAmAnA beAlAvIne badhI vAta kahI; tathA dUra kayAMka vanavagaDAmAM gupacupa cAlyA javAnI salAha ApI. pachI pAte jyAre maraNa pAme, tyAre kAyadesaranA vArasadAra tarIke rAjagAdI levA pAchA Avajo, ema teNe kahyuM. tyAra bAda eka divasa lAga joI, kAI na jANe tema, thoDANA jarUrI sAmAna ApI, baMne kumArAne rAjAe nagara bahAra pahoMcADI dIdhA. tyAMthI teo pAsenA vana tarapha AgaLa javA lAgyA. te divase nAnA sUryakumAra nagara bahAra bhAIbaMdhA sAthe dhADA khelAvatA hatA. teNe peAtAnA baMne bhAI ene chAnAmAnA vanamAM pesI jatA joyA. kAI na jANe tema te paNa ekalA temanI pAchaLa gayA, ane thADe dUra gayA bAda chatA thaI temane pUchavA lAgyA : " kaheA, tame baMne mane mUkI chAnAmAnA kayAM jatA raheA che? 6 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devIdharmI kANa baMne bhAIoe tene badhI vAta kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLI, nAnA kumAra khUba raDayo, ane pachI baMnenA hAtha pakaDIne eklyA, " huM paNa tamArI sAthe ja AvIza; huM mArI mAnuM mAM paNa jovAne nathI. 31 OU baMne bhAIoe tene khUba samajAye; paNa teNe mAnyuM nahIM. chevaTe traNa jaNa sAthe ja ekabIjAnA hAtha jhAlI AgaLa cAlyA. thADA divasamAM tee himAlayamAM AvI paheoMcyA. tyAM kAI sArA tathA rahevA lAyaka gupta sthaLanI zeAdha karatA teo pharavA lAgyA. K eka vakhata khADA TekarA eLaMgIne cAlatAM cAlatAM te bahu thAkI gayA. mahIpAla eka jhADa nIce besI paDayo. te joI nAnA sUryakumAra caDe dUra dekhAtA sarAvaramAMthI meATAbhAI mATe pANI bharI lAvavA gaye. te sarAvara kubere peAtAnA eka jaLavAsI devane tenI kAI sevA badala rahevA mATe bheTa ApeluM hatuM. temAM pANI pIvA je kAI Ave, tene khAI javAnI tene chUTa hatI; paraMtu "devadharmI kANu kahevAya" e savAlanA saMtASakAraka javAba e Ape, tene mAravAnI manA hatI. sUryakumAra te saraiAvaramAM kinAre hAthapaga dhoI, pANI bharavA jarA aMdara peThA ke tarata pelA jaLavAsIe tene pakaDayo. teNe kumArane kahyuM : "devadharmI kANu kahevAya, e jo tuM mane kharAkhara kahe, tA ja huM tane jIvate javA uM; nahIM te Aje rAte huM tane mArIne vALu karIza. ' Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badalo sUryakumAre javAba ApeH "sUrya ane caMdra devadharmI kahevAya." "nA, re nA," ema kahI, pele jaLavAsI tene sarevaramAM kheMcI jaI pitAnA raheThANamAM mUkI Ave. thaDA vakhata bAda sUryakumAranI zodhamAM tene pagale pagale caMdrakumAra tyAM AvyA. te paNa sarovaramAM hAthapaga joI pANI pIvA paDe ke tarata pelA jaLavAsIe tene pakaDyo ane pUchayuM: "devadhamI keNa kahevAya, e tuM jANe che? caMdrakumAre kahyuM: "cAra dizAo devadharmI kahevAya." tane paNa khabara nathI," ema kahI pele jaLavAsI tene pitAnA raheThANamAM UMDe kheMcI gaye. pitAnA baMne bhAIone gaye ghaNI vAra thaI ema jANI, ciMtA karato mahIpAla temane pagale pagale sarovara pAse Avyo. bhAIonAM pagalAM teNe sarovaranA pANI tarapha jatAM jayAM, paNa bahAra nIkaLatAM jayAM nahIM. eTale sarevaramAM kazuMka jokhama che ema mAnI, te aMdara Utaryo nahIM, paNa bahAra rahI tapAsa karavA lAge. tene aMdara na Avate joI, pelA jaLavAsIe tene sarevaranuM ThaMDuM pANI pI, hAtha-me joI, thAka utAravA lalacAve. A sAMbhaLI mahIpAla samajI gayo ke sarovaramAMthI belatA A jaLavAsI deve ja pitAnA baMne bhAIonuM kaMIka karyuM che. teNe tene kahyuM, "tuM deva che, yakSa he, ke rAkSasa hetane huM praNAma karuM chuM. mArA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadharmI keNa bhAIone te zuM karyuM che, te tuM mane kahe. temane kaMI aparAdha thaye heya, te huM te dUra karI tArI kSamA mAgavA cAhuM chuM." pilo jaLavAsI mahIpAlanI A jAtanI namratA tathA samajadArIthI khuza thaye. teNe javAba Apyo, kubere A sarovara mane bheTa ApyuM che. temAM pesanAra prANIne khAIne jIvavAnI mArI AjIvikA paNa temaNe ja bAMdhI ApI che. paraMtu, "devadharmI keNa che e praznane javAba mane je Ape, tene khAvAnI mane manA che. atyAra sudhI koI mane tene saMtoSakAraka javAba ApI zakyuM nathI. tane e praznano javAba AvaDe che?" hA." te tuM mane kahe. mane ghaNA divasathI te sAMbhaLavAnI IcchA che." "te sAMbhaLaH "pApakarma karatAM jene zarama ane saMtApa thAya che, ane satkarma karavAmAM je hasI hoya che, tene saMtapuruSe devadharmI kahe che.'' - pele jaLavAsI deva A sAMbhaLI ghaNo rAjI the. teNe mahIpAlane kahyuM: "devadharmI keNa kahevAya e vastu teM barAbara kahI che. mAtra sthULa prakAzavALe devadharmI na kahevAya, paNa satkarma karanAre sAce devadharmI kahevAya. huM khuzI thaI tane eka varadAna ApuM chuM tArA be bhAIomAMthI game te ekane tuM pAcho mAga; huM tene jIvate cheDIza." Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vera ane badale mahIpAle kahyuM: "mArA oramAna bhAI sUryakumArane tuM choDa." jaLavAsIe kahyuM: "bhalA AdamI! huM te tene bhAre samajadAra mAnatA hatA; paNa tAruM AcaraNa te mUrkha jevuM ja che ! tuM tArA sagA bhAIne maravA rahevA daI, tArA oramAna bhAIne zA mATe choDAve che?" mahIpAle javAba Apyo - "mAre e oramAna nA bhAI amArA uparanA vahAlathI rAjamahelanuM sukha choDI, amArI pAchaLa jaMgalamAM AvyA che. vanavAsanAM kaSTone Dara batAvavA chatAM, te pAcho pharyo nathI. vaLI mArI sAvakI mAne paNa te ekane eka dIkare che. eTale baMne mAne eka eka dIkare jIvato rahe, e ja gya kahevAya." zAbAza! zAbAza!" jaLavAsIe kahyuM. devadharmI koNa che e tuM meTethI kahI batAve che eTaluM ja nahIM, paNa AcaraNamAM paNa tuM sAce devadharmI che. huM tArA baMne bhAIone jIvatA choDI dauM chuM. have tame traNe jaNa A rathaLe ja rahejo. huM tamAruM rakSaNa karIza. devadharmo evA tArI sebatamAM rahevAnI mane icchA che. pachI tame sau jyAre tamArA rAjyamAM pAchA jAo, tyAre ThIka lAge te mane paNa sAthe laI jajo! ' Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | che. 58 samAjazikSaNane lagatAM bIjAM pustaka 1. prAcIna zIlakathAo -gApALadAsa paTela 2. vera ane avicAra 7. nIti ane dharma - 5 . 4. zIla ane sadAcAra - mukulabhAI kalAthI 5. pacAsa preraka prasaMge 6. bodhaka TIkaDIo 7, svarAja eTale zuM - maganabhAI desAI (ApaNA baMdhAraNamAMthI mULa hako ane AdezAvALA bhAga, sahelI bhASAmAM) ApaNA dezamAM ApaNuM rAjya (ApaNA rAncabaMdhAraNane saraLa bhASAmAM paricaya) [ bIjuM pustako mATe vigatavAra yAdI mAga ] mAsisthAna navajIvana kAryAlaya amadAvAda - 14