Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka racIne prasiddha karanAra raNachor3abhAI udayarAma. acalamudrA AvRtti pAMcamI. prati 7000 mI. muMbAI muMbAI gajheTa sTIma presa. saMvata 1949. sana 1884. mUla ATha AnA. sarve haka karttA svAdhIna rAkhyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat - www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ gIti. vinA maLye, mana maLatAM, baMdhAyo sneha ApaNo jhAjho; pachI maLatAM, bahu vadhatAM, rahela che te sadA sarasa tAjo. evA snehI mArA, dAmodarasuta harilAlabhAI; huM raNachoDa jaNAvaM, prIti graMthArpaNa karIne bhAI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. nhAnapaNamAM lagna karavAnI ApaNA lokeAmAM cAla paDI gaI che, vaLI, kehevAtAM kulIna dhara khALavA jAyache, tethI karIne, sArA varane rI kanyA, ne sArI kanyAne naThArA vara maLeche; kemake, sArA narasA guNu para lakSa ApavuM joiye, tene badale mAtra nAmanAMja kuLaupara lakSa ApavAmAM veche. jemake, sArA guNutA koI vara hAya, paNa tenuM kuLa jarA nIcuM rAtuM hoya, te tene pasaMda nahi karatAM, game tevA pazu, nAmanAja ketutA AvelA kulIna dharanA varate pasaMda kareche. vaLI, cheka nhAnapaNumAM maiM thAya, tethI guNa avaguNu barAbara jaNAi AvatA nathI, tene lIdhe NAM daMpati duHkha pAmeche, tenA dAkhalA ApaNane hajArA maLI zakeche. thAta:khadarzakanI racanA eja vicAra uparathI karI che. lalikhyA pramANe te bicArInI durdazA nahi. mATe jo mAtApitA ane sagAMvAhAlAMne kanyAnuM sArUMja IchavuM hAya, te| temaNe ekalA kehevAtA kulIna varane mATe kAMkAM nahi mAratAM, NI varasAthe tenuM lagna thavA devuM. A karatAM vaLI, tene pasaMda paDatA cAgya ra sAthe lagna karavA devuM e te uttama che. AvA lAbhakAraka dhArA jema saratA jaze, tema ApaNI sa'sArI hAlata sudharaze, mATe sarve samaju nuSyeAno dharma che ke, e cAla jema prasare tema, jenAthI jema bane tema, tna karavA. ; saMvata 1922, pauSa. nAra narma 200 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka pAtra. daMbharAja. .snehapurane vyApArI ane kulIna. karkazA ..........tenI strI. kajiyAbAI ...tenI putrI. naMdanakumAra tene putra, lalitAne vara. chaLadAsa naM danakumArane mitra. kubhAnDI .....chaLadAsane heraka. buddhisAgara..daMbharAjano mitra. gulAba . tenI strI. priyaMvadA eka gaNikA. caMdrAvaLI ........tenI behena, kanakApurInI gaNikA. mALI ........naMdanakumAranI vADIne rakSapALa. jIvarAja caMpAnagarIne mahA dhanADhaya vyApArI. kamaLA . tenI strI. lalitA tenI putrI, naMdanakumAranI vahU. prabhAvatI .....lalitAnI sakhI. dAsI ..................priyaMvadA gaNikAnI. paMthIrAma lalitAne brAhmaNa. pUraNamala eka jamAdAra, chaLadAsane mitra. zikArI .....parvatapurIne rAjA. teDAgara daMbharAjane Ira. bIjI keTalIka Ai, khAravA, brAhmaNa, raseI, mazAlacI, ityAdi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka. 1 . . . . nAnI. (be chokarA nAce che ane gAya che.) dhanAzrI, prabhu rIjho sAthe thaje jagarAya. prabhu phUdI kUdI bALako phaLa levA dhAya, Ave nahi hAtha, na khavAya. prabhu. prerI mati sArI, beTa de sudhArI, jAcI ema guNa bALa gAya. prabhu. (pada upaDe che.) (mukhya pAtro sAthe gAya che.) Teka. 1 2 vinati dharaje dhyAna, jana sahu vinati dharaje dhyAna. niraparAdhI bALakI jhAjhI, pAme pIDA apamAna. janaka nAmanA kuLa para mohI paDIne, devAya kanyAdAna. jana mUrkha maLe vara, sukha na pAme, zuM karavuM khAnapAna. jana guNa javAnA te na juve to, duHkhadariye nIdAna. janaka jI lalitAduHkhadarzakamAM kevo vaLyo che dhANa. jana. lalitA peThe vanitA The, dhare tenAM duHkha kAna. jana, bane na evuM tevuM karaje, jethI re zobhA mAna. jana praveza 1 e. sthaLa, snehapuranI bhAgoLa. pathIrAma-(svagata) caMpAnagarIthI nIkaLyAne mane Aje pUrepUre eka mahine thaye, tyAre nehapuranI sImanI lagabhaga AvI pahoMce. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka. [maMda 1 . paNa A te nehapuranI sIma haze ke nahi? pachavADe eka nagara gayuM, tene paNa meM nehapuraja jANyuM hatuM. jANuM emAM navAI nahi; "manamAM te mahe AgaLa. cAlI cAlIne mArI hUNa nIkaLI gaI; vaLI thAkyAnA gAuthacelA, tethI nehapura AvuM hoya, te uchaLIne mahe AgaLa paDe evuM ciMtavana karato hato, tevAmAM, je dIThuM tene snehapura mAnI lauM, emAM mAre deSa nahi. have te, A snehapura hoya to bahu sAruM; page rasa ghaNe uto . ( paga pakhALeche.) paNa cAla re, prANiyA, jarA AgaLa. are ! Aja te mArAthI nathI calAtuM; paga to pAkA gumaDAnA jevA thaI gayA che. emAM keino vAMka nathI, paNa mAre che. lalitAe to ghoDAsaramAMthI eka jalada ghoDe levA mane kahyuM hatuM, kahyuM hatuM to kharuM, paNa te mArI dAjha jANIne nahi. pitAnA svArtha mATe. manamAM evuM te, je cheDe heya, te varane vehelo kAgaLa pahoMce. bAIne te mahinAmAM javAba vAMco hato, ne baMdA to A beThA. (pAka utAravA hAtha paga masaLe che.) beThA te ApaNuM bApanuM. ne zuM che A hota, tyAre Aja ATale lagI avAta ke ? kyAranoya mane pheMkIne, pAcho lalitAne khabara kahevAne gaye heta; ne mArAM to so varSa pUrAM thayAM heta. cAle, ThIka thayuM je ekalA AvyA; paNa uTha rAma, bezI rahe zI siddhi? vehelA jaiye to kaMsAra bhegA thaI. hA,(sAMbhaLatA hoya tema) have te bhAgeLanI lagabhaga chuM. naibata, Dhola, nagArAMnA nAda, mANasanA avAjane dhoMdhATa, ane kUtarAM bhasavuM, e sarve mAre kAne paDe che. vaLI dhUNInA goTegoTa pelA uMcA dekhAya ! je zehera banyuM nA hoya, to ema hoya nahi. are! pelI eka havelI AkAzamAM DokiyAM karatI dekhAya. khare. e naMdanakumAranI haze; ane huM AvuM chuM ke nahi, te enA dhaNInI AjJAthI jetI haze. ghera jema lalitA taLe upara thaI rahI che, tema e bhAI yaNa eka page thaI rahyA haze, eTale evI AjJA karesto. Aje te ApaNA mAnane pAra nathI. naMdanakumAra pATale besADIne pUjA karaze. are, A jamaNe hAtha bhaNI uMcuM dekhAya che e zuM vaLI ? e te baMgalA jevuM jaNAya che. nagara ahithI ochAmAM ochuM eka gAu haze, tyAM sudhI te, tarasa ApaNAthI veThAvAnI nathI. gaLuM cheka sUkAI javA AvyuM che. A vADImAM nakkI kU haze khare. pele phUlajhADa samAre che te vADIne mALI haze, cAla rAma mAha. (vADImAM praveza kare che) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ verA 2 go. ] lalitAduHkhadarzaka. praveza 2 jo. sthaLa, naMdanakumAranI vADI. vathIrAma-praveza karIne) vAhavA ! zI suMdara vADI che ! A baTaramAgare te Aja bekI rahyo che. akeku phUla, geTAnA jevaDuM mahetuM, ane zebhAyamAna dekhAya che. emAMthI eka cUMTIne suMThuM te magaja tara karI nAMkhe evuM che. lavane eka cUMDha, baMdAne koNa pUchanAra che. (jUTavA jAya che, tene joIne): * mALI( doDato praveza karIne) are bhalA mANasa ! tuM koNa chuM? ane konI rajAthI mAMha peThe chuM, heMDa, nekala vehele, nahikara havaNa jevA jevuM thaze. bApanI matA thaI je, pUchayA gADyA vinA, ekadama kUla cUMTavA maMDI jahechuM? ha! pathIma-bhUlyo bApajI, le, A rahyuM tAruM phUla , ( tene kAna khole che.) huM dUra dezAvarane garIba pachI chuM; taraze marato hato, tethI tArI vADI jeIne Avyo chuM, te evI AzAthI, ke tuM mane tArI vADInuM nirmaLa pANI pAIne ThoDe karIza, ne tuM to mAthuM phoDavAne ubho thayo chuM. mArA pANI vinA prANa jAya che. je tArA dilamAM rAmajI utare, ne pAuM, te tAre maheThe pADa, nahikara A cAlyA bhAre mAge. jIvate rahIza, te pANI pAravanuM pIza. mALI-sIdhe sIdhuM, ne vAMke vAMkuM tuM narama thaIne bola che, to huM tane naDavAne nathI. tArI bharachamAM Ave eTalAM phUla cUMTI le. ne heMDa pachI mArI hAthe, huM tane pANI pAuM. vathIrAma-A eka phUla ghaNuM che. cAlo ApaNe kUve jaie. ( jAya che, ne pANI kahADI, pIdhA pachI, sUvAnA pALAmAM bese che, taMbAkunI hAbalI kAhA che, ane camacI choDI taMbAka kare che) mALI-kema bhAI ! have tuM paMDe thayo? tArA dekhAva uparathI, tuM bahu ghAre banI gayela dekhAuM chuM. paNa have tuM mane mAMDIne vAta kahe, ke kayAMthI, zA kAraNa mATe tuM ahIM AvyA . thIrAma-have huM TAhADe zItaLa thaI gaye, eTale mAruM sarva vRttAnta kahechuM, te sAMbhaLa. (tene kAna cImaLIne) kAna rAkhaje kAhAnama, mana rAkhaje mALave, ne zarIranuM A DImacuM to ahi paDayuM che, eTale kAMI cintA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka. [ maMtra ! ro. mALI hasatAM ) alyA, tuM teA kAI mazkarA dekhAuM. ThIka thayuM je tArA bheTA thayA; mane tArAthI gaMmata maLaze. jo tAre A hAya, te huM ghATa ghaDAvI Apu. vADImAM rahevuM paMthIrAmanA re, mArA bApa ! ghATa ghaDAyA, eTale te thaIja rahyuM te!. vaLI mAre eka mhATuM sAla che, tethI rahevAya evuM nathI. Aje kAgaLa ApI, uttara laI, kAle paMthe paDavuM che; tAre mAre AjanI be ghaDIne samAgama che. mALI--evaDI dhADAdhADa zI che ? eza, havaSNuAM tA jarA nIrAMte, ne kehe mane, kAnA kAgaLa, ne kAnA uttara laI javAnA che? ,, paMthIrAma--caMpAnagarImAM jIvarAja karIne eka mahAna vyApArI che, tenI pAse aDhaLaka dhana che, tene ekanI eka putrI che. te cheka nhAnI hatI, tyAre A snehapuranA daMbharAja zeThanA naMdanakumAra vehere lagna kahyuM hatu, paNa tyAra pachI te Aja sudhI, kanyAne sAsare teDI nathI-- mALI--(ekadama vacce khelI uTheche.)are ! A naMdanakumAranIja vADI che, ne atyAre pAte he che. OthIsama cAlA tyAre, badhI pIDA maTI gaI, mane te atyAra sudhI brAnti thatI hatI, ke A dekhAyache te snehapura haze ke nahi. vaLI, nagaramAM athaDAvA javuM maTayuM. paNa bhAi ! huM te bhUkhyA , ahiM khAvAnuM maLaze, ke nagaramAM pAchA dhakelaze mALI--enI tuM kAMI cattA kareza nahi, pariyaMvadAne hArUM rasAI karavA eka rasoIyA ahiM rAkhyA che, tethI tArA khAvA pIvAnA joga havaSNuAM karUMchuM. huM vazA te rasAI taiyAra haze. pIrAma----( Azcarya pAmIne ) priyaMvadA kANu che je ? ahi o thI ! A te kAMI navAInI vAta che ! mALI--badhI vAta tAre pUchavI nahi, mArAthI kahevAya ema nathI. paithIrAma-jA, mArA bhAI, tyAre tuM mArA bhAIbaMdha zAnA ? tAre mAre sarata eTalI, je mAre chAnI vAta udhADI karavI nahi. mArA sama, ke tuM marUM, jo nA kahuM teA. tuM bharUM, tyAre te mAre raDavuM paDe. mALI--tuM Dhama khAuMchuM, tAre tane kahuMchuM, paNa naMdanakumAra jo jAMNuM, tA mane tarata nALiyera Ape; mATe khIje kAMne vAta jAya nahi enI huMbhALa rAkhaje; mArA te raseAIyA vanA bIjuM kAI pUrepUruM jANatuM nathI. dhRthIAma-tArI khAtarI thatI nA hoya, teA pANI mUkuM. ( jaLa sUkeche. ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza 2 jo.] lalitAduHkhadarzaka. -------- ~ ~~~~- ~ ~ ~ ~ ~-~mALI-have mArI khAtarI thaI, Ava Aghe. e pariyavadA che kane, te koIka nagaranI pAtara che. rUparUpane bhaMDAra che, tethI naMdanakumAra enA upara mohI paDyA che. emanA bApanI pAhe jhAjho paiso nathI, tema cheka khAlI hAthanA paNa nathI. emanAmAM e moTA kaLiyA kahevAya che, tethI ' kharca-vadhAra rAkhavo paDe che. dezAvaranA loko to haveliye ne baMgalA joIne sutA haze, je koNa jANe keTalI badhI pUMcha haze, paNa DhamaDhola ne mAMha pila che naMdana to paththaranA bhamaraDA jevA che. nhAnapaNamAMthI kuchaMda lAge che, tethI bApanAthI chAnuM pAravanuM uDAve che. pariyavadA badhuM emanuM khAI gaI ne mane lAge che, ke, je AmanuM Ama cAlyuM, to mArI cAkarI paNa jaze, e ahiyAMthI TaLe, to bahu hAruM thAya; raMDA evI naThArI che, ke naMdanakumAra ATaluM badhuM kare che, paNa enI te gaNatarImAM ja nathI. emanA bhAIbaMdha paNa emanA jevAja naThArA che. teo pAravanuM emanuM khAI jA che, ane tethI ja karIne roja roja pese che thato jAya che. daMbharAja uMbhare pahecavA AvyA che, ne ekano eka chokare che, tethI jama kare che, tama karavA de che. eka bIjI chokarI che, paNa chokarA upara jeTaluM vAhAla eTaluM karI upara zAnuM hoya? vathIrAma-ziva ! ziva ! ziva ! bicArIM lalitAnA te bhega maLyA eNe mahA ullAsathI patra lakhI mane ApyuM che, ne atyaMta AturatAthI uttaranI rAha jotI tyAM beThI che, ne bhAInAM kArastAna te ahiyAM AvAM che. ene samAsa ahi kema thaze? AnAthI ene sukha kayAMthI maLaze? e te gulAbanA phUla jevI rUpaguNanI bharelI che, tene ne A gamArane ga kema khAze ? emAM ApaNo upAya nahi. paNa bhAI ! A kAgaLa mAre ene Apavo che tenuM kema karuM ? mALI-emanI pAhe tArAthI javAze nahi, lAva kAgaLa, huM jaIne ApI AvuM, ne kIza je bhAmaNa AMI che. thIrAma-(pAlaDImAMthI kAgaLa kAhAphIne) le, A kAgaLa; paNa tane kedApi vAra lAge, mATe mAre khAvAne jega karate jA. lADu maLyA, eTale ApaNe bIjuM kAMI mAgavAnA nathI. - (mALI, pRthIrAmane rasoDAmAM khAvAne besADI AvIne upara jAya che.) '* * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 sitAju carottara praveza 3 jo. ca, vajAno maLe. naMdanakumAra, priyaMvadA ane tenI be nhAnI kariyA mALI( hAtha joDIne ) zeThajI ! Apane hAharethI A kAgaLa laIne eka bhAMmaNa Avyeche. kAgaLa Apeche, ) naMdakumAra- kAgaLa laI, gusse thaine. ) ene A reThANu keNe batAvyuM ? ahi AvavAnI kAMI jarUra nutI, priyaMvadA naMdanakumAranA hAthamAMthI patra laIne doDatAM keADatAM ) mALI! ebrAhmaNune nagaramAM lai javAnI kAMi agatya nathI. havaNAM ene javAba lakhI ApI vidAya karIzuM. kema naMdana ! ThIka ke nahi ? naMdanakumAr----hA, priyaMvadA, tame kahyuM emaja. ene vaLI ghera jaine zuM kAma che. javAba lakhavA jevuM haze teA lakhIzuM, nahi te mhADe kahAvIzuM. mALI--zeThajI ! ene khAvA behArIne huM AvyeA chuM, e mane kahetA tA, ke, bhAre te| javAba laine utAvaLathI pAchAM javuM che. priyaMvadA----bhALI ! tuM dhaNA DAhyo chuM. jA, enI pAse jaine eza, pachIthI tane melAvIzuM. naMdana ! A mALI ghaNA samajuM ane kahyAgarA che, mATe A mahine ene pagAra vadhArajo. mALI--pariyaMvadA ! tamArI te mArA upara dhaNI rehema che. (jAyache,) priyaMvadA--naMdana ! lo, A kAgaLa vAMce; e teA tamArI priya strIne rAgamAM lakhelA che. [ maMtra 1 ho. naMdana--ApaNe kaye dAhADe pATalA upara dhULa nAMkhelI je AvaDe ? priyaMvadA-----jAe mArA zeTha, emAM zuM che, e te A chekarAMya vAMce. chekamAM--( gAyache ne naMdana jhosAmuM joI raheche.) ( surU gAviMdanA mahinAnA rAga ) svastizrI snehapura sthAna, zAbhe sArUMOM, jyAM vase| amArA prANa citta cArI mAre. priya ! zubheApamAne re yeAgya, pUjyArAdhere, che! cha caturazirAmaNI nAtha, guNu sau sAthere cauda vidyAnA re jANu, ziranA chatrare, muja priyapati naMdanakumAra kuzaLa che atra re. jI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza 2 go. ] tApura. huM caMpAnagarIthI lakhitaMga, lalitA dAsI re, tama viyege rahe dinarAta, bahuja udAsI re. priya! bALapaNamAM re prIta, para thaI che re,. e to Aja lagI mana mAMha, evI rahI che re. priya! tyAre hutI huM cheka nahAnI bALAre, paNa samajIre jyArathI neha, japuM chuM mALA re. Aja jayAM tamArUM mukha thayAM bahu varSa re, tethI jevA zazisama mukha, dade che harSa re, ANuM AvyAtI re vATa, meM masa joI che re, bahu vityA have tahevAra, AzA kheAI che re. hajuM tame amazuM re priyaprANa, prasaMga na paDiye re, to kyAMthI haze kAMI vAMka, manamAM utariye re? che che mAtapitA muja rAMka, svabhAve zANuM re, te gAyache tamArA guNa, Icche ANAM re. che temane kAMI aparAdha, kAraNa zuM che re, karagarI khulAsA re kAja, dAsI pUche re. sau tamane re jevA kAja, bahu Icche che re, temAM mAruM maLavA mATe mana talase che re. priya! Aja lagI dharI dhIra, zIkhI gharadhaMdhe re, te sAthe re vidyAbhyAsa, kIdhe saMdho re. jANuM guNIjana che muja nAtha, vidyAsAgara re, sAdhI sRSTinuM sau jJAna, nipajyA nAgare. piyu! DAbuM tamAruM huM aMga, adhUruM heuM re, tyAre zobhItI tamajeDa sAtha na souM re. te mATe dina ne rAta, 2TaNa ja kIdhAM re, upayogI sarva zAstra, zIkhI lIdhAM re. je ulaTI haze rItabhAta, tamathI pyArAre, jhaTa sudhArIza muja prANa, karIza nahi nyArAre. nathI pAnA re pustaka mAMha, mana muja re'tuM re, nathI nAnAvidhanAM re sukha, mAnI letuM re. mujathI nahAnI re ghaNI bALa, piyuzuM zobhe re, te dekhIne mAruM dila, maLavA lebhe re. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jitAyukavA . [ evA che . sau sakhIne re je je sukha, duHkha te mAre re, kahe komaLa hRdayanA kaMtha, TaLaze jyAre re ? thAya raTaNa divasa ne rAta, anna na bhAve re, - pAze re naMdanalAla, ANe Avye re. huM chuM tamathI re bahu dUra, AvuM uDI re, joI paMtha huM thAkI kaMtha, rana saburI che. A vinati vAMcI muja prANu! vege vaLajo re, jANe dAsIta je dAjha, AvI maLajo re. je bhUla cUka kAMI hoya, maLIne kejo re, mArA praNAma sahastraja vAra, mAnI leje re. 24 naMdanakumAra-TAyeluM pAra paDyuM ke hajuM che? mahemuM bhUgaLa bhaTiyuM joIne ja mane lAgyuM hatuM je pAravanuM citareluM haze, ne nIkaLyuM paNa temaja! priyavadA-are, ghaNe bhAga te mUkI dIdho che. je A badhuM enuM ja lakheluM hoya, to koI catura strI che, emAM saMdeha nahi. moranAM IMDAM citaravAM nathI paDatAM; paNa mane nathI lAgatuM, ke tamAre ne ene maLatI rAza Ave. 'DuMgarA dUra thakI raLiyAmaNuM," kema samajyA tame ? naMdanakumAra-hA badhuM samaje. mAre ne ene koI divasa meLa AvavAno nathI. e heTAnA dharanI bhAre mAthe caDI vAge. priyavadA-(hasate moDe) vAha naMdana; are ! mAre ahi khulAso karavo joIye. huM tamane naMdanakumArane Akhe nAme bolAvatI nathI, tenuM kAraNa e ja ke, mArA pipaTane huM "kumAra" kahuM chuM, kemake, pipaTa "kumAra" kahevAya che, mATe je huM tamArA AnaMda pamADanAra naMdana nAmanI sAthe kumAra zabda je te tame pipaTa thaIne uDI jAo, te pachI, kayAM khaLatI karuM? vaLI, tamArI buddhi mebhAgra jevI che, eTale huM kahuM chuM te tarata samajI jAo che. paNa tame ene hATAnA dharanI kahe che tyAre tame zuM kAma che ? nadanakumAra-enA bApa eTale paiso nahi eTaluM ja mAtara, bAkI kuLamAM te ame caDiyAtA te. jo dhAruM, te enA jevI bIjI pAMca ANuM. priyaMvadA--vAhare, phAMkaDA, tamArA dekhAvathI te AMdhaLI beheDAM pheDe ema che. te pachI temAM kuLa maLyuM eTale nA bhUlatuM hoya te bhUle, paNa "AMdhaLI beheDAM phADe ene artha samajyA ke nahi? *bhanA cheDA jevI gaNI-arthAta-jADI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ pra irU . ] lalitAduHkhadarzaka. naMdanakumAra-hA, hA, samajyo. amAruM teja evuM, je AMdhaLInI AMkha ughADe eja ke bIje ? priyaMvadA-hA, eja; paNa behe phUTe tenuM kAraNa evuM che, je, tamAruM A kaleDAkAcanA jevuM teja, tenI AMkhamAM bhabhaka letuM ne pese, tethI - khamAM jhaLajhaLiyAM Ave, ne aMjAI jAya, tevAmAM vaLI tamAruM mo dekhe, tethI mUrNa Ave, eTale pAchavAI paDI jAya. vaLI, mane lAge che, ke tamArA janmane dAhADe sUrya grahaNa haze. te vinA tejane ATalo badho caLakATa heya nahi, temaja, ATalI badhI buddhi paNa heya nahi. naMdanakumAra-( bahu khuzI thaIne) ema ke? tAre mane lAge che, ke tamArAmAM ATaluM badhu teja che, ne buddhi paNa pAravanI che, tethI rAtanuM ne dAhADAnuM banne paiNa haze, tAre tamAro janama haze. priyaMvadA-(masa hasatAM) tamArA jeTale rUpane bhabhako mArAmAM nathI. tame kadApi khApamAM tamAruM he jotA hazo, tethI barAbara jaNAtuM nahi heya; heThaLa utAryuM hoya te havaNuM khabara paDe. evI vAte have ApaNe javA de. tame tamArI vahUne teDavA kayAre jAo cho? naMdanakumAra--ApaNe kAMI teDavA ke beDavA javAnA nathI. caMpAnagarI ahithI kyAM paDI che ! vaLI, e lapharuM vacce naDe, ne kahinAM kahi kAvatarAM kare. ApaNe to tamArI maherabAnI Iye. - priyavadA-amArI meherabAnI te ghaNiye che, paNa tamArI nathI. pelA hajAra rUpiyA te dAgInAmAM rokAyA, ne mAre mArI bahenane nagara javuM che, tenA kharca sArUM bIjA hajAra tamArI pAse maMgAvyA, te haju sudhI AvyA nathI. naMdanakumAratamArAthI mAre rUpiyA vadhAre nathI. A vADInuM khata thavAnI DhIla hatI, tethI rUpiyA mokalAyA nahi; cAra divasa pachI mekalIza. paNa tame jaze-te mane gamaze nahi. priyaMvadA-jaIye nahi tyAre zuM kariye? amAre kharca bhAre, te ahi pUro thaI zakato nathI, mATe gayA vinA siddhi nathI. naMdanakumAra-A vADInA paMdara hajAra rUpiyA AvavAnA che, temAMthI pAMca hajAra eka jaNane ApavAnA che, te jatAM bAkInA tamane ApIza; kayama have ThIka ke nahi? pazIrAma-( kamADa pachavADe saMtAI rahI sAMbhaLatA hatA, te svagata) tAruM na khoda jAya re naMdana! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka [ 5 . - ~ priyaMvadA-ThIka che, tyAre vaLI rahIzuM. have mAre javAne samaya thaze mATe gADI maMgAvo. tamArI vadane kAMI paNa lakhyA vinA cAle evuM nathI, mATe lakhajo, ke, eka mAsa pachI teDavA ekalIzuM. bIjuM ADuM avaLuM kAMI bhaiDaze nahi. naMdanakumAra-bahu sAruM, tamArI marajI che, te eTaluM lakhIza, pachI thaI raheze. (bAriyethI mALI) alyA, mArI! e mArI ! gADI lAva, mALI-taiyAra che sApa pathIrAma-nIce utarI paDatAM, ekalo.) ThIka che, lalitA pAse gayA pachI tArI vAta. priyaMvadA-gADI AvI; je have jAuM chuM paNa pelA rUpiyA mokalavAne bhUlazo nahi. huM chaLadAsane tamArI pAse mekalIza, tene sukhethI Apaje. lo, salAma che have. tamArI vahune kAgaLa huM laI jAuM chuM bIjI vAra maLaze tyAre pAchA ApIza. ( jAya che. ) naMdanakumAra-(nizvAsa nAMkhIne svagata) bAI to gayAM. lAva tAre, pele kAgara gayaDI kAhADuM. (bAriyethI) alyAM mArI ! e mArI. mALI--Abe sApa ! ( praveza kare che.), naMdanakumAra-koSayukta) sApa, sApa, kone kare che? sApa tAro bApa, ApyA. ( tene lapaDAka mAre che) jA, lAva mArI lekhaNupeTI. mALI-( bALa paMpALato) bhUlyo sApa, bhUlya. A lAvyo. (peTI lAvI mUkI jAya che.) naMdanakumAra-(5TI upADI lekhaNe tapAsatAM keTalIkanI kato nakha upara phasakAvI nAkhatAM) ene ghaDanAro mare ene. kaMkI de che, ne chevaTe eka lekhaNavaDe cALA karato kAgaLa lakhe che.) sane kAMI nahi sa-va-sa-ta-pha-rI, rIne pAMca DALI-rI e te thayA savasArI, caMpAna-garI, mA, jevI bA tevI mA, mA ne kAno mAtarama (mA) (jIbha kApADato lakhyAM jAyache) bAI zarIpaca bAIbA, bane eka mAtara kAne che (bA); I, Ine vareDa chuM (I) (lakhyAM jAya che.) je-gopA-2; 2(aTakI jAya che ) caccAnI paDI, chachA vaghA pido, jaje jera vANiye, jhajhArAnI zerI khAuM. nanno bhATa mele, mammAjInuM mATaluM, ne rAjIne roTalo hAM, hAM, have sAMbharyuM. e to thayA je-go-pAra ( lakhyAM jAya che.) naMga 1, ekaDe eka, mehatAjIne bhAgyo Dhake, kA upara dhANI, ne mehetAjInI vahU che kANI; e ekaDe eka (lakhyAM jAya che te pUre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIrA . ] tAlukAna. 11 thaI rahe che eTale) alyA bhArI! pelo bhAMbhaNa Avyo che tene upara mekala. kAgara Ave che. mALI-hAjI mokaluM. (uthIrAmane mokale che.) paMthIrAma-AvIne AzIrSaka detAM. ) mahArAja! tamAre jaya thAo, ne buddhi vadhe (manamAM) zo kaleDAnA jevo UjaLo ! naMdanakumAra-alyA bhAmaNuM! mAre sAsarethI kAra laIne tuM AvyuM chuM ? je ema hoya te kAgara le. (dhare che.). . - - - paMthIrAma-(kAgaLa letAM) mahArAja ! huM Avyo nathI, tyAre zuM mAre bApa Avyo che, kAM tyAMnA samAcAra bimAcAra pUchavA che? naMdanakumAra-badhAM to zuM kare che? pathIrAma-khAya che ne udhe che. paisAvALAne ghera te kAMI kAma hoya che. paNa--A kAgaLa huM kone ApuM tamArI sAsune?' naMdanakumAra-nA, je ema karato. e kAgara to ene ApavAne che. piMthI sama- mArA bApa! mArI vahUne tame zuM karavA lakhe? naMdanakumAra-mUrakha, tArI vahUnI koNa vAta kare che? huM te ene ApivAnuM kahuM chuM. pIrAma A huM eTalA mATe samajato nathI, je mArI vahUne kAMI ApavAnuM hoya che tyAre huM ene Apaje ema kahuM chuM ne tame paNa ene apAvo tyAre mAre te samajavuM zuM? naMdanakumAra-e kAgara te amArI gharavArIne ApavAnuM che. pIrAma--hA, have samajyo priyaMvadA-je tamArI gharavALI--tene ApavAno che. naMdanakumAra-(gusse thaIne) nA, nA, tene nahi; enI vAta te jANI ke zuM? pathIrAma-ame to brahmadeva. badhAMnI vAta jANiye. ju-e Aje ahi AvI hatI ne huM lalitAne naMdanakumAra (ekadama vacce bolI uThe che.) hA, hA, ene ja Apaje, je je bhUlato. thIrAma-priyavadAnuM nAma kema bhUlAya, e te mArA kALajAmAM karAyuM. naMdanakumAra-ne pAchA bhUlyo khare? priyaMvadAnuM tAre zuM kAma che ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ ruhitAvuM:varAja. paMthIrAma potAnA gAlamAM lapaDAkA mAreche. ) hA, hA, e priyaMvadAnuM mAre kAma nathI, tamAre che. ame brAhmaNa bhAI, khAnArA, te ame vecavAne vADI kyAMthI lAviye ? } [ maMtra 1 se. te huM bhUlyA. bhIkha mAcI naMdanakumAra--( cakita thaIne ) khare, tuM teA badhuM jANeche. vADI paMdara hajAre vecavAnuM sAduM kayuM che te teM bhaluM jANyuM te ? pRthIAma--( svagata ) ThIka, paMdara hajAre vADI paNu vezrI dekhAyache ! ( cAsana ) are, hatuM te huM je je jANuM, te te tamAre sAsare jaIne kahevAne chuM. . naMdanakumArjoje bhAI, kAMI kahetA. jo tuM kAIne kahuM nahi te) tane huM rAjI karUM. dhRthIAma--tyAre ema hAya te| ApA tamArA gaLAnA gaLacavA, hAthanI pahoMcI, ne AMgaLInI vIMTI. vAta badhI ahiM dATIne jaIza te pachI kAne jaDaroja nahi ! naMdanakumAr--tAre ThIka, tuM te mhoTA deva che. (badhuM kAsADI Apeche, ) pIrAma--(khuzI thaIne letAM.) brAhmaNane ApavuM te kAzikSetramAM vAvavuM. have, lo esA, huM jAu chuM. naMdanakumAr----paNu joje, peleA, khIjI havelI ne vADI vecavAnA vicAra dhAsyo che, te kAryane kahIza nahi; ne kAgara enA hAthamAM Apaje. paMthIAma--hA, hA, huM samajyA; eka havelImAM tame rAhA, ne khIjI che, te paNa vADInI sAthe vecavAnuM dhAyuM che, te huM keAIne nahi kahuM. kAgaLa dezanA hAthamAM ApavA te haju huM samajyA nathI; paNa ThIka che, ene ApIza. naMdanakumAr------rahe tAre, tane nAma khabara nathI te| huM mArI pAse kehevarAvuM. ( mALIne khelAveche. ) alyA mArI ! e mArI ! pRthIrAma~~( dAgInA lugaDAmAM lapeTatAM.) are, enuM zuM kAma hatuM, huM mArI meLe jene tene kAgaLa Apata. dhareNAnI vAta ene khabara paDavA deze nahi. naMdanakumAra-kharI vAta kahI, mArIne jANavA nahi de; paNa ene badale bIjAne kAgara ApuM te khoTuM; pelA mArI ALye, e nAma keheze, mALI--cama, mArUM zuM kAma che? naMdanakumAr~~pelo kAgara bhAMbhaNu pAse che, te ene ApavAnA che, te tuM nAma de. bhAMmaNu samajatA nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravA ja tho. ] dvitAnuM yoja. mALI-- hasatAM) paMthIrAma ! tame ema zuM karavAne kare ! kAmaLa amane Apajo. maiMnakumAra----jA, jA, tuM mUrakha dekhA. mArI va thAyache tethI huM nAma detA nathI, paNa tArI te vahU nathI thatI ? tAre tane nAma detAM thAyache zuM, je, amane Apajo, kahuMchuM. 19 pRthIAma mahArAja, kharI vAta kahI. ene ema karIne bathAvI paDavAnA vicAra haraze, mATe nAma nahi detA hAya. . mALI~~jA, jA, mArA bhAI, amathA dhama pAMaerI zu` karavAne levarAvacha. kAgaLa emanI vahUne Apaje. paMthIAma----tAre ayAvI paDavAnA vicAra nathI, tyAre tane nAma detA thAyache zuM, te kehenI naMdanakumAr--bhAMmaNu kharI vAta kaheche, tArAmAMja kapaTa che; ema na hAya teA tane nAma devAne zI harakata che ? paMthIrAma--( mALIne ) khela te khela, nAma de jhaTa. naMdanakumAra-( gusse thaIne tene dhela mAreu* ) alyA harAmakhAra ! kema mAma dete nathI ? mALI~~( gAla paMcavALatA pathIrAmaneM, ) paMthIrAma ! tuM te mAthAne maLyeAM mate nAma sAMbharatuM nathI, mATe eka vAra pachu sAMbhaLyA vagara huM kahI hakalAnA nathI, te tArA te mArA ahiyAMthI chUTakA thavAnA nathI. paMthIrAma----naMdanakumA2e ADuM sarvaja yu aTale mALonA kAnamAM )lalitA. mALI---e kAgaLa lalitAne Apaze. naMdanakumAra----eka khAdhI tAre kevuM ekadama nAma devAyuM ? paithIrAma-mahArAja, kharI vAta kADhuMAche; te have huM paNa nAma bhUlalAne nathI; AkhI vATa geAkhatA ge khate jaIza. ( jatAM jatAM) kSalitA, lalitA, lalitA, phrUTayuM tArU bhAgya. ( mALI sAthe jAyache.) praveza 4 thI. tha, mADhInI gorI. paMthIrAma ane mALI pRthIrAma-alyA mALI ! tane kevI eka dheAla khavarAvI che ! mALI--teM jo nAMma kahyuM hAta nahi, te mArA pUrA bhega maLata se Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 rAhula. [maM 1 . heja bAbata evaDI moTI vadhArI devAnI tAre zI garaja hatI? tane cAM nAma khabara nutuM ? | pathIrAma-vAta karatAM bhAinuM pANuM jANI gayo, eTale khAtarI karI levA vAta jarA vadhAre cheDI. lalitAne jaIne kahuM te khare, je, tAre mAthe te eka ratna vAgyuM che ! mALI-tAre je vadhAre vAtacita thaI heta nahi. te mArI vAta tArA mAnavAmAM AvatI nahi. parabhAyAne to lAge, ke evuM mUrakha mAMNaha koI hoya nahi, paNa cokhaMDa dharatImAM mArA zeThanA jevA cheDA haze ! be dAMNa jeTalI akkala emanAmAM nathI. chaLadAsa karIne nagaramAM eka lue mAMNaha che, teNe chaLavAne parathama emanI bhAIbaMdhAI karI, ne ghaNuM khAI gaye. pariyavadAne chaMda paNa eNeja lagADe, bAkI bhAI to kazAmAM hamaje evA nathI. have emane e chaMda lAge che, te chUTavAne nathI. A vADImAM keNa jaNe karaDe vAra jamaNu kayAM haze. emanA bhAIbaMdha te joyA hoya, te eka paNa bhaluM mAMNaha maLe nahi. hAlamAM hAtha jarA tAMNamAM hoya ema lAge che. paNa A pariyavadAne chaLadAsa haju vaLagI rahelAM che, te havelInAM tamAMma naLiyAM suddhAMta vecAvaze ema mane lAge che. pathIrAma--garIba bicArI lalitA ! tArA zA bhoga lAgelA je AvA varanI sAthe pAnuM paDavuM ! (bhALInebhAI ! kAle savAramAM huM mAre deza jaIza. atyAre te nagaramAM jAu chuM. ajANyo thaIne naMdanakumAranI havelI ane priyaMvadAnuM ghara te joI AvuM. mALI-pathIrAma ! mAyA rAkhaje, ne lalitA bAI Ave, to tenI hAthe tuM paNa Avaje, nahikara te bahu dakhI thaze. paMthIrAma--tyAranI vAta tyAre che. havaNuM te rAma rAma. mALI-rAMma rAma. ( jAya che.) praveza pI. ratha, nA. pathIrAma--(raste cAlatAM cAlatAM) (kAvya athavA LAi.) vAha vAha re zehera, nehapura sArU zobhe, bhavya bhale dekhAva, dekhIne citaDuM lebhe. zo killo majabUta, tapa zI AvI rahI che, dekhI kaMpe kAya; gheTA vaLI sArI thaI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghA pa . ] jitAMdulA . laDavA ke baLavAnanNa hiMmata na cAle, bhAre adhika mAra, teya paththara nava hAle. zI khADI pahelANa! pUra pANInuM bhAre, mAMya kAMgarA chAya, nihALuM hAre hAre. zAM jabarAM A dvAra, hAra khIlAnI A zI ! zULI sama dekhAya, hAthI to nAse trAzI. kazA thakI na kapAya, lAkaDuM evuM bhAre, te para lohoDuM ghaNuM, jaDayuM che banne dvAre.' khADI para pATiyAM, pAthayAM e paNa evAM, kheMcI levA kAja, kayAM che sehelAM kevAM? gaDhI vaLI A karI, vAMka kevo kIdhe che, daravAjA baMdha, ghaNo jabaro lIdho che. lazkara AvI zake kema A vacamAM paranuM? zI jabarI che bhIta ! kAma kIdhuM bahu jaranuM. asala kAma A kharUM, nathI nakala kIdhelI, zI kaDiyA caturAI, majUrI masa lIdhelI. zA rastA vizALa, saDaka zI sArI kIdhI, page cAlavA kAja, hAra be bAju lIdhI. be mama phAnasa hAra, zobhatI dIse sArI. hasthabha raMgIna bIrAje jotAM bhArI. vaye manuSpAkAra, pUtaLuM lehanuM dekhuM, mukha phADeluM ghaNuM, peTa gAgaraNuM paMkhuM. lalATa para che lekha, patra pAThavavA vAje, peTe tALuM paDayuM zivaliMga jevuM rAje. gharanI kevI hAra, zobhatI sArI kIdhI, UMcI nIcI nahi, nahi vAMkI paNa sIdhI. ArasanAM cakacakita, pagathiyAM sarakhAM zobhe, pItaLacakatAmAMha, aMka ne nAmaja Ape. jharUkhAne ze teDa, kaTherA kIdhA sArA, pItala le" Adika, velathI bahu zaNagAvyA. 1 killAnI avaLI. ' ra lokane TapAlamAM kAgaLa mikalavAne sulabha paDe eTalA mATe, kekANe ThekANe mANasanA AkAranAM dhAtunAM pUtaLAM ubhAM karelAM, temanAM he kADelAM rAkhelAM temAM kAmaLa nAMkhe te pahelA peTamAM ekaThA thAya, pachI TapAlavALe TharAvelI veLAe tALuM udhADI laI jAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ hitAnuM:la roja. hAMDI takatA hAra, jhumara vacce ThUMmeche, jaLahaLa jotaprakAza, mAM jANe dhUmeche. sarve sarakhA mALa, khAriyA sarakhI AvI. jayA kAca bahu raMgI, mAMhu tA bhAta paDAvI, gagana chAparAM gayAM, hAtha mUkyA vaNu pAge, jotAM jhaTa paDI jAya, DeAka dukhavA teA lAge, dUranAM je dekhAya, 5 sapnAM jhaLakeche, jyAM tyAM jovA mAMhu, kAca dhAtu caLakeche. paNe ubhI kAI nAra, jhArI e karamAM laIne, pANI paMthIne pAya, dhAra teA jhINI daIne. lADuM khAdhA pAMca, tarasa lAgI che jhAjhI, dAMDI jhaTa tyAM jaI, karUM de" mArI tAjI. are, A mArA bApa ! jIvatI jANe dekhu, paNa dhAtunA dhATa, caturAI zI pekhu ahiM thaI rahI dharahAra, gaNatarI aMdara thaI che vacce ADA mArge, pachIthI AgaLa gaI che. AgaLanI paNa eja, phera ne kAra na jANuM, juM sarakhu' badhuM, nahi kAMI bheda pramANuM. ADe jAtAM mArga, hAr dharaeka pUranI, te paNa sarakhI badhI, kahuM ze|bhA zaoN dUranI. bhUlavaNInA khela, bheda te kyama karI bhAge ? nAma aMka nava hoya, teA nahi pattA lAge. [ ajahuM e. 18 12 20 21 23 23 24 25 26 27 2. 1dUrathI naLamAM thaIne pANI Ave tene srInA AkAranA pUtaLAmAM paisAravA DAbA tathA jamaNA pagamAM pAlu mUkeluM, tyAMthI TheTha hAtha sudhI pAlANa rAkheluM, eTale DAbe page pANI caDe te DAbA hAthanI jhArImAM Ave, te jamaNA paganuM jamaNA hAthanI jhArImAM Ave. jhIrIte mhA peca ka2elA te karave eTale dhAra thAya. rastAmAM jatAM AvatAM mANasane pANInI jarUra hoya tA paeNca karavI upayAga kare, eTale koi strI temane pANI pAtI hoya evuM dekhAya. 2 5dara dhara, eka hArabaMdha ne vacce rastA; tyAra pachI paMdara gharanI bAjI hAra ne pachI pAza mArge, e pramANe hArA hatI, tethI jUdA jUdA gALA paDatA hatA; te tamAma gALAmAM pANI pAnArI grInuM pUtaLuM, TapAlanA kAgaLa nAkhavAnuM mANasanuM pUtaLuM, phAnasAnI hAra mAdi sarava samAna hatAM. 3 khADaeN mArge jaIye tA pa`dara gharanI hAra je ubhI cAlelI teTalA tamAma dharanI laMbAI thaI rahetI hatI, mane tenA pAchalA bhAga ane bIjI pAchaLanI hAr vaye pAchaLa vizALa rastA AvatA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharA 6 ThTho. ] sahitA karaze. dhanya tAharI mAta ! yAjanA jeNe kIdhI, kasara na rAkhI kAMya, bAMdhaNI uttama lIdhI. zA gADIyoMghATa, bhIDa zI AvI bhAre, hayanuM A zu jora, jAya yAM badhAM atyAre. EmAnanuM nAma, aMn (945.) navasa pistALI rahe ubhA tuM jIva ! jAya kyAM uMcuM bhALI, A pramANe cauTAnI zAbhA tA krANu jANe kevI haro ! khIjAM paNu ramujI jovAnuM sArUM haze; paNa zA kAmanuMH rAta ceADIne veza dhaNA, mAre daMbharAjanA gharanI caracA jovI che, te khara teA anAyAse cAlatAM cAlatAM hAtha lAgyuM; paNa priyaMvadAne pAchI kheALavI che. mATe eka vAra ahinuM te patavI devuM. (khaMbharAjanA gharanI khAtarI karI lIdhA pUchI mAMyajAyache. ) praveza 6 ho. thai, temarAnanI havelI, ({bharAja cApaDo tapAsatA kheche. ) pRthIrAma ( praveza karIte, ) ( savaiyA---ekatrIsA. ) daMbharAja tuM devAMzI nara, digaMbara sarakhI che kAya, tana tArA che nannA upara, duHkha tenAthI tujane thAya, paraNAvyA che Adhe ene, pUrva bhaNIne bhAre deza, guNusAgara te haze jhU, te vaLI rUpALI khALeveza, haveliyA e haze tAhare, sAMbhaLa zANA mhoTA zeDa, vADInI teA zI kahuM zerabhA, temAM laka pese ke, e sarvenuM cho kAraNa, vivekathI vicAro Apa, makara, kuMbha te meSa gaNIne, sAcesAcI mArI chApa. bhaviSya eka bhAkhIne jaiye lakhI rAkhajo dilanI mAMha, lallAparanI vahU nahi teye. vidhrU thaze bahu ahi te tyAMhu, nahi levA ne devA kAMIye, ame cAlIzuM ubhI vATa, cetAvuM te paNa nahiM caitya, dhara vecAro, evA dhArTa. 1 25 30 3 ( javA mAMDe che. ) daMbharAja--are bhAI ! tame kAi deva che, ahi. pAchA Ave, tamane prasanna karIzuM. 1 dhANA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhilAtu: . ( [ saM 1 . vathIrAma-ame koInI AzA rAkhatA nathI, amAre kAMI joItuM nathI; paropakArane arthe AvIne tamAruM bhaviSya bhAkhyuM daMbharAja-vAruM, tyAre kAMI leze nahi, paNa ahi Avo to kharA. patharAma-tamAre bahu bhAva che tyAre A AvyA. kahe, tamAre je kahevAnuM hoya te. daMbharAja-tame je bhaviSya kahyuM, te upara mArI ghaNuM zraddhA beThI che. huM sAcesAcuM tamane kahuM chuM ke, mArI vRddhAvasthAmAM huM ghaNe duHkhI thayo chuM eka chokarI hatI, te bALarAMDa thaI che. chokare ekano eka, tethI nhAnapaNamAM jarA laDAbe, eTale have badata nathI. najaramAM Ave te kare che. tame nannA upara kahyuM, te enuM nAma naMdanakumAra che; ne chachA uparane nAmavALo kAraNa che, evuM tame kahyuM, te paNa barAbara che. chaLadAsa karIne eka ene sebatI che, tenI sobatathI baha bagaDI gayo. vezyA ne jugAriyane ghera jatAM lajavAtA nathI, ne huM Thapaka dauM chuM te bharavAne ubhA thAya che, eTale mArAthI bolAtuM nathI. enI vahU have kesamAM AvI che, paNa tene teDI lAvavAnuM mAruM mana thatuM nathI. heTA kaDopatinI te karI che, te amArA uMcA kuLe karIne ene maLI che; paNa ahi Ave te tenA gharanA samA hissAnuM paNa sukha maLI zake ema nathI. A bhAInI AvI rItabhAta joIne ulaTo bhrama bhAgI jAya, tethI jANato hato, je dhULa nAMkhI, have ApaNe gharaDA thayA yei, tethI gata thaI jaiye to pachI pachavADe game te thAo; dekhavuM nahi ne dAjhavuM nahi. tame AvyA te pahelAM paNa mArA manamAM eja vicAra AvyA karatuM hatuM. have, tame kahe che, te ene teDavA mokalIza. paNa mAruM mAnaze nahi, te pachI bhAre zo vAMka ? patharAma-tamArAthI samajavAya eTaluM samajAvaje, ne chaLadAsanI saMgata mUkAvaje. amAre te kAMI svArtha nathI, have ame jaIye chiye. ( jAya che.) kAmo, sthaLa, priyaMvadAnuM ghara. priyaMvadA ne tenI dAsI, dAsI--bAI sAheba ! chaLadAsa AvyA hatA, paNa Apa ghera na hatAM, tethI pAchA gayA che, ne kahyuM che ke, naMdanakumAranI vADiye je meLApa nahi. thAya, te pAcho AvIza. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ verA 7 mo. ] ruhitAju vararoja. priyaMvadA--bahu sAruM ; Aje mArA jIvane jarA sArUM nathI, mATe mAza palaMga sudhAra, huM tyAM jaIne sUI jAuM. chaLadAsa Ave, ne huM uMdhI gaI DhAluM. teA uThADIza nahi. pha dAsI--jevI AjJA; pazu khAI sAheba ! peluM kAI chaLadAsanA jevuM AvecheH bahu utAvaLamAM hAya ema dekhAyache. priyaMvadA----(bArImAMthI) hA eja; tyAre te huM enuM samAdhAna karIneja sUI rahevA jaIza; e utAvaLamAM che, eTale enA TAmalAnA pAra veThelA Avaze. are ! kahi hAtha mArI Avye hAya, ema jaNAyache. (upara AvyA eTale) Ave chaLadAsa ! Aja zI khakhara lAvyA che ? (dAsIne) dAsI, jA tuM kAme lAga. (dAsI jAyache. ) chaLadAsa---- veza karIne) amArI pAse rAja rAja kAMI paNa navI khara hAyaja hAya. pRthIAma----(aMdara dAkhala thaI jAyache, anepalaMga nIce lapAi jAyache.) priyaMvadA---- dhasAro lAgyA tevI) bIjuM kAI tamArI sAthe AvyuM che ke zuM ! dAsI ! ubhI rahe, jo dAdara para kANu che ? chaLadAsa--( dAsIne) are, zuM karavA jAcha ? mArI sAthe khIjuM kAI AvyuM nathI. priyaMvadA ! tamane mANusanA bhaNakArA bhalA vAgeche te ! priyaMvadA--mArUM zarIra Aje sArUM nathI; mATe kAhA, vAta lAMkhI cAle ema che, ke vehalA pAra Avaze ? chaLadAsa---mArI vAtathI tamane raiAja kAyarapaNuM Aveche, paNa nagada mAla mArAthI maLeche te Aje vaLI eka yukti karatA Avye chuM. priyaMvadA--tyAre teA Ave khese, A khurazI upara, huM jarA ADI thaine sAMbhaLuM chuM. chaLadAsa-tame naMdanakumArane tyAMthI gayAM, te be ghaDI thai haze, eTakSAmAM huM tyAM jaI pahAMcyA. enI varUe brAhmaNa mekaklyA dekhAyache? priyaMvadA--hA, vaLI teNe kAgaLa mAkalyA che, te A rahyA mArI pAse. ( tene Apeche.) chaLadAsa najara karavI rahyA pachI) A sAla vacce mhATuM AvyuM. e Avaze te pachI ApaNuM jora ochuM thaze. are, atyArathIja devAIne, have zuM kehevAnuM rahyu', khaLyA A kAgaLa. ( palaMga nIce kUkI che. ) priyaMvadA--kema, vaLI kaMI banyuM che ke zuM ? chaLadAsa ----pelA naMdane haMdhuM mAryuM che. je mANasa kAgaLa laine Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 tArukaravA. [ aMka 1 e. AvyuM hatuM, tene badhI vAta khabara paDavA dIdhI, ne te koIne kahe nahi eTalA mATe potAnuM pehereluM keTaluMka ghareNuM teNe mAgyuM, te paNa ApyuM. have e brAhmaNa tyAM jaIne kaheze, te joI lo pachI. enI pachavADe meM eka mAra mokalyA che, tene kahyuM che, ke, enA TukaDe TukaDA karIne ghareNuM pAchuM lAvaje. patharAma--(palaMga nI kaMpatA, svagata) mAra gayo re mArA bApa! bAyaDIne cUDo bhAgavAnI veLA AvI re, mArI mA chaLadAsa--vaLI eka bIjuM jANyuM ke naMdanakumAranI vADiyethI ame bhegA gADImAM AvyA, te emane ghera utazyA. daMbharAja hiMdaLAkhATa upara beThelA hatAtemaNe amane joyA, eTale mane to khUba damamAM lIdhe, ne kahyuM, ke, Aja pachI je naMdananI sAthe tene jaIza, athavA chAnI rIte ene beTI salAha ApIza, te darabAramAM deyA vinA rahenAra nathI. naMdanane paNa ghaNo tApa dIdhe.. priyaMvadA--A vAta te dhaNuM vadhI. kadApi pele brAhmaNa daMbharAjane maLyo haze, ne teNe kAna bhayA haze; nahikara mArI vAta enA jANavAmAM AvI che, paNa Aja sudhI bolyo nathI. tamArI goThavaNa pramANe je brAhmaNa pUre thayo, to to ThIka che; nahikara pUrI phajetI che. lalitAe je vAta jANuM, to e evI catura jaNAyache, ke ApaNuM mULa kApaze. mane lAge che, ke, vADI ne bIjI havelInA rUpiyA Ave, te laIne be cAra mahinA ApaNe kahi jaI Aviye. eTalI vAramAM badhuM zamI jaze, ne pachI naMdananuM ApaNe kAMI kAma nathI, eTale mAre ghera huM pesavA daIza nahi; vADI to tyAraserI paravAraze. chaLadAsa--havelI ne vADIne dastAveja taiyAra thayo che. vADInA paMdara hajAra Aje AvyA, temAMthI pAMca hajAra naMdane rAkhyA meM to levAne ghaNe Agraha karyo, ne samajAvyuM, ke priyaMvadAne kharca bahu upaDe che, te tamArAthI pUre thatuM nathI, tethI have raheze nahi; paNa e kahe, ke, pAMca hajAra rAkhIne bAkInA levAne priyavadA khuzI che. tyAre pachI, bhAre u. pAya cAlyo nahi. priyavadA--hA, e vAta to kharI; badhuM ApaNe tANuM laIe, ne bIjA leNadAra ene satAve, to ughADuM paDe. paNa e rUpiyA kyAM che? tyAranA kahetA kema nathI ? chaLadAsa--zuM huM badhA rUpiyA khAI javAne hato? mAro te jarA tamane vizvAsa ja Avato nathI. huM na hatuM, to tamane eka pAI maLe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravesa 7 mo.] sitAnuM:thI. nahi. pelA brAhmaNane mAravAne mArA mokalyA che, te kAMi vAta phUTe, te mAre rAta veThIne pAbAra gaNavA paDe, tamArUM zuM jAya? jIvA, khAkInA daza hajAramAMthI mArA bhAganA pAMca hajAra maiM rAkhyA, ne pAMca hajAra tamArA rahyA tenuM seAnuM lAvyeAjuM, te A rahyuM. ( pAsalA Deche ) 5 priyaMvadA--rUpiyA rokaDA lAvyA hAta teA zI harakata hatI ? te dAvADe tame be hajAranuM seAnuM lAvyA te rAzI nIkaLyuM tethI rU. 1200 ) upajyA. A phere evuM te nathI ApyuM ? chaLadAsa--jIvA, tame samajatAM nathI. rUpiyA rokaDA lAviye ne vAta pakaDAya teA dharane darakhAra jhADA levarAve. seAnuM hoya te game tyAM gagaDAvI devAya. enuM e huM tamane rahetAM rahetAM vecI ApIza; thoDuM rahe tenuM dhareNuM karAvajo. pahelI vAranA sAnAnA ochA upajyA tenuM kAraNa te evuM, ke te dAhADe bhAva dhaNA ghaTI gayA hate. nahi te mArA kAmamAM te phera AvatA haze ? havaNAM teA tamArA gadelA nIce mU chuM, savAre ThekANe karo. delA nIce mUke che, te pathIrAma haLave rahIne lai le che.) priyaMvadA--ghaNuM sArUM, paNa brAhmaNa nahi pakaDAya te pachI ApaNe zuM karavuM? chaLadAsa--vaTANA mApI javA-sAMbhaLAH--vADIneA kabajo hravaNAM karAvavA baMdha rAkhyA che. pelI havelInA rUpiyA trIsa hajAra ThacyA che, paNa hAla tenI pAse nANAM pUrAM nathI; sAta divasanA vAyado kara che, te vAyadA upara rUpiyA laI, vADI ne havelInA saMgAthe kabajo karAvIzuM. havelI bhADe ApI che, tenI bhADAciThThI jANI joine naMdanakumAranA nAmanI karAvI che, eTale enA matAthI cAlaze; nahi te vaLI enA khApanuM matu mAge, teA mahA pIDA thaI paDe, tethI AgaLathI cetIne tenI sAthe purAva karavA che. te pazu DakhAyeA caMpAye khalyA nathI; kemake, havelI Aje laIne e kAle vece, te ane pacAsa hajAramAM eka pAI ochI upaje nahi; paNa ApaNe zuM ! vadhAre lAbha karavA jaIye, tA samULaguM jAya, tethI je AvyuM te ApaNA bApanuM. jIvA tyAre, e trIsa hajAramAMthI mArA paMdara hajAra rAkhInebAkInA paMdara hajAramAMthI eka hAra rastAnI kharacI sArU rAkhIzuM, te bIjAnuM seAnuM maMgAvIzuM, kema, ThIka ke nahi? priyaMvadA----chaLadAsa ! emAMthI bhAga levA tamane dhaTatA nathI. paNa huM vadhAre kehetI nathI, vIsa hajAra mane Apo. 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ hitAyu:vAM. [aMja 2 nau. chaLadAsa--te dahADAnI vAta te dAhADe che. ThIka che, tame jema rAjI thaze tema karIzuM, be hajAra vadhAre lejo. mAre pelA rUpiyA ThekANe karavA che eTale huM jANuMchuM. AjathI ApaNe dasamA divasa upara kUca karavI, te teja dAhADe naMdanane caMpAnagarI vidAya karavA. jo kAMI aDacaNa haze te enA bApanIja bhArata, koinI pAse kehevarAvIne, bIjA kAine caMpAna garI meAkalAvIzuM. 26 priyaMvadA--tame je TharAva karaco te mAre gaLe utarA. tamane kehevuM paDe tema eja nahi. badhI vAtanI have satAbI rAkho, te pelA brAhmajInuM je thAya te mane kahI jajo. pRthIrAma--(dhrUjatA haLave rahIne jatAM ) meAtanA mukhamAMthI chUTayA. valAsaTIka che. huM kAle tamArI pAse AvIza. have rAta vA AvI eTale huM jAuMchuM. aMka 2 jo. praveza 1 ho. sthaLa, caMpAnagarImAM jIvarAjanI havelI. jIvarAja ane kamaLA kamaLA zeTha ! sAMbhaLeAchA ! lalitAe te peAtAnA paMDitane raja ApI che. pAnAM pustaka upara have enuM mana jarAya nathI. ahiM taddhi gAbharI gAMbharI karatI jAyache. cAkarI je ardhe zukane enuM kahyuM karatA, te badhA have enAthI kaMTALI gayelA jaNuAyache. enI ghasI te rAja rAva kareche. te kaheche, ke, have mArAthI lalitA pAse nahi rahevAya. teme chiMkatAM chIMDAM paDeche; vinA kAraNe dhamakAveche, ne sahaja bAbatamAM sarve upara gusse thAyache. mArI pAse AvIne rAja krAMI sArI sArI ceA pariyA vAMcatI te paNa baMdha kahyuM che. e ne enI meDI bhalI. vacce meM ghaNI vAra tamane kahyu, ke, daMbharAja zeThane kAgaLa lakhA, je teDavA mekale; paNa tame kahyu', ke, hAla enA abhyAsa sArI cAleche, te bahuvAmAM enuM citta sArUM peThuM che, mATe utAvaLa karavAnI agatya nathI. te paNa e vAta gamI, te jANyuM je chokarI je pAse rahI te kharI. ApaNe A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ karA 1 e. ] lalitAduHkhadarzaka. harIpharIne enA sAmuM joIne najara ThAravAnI che. paNa have e bahu mahedI thaI. ghoDuM ghoDAsaramAM, ne kanyA sAsare zobhe. mahine rahevA dIdhA pachI kyAM pAchI teDAvAya ema nathI? jIvarAja-badhuM mArA jANavAmAM che. paNa enA svabhAvamAM pheraphAra thayo che te mArA jANavAmAM no'tuM. huM jANato hato ke e enI meLe ene abhyAsa kayAM jAya che, temAM ekAeka vigha pADavAnI eTalI badhI agatya nathI; paNa have te game tevo paNa rasto kAhADavA vinA chUTako nathI. mArI dhAraNuM evI che ke, hAla becAra mahinA lalitAne ene sAsare rahevA devI, pachIthI, huM tyAM jaIne naMdanakumAranI sAthe pAchI ANIza. daMbharAja zeTha samajuM che, eTale e kaMI AnAkAnI karo nahi. tenI chokarI bALarAMDa thaI che, te tenI puMcha khAIne besI reheze, ne ApaNe have chokarAnI AzA nathI. avasthA paNa thavA AvI che, mATe naMdanakumArane gharajamAI karIne rAkhaze, te khAI pIne banne jaNa AnaMda karaze, te dekhIne ApaNe paNuM AtmA Tharaze. kamaLA-tamAro A vicAra te mane bahu game. naMdanakumAra te A paNe chekarA tulya che. banne chokarAM khAI pIne kalola karaze. have, tame utAvaLa karIne daMbharAja zeThanA bhaNuM mANasa ekalo jIvarAja-mane lAge che, ke, A mahino utayA pachI pIrAmane mekaliye, AgaLa dIvALI Ave che, tethI, kadApi je kaI AvavAnuM have te daza dAhADA serUM jaNAze. koI nahi Ave te, e jai AvI. AdhAne mAmale mATe heziyAra mANasa jeNe. kamaLA-havaNAM to pathIrAma mArA jevAmAM AvatuM nathI. lalitAnI tehenAtamAM ene mUDa hato. tethI kadApi eNe kAMI dhamakI dIdhI hoya, ne Avate baMdha thayo hoya, koNa jANe. e jarA TIkhaLI che, ne lalitAne evuM TIkhaLa havaNuM kAMI gamatuM nathI, mATe aNabanAva thaye hAya, ema lAge che. jIvarAja-lalitAnI sthiti AvI badalAI che, tevAmAM, enA hAtha nIcenAM mANase enuM apamAna karI AjJA pALaze nahi te ene mAThuM lAgaze; mATe koIne kAMI alaMkAra, koIne koI pazAka ApIne khuzI rAkhavA; ne jenI jevI gyatA te pramANe pagAramAM paNa vadhAre kare ghaTe, te te paNa kare. paMthIrAma raga vartIne vAta kare evuM mANasa che, mATe ja meM ene lalitAnA svAdhinamAM kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 lalitAduHkhadarzaka [aMka 2 jo. kamaLA-lalitAnI meDiye huM jAu chuM, ane pathIrAma Adi laIne sanI tapAsa karuM chuM. ( jAya che.) kaverA 2 go. sthaLa, lalitAnI meDI. lalitA ane kamaLA, lAlatA(potAnI mAne AvatI joIne) kema mAjI ! mAruM kAMI kAma che? huM jarA ahi sUtI chuM. kamaLA-bahena! atyAre kema sUtI chuM? kAMI asukha che ke zuM? lalitA-asukha te evaDuM kAMI nathI, paNa Aje mane duHkhadAyaka svama AvyuM, tethI mAro jIva bhasa baLe che ! (gaLagaLI thAya che.) kamaLA-mArI bApuDI. tane khamA kare, akaLAiza nahi (tenI Doka chAtI sarI cAMpache.) lalitA-mAjI! mArI chAtI bharAI Ave che. jyAM sudhI svamanI vAta khullI karIne kahevAze nahi, tyAM sudhI dadayane bhAra ocho thavAne nathI. bhAjI! pAchalI rAtre mane svama AvyuM ke, jANe huM mAre sAsare gaI, tyAM pahelI ja rAtre, saMdhyAkALe, koI eka kALa purUSa Avyo, teNe mArA varane bAMdhyA, ne lugaDAM ghareNAM utArI levA mAMDayAM, meM te jeIne ghaNuM bUmarANa karyuM, paNa pAse hatAM temAMthI koIe Azraya Apyo nahi, eTale huM vacce paDI, paNa mAruM keTaluM jora? keraDA mArI, mArA vana rane AgaLa kahyA, ne mane kAMDe jhAlI derI, meM tene dhaNuM kahyuM paNa vyartha gayuM Akhare, eka moTI khAI AvI temAM mane DhaLI pADI, ne mArA varane laIne te AgaLa kyAM gayA, te mArA jANavAmAM AvyuM nahi. mane tyAM ghaNuM vAgyuM, ne keTalIka vAre bhAna AvyuM, eTalAmAM te AMkha ughaDI gaI. kamaLA--behena tuM kAMI cintA karIza nahi, e te tArA varane ne tAre mAthethI vidya utaryuM svamanI vAta sAcI samajavI nahi - lalitA-mAjI! mArA svamanI ghaNI kharI vAto, kAMI kAMI aMzamAM paNa, maLatI Ave che, tethI mane dhaNI ciMtA thAya che. mAre sAsare javA vAre te hajI sudhI Avyo nathI, eTalAmAM A ze gajaba! kamaLA-bahena ! tuM samaju thaIne baLApe zuM karavA karacha. ApaNI paheDInA puNya AgaLa, tArA varane vAMke vALa thAya ema nathI. Aje Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza 2 DaoN. ] sitAvulaze. tArA bApanI sAthe mAre tArA saMbaMdhIja vAta thaI hatI. huM paMthIrAmanI tajavIja karavA AvI chuM; te dhaNA divasathI jaNAtA nathI, tethI tArA khApane brAnti paDI, ke tene kAhADI te mUkyA nathI ? lalitA--mAjI! meM ene kAhADI gayeA che, te Aja kAla AvavAnA che. mArI mokalI che. Aje tA e vALyeA ugavAno. zuM kAma che? kamaLA--dIkarI ! tuM have sAsare javA jevI thaIchuM, te huM dhaNA divasathI jANuMchuM. hajI sudhI koi teDavA AvyuM nahi; tethI daza divasa vATa joine, paMthIrAmane snehapura meAkalavAne tArA bApe vicAra karyoo che. tArA Ape kahyuM che, je, lalitAnAM badhAM mANasAne rAjI rAkhavAM, temane lugaDAM lattAM ke ghareNAM je kAMI ApavAM dhaTe te ApavAM, ne pagAramAM paNa vadhArA karI Apave. dIkarI ! tArI najaramAM Ave te pramANe tArAM mANasane tuM Apaje; kAI vAte amUjhAiza nahi. tArAthI kazuM vadhAre nathI, 29 mUkyA nathI, mArI AjJAthIja dAsIne meM ene dhera jovA kema mAjI ! enuM tamAre lalitA--mAjI ! huM kAMI amUjhAtI nathI. are, huM kevI duSTa, ke nhAnapaNamAM paNa tane jaMpIne besavA dIdhI nahi; te mhATapaNumAM paNa enuM e. Aje tArUM mukha dhaNu utarI gayuM che, te mAtra mAreja mATe, bhAjI ! AvA tArA guNunI AzigaNu huM kayAre thaiza ? paNa tuM jarA kalpAMta karIza nahi. svamanI khIka mArA manamAMthI khasavA AvI che. kamaLAtuM vivekI chuM, eTale mAre kAMi kahevuM paDe ema nathI. * vane cena paDatuM nA hAya, tA jarA uMdhIza eTale zAnti vaLaze, mATe pAchI sUI jA, huM jAuM chuM. ( jAyache.) lalitA--( ekalI sUtI sutI) paMcIrAmane te rastAmAM zuM thayuM haze ? ( veheDA gaNIne ) Aje dehADa mahinA upara nava divasa thayA, paNu haju sudhI Avye nahi. vAyadA vItI gayA. kasura kare evuM e mANusa nathI. deha che, rastAmAM herAna thayA hoya to kANu jANe; nahikara e te vAvye uge evA che. ( nIsaraNImAM dhabakArA sAMbhaLIne, ) paMthIrAma caDatA tyAre AvA dhabakArA vAgatA; khare, e te nahi hAya ! cAla, huM nisaraNIvALA oraDAmAM jaine jouM. ( veche ) are pelI pAdhaDI dekhAI! e tA 5thIrAmanI. te, e nIkaLyA kharA ? ( te upara AvyA eTale, ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ritA sArA. [ ga 2 : "tAruM kuLa jevAne Avare, mathurAnA vAsI." e rAga-paraja, athavA dhanyAzrI. mArA pathIrAma praNAmare, samAcAra zA lAvyA, che kuzaLa tyAM kayANa ke, samAcAra zA lAvyA-Teka. vAyado tAre vIti re, raste thaye zuM herAna ? kAgaLa ke na Api ke, bhUlo paDe tuM rAnara, samAcAra- 1 vIrA joItArI vATaDIre, jANyuM Ave e to Aja, adhirAM na AvaDAM kIjiyere, vIrA! jANiye behenInI dAjhare, samadara sasaro kare zuM mAharore, sAsunuM kevuM zarIra ? naNadI mahAnakaDI zuM kare?, kevA che naNadInA vIrare? samAcAra- 3 vadhAmaNamAM le vIrAre, raMgIna rAtI pAgha, zAla tuM le sohAmaNIre, bIjuM je joIe te mAgare, samAcAra. 4 pazIrAma-(zAla pApaDI bagalamAM mArI.) (doharo) lalitA ! le A patra ne, vAMce karI vicAra pachI kahe pUchayuM tame, vaLI jA je sAra. (kAgaLa dhare che.) lalitA-( patra AnaMdasahita laIne vAMce che.) savasaMtazarI saMpAnagara mahA subhathAne pUjArA aneka sarave upamA lAyaka che zarapaMca bAI,-ga zarI sanehapurathI lA0 zeThI naMdanakumAra zeTha daMbharAzinA jApAra vAM , jata samAcAra eka, pI je atare sarave mA khuzala che, tamorI khemI khuzAhIne kAgara naMga 1 bhAmaNa naMga 1 sAthe Ave te vAMcI samAcAra sarave jANe che vaLI saMbhArIne lakho. bIjuM e likhuM ke, lAMbI lAMbI vAtanI rAgamAM je emane Apa teDA AvIne, paNa tenA bAbamAM jaNa je emane ghaDI 1 nI pANI pIvAnI paNa navarAza che nahI, mATe amArAthI tamArA bhaNI avAya evuM che nahi te jANo. bIjuM lakhavA keraNa e che ke, amethI avaze nahi tethI amArI bhAmaNane mAsa eka pachI mokalIzuM: vA jarUra mokalIzuM te jANana, phakarAcaMtA karazo nahI kema kAna lakhe che. joInuM karatuM pAve. miti bhAdaravA sudI 1 lA: naMdanakumAra zaTha dasakata pota(nizvAsa nAkhAna) alyA paMthIrAma! A emaNe pitAne hAthe lakhyuM che? thIrAma-evuM zA mATe pUchavuM paDayuM? lalitA-e mArA kAnta-dhanADhayanA putra-emane to uttama prakAranI keLavaNI maLI haze, ane A te kAgaLa rIti gokhI nAMkhelA koI zIkhAunA hAthane, kAcA akSarathI azuddha lakhele che. paNa te kALamAM jIve che.) " lA: naMdanakumAra zaTha dasakata pite have brAnti kema rahe? paNa nahi, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaNa 2 zo. ] rAhula. ~ ~ * zIkhAuM chokaruM hoya te ema lakhI jAya. lakkI e emanuM lakheluM nathI. pUjArAdhe"zuM ! "aneka sarave upamA lAyaka" "bAI zarI paMca bAI" karIne lITI zI deravI ! vaLI zeThanA jegepAra zA! kAgara che, bhAmaNa ze! zaTha zA? chaTa, chaTa, mArA patinI zailI te AvI hoya? paMthIrAma ! tuM TIkhaLI chuM tethI TIkhaLa te karyuM nathI? paMthIrAma-(hRdaya bharAI AvyuM tethI nIce bazI, lamaNe hAtha daI nizvAsa nAMkha) arere ! have mArI vAta gaLe kema utaraze? makarIne mAthe khAsaDuM. jemeM mazkarI karavAnI Teva hoya tenI sAcI vAta hoya te te paNa mazkarImAM jUThI Tharetene sAcuM duHkha hoya, paNa te Dhaga Thare. ziva ! ziva ! (pharI ni. zvAsa nAkhe che.) lalitA--(tenI pAghaDI upara hAtha mUkIne tenuM mAthuM halAvatAM) paMthIrAma ! A samaya AnAkAnI karavAnuM nathI--jhaTa vAta kahI devAnuM che, "duHkha hoya paNa DhoMga kare" evuM te zA upara kahyuM? vathIrAma-huM zuM e mUrkha chuM, je AvI veLAe uDAvato haIza ? tyAre tame "TIkhaLI chuM, TIkhaLa te nathI karato" ema zuM karavAne koho cho ? dugdhAe karIne A mArA ho uparathI nUra uDI gayuM che te te juvo ? tamArI baLatA hoya nahi te evuM thAya ? - lalitA--( hajI je paMthIrAmanA mAthA upara ubhA rahelI che, te tenI pAghaDI upara hAtha mUkIna) paMthIrAma ! tuM jema jema vAra karato jAi, tema tema, mArAmAM adhIrAI vadhatI jAya che, ne brAnti paDe che. tAruM nUra kema uDI gayuM? mane gaI rAtre ghaNu naThAruM svama AvyuM che, mATe tuM kahI de. (tanI AMgaLI pAghaDI mAMhelA keI kAgaLane aDI eTale te kahADI laIne ukelI jotAM) are ! A zuM ? ze julama ! mAre lakhelA kAgaLa tuM pAcho kayAMthI lAvyA nakkI tArAmAM kAMI kapaTa che, tuM tyAM gayo nathI, paNa banAvaTano kAgaLa lakhAvI lAvyA chuM. jA, duSTa, tuM tAruM he mane batAvIza nahi. ( tene lAta mAre che.) pathIrAma-are bhagavAna ! A to ulaTI pIDA thaI. guNanA bhAIdeSa. lalitA-jA duSTa, tuM kALuM mahe laIne meM tane bhAvathI pALe, tAro pagAra badhA karatAM vadhAre karI Apyo tenA badalAmAM tuM "guNanA bhAI doSa" kahe che. meM tane mAruM kharekharUM khAnagI kAma karavAnI AjJA karI, paNa eTaluM tArAthI thayuM nahi? ne mAre kAgaLa pAghaDImAM zI rAkhI, koI chokarA pAse uttara lakhAvI mane Avyo. tuM to sahaja karavA gaye; paNa A eka ghaDImAM mane keTalo badhe paritApa thaye, te tuM mUrNa zuM samaje? mArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ hitAnuM laza. [ maMtra 2 go. dilamAM je dhAsako paDayo che, ne mane je duHkha thayuM che, te mArUM mana jANe che. mArA pati eka ajJAna chekarAnI Dhaba pramANe kAgaLa lakhe ? zI vAta ! paMthIrAma--( ubhA thavA jAyache eTale bagalamAMthI poTakuM paDI jAyache)tu vaLI baLatAmAM dhI homavAne kyAM paDacha ? phara lalitA----are, e zAnuM poTakuM che, jouM ! ( tenI pAsethI khUMcI leche te. mAMthI ghaNuM nIkaLyuM eTale) satyAnAza vaLyuM ! tuM koI mahA pApI che, mAna na mAna, pazu te zera karyuM karyu che. A hIrAnI voMTI bhAre mUlyanI jaNAya che. pAhoMcI paNa jaDAvanI kiMmatI che. A gaLacavA paNa bhAre che; vaLI A seAnAnA pAsalA ! ATalA badhA ! ! aNNA duSTa ! tuM sAcesAcuM kahI de. mArA peTamAM phALa paDeche. lAbhathI te mane sUvArI dIdhI hAya evA lehema jAyache. A dhareNuM kArya dravyavAnanuM che. tAre hAtha kyAMthI AvyuM te jhaTa kahI de, nahikara sipAIyeAne nIcethI kheAlAvI havaNAM tArI vale karAvuMchuM. ( jarA dhImI paDIne ) mate svagna AvyuM nA hAtatA Ave vehema tArA upara Avata nahi, pRthIrAma are, tame mane baLelAne, te mahA pastAvo karanArane ATalA badhA zuM karavAte DArAche. banavAnI vAta banI gaI che; jevA vidhAtrInA lekha tevuM nipajyu che; eTale, sAcesAcuM kehevAne mAre AcakA khAvAnI agatya nathI. lalitA----paNa alyA kasAI, teM jo mane kahyuM hota, te tuM DaTAI jAta eTaluM seAnuM Apata; paNa cAla, khela AgaLa, graMthIrAma--huM have hAtha joDIne tamane kahuMchuM, ke tame Ama ADuM ADuM na samajo ! lalitA--mArA varanuM teM dhareNAnI lAlace khuna karyu' che- dhRthIAma-ziva ! ziva ! ziva ! are bhagavAna ! tArA kApavinA mArA upara AvuM kalaMka Ave nahi. jeNe mane sArI rIte pALyA, tene pADa mAnavAne badale AvuM dhAra karyuM huM karUM ? lalitA, AvA Aropa mUkatAM tamArI jIbha kema upaDeche ? eka vAra tame badhI mArI vAta sAMbhaLeA te kharAM. vacavegaLe huMja mANyo jatA hateA, paNa tamArA puNyapratApathI ugamyo. lalitA-tyAre zu' rastAmAM cAra maLyA, ne tenI mArAmArImAM mArA varate kAMI thayuM ke zuM ? paMthIrAma--tame AgaLa AgaLa evA kutarka zuM karavAne karA, e te e jIvatA bhuvA ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza 2 ka. , lalitAduHkhadarzaka. lalitA-vAha ! alyA nAdAna ! tArI jIbha ghaNuM vadhI dekhAya che ? te kAMi pIvuM karyuM te nathI ? kathIrAma-bhUlyo bApajI ! meM jhakha mArI; paNa badhuM sAMbhaLaze eTale tame paNa evuM ja keheze. lalitA--eka vAra TuMkAmAM tuM sarva kahI jA. pathorAma-vacce nahi belatAM tame sAMbhaLo. tamane zI rIte kahevuM tenI be rastAmAM goThavaNa karI rAkhI che, te pramANe kahuM chuM. (harigIta chaMda, rAmakalI.) huM nagara pAse bahu ulAse, pici jeNuM ghaDI; bahu zobhatI vaLI epatI, muja daSTiye vADI paDI, te nIkaLI naMdana taNI, pite hatA te vADiye, priyaMvadA gaNikA hatI, kIdhela vaza vara lADiye; tyAM patra vAMcyo teNiye, te meM zu saMtAIne; vaLI zuchyuM tene sAra e je, masa uDAvyA bhAIne. tuja patra te letI gaI, ketI gaI lakhavA tune; tethI karI lakhI patra pote, Apa teDI ane. meM mUrkha jANuM sAMbhaLyuM te, kahyuM TIkhaLa rItathI, chUpAvavAne lAMca mAgI, ApI te A prItathI. (batAve che.) 2 laI patra cA puramAM, sasarA tamArane maLyo; trAhita thaIne bhaviSya bhAkhyuM, tethI te te bahu gaje. kahI vAta sau nija putranI, dukhiye thaye te kahI karI; samajAyeM tene sAramAM, cAlyuM huM tyAMthI nIsarI. gaNikAtaNuM ghara pUchatAM chaLadAsane batalAviye; priyaMvadAne ghera tenI pUTha pAchaLa Aviyo. e gayo jamaNa bAramAM, nija bhAramAM bhabhakA bhA; huM joI DekA bArI temAM, sarara lete jaI so. lAge ghasAro mAho, priyaMvadA cetI gaI jhaTa dAsI gherI dekhavA, kaMpita muja kAyA thaI, zamyA nIce sUte jaI, ke turata banne AviyAM. tyAM vAta kADI mArI. vRttAMta so guNAviyAM.- naMdana kanethI vAta jANI laI ghareNuM 5ravoH chaLadAsa ke te mATe mAre ji pUThe meM karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ruhitAnuM loka. [ maMtra 2 gau. zreNI vAta evI kAya kevI tharara thaI te zuM kahuM ? te samaya jANyuM. jIva jAze, bIka lAgI mana bahu. tuja patra chaLa te ApiyuM, te vAMcI nIce nAkhiyuM; dhikkAra che e patrane' evuM, mukhethI bhAkhiyuM. vaLI dAma pAmyA vArDInA, te ardha sAnuM ANiyuM; mUkyuM gadelA nIca te to, khAlIthI meM jANiyuM. daza divasamAM laI dAma sarve, ahiMthI ApaNa cAlIzuM; vaLI te dine lalitA bhaNI, teDe javA samajAvIzuM.' gai rAta tethI teA gayA, chaLadAsa kahIne eTaluM; che sAra A nRttAntane, laMbAvI kahuM huM keTaluM. gaI rAta vItI tethI huM, lai patra sAnuM cAliye; bahu bIkathI raste paDI, ahi AvI kAgaLa AliyA. LadAsanI chalanA adhI, kIdhela tenAM kAma che; vaza e taNe naMdana thayA, khAlI karelA ThAma che. vADI havelI vecI te, khatapatra tyAM taiyAra che; che mUDha evA kaMtha tArA, durguNInA yAra che. lalitA--are, paramezvara ! (sUddhaMgata thai dharaNI DhaLI pache.) paMthIrAta(tenI AAsanA vAsanA karIne, ane jarA zuddhimAM Aveche eTale sUvArIne) 34 ' ( seraDA, ) karave kAMI upAya, anye have zuM nIpaje? thAvAnuM te thAya, gabharA nahi e'nI raje. lakhyA vidhice lekha, te mithyA thAtA nathI; mArI duHkhanI mekha, sahyA vinA siddhi nathI. Aja kAlanI mAMhuM, naMdana ke kA' Avaze; jaIne pIthI tAMhuM, pheravavAnuM kAvaze. gaNikAne chaLadAsa, pura cheDI banne jaze; naMdananI pachI pAsa, kAi naThArUM nahi haze. huM AvIza tuja sAtha, me'nI mArI trAzamAM; karI svAdhIna tuja nAtha, sIdhA karIzuM' mAsamAM. joi tArA zubha guNu, lajavAze tuja nAvalA; jhaTa tajaze duraguNu, cetIne thAze bhaleA. 1 2 3 4 p Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ karA 2 . ] tritAla 35 lalitA che tuM catura vidhAkerI velaDI; karI durgaNa sau dUra sudhArIza tuja belaDI. - lalitA-( JNe svare) (hare.) banI, banI nahi, nahi bane, kharI eja che vAta, bIjo kAMi upAya nahi, evuM sarve jAta. 'pathIrAma! tArI salAha barAbara che, havaNuM te bIje kaze upAya ApaNuM hAthamAM rahyA nathI. A ghareNuM ne tenuM sarve tuM ahithI laI jA. enA sAmuM mArAthI jevAI zakAtuM nathI, tuM tArI meLe ene najaramAM Ave evo upayoga karaje. dAsIne prathama tArI tajavIja karavAnuM kahyuM hatuM, ne tyAra pachI, prabhAvatI pAse javAnI AjJA karI hatI, paNa haju koI kema nahi AvyuM? pathIrAma-prabhAvatI te, huM gayo teja divase, sAsare gayAM hatAM, te pAchA AvyAM che ke zuM? (tene AvatI joIne) ahA, e to pelAM Ave. have huM jAuM chuM. ( jAya che.) - (prabhAvatI praveza kare che.) lalitA- (doharA athavA kAne jilo.) prabhAvatI ! piyune maLI, pUrA kIdhA koDa, durbhAgI huM ekalI, vaMThI mArI joDa. hatI Aza mujane ghaNuM, paNa thaI have nirAza DApa piyunA chatAM, AI na maLatI rAza. ( 3 ya pAchuM bharAI AvaeN che, ne sakhIne bAjhI paDe che.) prabhAvatI (rAga paraja athavA mAhA... ) mArI AlI tuM zida akaLAya re, tune khaMmA re khaMmA. duHkha mujathI na dekhI khamAya re, tune khaMmA re khaMmA. Teka. bALA yama banI bAvarI re, AvaDuM zuM kalpAMta, manevikArane mArIne re, mArI zANuM tuM thAnI zAntare. tane, , , kAle savAre kaMthaDe re, AvI leze chAyAmAMya; baLatA tArI badhI bALaze re, tuM cintA kara nahi kAyare. tene 2 kapALa zrI bhagavAna je re, karI kapAnI daSTaka dukhamAMthI choDAvaze re, te te kApIne tArAM ja re, tune. 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ saritAdurIvA. [ 2 . dhAryuM thAya na ApaNuM re, smaranI e siddhAMta; AzA rAkhI tuM Iza para re, mArA sama tuM chAMDu kaTapAMta re. ane 4 (tenI Asana vAsanA karI tene macaka upara besAre che.) lalitA(rakta) "odhavajI saMdezo kaheje zayAmane. e rAga.. sAMbhaLa, zANuM sahiyara, duHkha nIvAta tuM, e te kenA AgaLa nava kahevAya; vaNa Age huM caracara dANuM cittamAM, e te mujathI kehenI kyama sehevAyasAMbhaLa. 1 varane meM dITheTa varItI jAhare, paNa tyAre, huM cheka hatI ajJAna je . topaNa haMsa hatI haiyAmAM ati ghaNI, paraNyAmAM mAnyuM'tuM maheNuM mAna je. samajI nahi zAthI tyAre sukha upajyuM, tepaNu guNI vivA' maLyAnI vAta je magna thaI manamAM masa, ati sukha mAniyuM, jAyuM tyAre saphaLa thaI muja jAta je. sAMbhaLa. e karatAM paNa rIjhI sasare Avate, erADI cuMdaDI mujane je dina je tyAra pachI re dhAlya ho mAMDavo, tyAre te thaI'tI sukhamAM masa lIna je. sAMbhaLa. 4 corImAM varane nALyo to nehathI, jevA, ke pataNe che teDa je; te divase harakhAtI haiye ati ghaNuM, enA jevI jANatI nahi jaDa je. ajJAnIne sukhaduHkha lAge alpamAM, te tyAre mAro hu ghATa je; varajoDe rathamAM re beThI rIjhathI, sAsariyAnI sArI lAgI vATa je. sAMbhaLa. 6 thayuM heta samazANa mAMDavA ThAmamAM, ratha ThAThaDAne thayo heta je ThATha je; sAMbhaLa. 5 1 sA murtimAM varanA rathamAM besIne jAnIvAsa sudhI gayelI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ praverA 2 . ] ciMtAduH . cuMdaDI muja maDadAne maga vIMTavA, cArIcitAmAM bhaDabhaDa lAgata kAThaje. tyAre te nava dekhata AvA dinane, A te ugyAM pilA bhavanAM pApa je; tyAra vinA AvuM zuM duHkha muja jAtane, lAgyo mujane kehenI kone zApa je. sAMbhaLa. 8 piyu nahi pAse e duHkha huM raDatI nathI, A te bIjuM manAya nahi e duHkha che; TaLaze te jaIzuM ciMtAmAM jAhare, A bhavamAM kyAMthI mujane kAMI sukha je. sAMbhaLa. prabhAvatI. (gadita kaMThe mAlinI chaMda.) sahiyara lalitA tuM, re ! banI kema AvI, ati dukhamaya kayAMthI zokanI vAta lAvI; zazisama tuja zobhA. re gaI cheka nAzI, kamaLavadana kAnti, glAni dekhuM huM A zI? bahu nahi akaLA tuM, AMkhadhArA zI cAlI ! banI masa adhirI huM tAhare kheda bhALa; hRdaya tuja bharAyuM, de karI te tuM khAlI gahana gati prabhunI, lakSamAM rAkha vAlI. lalitA-(" vanacara vIrA vadhAmaNI" e rAga-belAvara) (2DatAM.) sahiyara dukha zuM dAkhavuM, mana bhaDake baLe che, cintAno tApa tapI gayo, hADa mArAM gaLeche. sahiyara. 1 patra prIte ma pAThavyuM, paMthIrAmanI sAthe joI caritra teNe kahyAM, mA che mUrkha mAthe. sahiyara0 2 abudha pati e abhAgiyo, vezyAno che yArI; akala koDInI che nahi, have zI gati mArI. sahiyara0 3 garaja nathI tene mAharI, mana mujamAM che nahi; dhana, bhAla nAMkhe uDAvIne, enA pitAne ke nahi. sahiyara = 4 mana maLaze kayama mAharuM, evA piyunI saMge, 25 guNa jemAM maLe nahi, ethI ramiye zuM raMge sahiyara. 5 pelA bhavanI huM pApaNI, kIdhelAM kuDAM karma, puNyadAna visArelAM, cUkelI nija dharma. sahiyara. 6 1 gukha. 2 karamAI gayelI. 3 akabara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jitAyarsa [ aMka 2 ge. sarovara pALa teDI haze, pUrelA haze kRpa; paravaDI toDI pADI haze, jhere bhArelA bhUpa. sahiyara0 7 dhAvaMtAM bALa vacheDIne, kIdhelo tene kALa; sAdhu saMta saMtApIne, dIdhelI ghaNI gALa. sahiyara0 8 kanyA, vara ghera vAdhatAM, kIdhelA vadha meM te; vara mArI jAna nasADelI, lUTelI haze te te. sahiyara sughaDa kanyAne dIdhI haze, koI buDathala sAthe; zaMkhaNI koI sughaDane, mArelI haze mAthe. sahiyara10 jUThAM khata meM kIdhAM haze, revarAvelA rAMka; sArI khoTI meM pUrIne, vALelo ADe AMka. sahiyara. 11 pUla nadInA teDayA haze, DUbAvelAM vahANa; niraparAdhIne DATIne, mArelAM haze bANa. sahiyara. 12 gAma ghaNAM bALyAM haze, upajAve trAsa; AzAbaMdhIne aDAvIne, kIdhelAM meM nirAza. sahiyara. 13 baja burAM vAvyAM haze, tenAM UMgamAM jhADa; prabhujI patAve je ATale, te te tene pADa. sahiyara0 14 zAne dIdhI sArA kuLamAM, paisAmAM mUke pULo; vidyA bhaNAvI zA kAraNe, ethI vAge che zULo. sahiyara. 15 zAne mAbApe sAvIne, karyo AvaDekara janmAvI te gaLathuthImAM, gheLI pAvuM'tuM jhara. sahiyara. 16 joyA vinA mAtatate te, baLatI AgamAM nAMkhI: kama zAne karI mane. jethI nA zakuM sAMkhI. sahiyara. 17 kahuM zuM have mAtatAtane, e te pUrvanAM vairI; ' aNumAM mane chetarI, daza dIdhuM che jharI. sahiyara. 18 (zeSita thavAthI pAchI mUcchAgata thaI paDe che.) prabhAvatI. (tene pAchI zuddhimAM ANIne.) (rAga kALigaDe.) akaLAmAM AvaDI badhI re mArI AlI, sAha jagarAya tene thAyare che; duHkhanI baLI nuM belI A badhuM re alI, garIba abhAve jANe gAyare che. khabara te naheAtI mune AvaDI re AlI, duHkha tAruM dekhuM haiyAphATa re jI; Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ rucitA kuvarI . hiMmata hArI gai suNI badhuM re AlI, sUjhe utArave| na dhATa re jI. jAdI tuMne mujathI jANuM nahi re AlI, jIjavI jAtate jIva eka re jI; tethI tuMne thAya te mute pIDe re AlI, kyAMthI Ave bhUkha maLyA cheka re jI. paNa have zuM kIjiye banI gaI re AlI, ApaNA na hAthamAMya kAMya re jI; samajIne se'vuM mAthe je paDayuM re AlI, dhikavuM sajyuM te manamAMya re jI. dekhiye ghaNAM dukhI bIjAM bahu re AlI, temAM ApaNu tevAM,mana maoNriye jI; bhaNNAnA che sAra-se'vuM je paDayuM re AlI, mAnyAtaNuM sukha duHkha dhAriye jI. mATe phleza mUka mArI vA'lI re AlI; bALI mUke zAne suMdara jAta re jI; ndre tuM eka vAra jaI kaMthane re AlI; A cAlI samajAvA mAtatAta re jI. vaMza2 . ] prabhAvatI-vArUM tyAre huM jatI nathI, paNa sAMbhaLa zuM che nepathyamAM-- lalitAne khelAvA--lalitAne khelAve. 19 3. " 3 ( chavarAja ane kamaLAne samAvA javA mAMDeU, ) lalitA--priya sakhI ! mArAM mAtapitAe te| TharAva karI mUmyA che. te paMthIrAmanI pAchaLa paNa tyAMthI kAI nIkaLanAra hatu, te Aja kAla AvI pAheAMcaze. have teA, tyAM jaIne eka vAra badhI carcA jouM. A vAta mArAM mAtapitAne jANa paDavA dIdhI nathI, te hAla jaNAvavAnI agata paNa nathI. te vaLI bicArAM dhaNAM duHkhI thAya, tema karavAne huM khuzI nathI. prabhAvatI--priya sakhI lalitA ! tane nIce khelAveche. Ava, tyAM zuM che, ApaNa joiye. ( banne jaNa jAyache. ) m * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ [in 2 kI. lalitAduHkhadarzaka. praveza phlo. sthaLa cauka. teDAgara, jIvarAja, kamaLA, lalitA ane prabhAvatI, teDAgar--zeThajI ! A kAgaLa daMbharAja zeThe ApyAche. ( Apeche. ) jIvarAja-- laine badhAM sAMbhaLe tema vAMceche. ) " svasti zrI caMpAnagarI mahAzubhasthAne zubhapamA yogya zeTha zrI kheMca zeThe jIvarAja tathA sAthe satAna zrI snehapurI lA. tamAga darmANanA apekSita daMbharAjanA jayagopALa vAMco. vizeSa atre sarve kuzaLa che, tamArI kuzaLatAnA kAgaLa ghaNA divasathI AvyA nathI, mATe saMbhALane lakhanna, bIjuM, saiAbhAgyavatI lalitAne teDavA mokalavAne ghaNA haMgAmA karavA, paNa tadanakumArane avakAza nahi maLavAthI Aja sudhI mAkalavArta bI Avyu nathI. hAlamAM paNa temane AvavAne aDacaNa che, mATe A kAgaLa laIne teDAgara brAhmaNane daza mANasanA sAtha sahita maikahyA che, tenI sa'gAthe sAbhAgyavatI lali tAte mAkalA. jarUra mAkalo, bhUlazo nahi; kemake dUranA mAmalA maeNTale hAlamAM phi lavAte kAMI aDacaNa nIkaLaze, te vAta pAchI ApI jaze, vaLI AgaLa upara, sArAM suta paNa AvatAM nathI, mATe zubha divase lalitAne vidAya karA bhUlazo nahi. kAmAka lakhane gharamAMthI tathA ciraMjIvI tanakumAra savanI khabara pUchI che. amArI vatI sa baMne yathAyogya kehene. bhAdaravA suda 5 ( patra vAMcI rahyA pachI sulatAne) cAleA, lalitA behena, tame have taiyArI karavA mAMDe. lalitA--pitAjI ! mArI sAthe kene mekalaze ! jIva tathA kamaLA--behena ! tArI najaramAM Ave temane teDI jA. lalitA--paMthIrAma Avaze eTale vadhAre mANasanI agatya nathI. mArA aMganA kAmakAja sArU mArI dAsIne laIza. teDAgar-daMbharAja zeThe kahyuM che, je, ahiM dhAM mANasa che; lalitAne koI vAte aDacaNa paDavA daIzuM nahi; mATe jIvarAja zeThanA mANasanI jarUra nahi paDe. je dAsIne lalitAnA svAdhinamAM karavAnIche tene mArI sAthe mekalI che, tema chatAM jo khIjI dAsI levI haiAya te lo. lalitA-vArUM, tyAre kadApi dAsI nahi lauM, paNa paMthIrAma vinA tA cAle nahi, kema prabhAvatI ! prabhAvatI--hA, paMthIrAmane te sAthe levA. ne tyAM tane peheluM navAInuM lAgaze, tethI game ema vA hoya teA huM tArI sAthe AvuM, te tyAM tane jarA geADaze eTale daza paMdara divasa rahIne pAchI AvatI rahIza. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAja po. ] titA ~ ~ ~~~~~~~~ ~~ ~~ ~ lalitA-priya sakhI! mAre mATe eTale badhA zrama tane ApavAnI kAMI agatya che nahi; je ema to tArA kahyA vinA, huM tane teDI jAta. paMthIrAma che eTale harakata nathI. tuM havAja sAsarethI AvI chuM, mATe tArAM mAtapitA bhegI thaDA divasa rahe; pachIthI pAchuM tAre tyAM javAnuM haze. prabhAvatI-jema tArI marajI. jIvarAja-tyAre paMthIrAmane kahI rAkhI, AjathI taiyArI karavA mAMDe. (sarve jAya che.) praveza 4 tho. sthaLa, nagaranI bhAgoLa. kamaLA, lalitA, prabhAvatI, pathIrAma, bIjI kriye, - ane teDAgara, ItyAdi thIrAma-(manamAM) lalitA ane prabhAvatI vinA bIjA badhAM Anadabhera taiyArInI ghAlamela karI rahyAM che paNa temanA manamAM bhaDako che. zuM kare che uparanI khuzI batAvyA vinA siddhi nahi. ( lalitA potAnA pitAnI AjJA laIne bahAra nIkaLI tene joIne.) AhA ! A lalitA kevI zaNagArane suzobhita kare che ! paNa enuM vadana jarA karamAyalA kamaLanA jevuM jhAMkha bhAratuM dekhAya che. meM jo ene mAMDIne vAta kahI hota nahi, te ene dekhAva atyAre jUdA ja prakArano heta. paNa A badhI stri te lalitAne vaLAvA enA ratha AgaLa cAlI. cAla java, ApaNe pelI AgaLanI gADImAM jaIne aDAviye. (te AgaLanI gADImAM jaI bese che). kamaLA- lalitAne rathamAM besavAnI veLA thaI eTale.) belAvara. putrI padhAra tuM sAsare, siddha kara zubha kAma; rathamAM birAjatuM bApuDI, laI prabhu keruM nAma. putrI. 1 sAsu sasarA pAga lAgaje, ke je mArA praNema; naNadInI khabare tuM pUchaje, karaje ke te te kAma. putrI. 2 zANa tuM zAnta chuM dIkarI, chuM vivekanI pUra; dharma jANuM mAro huM kahuM, re'je durguNathI dUra. putrI. 3 ' uce svare nava beliye jezuM jeTaluM kAma; teTalI vAta to kIjiye, smariye prabhu keruM nAma. putrI. 4 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 lalitAduHkhadarzaka. [ aMka 2 che. putrI. 1 putrI. 11 - paraniMdA svastuti karavI nA, pele karane vicAra, bolavuM hoya te beliye; kopara kariye na khAra. putrI. 5 patine prabhurUpa jANo, karavI tenI sevAya; kope evuM karavuM nahi, te te dhanya kevAya. kaSTa paDe mAthe ApaNe, dhIre karo upaya; gabharAvuM nahi tenA thakI, pachI thAvAnuM thAya. putrI. 7. aghaTita prema na bAMdhave, pAyo nItine eja danapara dayA ghaNuM dAkhavI, sAco dharma che teja. putrI. gharachidra kone kevAM nahi, ethI thAya nija tela hasIne na dAMta dekhADavA, vadiye vINune bola. putrI. 8 vaNu kAme paraghera nA javuM, divase sUvuM na ThIka; kuLanI lAja vadhAravI, ulaTuM cAlyuM che dhIka. putrI. cADI khAvI nahi keta, nijapati kerI pAsa; cAkaranA deSa sudhAravA, vinA upajAve trAsa. tujane game nahi dIkarI, jANa karaje te vAra; turata teDuM huM mekalI, teDAvIza A ThAra. putrI. 12 (kamaLA bolatI rahI gaI eTale.) prabhAvatI--- sItAjInA mahinAno rAga.) sAsare tuM sukhethI sidhAva, zANa sAhelaDI; paNa duHkha mune e thAya, TUTe mArI belaDI. pUre bhAva che to parameza baMnene meLAvaze; patinI jaIne tuM pAsa, velI velI Avaze. gamatuM che nahi mujane jarAya, upAya zo kIjiye, jamIna vikhuTAM thAya, evuM dila lIjiye. jaI paheryuM ke vAlI tuM patra pAThavaje premathI lakhyAM karaje badhAM vRttAnta acUka eka nemathI. je jANIza tune gabharAtI, deDI huM AvIza tyAM; vaLI ghaTita haze te sAthe bIjAne lAvIza tyAM. pathIrAmanI laIne salAha, rastA tuM kADaje. akaLAyA vinA mArI prANa. pati doSa gADaje, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza ja tho. ] sahitAnuM:la rAja. lalitA- rAga ane e. ) laI zIkha tamArI A mAta, sAhelaDI, jAu chuM; vikhuTI paDuM te mana mAMha, masa akaLAvuMchuM. DagaluM AgaLa deuM ke kheMce, sabaLa sneha sAMkaLI; anya(anyanA che je bhAva teNe mane sAMkaLI. sneha sAMkaLa rabbara guNu, hRdayazuM jaDAya che; hoya tenAmAM jevA snehazna tevI te laMbAya che. huM jAuMdhuM jAde deza te te nathI lAgatuM; mArAM cakSu kare kalpAMta, tene nathI chAjatu'. jaDayA madhya hRdayamAM sneha sAMkaLane peca te; kare kAmaLahRdaya pIDita, laMbAvI khacate. e te mujathI sahana nava thAya, hRdaya akaLAyache; pUrA aMtara duHkhathI pIDAya, mArA jIva jAyache. jANuM dharamAM pAchI pezI jAuM, jAuM nahi sAsare; paNa ethI siddhi nahi kAMya, mane mana Aza re. mADI, sajanI, sahAdara sarva, tame pAchAM jAenI; dekhI tamane dAjhe mArUM dila, vidAya teA thAnI. kramaLA--dIkarI, mArI vAhalI dIkarI, vehelI vehelI pAchI vAdhare, paNa dIkarI, mana dharAya tema eka vAra mane maLI levA de; (raDatI raDatI L bAjhI paDeche. ) ra 4 5 lalitA--are, mAtA, tArAthI avatAra pAmeleA mArA deha vikhu| nA paDe eTalA mATe mArA paga AgaLa cAlatA nathI. mAtA, mArI vAhAlI mAtA, tArUM jevuM vAhAla che tevuM ne tevuM rAkhaje. ( raDeche. ) kamaLA--dIkarI, mArA dehathI tane jAdI thavA deuMchuM, paNa mArA manathI tema thaI zakavAnuM nathI. lalitA mADI, mArA vAhAlA pitAjI mane nahi rRkhe, tyAre te bahu akaLAze, mATe mAre| viyeAga vIsAre paDe, ema emanI AgatA svA gatA karaje. * rabbaranA kada pramANe tenAmAM jeTalA sneha eTale cikAza, te pramANe tene toDayA vinA kheMcAI zakAya che. tema naihatuM jenuM kada athavA nAtu te pramANe sneha sAMkaLa lAMbA vadhI zakeche. A sneha hAyache teA vehelI TUTI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka. [ aMja koN. jIvarAja-( gaveza karIne ) dIkarI, mArI DAhI dIkarI, tArA sarakhA mArA ekanA eka samaju chenI jUdAi, dheDapaNe karIne narama thaI gayeluM mArUM hRdaya sahana karI zakatuM nathI, huM mArA manane ghaNuM ghaNuM samajAvIne gharamAM rahyA, paNa te mate balAtkAre ahiM kheMcI lAvyuM. dIkarI mArI have chellI paLa che. paramezvara jo meLavaze te maLIzuM. ( 23che. ) lalitA--mArA vAhAlA pitAjI, mArI hetALu mADI, bhArA paga pAchA bhAgeche, mArUM mana pAchuM kheMcAyache. kumaLA--dIkarI, eka vAra paNa gayA vinA cAle nahi, mATe tuM rathamAM birAja, amArI gAThavaNu pramANe tane veDelI pAchI khelAvI laIzuM. jIvarAja--dIkarI, tuM kaLA nahi, tamane bene jema vehelAM teDAvAya ema huM daMbharAja sAthe gADhavaNu karIza. 44 prabhAvatI--priyasakhI, vikhuTAM paDavAnI A duHkhadAyaka veLA lekhAyache tema tArUM duHkha vadhe che; mATe tuM have vAdha, tuM amArA hRdayamAMthI khasavAnI nathI. lalitA---- 25mAM bezIne ) ane tame paNa mArA dRzyamAMthI khasavAnAM nathI. sakhI, mArI vAhAlI sakhI; mArUM mana ghaNuM gabharAyache. mAtApitA, sakhI, tame sadA heta rAkhajo. (badhAM tyAM ubhAM raheche ne ratha AgaLa cAleche, temAM lalitAnI dRSTi sarvanA bhaNI pAchaLa che, jayAre ratha dekhAtA baMdha thAya, tyAre sarve jAyache, ) aMka 3 jo. praveza 1 haoN. ca, snehapuranI sIma. lalitA ane paMthIrAma, graMthIrAma-lalitA ! tame rastA joyA ! keve! vikaTa che? pArake paga cAlavuM tethIja ATalA divasamAM AI pohoMcyAM. mane tA mahAsaMkaTa vItyuM hatuM, ne paga sUNIne thama thayA hatA. lalitA--kharI vAta bhAI, mAre mATe tuM eTaluM veDhuM nahi, tyAre bIjuM kANu veDe ? mAre paNa AkhA raste varInA jevA gayA che. mArUM aMtara hajuM baLyAM kareche; jarA gADhatuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ verA 2 lo. ] ruddhitAnuM yAda. paMthIrAma--priyaMvadAne tyAMthI jevA jIva laIne nATho te ahiM AgaLa Avye, te veLAe e AkhonI bAra karavI paDI hatI. pelA duSTa chaLadAse Agale dAhADe mAre mekalyA hatA, tethI ceAmaga zvetA, khagalamAM joDA mArIne nAsatA hateA. te A patharAnI DhAkara vAgyAthI udhe 45 e paDayA hatA, paNa jarA paMpALavA paNu rahyo nahi, ne mUThiyA vALAne nAThA hatA. khare, havAM paNa mane A jagyA joIne evIja khIpha lAgeche. jA re haiyA ! have zuM hiMmata hAra. chaLadAsanA have zA bhAra che. nagaramAM che nahi, eTale jhakha mAreche; nahi kara te jarA kANu tA hatuMte ! lalitA ! joI pelI vADI emAM naMdanakumAra, priyaMvadA sAthe birAjamAna thayelA hatA. lalitA~~Aje tyAM haraze ? cAla, ApaNe jaIne jarA joiye te kharAM. paMthIrAma-Aje te! ahi kayAMthI hAya, paNa mArA eka bhAibaMdha mALA che te hAya teA heAya. cAlo jaIne joiye te kharAM, enAthI keTalIka khAmI maLaze. lalitA--( sAte ) : are, ahi tame Aviye chiye. badhAM ubhAM rahe, ame ( qhanne jAyaU ) praveza 2 jo, tha, vADhI. lalitA, paMthIrAma ane mALI, thIgama--lalitA ! A mALAnI eDI, pelA vacce baMgalA A teA baMdha hAya ema dekhAyache, mALI--( ba Mnene khelatAM sAMbhaLIne qhAhAra Aveche ) are, paMthIrAma ! tuM mAthI ? A lalitA bAI ke ! ( tene namana kareche. ) paithIrAma---teM mane AvavAnuM kahyuM hatuM. te taja sarakhA bhAIbaMdhanuM vacana kema leApAya ? A lalitA behena tane maLavA AvyAM che. te tArA bahu pADa mAneche. kema ! naMdanakumAra Aje ahi che ke ? mALI--( jarA kheda pAmIte) are bhagavAn ! teM Ave ze! meLa ANyA ! tamane teDavA mekalyuM tene ceAthe dADhADe, e tAnagaramAMthI nAzI gayA che. daMbharAje emanI bhajI uparAMta thaIne AMtraNa meAkalye, te emane gamyuM nahi. vaLI, A vADI te, vecAI huM have emanI pAve. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 lalitAduHkhadarzaka. [ gaM ko cAkara nathI; jeNe vADI vecAtI lIdhI tenA tAbAmAM chuM. bIjI havelI vecIne badhA paisA parivadAne ApyA. te leIne te ne chaLadAsa nAzI gayAM che, tene pattA hAtha lAgyo nathI. vADI ne havelIne kabaje karAvyo tAre mahA roLa vana hato. AkhA nagaramAM hAhAkAra thaye, ne bIjA keTalAka loka naMdanakumAra paha leNuM kAhADatA hatA te deDatA bharAja pAhe AvI kahevA lAgyA, ke, tamArA nAmathI ame naMdanakumArane rUpiyA dhIyA che. mATe tame je Apaze nahi, te ame jepIne behavA deIzuM nahi. bharAje thAcIne te hone nakAla karaze. have rahe che te eka havelI. ne kAMIka juja dAgInA haze, te vanA phUTI badAma pAhe rahI nathI. cAkara naphara badhAne kahADI mUkvAnI jarUra paDI che. lalita- nizvAsa nAMkhIna) paMthIrAma ! huM haMdhu chuM ke jANuM chuM? A te vama ke kharI vAta? pathImalalitA! e sarve kharuM che. ApaNe ahi AvyAM chiye, te kAMI paNa ThIka thaze, mATe tAre gabharAvuM nahi. tuM je gabharAIza te mArI hiMmata hAtha rahevAnI nathI. (mALIne) alyA bhALI! naMdanakumAra paNa priyaMvadAnI sAthe gayA che ke zuM mALI--nA, nA; pariyaMvadA ne chaLada hepa karIne ADe deza utarI paDyAM che. naMdanakumArane temaNe jaNa paDavA dIdhI nathI. temanA gayA pachI, tIje diye naMdanakumAre joyuM. ne leNadAranI dhAmadhuma cAlI, eTale gharamAM koIne kahyA kahyA vinA jatA rahyA che. daMbharAjanuM zarIra sosanAe karIne ghaNuM haThI gayuM che, te paNa naMdanakumArano karavA nIkaLI paDyA che, te kAla hudhI te AlyA kutA, AjanI vAta to upale jANe. lalitA-pRthIrAma! mane kAMI thaI Ave che, mATe tvarAthI nagaramAM laI jA. mALI-litA bAI ! tamArAM hAhu ane naNaMda ghaNAM AkaLA sabhAvanAM che. eka vAra huM gayo te tAre be jaNAM tamArAM pagalAM hArI nathI, evuM kahI naMdatAM'tAM, mATe tame te hamaju che, kAMI kahevuM paDe ema nathI, paNa kAMI bele te gama khAI jajo. lalitA-vAruM bhAI huM duHkha sahana karavAne sarachachuM, te sahyA vinA lAkaDAMmAM paNa chUTako nathI. paMthIrAma-lalitA! lAva huM tAre hAtha jhAluM. (tema laI jaI rathamAM besADeche ne nagara bhaNI jAya che.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza rDo.] ruhitAnu jJapti praveza 3 jo. tha, tuMmarAnanI vejI. karkazA ane kajiyAbAI. *jiyAbAi--mADI ! mArA bApa kahI teA gayAche, je, bhAbhI Ave tenI sAthe laDIza nahi; paNa nizAziyaNunA saMbaMdha thayeA, tArathI sAsane kaLa vaLI nathI, mATe mArAthI te melyA vagara nahi rahevAya. - nA, te ApaNuthI evuM veThAvAnuM nahi. mhoTI enA dharanI; ApaNe zu enA paisAmAM pULA mUkavA che ? huM te enI bAyalI, caMpAyalI rehevAnI nathI. e ahiyAM zeThANI thaIne besaze, ne huM kAma karIza ? kakuzA----nuM evaDI badhI akaLAIza nahi. huM badhA ghaTatA raste utArIza. enAthI badhuM satyAnAza vaLI gayuM che, e DAdha mArA manamAMthI khasavAne nathI, paNa Aja kAla e Avaze; mATe tenI sAthe tu tAkIne kajiyA karvAne ezI rahI hAuM, ema karIza nahi. ethI te ApaNA dharatA bhavADA thAya. tArA bApanuM kaheluM ApaNe jarA te dhyAnamAM rAkhavuM joiye. phajiyAbAi--beza, kheza, have, tuM DAhAyalI; jANI tane. tuM vaLI kyAM pAMzarI chuM je mArA bApane pajavIne peza te paheoMcADatI. bicAre jyAM haze tyAM jaMpIne beTho haze. paNa are, peluM krANu ? e te teDAgara bAmaNa,le tArI vAhAlI lalitA AvI. 47 lalitA ane pRthIrAma praveza kareche. lalitA-- karkazA bAIne page lAgatAM, ane kajiyAbAine bheTatAM. ) mArI mAe tamArI bannenI khabara pUchI che. karkazA--bahu sArU; e khuzImAM che kharAMkanI. kajiyAbAI khuzImAMja haze te; khAine sAMgAmAMcImAM besatAM haze, te dAsiyA upara hukama karatAM haze, khIjuM zuM kare ? kaOMzA--kAma kAja hAya nahi tyAre bIjuM zuM kare ? ApaNe AgaLa emaja bezI rehetAM hatAM; havaNAM kAma karavuM paDeche, te kariye chiye. ApaNI lalitAne tyAM khezI rehevAnuM hatuM, te ahiM kAma karavAnuM che, tyAre kAma karaze, kAMI paga upara paga caDAvIne khezI reheze ? badhuMe samajeche, je deza tevA veza riye, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeTa hahitAnuM vatrokSa. [ $ 3 ; lalitA--sAsujI ! huM bezI rahuM ne tame kAmakAja kare, e adhita kahevAya, mATe AjathI tamAre e viSenI kAMi cintA rAkhavI nahi. naNaMda jema rastA sUjhADaze, tema emanI sAthe rahIne karIza. kajiyAkhAI--joyuM, bhAbhI kevI pAka che ! mane mAMha letI paDeche. leAkeAnI vA dharanuM badhuM kAma upADI leche te joyuM che kanI ? lalitA--naNaMda ! mAre kahevAno bhAvArtha evA che, ke, tame jema AjJA karaze, te pramANe huM pete badhuM kAma upADI laIza. vArUM, mArA sasarAjInA kAMI samAcAra AvyA ? karkazA--samAcAra ne khamAcAra, kAMie madhyeA che. chekarA dharamAM haratA pharatA, tene bhaDake baLeche. AvyuM nathI. jIva paDIke dekhIne dila Tharatu, te have kaeNjiyAbAI--bhAbhI AvavAnI hAta nahi te kAMya nAzI jAta nahi. pelA avatAranuM kANu jANe kevuMe rArabaMdha, je teDavA te jAya zAnA, paNa teDAgara taiyAra thayeA, ke enuM kALajI jhAlyuM rahyuM nahi. keTalAMkanAM 5ga .1 kANu jANe kevAya hAyache, je capaTa thaI jAyache. paisAne kAMi meLa nathI. pelI rASTramA2e garIbanA dharatI che, paNa e jyArathI AvI che, tyAzrI, sasarAnA dharamAM daLavAne dANA naheAtA, te have lIlA lehera thaI che. bhAbhIne ghera, DArTa eTale paise che, paNa je dAhADAthI bhAI paraNye', te hADAthI, kAMi niha te kAMI paNa ADuM thatuM AvyuMche. OyIgama~katharatA je badhuM eka cittI sAMbhaLyAM karatA hatA te.) tamArUM nAmaja kajiyAbAi che. eTale nAmanA guNa bhajavyA vinA kema rAhe ? lalitA-pathIrAma ! tAre vacce khelavAnI jarUra nathI; khabaradAra jo ApuM. pAchuM kheLye te ! paMthIyama--te kAMi ema thavAnuM nathI. AvIne havaNAM sasarAnA gharanuM pANI te pIdhuM tathI, eTalAmAM te| kAmanI vAta kAi kaMi keheche, ne kAI kaMi kaheche bhaIrAMnI jAta kajiyAkheAra amathI kehevAya che ? vinA kAraNe anna ne Aja meNAM mAravAne ubhI thaI che. unnu cAla, khabaradAra jo mArI dalitAne pajavI te; enA bApane ghera e sAnAnI che; ahiyAM kAMI dAsInI peThe kAma karavAne AvI nathI; tamArA jevI hajAra dAsiye ene ghera rAkhe evI che. kajiyAbAi--mA ! A bAmaNu kema AvuM phATayuM phATayuM khele che ? ApaNane AjathI tArA dharamAM gADavAnuM nathI. eka TakAnA bAmaNA, bhIkha mAgI khAnArA, mane dhamakAve, te vagara kAraNe teM tuM kare ? ( raOMche. ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza 3 . ] saritA :larzana karkazA--alyA bAmaNu, mArI cheADIne cheDI, tA tArI vAta te jANI; ame amArI meLe bharI pIzuM, tane kANu vacce DAhApaNa DALAveche ? lalitA--paMthIrAma ! e kehevAne yeAgya che, ApaNe sAMbhaLavAne yeAgya chiye. tuM aLatAmAM dhI hAmavAne zuM karavA taiyAra thAuM chuM ! ya kajiyAbAIahiM zuM banyu che, je temAM dhI AmAya ? ane tArA bApane dhaira; saMbhALIne nahi kheAluM teA tArI vAta teM jANI: joha ! e mArA raDayA khAmaNA, nAgI himAyatI karavAne AvyA che. tuM mane dhamakAvanAra koNa ? nIkaLe mArA dharamAMthI, nahikara tArA paga kApIza. paMthIrAma-uta, dharavALI jo AvIche; mane vadhAre cheDIne mULa nahi kAhAruM; Avu joIye paga vADhavA, pachI jouM,-tArA vaDhAya che ke mArA. phajiyAbAIle mArA raDayA, vADha jouM tA kharI. ( paga dhareche. ) lalitA--paMthIrAma ! tyAre mArUM tAre kahyuM mAnavuM nathI ? A te laDanAnI veLA che? kajiyAbAI--hAve tyAre, tAre khIjI veLAe laDAvavAM haze. rAMDa, zaMkhaNI, pApaNI, AvI eTale jAI, enA mAMTIne ulaTI vadhAre caDAveche. pRthIrAma-lalitA ! Aje mArA miAja hAthathI gayeA che; Aje huM tArA paMthIrAma nathI, Aje huM tArUM mAnavAne nathI. A duSTA, krAI rAkSasI, atyArathIja najaramAM Ave evuM meleche, teA AgaLa e tane jaMpIne kema roTale khAvA deze ? e samaje che, ke, pehelethI phUMkavADe rAkhyA hAya tA khIhIne cAle. (kajiyAbAhune.) paNu ema tArUM khavarAvyuM kASTa - vAnuM nathI. zaMkhaNI ne pApaNI tuM kAne kahuMchuM ? duzA- --A tame badhAMe dhAsyuM che zuM ? AvIne tarata kajiyAkarIne mArAmArI karavI che, ke che zuM ? dharamAMthI amane kAhADI mUkavAnA vicAra dhAgyo hoya ema te jAyache ! lalitA--sAsujI ! e ajJAnanA melyA sAmuM tame zuM jue che ? huM jo kAMi kehetI houM te mArA vAMka. ene mArA bApe jarA horDe cAvelA che, eTale kAi vAra jarA hada pAra jateA raheche. jiyAbAI laDAvelA haiyatA lADe tArI mAne, ame zuM tArA khApanAM AziyALAM chiye, je amane AdhuM pAchuM kahe ? paMthIrAma--hajI tAre jaMpavuM nathI ? jUnI mAnI eMzI ra kara coTale jhAlIne bAhAra phAhADIza. 5 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 ruti du:TyAMtta. [aMTM rU lo. kajiyAbAI--le mArA raDayA, kAhAr3a joiye, le mArA raDayA kAhApha joiye. tenA paga AgaLa mAthu' phUTIne bUmarANa karI mUkeche, te sAMbhaLIne AsapAsanA paDeziyAnI kriyA ekaThI thai traverA kareche.) pehelI strI-alI zaNagAra ! AvatI, paNe jovAnI majhA che. pelI lalitA AvI, te AjanI Aja dhaDAdhaDa cAlI. gulAba--vAhara / kajiyAbAi, A zaiA julama, vazakanamAM AvI che, te kajiyA ze! mAMDayA che? trIjI strIsAMbhaLI che? --jA jA mArI bAI ! eka hAthe tALA paDI kAI dAhA - cothI strI--vahU te kaparI nIkaLI te ? AvI tyAMthI jaNAI. bAkInI bIjI badhI siyA--jIe bAi? bicArI dukhiyArI naNaMdanA atyArathI bhAga maLyA, te AgaLa upara ene zuM pALaze ? kajiyAbAI---- pUrNa maLI eTale ) khAie ! mArA pelA avatArana. DhAMga che. A nisAsaNI bhAbhI enA mAMTIne sAthe letI AvI che, te mane mAravAne ubhA thayeA che. ( raheche. ) siyA--mehena ! dave tane mArelIja che te. akaLAIza nahi, chAnI karkazA--mArI dazA koNa jANe kevIe kheDI che. chekarI rAMDI, dharabAra gayAM, chokarA nAzI gayA, te tene zodhavA enA bApa paNa mAMdA mAMdA gayA. jiyAbAI je dAhADAthI bhAI paraNyA che, te dADADAthI leAheADAne pAye panAtI kheThI che, tethI jaMpIne besavA vAre| AvyuM nathI. juveAte bhAbhInAM pagalAM ! eNe ahiM AvIne bhAIne paga TALyo. mAre ekane eka bhAI, kANa jANe kyAMya jatA rahyo haze, te mArA bApanI kevIe vase thaI haze. i lalitAnaNaMda ! emAM mArA zo doSa ? tame loka ekaThA karIne zuM karavA dharanI vAta udhADI karA! ! huM tamane eka zabda paNa UMce svare kahetI nathI,tema chatAM tame mhAMmAM jIbha kema dhAlatAM nathI ? (potAnI sAsune khAIjI ! tame mArA doSa kAhA ! mane AvIne beThAM e ghaDI paNa thaI nathI, eTalAmAM, mane baLelIne khALavAnuM kareche ! (tenuM hRdaya bharAI Aveche.) paMthIrAma---(badhI khADiyAne) jo e mAdIkarInAmAM samajaNu hoya te) zukanamAM AvA kaMkAsa kare ? mArI lalitAe gharamAM paga te hamaNAM mUkayA che, eTalAmAM ene meNAM mAravAne maMDI jAyache, e zuM ghaTita che ! enI ATalI uMmara thaI, paNa eNe keAIne uMce svare eka paNa ela kahyo nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravesa rU gau.] hitAyu dva rAja evI samaju ane garIba svabhAvanI che, tene vinA kAraNe meNAM mAre ? gharamAM koi purUSa maLe nahi, eTale pachI zAneA dhAka hAya ne ? daMbharAja hoya te| ATaluM badhuM thAya ? pehele dAhADeja AvA gaNeza ese ? 51 gulAba--( sarve kriyAne ) bAyaDIjAtane mAthe khAsaDuM che; A tame madhI jANyA pIchyA vinA zuM joine vacce hAjiyA pUravAne maMDI gaI ! tamane zarama nathI lAgatI ? pehele ANe vajU AvI che, naMdanakumAra AvA naThArA lakSaNunA nIkaLyA che e AkhA nagaramAM kANu nathI jANatuM ne va AvI DAhI, bicArI pAMzare pAMzarI vAta kareche. eNe AvIne paga dIdhA tyAranI huM kamADa AgaLa ubhI rahI sAMbhaLu chuM. ene emAM jarA paNuM vAMka nathI, tema chatAM, ADAM ADAM bAjha, ne kAM kAraNu jANyA vinA vacce TApazI pUrAchA, te zarama nathI AvatI ? jAe mArI khAiyA ! tamAre kAMI kAma che ke nahi ? ( sarvene hAtha vate ThaMleche. ) pRthIAma--ahithI tame cAMDAlaNiye nIkaLe, nahiMkara ceTale jhAlIne kAhADIza. ( siye bANyA cAlyA vagara eka pachI eka jAyache, ) kaOMzA--A zA levAdevA vagaranA bhavADA ? gulAba-karkazA ! tame AvaDAM mhoTAM thayAM paNa tamArI samajaNu evI ne evIja rahI. kajiyAbAI aletI che, tethI najaramAM Ave tema AghuM pAchuM khele te tamAre ene vAravI joiye, tene badale uzkeraNI ApavA jevuM kareche e ghaTeche? mAre te emAM kazuM levuM devuM nathI, paNa ema kace tamArA gharanA bhavADA thAyache. leAkane zuM ? jarA saLagyuM hoya te vadhAre saLagAvIne tamAso jovA ubhA thAya. A pelI duSTA, kAMI paNa kAraNu jANatI nahatI, tema chatAM vacce TApaziyA pUratI hatI, temane tamAre vAravI joiye, paNa tamAsA jotAM hai, tema heTha upara AMgaLI mUkIne Taka Taka joyAM kahyuM. mArI ATalI uMmara thaI, paNa tamArA dharanA jevA dhATa kahi paNu jovAmAM AvyeA nathI. bicArA daMbharAja dugdhAe karIne seAsAI gayA, paNa tamArA jANavAmAM kazuM kAraNa AvatuM nathI, te niraparAdhI vahUne mAthe doSa mUkeAche ? paMthIrAma--bAi ! tame koI dharmAtmA ane samajI che. huM pArake ghera AvuM tataDIne kAI dAhADe kheAluM nahi; paNa mArI lalitA--jeNe kArya disa duHkha ke kajiyAnuM heA joyuM nathI, tenA upara vinA kAraNe, prathamamAMja, zakanamAM julama kare te mArAthI kema sehevAya ? mane enA Ape enI saMbhALa rAkhavA sArU mAkalyA che. haju sudhI jamavAnuM ThekANuM te che nahiM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ jilarg . [ ga rU . - ~- ~ ~- ~tyAra pehelAM, kAmakAja karavAnI vAta kahADIne, vinA kAraNe laDI muvAM. AvuM te kaI ThekANe hoya nahi. (karkazA) tamArAthI mANasa rakhAya ema nahi hoya, te lalitAnA bhAganuM tamane kAMI bhAre paDavA denAra nathI. A eka huMDI huM pacIsa hajAranI samajIne ja leto Avyo chuM. pAra paDaze te vaLI bIjI maMgAvIza. lalitA te enA mAbApanA prANa che. gulAba--(kAne eka bAjue laI jaIne.) karkazAbAI ! tame bAre dAhADA AvAM karkazA kema rahyAM? tamAruM badhuM khedAna medAna thavA AvyuM tyAre te have jaMpIne bese ! lalitA pacIsa hajAra rUpiyAnI huMDI lAvI che. emAMthI te AkhA bhavanA bhava nibhAva thAya. enA bApane enA vinA koI nathI, evuM tame mane te dahADe kahetAM hatAM, tyAre naMdanakumAra je jIvate haze, te badhuM enuM ja che to. paNa bhaLIne khavAze, sAmAM thaIne khavAze nahi. tamArA naMdanakumAra naThArA uThayA che, tethI lalitAne sukha maLavAnuM nathI, ene tamArA vare te nizcaya karyo che, evuM mArA varanA kahevAthI huM ke dahADAnI jANuM chuM ne emAM koI pheraphAra nathI. tyAre ene sAsarUne piyara sarakhuM che. tethI jo tame jarA ene cheDaze, te e ahi reheze nahi? ne enA mAbApa jANaze ke turata bolAvI laI potAne ghera rAkhaze, te pachI eka pAI tamAre hAtha AvavAnI nathI. ne have tamAre pase khUTa che. bharAjathI have kamAvA javAya ema nathI. naMdanakumAra te kamAya zAnA paNa haze te uDAvI nAkhaze; mATe tame mAruM mAne te jarA japa, ne tamArI chokarI je cAMdavI karI nAMkhI che, tene vArI rAkhe. uparane ne mALa che, te vadUna svAdhinamAM kare. gharamAM koI kharca thAya tenI tame cintA karazo nahi. e enI meLe pUruM karaze. kakazA-vArU tyAre ThIka che have raseI karavuM. gulAba-gharanI vAta cAlatA sudhI ughADI paDavA devI nahi. Aje vA zakanamAM AvI che mATe kaMsAra karAvaje. karkazA-( brAhmaNane rAMdhavAnI AjJA ApIne) gulAba! Avo ApaNe vane upara laI jaIne badhuM batAviye. ( sa upara jAya che ne kajiyAbAI hatI ja che. pachI badhAM pAchAM Ave che.) gulAba-lalitA ! kema e jagyA tamane gamaze? lalitA-vAha! e jagyA to ghaNuM suMdara che. phakezA-lalitA AvavAnI hatI, mATe agAuthI lIpAvI chuMpAvI Ika karAvI rakhAvI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ raisa rU no. ] pa - lalitA-sAsujI! tame mArA upara dayAbhAva rAkhaje, eTale mane sarva maLyuM evuM huM samajIza. pIrAma-lalitA kharI vAta kahe che. tame je pAMparAM cAlazo te malitAne navenidha ne aSTamAsiddha maLyAM ema samajaze. huM kAle savAre jaIne pRthvInA paDamAMthI daMbharAjane ne naMdanakumArane zodhI lAvaza. gulAba-vAha re bhAI! raMga che tane. vAre ThIka thayuM je tuM lalito sAthe AvyA. saMgAthe mArA e gayA che temane paNa teto Avaje. karA-hA bhAI! buddhisAgara karIne emanA vara che, te naMdakaMkumAranA bApanA nhAnapaNanA goThiyA che, te emanI sAthe, naMdanakumArane zodhavA gayA che. lalitA-evA mitrane paNa dhanya che! ne gulAbabAI, tame 5NuM kaI sujJa che. vArU, tamArA samAgamathI mane paNa lAbha thaze. gulAba-huM AjathI pAMcamA varSa upara kevI hatI, te karkazAkhAI sArI peThe jANe che. mArA vare mane be akSara bhaNavAnuM sAdhana karI ApyuM, ne huM bahu mehenata karIne bhaNI, ane vicArIne vartavA lAgI tyArathI, mAre ne emane maLatI rAza AvI, ne jaMpIne roTalo khAIye chiye, mahikara vaLI mArA jevI kaI mUMDI ne'tI. kajiyAbAI-have jANyAM tamane DAhyAM? kAkI thaIne ulaTAM kA pavA beThAM. pisAvALAnuM sarve tANe. mArI mA paNa have cAlatI vehesAmAM besI gaI. jANuM chuMsto je lalitA AvI, eTale have, mArAM mAna utayAM. gulAbag janmAronI evI ne evI ja rahI. lalitA-naNaMda ! huM tamArI vagara mUlanI dAsI chuM, ema jANaje. tame mane je kahyuM che te jarA paNa meM manamAM rAkhyuM nathI. paNa have huM kSamA mAguM chuM, kema kazuM kahevAyuM hoya, te tame manamAM rAkhaze nahi.' ' kakazA-are e te gAMDI che. vadhuM tuM jarAya saMkocAIza nahi. patharAma--pAMgarI vAta karo cho, tyAre kevuM sarvane sAruM lAge che : gulAba-kajiyAnuM kALuM mahe, jenA gharamAM kajiyo, tenA gharamAMthI khAvAnuM TALe. kajiyAbAI-alyA bAmaNu! bhAbhInAthI to chUTAvAnuM nathI, paNa tuM mArA gharamAM nahi. paMthIrAma--kajiyAbAI ! tame haju evA ne evAM rahyAM che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAduHvAra [ ka. - lalitA-abaDadAra pathIrAma ! je je vastu ochuM bela. kajiyAbAI-belyo, belyo; enuM mahAja kahe che. have bIle te kehavADe DAcuM cIrUM. gulAba-A te sArI rIte kevI kahevAya! jevuM karkazAbAI ! brAhmaNano have vAMka che? karA--meI rAMDa abhAgaNI sAsa ne kaLa vaLavA detI nathI. kajiyAbAI-- (DatAM) moI huM rAMDa abhAgaNI, je tAre peTe paththara avatarI nahi. dave mAruM bagADyuM, eTale te pachI tArI najaramAM Ave tema bela. lalitA-naNaMda ! huM tamAre page lAguM chuM ke tame have koIne bolyA sAmuM joze nahi. kajiyAbAI-jANuM have tane DahAyelI. hamaNAM DAhAyelI thAya che, tyAre pehelethI kema pAMgarI rahI nahi, je mArIne sasarAnuM nakhoda vALI dIdhuM gulAba-jIbha tArI rAkha sakhanI. jene tene vagara kAraNe karaDavA zuM jAuM chuM. kajiyAbAI--jyAM mA verInI peThe sAmI thaI, tyAM leka najaramAM Ave tema kahete. (2De che.) karkazA-bahena ! rahe chAnI. (tene chAtI sarasI cape che.) gulAba-karkazAbAI! ene laIne cAle ApaNe jaIe. (jAya che.) paMthIrAma-lalitA! pahelethI je meM sapATa mAryo hato nahi. te A rAkSasa tane jaMpIne besavA deta nahi. lalitA-mUrkha hoya tene namI paDavAthI, ane caDAvIne kAma levAthI ThIka paDe che. mAre pUrA bhoga maLyA che. paMthIrAma! je gulAbabAI hota nahi, te atyAre pUrI phajetI hatI. pathIsama-phajetI zI hatI ? raMDAone eTale jhAlIne bahAra kAhaData, eTale enI meLe pAMgarI thAta. lalitA--kAle to tuM nakkI kahi zodha karavA nIkaLa. pathIrAma-e viSenI tAre kazI hAyavarALa karavI nahi. jyAM haze tyAMthI daMbharAja ane naMdanakumArane huM lAvIza. buddhisAgara sAthe che, tethI ThIka che.. lalitA ! have Izvara karaze te, sarve vAte sArAM vAnAM thaze. daMbharAja narama svabhAvanA che; vaLI buddhisAgara ene mitra che, tethI enI ane enI vahU gulAbanI ApaNane ghaNI otha bhaLaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ verA 4 co. ] ruhitAdu:svaTM. lalitA--Izvara have rUThelA nahi rahetAM sAdApya thAya te bahu sArUM. paMthIrAma----have tuM jo te kharI. paNa cAlu bhAI, mane bhUkha lAgI che, bejanane have samaya thayeA haze. ( jAyache. ) praveza 4 co. 5, mayaMtrAnuM ghara. priyaMvadA ane chaLadAsa. 55 chaLadAsa--kema priyaMvadA ! have ThIka thayuM ke niha ? mArA heraka dhaNA cakAra che, tethI ApaNuM je te kAma siddha thayA vinA rahetuM nathI. naMdana kumArane eka herake ajANyA thaIne ugamaNuAne badale AthamaNAnI bhALa batAvI, eTale eNe e dizA bhaNI gheADA mArI mUkyA. have e vehelA pAchA AvanAra nathI; eTalI vAramAM sarve TAhAhu paDaze. ApaNe jo pAchAM AvyAM Ata nahi, te mAthe mhATuM ALa Avata. have tA kahevA cAlaze, je, ame kAMI vAta jANatAM nathI. paise zodhaze te ApaNI pAse nIkaLavAne nathI, priyaMvadA--naMdanane bApa ene zodhavAne nIkaLI paDayA che, evuM je tamArI eka heraka kaheteA hate tenuM zuM thayuM haze ? jo ene vahelA pakaDI pADI pache! ANuze, te e mUrkha mAnI deze, ke, meM te priyaMvadAne te chaLadAsane paisA ApI dIdhA che, te pachI ApaNA bhAga maLaze. chaLadAsa--enA jIva hajI sudhI tamArAmAM che. te tamaneja zodhavAte valakhAM mAreche, tethI evuM kahe ema nathI; teApaNu meM ene ghaNA prakAre samajAvyA che, tema chatAM, kadApi e ahiM Avaze, te ApaNe pAchA AvyA chiye ema jANaze, te pAchA vaLagatA AvyA vinA rahenAra nathI, pachI te e che ne ApaNe chiyeH paNa eka bIjI jANavA jevI vAta tamane kahuM. priyaMvadA--kAhAne bhAi ! te zI che je ? chaLadAsa-priyaMvadA ! huM tamArA kedA'DAnA bhAI, je mane bhAI kA tamArI jIbhamAM hADakuM nathI, eTale najaramAM Ave tema vaLI jAyache, priyaMvadA--bhUlI, bhAI, bhUlI. chaLadAsa--haju enu e ke ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahitA : sA. [ maMjano. karyuMThThA--mArAthI ema meAlAI javAyache tenuM kAraNu have mane samajAyuM. sAMbhaLeA kahuMchuM-mAThuM lagADaze nahi. jemAM temAM bhAI heya te bhAga paDAve; tame mArAmAM bhAga paDAveche, tethI tamane tevA samajI ema khelI javAyache. pelI vAta kAhA. chaLadAsa --mATe te ema elAtu haze? vAta tA e, ke lalitA AvI che. miyA--nheM ! 56 chaLadAsa----hA. cauTAmAM enA bApanI pacIsa hajAranI huMDI lakhetI AvI hatI. te uparathI tajavIja karatAM jaNAyuM. e pacIsa hajAra peAtAnA kharca sArU letI AvI haze. ze! gajaba ! naMdanakumAra kAI bhAgyazALI teA kharA, je enA dharamAM rUpiyA kAMkarAnI peThe kharcAyache. mArA eka heraka kahetA hatA, ke, lalitAnI pAse ochAmAM ochuM sATha zIttera hajAranuM kareNuM che. meAtI ne hIrA vinA vAta nathI. priyaMvadA----enA bApa evA te kevA dravyavAn haze, je ema paise kharce che? chaLadAsa--ene bApa jagataze che; asalathI e nANAvALA che; te pAra vinAnA vepAra dezAvara khAtAmA kheDAyache, tethI aDhaLaka upaja - vache. lalitA AvavAthI, ApaNe dhAratAM hatAM eTalI aDacaNu nathI, paNa ulaTA naphA che; te AgaLa upara tamane khabara paDarI. mane te lAgeche, ke have naMdanakumAra Ave teA pAchI ThIka ramuja paDe. priyaMvadA--vaLI ene pAchA jaMpIne khesavA deve dhAyo nathI ke zuM ? chaLadAsa--e ene gameche tema kareche, emAM bhAre vAMka nathI; ene dhUtI khAnAra teA tame che; huM nathI. priyaMvadA--vAhare, chaLadAsa ! dhATa tame raceche, ne mArA vAMka kAhADo ? have tA huM naMdanakumArane mAre ahiM AvavA denAra nathI; dhaNuAmAM mAla nahi. chaLadAsa--ane hADacheDa karA, teA pachI kahI dIdhAvinA rahe nahi te. priyaMvadA--hA, e vAta paNa kharI. paNa ApaNe ene kehevuM nahi paDe. lalitA evI lakSaNavaMtI che, ke ene jarA paNa vIle mUkaze nahi. chaLadAsa------lalitAne enuM he! nA game, te ene lalitAnuM mhA nA game, ema kasyA vinA ApaNI have siddhi nathI. jo ene vaza thaI jAya, teA pachI kaLAvIne badhI vAta manAve. tamAre e viSe vicAra karavAnI jarUra nathI. Dhita raste huM utArIza. ne emAMthI tamane te mane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza pa . ] tilaka 57 bejone lAbha thaze. naMdanakumAra kyAM che, tenI bAtamI mane maLI che, mATe Aje cheDe azvAra thaIne huM teDI lAvuM chuM. enA bApa ADI dizAe gayA che eTale thAkIne pAchA Avaze, ne huM teDI lAvIza, ne heTI baDAInI vAto karIza, eTale enA bApane mArA upara roSa che te utarI jaze. vaLI e nAzI gayuM che, te ApaNe lIdhe nahi, paNa enI vahU AvavAnI hatI mATe, evI AkhA zaheramAM e vAta calAvI che, ne enA bApanI paNa e viSe khAtarI thayelI che, tethI huM ene teDI lAvIza tenA badalAmAM ulaTa zarapAva laIza. tame tamArI meLe jayAM kare. have kaMbharAja ane buddhisAgarane pAchA vaLyA vinA siddhi nathI, tyAra sere te naMdanakumArane laIne A A . ( jAya che.) praveza 5 no, ratha, vA pazcima dizag vana, ' bharAja ane buddhisAgara, bhAja-( rAga AkhAharaNane-mAra tajhA gArIya kema mitra mArA zuM kariye, have kazuM bhagA Daga bhariyAM - bhALa putranI to nathI jaDatI, kAMI kaLa mujane nathI paDatI. duHkha manamAM mane thAya jhAju, jIbhe varNavatAM te lAjuM; emAM doSa che saghaLe mAre, upadeza na mA tamAre. nhAnapaNamAM ghaNuM me caDAvyA, nAnAvidhanAM lADa laDAvyA; eNe kIdhuM te karavA dIdhuM, tenuM kAMI duHkha manamAM na lIdhuM. 3 pariNAma thaze A mATe puMcha uMdhI vALI pachI nAThe , kAMI vidhA nathI meM bhaNAvI, nIti rIti na kAMI jaNAvI. 4 duSTa saMge rahevA dIdhekoi vAta nakAra na kIdhe ghera nArI te paNa nahi sArI, te to kaMkAziyaNa che bhArI. tethI hArI ghaNuM huM chUTa, zAktarasane ghaNo meM ghuMTa; hAnapaNathI nahi huM sAro, raste jhAlelo cheka naThAra. gaNuM kulInapaNuM mana jU, khoTe daMbha karI pachI huM; chavarAjane vAda che kIdhe, ardha pese uDAvI dIdho. putre bAkI raheluM uDAvyuM, nAma kuLanuM vaLI bUDAvyuM; lalitAnI gati zI thAze, tenA dina have kema jAze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ DhitAduHA . [ aMka . te te AvI haze ghera prIte, zuNI zakAtura thaze zI che? ghera karkazA che muja nArI, te to pIDA deze ene bhArI. putrI te paNa kajiyAkhera, ene laDavAnuM che ghaNuM jera; bhame jIva have ghera mAre, kema zuM che vicAra tamAre ? buddhisAgara-Aga mAra tathA DI) - bAza mitra, duHkhI nava thAvuM, dhIrA dhIrA have ghera jAvuM; jevuM bhAvI haze tevuM banaze. jevuM vAvyuM haze tevuM laNaze. jyAre prathama kazuM na vicAryuM. aMte zuM thaze e nava dhAryuM thAya kyAMthI pariNAma sAre. heThe bezIne Apa vicAre. daMbharAja- rAga mAra tathA DI.) sUrNa che putra paNa ghera Ave, te to mujane ghaNuM mana bhAve; jIvato ghera hoya je evo, AMkha ThAre mAbApanI te.. enI strIne baLApa TaLe, jIvatAM te rIpi na Ale; mArUM je pachI mRtyu thAya, jIva gaye ene joI jAya. mA piDa mUkIne poSe, mArA bApa" kahIne reze; mATe mujane ghaNuM mana lAge, ghera Ave to muja bhIDa bhAge. 3 : buddhisAgara--(rAga mAra tathA Do.) guNa hoya game te suta, mRtyu pAme ne che kata; ghaNu manamAM mAne, heDe che, "zAne jIvyo A te jIva le che". 1 tema have tamAre thayuM che, badhuM vetara vaMDI gayuM che; putra cha na chae sarakho, cheka jhINuM najara karI nAkhe. 2 A te jIve che, ko" kALa maLaze, tyAre viyoga duHkhate TaLaze; juvo hitopadeze zuM ke' che, emAM ke dilAsa de che - deharA jo suta te zuM thayuM? nahi dhArmika vidvAna kANa DoLA AMkhane kevaLa pIDA mAna." ajAta mRtane mUrkhamAM, vara be Adi, na che; eka vAra duHkha Adi de, pade pade de che." 1. gujarAtI hitopadezanI kastAvanAta doharA. 11-12- 2 nahi jamelo. 3 marelo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ karA 6 che. ] tAtkAra. paha daMbharAja ( rAga mAra tagaDI ) sarve satya kahI tame vAta, cAle pahoMcIzuM thAtAM prabhAta; vinavIzuM jaI chaLadAsa, zodhAvIzuM badhe enI pAsa. (baMne jaNa cAlavA mAMDe che.) praveza che. ratha, virAnuM ghara. naMdanakumAra ane chaLadAsa praveza kare che, priyavadA-(rAga kAliMma ) A naMdana che tame muja prANa, raMgalAlA, tama vinA sahyuM meM ghaNuM khare che; gaI kharI paNu geDiyuM mune nahire lAla, AvI deDI jovA tama mukhare jI. jIva hato ahi ne nahi kheLiyuMre lAlA, jANyuM jyAre jAuM jevA naMdare jI; tethI tyAM pANI pIvA rahI nahi re lAlA, evA Apa muja sukhakaMdare che. AvI te na dIThA, tame kayAM hatAre lAlA, mokalyA chaLadAsa jevA kare che? anna karI AkhaDI mune harIre lAlA, peTa bharI khAIza anna Ajare che. kIdhI mAyA to pachI nahi mUriyere lAlA, nahi parAyo va kadi bALiye jI; prIti thaI to pachI nibhAva re lAlA, prIti vaza nitya thaI cAliye che. hatI bhIti ghaNuM Apa bApanI re lAlA, tAya AvI daDI tama kAja re jI; karI tame tamArI te na cheDaze re lolA, che tamAre hAtha mArI lAja re jI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ rucitAnuM lavAja AvI che lalitA vakrU tamatI re lAlA, tene nahi bheda kAMI ApavA jI; jApatA pehelethI te para rAkhavA re lAlA, tene jIva kAMI nahi se pave! jI. mane Apa dAsI jevI jANajo re lAlA, che lalitA re'tI tama ghera re jI; ghATa teA ghaDIzuM ene kAvatA re lAlA, mAre have thaI lIlA lehera re jI. [ aMTM rU . naMdanakumAr--priyaMvadA ! mane jeTaluM thAyache teTaluM tamane nahi thatu hAya. tame gayAM te dAdADhe huM tamAre ghera AvyA, ne tamane dIThAM nahi, eTale khArAkhAra dheDA laIne tamArI bhALa kADhADavA nIkaLI paDayA. rastAmAM khAvA pIvAne vAste paNu huM dhaNA herAna thaye; te AmathI tema, Ale gAmathI pele gAma, bahu athaDAye; paNa tame kahi jaDayAM nahi, tyAre pAe ahiyAM jovA AvavAne sArU nIkaLyA, te evA vicArathI, ke, chAnA mAnA AvIne tamAre dhera joI javuM, te tame hA nahi teA pAchA zeAdhavAne nIkaLI paDavuM. pUchone chaLadAsane; e mane ahiMthI pAMca gAu upara maLyA, tyAre badhuM kahyuM che; kema chaLadAsa kharUM ke nahi ? chaLadAsa--naMdanakumAre kahyuM te akSare akSara kharUM che. tamArA upara ane pAravA bhAva che, nahikara tamane kheALavA pAchA Ave? mane rastAmAM maLI gayA eTale mAre athaDAvuM maTayuM, naMdanakumAra te dhaNA samaju che. tamArA kahyA vagara lalitAne te kAine jarA paNa kAMI kahe evA nathI. ane vaLI tame kaho tema lalitAne ghATa dhaDavA hoya tema tema paNa karavAne cUke evA nathI. zuM, paNu naMdanakumAra--hA, tame je kAA te karavAne huM taiyAra chuM. ane vaLI kAine kazuM kahuM nahi. jo huM kahuM eve hatuM, teA, havelI te baMgalAne kabajo apALye, tyAre mArA bApe pAravane mane samajAvyeA, te mAnyuM nahi, tyAre dhabakAvye paNa kharA; ne kahyuM, mAna, haLadAsane teM keTalA rUpiyA ApyA, pazu meM eka khela mAnyA nahi. te mArI thahU AvI che, te mAre enuM zuM kAma che ? khAine khezI reheze. vena, AvyA tevA paNa ghera gayA vagara ArAbAra tamane maLavAne Avye. chaLadAse te kahyuM je badhAMne maLIne sAMje jaizuM, paNa mArA jIva rahyo nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ karA cho. ] svitArI. chaLadAsa-hA, emanA AgrahathI ame pahelA ahi AvyA. paNa have cAlo, naMdanakumAra ! ApaNe tamAre ghera jaIe. mAre jIva paDIke bAMdhe che. jyAre daMbharAja ke koI mane Thapako devAne badale jaza Apaze. tyAre bhAre jIva heThe besaze. juva, naMdanakumAra ! tame kaheje, je, chaLadAsa bahu tANa karIne teDI lAvyA. tyAre huM Avyo, nahikara AvanAra neheto; kemake tame badhAM mArI sAthe laDyAM, ne mane amathe dhamakAvya; have je mane eka bela kahezo te bhAre rastA jhAlIza. naMdanakumAra-tamane Thapako nA maLe evI rIte badhuM kahIza; kAMI cintA karaze nahi. priyaMvadA ! mane te ghera javuM nathI gamatuM. priyavadA-naMdanakumAra ! Aje bArebAra AvyA che, tethI gayA vinA cAle nahi, badhuM samAdhAna thAya eTale pAchA Avaje. A ghara tamArUM che. chaLadAsa ! prathama ApaNe ahithI nIkaLyAM tyAre tame kahyuM ke, piMdara hajAranuM sonuM maLI zakayuM nahi, mATe rUpiyA rahevA dIdhA che, tene khulAse Aje karI nAMkhaje, mAre ghareNuM karAvavuM che. naMdanakumAra AvyA eTale aDavAM pharAya nahi. chaLadAsa-Aja kAla sAnuM lAvIne soMpIza, havaNa jarA raste te paDavA de, evaDuM zuM vahI jAya che? vidA-tame naMdanakumArane teDavA gayA, te dAhADe tamane kahevAnI hatI; paNa mAre jIva emanAmAM bharAyA hatA, tethI vIsarI gaI ne tame to AvyA pachI kazuM saMbhAryuM ja nathI. naMdanakumAra-jAo mArA bhAI, te dahADAnuM kema tame emane ApyuM nathI ? evuM te karatA hazuM. chaLadAsa-bhUlamAM sAMbharyuM nahi. havaNuM te paraNe tene gAo, enuM thaI paDaze, cAla have. (banne jaNa jAya che.) praveza7 mo. sthaLa, daMbharAjanI havelI. karkazA, kajiyAbAI, lalitA ane daMbharAja kajiyAbAI--(bharAjane gharamAM pesato joIne) o mADI! A mArA bApA AvyA, je, je, jo. daMbhAja-hA behena ! Avyo. lalitA AvyAM che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 tArA [ aMza. lalitA-(eka bAjue hatI te AvIne) sasarAjI, huM Apane vaMdana karu rUM chuM, zarIre te sukhI che? daMbha rAja-tamAruM kalyANa thAo, huM zarIre sukhI che. karkazA-(gharanI cheka mAMhelI bAjue hatI te bahAra AvIne.) tame AvI pihoMcyA ke, kayAM gayo bhAre naMdanakumAra daMbharAja-meM te ene bahu kheLyo, paNa kahi ja nahi, tyAre pAchA ghera bhALa kAhADavA Avyo chuM je ahi to nathI Ave ? karkazA-ghara te hatuMsto. zuM che je mArA chokarAne mUkIne AvyA? " kajiyAbAI AvyA tevA lalitAne mAnathI belAvavA lAgyA, paNa jhaTa laIne bhAInI khabara kahevAI ? lalitA te che sta; bhAI haze, te pAravanI lalitA. daMbharAja tamArA bannene svabhAva haju sudhI e ne e rahyo. zuM amane e e che vahAlo che, tamane vadhAre che tamArI A rIta pramANe te tame lalitAne pAravanuM vitADayuM haze. karkazA-pUchane pelI gulAbane, je vItADayuM hoya che. huM te tarata samaja gaI, ne vahUne bahu pajavI nathI, ne mAruM nAma zuM karavAne jUThuM de je ghaDapaNe te tamArI sAna gai che. jyAre ne tyAre kaiDavAja dhAe che. mArUM to heja dIThe gamyuM nahi. lalitA-sasarAjI! bAraNe bepara thavA AvyA che, ne tame rastAna cAlyA Avo cho, bhUkhyA haze, uTha jAo. (pANI kahADavA jAya che.) daMbha rAja-joyuM, phera Ama che. mArI rastAmAM kevI avasthA thaI haze, havaNAM huM bhUkhyo haiza ke tara, enI bemAMthI koIne cintA che? ulaTI vaDavAne maMDI jAya che. kajiyAbAI-tame to bApA ADA che. ame gharanAM te khoTAM, ne cAMpalI, Aja kAlanI AvelI, pilI lalitA DAhI ! paisAne badhAMya page lAge che. lalitA-naNaMda ! e thAkelA haze, baLyuM bAI evI kUthalI javA do to bahu sAruM. veLA joIne vAta kariye. kajiyAbAI-have jANI tane cAMpalI nisAziyaNa, phUTelA bhAgyanI, rAMDa caMDALe mArA bhAIne paga TALe. bharAja-(se thaIne) vAha ! tArI jIbha te haju vadhelI ne vaghelI dekhAya che te ATaluM badhuM belatAM jarA zaramAtI nathI? mArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ verA 7 mo. } rucitAdu:thI. gerahAjarImAM te tame baMnee lalitAne A pramANe kANa jANe keTaluM badhu duHkha dIdhuM haze. 63 karkazA--have tame AvyA che! te sukha ghera, tame heta teA dharanuM kAmakAja amArI esArI mUkata, ThIka thayuM je tehAtA. kajiyAbAI--e te huM tane nahAtI nathI te ThIka che. dejo, ame bhU'DAM rahyAM amAre bannenI pAse karAvata, te ene kahetI, je, mArA bApA ghera Ebhagaja----lalitA ! tame AmanAM tIkSNa bANu sarakhAM vacana Aja sudhI sahana kahyAM, eja uparathI tamArA bhArekhamapaNAnI have khAtarI thaI. tame ghaNIja saburI rAkhI che. kulInapaNAnuM lakSaNa eja che. dhanya che buddhisAgaranI buddhite; jyArathI meM emanA kahevA upara lakSa rAkhyuM, tyArathI mArA vicAra dhaNA badalAI gayA. lalitA ! meM vhATe vAMka kasyo che. mArI bhUla have mArA samajavAmAM Aveche. je banyuM te banyuM. kazuM manamAM ANuze nahi. AvA kaMkAsa veThatAM mArI uMmara javA AvI. tamane A pApe huM teDavA mAkalatA nahAtA. have A ghara tamArUM che; tenI zaiAbhA rAkhavI tamArA hAthamAM che. tame tamAre ghera sAhebI bhAgavela, te mArA prathamanA avicArane lIdhe A du:khamAM AvI paDavu paDayuM che. jIvarAjazeThanA jANavAmAM A badhuM Ave te mArAthI mhe dekhADAya nahi, evuM banI gayuM che. lalitA-sasarAjI ! Apa kazI vAte uMcA jIva rAkhazo nahi. huM kazuM duHkha mAnatI nathI. A dhara have mArUM che, tenI zAbhA rAkhavAmAM mArI zeAbhA che, te huM sArI peThe samajuMchuM. mAbApe te pALI pezIne mhATI karI, paNa kharUM ghara te mAre A samajavAnuM che. ApanA manamAM je vicAra Aveche te huM samajuMchuM. Ape kazeA baLApA karavA nahi, Izvara sarve vAte sArAM vAnAM karaze. karkazA--te page paDA page, eTale mAfI Apaze. lAMbu lAMbu kahetAM zaramAtAya nathI ? bhAja--are amArA bhAga lAgelA, ne AvuM duHkha veThavAne sarajeluM te pAchA jIvatA dhera AvyA. .t kajiyAbAI--te tame tamArI meLe evuM kaheA. muvA jIvatAnI vAta kANe kahI che, je laI Dema ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka. [ saMvA rU . - ----- ----- ----------------- karkazA-Ava behena ! ApaNe khaDakaye jaine joIe, ApaNo naMdana Ave che. javA mAMDe che, tevAmAM, naMdanakumAra ne chaLadAsa Ave che.) A mAro naMdana Avyo, A bhAre naMdana A. daMbharAja--( uThIne) bhAI tuM bhale Avyo. huM tane badhe zodhIne keTaleka dahADe havaNAMja Avyo chuM. naMdanakumAra-tame badhAMe mane pajavyo tethI huM to pAchA AvanAra neha, paNa A chaLadAsa baLAtkAra karIne kheMcI lAvyA. laletA-( chAnI mAnI tene vaMdana kare che.) chaLadAsa-are, zeTha, zI vAta kahuM. huM paNa emane mATe pAravanuM athaDAne mahA mehenate zodhI kAhADacA; paNa bhAI Ave nahi; tyAre meM vacana ApyuM, je, cAlo, koI tamane kazuM kahe nahi evI tyAM jaIne geThavaNu karAvI ApIza, tyAre bhAI AvyA che. mATe mAre kahevAnuM eTaluM, je, have koIye emane hADacheDa karavI nahi. e yA tyAre te huM kAMI kAma hatuM tethI bIje gAma gayo hate; paNa Avyo, ne khabara jANuM eTale ghera pANuM pIvA paNa ubho rahyo nahi. A tame. ne tamAre dIkare. e game te kare, paNa huM kAMI jANuM nahi, ne vacagaLe mAruM nAma gaNAya, ne mArA upara vehema Ave; mATe have to huM emanI eLe ubhe rahenAra nathI; pUche emane, je ATalu badhuM emaNe karavuM. temAMnuM kazuM mane kahyuM che. daMbhAja-haze bhAI, bArobAra karavuM haze, paNa e ghera Avyo eTale sarve maLyuM, have ene koI cheDanAra nathI. naMdanakumAra-hAM , cheDe tAre te vAta jANo. huM rahuM zuM karavA je kuzA-are bhAI ! jouM te kharI, kiANa tAruM nAma denAra che ? kajiyAbAI-bhAI bicAre sosAI gaye. A chaLadAsa heta nahi te atyAre ahi kayAMthI AvatI chaLadAsa -emane lAvatAM je mAthAkUTa paDI che te tamane zuM kahuM? mArA manamAM te ulaTI AzA che, je daMbharAja zeTha mane rAjI karaze. karkazA-- haste. mAre chokare tamArAthI jIvate ghera Avye. A enA bApa hatA, paNa dAhADa gALIne nA maLyo eTale pAchI AvyA. bhAyaDAne kAMI nahi. nA, te chaLadAsane rAjI kare. - daMbharAja--chaLadAsa ! tamAre to amAre kharekharo pADa mAnavAne che. je thaI gayuM te kazuM saMbhAratA nathI. je behena, eka lAla pAghaDI ne zAla pelI peTImAMthI lAvIne Apu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ praoNrA 8 . ] 'tritatva vAM . 65 kajiyAbAI--( doDI doDI eka zAla tathA pAdhaDI lAvIne) lo. chaLadAsa. chaLadAsa--(laIne) vAruM, tame mAre ATalo guNa jA, tethI tamAre pADa mAnuM chuM. naMdanakumAra, have huM jAu chuM. (aNasAra karI jAya che.) daMbha rAja-bhAI ! tuM bhUkhyo haIza, cAla hAM, peluM pANI mUkyuM. huM paNa paNe hAMuchuM. (baMne nhAvA jAya che.) lalitA-(kayAranI A badho tamAso joI rahI hatI, ne vAre vAre naMdanakumArane joyA karatI hatI tathA lAga I vaMdana karatI hatI te potAnA manamAM.) (zikhariNI vRtta) are, che e kALo, nahi mukha rUpALuM kaMI maLe, khare rAvyA je, nahi nayana ceSTA kazI kaLe; are e to kAMI, namana nahi mAruM samajiye, juve mArA sAmuM, bhayabhaita thayelo baLadiyo. vicAro AvA che, paNa mana na mAne kazuM kharuM, adhIrI evI huM, tarata maLavAne mana karuM; gaI bhUlI sarve, avaguNa badhA te guNa thayA, hatA je je sAmA sarava muja tarko, kahi gayA ? bhamuM bhUmi sarve, gagana gamane huM kUTI maruM, kadApi pAtALe, sarararara letI saTa sarka tathApi enae, avara para javuM nava Thare, are e dhAre, vidhi kaeNrI TharAvyo kayama phare. nathI rasto bIje, pati para abhAvo yama karuM, bhale rU bhaMDe, priya pati gaNune mana TharuM; kajiyAbAI--(nepaththamAM) lalitA ! lalitA-AvI che. ( ja tha che.) praveza 8 mo. tha4, tratAno ho. naMdanakumAra tathA lalitA lalita--(naMdanakumAra Ave eTale vaMdana karI tenI pAse jAya che, ane pAnanI bIDI dhare che,) prANanAtha ! tame rastAmAM bahu zramita thayA hazo? * huM AMkhanA aNasArAthI AvakAra deuM chuM te ene samajavAmAM AvatuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiAdu:varAja. [ maMtra OM na. * naMdanakumAra---- bIDI uDAvI nAMkhIne ) cAlu rAMDa rAMkhaNI ! khakhaDadAra je mArI pAse AvI teA ! amArUM game te thayuM haze temAM tAre zI paMcAta che? lalitA-priyapati ! tame mArA upara zuM karavAne kopAyamAna thAoche. huM tamArI ardhAMganA kehevAuM, te mane tamAre mATe kema kaMI nA lAge naMdanakumAr--cAlu lAgavAvALI, jANI mUkI che tane; AvaDI mhA TI gadheDA jevaDI thai chuM te zuM sakhanI rahI haIza ! jA, mAre tArUM kAMI kAma nathI, jo mane vadhAre satAbyA teA tArI vAta teM jANI. lalitA-prANanAtha ! mArI ATalI uMmara thai, paNa tamAsa aparAdhamAM AvuM evuM kazuM kRtya kacyu nathI, tene sAkSI sarvajJa izvara che. mAre tiraskAra tame zuM karavAne kareche ? ( tenA hAtha jhAlavA jAyache,) naMdanakumAr----( hAtha taraDI nAMkhIne ) teM zuM kAMDuM khAMDuM utArI nAMkhavAne vicAra dhADhyo che? cAla rAMDa, paDI rehe vegaLI; huM mArI meLe thAkele AvyA chu', ne jaMpavAja detI nathI. AvuM jANata te huM ahiyAM zuM karavAne Avata ? lalitA--priyapati ! thAyA che te huM jarA pagacaMpI karUM. ( kareche. ) naMdanakumAra--za rAMDa, mArA paga lUlA karavA dhAsyA che ke zuM ? lalitA-prANapati ! mArA aMtaHkaraNapUrvaka huM Apane mArA prANurakSaka ane prANapati gaNuM chuM. ApanA vinA mAre A saMsa!ra khadhe, nakAmA che; ApanA vinA mArA A deha paNa mArA kAmane nathI; ApanA vinA mArA A zaNagAra paNu kazA upayegane nathI; Apa mArA zirachatra che; ApanAthI mAre sarva prakAre rUDAMvAnAM che; te Apane kAMI pIDA thAya ema karUM ? huM ahiM AvI, te Apane gayelA jANyA, tyArathI teA mane vadhAre seAsanA thaIche. Apane mATe meM mArA deha ardho gALI nAMkhyA che. mArA mhonuM badhu... nUra jatuM rahyuM che. mAre paMthIrAma, je ApanI pAse kAgaLa laIne AvyA hatA, tene meM khIje divase Apane zeAdhavA meAkalyA che. jo ApanA upara bhAva hAya nahi te ATaluM badhuM zuM karavAne karUM ? E naMdanakumA2-jANI e teA tArI badhI lavarI. paDI rehe chAnI mAnI pelA kAca upara. huM mArI meLe sUI jAuMdhuM. (chatra palaMgamAM phroDeche. ) lalitA----( theDI vAra rahIne, maccharadAnI kharoDI, pazaMgamAM bezI, avaLe hArDa sUtreA che tene evA jAyache eTale,) naMdanakusAn----jo rAMDa mArI rajA vagara AvI ! ( kopAyamAna thaine jorathI tene lAta mAre, eTale uMcA palaMga uparathI pIbha leIne bicArI nIce paDeche; tene vadhAre nassAmAM AvIne nIce utarI lAtA mAreche. eka lAta phrAnano jaDAvanA kApa upara vAgI eTale, ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavaisa - bhau. ] jaskitA durA . lalitA-are prANapati! mArA kApanAM badhAM motI ane A lIlama mArA gAlamAM pezI gayAM. are ! jarA sAcavIne eke eke kAhADe. mAre hAthe nathI nIkaLatAM. are! huM bahu duHkhI thAuM chuM. paheDa uparanI lAte te mane pUrI karI hota. are ! mane atizaya kaLatara thAya che. baLatAnA bhabhukI uThe che. tame vinA aparAdhe mArA upara ATalo badhe kopa zuM karavA karecho? tame komaLa hRdayanA thaIne AvA ghAtakI kema thAo cho? naMdanakumAra-le rAMDa, huM chaTakI le rAMDa, huM chaTakI (ema kahI be vAra lAta vadhAre mArI pAcho palaMgamAM save che.) lalitA-( keTalIka vAra zudvamAM AvI eTale.) are ! o ! A motI bahu kaLI gayAM che. (kApane jarA AMgaLIthI uMco kare che.) are ! A to sajajaDa jaDAI gayAM. A lAlo te mArA gAlamAMthI jarA DagamagatI paNa nathI. have huM zuM karuM, ane kema pahADuM. are ! mArA hAtha lohI levANa thaI gayA. ( uThIne takatAmAM juve che.) e mArA bApa ! A zuM lohI. (pANIthI hAtha dhotI jAya che, ne mota vAchUTayAM eTale kA5 tathA vALI Adi sarva reNuM kAhADIne jayAM takato hato tyAM mUke che. ) saMsAramAM lokone AvAM duHkha paDatAM haze te meM Aje jAyuM. A to pehelA divasanuM maMgaLAcaraNa. A duHkha te huM kone kahuM? mAe paMthIrAma paNa A veLAe nathI. naMdanakumAra--( lalitA bhaNuM baha karIne sUtAM sUtAM.) rAMDa, je kaIne lAte mAyAnuM kahyuM te tAruM mAthuMja kApI nAMkhIza. tAre mAMdI paMthIrAma zuM karavAnuM hatuM ? lalitA-prANapati ! huM koIne kAMI kahevAnI nathI. haju sudhI tame AvA kapamAM kema che? (tene zAMta pADavA palaMga bhaNI javA mAMDe che.) naMdanakumAra-huM tane khecokhuM kahuM chuM, ke, tAre mArA bhaNuM AvavuM nahi tArI meLe pelA kAca upara sUI rahe, nahikara atyAre kahine kahi thaze. huM have udhI jAu chuM; mATe, mAre pharIne eka bola kahevuM paDaze, te pachI pharI pUjA karIza. lalitA-vArU tyAre, tamArI ema khuzI che, te Aje thAkayA pAkyA sukhethI piDe. huM mArI meLe nIce sUI jAuM chuM. (nIce laI jAya che. keTalIka vAra thaI eTale) are ! mAre gAle cacare che, mArI keDa phATe che. lAtonA prahArathI mAruM AkhuM zarIra kaLe che. are ! mArAthI uThAtuM nathI. huM cheka ladu banI gaI chuM. baLAtkAre paNa uDyA vinA siddhi nathI. A kaThaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ sandritaTukavA . jagyA upara uMdha AvavAnI nathI. A te ghasaghasATa uche. nAka keTalAM badhAM bole che ! e udhe che. eTale emanuM zarIra barAbara jouM to kharI. (jotAM jotAM) A hAthe ATalA badhA khasanA phelA zA ! are, e te Akhe zarIre che. keDe ATalI badhI dAdara zI ! dukhAze to kadApi jAgaze, ne lAta mAraze te pharI hADakAM bhAgaze. naMdanakumAra(bale che ) "huM-e-ne-nahi-bolAvuM, have rAjI thaI, rIsA nahi. mArI pAse Avaze te huM ene mArIza. ThIka, have bela mArI sAthe u u uM" (ghore che-). lalitA-are, e zuM mAre viSe kahe che? haze, cAla, Aje to jema tema karIne paNa uMdhuM. e are ! A keca upara paNa uMdha AvatI nathI. have te kyAM jAuM? ( Ama tema ALoTayAM kare che ne pachI huMdhI jAya che.) nAnakamAra- palaMgamAM AloTatAM paDI jAya che, eTale jAgrata thaIne AMkho coLatA De kheMcI pADayo ke zuM ? (ubhA thaI, joIne) rAMDa te udhe che. (ghareNuM joIne) Ave lAga pharI pharIne AvavAne nathI. (badhuM ghareNuM laIne jAya che.) praveza 9 mo. sthaLe, priyaMvadAnuM ghara. priyaMvadA-naMdanakumArane tyAM zuM thayuM haze? bemAMthI eka paNa atyAra sudhI AvyuM nahi. eka uMdha te meM sArI kAhADI jouM keTalA thayA che? e ! eka vAgI gayo dekhAya che ! have koI Ave ema lAgatuM nathI. chaLadAsa te kahyA pramANe AvyA vagara cUke evuM nathI, ne kema nahi Avyo hoya? are, koNa jANe e enA zAya pecamAM pharate haze! e kayAM rAta ke dahADe juve evo che ! nIcenAM kamADa kaI Theke che ke zuM? ( kAna daIne) are hA, ApaNuMja kamADa koI Theke che. cAla jouM jaIye, koNa che? (nIce jaI udhADe che.) he ! A te naMdanakumAra. hamaNAM huM tabhAraMja ciMtavana karatI hatI. (upara laI jAya che.) naMdanakumAra -mAruM mana paNa tamArAmAM ja hatuM. le A. (tane kAMI Ape che.) priyaMvadA-(khuzI thaIna) raMga che naMdanakumAra, tamAruM heta te khare kharuM dekhAya che. A badhuM kyAMthI lAvyA naMdanakumAra-mArI vahU AvakanI te eNe A vALI paherelI, A jaDAvanAM kaMkana be hAthe ghAlelAM, A metInA chaDA koTamAM ghAlelA, ne A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharA che . ] lalitAdaHkhadarzaka. bhacakaNiyAM ne kApa kAnamAM paherelAM bahu zobhatAM hatAM, ne A vAMkanA badhA hIrA che cakacaka thatA hatA, te joIne mane adekhAI AvI, te dhAryuM, che. A badhuM mArI priyaMvadA pehere to bahu sAruM zebhe. paNa zuM karuM, te ghadhei mAre upAya nahote. tamArI marajI nahotI tethI enI sAthe be vAta paNa karI nathI. jenuM kAma nahi tenuM nAma zuM ? priyaMvadA ! tame badhuM pahere joIye kevuM dekhAya che? priyavahA-eka pachI eka paheratAM.) are ! A kApa lohIvALo che? tame ene ghATa ghaDIne to nathI AvyA? naMdanakumAra--e to ema thayuM. je, e mArA bhaNuM AvI, te meM lAta mArIne nIce pADI, ne tyAM paNa bahu lAta mArI. eka lAta kAna upara vAgI tethI A badhAM motI enA gAlamAM pezI gayAM hatAM tethI lohIvALAM thayAM che. priyaMvadA-tyAre te tame khUba ropha mAryo dekhAya che tenI zuM? paNa tame ekalI mUkIne AvyA che, te e jAgaze, ne tamane dekhAze nahi, ne tapAsa karatAM ghareNuM joze, ne te dekhaze nahi, te pachI pUrI phajetI thaze. dinakumAra--e te pAravanI ughe che. pahelI rAte uMdhI nUtI te. ne te uSya te. jAgyo tAre ene bahu ughelI dIThI, eTale A badhuM ghareNuM Ama AgaLa mUkayuM hatuM te lugaDAmAM lapeTIne pAchale bAraNe ane che tyAMthI nIkaLI Avyo. tamane khabara ja che te, je, mArI sUvAnI jagyA pAchalA bhAgamAM che, tethI bArobAra jaIye, Aviye, ke game te kariye, te paNa koI jANe ke kare. - priyaMvadA-(kAna daIne) nanakumAra ! junI, nIce ApaNuM kamADa kaMga che ke che ? mane lAge che, ke chaLadAsa AvavAno hato te Avyo haze. (naMdanakumAra jAya che eTale potAnA manamAM. ) A badhuM ghareNuM ghaNuM mUlyavAna che. naMdanakumArane badho paiso ApaNA kabajAmAM AvI gayo che. enI strIne pAse kiMmatI jhavera che evuM chaLadAse kahyuM hatuM, tyArathI emAM. jIva peThe hate, te paNa ghaNuM kharuM hAtha AvI gayuM. A mUrtine sparza karavo ApaNane gamatuM nathI, tyAre have khAlIkhama thayelAne rAkhIne ApaNe kAma zuM che? are, A ghareNuM badhuM meM saMtADI dIdhuM nahi te bhUla karI. have te e AkhyA, paNa cintA nahi. AmAMthI have chaLadAsane adho bhAga - pra nathI. mArA bhAganA pelA paMdara hajAra rUpiyA Apaze nahi, tyAM sudhI dhareNumAMthI bhAga ApavAne TellA daIza, ne rUpiyA maLyA, eTale chaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ svitA,varI. [ aMka : dAsane ghATa karatAM kyAM ApaNane AvaDatuM nathI ? mIThAImAM kAMI bhabharAkhyuM eTale patyuM. chaLadAsa-maveza karI, miyaMvadane zaNagarAyalI jaIne. ) vAhare priyaMvadA ! tame te A je khUba banyAM dekhAo cho ne zuM? A badhuM naMdanakumAre ApuM haze, zAthI ke lalitAnuM hoya ema lAge che. naMdanakumAratame ThIka varyuM to ! e badhuM huM ApaNI priyaMvadA sAruM lA . chaLadAsa ( mivAne tarjanI upara tarjanI mUkI ardha karI batAvatAM) cAlo priyaMvadA, tame pelA senAnI utAvaLa karatAM hatAM, te A anAyAse AvI maLyuM. Aje mAMDa AvyuM tenuM kAraNa paNa eja, ke, senAvALAe vAyado karyo hato, tethI ATalI badhI rAta jatAM sudhI khoTI thaye, vaLI be cAra dahADAne vAyado karAyo che. zuM kariye, rUpiyA agAuthI ApI. beThA chiye eTale jaMpa vaLato nathI. (rUmata ) ,du cAlyuM to cAlyuM nahikara thaI paDaze. priyaMvadA-( svagata) lucyAe prapaMca kharekhara racavA mAMDe che, paNa kAMI cintA nahi. (cAsana) chaLadAsa! e to be divasa pachI tame lAvaje, paNa naMdanakumAra A badhuM laI AvyA che, ne pelI paNe jAgaze te bhavADA thaze tenuM zuM karavuM? niMdanakumAra-meI, rAMDane mArI nAMkhI hoya to kevuM? have mAre bApa mane tamArI pAse cAsana AvavAne manA karI zake ema nathI. chaLadAsa--e vAta mAre gaLe utarI. savAranA praharamAM ghareNAnI pUchaparacha thayA vinA rahevAnI nahi, ne cerIne mAla kahevAya. eTale vAta nagaramAM jANa thAya, tethI priyaMvadA ! nA tamArAthI paherAya, ke nA mArAthI vecAya. . priyavadA-atyAre kAMI ghATa utare to sAruM. hAM hAM, mane sAMbharyuM. mArI pAse bebhAna karI devAnI eka zIzI che, te jaIne suMghADaze, eTale kAMI jANaze nahi. chaLadAsa-raMga che priyaMvadA, ThIka zodhI kAhADayuM. lokone lUMTavA tame ene upayoga karatAM haze, tethI sAMbharI AvyuM. lAvo e zIzI kayAM che? priyaMvadA--A mArI sAthe. (chaLadAsane kAMDe jhAlI bIjA khaMDamAM auSadhanI zAnuM kabATa hatuM tyAM laI jAya che, ne haLave rahIne) jIvo, A lAga sAro Ave che. ApaNuM dhAyA pramANe thayuM te pachI khAlI thayelA naMdanakumAranuM zuM kAma che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ basa che.] jitADukavA . chaLadAsa-tamArA kahyA vinA mArA vicAramAMja hatuM. lalitAne mAriye ne ene jIvato rAkhiye, to e vAMdarAnI jAta, vAta bahAra paDayA vinA rahe nahi te. cAlo, ene ghATa pAMzare utArIzuM. (baMne, zIzI laI bahAra Ave che. ) naMdanakumAra-(zIza hAthamAM laI ) A suMghADiye eTale marI jAya kharIkanI je ema hoya te jaIne suMghADI dauM. - chaLadAsa-nA, ema thAya evuM nathI. juvo priyaMvadA, sAMbhaLe, mane eka yukti sUjhI. huM ne naMdanakumAra A zIzI laIne tamArI gADImAM bezIne jaIye chiye. emane tyAM barobara koIne khabara paDe ema nathI, eTale lalitAne bebhAna karI nAMkhIne eka gAMsaDI bAMdhI, gADImAM ghAlAne. ahiyAM laIne ame Avie chiye; tame paNa taiyAra ubhAM raheje. ahithI pAMca gAu upara asalanI pelI vADI che temAM eka jUnI havelI che, tyAM jaIne ghATa ghaDIzuM. atyAre daravAjo baMdha haze, paNa pUraNamala jamAdAra tyAM rahe che te ApaNe mitra che, ene paNa saMdhAthe laIzuM. - priyavadA-ene jaNAvavAnI te kAMI agatya nathI. vadhAre kAne vAta jAya emAM mAla nahi. chaLadAsa-tame samajatAM nathI. jenuM kAma je kare, nhAnuM karUM hoya. te ApaNAthI bane, ne A kAma te bhAre, tame samajyAMkanI ? te koI jorAvara vanA bane nahi. vaLI ATalI rAte hathiyAra kyAM zodhavA jaIe enI pAse to taiyAra haze. tamArA gADIvAnane levAnI paNa jarUra nathI, ene uMghatA mUkIne huM ke naMdanakumAra gADI jeDI, hAkIzuM. naMdanakumAra-chaLadAsa ! tame jugatI te ThIka zodhI kAhADI, mAre ghera ene mArI nAMkhiye to jaNAI Ave. - priyavadA-chaLadAsa ! mAre eTale badhe Aghe AvavAnI zI agatya che? ApaNe dhAryuM che te pramANe tame tamArI meLe ghATa utAraje. pUramala vinA cAle evuM nA hoya to ene paNa letA jaje. chaLadAsa-nA, nA, tamArA vinA te nA cAle. tame joDe to ema kahevA cAle. je saMla karavA jaIye chaIe. nahikara vAta bahAra paDI Ave, mATe taiyAra raheje. ame jaIye chiye. (nIce jaI pAse tabelo hato te ughADI Apo naMdana kumArane ghoDe joDavA mAMya mokale che ne pote potAnA manamAM ) Aje badho lAga pUrepUro Avyo che. naMdanakumAra ne lalitA sAthe priyavadAnuM paNa kATaluM karIzuM. eTale paMdara hajAranI ugharANI karatI reheze. ne Aje paheryuM che te badhu ghareNuM ApaNuM kabajAmAM Avaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ kitaduH . [ aMga che. pUraNamalane DuM ApIzuM eTale pataze, ne sUrya ugatA pahelAM te pAchA AvatA rahIzuM, eTale pachavADe zI tajavIja thAya che, te paNa ApaNA jANavAmAM Avaze, ne ApaNa gheranA ghera haIzuM tethI ApaNA upara vehema Avaze nahi. cAlo ThIka thayuM. (naMdanakumAra gADI jeDI lAge eTale dhAraNA pramANe ne laIne nagara bahAra jAya che.) kalAka tho. prajJa 1 . sthaLa, eka jUnI vADImAM havaDa havelI. chaLadAsa pUraNamala, naMdanakumAra, priyaMvadA, ane gAMThaDI bAMdhelI lalitA chaLadAsa-priyaMvadA ! ATale lagI te kAma siddha thayuM. vacce eka bAkI rahI jatuM hatuM te paNa cokasa karato Avyo. lalitAne zIzI suMghADavAnA kAmamAM naMdanakumAra vaLagyA eTale meM be kAgaLa lakhI dIdhA. eka daMbha rAjanA nAmane jIvarAja upara lakhyo, je, lalitAne sApa daMzavAthI marI gaI che. ne bIje naMdanakumAranA nAmane emanA bApa upara goThata Ave evo lakhyA che. priyaMvadA-e kAma te kharekharUM cokasa karyuM, ethI vadhAre pUcha. paracha thaze nahi. paNa lalitAnI gAMThaDI je khaMDamAM mUkI AvyA che te barAbara sAcavyo che khare ke nahi? paraNamala-usako bAMdhake rakhI che, kIsatarehase o raMDI bhAga jAyagI baMdha karanekA acho baMdobasta nahi hai, se aisIne aisI 2khake AyAhuM. chaLadAsa-tyAre to kAMI cintA nathI. priyaMvadA ! kasuMbo basue kahArDa hoya to kAhA. le A aphINane rU, peluM pANI ANIne mUkavuM. naMdanakumAra-lAve e badhuM mArI pAse. priyaMvadA ! tame tamArI meLe joyAM karo. (kasuMbe taiyAra thAya eTale eka bIjAne pAye pIche, mIThAI khAdhI paNa pUraNamale kazAmAM bhAga lIdho nahi.) chaLadAsa pUraNamala ! sUrya te uge ne ApaNe pAchAM javuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaverA 1 e. ] trita karavA. pUraNamala-hama kIsika gAphalameM rakhake aisA kAma nahi karanevAlA. tuma tInako e bela detA huM, ke, aba tuma tumerA ISTa devakA samarana kara le. , chaLadAsa-( gabharAIne) are ! pUraNamala e kyA? puraNamala-kayA te e ke pahilA tuM. (tene taravAranA eka ghAe mArI pADe che, eTale naMdanamAra tathA priyaMvadA bAvarAM banIne Ama tema doDamadeDA kare che temane) tama da reDiyo merA paMjAmelI kiMdhara jAne vAlI 1 (mi kahI eka ghA - inakamara upara kare che ne bIjo priyaMvadA upara. eTalAmAM chaLadAsanuM zaba jarA hAlanuM jaNAyuM, eTale be traNa tenA upara bIjA dhA karatAM.) merA sAlA, mere hAta khuna karAke, e saba dAgInA usako le jAnekA thA aura mereko kahA thA, ke tumako kucha milegA. be daphe mereko Thaga gayA thA. aba voI saba merAja he te dekA to karanekA thA, usame eka jhayAdA huA hai kyA ho gayA? caMDAla to oI thA. cala aba saba dAgInA nIkAla 2khuM. (miyaMvadAe pahereluM ghareNuM hADavA jAya che, eTalAmAM vADImAM najara karatAM) e raMDI kona deDatI he? bAMdhake dusarA khaMDamAM rakhIhe e te nahi ? cala, dekhuM." (juve che te gAMTho vALeluM lugaDuM ekaluM dIThuM, eTale tenI pachavADe doDatAM) merI sAlI bAga choDake Age nIkala gaI acchA havA vAM gira paDI. (pakaDI pADIne) sAlI marakI huI hai, kAyaku bhAga jAtI ? aba terA kAna he Idhara, bela, kayA karegI ? lalitA-(gabharATamAM. ) are, hu uMdhe mahee paDI, tethI mArI chAtI phaTAI gaI. have huM zuM karuM ? ugaravAne upAya nathI. (pUraNamalane.) bApajI ! tame mArA sAmA AvA DALA zuM karavA kahADo cho ? huM chaLI maruM chuM. meM tamAre aparAdha kAMIka nathI, tema chatAM mane bhAravI hoya te sukhethI ekadama mArI nAkhe. * pUraNamala-hama hamerI khusIse tumako bhArane ke nahi cAhatA. tumerA khAvaMda, priyavadA, ora chaLadAsane mereko hukuma diyA hai. aba tumako cheDegA nahi. lekina eka karArameM jItI rAhAna deuM. dekha, terA khAvaMda te aba terA nahi. khusIse aba mere Dere cala, Ara khA pIke AnaMdameM beTha rehe: tere para meM Azaka he gayA huM. aba mere hAthameM tere para che hAnekA nahi. ( tene bAjhavA jAya che.) lalitA-( ghaNAM jussA bhera tene khazeDI.) bhalA bhagavAna ! tuM sarva chatAM mArI lAja levarAvA ubho thayo chuM ke tAre AvaDo badhe ze a5 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja stidu: [ aMka 4. rAdha karyo che? alyA duSTa ! huM abaLA, Izvara vinA A veLAe mArUM koI rakSaNa karanAra nathI, tema chatAM, niraparAdhI ane vagara hathiyAranI chuM tenA upara julama karavAne taLapacha, teTalA uparathIja tArI sipAIgIrI jaNAI Ave che ! A veLAe je mArI pAse eka pALI sarakhI hoya te. tArAM AMtaraDAM cIrI kAhA. Ava. huM mAne taiyAra chuM. (tenI chAtImAM pitAnuM mAthuM pachADe che ne zeSita thaI paDe che.) nepathyamAM--"are abaLA para koNa julama kare che?" pUraNamala-sAlA kena AtA he raMga bhaMga karaneko. doDatA AtA he, sAlA deDatA AtA he; dekhuM aba usako. talavAra to vAM TUTa gaI. kamarame chUrA he, dusarA kucha nahi. paravA nahi. e gadhekI pAsa cheTI lakaDI he, dusarA kucha he nahi te. lalitA-~(zudhimAM AvI eTale beThI thAya che ne juve che, to koI paMthIne potAnA bhaNI doDato Avato je tene oLakhI.) are, o mArA pathIrAma ! Izvare tane ahi mokalyA. (tenI keTe bAjhI paDe che.) pathI rAma-A te zo kara ! o mArI lalitA behena ! tArI A zI dazA ! (baMne sUIgata thaI paDe che.) pUraNamala-kayA tamAzA, e orataku bahiSNa bolatA hai, aura o. usake gale joke lagI. aba dera karanekA kucha bakhata nahi. (kamaramAMthI jussA sahita chare kADe che. pIrAma sAvadhAna thaI bese che, eTalAmAM pa lAne aMga upara Avate joI, potAnI lAkaDI be hAthamAM ghAlI palAnA mAthA vacce jhApaTeche; topaNa pUraNamala Acake mArI paMthIrAmanI chAtI vacce cho bhaca laIne susaro sAre che. te bhamarI khAI paDe che, tene dhabakAra sAMbhaLI lalitA mUchamAMthI chaLI uThe che, ne paMpArAmane lohI levANa pacele joI tamara khAI bebhAna thaI pharI paDe che. paMthIrAmane artha mUlo joI pUraNamala tene ghAe chUMdI nAMkhe che. eTalAmAM eka hariNu ghaNuM sva thI doDatuM pAra nIkaLI jAya che. tenI pachavADe eka zikArI pUrNa vegathI doData, ghoDA upara beThelo, AvI pahoMce che. vaigane lIdhe tene ghoDo pAra te nIkaLI gaye, paNa tenI na re mANasa paDayAM tethI vega narama pADI pAchA AvI che te kamakamATa bharelo dekhAva tenI najare paDe eTale - zikArI-alyA duSTa, tuM koNa chuM, A paDI che e strI koNa che, ne te A ghora karma zA vAste kahyuM che? pUraNamala-cala cala ! tere jese bauta dekhe he. cala, nahi te terAbI esAja hoyagA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma deza 2 jo. 3 za letA jA,(lAare, A leAkeA . sahitA :varI. praveza 2 jo. parvatapurInA rAjAno mehela. A te| kAI manahara ae raNavAsamAM pUrI ka 'caMpAvA~' 'kadalI 'pagane, mukha gulAba le'rI; nAraMgI che kuca sarasa che, nAka kiM'suka lAge, kAyAvADI madana` madathI, mehakeche parAge. re ! e te ke sudhaDa naranA bhAganI vaoNDI pAI, zlAnA dekhuM zithiLa bahu che, prema nIre na pAi; bheAMgI khIjo nahi*muja sameA, kema Arthi bhameche, jA tuM, khATI lIlI bhramarInI bhrAnti rAkhI rameche. ( bhramarane hAthavate kAADI mUkreche eTalAmAM ) p0 hRdaya phATI teA, jAyache are, niSajiyuM zuM re, e hare ! hare! najara nA caDe, doSa tAharA, arara ! zuM banyuM, baMdhu mAharA. nahi uthAmiyA, khela eka teM duHkha sahyAM are, bhArI cheka teM; karI tume jarA, preraNA are, acUka teA kahyAM, kAma teM khare. muja sagAM thakI, tuM vadhyA dhaNe, kyama. huM vIsarUM pADa te taNA; tuja vItI kazI, maiM zuNI nahi, muja vItI nahi, teM zuNI ahiM. ra lalitA--( kAMI avAja kAne paDayAno bhAsa thayA eTale zuddhimAM khAvAnee. ) are bhAI ! tamArA mukhAravinda uparathI tame kAI rAjavaMzI hA ema mane lAgeche. vaLI maradA bhaNI jovAthI mane kamakamI chUTe evI agamacetanAthI, tame banne upara lugaDAM echADayAM che; paNu are ! mArA paMthIrAma pelA paDayA. ( bharAyaluM hradaya che tethI AMkhe ekAeka bharAI AvatAM. ) lalita che. 3 1. caMpAnA jevA raMga jeno, 2. phaLa. 3. stana. 4. kesuDAnuM phUla. 5. kAmadeva, 6. ghaNA suMvALA ane sutra dhIvALA bhUkA phUlamAM thAyache te.--yuvAvasthAmAM AvelI sughaDa grInuM zarIra parAganI peThe behekeche. 7. DI. 8. karamAI gayelo. .. - mara. 10. sukha kamaLanI madhuratAthI bhramara tenA mukha upara gu'jAra karatA te tene keheche, ke enA kAnamAM lakSama che tene lIlI cakacakita bhramarI jANI, te sukhakamaLanI madhuratA levA AvI che evI bhrAMtI rAkha; paNa ane bhAgI mArA jevA bIjuM koi nathI mATe tu nAzI jA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA thakI jaDI? 5 - jeu je tune, thaI gaye are, pharI karavA hadaya te baLe, sneha eTale. nahi maLyo hate, te bhaluM thate, nahi maLyo kahI, vIsarI jo; paNa maLI dIdhe, dile DAma re, arara! hAyare paMthIrAma re. zikArI-have vilApa karavAthI kAMI vaLavAnuM nathI. tame koI mahA duHkhI che. paNa AjathI sarva duHkha gayuM ema samajaje mArI rANimAM padarANunI jagyAne tame cagya che. lalitA-(bhayabhita thaIne.) tame koNa che? A zuM bele che? zikArI-huM parvatapurIne rAjA chuM. mRgayA ramavAne nIkaLI paDe hatA, te eka hariNanI pachavADe doDato ahi Ave, ne tamane joyAM, eTale hariNane javA daI hariNAkSI* meLavavAnI AzAe tamArA mANasanA mAranArane meM prANa lIdhe, ane tamane nirbhaya kayAM. lalitA-tame mane jIvatadAna ApyuM, ane vaLI rAjA che tethI mArA pitA samAna che, mATe mane pUrNa AzA che ke tame mArUM yogya rakSaNa karaze. zikArI--(kelAyamAna thaI.) tamAre vaghu ochuM bolavAnI kAMI agatya nathI. ahiyAM paNa mArA rAjyanI sarahada che, eTale tamArA upara bhAra dA thaI cUkI che. caMcuM karavAmAM pariNAma sAre nipajavAne nathI, mATe Ave, gheDe azvAra thAo. lalitA-rAjAjI ! Apa ema bolo nahi. A paMthIrAmane agnirakAra karIne huM bhAre sAsare jaIza. Apa mane cheDe nahi; huM Apane page paDuM chuM. (page paDe che.) zikArI--huM have tamane choDanAra nathI, mArAM manuSya pachavADe Ave che, te ApaNane sAmAM maLaze, temane AjJA karIzuM, eTale te agnisaMskAra ka raze. cAlo A tame. (ema kahI, tene baLAtkAre ghoDA upara nAMkhI pote azvAra thaI, laI jAya che.) - - - - - - - - - " hariNanA jevI AMkhavALI strI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ karA 2 ka. ] lalitAduHkhadarzaka. ma0 2 . sthaLa, parvatapurInA rAjAno mehela. lalitA-rAjAnI rANiyone raNavAsamAM pUrI mUkavAne hiMdusthA. namAM cAla sAMbhaLatI te vAta kharekharI. A mahelamAM pesavA nIkaLavAnuM mAtra ekaja bAraNuM che, te vinA eke bArI kahi jovAmAM AvatI nathI; havA ane ajavALAne mATe mAtra jALiye, uparanI bAjue jovAmAM Ave che. chaTakI javAne bIje eka mArga nathI. have eka upAya lAguM paDe ema dIsatuM nathI. A gAjavIjanI dhAmadhumamAM TheTha upalA mALa sudhI jaI AvavAne, koI dAsI aTakAva karI zake ema nathI. (eka pachI eka mALa tapAsatI upara caDatI jAya che.) eka bArI nathI eTale mehelanI pAchaLa zuM haze, e jANavAmAM AvatuM nathI; paNa pANInI peThe ghughu thayAM kare che e zuM ? pachavADe nadI to nahi hoya ? cAla have to TheTha upara jAuM. hAM! upara te dhAbuM dekhAya che. ThIka thayuM. have cAre maga zuM che te jaNAze. zuM jabaruM dhAbuM bAMdhI lIdhuM che ! A cAMdanI khAvAne mATe kareluM jaNAya che, paNa vaSaoNRtu che eTale upayogamAM AvatuM hoya evI sthitimAM nathI; bAjue chAtIpUra bhIMte caNe che, ane te paheLI che eTale upara caDayA vinA jaNAya ema nathI. (upara caDe che.) are ! khare pAchaLa to nadI dekhAya che AhA ! zuM pUra caDayuM che ! huM ATale uMcI caDI chuM, paNa pANuM ghaNuM nIcuM lAgatuM nathI. mehelanI pachItanI joDAjoDa killo Avyo che, ne mehela paNa traNe bAjue killAvate AMtarI lIdhuM che. vaLI mehelane mAtra ekaja dhAra che eTale temAMthI chaTakAya evuM nathI; te paNa cekIvALA badhAya UMdhI jAya, ne nIkaLI javAnuM dhAriye; tathApi killAne daravAje pelo 5Ne jaNAya, te paNa eka ja che, ne tyAM paNa cekI. A te kabaje kharekharo thaI gayo che. pachIta bhaNIne rasto jhAlyAvinA bIjo upAya nathI pANI te ghaNuM che, paNa nIcenA mALa mAMhethI koIne paNa pachIte bArI hota, to tyAMthI bhUsako marAta, A te bahu uMcuM. game tema che. jeNe ATalo badho kabaje karyo che, te have pitAnuM dhAryuM kayAvinA cheDe ema nathI. A ekAMta mehela, ne vaLI te rAjAne patAna, ane jenI pAse nyAya mAga che teja rAjA aparAdhI, eTale zuM kariye ? jIva jAya to atyArathI, paNa lAja jAya e khoTuM. huM abaLA jAta. mAruM zuM baLa; mATe ATalI uMcAIthI paNa nadImAM paDavuM e vAta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 4itAlukA [ aMka 4 tho. siddha che. pANI bahu che, ghaNI tvarAthI vehe che eTale paDIza tevI taNAyA vinA rahenAra nathI. taratAM AvaDe che eTale cAlatA sudhI bharAze te nahi, zera bazera pANI pIvAyuM to cittA nahi. taNAtAM kahika taMDa hAtha lAgI jaze. tema karatAM jIva gaye te duHkhamAMthI chUTAze. le nadI ! tane bhoga ApuM chuM. jaya Izvara ! tuM mArI lAja rAkhaje. (kAchaDa vALI bhazako mAre che.) praveza 3 jo. dazajha, navApurI. caMdrAvalI ane kubhAMDI, caMdrAvalI-A kubhAMDI, tame kyAMthI bhUlA paDyA? mArI bahenanI zI khabara che? kubhAMDI-huM nehapurathI cAlyo AvuM chuM. priyaMvadA AnaMdamAM che. temaNe kAlAvyuM che, ke, naMdanakumAravALI vAta jUnI thaI che. jeTalI dhAstI dhAravAmAM hatI teTalI te zuM, paNa have jarA paNa rahI nathI, mATe tame koI prakAre uMco jIva rAkhaze nahi. chaLadAsa ane huM tamArI bahenanI sAthe AvyA hatA, tyAre emaNe tamAre ghera je dAgInA mUJyA che, te badhA maMgAvyA che. caMdrAvalI-saMsAra paisAne sage che. behena sarakhIne paNa paisAnI adhIrI Ave che. enI pAse ATaluM badhuM dravya chatAM paNa tRpti nathI. vaLI, enA dAgInA huM kyAM khAI javAnI hatI, je adhIrAI ANuM turatA turata pAchA maMgAvyA? kAMI citA nahi. mArI pAse zI kamI che je huM enA rAkhuM? e enI meLe pitAnI garaje mUkI gaI che. kubhAMDI--caMdrAvalI ! priyaMvadAne deSa zuM karavAne de che? tamArI adhIra AvI che, tethI mane levA mekalyo che, ema nathI. priyaMvadA ne chaLadAsa Adi laIne zakavALAnuM ghara, daMbharAja zodhAve to mAla jAya, ne - jetI thAya, mATe emaNe tamAre ghera mAla mUke che, te adhIra hoya to mUke? paNa have tyAM badhuM zAnta paDyuM che, ne zodhamazedhA thavAnI have bIka nathI, mATe mane levA mokalya, e uparathI tamArI bahenane vAMka kAhADavA tamane dhaTato nathI. caMdrAvalI-game tema che. Aje badhA dAgInA tamArA svAdhInamAM karuM chuM. keTalAka mArA gharamAM che, ne keTalAka eka mArA snehIne tyAM mUkayA - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAtho. ] -ritAduHvavA. 78 che, tyAMthI laI AvuM chuM. tame besajo. (rastAmAM jatAM jatAM.) ghareNAne mATe priyaMvadA mANasa mokale evI nathI; kemake tenA vinA te besI rahelI nathI, tema chatAM, kubhAMDI Avyo che, e jarA zaka paDatI vAta lAge che. priyaMvadA mane kahetI hatI, ke, chaLadAsa ghaNo lucco mANasa che, jemAM temAM bhAga paDAve che, ne ghaNuM prakAranA chaLa kare che mATe enA upara bharose rakhAya ema nathI. khare, ahiyAM paNa enI vartaNaka mane evIja lAgI hatI. jyAre e mANasa eve che tyAre enA sAgarIta ane heraka paNa evAja hoya emAM navAI nahi. priyaMvadA kaDaka kAgaLa lakhavAne ALazI jAya evI nathI. mATe emAM kapaTa te nahi hoya ? mane lAge che, ke, bArabAra dAgInA uDAvavAne mATe chaLadAse ghATa ramyo haze. huM ThagAI jAuM evI kAcI picI nathI. paNa are, paNe khAravA loko AvaDI nahAnI jhuMpaDImAM zI ghAlamela kare che? cAla jouM to kharI. praveza 4 tho. cIjha, hAravAnI ghara. keTalAka khAravA, eka strI. pahele khAra-o kehavA re kehavA, rU lAva, rU. bhArI dIjiye, bhArI. bIje khAre-pahelAMthI bhAre hAnuM je pANI kADhe, pANI, je peTa phUleluM. porI bharI cAlI je. bIje khAre-are kehavA, detavA lAva, detavA. bIje khAra-(devatA lAve che te zekavA mAMDe che.) jo je re bhAI ! baLe nahi, jarA dAjhI te ciMtA nathI. caMdrAvalI-(praveza karatAM svagata.) A koI suMdara strI kazI paDelI jazuyache. zI mukhanI kAnti che ! paNa mahA duHkhathI bebhAna thaI paDelI che. ( prasiddha paNe ) are ! tame A bAIne kyAMthI lAvyA cho? pahele khAre-Ava bAI, A tArI hagI lAge che ke huM je tuM khabara levA AvelI ? alyA bhAga mele, AvavA do ene. bIje khAra-bAI, ame mAravA nathI lAevA, paNa maratI u. gArI che. e to ame amAruM hADakuM laIne nadI pAra jatAtA kane, te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka. [ saMva 4 . janma TalAmAM hAMmeM eka lAkaDuM taNAtuM AvyuM, ne tenekane, A bAI evI bAjhelI je maDAgAMTha paDI gelI, te amArA heDakAne lAkaDuM athaDAyuM. te ame e bAIne dIThI, ne pAravanuM karIne mAMha heDakAmAM lAMekhI, ne ahilAvIne pelA rUmAM bhAratI, ne cAMpIne pANI tarachaTa kADhI lAkhuMtuM, ne hekI'tI, tAre jarA hAlItI ne heziyArI AvI'tI, ne bolI'tI, je, are, huM pAchI kAM AvI. eTaluM kIdhuM, tAra pachI AvI ne AvI paDI che. caMdrAvalI- svagata) cAlo ApaNuM kAma thaI gayuM. A mUkha pAsethI ene laI jaIzuM, eTale ApaNe ghera te senAnI khANa pAkaze. AvI rUpa suMdara ! (prasiddhapaNe) mane bhALa maLI eTale huM ahi doDatI AvI. e to mArI chokarI thAya che. meMghaNuM nA kahI, paNa haTha karIne ahithI traNa gAu upara paNe nhAvAne mahimA che tyAM nahAvA gaI tyAMthI taNuI tenI khabara mArI dAsiye kahI, ne tajavIja karI, te tamAruM ghara batAvyuM, eTale eka zvAse doDatI AvI chuM. (eka khAravA bhaNI rUpiyo kaMkIne) jAre bhAI ! A rUpiye tArI mehenatane laI, paNe eka zivarAmavALe ubho che tene bolAvI lAva. (te pi laI khuzI thato jAya che.) trIje khAre-bAI chAba ! ame bahu mathyA chie mATe amane kAya anAma te AevuM joye che. caMdrAvalI-( pitAne kAnethI eka dAgIne kAhADIne Ape che.) le A tame, khuzI thAo, enA tamane pAMcase rUpiyA upajaze. khAravAo-bahu khuzI thaIne) bAI chAba ! ThIka thayuM je tuM AvelI, nahi te amane bahu vItata, cama je, havAre te vahANa haMkArI amAre javAnuM hatuM, te A bAIne mUcIne javAta nahi. ( zirAma AvatuM jene) le, bAI chAba! ame A bAIne uMcakIne gADImAM mUciye chiye. caMdrAvalI-je ! saMbhALaje. ene jarA ajA Ave nahi. mAre te e senAnA pADanI che, ne ekanI eka che. (te zivarAmamAM bese che, ne gA. dIvAnane potAnA gharanI nizAnI batAvI jAya che; ne khAravA bhAga vehecI levAnI bhAMjagaTa kare che.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ praverA ! mo. ] rujitAvuM:lo. praveza 5 mo. sthaLa, caMdrAvalInuM zayanagRha. caMdrAvalI, lalitA ane kubhAMDI, kubhAMDI. Azcarya pAmIne manamAM. ) are ! A teA lalitA ! A te zuM kahevAya ! e ahiyAMthI ! ene ne priyaMvadAnA dhATa ghaDavA sArU chaLadAsa bannene laIne nIkaLyA, ne ahi priyaMvadAnuM ghareNuM levA mane mekaklyA. A te! khare navAInI vAta ! jo e saceta thaze, te mane ALakhaze, te joI lyeA pachI; badhI vAta udhADI paDaze. ( sidghapaNe ) caMdrAvalI ! mane ghareNuM ApatAM hai| te ApA, nahikara huM teA mArI meLe jAvuMchuM. 81 caMdrAvalI--tane bhAI enuM e sUjhI rahyuM che, ne mArA jIva te A mArI sakhImAM che. saravA sUtI che te dekhacha ke nahi ? utAvaLa hAya tA jA tuM tAre raste, huM mArI meLe dhRNiye mokalIza. priyaMvadA H kyAM parabhArI che je lalitA--OM haiM ! priyaMvadA ! priyaMvadA ! kubhAMDI manamAM ) nAza re mArA bApa ! kaMIka ADuM thayuM dekhAya che, jo e lalitA kharI. ( dhabharAIne jAyache. ) caMdrAvalI--behena! behena ! gabharAIza nahi. priyaMvadAne tuM ALakheche ke zuM ? lalitA-( zrRMkhu uSADhI7 ) are, ahiyAM paNa priyaMvadA ! caMdrAvalI--mehena ! huM priyaMvadA nahAya. mArUM ne enuM mahA maLatuM Aveche, mATe tu bhUla khAtI haIza; paNa mane kehe, tu priyaMvadAne oLa kheche ke zuM ? lalitAt~~~( jarA vadhAre zuddhimAM AvI eTale. ) khare, tame priyaMvadA ne hAya ! tame enA jevAM che. caMdrAvalI--behena ! huM enA jevI chuM. e vAta kharI, paNa huM priyavadA nathI. paNa tu priyaMvadAnuM nAma sAMbhaLI kema chaLI uThI ? tuM enA. DaratI hAuM ema jaNAyache. ahiyAM tane koI prakAranI dhAstI nathI. lalitAnA, tame mane ThagA, mane mAravI hoya teA ekadama mATe paNa duHkha zu karavAne deche ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka. [ aMka . caMdrAvalI-huM tane nathI ThagatI. kharuM kahuM chuM, ke, huM tane mAravAnI nathI, ne koI prakAre duHkha paNa devAnI nathI. ulaTI mArI pAse tuM sukhI thaIza. - lalitA--( eka Taze ne Taze tenA sAme joIne) e te tame, tame, tame. are, mArI sAthe ThagAI zuM karavAne karo cho? meM tamAruM kAMI bagADayuM nathI ne? caMdrAvalI-huM sAcesAcuM kahuM chuM ke huM ThagAI nathI karatI. tuM mane priyaMvadA samajIne je kahetI houM te huM priyaMvadA nathI, paNa caMdrAvalI chuM. lalitA-tyAre huM kyAM chuM? caMdrAvalI-tuM kanakApurImAM mArA gharamAM chuM. koI vAte dhAstI - khIza nahi. lalitA-are, parvatapurI te heya? kAvalI-nA, e te ahithI ghaNe A rahI. lalitA-tyAre te snehapura haze. caMdrAvalI-e to bahuja Ave rahyuM. lalitA-tame nakkI priyaMvadA nahi? caMdrAvalI-nakkI huM priyaMvadA nathI. mAruM he enA mo jevuM che, tethI tame bhUlA khAo cho. lalitA-tame priyaMvadA nathI te enAM sagAM haze. caMdrAvalIhA, huM enI behena thAuM chuM. paNa tuM kahe, priyaMvadAthI kema Daracha lalitA-( gabharAtAM) huM DaratI nathI; paNa ene oLakhuM chuM tethI bezuddhimAM enI ne enI vAta balI gaI haIza. tamane kAMI ADuM avaLuM kahevAI gayuM hoya te kSamA karaje. mane lAge che, ke, priyaMvadAnI snehapu2mAM jevI prakhyAtI che tevIja tamArI ahi haze. caMdrAvalI-tamArI kRpAthI ahi mArI barAbarI karI zake evI bIjI koI nathI, temAM vaLI tame mArA gharamAM AvyAM, eTale ApaNA . gharanI zobhAmAM have bAkI raheze nahi. ApaNe je dhArIzuM te have karI zakIzuM. have tame hoMziyArImAM sArI peThe A vyAM te ThIka thayuM. mAro jIva ghaNe baLato hato. tamAruM nAma jANavAne IcchuM chuM te kRpA karIne - kahe, ne tame nadImAM taNAyAM tenuM vRttAMta paNa kahe, ke te sAMbhaLI. ta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahitAvuM:la ji. thaI, tamane sukha thAya tema karUM, kaI vAte tame lalitA--huM tamane mAMDIne badhI vAta pachIthI kahIza. havaNAM tA mArA jIva dhaNA akaLAyache, mATe mane ekalIne addhi sUI rahevA do te tamArA ghaNA pADa mAnuM. praveza 5 mo. ] mArA duHkhamAM bhAgiya asUjhAzA nahi. 3 caMdrAvalI-vArUM tyAre huM tamane gabharAvAne jarA paNa rAjI nathI, tame sukhethI ahiM sUI rAhA. A khAvAnuM dAsI taiyAra mUkI gai che temAMthI rU pramANe jarA khAze te heAMziyArI Avaze. huM A bAraNAM sAcavIne mAgalA khaMDamAM sUi jAu chuM. ( jathau. ) lalitA--mane zuM A svama AvyuM ! meM kAnI sAthe vAta karI ! are svapta zAnuM. priyaMvadAnI behena vaNAMja bAraNAM bhIDIne gaI. huM pAchI zI paDI. ane huM nadImAMthI zAte ugarI je pAchI sapaDAi ! mane ja oLakhI teA pachI mArA purA bhAga maLyA vinA rahevAnA nathI. e priyaM vadAne naNu kacyA vinA rahe ? kAI dAhADA nahi, mane eLakhI nathI eTalAmAM teA hAI gaI, ne gaNakAnA kasaba karAvavAnA vicAra ekAeka sUcavyeA. are bhagavAna! huM kANu, te mArUM A zuM thavA beThuM che ! paNa ahi palaMgamAM paDayAM paDayAM vicAra kacce siddhi nathI mane savAre pAchI pUchyA vinA rehevAnI nathI, ne huM kharekhAta sapaDAI jaiza mATe a tyAre nAzI javAnuM thAya teA bahu sArUM. pelI bArI udhADIne jou" vA, e kyAM paDeche ? ( jaI uMdhADIne vechaeN. ) AdgA ! A te rAjamArgamAM che. ahiMthI kema utarAya ? uMcuM te bahu che. kAMika bAMdhavAnuM maLe te A kaTherAye baMdhAya evuM che. rastAmAM leAkAnA javara avara nathI, sarve jaLajaMpyuM che. dharatI raMDA te AdhenA khaMDamAM che. vaLI mAMhanI sAMkaLa meM dIdhI che, eTale enAthI. avAya ema nathI. cAla vArUM, kAMi jaDeche ! zeAdhuM teA kharI. ( badhe krAMika bAMdhavAnuM zodheche.) are, ahi kAMi nathI. A zayanagRhamAM te zuM hAya ? ekeya lugaDuM' paNa nathI, A eka pAtharelI cAdara che, paNa te pahoMce evI nathI, ene phADIne saMdhADuM tepaNu kAma sare ema nathI. mArUM pehereluM lugaDuM paNa kAmamAM Ave evuM nathI. arere, have zuM karUM. ( khAye karIne DokiyuM kareche. ) paDatu mU kuM te ugarAya ema nathI; te ahi kAMi maLatuM paNa nathI. jeuM vArUM bAraNuM udhADIne, bAhArathI kAMi jaDeche ? ( ughADavA jAyache. ) are bhagavAn ! bAhArathI sAMkaLa bhIMDI che. kharekharI huM saMkaDAmaNamAM AvI, mArUM have paNa javA beThuM. A dharamAM mane game te karaze, paNa ahiM mArUM kANu khelI ? are bhagavAna ! have huM zuM karUM ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 lalitAduHkhadarzaka. ( [ aMza ja che. dehara jaMtu lALathI keTalAM kare utara caDa jema; ' ' Izvara evI zakti te mujane ApI na kema? (TalIka vAra sudhI heTha5ra AMgaLI mUkI vicAra kare che.) vAha re ! palaMgane pATI chenI ! have bIjuM zuM joIe ? (palaMganI pATI uMlI, cAvaDI vALI, kaThAre bAMdhIne nIce rAjamArgamAM utarI paDe che, ne AgaLa cAle che.) rastAmAM pATI labaDe che, eTale vahelI tajavIja thayA vinA raheze nahi; ne nagaramAM khuNe khacale kahi bharAI rahuM, paNa zedha karatAM sa5DAI to pachI chUTako thanAra nathI; mATe nagara bahAra nIkaLI javAne bane te uttama are, A kilo ghaNe uMce che, eTale tyAM te caDavA utaravAna pa lAge evuM nathI, darvAjA te baMdha che. tyAM jaIne koIne jagADuM te vaLI temanA hAthamAM pakaDAI jAuM. darvAjA pAse pAchuM javAnuM ghanALuM hazeja haze, topaNa jaIne jouM te kharI, kadApi nA hoya ne sAMkaDa rasta hoya to zarIra chelAtAM paNa nIkaLI javAya. mane duHkha te paDe che, ane jUdAM judAM mANasenA hAthamAM sapaDAuM chuM te kharI, paNa IzvaranA pratApathI chaTakI javAnuM sAdhana maLI Ave che, tethI kadApi ahi paNa lAga phAvaze. paNa zA kAmanuM? ethI te ulaTuM vadhAre duHkha sahana karavuM paDe che. sAdhana na maLatAM hoya te jIvatarano cheDo vahelo Ave, paNa jyAM sudhI duHkha sahana karavAnuM che tyAM sudhI sAdhana maLaze, ne ApaNe saheluM che. je kharI vAta ! ahiyAM kAma cAle che caNavAnuM thoDuM bAkI che. A be jaLiye paDI. vaLI iMTe, kala badhuM che. A jUnI jALI bhAgI gaI che tethI navI besAravAnI che, paNa vAra thavAthI bAkI kAma rahI gayuM che. cAla, e te mAreja mATe raheluM. (haMnALAmAMthI pAra nIkaLI jAya che ne AgaLa cAle che.) rAtra zI gAje che ! heDemaheDuM sUjhe evuM nathI. AkAzamAM vIjaLI thAya che. deharA, bena vIjaLI ! tuja gati mArI thaI saMsAra; thaInA thaI huM thaI gaI ka jaDe nahi sAra. paNe prakAzada vAyunA, bhaDakA thaI hAlA; paNu muja hRdaya viSe ghaNuM, lAge bhaDa bhaDa lAya. nI paNe smazAna haze. maradAnA hADakAmAMthI prakAzada vAyu (Phosphorus) nIkaLI havAnI sAthe bhaLavAthI bhaDakA thAya che te huM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza 6 ho.] lalitAduHkhadarzaka. '85 dekhuM chuM; are ! tyAM javAno rasto mAre mATe kyAre ughaDaze? vijaLInA tejathI paNe meM kaI purUSa dIThe. te mAre pagale Avato jaNAya che. e koNa haze? are e lagabhaga AvI pahoMcyA. cAla, dhabakArA vAge nahi ema tvarAthI deDI jAuM, vaLI thAkIza tyAre dhIme cAlIza, paNa ahi sapaDAI gaI to bhoga maLaze. praveza 6 cho. tha4, 4. kubhAMDI-bhUtanA bhaDakA thatA joIne huM khamo , eTalAmAM te, e koNa jANe kayAMya pAra paDI gaI. adhUrAmAM pUruM vaLI vIjaLI paNa thatI nathI, tema ene paganA dhabakArA paNa saMbhaLAtA nathI. e te kaI dizA bhaNuM utarI paDI haze ? have patte hAtha lAgyo chatAM, ene jatI melavAmAM kAMI mAla nahi. chaLadAsanA hAthamAMthI chaTakelI dekhAya che, tethI huM je ene pakaDI, pUrI karI, kAMI nizAnI laI jAuM, te mAruM mAna vadhavAmAM kAMI bAkI rahe nahi. tAla jevAne caMdrAvalInA dharanI paDozamAM eka bAjue lapAI rahyA che ATalA lAbha thaye; paNa khare, e ghaNI pakkI jathAya che. e eTalI badhI behAla hatI tema chatAM, kevI yukti karIne nAzI cAlI ! caMdrAvalI jANaze te cakita thayA vanA reheze nahi. pelA bhUtanA bhaDakAthI huM te chaLI gayo, ne katarAtI najare jota jote ADe raste co, paNa enI hiMmatane dhanya che, te haraNanI peThe chalaMge bhAratI cAlI gaI. vaLI bIkanI mArI ratavAI cAlaze, mATe je ApaNe ahithI thAkyAnA gAu karIzuM to hAthamAM Avaze nahi, tethI pachavADe cAlavuMja joIye. A rasto hoTa che, ne Ama ADe vADa athaDAI. DAbI bAjue cAlyo te eka pachI eka baMgAM aTavALI AvyAM; ghorI rastA vacce evuM hoya nahi. mATe Aja rasto pAMza jaNAya che, tethI e paNa Aja raste caDI haze; cAla have te kakaDAvIne AgaLa. lalitA-(baveza karIne) meM paNa gajaba kare che. arthI uMdhatI ane ardhA jagatI sthitimAM paNa meM AMkha mIcIne cAlyAM karyuM. daza bAra vAra ADI avaLI vADAmAM paDI, ne AkhuM zarIra kAMTAmAM sorAI gayuM, tyAre te uMdhamAM mane lAgyuM nahi, paNa have ghaNuM sAle che. are, mAre zarIre keTalA badhA uDA paDyA che? lohI te upara tarI AvIne TharI gayuM che. vaLI kAMTA to zarIramAM ardhA bhAgelAja pezI rahyA che. khare, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ruddhitatu lA. [ maMtra 4 co. AvuM kumaLuM zarIra mUkIne temane khIjuM kayuM vadhAre sArU maLanAra hatuM ? cAlavAmAM ATaluM badhuM duHkha veThavuM paDeche tene AriyA te mane kyAre vItata ? e te saMsAranA lAhe levAyache. jarA ahiyAM sUte uMdha lIdhI tethI te vadhAre sajjaDa thaI gaI. are, have teA mArAthI uThAtu nathI. caM pAvatI ahiyAMthI kANu jANe kyAMya paDI haze, are ! mArI vAhAlI mADI ! ane vRddha pitA ! tame jANatAM haze, ke, chekarI jaIne saMsArasukhamAM lIna thaI gaI haze, tethI sara ke samAcAra kAhAvatI athavA lakhatI nahi hAya, paNa mArI AvI dazA thaIche e,tame zuM jANA ? are ! huM kANu mAkhApanI dIkarI, kevI dazAe pahoMcI, ane yAM AvI paDI ! have pastAveza zeA karavA. kRtya pramANe veThavuM satya che. hAtha uMcA makhamalanA gadelA upara mulAyama cAdara pAtharI pAheADatAM te ApaNa, ane A kAkarAvALI khaDabacaDI bhoMya upara ALeATiye chiye te paNa ApaNuja ! AhA ! zA vArA pherA che ? khare ! AvI calita sthitine harSa zAka karaveA e kevaLa rya che. jevuM prasaMge jevI sthiti thaI, tetre prasaMge tevI sthitimAM mAtra magana rahe sukha che. are! hAthamAM DAMga ne pelA camacama paga upADatA kANu Aveche ! kanakApurInI bhAgeALe mArI pachavADe paDayA hatA te te nahi ? e te ATale sudhI zuM karavAne athaDAI mare ? e teA kAi ceAra haze te luMTavAnI lAlace pagale caDelA, paNa patto nahi lAgavAthI pAcho vaLelA haze. A te koI vaTemArgu che; cAla, ThIka ka thayuM. mAre ene saMgAtha thaze, ne enI sAthe vAta karatAM vATa khUTaze; paNa e mArA upara dhasatA dhasatA yama Aveche ? are ! e te! chaLadAsanA kubAnDI jevA jAyache. naMdanakumAra ghera AvyA ke nahi tenI bhALa kAhADavA mAre sAsare e dhaNI vAra AvatA, tethI e kALamukhA te mane barAbara sAMbhareche. are, e te eja. bhagavAna ! pAchA bhAga maLyA, ahIM paramezvara ! 6 kubhAMDI--( praveza karIne, ) rADa zaMkhaNI lalitA ! teM mane ATale lagI athaDAvyA, ne Akhare teA kabajAmAM AvI, tAre pehelethIja pakaDAvuM hatuMkatI, je mane athaDAmaNu thAta nahi; enA bhAganuM bAMdhaje have. tuM chaLadAsanI pAsethI chaTakI AvI haza, paNa mArI pAsethI chaTakAvAnuM nathI. hata, rAMDa luccI ! ( tene coTale jhAlIne dhasaDI laI jAyache. ane pAse eka sAMthaLapUra mAsa ugelI jagA hatI, temAM myatApATa nAMkhI che. te bebhAna thai paDeche, te kubhAMDI tenI chAtI upara caDI beseche, ane tenuM gaLuM dabAvA jAyache eTalAmAM ) are, A haraNa bAsamAM saMtAvAne AvatuM hoya, ema kRtuM mArA bhaNI khAvyuM. (adukaDo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza 6 . ] ruhitAnuM:harIza. thai jovA jAyache eTalAmAM. ) A mArA bApa ! khAdhA re khAdhA ! vAdha AvyA re vAdha, (jevA nAsavA jAyache tevAja vAdha phALa mArI DokathI pakaDeche te cAlatA thAyache. ) lalitA-(kubhAMDIne dhabharATa sAMbhaLI zuddhimAM mAvI hatI te uMcI thai juveche te!.) hAyare gajaba !! vAdhe kubhAMDIne DeAkathI jhAlyuM che. enuM AkhuM mAthu tenA TThAmAM che, te zarIra AgaLa lakhaDeche, tene hele caDAvI kuvADA mAratA cAlyeA jAyache. eka paLa pehelAM huM kubhAnDInI sthitimAM hatI ne e vAgha hatA. havAM huM mukta thai ne e sapaDAyA. are ! e dAMta pIzIne mArU gaLuM jhAlavA gaye, tyAre ene jarA paNa vicAra AvyA haze, ke, mArUM kuM, phADI khAnArA prANInA mhAmAM pesavAnuM che ? zuM ekAeka pheraphAra ! huM paNu jo cAmAM DhaburAIgaI hAta nahi, teA mArIpaNu kadApi evIja vale thAta; paNa Izvara mArA khelI che. havaNAM ubhAM UbhAM AvA vicAra karavAne A samaya nathI, paNa saMtAI javAmAM ThIka che. ( leTa poTa thaI cAramAM sUI jAyache, tethI jarA zera thayA, eTale peluM haraNa je pAseja cAmAM lapAI gayuM hatuM, te vAdha AnyA samajI, camakIne chalaMga mArI ajANatAM lalitA upara paDaeNchaeN. ) are! khAdhI re ! (prema kahI lAga phAvI gayA tethI te haraNIne kATe bAjhI paDe, ne te cAlavA mAMDeche.) A hariNI pAMzarI cAlatI nathI, ne raste lAMbA kApavA che. e khAMdhyA vitA sakhanI rahevAnI nathI. mArA peherelA lugaDAnA eka cheDA phADIne badhuM teA ThIka paDe. thAka lAgyA che tethI enA upara ezIza. ( tema kareche. ) hA, cAla, have. huM tArA upara gheADA palaMgIne besuM eTale tuM jarA narama puDuM. ( tenA upara beseche. ) khalyu' mehena ! tuM te| ADI avaLI jAcha. sIdhe raste cAlanI ! mArAmAM te kAMI bhAra che, je tuM amaLAI paDatI cAlache ? cAla khehena, cAla utAvaLI, jA re ! eTalAmAM te thArkI jatAM haIzuM ?. A te zI hAMka ! le tyAre huM A utarI. ( te utareche ne lugAno eka cheDo jo rathI jhAlI rAkheche, paNa bhAra e thaye! eTale hariNiye chalaMga mArI, tethI lalitA tenI sAthe kheMcAIne paDI, te hAthamAMthI lugaDAnA IMDe. sarI gayeA, eTale hariNI nAzI gai, tenI pachavADe doDatAM. ) are sakhI ! tuM te ghaNI utAvaLathI doDa. mArAthI tArI vAde doDAtuM nathI. are ! tu te sAMbhaLuM nahi eTale Adhe jatI rahIdhuM, tethI mArUM kehevuM vyartha che. tAre AvAM nameherAM nathI, mArI vItI sAMbhaLI hota, te| tane dhaNI dayA Avata, eTale mane thavuM ghaTatu 27 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka [ che. elI mUkIne jAta nahi. haze, have tane je sAruM lAgyuM te kharuM. ( AgaLa thAlatAM cAlatAM) (zaMkaranA mahinA rAga-deza) hAra A dekhuM DuMgara taNI, vAMkI cUkI jaNAya; uMcI nIcI temAM TekarI, gaNatAM te na gaNAya. pelA pravAha DuMgara taNa, e to vehetA re jAya; sarpa jevA dekhAya che, jANe savA dhAya. vAdaLI viMTAI Tacane, ThAlavaze nija bhAra; snehavarSIda varNavIne, karaze thaMDI gAra. e re alI bhUMDI vAdaLI, guNa mArI tuM vAta; thaMDAne DuM kare temAM, mahedI che nahi vAta. paNa huM tapelI tApathI, te pAra karIne kRpAya; paDa TUTI muja para mAvaDI, jethI baLatA jAya. bIjI pelI dekhuM DuMgarI, lIlA, pIlA pizAka; pAMkhaDI, phUla, phaLa bhAta che, mora, mRga vaLI kAka. lehera lIlI, pILI lAkheNI, zebhAne nahi pAra; saubhAgyavaMtI e suMdarI, tAre te jejekAra. sAra nathI kazo mAhare, mAre nahi zaNagAra; paNa bhAre garaja tenI nathI, ghaTo kAyAne bhAra. halakAM thayAM taraNa thakI, dho vakara beja; evI nisAsaNa huM thaI tamAre bAI mAja. lo have te rAma rAma che, huM to cAlI re jAuM, bhaLuM je maLAya bhAtatAtane, mArAM dukhaDAM huM gAuM. 10 (AsaLa cAlavA mAMDe che.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza 1 ho. ] sahitAnuM vanarA ta baiTho. praveza 1 ho. tha, caivAnI. jIvarAja ane kamaLA, kamaLA--mArI chekarI chellI vAre kameAMtathI mAI. khuzIthI vaLAvI te kharI, paNa zAya ceAdhaDiyAmAM vidAya karI, je krUrIthI tene jovA vAre AvyeA nahi. je divasathI enA metanI kALAtarI AvI che, te divasathI eka dhaDI mane sAMbhaLyA vinA rehetI nathI. rAta divasa enuM raTaNa thayAM kareche. nitya enAM zamaNAM Aveche. Aje te eNe mArI sAthe pAravanI du:khanI vAta karI, ane jAgI te jatI dekhAI. mAre mhADethI niMdA tA kyama thAya; bhAneA na mAneA paNa ene jIva kamete gayeA, tethI bhUta thaI ahi AvI rahI che. re jIvarAja--mArA ne tArA vicAra badhA maLeche. huM tane mAMDIne kahuM te tuM habakI jAuM. mane paNa e bIje trIje dekhA deche. te divase - paNe puNyadAna karI dIdhuM, te snehapura javAnA vA~jA bAhAra mhoTI dharmazALA baMdhAvI, temAM mahAdevanuM devala caNuAvyuM, te zivanI sthApanA karI, tyAre jANe e AvIne mArI DAke bAjhI, ne kehevA lAgI, ke, " pitAjI ! huM marI gaI chuM, paNa tamArUM heta mArA uparathI echuM thayuM nathI. mAre mATe tame tamArUM vRddha zarIra baLApo karIne ardhuM karI nAkhyuM, te ghaNI kharI puMjI mArI pachavADe dAna karIne pArI mUkI." mane te rAte gujAre vaTayo, ne jAgyA te tene dIThI nahi. rAta paDeche, ke huM tene gharamAM krU ratI dekhatA nA houM evA bhaNakArA vAgeche. sAmavAre samavAre rAtanI veLAe darvAnta mAhAra ApaNI dharmazALAnA zivAlayamAM pUjA karavA jAuMchuM tyAre mazAlanuM ajavALuM heyache, paNa AsapAsa ADI AMkhe dhAstIthI jouMchuM, ke te mArI pachavADe AvatI teA nathI ! ekanuM eka chekarUM, avasthA thaI eTale kazI AzA nahi, te dhana mAla Adi upabhAga karavAnuM ghaNuM rahyuM; paNu kAI pAchaLa bhegavanAra nahi eTale mana kahyuM izvarecchA, nIpajayuM te kharUM, haze. e vAta have vadhAre laM phyuma kare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka. [ pa . - ~ khAvAmAM phaLa nathI. (brAhmaNe praveza kare che.) Aje te A brAhmaNe zrI karIne AvyA che, temane dakSiNa ApI, sAthe laI darzana karavA jAu chuM. ( brAhmaNo paikInuM phala ApI AzIrveda bhaNe che ane dakSiNA laI jAya che.) - praveT 2 go. sthaLa, caMpAnagarInI bhAgoLa.. lalitA-oha! keTaluM badhuM athaDAI tyAre Aje caMpAnagarIno pa lAgyo, pelA vaTemArganuM kalyANa thaje, je eNe mane sIdhe raste pADI. nahikara atyAre kyAMya araNyamAM phAM mAratI hota. cAlatAM divasa paNa ochA thayA nathI. vAruM have ghaNI dhAstI rahI nathI. oha! mArA nagarane davaMje pelo sAme dekhAya, paNa te atyAre baMdha che. rAtri to ardhI gaI che eTale baMdha hAyaja. ThIka che, ATalA divasa vagaDAmAM rAtavAse rahyAM, tyAre eka rAtri nagaranI bhAgoLe paDI rahIzuM, te kAMI vadhAre lAgavAnuM nathI. are A to kaI navuM sthAna thayeluM dekhAya che. vAha ! zI zebhAyamAna bAMdhaNI che! are ! mArA nagaranI AsapAsa sAro pheraphAra thayo, tyAre mArI sthitino nakAro pheraphAra thayo. atyAre mArAM mAbApa zuM dhAratAM haze ? tene khabara haze, ke, amArI chokarI bhAgoLa lagI AvI che; paNa darvajo baMdha che tethI rAtavAse rehevAne nirbhayasthAna khoLeche 1 nA re te bicArAM kyAMthI jANe! vAraM, mArI priya sakhI prabhAvatI ahi haze ke sAsare? ene keTale badhe dahADe maLIza! te mane jaze ane mArA duHkhanI vAta jANaze, tyAre keTalI badhI duHkhI thaze. are ! Aja bhAgoLethI huM sAsare javA nIkaLI tyAre keTalo badho dabadabo hato ! keTalA badhA loka ekaThA thayA hatA. te samaye mArA manamAM kevI AzA hatI ! ne Aje huM kevI nirAza thaI gayelI ane dukhiyAraNa thaI paDI chuM. mAre pathIrAma te divase kevI ulaTathI mArI sAthe Avyo hate. huM pApaNuM, tene vagaDAmAM ghAthI chuMdAI gaelo, ane lehI lavANa thaI gayelI, sthitimAM paDato nAkhIne cAlatI thaI hatI. are mArA paMthIrAma ! te mAre mATe bahu sahana karyuM, ne mahA mulyavAna tAro prANa paNa bhAreja mATe te che. huM nagaramAM jaIza, ne tArI strI ane chokarAM AzAbhara maLavAne Avaze, temane huM zuM uttara ApIza ! are bhagavAna, jema jema huM nagara pAse AvatI gaI, tema tema bhAre paga bhAre thavA lAgyo ane dila gabharAyuM tenAM A ja kAraNuM. are, mArA saMbaMdhI je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ verA rU no. ] rucitAnu moja je nipajyuM che, te te kAInA mAnavAmAM Ave nahi evuM che. Ama ubhAM rahIne kyAM sudhI vicAra karavA, cAla have te| A sthAnamAM jaIne jarA ArAma levuM. ( dharmazALAmAM peseche. ) are ! A te cAre maga baMdha vinAnuM che. pAlakhA Adi che tethI kAma hajI cAleche. A daOjo udhADA raheche, tethI nirbhaya jagyA zeAdhavAnI jarUra che. zivAlaya hoya ema jaNAyache. cAlu mAM. ( mAMhu peseche. ) mAMhelA je maMDapa che, temAMja dvAra bhIMDIne pesuM. A te vacce hA ! cheka ( tema karIne aMdara sUrveche. ) praveza 3 jo. zivAlaya. 1 candra, jIvarAja, mazAlacI, keTalAka brAhmaNa, pehelA brAhmaNa--are devadatta, dAra te aMdha karelAM che, e kema haze ? bIjo brAhmaNa--kAI vaLa mAM peThuM haze, te dvAra bhIDayAM haze, temAM khInI zuM karavAne jAe jIvarAja-kamADa udhADatA nathI, ne bhAMjagaDa thI karavA mAMDI che ! (pAse AvIne ) kamADa dIdhelAM che ke zu ? ( DarIne AgalA maMDapamAM jatAM ) mAMh koi peThuM hoya te baMdha karacyAM haya, tA khAlAvA joiye, kAI kheleche ? trIjo brAhmaNa--mAMhu kANu che ? je hA te udhADajo-e-e. lalitA--( cakita SaIne) jarA AMkha maLavA AvI hatI, eTalAmAM vaLI A kANu pApa AvyuM ? jo ughADIza tA pAchA bhega maLaze, mATe khelavuM nahi. cothA brAhmaNa--are, kema re kAI khelatuM nathI ! je hA te jhaTa unnADe. amAre zivapUjana karavAnA niyama che, mATe jo udhADaze nahi tA kamADa utAravAM paDaze. lalitA--( mAMha 2hI rahI ) have cAle ema nathI. krAI pUjAnA niyamavALuM che, tethI dhAstI te nathI. te nahi udhADiye te kamADa utArIne mAMhu Avaze, tyAre vadhAre harakata che, mATe cAlu udhADuM. ( dhrujatI dhrujatI uM dhADeche, teTalAmAM mazAlavALo je AgaLanA maMDapamAM jIvarAja pAse ubhA hatA, teno mazAna hatu jhAMkhu ajavALuM lalitAnA karabhAI mayelA DhA upara paDayu te joine harAja je chaLyo te chaLyo rahyA hatA te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ dara jasvitA:Na . . [ aMjA pa . jIvarAja-nAse re bhAI nA. (te doDe che ne tenI pachavADe brAhmaNe paNa nA che. dara ne pase Apo, eTale doDa baMdha karI, utAvaLI cAle jAyache, chavarAja pachavADe jIve che ane AgaLa thayAM kare che.) lalitA-(bhayabhita thaIne) khare, A keNa haze? e te sarve mArAthI chaLIne nAzI gayA. mane pizAcihyuM te nahi jANI heya te temanI meLe game tema jANo. paNa e badhA nagaramAMthI AvyA haze. cAla je tema ho to huM paNa pAchaLa pAchaLa mAM pizI jAuM eTale nIkAla Ave. (jAya che.) ' jIvarAja-alyA mazAlacI ? meranI, pAchaLa kayama paDacha. paga bhAgyA che ke zuM? (pachavADethI lalitAnI vegaLe chAyA dIThI, eTale vadhAre doDe che, paNa chaLa najara karyA vagara rahevAtuM nathI. lalitA paNa tvarAthI temanI pAchaLa jAya che.) lalitA-A te AzcaryakAraka vAta che, AgaLa doDe che ene ghATa mArA pitA jevuM jaNAya che; ne vaLI mArAja ghara bhaNI badhA dhabaDa dhabaDajAya che. are e to nahi hoya ? je kharI vAta A mArA gharamAM peThA. are cAla deDa, teo capocapa mAMha pezIne bAraNuM baMdha karI deze. (palA mAdhAparamAM pezI jAya che, te lalitA paNa doDIne mAMha pese che.) praveNAka tho. sthaLa, jIvarAjanI havelI. chavarAja, kamaLA, brAhmaNe Adi bIjA mANasa ane lalitA jIvarAja-alI ! khAdhore khAdhe? (gabharAIne vaye pathArI para hatI tamAM paDe che.) kamaLA-hAyare ! AvaDuM zuM che? A tamane zuM thayuM ? tame yama uchAlA mAro cho? jIvarAja-( dhAkamAM lalitAne joIne.) are ! e pelI moI pelI mane khAvA AvI che. marelI verI thaIne mAravA AvI che re mArA bApa!! kamaLA- namAM I.) hAya re kharese ? e to ApaNuM lalitA, june DoLA kAhADe che. pahelA brAhmaNa-are pizAca ! pizAca duSTa pizAca! bIje brAhmaNa-duSTa pizAcaNI ! gamana kara, gamana kara, nahi kara ahi kAma karavI paDaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI . ] Dhita duH . jIvarAja-(chaLI chaLIne uchALA mAre che, tene trIjI ane cA brAhmaNa tathA nA mANaso jorathI bAjI rAkhe che, to paNa are. ene mArI kAhADo re ! nahi kara mAre chava jaze. (mANase je rIte laI lalitA upara pheMke che.) - lalitA-(manamAM) mArA upara Izvarano ja kepa thayo che. huM jIvatI chuM, tema chatAM mArAM ja mAbApa mane pizAcaNa gaNuM mAre dhikkAra kare che are Izvara ! (te mArane nahi gaNakAratAM badhAMnI khAtarI karI ApavA AgaLa pAse che eTale.) jIvarAja tathA kamaLA-hAyare ! rAMDa lohI cUsavA AvI. (teo ahithI tahi doDamaDA kare che. bIjo vahemI mANasa paNa maLAM khazI jAya che ne cheTethI je hAthamAM AvyuM te tenA upara kekeche. lalitA-(eka pyAle jora bharavo 5TamAM vAgyo tethI) hAya re, huM marI gaI mane marelIne tame zuM karavA mATe cho re mArAM mAbApa ! tame AvAM nidaya thaI gayAM che ema jANata, te huM ahi zuM karavAne AvA re. mArI sUjelI barolamAM vAgavAthI ghaNI kala caDI. (bIje gAle kapALamAM vAsa tapI gata thaI paDe che.) rasoIyo- eka khUNe paDa upa have te koInA paga taLe DabA eTale ha. chALo mArIne.) are koNa che? atyAre koNa che ? cothe brAhmaNa--have haLave ri haLave, jo pelI lalitA pizAcaNI thaine AvI che te pelI paDI. vadhAre zera karIza to tAruM lohI ja sUzI khAze. rasoI-jA jA, bIkaNa bUmaNuM? bhUta te Ama paDI rahetuM haze? vaLI bhUta zuM? ( dhazIne lalitA paDI hatI tyAM jaI tenuM mAthuM UMcuM karI) khare, A te lalitA che ! (karIne jarA pAcho khase che.) lalitA-hA bhAI ! huM jIvatI chuM re. lalitA nathI I. rasoI-behena lalitA! tame jIvatAM cho? lalitA-hA, huM jIvatI chuM. duHkhe marelI chuM ane vaLI ahi mane mAbApe pharI mArI nAMkhI re mArAM mAbApa ! mArA kapALamAMthI lohI bahu vahyuM teMthI mane taMmara caDayAM hatAM. rasoIe--( lohI laI nAMkhIne) are vehemi! tame kaI kAMI nAMkhaze nahi. bhUta nathI, paNa jIvatI lalitA che. ' badhA sAthe--hai lalitA ! jIvatI che ? lalitA-mArI vAhAlI mADI! tuM paNa mArAthI bInI ne nAzI gaI? ( eka pachI eka badhAM karatAM karatAM pAse AvatAM jAya che. ) mArI mA kSama nathI AvatI ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ sitArA . [ . I -( AMkhamAM AMsu AhIne) behena ! mahA kepa thayo che. ame badhAM tamane te marI gayelAM jANiye chiye, tethI tamArI mA tamArAthI Dare emAM navAI nathI. lalitA-hAya re! evA samAcAra ahi kiyA yei mokalyA? - rasoIye-tamArA sasarAnA ja hAthane kAgaLa AvyA hatA, ke lalitAne sApa ! tethI marI gaI che. - lalitA-ziva ! ziva ! ziva ! A badhAM chaLadAsa ane pelI raMDAna karma. are bhagavAn ! e te kevAM pApI, prapaMcI? rAI-chaLadAsa koNa? lalitA-bhAI, e vAta lAMbI che. mane mAre vara mArI naMkhAvAlaI gayo hato, te huM pArakAne ze doSa deuM? rasoI - zeTha zeThANIne) tame kyAM saMtAI paThAM che? AnI, A te kAlA karanI vAta ! (tamane zodhI kAhADe che.) jIvarAja-e raMDA gaI ke che? rasoI-raDA kone kaheche? A te zuM gAMDapaNa! ApaNI lalitAne ene vara mArI naMkhAvate hatA, temAMthI nAzIne AvI che, ne tame A zuM bako cho ! jAo mArA zeTha, jarA to vicAra kare ! kamaLA tathA jIvarAja-huM! chokarI jIvatI AvI che ? rasAI -hA, hA, Ave. lalitA-temane AvatAM joI.) A mArAM mAbApa ! hAya re, tame mane muvelI jANuM ! mADI ! mAre mAthe duHkhanAM jhADa ugavAM bAkI rahyAM che. ( tenI koTe bAjhI 23che.) - kamaLA tathA jIvarAja-e mArI vahAlI ! tuM AvI duHkhI thaI? are, A te svama ke sAcu? ( kavarAja mUrNa khAI paDe che.) lalitA-(tene bAjhIne) pitAjI, svama nathI, tame habakazo nahi. huM jIvatI chuM, paNa meM je duHkha veThavyuM che, e je tame badhuM sAMbhaLe, te atyAre zuM thAya te kahI zakAtuM nathI (bahu raDe che.) jIvarAja( sAvadhAna thaIne) e mArI duHkhI lalitA, bhagavAne tane jIvatI ghera ANa, eja tene pADa. kamaLA-bApu! paMthIrAma kyAM? e kema tArI sAthe nathI ? lalitA-mAtA ! te mane ugAravA jatAM pote marAyo. are ! huM pApaNI mei heta, ne e ugayo hota to sAruM thAta. enI vahune have Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ kacerA: tho. ] jitAtura. 9 huM zuM kahIza. are! ene chokare enA paMthIbApA mAgaze to huM kyAMthI ApIza? (raDe che.) jIvarAja-dIkarI! tuM baLApa kara mA. enAM bAyaDI chokarAMne sadA ApaNe pALIzuM. lalitA-paNa pitAjI, paMthIrAmanI jagyA ApaNAthI nahi pUrAya, are, ene ahi bolAvI lAvo. (eka jaNa bolAvavA doDI jAya che.) kamaLA-dIkarI! mArI vahAlI dIkarI! tuM Ama raDI raDa karIza te thAka ne duHkhanI mArI vaLI vadhAre levAI jaIza. jA bhAI, koI enI sakhIne belAvI lAve, je e ene jarA samajAve. (eka jaNa jAya che.) lalitA-zuM mArI prabhAvatI ahi AvI che? jIvarAja-hA, bApuDI ! te AvI tyAranI tAruM mota jANIne, bIcArI sarIne adha thaI gaI che. kamaLA-are, enAthI gharamAM paga te zAne mUkAya, paNa ApaNuM bAraNu sAmuM juve che, ke mane dekhe che, to enAthI raDI javAya che. are behena! amane kAMI ochuM thatuM nohatuM, paNa enA baLApA sAthe jyAre amArI baLatarA meLavatAM tyAre te ghaNo vadhI paDato. prabhAvatI-( baoNza karIne.) e mArI priya sakhI! (tene vaLagI paDe che.) lalitA-(vaLagIne khuba raDayA pachI.) e mArI prANusakhI, tuM paNa sAsare jaI AvI, ne huM paNa sAsare jaI AvI. tuM to DI veLAne mATe AvI, paNa huM to have sadAne mATe AvI. sakhI mArA saMsAranI samApta thaI cUkI che prabhAvatI-mArI priyasakhI, tuM zuM kahe che, A te zI gajabanI vAta ! lalitA-jagatamAM jeTalo gajaba hoya teTale samarAIne mArA upara muja che. sakhI, mAtA, pitA, mAruM haiyuM eTaluM badhuM ubharAI AvyuM che, ke te khAlI kayA vinA amujhaNane DacUro mArA prANa rUMdhI nAMkhaze. prabhAvanI-sakhI, tArA haiyAno bhAra tuM khAlI karI de, ane amane vaheMcI A5. lalitA-are, mane sAsare vaLAvI hatI nahi to AnAthI jIvAta paNa mArI badhI AzA have dhULa maLI gaI (bese che.) huM sasarAne ghera vajaIne beThI, ke mArI sAsu naNaMde mArI sAthe kajiye mAMDayo, mArA sasarA pelA nAzI gayelAne khALavA gayA hatA, te AvyA pachI te dukhiyArAe potAno ghaNe baLApa jaNAvyo. are, e bicArA peliyenA duHkhathI sadAnA baLelA che. paNa have to temanI baLatarAne pAra nahi hoya. ghara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 atiruNA . [ aMka bau. 1 che. bAra vinAnA, dAma, ThAma, ne hAmavinAnA, ane pitAnA kuchaMdI haiyA vinAnA, have te ekalA matane Azare paDyA haze. emanA sArA svabhAvane lIdhe mane emanI ghaNI dayA Ave che. are ! have emanuM zuM thaze? prabhAvatI-tyAre zuM naMdanakumArane kAMI thayuM che? lalitA-hA sakhI, khADe khode te paDe. havaNuM huM badhuM kahuM chuM, paNa pitA, mArA sasarAnI tame saMbhALa lejo. e dukhiyArAne duHkhamAMthI tAravAne tame ene Azare Apaje. emanA dIkarAe emanuM sarvasva u. rADI daIne emane daridratAnI rAkhe rakheLyA che. jIvarAja-bApu! tuM emanI ciMtA karIza nahi. huM mArI jAte emanI pAse jaIne je kaheze te Azaro ApIza, ane duHkha maTADIza. lalitA-paNa pitAjI! emanA manane bhaDako tame zI rIte olavaze? are mArA kALajAmAM have jevI hoLI uDI che, evI emanA haiyAmAM uThI haze te tamArAthI nahi olavAya. kamaLA-naMdanakumArarUpI lAya mArA kALajAmAM lAgI tema tenAmAM paNa lAgI haze. are bhagavAn ! A te ze kepa? lalitA-sakhI, e mUrkha, abhaNa, ane sarve durgaNanA bharelAne mArI jarA paNa dayA AvI nahi. eNe vinAparAdhe mArA upara kapIne mane A gAla upara lAta mArI tethI hajI paNa metInI bhAta mAre gAle uDI rahI che. prabhAvatI-naThera, duSTa. lalitA-are eTalethI mAre Take na karyo, paNa lAtone prahAra eTale badhe karyo, ke hajI te mane sAle che ane mArA peDumAM atizaya kaLatara thAya che. are, eTalAthI te dharAya nahi. huM jarA zuddhimAM AvI tyAre eka jaMgalamAMnA khaMDeramAM gAMsaDImAM bAMdhelI jaNAI ane kalpAMtathI chaTI. jIvarAja-uMghamAM tane gAMsaDImAM bAMdhIne caMDALa laI gayo haze. lalitA-enI vAhAlI gaNikA ane duSTa chaLadAse maLIne e badhI goThavaNa karI haze. jIvarAja-tArA marI gayAne kAgaLa paNa emaNeja jADo lakhyA haze. lalitA-hA, emaja thayuM haze. paNa mane mArI nAMkhavAne jene kaheluM te pUraviye, e badhAne Thara karIne, mArI pachavADe dhA. are. e kALamukhAne saMbhAratAM huM kaMjchuM. e mane egya vacana kahevA lAge, ne huM gabharAvA lAgI, tevAmAM mArA paMthIrAmane pelA nI zodha karavA mokalyo hato te acAnaka tyAM AvI pahoMcyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharA 4 . ] 4itAduHArA, jIvarAja-are, tyAre zuM puraviyAnI sAthe laDatAM te bharAye? ( lalitAhA pitAjI, mAruM rakSaNa karavA jatAM te bharAyo. are, te veLAne ene bhayaMkara ane gAbhara dekhAva mArI daSTithI khasatuM nathI. pathIrAma! paMthI rAmamArA vAhAlA paMthIrAma ! pathIrAmanI sI-(potAnA chokarA sahita praveza karIne raDatAM) are! mArA dhaNune zuM thayuM? mAro avatAra kema jaze? lalitA-bAI ! mAre mATe e marAye, te mAre aparAdha kSamA keraje. chokarA, bApu, mArA bhAI ! tArA paMthIbApA mAre mATe muA jANI, tuM tArI nirdoSa AMtaraDI kakaLAvIne mArA upara nizvAsa nAMkhIza nahi. are, e nizvAsanI javALAe baLI jatAM paNa bhAre chUTako nahi thAya. cheka (raktAM) mArA thIbApAne tame nA lAvyAM; te zuM pachavADethI Avaze? lalitA-bhAI! have huM tane zuM uttara ApuM. eNe mAre mATe prANAyA che. are mAruM duHkhI kALajuM karAI nathI jatuM? are! te vRMdAI jAo ke A kALanA duHkhamAMthI huM chUTu. bApu ! tArA thIbApA mArA prANa mATe AvI zakatA hoya te mane duHkha ochuM lAge, enA jevA svAmIbhakta mATe, mArA prANa ApavAne huM taiyAra chuM. - pathArAmanI strI-(2DatI rAtI) behena ! je thayuM te thayuM. amArA - - bhAgyamAMthI e javAnA hatA te te bIjI rIte paNa jAta, te karatAM, pe tAnA dhaNInI sevA karavAmAM te muA che, te tethI mane jarA sarakho paNa dilAso che. prabhAvatI-are, e muo nathI, paNa jagatamAM pitAnuM nAma amara karI gayo che. dhaNInI cAkarI karatAM ene vityAnI vAto daSTAntamAM apAze ane ene kIrtideha baMdhAyelo raheze. bAI! tame vadhAre baLApa kare nahi. lalitA ! tArI karmakathA AgaLa calAva. lalitA-(uThIne) eka parvatapurIna-are, oha, mAruM kALajuM caMpAI jAya che. jhAjhuM nathI belAtuM. aMha, oha. sAra e je, mahAkaSTa veThatI ahi AvIchuM. ( amaLAI paDe che ane pachI keTalIka vAta chAne mAne - bhAvatIne kahe che.) kamaLA-bApu, Izvara tane sAhATya thayA. ( tene jhIlI rAkhe che.) prabhAvatI-hA. Izvara ene A veLAe sAhAya thayA eTaluMja nathI paNuM e dvAre bahunuM kalyANa thaze; kemake enI vItaka vAta sAMbhaLIne avicArathI pitAnI vAhAlI dIkarine du:khadariyAmAM nAkhanAra temanAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra lalitAduHkhadarzaka. [ 6 mau. mAbApa medha leze. are ! mArI sakhInA dAkhalA uparathI je kAI edha leze nahi te paramezvara tenA upara rUThaze. ane tenA upara vipatti varasAvaze, (AsapAsanA loko ekaThA thai jAyache ane Azcarya pAmI eka bInane pUchaparacha kareche.) lalitA--pitAjI ! mArA AvyAnI vAta cAlaze tema AkhuM pura Azcarya pAmI ulaTI Avaze, ane ahi samAsa nathI mATe ApaNe khaMdhAvelA pelA purAlayamAM cAlA; tyAM jarA vAra huM vizrAma laIza pachI mArI vItI kahI saMbhaLAvIza; ane tethIja mArI amujhaNu zamaze. jIvarAja-ThIka tyAre, ( badhAM tyAM jAya che, ane savAra thatAM AkhuM purAlaya ubharAI jAyache. ) praveza 5 mo. candra, purAya. jIvarAja, kamaLA, lalitA, prabhAvatI ane purajA jIvarAja-joyuM mehena ! nagaranA leAkeAneA tArA upara keTalA avA bhAva che ? lalitA--hA pitAjI ! ( vaktAsana sa~para caDIne ) purajA ! mArA uparanA snehabhAvane lIdhe tame mArI vItI sAMbhaLavAne adhIrAM thaI ekaThAM thayAM che. te mArI karmakathA sAMbhaLeA :~~~ 2ka zeTha sagALazA sAdhune seve--e rAga. are duHkha zuM kahuM mArUM re, zuSye dila dukhaze tamArUM re. kulIna kuTuMbane zeAdhI dIdhI mate, sukha sArUM sAre ghera; sukha te gayuM kyAMya dukhajhADa ugyAM, ulaTA thayA kuDA kara. huM jANutI je haze vara rUDA, sArAnA sArI suta; rUDI joDI thavA raTaNuMja kIdhAM, paNa te nIkaLayeA kapUta. yeAgya thaI vaye tyAre gaI chuM, harSathI sasarAne ghera; vezyAmAM vaMThela vara hatA mArA, prIche tenI kahuM pera. dharabAra chAnAM vecI dhana sAdhyuM, gaNikA vAlI tene hAtha; doSa chUpAvavA chAnI te nADI, nATho pAchaLa mArA nAtha. sasarA mArA zeAdhavAne gayA'tA, naNudI sAsu hatAM ghera; gaI tevI teoe rADa macAvI, jANe jUnuM hAya vera. * pagalAM naThArAMnI vahU~ teA nisAsaNI, tethI vaLyuM satyAnAza; evA khIjA apavAda sUkI mane, bahu upajAvyeA trAsa. are 6Hkha0 1 are duHkha 2 are duHkha 3 are duHkha 4 are duHkha1 9 are duHkha 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghara pa.] striAhuha. sasarAne svAmi AvyA ghera pAchA, tepaNa kaMkAsa tema; ghATa juve evA kulInanA gharane, kulIna kevAM evAM kema? are duHkha0 7 varane vAla karI maLavA gaI te, DhaLI paDI mArI lAta; eka vAgI kAnanA kApa para te, juvo tenI gAle bhAta. are duHkha0 8 koNa mAbApanI koNa huM kanyA, ke maLyo ane kAnta ! saMsAramAM sukha sAsare zodhatAM, kevI raDI huM ekAta. are duHkha 8 khaMmA khamA kevA mANasa mujane, piyaramAM sukhane na pAra; bhIlI thaI mUrkha nAtha maLyethI, raDavuM rahyuM codhAra. are duHkha. 10 huM abaLA mArUM jora zuM jhAjhuM, duHkhanI mArI sUtI dUra; uMdhI tyAre mArI gAMsaDI bAMdhI, kohenI mArI zI kasUra. are duHkha0 11 vagaDAnI vADInA dharamAM mUkI mane, chUTI te pAse na koya; pAchaLa eka puravi paDe, teNe pakaDI pADI, nAThI toya. are duHkha012 kA'DI kaTArI ke mAruM chuM tujane, maLato AmAM tuja nAtha; paNa chaDuM je te mAnya kare mArUM, thaI bhArI rehe muja sAtha. are duHkha013 zUnuM vacana bhUS krodha caDyo mane, paNa mAruM zuM tyAM jora; lAja levA dho AvI aMge tevo, pAchaLathI thaye zera. are duHkha 14 muja svAmi, sasarAne zodhavA kAje, preryo hato paMthIrAma; AvI acAnaka eNe aDAvyo, paNa tethI kathaLyuM kAma. are duHkha. 15 mArAmArImAM bharAyo te joIne huM paNa thaI bezuddha; parvatapurIne rAja Avyo tyAM, te paNa evA abuddha. are duHkha0 16 mArI puraviyAne, paTarANuM karavA, laI cAlyo pitAne pura; keda karI mune mehelamAM jaIne, pAse nadI bharapura. are duHkha0 17 jALavavA lAja jAvuM meM dhAryuM, paNa nAsavAne na ThAma, uMcI agAzI uparathI paDI huM, nadImAM laI rAmanAma. are duHkha0 18 hAtha caDavuM lAkaDuM pANI pItAM, bAjhI, bhUlI pachI bhAna; tyAMthI gaI kayAM, koNe mune kADI, tenI nathI zuddha sAna. e dukha0 18 vara mArAnI vAlI vezyAnI benI, zuddhi AvyuM jemAM pAsa; karmane jema ke AvI baniye, upajyo ati mane trAsa. are duHkha0 20 mArI kane kuDAM karma karAvA, vesyAne huM vicAra; sAMbhaLIne haiyAsunI thaI huM, AMkhe cAlI AMsudhAra. are duHkha0 21 ekAMta meDIthI nAzI javAne, madharAta gaI je vAra; choDI palaMganI pATI bAMdhIne nIkaLI cAlI pura pAra. are duHkha 22 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 lalitAduHkhadarzaka. [ saMpa mo. vijaLI jhabakatAM koI purUSe, mUkI mArI pUThe deTa; jANye jhalAIza tethI tvarAthI, cAlI cUkAvI huM ceTa. are duHkha 23 gAjavIja thAya vividha prakAre, temAM aMdhArI rAta; deDI maruM, akhaDAI paDuM, ju, kAMTA sorAyAnI bhAta. are duHkha 24 thAtAM prabhAta gaI cheka thAkI, ujAgare baLe nena; zItaLa jhADachAyA nIce sUtI, paNa na paDe citta cena. are duHkha. 25 thoDI vAre mArA nAthanA mitro, Avyo kubhAnDI dAsa; lAta mArI mane coTale jhAlI, ghasaDI gaye jyAM ghAsa. are duHkha0 26 vAMse cholAye ne lohI vahyuM paNa, tene dayA nahi dila nAMkhI nIce gaLuM khuba DabAvyuM, jIva javA nahi DhIla. are duHkha 27. yoga Ize A acaraja jeva, hariNa pUThe Avyo vAgha, 1.1 bacavA kubhAnDI kUve jevo te, vAghe jhAlyo laI lAga. are duHkha0 28 ghAse DhaMkAyalI huM to bacI, pachI cAlI mUkI te ThAra; pADa prADhA, nadI, nALAM, guphAo, bhayabhita bhAse apAra. are duHkha 28 duHkha veThI veThI viparIta thaI, vaLI bAkI rahI nahi eka; rU5 ne raMga badhuM badalAtAM, mAbApa bhUlyAM che. are duHkha0 30 bharapUra huM je ghaNuM kharI vAte, tenA thayA AvA hAla; bIjI bIcArI haze bahu dukhI, koNa le che saMbhALa.. are duHkha 31 sabalA purUSa che ne abaLA ame te, le to saMbhALa levAya vehetI mUka dayA dUra karIne te, kevAM pariNAma thAya. are duHkha0 32 duHkha bIjAM ghaNuM ama abaLAne, bhAI bApane na jaNAya; chAnAM zekAI, dukhI bahu thaIye, amathI upAya zo thAya. are duHkha0 33 samabhAva rAkhI vicAra kacethI, tamane jaNAze bhUla; behene putriyonAM duHkha vidArazo, te te bharAze phUla. are duHkha0 34 nahAnapaNe tame paraNu putrI, kahevAtuM zodhe kuLa; guNa ke avaguNa kAMI juve nahi, temAM maLe badhuM dhULa. are duHkha0 35 daze dizA bhaNuM daSTi karuM chuM te, duHkha duHkha duHkha duHkha; AvA jIvatarathI to maraNa bhaluM jyAre sva na maLavAnuM sukha are duHkha zuM kahuM mAruM re maraNa te sauthI sAruM re. (te vapatAsanamAM thAkane lIdhe paDI jAya che.) prabhAvatI-(tenI pAse jaIne) priya sakhI, tuM bahuja nirbala thaI chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ ve che . ] arjitAdurvavA. 101 lalitA-(dhIre rahIne) sakhI, mArAthI chavAyuM che te tamane badhAne maLavA, ane ATaluM tamArI sarvanI AgaLa kahevAneja. bAkI mArAmAM have kazI zakita rahI nathI, kAMI jIvana rahyuM nathI. mArA karI ApelA jIvananI sAthe mAruM badhuM jIvana gayuM. (jussAthI) are ! A pramANe mArA jevI hajAre ane lAkha lAcAra chekariye duHkhI haze tenI dAjha kAI dIle letuM nathI. pazu dIkarI ne gAya jyAM dore tyAM jAya." are ! AvI nirdoSa dIkariyAnA trAsa lenArA, pitAnA gharanI khATI pratiSThA vadhAravAne mATe nAmanA kulIna paNa rAkSasa, pApI, caMDAla, ane patita patine paraNavIne, garIba abaLAone duHkhamAM nAMkhanAra pApiyenA upara brahmAMDa TUTI paDaje, ane jagatamAM varSAda varasavAne badale paramezvaranA kopane vaSada TUTI paDaje, (atizaya sozita thaI jaIne) ke temanI zuddhi ThekANe AbethI amArI kakaLatI AMtaraDIne vadhAre kakaLAvatAM aTakI paDe, are ! e ! arere ! o ! prabhu ! khoLe leje. (sAzita thaI nIce paDe che.) jIvarAja-arere ! A ze gajaba! (2De che) prabhAvatI-duHkhabhaDakAthI baLI jate jIva have uDI gayo. e sakhI! tuM AvuM kahIne baLatarA karavAne zuM karavAne AvI re. (2De che. ) kamaLA-( raDatAM) e dIkarI ! A duHkhaDAma to te sajajaDa besADyo, ne tArAM mAbApane duHkhanI citAmAM baLatAM nAMkhIne nAzI gaIre dIkarI. (badhAM kalpAMta kare che.) prabhAvatI-mArI chAtI ghaNI bharAI Ave che. duHkhanA AvezamAM kAMI bolavAnuM mane mana thAya che. are pitA ane mAtAo, bhAI ane baheno! tamArI sarvenI AMkho AMsuthI bharAI gaI che. te uparathI tamAre lalitA uparane prema jaNAI Ave che, tamArAM sarvanAM mana havaNuM gaLagaLita thayAM che, paNa AvAM duHkha ghaNuM abaLAo sahana kare che, ane tenuM kAraNa tamArI aNasamajaNa vinA bIjuM kAMI nathI. naThArA cAlatA AvelA cAlathI je nukasAna ane duHkha thAya che, te jovuM hoya to A mArI sakhIne juvo. mArA manamAM ApaNuM rIta bhAtane ghaNe dhi kAra Avyo che, mATe tamane kAMI paNa kahyA vinA mAruM hRdaya ukaLatuM heThe besaze nahi. AvezamAM agya belAya te kSamA karaje. keTalIeka -ire prabhAvatI ! tame satya kahe che. tamAre je kahevuM heya te kahe ke, ekalapeTA purUSonI AMkha ughaDe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ lalitAduHkhadarzaka.) prabhAvatI--( vaktAsana upara caDIne ) ( belAvara rAga. ) dhika hiMdu bhAI dhiHka che, dhi:ka nAma tamAruM; khATI tamArI rItithI, bALA jIvatara amArUM. jUnA RSi tame kyAM gayA, ThAma kyAM jaI lIdhAM; deza kALa sahu joie, jeNe zAstraja kIdhAM. vaMzaja sArA nIpajyA, nAma sArAM kADayAM ! pANI zAstra para pheravI, uMDA kUpamAM gADathAM. ALasyamAM uMdhyA dhaNuM, nAma pUrvanuM kheLyuM; nIce khezI na tapAziyuM, eke pAnuM na khAlyuM. peAthAM sahu theAthAM gaNyAM, DAcAMne kIdhAM sAcAM; kSakSaNa sArAM mUkIne, apalakSaNu jAcyAM. bhraSTa thayA jema bhAIe ! tema buddhi bagaDI; eka khATAthI khIjuM thayuM, ema rItiyeA gagaDI. maratA manuSya para ezIne, nasa miSTAna khA; kAyaTAM khAe karanAM, tenA mAla vecAve. tyAre sArI buddhi kyAM thakI, sArI karaNI kyAMthI ? pAra utaraNI evI te ! jevuM maMDANa jyAMthI. ardhAMganA zrI purUSanI, bhAgiyaNa te ardhI; dAvA kazA te nava kare, thAya nahi te pAvaradhI. mATe mUrkha rAkhA tehane, vidyA teA na bhaNAvA; ajJAnI che evuM dAkhavI, chAnuM kAMI na jaNAvo. mUrSI zaMkhaNiyA nIpaje, kUDAM kRtya karanArI; chekarAM tenAM tehavAM, buddhi kyAM thakI sArI ! kApA mArA khelathI, paNa huM khaLI kheluM; mAnazeA nahi jo mAharUM, teA teA nakkI ochuM. kulIna kahA tame kALune, kAMI bheda vicAre; vagara vicAre vAnarA ! phALathI bALa mArA. vidhA, tapa, te dhanathakI, mULa kuLa baMdhAyAM; te pachI tyArathI cAliyAM, mULa teNe sAhyAM. te kuLanA pachI vaMzamAM, traNamAMnuM na eke; tApaNa te kuLa jAmiyuM, joyuM che na viveke. 102 [maMja 1 mau. dhika 1 dhika ra dhi:30 3 brika 4 dhika p dhika0 6 brika 7 dhika Ta dhi:40 9 dhiH4010 dhika11 dhika012 dhi:ka013 dhika014 dhika015 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratyerA ! mo. ] lalitAduHkhadarzaka. na kApI, dhazI, tApI, TIpIne, jema seAnuM narakhA; guNu, zIla, kuLa, ne karmathI, purUSA kAM na parakhA rIti kharI tame cheDIne, kahevAtAM kuLa zeAdhA; mUDhamati vyasanI juvA, zANInA vara gAdhe. khAvA bicArIne nava maLe, sukha svax kyAMthI ? duHkhe divasa te pUrA karI, chUTe tyAre tyAMthI, kAMsA gaLe dhAle keTalI, keTalI kUvA pUre; jhera dheALeche keTalI, keTalI duHkhe jhure. dayA khIjAM prANI para karA, dikariyAne rIbAve; manuSya hatyArA thatAM tame ! dayA kAMka te lAve. nhAnapaNe paraNAvavA, yAMnuM zAaja lAvyA; saMmatInA dhArA jUnA, e te kANe bhUlAvyA. thAe sagA tame krAMziyA, snehI thai pAse Ave; pUrvanAM verI peThe tame, satyAnAza vaLAve. kanyA ne gAya e eka che, e te dore tyAM jAya;" julama karAvA evuM kahI, kAheAnI kema se'vAya ? krUra kiyA bIjA te thakI, vaLI duSTa ne pApI; AMkhe joI nija putrInAM, gaLAM nAMkhA kApI, joI pratyakSa A pApiyA, kRtya karanAM AvAM; sAna na ANe zizna te duHkha kadi nathI jAvAM. kuLAM kapAvyAM gaLAM dhaNAM, teya yama nathI drAyA ? bhAga ApyA kuLI bALAnA, dhika che tama jAyA. cetI lalitAnA bhAgathI, du:kha akhaLAnAM khALe; nahi teA prabhujI dayA tajI, kApa karaze kALA, bALA khaLI gaI khApaDIre, evI baLe bahu nAra; tevInAM du:kha badhAM kApavA, lejo mane naranArR. guNe kulIna gaNyA zAstramAM re, guNu guNuthI guMthAya; hajArI gulAba nava guMthaze, vAsa jUdA vazI jAya. dr ( te zAzita thaI baMdha paDe che eTale, ) bIjI siyA-- (parjiyA gAya che ) satIne kApa zamAvajo, dekhI dukhiyA dekhAva; nahi te pIDAze enA kApathI, mATe karavA nibhAva, satInA. 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat dhiHka016 dhi:ka17 dhiHka018 dhi:4019 SiH6020 ki0 21 dhiH4022 dhika023 tri:4024 dhiH4025 dhiH4026 dhiH4027 satInA. 2 satIne. 7 www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 04 lalitAduHkhadarzaka. ( [ saM's guNe rUpe sAre zebhare, maLato Ave svabhAva e zodhIne vara kA'DatAM, maLe dIkarIne lAva. satIne. 4 pALI pizI vAlI dIkarI nAkhe dariyA mejhAra; zaMkha zodhI ApI zA kAraNe, bALo tene avatAra. satIne. 5 rUDI jeDI joI kADaje re, jethI rIjhe jaganAtha; sukhI sau thAya saMsAramAM, deze AzISa anAtha. satIne. 6 rUDIne bhuMDAzu zuM banere, juo jagamAM pAsa; rUDAne bhuMDI na bajhADaze, jethI baMne nirAza. satIne. 7 khelamAM dekhADaye je dAkhalere, tene laI ThIka sAra: bALakInAM duHkha badhAM bALavA, yogya karaje vicAra. satIne. 8 ( sare jAya che. lalitAne agnisaMskAra karaze te sthAne pachavADethI smaraNataMbha karAvyo temAM nIce pramANe lekha kotarAvye hato.) 0 0 0 0 0 0 ) as 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 SS SS SS SS SS SS PASASASASI SASSAS soharA. lalitA lakSaNavaM tI je, jagatzeThanI vALa; kUDA hiMducAlathI, thayo tetaNo kALa. nhAnapaNe paraNAvatA, nipaje zo pariNAmaH . te batalAvAne caNyo, smaraNastaMbha A ThAma, kulIna, nAmano vara jube, kathaLe kevU kAma; te vatalAvAne caNyo, smaraNastaMbha A ThAma. gamatI jor3a maLyAvinA, dila re' kevo DAma; te batalAvAne caNyo, smaraNastaMbha A ThAma. 2 3 4 samAsa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com