Book Title: Jinagam Vistar Ane Agam Prakashan Ange Vicharo
Author(s): Jinagam Prakashak Sabha
Publisher: Jinagam Prakashak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032016/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjanA ane vadhAre zrI jinAgamavistAra. AgamaprakAzanane aMge keTalAka vicAro. ane zrI jinAgamaprakAzakasabhA, amadAvAda, Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE JAINAGAM PUBLISHING SOCIETY. zrI jinAgama prakAzaka sabhA. eka vinaMti. 1. zrI jaina bhAganA sarva saMpradAyanA muni mahArAje, yatirAje, bhaMDAra rakSako ane upAzrayenA vyavasthApaka mahAzone vinaMti karavAnI ke, A sabhAe zrI jinAgame, mULa mAgadhI pATha, tenuM deza bhASAmAM bhASAMtara, TIkA ane tenuM bhASAMtara karAvI bahAra pADavAnI je cejanA karI che te cajanAne anusarI, sabhAne u deza e che ke, jeTalI hasta lekhita prata ekaThI thAya teTalI ekaThI karI, te paraspara meLavI jema bane tema zuddha sazepina karAvavuM, ke jethI te pavitra za srAnA praNetA purUSone zuddha Azaya akhaMDa rahI zake. | 2, hAlamAM amAe paheluM hAtha dhareluM Agama zrI bhagavatIjI che. tenAM mULa sUtra, zrI abhayadevasUri mahArAjanI TIkAnI prata ane gujarAtI bALAvadha ane TakhAo zrI dAnazekhara upAdhyAyanI laghuvRtti caNi je mahAza pAse hoya te mahAzaye je amane kRpA karI pUrAM pADavAmAM potAnuM karaMbhya samajaze, te A AgamanuM saMzodhana anupama thaI zakaze ane e rIte teo A mahAna kAryanA eka rIte uttejaka banaze. 3. vaLI, sarva saMpradAyoe potAnA arthe saMbaMdhInA hakako jALavavAnI khAtara paNa pratA purI pADavAnI vinaMti che. 4. jeo AkhI prate ekI vakhate ApavA khuzI na hoya teo thoDAM thoDAM pAnAo mokalatAM jaze, tepaNu cAlaze. sevaka, ma0 20 mehatA. Published by Mr. Mansukhlal Ravjibhai Mehta, Honorary Secretary, The Jainagam Publishing Society, Manskchok --Ahmedabad. and Printed by Sankalchand Harilalat Satya Vijaya P. P. AHMEDABAD. Edition 1st. Copies 3000. 1913. Price Free. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIstAlIza AgamAnAM nAma ane tenAM pUra* jainadharmamAM AvAyarUpa gaNAtAM 45 AgamA che. temanAM nAma, mULa leAka saMkhyA, tepara AcAryAe racelI bRhatti, lazrutti, niryukti, bhASya vagere zlokanI saMkhyA sAthe vAcaka varganA lAbhArthe atre nivedana karavAmAM Ave che. zrI sudhamAsvAmikRta agyAra aMga 1. AcArAMga sUtra, adhyayana 25. mULa leAka sakhyA 2,500 tenApara zIlAMgAcArye racelI TIkA 12,000 zloka, cUrNi 8,300 tathA bhadrabAhu svAmie karelI niyukti gAthA 368, zlAka 450 ( te para bhASya ke ladhuvrutti nathI. ) sapUrNa bloka, sakhyA 23,500 che. 2. jinAgamavistAra ane Agama prakAzanane age keTalAka vicAre. 3. 4. sUtrakRtAMga sUtra, zruta skandha 2, adhyayana 23, mULa klAka saMkhyA 2,100, tenA para zIlAMgAcArye racelI TIkA 12,850 kSeAka, cUNi 10,000, tathA bhadrabAhu svAmie karelI niyukti gAthA 208, klAka 250 ( bhASya nathI ) saMpUrNa sa MkhyA 25,200 che. saMvata 1523 mAM zrIhemavimalasUrie dIpikA TIkA banAvI che. paNa te pUrvAcAryAMnI gaNatrImAM nathI. sthAnAMga sUtra. adhyayana ( rANA ) 10, mULa zloka sakhyA 3,730 A para saMvat 1120 mAM abhayadevasUrie TIkA banAvI che. jenuM mApa 15,250 zlokanuM che. saMpUrNa saMkhyA 19,020 che. samavAyAMga sUtra. (100 sudhI samavAya male che ). mULa zloka saMkhyA 1,667, A para abhayadevasUrie TIkA racI che. jenu mApa 3,76 klAka pramANu che. pUrvAMcArye racelI cUrNi-400. saMpUrNa saMkhyA 5843 che. bhagavatI sUtra, (vivAha pannati ) zataka 41. mULa leAka saMkhyA 15,7para. te --para abhayadevasUrie TIkA racI che, je drAcArye zeAdhI che. tenuM pramANa 18,616. pUrvAcArye racelI cUNi-4000. sa'pUrNa saMkhyA 38,368 che. saMvat 1568 mAM zrIdAnazekhara upAdhyAye 12,000 zlAka saMkhyAnI laghutta racI che. 6. jJAtAdharmakathAMga sUtra. adhyayana 19. mULa zloka saMkhyA 55. abhayadevasUrae racelI TIkA 4,25ra zlokanI che. hAlamAM 19 kathA mAlUma paDe che. paNa pUrve sADA traNa karoDa kathA hatI, evI prasiddhi che. * atre ApelI hakIkata ' abhidhAnarAjendra ' kASane AdhAre lakhavAmAM AvI che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. upAsakadazAMga sUtra, adhyayana 10, mULa loka saMkhyA 812, abhayadevasUrie racelI TIkA 900 zlokanI che. saMpUrNa saMkhyA 1,712 che. 8. antagaDa dazAMga sUtra, adhyayana 90. mULa zleka saMkhyA 900. abhayadevasUrie racelI TIkA 300 zlokanI che. saMpUrNa saMkhyA 1,200 che. aNuttarovavAthadazAMga sUtra, adhyayana 33. mULa zloka saMkhyA 292. abhayadeva sUrie racelI TIkA 100 zlekanI che. saMpUrNa saMkhyA 392 che. 10. azvavyAkaraNa sUtra 5 AzraddhAra, ane 5 saMvaradhArarUpa 10 adhyayana. mULa bleka saMkhyA 1,250. abhayadevasUrie racelI TIkA 46 0 0 zlokanI che, saMpUrNa saMkhyA 5,850 che. 11. vipAka sUtra, adhyayana 20, mULa leka saMkhyA 1,216. abhayadevasUrie racelI TIkA 900 zlokanI che. saMpUrNa saMkhyA 2,116 che. saMpUrNa agyAra aMgenI mULa saMkhyA 35,6pa9 che. TIkA 73,544 che. cUrNi 22,700 che. niryukti 700 che. ane badhuM maLIne 132603 zloka pramANa che. AcArAMga ane sUtrakatAMganI TIkA zrIzIlAMgAcArye racelI che, ane bAkInA nava aMganI TIkA zrI abhayadevasUrie racelI che; A kAraNathI zrI abhayadevasUrine navAMgavRttikAra kahevAmAM Ave che. bAra upAMganA nAma, TIkA tathA saMkhyA 1. uvavAda upAMga, AcArAMga sAthe saMbaMdha rAkhe che. mUla leka saMkhyA 1,200, TIkA racanAranuM nAma abhayadevasUri. TIkAnuM pramANa 3,125, saMpUrNa saMkhyA 4,325. rAya pazeNI upAMga, sUtrakRtAMga sAthe saMbaMdha rAkhe che. mULa leka saMkhyA. 2,078. TIkA racanAranuM nAma malayagiri. TIkAnuM pramANa 3,700. saMpUrNa saMkhyA 5,738. vAbhigama upAMga, sthAnAMga sAthe saMbaMdha rAkhe che. mULa leAka saMkhyA 4,700, TIkA racanAra malayagiri, TIkAnuM pramANa 14,000, laghuvRtti 11,000, cUrNi 1500 saMpUrNa saMkhyA 21,700. pannavaNuM (prajJApanA) upAMga. samavAya sAthe saMbaMdha rAkhe che. mULa leka saMkhyA 7,787 TIkA, racanAra malayagiri. TIkAnuM pramANa 16,000. haribhadra sUrikRta laghuvRtti 3,728 che. saMpUrNa saMkhyA 27,51pa che. jambudvIpa pannatti upAMga bhagavatI sAthe saMbaMdha rAkhe che. mULa zloka saMkhyA 4,146, TIkA racanAra malayagiri, TIkAnuM pramANa 12,000. cUrNa 1,860. saMpUrNa saMkhyA 18,006 che. candra pannati sUtra. jJAtA sAthe saMbaMdha rAkhe che. mULa leka saMkhyA. 2,200., TIkA racanAra malayagiri, TIkAnuM pramANa 9,411. laghuvRtti 1,000. saMpUrNa saMkhyA 12,611. sUrapannati sUtra upAMga, jJAtA sAthe saMbaMdha rAkhe che. mULa saMkhyA 2,200 TIkA racanAra malayagiri. TIkAnuM pramANa 9,000. cUrNi 1,000. saMpUrNa saMkhyA 12,200. che. caMdra prajJapti ane sUrya prApti ane jJAtA sUtra sAthe saMbaMdha dharAve che. 5. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. kalpikA upAMga, upAsaka dazAMga sAthe saMbaMdha rAkhe che. kAla, sukALa, mahAkALa, kRSNa, sukRSNa, mahAkRSNa, vIrakRSNa, rAmakRSNa, pitRsenakRSNa, mahAsenakRSNa e nAmanA daza adhyayana che. kalpAvatasikA upAMga. antagaDadazAMga sAthe saMbaMdha rAkhe che. pakva, mahApadma, bhadra, subhadra, padmabhadra, padmasena, padmagulma, nalinI gulma, Ananda, ane nandana e nAmanA 10 adhyayana che. 10. puSpakA upAMga, anuttaravavAI sAthe sabaMdha rAkhe che. candra, sUra, zukra, bahu patrikA, puNyabhadra maNibhadra, datta, ziva, vali, anAhata, e nAmanA daza adhyayana che. 11. puSpagulikA upAMga. prazna vyAkaraNa sAthe saMbaMdha rAkhe che. zrI, hI, dhRti, kIrti buddhi, lakSmI, IlAdevI, surAdevI, rasadevI, gandha devI, e nAmanA daza adhyayana che. 12. vahinadizA upAMga, vipAkasUtra sAthe saMbaMdha rAkhe che. niruddha, atri, daha, vaha, pagati, juti, dazaraha, daDharaha, mahAdhana, sattadhana, dazadhanu, nAmeya, e nAmanA 12 adhyayana che. A pAMca upAMgenuM bheguM nAma nirayAlI che, ane kalpikAAdi pAMca upAMgonA para adhyayana che. temanI saMpUrNa mULa granthasaMkhyA 1,109 che, tenA para candrasUrie karelI vRtti 700 pramANa che. saMpUrNa grantha saMkhyA 1,809 che. A rIte bAra upAMgenI mULa saMkhyA 25,420 che. TIkA saMkhyA 67,936 leka pramANa che. ladhuvRtti 6,828 che, cUrNi 3,360; saMpUrNa saMkhyA 1,03,544 che. daza paInnA (prakIrNaka )nI gAthA vagere. 1 cau zaraNu pannA. 63 gAthA. 2 Aura paccakhANa pannA 84 gAthA. 3 bhattapaccakhANa 5InA. 172 gAthA. 4 saMthAga painA. 122 gAthA. 5 taMdulayAlI 5innA,. 400 gAthA. - 6 candra vijajaga paIjA. 310 gAthA. 7 devinda thava peIjA. 200 gAthA. 8 gaNa vijA paInA. 100 gAthA. 9 mahApaccakhANa paInA. 134 gAthA. 10 samAdhi maraNa pannA. 720 gAthA. A daza paIjAnI saMpUrNa gAthA saMkhyA 2,305 ane darekamAM daza adhyayana che. cha cheda granthanA nAma, grantha saMkhyA vagere nizItha sutra, udeza 20, mULa zloka saMkhyA 815,laghubhASya 7,400, jinadAsa gaNimahattare racelI cUrNi 28,000, bRhad bhASya 12,000, je TIkAnA nAmathI prasiddha che. bhadrabAhu svAmie niryuktinI gAthAo banAvI che. saMpUrNa prakhya saMkhyA 48,21pa che. zilabhadrasUrinA ziSya candra sUrie saMvata 1,174mAM vyAkhyA racI che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. mahAnizIthasUtra adhyayana, 7, cUlikA 2. mULa leka saMkhyA 4,500 enI traNa prakA ranI vAcanA che. ladhuvAcanA-4,200, madhya vAcanA-4,500, bUhavAcanA 11,800. baha995 sutra-udeza 6, mUla saMkhyA 473 che. te para 1332mAM bahachAlIya zrI kSemakIrtisUrie 42,000 saMkhyAnI parimita TIkA racI che. jinadAsagaNi mahattare raceluM bhASya 12,000, laghu bhASya 800, cUrNi 14, 325 saMpUrNa granthasaMkhyA 76,798 che. vyavahAradazA ka95 cheda sUtra-udeza 1, 2 khaNa, mULa loka saMkhyA 6 00,malayagirie karelI TIkA 33,625, cUNi 10,361, bhAga 6,000 che, niryuktinI saMkhyA ajJAta che. saMpUrNa grantha saMkhyA 50,586 che. paMca kapa cheda sUtra-adhyayana 16, mULa saMkhyA 1,1 33, cUNi 2,130; bIjI TIkAnI saMkhyA 3,300;bhASya 3,125, saMpUrNa saMkhyA 6,388, gAthA saMkhyA 200 che. dazAzrutaskaMdha cheda sUtra-mUla saMkhyA 1,835,adhyayana 10, cUNi 2,245,niryuMkti saMkhyA 168, saMpUrNa saMkhyA 4,248 che. TIkAkAranuM nAma zrI brahma che. jenuM AThamuM adhyayana kalpasUtra 1216 che, jenI TIkA kalpasukhabAdhikA che. 7. jIta ka95cheda sUtra-mUla saMkhyA 108, TIkA 12,000, senakRta cUNi 1,000, bhASya 3,124, saMpUrNa saMkhyA 16,232,cUNinI vyAkhyA 1120 che. enI laghuvRtti zrI sAdhurane karelI 5,700, tilakAcArye racelI vRtti 1500 che. sAdhujItakalpavistAra 375, dharmasUrinI vRtti 2,6pa0, tenA para pRthvIcandra kareluM TippaNa 670. bhadrabAhu svAmie karelI niryuktigAthA 16 8. tenI TIkA tathA cUrNi bahuja che paraMtu te vikrama saMvata 1,200 pachI che. cAra maLa sUronI saMkhyA. 1. Avazyaka sutra-mULagAthA 125, haribhadra sUrie racelI TIkA 22,000. bhadrabAhu svA mie karelI niryukti 3,100, cUrNi 18,000, bIjI Avazyaka vRtti (caturvizati) rara,000 che, tilakAcArya racelI lai vRtti 12,321 che. aMcala gacchAcArye karelI dIpikA 12,000 che. tenuM bhAgya 4.0 0 0 che. mAladhArI hemacaMdrasUrie raceluM Avaeka TippaNa 4,600. saMpUrNa saMkhyA 98,146 che. haribhadrasUrie racelI niryuMkti 22,500 che. vizeSAvazyaka satra-Avazyaka sUtra mUla (sAmAyikAdhyayana) nuM vizeSa parikara che. mUla saMkhyA 5,000 che. zrI jinabhadagaNikSamAzramaNe te kareluM che. tenI bRhavRtti meladhAra hemacaMdra sUrie racela bahavRtti 18,000, kaTakAcAye ke dANAyArthe racela laghutti 14,000. tanuvidyA jaina sthApanAcArya bRhattinI TIkA racI che. 1. pAkhI ( pAkSika ) sUtra mula 360. saM. 1180 mAM yaze devasUrie racelI TIkA 2,700, cUrNi 400 che. 1. yati pratikramaNa sUtra vRtti 600 che. 2. dazavaikAlika sUtra-saTyabhava sUrie raceluM. mULa 700, tilakAco racelI vRtti 7,000. haribhadra sUrie racelI bIjI vRtti 6,810.malayagirie racelI vRtti 7,700. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cUrNi 7,500, laghu vRtti 3,700 che. niyukti gAthA 450 che. Adhunika sema sundara sUrie racela laghu TIkA 4,200. samayasuMdara upAdhyAye karelI laghu TIkA 2,600. piMDaniryukti-bhadrabAhu svAmie racela mUla saMkhyA 70 0. malayagirie tenA para racelI TIkA 7,000. bIjI pratamAM 6,600 che vi.saM. 1,160mAM vIragaNie karelI TIkA 7,500 che. ane mahAmUrie karelI laghu vRtti 4,000 che. saMpUrNa saMkhyA 19,200 che. ghaniryukti-bhadrabAhu svAmie racela mUlagAthA 1,170 che. droNAcArye racelI TIkA 7,000, tenuM bhASya 3,000 che. cUrNi 7,000, saMpUrNa saMkhyA 18,450 che, utarAdhyayana sUtra-adhyayana 36 che. mUla saMkhyA 2,000 che. vAdivetAla zAnti sUrie racela behaduvRtti 18000 bIjI pratamAM 1764pa che. 1276 mAM nemicandra sUrie karelI laghuvRtti 13600 che. bhadrabAhu svAmie karelI gAthA niryukti 607 che. cUrNi 6000 che. saMpUrNa saMkhyA 40300 be cUlikA satra. nadIsatra-devArkiMgaNi kSamA zramaNe raceluM. mULa saMkhyA 700, tenA para malayagirie karelI laghu vRtti 7,735 saMvata 733 mAM racAyelI cUrNi 2000 che. haribhadra sUrie karelI laI TIkA 2312 che. saMpUrNa saMkhyA 12,747 che. candrasUrie karela TippaNa 3,000 che. anuyogadvArasUtra-gAthA 1600 maladhAri hemacandrasUrie racelavRti 6,000 che. jinadAsa gaNi mahattare racelI cUrNi 3,000 che. haribhadra sUrie racela laghuvRtti 3,500 che. A rIte saMpUrNa saMkhyA 14,300 che. A rIte agIAra aMga, bAra upAMga, daza paInA, cha cheda sUtra, cAra mUlasUtra, be cUlikAsUtra maLI 45 AgamonI saMkhyA thAya che.. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama prakAzanane aMge keTalAka vicAro. zrI jainAgama prakAzaka sabhA taraphathI amadAvAdanivAsI bhAI pujAbhAi hIrAcaMda nI sahAyatAthI pIstALIza jainAgama prakaTa karavA sabaMdhI eka yeAjanA tA. 1 oNgasTa 1913 nI yAdIthI bahAra pADavAmAM AvI hatI. e yAdImAM jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke * ame A yeAjanA hAtha dharavA agAu, samAja tene keveA satkAra karaze te jANavA icchIe chIe samagra rIte letAM, jainaprajA taraphathI A yAjanAneA satkAra, amane jaNAvatAM sa MtApa thAya che ke, bahu sArA thayA che, ane te sArA satkAranA pariNAmamAM, ame jaNAvavAne zaktimAn thaie chIe ke, e yeAjanA amalamAM mUkavAnA nirNayapara ame AvyA chIe. A yAjanAne aMge ekatra karavA yogya sAmagrIo-sAdhanA meLavavA ame Ara Mbha karIe chIe. prabhu kRpA ane sAmAnya jaina prajAnI AzisA vaDe, ame amArA prayatnamAM kutteha meLavavAnI AzA rAkhIe chIe. amArI ukta yAdI parathI Agama prakaTa karavA sabaMdhamAM amane jAheramAM ane khAnagImAM aneka prakAranI sucanA maLI che. A sUcanAo ane tenA amArA taraphanA khulAsAe amArI jainaprajAne viSe cokasa prakAranA rasa utpanna kare tevAM hAi, tathA A viSayaka lokamata keLavAya tevuM hAI, ame jAheramAM mUkavA rA laie chIeH nANAnA meATA bhaDALanI hAla jarUra che ? amee dhAraNA rAkhI hatI tenA karatAM vizeSatAe amArI yeAjanAne satkAra, sAmAnya janaprajAe karyo che, eTale yAjanAne amalamAM mUkavAnA utsAha, jo ke teone ghaNA AbhArI che, chatAM amAre jaNAvavu joie ke, A utsAhanI vRddhi karanAra vizALadaSTi jainetara vidvAnA paNa vizeSa che. 1 lI AgasTanI yAdI bahAra paDI ke tarataja jainetara vartamAna patrA ane jainetara vidyAnee ukta yeAjanA pratye pasaMdagI darzAvI. sara phIrojazAha mehatA Adi dezabhaktAnA prayatnapUrvaka prakaTa thatAM agrejI dainika putra dhI Ambe phreMnIkale eka laMbANu noMdha lakhI sahAnubhUti sAthe keTalIka sUcanA karI. gujarAtanA jANItA vidvAneAe paNa tevIja rIte peAtAneA prasannabhAva darzAvyA. vartamAnapatrA ane A vidvAna mahAzayeAe karelI sUcanAone aMge amArA khulAse A sarakayularamAM samagra rIte AvI jaze, dhI bAe phrAnIkala ane muMbainI smAla kAjhIsa kArTanA nAmadAra jaja zrIyuta kRSNulAla meAhanalAla jhaverI. ema. e ela ela. khI. e nANAnA meATA bhaDALanI A kAryane aMge jarUrIAta batAvI che. tA. 14-8-1913 nA aMkamAM dhI bombe gAnIkala A pramANe lakhe cheH-- The Jain community, numbering only about fifteen lakhs of souls, is the wealthiest non-Brahmanical Hindu body with a religion which discards the Vedas Its canonical religious literature is embodied not in Sanskrit but Magadhi.Jain sacred books have been studied in the West but they have not kindled the enthusiasm shown for its inveterate adversaries, the Brahmanical and Bud Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhist holy writs. In this Presidency Jain studies have attracted Bhandarkar, Buhler and Peterson. On the Continent Hermann Jacobi and Leumann and Gerni are its well-known exegete 8. Leumann and Hoernle's participation in the interpretation of Jain philosophy and much of Jacobi's work, as well as a systematic research into other aspects of Jain teachings by Weber, are accessible in English. It is not, however, the gle szes fut upon their scriptural tenets by Western scholars which alone satisfy the rising Jain generation. And we note with pleasure the endeavour made in Ahmedabad to found a Jaln Text Society for the publication of original Magadhitexts with Sanskrit commentaries and Gujarati fuper.commentaries. The project comprises the printing of the forty-five canonical books of the Shvetapibara sect and is estimated to cost two lakhs of rupees and cover a period of twenty five years. The first attempt in a similar direction was made in Bengal in 1880 by Rai Dhan pat Singh Bahadur, who consecrated a lakh of rupees to the publication of Jain religious literature. Jainism baving its n ost brilliant followers in Gujarat, the Gujarati language bas acquired a semi-hieratic churacter with the Jaite. Dhan pat Singh's edition was furnished with Gujarati commentary. To Gujarati Jains the editiou fails to supply their want. The Bengali type of Sanskrit characters is fatiguing to the eye, and the scholia represent very old Guj rati which needs elucidation. Hence the enterprise of the Jainagama Publishing Society of Ahmedabad. The First volume The first volume to be taken in hand for publication is the Bhagavati Sutra which is estimated to cover five thousand pages and will be priced at Rp. 45. Doubtless the editors will take advantage of Weber's translation of some sections of the enormous work, but we would ask the Society to make (viry possible effort to enlist the co-operation of the living representative of the indegenous tradition and to subordinate Western interpretaion to the construction suggested by Jain Munis. We note that the Society expresses its readiness warmly to welcome the preferred assistance of these traditional repositories of Jain learning. It should not, however, be overlooked that the latter will hardly come forward of their own accord at this general invitatiou. The Society would do well to seek out ascetics and laymen of noted erudition. And we would venture to suggest that they should model their procedure in the Pali Texts Society of London and to avoid the pitfall of the latter. Some money and ehthusiasm sustained for near thirty years have conferred enduring obligation on the world interested in Buddhism. The Ahmedabad Society has before it an opportuuity of like magnitude. We should be sorry to see cold water thrown on the scheme judged from its financial policy. Much as the series of works contemplated to be puller hed will be respected, they will, like all publications of its clars, be more admired than read and Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ more read than purchased. We have therefore some misgivings as to the suc cess of the "business-like scheme" on which the works are to see the light of day. Hundreds of Jains can individually defray the estimated two lakhs, if only they can be brought to appreciate the laudable aims of the undeataking. Literary enterprise which has little commercial value can scarcely succeed without the potronage of an enlightened possensor of riches. A ce lekhanuM bhASAMtara nIce pramANe che: jaina pablIzIMga seAsAyaTI jaitakAma jenI sakhyA para lAkha manudhdhAnI che, te brAhrANu dharmane nahi pALanAra hiMdu vargamAM sAthI vadhAre dhanavAna che ane tebo vaidano anAdara karanAra dharmane pALe che. tenu Apa vAyarUpa gaNAtuM sAhitya sa`skRtamAM nahi paNa mAgadhI bhASAmAM lakhAyalu che. jainonA pavitra sanyAno pazcimamAM abhyAsa thAya che. paNa tenA virodhI brAhmaNa ane buddhanA pavitra granthAnA jeTalA tenA saMbaMdhamAM kasAha nakRta thayA nathI. A ilAkAmAM bhAMDArakara, buddhura ane pITasananuM jaina dharmanA abhyAsa tarapha dhyAna kheMcAyuM hatu... ane yurepamAM harmenajekAkhI, hyumana ane geranI tenA prakhyAta abhyAsA che. je tattvajJAna samakayAne hyumana ane hornale lIdhelA bhAga, ane jebInuM paNa. kharU kAma ane jainazikSaNanI keTalIka bAnuonA saMbadhamAM vebare karelA niyamita abhyAsa- sarva imejha bhASAmAM maLI Ave che. paNa pazcimanA vidvAnoe A paSitra maLye para nAkhelI korAnIja hAlanI nathI. jaina praznane sASa ApI zake niha. mATe mAgadhI muLa, saMskRta TIkA ane tenA uparanI gujarAtI TIkA prasiddha karavAne janAgama sAsAyaTI sthApA je prayAsa amadAvAdamAM cAle che. tenI noMdha letAM amane atizaya khuzI upare . zvetAMmbara varganA 45 AgamAM chApavAnI A ceAjanA che ane tenu kharca Asare be lAkha rUpIA thaze ane tene 65 varSa lAgarI, A dizAmAM prathama prayAsa 1880 mAM bagAlamAM ApelA rAyadhanapatasiha bahAdura karyA hatA ane jeNe AgrA prasiddha karavAnA kAmamAM lAkha rUpIA arpaNa karyA hatA. jainadharmanA mukhya anuyAyIo gujarAtamAM rAyAthI, gurAtI bhASA paNa jenA nI sAthe za paraMparAnI thaI paDI lAge che. dhanapati ke pra iDelI AvRttimAM gujarAtI TIkA hatI. paNa gujarAtanA jenenI jarUrIAta tethI purI paDatI nathI. 'skRta akSaronA ba'gaLI TAipo AMkhane thAka uparjAve tevA hAya che ane te AvRttimAM je jInuM gujarAtI che temAM bahuja khulAsAnI jarUra che; A kAraNathI amadAvAdanI jainAgama pablIzIMga sosAyaTIno A prayAsa che. tenu' paheluM pustaka. prasiddha karavAne hAthamAM dharavAmAM AvanAra prathama pustaka bhagavatI sUtra ane tenA A zare pAMca hAra pAnAM tharo ane jenI kiMmata 3, 45 thaze. tenA prasiddha dhRtAe A meTA granthanA keTalAka bhAganA vebare karelA bhASAMtarano avazya lAbha leze; paNa ApaNe te sosAyaTIne bhalAmaNu karIzu ke te khAkhatanI mULa hakIkatA NanArA hayAta pratinidhionI sahAya meLavavAne banatA prayAsa karI ane jaina muni che athuM jaNAve te ameM AgaLa pAzcAtya vidvAnonA matane attargata karaze ApaNane jaNAya che ke A saMsthA jaina sAhityanI paraMparAnI vAtA jANanArA je madada ApI to svIkAravAne peAtAnI khuzI barDara kare che, paNa AzA nahera AmaMtraNathI tevA puruSA pAtAnI meLe bhAgyeja mhAra AvarI e vAta tarapha durlakSa karavA jevuM nathI, te A saMsthA jJAnane vAste prasiddhi pAmelA sAdhu huM ane mAvAne zodhI kADhaze to te ThIka thaze. ane ame zalAmaNa karavAnI hiMmata dharIzuM ke A saspA laDananI pAlI pustaka prasiddha karanArI sthAnA dhANe kAma karaze ane te sasthAne naDelI musIbatothI dUra raheze. keTalAka paisAthI trIsa Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 varSa sudhI kAyama rAkhelA utsAhathI buddha dharmanA saMbaMdhamAM hita dharAvanAra Alama upara te sasthAe cirasthAyI upakAra karyeA che. amadAvAdanI A sasthA saMmukha paNa tevAja prakAranI UmadA taka che. tenI nANA viSayaka paddhati jotAM tene nirUtsAhI karavAne prayatna karavAmAM Ave tA ame dhaNA dilagIra thaizu. A rIte prasiddha karavA dhArelA pustakonI zreNIne o ke mAna teA dhaNuMe maLaro, chatAM tevI jAtanAM prasiddha thayelAM badhAM pustakAnI mAphaka vaheMcAvA karatAM vadhAre vakhaNAze ane kharIdAyA karatAM vadhAre vaMcAze. je vyApArI paddhati ' para A pustakA prakTa thavAnA che, tenA vicAra karatAM tenI phatehanA saMbaMdhamAM keTalIka za`kA amane udbhave che. sekaDA jaina evA che ke ekAda vyakti A dhAreluM. be lAkhanuM kharca jAte ApI zake, phakta temane A prayAsanA prazasya hetu samanavavA joie che. sAhitya viSayaka prayAsa ke jemAM jyA pAranI rIte kAMI .Mmata nathI, te vidyA rasika dhanavAnanI udAra sahAya vitA bhAgyeja phaLIbhUta thaI zake. ( dhI AAmba gAnIkala, 14-8-1913 ). nAmadAra ja sAheba kRSNalAlabhAi lakhe che keH~~~ muMbAI. tA. 19-8-13, snehIbhAI manasukhalAla, jinAgama prakAzanI khabara tamAro kAgaLa AvatAM pahelAM paNa nyusapeparamAM vAMcI hatI. prayAsa bahu stutya che. nANAnI meATI rakamanI jarUra e prayAsanI phateha mATe anivAryuM che. para`tu jaina kAma dhanADhya che, ne e zubha kAmane sahAya karavA tathA pAra pADavA koi paNa sabhAgya mAsa maLI Avaze. tamArI tathA puntabhAInI sAtvika vRttine jarUra paramezvara madada Apaze. lI. kRSNalAlanI salAma. A saMbadhamAM thoDe khulAsA atra karIe chIe: ame mAnIe chIe ke, dhI AAe phrAnIkalanI ane zrIyuta kRSNalAlabhAinI sUcanA mane aMgata hAya tenA karatAM sAmAnya jaina prajAne khAsa samAdhIne karI jaNAya che. AvI prakhara yAjanA pAra utAravA jainaprA nANA viSayaka sahAyaka thavA prerAya te hetue teoe sucana karyuM sabhave che. "" A sUcanA karanAra purUSone aMtaHkaraNathI upakAra mAnI ame tene mATe amAre je kahevu che te kahIe. e vAta kevaLa satya che ke, nANu nA meATA bhaDeALathI ochA vakhatamAM A yAjanA pAra pADI zakAya, paraMtu jarA dhImAzathI kAma thAya teTalA puratI nu*sAnI sahana karIne, ame evu batAvavA umeda rAkhIe chIe ke, theADA bhaDALa chatAM, yeAgya vyavasthAthI sArUM kAma thai zake che. A kAraNathI ame meTA bhaOMALanI apekSA atyAre rAkhatA nathI. jo samAjanA pUrNa satASane pAtra kAma thaze te nANA viSayaka agavaDa paDazeja nahIM. eka vidvAna muni mahAzayanA zabdomAM kahIe, teA " paisAthI kArya nathI, paraMtu kAryathI paisA che. ameA atyAre je utsAha dharAvIe chIe te prabhu kRpAe akhaMDa rahe, te amane khAtrI che ke, A kAma evA prakAranuM thaze ke, jethI amAre paisA mATe bhIkSA mAMgavA javuM nahIM paDe, paraMtu jainaprA potAnI jarUrIAta (nescessity) hAMsa ane prIti e traNa kAraNeAthI amene dravya ApavA AvavAnI kRpA karaze. kArya thaya pahelAM kArya sArUMja karIzuM e prakAranuM kathana, kAMka asabhya lAgatu hoI, ATalA khulAsA paNa vadhAre paDatA ameAne lAge che. TuMkamAM ame eTaluMja kahevA icchIe chIe ke, bhAI pujAbhAi hIrAcaMda ` vALI rakama amArA hAlanAkAmane mATe puratI che, Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muni mahArAjAne sarvathI vizeSa lAbha, amArI Agama prakAzananI yojanAthI sarvathI vizeSa lAbha kone thavA yogya che ke jethI ame A pravRttimAM utaravA mAgIe chIe, evuM amane ghaNuM sthaLoethI pUchAyuM che. AnA uttaramAM ame ema jaNAvavA rajA laIe chIe ke, Agama zuddhapaNe mULa mAgadhI pATha ane saMskRta TIkA tathA te baMnenA bhASAMtaro sahita bahAra paDe, sarvathI vizeSa lAbha muni mahArAjane maLavA yogya che. je muni mahArAjanAM mAgadhI ane saMskRta evAM hoya ke jene bhASAntaranI jarUra na hoya teone, ame kahevA rajA laIe chIe ke, e prakAre lAbha maLaze ke, aneka pratAnI meLavaNI karI, jyAM jyAM pAThAntaro hoya tyAM tyAM te dAkhala karI ame prakaTa karavA mAgatA hovAthI teone aneka pratAno lAbha maLavA uparAMta, zuddha karelI-saMzodhita karelI prata teo meLavI zakaze. eTaluM to sarva keAIe kabUla karavuM joie ke, lahIAone hAthe lakhAelI prata karatAM, mAgadhI-saMskRtanA jANanAra vidvAnone hAthe zodhAyelI prati vadhAre zuddha hevIja ghaTe. je munirAje mAgadhI ane saMskRtathI bahu paricita nathI, athavA ochA paricita che teone bhASAntare deza bhASAmAM-gujarAtImAM thavAthI samajavA sahelA thaI paDaze, ane tethI teo pote lAbha laI vyAkhyAnAdi dvArA samudAyane paNa lAbha ApI zakaze. ahIM evI dalIla karavAmAM Ave ke, dezabhASAmAM bhASAntara thavAthI grAmya munine bheda nahIM rahetAM, game te muni vAMcatAM vicAratAM thaze, ane pariNAme teonA hAthamAM joIe te karatAM vadhAre baLavALuM hAra ApavA jevuM thaze. amone AnaMda thAya che ke, AvI dalIla karanArAone nirUttara karavAne mATe amArA pUrvanA pUjaya AcArya mahArAjee amane sAdhana ApavAnI kapA karI che. A vAta navIna kahevAnI nathI ke, mULa mAgadhI pAThanA gujarAtI bhASAMtara rabArUpe pUrvanA AcArya mahArAjee karela che. pUrvanA AcArya mahArAjee gujarAtImAM TabA kAne artha lakhyA che evuM je upayukta mAnInatA dharAvanArAone pUchavAmAM Ave, te amArI sAdI samajaNa pramANe teonI pAse kAMI paNa uttara ApavAnuM sAdhana che ja nahIM. zrI AcArAMgasutranA gujarAtI TabAkAra purUSa prakAze che ke zrI AcArAMgano bhAva rabA ( gujarAtI ) mAtra lokanA upakAra bhaNI lakhIe chIe." Aja bhAvamAM sarva prakAra purUSoe prakAzavA kRpA karI che. ame pUchavAnI AjJA laIe chIe ke, atyAre jeo evI dalIla kare che ke, gujarAtI ke bIjI dezabhASAmAM bhASAntaro thAya, te gyatA ayogyatA joyA vinA game te muni ke sAdhu, vAMcavAnuM karatAM kharo Azaya samajI na zakavArUpa nukazAna thAya te dalIla pUrvanA AcArya mahArAje-ke jeoe zrIAcArAMga, zrIsUtrakRtAMga, zrI bhagavatIjI, zrIpaNuM Adi aneka aMga upAMgonA gujarAtI TarabAo lakhyAM che tene zuM dhyAnasma nahIM hoya? ame mAnIe chIe ke, pUrva purUSanA A dizAmAM prayatna pachI, AvI dalIla karanArAo mAtra potAnA eka pUrvabaddha khyAla-vAsita vicAra (prejudice) ane mananA khyAla (Sentiment) thI dorAIne ja AvI dalIla kare che. pUrvanA mahapurUSo karatAM teonI vicAraNA kANu saMgIna gaNaze ? Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNuM jeniyAmAMja, AvA prakArano pikAra uThAvanAra che ema kAMI nathI. dareka dharmanA sAhityano ItihAsa jotAM jaNAya che ke, dareka dharmamAM jyAre jyAre dezabhASAmAM teonA siddhAMtika zAstro palaTAyAM tyAre tyAre pikAra thayo che. ApaNuM dezamAM veda vedAnta sAMkhyAdi sarva dharmonA temaja beMddhidharmanA AvI mAnInatA dharAvanAra manuSyoe Aja rIte pitAnI nabaLAI batAvI che. khrIstI lokonA bAIbalanA dezabhASAmAM bhASAMtaro thayA tyAre paNa AvI ja rIte pikAra uThAyo hato. musalamAnonA kurAnanuM bhASAMtara thayuM tyAre paNa A pramANe ja thayuM hatuM. jarAstanA dharma pustaka mATe Amaja banyuM hatuM; ane e ja rIte badhA dharmonA dAkhalAo banyA che. eTale ApaNe jeniyAe tethI kAMI vadhAre AzcaryamAM paDavA jevuM ke vicAravAnuM nathI rahetuM. te game tema che, paraMtu amArA AvI dalIla karanAra jana bhAIone to nirUttara karavA mATe amArA kalyANanA karanArA pUrvanA AcArya mahArAjoe gujarAtImAM Tambao bharavAnI je kRpA karI che te ja amAre cIMdhI devA basa thaze, ema ame jarUra jANIe chIe. bhale, jeo AvI mAnInatA dharAvanArA manuSyo che teo amArA A prayatnathI kacavAya, paraMtu amane khAtrI che ke, mAgadhI ane saMskRtathI aparicita sAdhu munimahArAje to amane chUpA AzIrvAda ( zA mATe jAhera ArzIrvAde nahIM ? teo tevI rIte jAhera ArzIvAda ApavAnA saMjogomAM bahudhA nathI) ApyA vinA nahIM rahe. amo mAnIe chIe te pramANe, jeo gujarAtI TambAkAra purUSanI TabbA karavAnI pravRttithI dezabhASAmAM bhASAMtare karavAnI pravRtti mATe bolI zake tema nathI teo eka bIjI dalIla karaze ke, " pUrvanA AcArya mahArAjee gujarAtImAM sUtranA tabbAo karyA che te mAtra mULa mAgadhI pAThanA che, kAMI samartha saMskRta TIkAonAM bhASAMtaro karyA che ?" AvI dalIla karanArAone ane jeo A viSayamAM uMDA utaryA nathI teone ApavAno amArI pAse khulAse che: dezabhASAmAM sUtranA bhASAMtara thAya ja nahIM e vAta te jANe TambAkAranI pravRtti pachI uDI jAya che, eTale eka niyama te thayo ke, dezabhAthAmAM AgamanA bhASAMtaro thaI zake. tema thavAmAM pUrvanA jJAnI purUSoe lekano upakAra mAnyo che. have TIkAonAM bhASAMtara karavAnA saMbaMdhamAM amAruM kahevuM kahIeH sarva Agama aMga, upAMgo upara TIkA karanArA mahapurUSoe TIkAnI racanA karatAM TIkA racavAne hetu e jaNAvyo che ke, bhagavAnanI gUDhavANI, TIkA karavAthI jIvone saraLarUpe samajAya tethI ame TIkA karavAnI pravRtti karIe chIe. A zrI jinAgama prakAzaka sabhA taraphathI, prathama taiyAra karavA dhArela zrI bhagavatI sUtranA TIkAkAra purUSa TIkAnI racanA karavAne pitAno hetu jaNAvatAM AvA bhAvamAM prakaTe che ke " A graMtha ( sUtronuM koI paNa jAtanI kaThinatA vinA jJAna thaI zake teTalA mATe pUrva munirUpI zipikAe vRtti, carNi, ane nADikA nAmanI TIkAo lakhI che. yadyapi te ghaNAja utkRSTa jJAnavALI che, paraMtu te saMkSipta hovAnA kAraNe, te mahAna jJAnI purUSane ja vAMchita vastu sAdhananI samarthaka che." arthata A TIkAkAra purUSane uddeza kaThina jJAnane saraLatA pUrvaka samajAya tevo karavAno che, je vastu-A sthaLe TIkAo-mULane saraLa karavA mAMge, te vastu svataH saraLatAdarzaka athavA saraLa kahevI ja joIe; ane jo ema kahevuM ja joIe, te ApaNe evI dalIla saMgI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 natA pUrvaka karI zakIe ke, kaThina ( A jagAe mULa mAgadhI pA| ) sUtreAnA gujarAtImAM TakhkhA karavAnI chuTa hoya te| pachI karjana sutrAne saraLa karavAnA hetuthI lakhAyelI TIkAone gujarAtI ke bIjI dezabhASAmAM utAravAnI krama manA haiAya ? A rIte, upara mujabanI e dalIleAmAM nirUttara thayA bAda eka dalIla evI AvavAneA saMbhava che ke, kayAM mULa TambAkAra pUrva purUSAnI zakti ane kayAM A sabhAnA anuvAdakA-bhASAMtarakAreAnI zakti ? teonI A dalIlanA vistArathI uttara bhASAntaranI zuddhi saMbaMdhamAM lakhela prasaMgamAM have pachI jovAmAM Avaze. ahIM paNa kAMika kahevAnI jarUra che. amAre nyAyamuddhipUrvaka cAlavuM oie ane tethI te buddhithI svIkArI laie chIe ke, pUrvanA TabbAkAra purUSA ane amArA sabhAnA anuvAdakA vacce ghaNAja mATe aMtara mAnavAmAM amArI sammati che. Ama chatAM amArA anuvAdakAne mATe mALAvakheAdha rUpa gujarAtI rakhkhA lakhanArA pUrvanA satpurUSAe, eveA saraLa mArga karI dIdhA che ke tenI sahAyatAthI amArA anuvAdakAnA mULa mAgadhI gAthAeAnA bhASAMtarAmAM bhalA thavAnA bahuja e avakAza raheze. mUla mAgadhI gAthAonA bALAvamedha rUpe gujarAtI TakhkhAe kharI rIte kahIe teA gujarAtI bhASAMtareAja che. gujarAtI TamblarUpI bhASAMtarA jUnI gujarAtI -paMdaramAMthI sataramAM-aDhAramAM saikAnI-bhASAmAM thayelA che. eTale amArA anuvAdakAne mAtra jUnI gujarAtIne atyAranI pracalita-saMskArI gujarAtI bhASAne mAtra AkAraja ApavAnA che. jema karavAmAM bhUleA thavAnA ghaNAja eche. avakAza rahe ema baLavAn bhASA zAstrIee paNa kabUla karavuMja joie. have saMskRta TIkAnA bhASAMtarA sabaMdhamAM kahIeH amee eveA nizcaya karyAM che ke, mANasa jAtanI jeTalI zakti kAme lagADAya teTalI lagADIne zuddha bhASAMtareAja karAvavAM. bhASAMtarAnI zuddhinA sabaMdhamAM bIjI goThavaNAnI sAthe ame eka evI geADhavaNu karavA dhArI che ke, akeka sUtranuM bhASAMtara che jUdA jUdA bhASAMtarakAro pAse svataMtra karAvavuM. dAkhalA tarIkeja, zrI bhagavatI mutranuM bhASAMtara be judA judA mANasA svataMtra rIte kare. bannenA svataMtra rIte thayelAM bhASAntarAnI pachI meLavaNI (comparision) karavI. je prasa MgeAmAM banne bhASAntarakArA jUdA paDayA hoya te prasagAnA nirNaya trIna purUSa pAse karAvaveA; ane te uparAMta pAchA AgamajJAnathI paricita purUSAnI eka tapAsanArI maMDaLI ( Revision committee)nI pAse tapAsavava. jema eka gaNitanA hisAba e jUdA jUdA mANasAne svataMtra rIte karavA mATe soMpavAmAM Ave; ane te bannenA javAba sarakhA maLI rahe, te te kharA javAba tarIke svIkArI levAmAM kAMI khetuM na gaNAya, tema amArA bhApAMtarA sabaMdhamAM thaze. jyAM banne bhASAMtarakArA judA paDatA haze tyAM trIjA vidvAna pAse khulAsA lai pAchA AgamanA abhyAsIone batAvavAmAM Avaze. AvI rIte be jUdA jUdA anuvAdake dvArA svataMtra rIte be bhASAMtarA karAvatAM amene bamaNI zakti ane bamaNA dravya AdinA vyaya karavA paDaze, chatAM tevI goThavaNAmAMthI ame eTalA mATe amArA bhASAMtare pasAra karAvavA mAgIe chIe ke, amArAM bhASAMtare namunarUpa (nodel) thai zake. A prakAranI goThavaNupUrvaka kAma lIdhA pachI bhulo thavAno AchAja avakAza gaNAya. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 tema chatAM chadmasthatAthI bhUlA rahevA pAmaze te te bIjA purUSo sudhAravA nIkaLyA vinA raheze nahI. ame evuM mAnanArA chIe ke, bhUla thaze, evA bhayathI sarvathA na karavuM tenA karatAM bhUla thaze tA sudharaze evA vicArathI kAma karavu eja prati (progress) nA kharA mArga che. vedAntanA upanizo bhagavadgItA vagerenAM sabaMdhamAM jema banyuM tema zA mATe nahIM ane ? AgaLa upara kAM ema nahIM bane ke, jema upanizadeAnAM ane bhagavadgItAnAM bhASAMtarA jUdA jUdA bhASAMtarakArAe karyAM che tema karIne vastune yathArthatA apAya ? ceAthI dalIla evI lAvavAmAM Ave che ke, lakhAelAM sUtrAneA upayeAga maryAdita mANasAnI saMkhyA lai zake che, chapAya to khInna paNa lai zake ane tethI anadhikAre nukazAna thAya tenu kema ? AneA uttara amArA A pramANe che: ameA have pachInA pRSTAmAM batAvIzu ke, je atyAra sudhInI mAnInatA che ke, zrAvaka vargathI trA na vaMcAya evI mAnInatA badalAyelA saMjogAmAM kAyama rAkhavI yAgya che ke nahIM. chapAtAM vadhAre pratA thatAM anadhikAre nukazAna thavA rUpa dalIlanA javAbamAM ame ema jaNAvavA rajA laie chIe ke, ame bahu teA eka hajAra pratA akeka sUtreAnA taiyAra karAvI zakayu, paNa ApaNAM akeka sUtranI jUdA jUdA upAzrayeA-bhaDArA ane pustakAlayA, tathA muni mahArAjonI pAsenI lakhelI pratAnI saMkhyAnI gaNatrI karavAmAM Ave, te amArI chapAelI pratAnI sakhyA karatAM ghaNI vadhI javA pAmaze. e vadhI javA pAme, to pachI ApaNe vadhAre saMkhyAthI kAI jAtanuM nukazAna thayeluM hAya, ema ryAda karatA nathI. jo ema kahevAmAM Ave ke, chapAelI pratA thAya te te sastI kImate maLI zake ane tethI anadhikArI paNa upayAga kare ane tethI nukazAna thAya; AnA sabaMdhamAM ame ema pUchavA rajA laIe chIeke, zrIsUtrakRtAMga (sUyagaDAMga) sUtra zAha bhImazI mANeke chapAvela che tethI keTaluM nukazAna Aja sudhI thavA pAmyuM che ? rAyadhanapatisihu bahAdUre ghaNA aMga-upAMgA chapAvyAM che tethI sAmAnya jaina prajAnA naitika ane dhArmika vicArAnA saMbaMdhamAM zuM nukazAna thayuM che ? khIjA jUdA jUdA mANasAe Aja sudhImAM keTalaka sutrA mULa rUpe gujarAtI artha sahita chapAvyAM che tethI jaina samAjamAM dRzya evuM kAi nukazAna thayeluM che ? amane lAge che ke, AvA vicAre jo kramapUrvaka anubhavamAM levAmAM Ave, teA A prakAranI dalIlAmAM ramavAnu amArI jaina prajAnA je bhAga kare che, te kare nahIM. eka evI paNa dalIla Ave che ke, yAga-vahanaAdi kriyA karyAM bAda munirAntene Agamanu vAMcana thaI zake che, te krama sUtreA chapAya to kema jaLavAI zake ? AvI dalIla karavI phegaTa che, kAraNa ke tevI lAbhakAraka kriyA na karavI ema AgamanuM mudraNa kAMi kahetuM nathI. chapAelA hAya, paNa te amuka kriyAe karyAM bAda vAMcana arthe upayegamAM levAnI kANu nA pADe che ? yAgavahanAdi kriyA karyAM bAda AgamA lakhela hAya ke chApela heAya, paNa -vAMcavA vicAravAne krama sapUrNa paNe jALavI zakavAmAM kAMI aDacaNa AvavIja na ghaTe. A saghaLI hakIkata joyA bAda, ame AzA rAkhIe chIe ke, amArA munimahArAjone khAtrI thavI joie ke, kAi paNa prakAranI aDacaNe! nayA vinA muni mahArAjone A yAjanAthI sarvathI vizeSa lAbha thavA yeAgya che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrAvaka varga ane Agamanu' jJAna. jyAre jyAre jinAgamAnA prakAzanane aMge prayatna thayAM che tyAre tyAre eka evI dalIla karavAmAM AvI che ke, pUrvAcAryAMnA graMthA kayAM theADAM che ke, jinAgamanA prakAzananI- ane te paNa deza bhASAmAM bhASAMtare| sahita-- jarUra che. teonI A dalIla tenA kharA svarUpamAM jovA joie, te evI che ke, Agama jJAnanA pracAranI jarUra nathI. kemake grAnuM jJAna ApaNe mATe pUratuM che. je pUrvanA jJAnI purUSAnA prayatne tarapha najara karIe, te AvI dalIla karanArAonA khelavA tarapha bahu kALajI karavAnI jarUra na rahe. jyAre pUrve AgamAnI saMskRta TIkA thaI tyAre paNa pUrvAcAryAMnA aneka aneka graMthe| vidyamAna hatA. pUrve jyAre AgameAnI gujarAtI bhASATIkA ( athavA jene ' bhASA ' ALAvabAdha ke TakhkhAo kahevAmAM Ave che ) thaI tyAre paNa aneka mahAna AcArya mahArAjonA graMthA sthita hatA. Ama hovA chatAM, mULa AgamA, ke je mAgadhI bhASAmAM che tene saraLa karavA mATe saMskRta TIkA ane gujarAtI TakhkhAe lakhAyAM che, ane lakhanAra purUSAe ema karavAnA pAtAnA hetu evA batAvyA che ke, saraLa thatAM leAkeApakAra thAya. zrI AcArAMga sUtranA bhASA TIkAkAra bRhata tapagacchamAM thayA che ane teozrInuM nAma zrI pArzvacaMdra che. teoe kahyuM che ke, bhASA TIkA lakhavAnA tenA hetu leAkanA upakAra thAya te che. Aja prakAre zrI zIlagAcArya, zrI abhayadevasUri ane khIjA sarva TIkAkAree ane bhASATIkAkArAe, lAkane upakAra karavA mATe saraLapaNuM karavA arthe peAtAnI TIkA karavAnA hetu banAvyA che. arthAt te TIkAkAra mahAnubhAveAnI A pra%0ttinuM pRthak karaNa karIe, te ATalI vAta siddha thAya che. 1. pUrvAcAryAM praNIta aneka graMthA chatAM AgamAnuM jJAna pracAra pAme, tA lAkanA upakAra che. 2. lAkanA upakAra thavA arthe Agama jJAnane saraLa karavAnI jarUra che. ame pUchIe chIe ke, aneka mahatpurUSanA aneka graMtha chatAM pUrvAcAryAe AgamajJAna saraLatAvALu karavAmAM lAkanA upakAra thAya ema mAnyuM che, te pachI upara karI te atyAre lAvavAmAM AvatI dalIla keTalIvAra nIbhI zakaze ? amAre| hetu paNa AgamanAnane dezabhASAmAM bhASAMtarA karAvI vizeSa saraLatA ApavAnA che te ame pUrva purUSAnA mArge cAlIe chIe ke nahi ? A prakAre, jJAnI purUSonA mArgane anusarI ame bhASAntarA karAvI Agama chapAvIe eTale lAkanA upakAranA hetu thavA yAgya che. aneka munirAjone sulabhya ane saraLa, zrI AgamA thatAM, jema peAtAne tenu jJAna thaI zakaze tema peAtAnA vihAradvArAe jUdAM jUdAM aneka sthaLeAe apAtAM vyAkhyAnadvArAe paNa AgamajJAnanA pracAra karI lAkanA upakAra vizeSapaNe karI zakaze. eTalu du:khadAyaka che ke ApaNA munirAjoe peAtAne vihArapradeza bahu TuMkA karI nAMkhelA heAvAthI, mAravADa ane tevA pradezanA jaina bhAiote dharmajJAnanA bahu ochA lAbha maLatA heAi, tenu dharma sAhityajJAna bahuja enDru rahe che,-nirjIva jevuM rahe che. munirAjo jo peAtAne vihArapradeza vistRta karaze ane A prakAre tenA hAthamAM AgamA saraLa AkAre ane sulabhya rIte Avaze te jJAnane pracAra ( Diffusion of Knowledge) vadhI zakaze; ane tethI lAMkApakAravadhAre thaze. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamanuM jJAna saraLa rUpa ApavAthI lokone upakAra vizeSa thAya ema TIkAkAra ane bhASA TIkAkAra mahapurUSoe kahyuM che eTale jainanA zrAvaka-gRhastha samudAyamAM paNa AgamajJAnano pracAra thatAM lokapakAra thAya. e vAta kharI che ke, zrAvakAne mATe AgamanuM zravaNa te svIkAreluM ja che, kemake tevI pravRti atyAre pratyakSa che. munirAje Agama saraLarUpe thatAM, zrAvaka samudAyane, AgamajJAnanuM vizeSa paNe zravaNa karAvI zakaze ane tethI lekopakAra daze evuM ApaNe joyuM. have, savAla mAtra eTalo rahe che ke elI te sahelAIthI maLI zaMka eTale zrAvake pitAnI meLe vAMcatAM thaze, ane tethI " zrAvakone munidvArA AgamajJAnanuM zravaNa ghaTe, paNa svataMtra rIte vAMcana na ghaTe " evI paraMparA cAlatI mAnInatA jaLavAI nahIM rahe. AnA saMbaMdhamAM amAro khulAso A pramANe che. je munidvArAe AgamanuM zravaNa zrAvaka samudAyane arthe nirmANa thayeluM che, to te uparathI eTalI vAta te siddha thAya che ke, AgamanuM jJAna athavA AgamamAM kahelA vicAra jANavA e zrAvaka samudAyane mATe aTakAvela nathI have, vAta eTalI rahe che ke, AgamamAM kahelA vicAre, Agamo chapAtAM sulabhya thAya eTale, zrAvaka samudAya, atyAre jema munidvArA jANI zake che tene badale vakhate, potAnA svataMtra vAMcanathI, jANI le e banavA gya che, tenuM zI rIte ? AgamanuM jJAna zrAvake jANavuM e AjJA che "paNa svataMtra vAMcanathI ke munidvArA zravaNathI" eTalI nirNata karavA mATe rahelI vAtano vicAra karatAM ApaNe ApaNane pitAne sauthI pahelo prazna e karavA gya che ke, munidvArAe AgamanuM jJAna jANavuM ane svataMtra rIte AgamajJAnanuM jANavuM evo bheda pADavAmAM hetu ze ghaTe che ? ene hetu eTaleja ghaTAvI zakAya evuM che ke, munirAje, AgamajJAnanA khAsa abhyAsI hAI AgamanAM vicArane Azaya jevI sUkSma rIte batAvI zake tevo svataMtra vAMcanadvArAe zrAvake na samajI zake. ame mAnIe chIe ane jANIe chIe tyAM sudhI A viSayamAM A prakAranI ja ghaTanA karavAmAM Ave che. eTaluM ame svIkArI laIe chIe ke eka viSayanA khAsa abhyAsIo je te viSayano Azaya samajI zake tevo Azaya upalaka vAMcanArAo na samajI zake e jAta kharI che, paraMtu tyAM savAla ema utpanna thAya che ke, evuM zuM kAraNa che ke munirAje AgamanA khAsa abhyAsI thaI zake ane zrAvako na thaI zake. koI paNa viSayanuM jJAna thavuM e buddhino viSaya che. buddhitAratamyatA manuSya mAtrAmAM che. ema paNa ekAMta nathI hoi zakatuM ke, munionuMja buddhibaLa vizeSa hoya, ane zrAvakenuM buddhibaLa ochuM ja hevuM joIe; athavA evuM paNa ekAMta nathI ke zrAvakenuM buddhibaLa vadhAre hoya ane munionuM ochuM hoya. e te buddhinI tAmyatA upara AdhAra rAkhe che; eTale evuM kAMI khAsa kAraNa nathI ke, zrAvake AgamanA khAsa abhyAsI na thaI zake. vastu sthiti Ama hei, koIthI ema to nahIM kahevAya ke buddhibaLanA kAraNe zrAvake AgamanA khAsa abhyAsIo na thai zake. - have ema kahevAmAM Ave che, munirAjenuM samagra cAritra ane temAM paNa yogaupadhAnAdinuM vahana e sAdhano dvArA munirAjene AgamanuM jJAna vadhAre sAruM thaI zake te tenA saMbaMdhamAM ame kahevA rajA laIe chIe ke, kaI paNa prakAranuM jJAna suMdara cAritravALA manuSyone sArI rIte pragamI zake e vizeSa banavA yogya che, paraMtu te vAta paNa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ekantika na kahevAya. ghaNA suMdara ane pavitra cAritravAna purUSa potAnAmAM A namavA yogya cAritraguNa prakaTAve che, chatAM teomAM buddhibaLanI maMdatA na ja hoya ema na kahevAya. zrAvaka cAritra rahita hoya chatAM buddhibaLamAM vizeSa paNa hoI zake. arthAta cAritra ane jJAna e banne padArthonA viSayo ane zakti svataMtra hoI jUdA jUdA prakAre che. cAritra ane jJAna banne hoya te tenA jevuM eka uttama nahIM, paNa cAritra na hoya tyAM jJAna hovuM naja ghaTe ema kAMi nirNaya na gaNAya. vaLI, zrAvaka samudAyane AgamanuM zravaNa mAtra ghaTe ane svataMtra vAMcana na ghaTe evI paraMparA cAlatI vAta, ekAMta siddhAMtarUpa hoya ema amane besatuM nathI. paMdara prakAre "siddha" thai zake evo je abhiprAya che temAM gRhastha liMge paNa "siddhapada " nI prApti thavA yogya kahI che, to pachI ApaNane svAbhAvika e jANavAnI IcchA thavI dhaTe ke, gRhasthati ge siddhapadanI prApti karavA sudhInI dazAe pahoMcela evA gRhastha purUSone AgamanuM jJAna mAtra zravaNarUpe ja hoya ane svataMtra vAMcanarUpe na hoya ke zuM ? gRhasthaliMge siddhapadanI prApta karI zakavI e to apavAdarUpa vAta che, paraMtu A udAharaNa ApavAno hetu mAtra eTalo che ke, zrAvakene mATe uparyukta cAlatI paraMparAnI mAnInatA ekAMta siddhAMtarUpa mAnavAnuM banI zake tema nathI. tyAre ema dalIla karavAmAM Avaze ke, A tame vicAro batAvo che tevA vicAro pUrva purUSoe A mAnInatA utpanna karatI vakhate dhyAnamAM lIdhA nahIM hoya ? ame kahIe chIe ke jarUra lIdhAja hovA joIe tenI mAnInatAmAM ghaNuM vajuda che, kemake e vAta kevaLa sAcI che ke je purUSa-munirAjo-ne hamezano Agama jJAnano paricaya che, je purUSo Agama jJAnanA khAsa abhyAsIo che, vaLI jenuM cAritra pavitra ane vItarAgatA upajAvanArUM che te purUSa-munirAjo dvArA AgamanuM-zA mATe sarva eNthenuM-jJAna thavAnI taka maLe, to te moTA bhAgyanI vAta che; paraMtu tevI taka, te yuga na maLe, to zrAvaka samudAyane mATe ekAMta Agamana svataMtra vAMcananI manA lAbhadAyaka che ema atyAranA saMjogomAM te lAgI zakatuM nathI. amane ahIM ema kahevAmAM Avaze ke, zuM te vakhatanA saMjoge ane atyAranA saMjogAMmAM phera paDI gayo che ? ame kahIe chIe ke, bahu moTo phera saMjogomAM paDI gayo che. gadvahana kriyAnI pRthA ane 2 vikethI sUtre na vaMcAya evI mAnInatAnI aitihAsika daSTie tapAsaHAgamanA abhyAsanI pAtratA viSe pUrve baMdhAelA niyamo je saMjogomAM ghaDAyA hatA te saMjogomAM ane atyAranA saMjogomAM phera paDI gayo che evuM batAvavA pahelAM, amAre be bAbatonI aitihAsika tapAsa rajA karavI paDaze. eka bAbata e che ke, amuka amuka sUtrano abhyAsa amuka vakhatanA dIkSA paryAya vALA sAdhuo karI zake ane tene mATe amuka amuka yogadAna Adi kriyAo karavI joIe tene lagatI che; ane bIjI bAbata bhAvathI sUtra na vAMcI zakAya evI mAnInatAne aMge che. amo jANIe chIe tyAM sudhI jainAgamanA abhyAsI muni mahArAjenuM kahevuM evuM che ke, AgamanA abhyAsa pUrva muni rAjee ekasa ye gyatA meLavavI joIe evI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 AjJA paramakRpALuzrI bhagavAnanA Azaya anusAra pUrvanA mahAna AcArya mahArAjoe karelI che. jainAgamanA abhyAsI muni mahArAjo AvA Azaye te AjJA bhagavAnanI karelI che ema mAnatAM heAya te te svIkAraNIya che. paraMtu jee jainAgamanA abhyAsI nathI evA sAmAnya manuSyA tevI AjJA khuda zrI bhagavAnanA mukhanIja che ema zraddhApUrvaka svIkAratAM chatAM nIcenI eka aitihAsika dalIla raju kare teA tene vicAravAne avazya vicArane pAtra lekhyA vinA nahIM rahe. bhagavAna mahAvIra svAmIe je vakhate peAtAnA ziSyajatAne, AgamamAM kathelAM medhanA upadeza karyA te vakhate, bhagavAna mahAvIra svAmInA hetu medha arthe khAdha karavAnA hatA, paNa pustakarUpe teonA kheAdhane guMthavAne naheAtA; athavA ema kahIe ke, te kRpALuzrIe kAMI pustakarUpe guMthaNI karI naheAtI. te zrIe pustakarUpe guthaNI karI naheAtI athavA tema karavAne teone te samaye peAtAnA ziSyAne kheAdha ApavAnA samaye-hetu nahAtA te pachI zraddAnA kayA prakArathI ema mAnavuM ke, jene arthAt pustakarUpe guMthaNInA te samaye janmaja nahAtA, te pustakarUpa guthaNInA abhyAsa amuka dikSAparyAya pALyA pachI karavA, athavA amuka yAgahana kriyA pachI karavA, athavA zrAvakAe sUtranuM vAMgana na karavuM ItyAdi niyameA khuda bhagavAnazrInA mukhamAMthI nIkaLyA hatA ? sUtreAnI guMthaNI te| AcArya mahArAja zrIdevadigaNikSamAzramaNe bhagavAna zrInA nirvANu pachI lagabhaga eka hajAra varSe karI che, eTale guthaNI thayA pUrve eka hajAra varSe bhagavAne niyame ghaDayA hoya e vAta kevA AkAre samajavI ? A uparathI e AjJA bhagavAnazrInA AzayapUrvaka karelI hAvAnuM kahevAmAM Ave to tarata grAhya thavA yAgya che. AcArya mahArAjonI bhagavAnazrInA Azaya-anusAranI AjJA paNa ApaNe bhagavAnanI AjJA samAna gaNI zirazAvaMdya tarIke svIkAravAnI che, kemake te AcArya mahArAjo prabhunA tIrthanAyakA ane tIrtharakSakA hatA. A sUtra vAMcananA abhyAsIenA adhikAra--adhikAranA niyameA bAMdhatI vakhate adhikArIpadane hetu peAtAnI sanmukha rAkhyAhatA. tyArabAda eka khIjA mahAbaLavAna hetu pUrvaka tyAra pachInA satpurUSoe A niyameAne punnarjIvana ApyuM hatuM. jeene jainadharmanA vAstavika itihAsanA abhyAsa che tenA anubhava che ke, pAchaLathI je caityavAsIe tarIke eLakhAyA teonA hAthamAM eka vakhata AkhI jainasamAjanI lagAma hatI. A vakhate kAMI jene ApaNe vAstavika jainasAdhu mahArAja tarIke atyAre eLakhIe chIe te sAdhu munirAjo nahAtA. mAtra yatigaNAnuM rAjya hatuM. A yatigaNeAnA vAsA tarIke pAchaLathI jee caityavAsI tarIke oLakhAyA teonI cAritrabhraSTatA eTalI hadasudhI vadhI gayelI ke, ApaNane tene vicAra karatAM paNa trAsa chuTe tevuM che. AvI cAritrabhraSTatA chatAM, te caityavAsIonA kANumAM jainasamAja eTalI badhI mUkAI gai hatI ke, temAMthI tene mukta karavA mATe navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUri jevA mahatpurUSAne athAga parizrama karavA paDelA. A caityavAsIe zrAvaka samudAya pAsethI aneka prakAre dravya kaDhAvatA hatA. jyAtiSa, zAstravAcana ane aneka bIjA raste puSkaLa nANuM kaDhAvatA hatA, te cAritra bhraSTa Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 hatA, teo aneka sArA ane narasA upAyothI paise kaDhAvatA hatA, chatAM teomAM sAmAnya jaina samAjanI eTalI badhI zraddhA hatI ke, caityavAsIonI virUddhamAM kAMI paNa bolavuM ke vartana karavuM e moTuM jokhama kheDavA barAbara hatuM. AvI sthiti hoI, caityavAsIo pratyethI samAjano lakSa ghaTe teTalA mATe aneka BU17 HERR 10451 24141 ( direct )242 24133421 (Iudirct) H (honest) upAya lIdhA hatA. tyavAsIo AgamanuM vAMcana karatA, ane zrAvake pukaLa dravya ApatA hatA e pRthAne pheravavAne uparanA dhoraNane anusarI sIdhA ane ADakatarA aneka pramANika upAyo, AcArya mahArAjee lIdhelA. aMdhazraddhAnI nADI barAbara tapAsIne AcArya mahArAjane khAtrI thaI hatI ke, cityavAsIonA bhayaMkara kAbumAM AvI gayelI samAjane jo ema kahevA jaIzuM ke, "A cayavAsIo cAritra bhraSTa che, eTale teo Agamane baMdha karavAne lAyaka nathI. tamArI pAsethI paisA kaDhAvavAne A dhaMdho laI beThA che, to to teo ( eTale aMdhazraddhAvALI samAja ) mAnaze te nahIM, paNa ulaTA khaLabhaLI uThI trAsa Apaze." AvI sthiti anubhavI teoe ( AcArya mahArAjee ) ghaNoja DahApaNano mArga zodhI kADhayo. AcAryamahArAjee manuSya svabhAvanuM avalokana karI kAma lIdhuM. keTalIka vakhate aMdha zraddhAthI narasI (kharAba) sthitinuM bhAna thatuM nathI. paNa jyAre kharAba sthitinI paDakhe sArI sthiti ubhI karavAmAM Ave che tyAre, sArA narasAne bheda oLakhavAnuM baMdha manuSyo paNa zIkhe che. caityavAsIrUpa narasI vyakitaonA AcAra vicAranI paDakhe, zuddha cAritra dhArI sAdhumahArAjanA AcAra vicAra mUkAyAthI, zuddha cAritradhArI sAdhuo pratye lakSa thAya e kevaLa kudaratI che. AgamanuM vAMcana karavAne haka (Right) sattAnI rUe pAtAne che, ane tenA badalAmAM zrAvake be amuka dharmano AkAra ApI teone dravya ApavAne baMdhAelA che evI daDha mAnyatA dharAvanAra caityavAsIo AgamanuM vAMcana karavAne adhikArI nathI ema ThasAvavA mATe je AcArya mahArAje sIdhe prayatna kare, te caityavAsIo pitAnI rAjasattA jevI samAja uparanI sattAthI trAsa Ape tema hatuM, ane zrAvako pheravAya tema nahotuM. A sthiti heI, AcArya mahArAjee ADakatara ( Indirect ) paNa pramANika (honest ) upAya che . teoe zeAdhela upAya e hato ke, AgamanA vAMcana ane zravaNanA adhikArI koNa hoI zake e saMbaMdhInA keTalAka mULa niyamone punnarUddhAra karyo ane keTalAka upakAraka niyamo samayAnukaLa karyA. e niyamo evA suMdara hatAM ke. jethI samAjanuM dhyAna caityavAsIo pratyethI khasI, jaI, kudarIta rIte, zuddha cAritra dhArI munirAje pratye kheMcAya A saMjogomAM je niyamo sthApIta thayA temAM amuka varSanI dIkSA paryAya vALA sAdhu amuka sUtra vAMcI zake, amuka yogahana Adi kriyA karyA pachI vAMcI zake Adi aneka yojanAo hatI. manuSyasvabhAva evo che ke, narasI ane sArI cIja sAthe ubhelI dekhAya tyAre bannenI sarakhAmaNI karI sArIne grahaNa karI narasIne choDI de che. AcArya mahArAjee upara kahyA te niyamo sthApIta kya eTale tenuM zuddha cAritradhArI sAdhuothI pAlana thatuM joI svAbhAvika rIte samAjane ema manamAM AvavA lAge ke, A sAdhuo caityavAsIo karatAM ATalA badhA zuddha cAritradhArI che chatAM teo a Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muka yogyatA meLavyA bAda Agamono abhyAsa karavAne pitAne lAyeka mAne che, ane cArijhabhraSTa caityavAsIe to koIpaNa prakAranI yogyatA te bAjue rahI paNa badhI a'mRtA chatAM AgamanA vAMcananA pitAne ja hakadAra vArasa mAne che. AvI rIte banenI sarakhAmaNI karatAM zIkhe, ane pariNAme teonI pAsethI dravya kaDhAvavAne caityavAsIone hetu hato evuM samAja anubhavI zake evA irAdAthI AcArya mahArAjee adhikArIyoganI bAMdhaNI karavAmAM aMtargata Avo paramopakArI hetu rAkhelo. sAmAnya (general) hetuM adhikArIpadanA niyamo sthApavAno hato ane khAsa (special ) hetu caityavAsIo pratyethI lakSa pheravavAne hato. AgamanA abhyAsanI sAdhunI pAtratAne aMge AvA khAsa hetupUrvaka sthApita karelA niyamathI kadaratI rIte zrAvakanI pAtratAno haka paDato mUkAya athavA jate thAya che. jevI rIte sarakArI nokarI sarva kaI laI zakatuM hoya ane pachI sarakAra taraphathI niyama ghaDAya ke, amuka varasanI umedavArI karyA pachInA ema. e. ne nokarInA adhikArI gaNavAmAM Avaze, te saheje ema. e. thI gna hoya teno adhikAra jato thAya che. A rIte jyAM sAdhune mATeja sakhata niyamonuM sthApIta thavuM eTale zrAvakonA adhikArane savAlaja kayAMthI thAya, kemake zrAvakanI te sAdhu jevI dazA nathI. AvI sthitimAM yogahana kriyA Adi cAlatI pRthAonA niyamo sthApIta thayelA ane zrAvakone adhikAra paDato mUkAe hovAyegya che ema je itihAsazAstranI draSTie tapAsa karavAmAM Ave to khAtrI thavA saMbhava che. have ema AzaMkA karavAmAM Avaze ke, bhagavatI Adi sUtronAM vAMcana pavitracAritra dhArI munIo kare che tyAre paNa sonA mahore, rUpA mahoro mUkavAmAM Ave che ane tame ema kema kaho cho ke, tyavAsIo zrAvako pAsethI paisA kaDhAvatA hatA te aTakAvavAne AcArya mahArAjane hetu hoI, upara kahyA te niyamo sthApyA che ? A saMbaMdhamAM amArI mAnInatA A pramANe che. jyAre amuka nukazAnakAraka bAbatane dUra karavAnI hoya che ane te bAbatane dUra karavAthI jeone sIdhuM nukazAna thAya che teo, jeo te nukazAnakAraka bAbatane dUra karavA mAge che teone pitAthI banatI dareka rIte trAsa ApavAnuM kare che, ane khAsa karI jyAre je pakSane nukazAne khamavuM paDe che te pakSano samAja upara kAbu hoya che tyAre vizeSa trAsa ApI zake che. AvA prasaMge te nukazAnakAraka bAbata (badI )ne khaseDavA mAMganArAo jo sakriya (active) upAya ajamAve che, to, jeone nukazAna thAya che. teo nukazAna karanArane potAnA samAja uparanA kAbunI sahAyatAthI pajavI zake che, ane tenuM pariNAma e Ave che ke badI dUra karavA mAganArano hetu sArthaka thato nathI, ane ulaTuM trAsa bhogavavAnuM thAya che. AvA prasaMge badI dUra karavA IcchanArAo zAMta (Passive) upAya ajamAve che. Avo zAMta ( Passive ) upAya ajamAve teja dhAreluM phaLa lAvI zakAya che. sUtranA vAMnI kriyA mATe zrAvake dravya ApatA hatA te baMdha karavAne upadeza je zuddha cAritradhArI AtmArya mahArAje ApavArUpa sakriya ( active ) upAya ajamAve te te vakhate Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtranuM vAMcana karI nirvAha karanArA cityavAsIone dravya saMbaMdhInuM sIdhu nukazAna thAya tema hatuM eTale teo pitAne AzrIta evI aMdha zraddhAvALI samAjanI sahAyatApUrvaka pajavI zake tema hatuM. A sthiti joI AcArya mahArAjee zAMta ( Passive ) upAya ajamAvele. sUtranA vAMcane arthe zrAvako dravya kharcatA hatA te dravyano ugayo. pitAnA khAnagI ane aMgata ( Private and personal) vaparAzamAM levAno upadezaka vargane adhikAra nahovAnuM batAvavAne badale ema khyAla ubho karyo ke, AgamanA mAmya arthe zrAvake sonAmahoro, rUpA mahoro mUke che te jJAna khAtA arthe vAparavI joIe. AvI rIte eka paddhatimAM samAyelA nukazAnanI jagoe teja paddhatimAM lAbhanI yojanA karI. AvI paddhatipUrvaka kAma levAthI caityavAsIothI sIdhI rIte khaLabhaLATa karavAnuM ochuM thAya. eka taraphathI cityavAsIo dravyano upayoga potAnA khAnagI upayoga mATe kare ane bIjI tarapha zuddha cAritradhArIe, dravyane mudala aDakayA vinA teno upayoga jJAnamArga karAve evuM joIne samAja svAbhAvika rIte zuddha cAritradhArIo tarapha AkarSAya e dekhItuM che. AvI rIte A zAMta (Passive) upAya kAme lagADI pUrvAcAryoe A paddhatino upayoga sanmArge karAvI, caityavAsIone aMgata svArtha lekene samajAvyo hato. A carcA uparathI, pUrvanA AcArya mahArAjAe kevA suMdara AzayapUrvaka, gadvahana Adi kriyAnuM nirUpaNa karyuM hatuM te joI zakAze. temaja zrAvakethI sUtra na vaMcAya evI mAnInatA kevA prakAre utpanna thaI hatI arthAta teono AgamavAcanano haka kevI rIte paDato mUkAyo hato te paNa joI zakAze. sUtrane mATe ja nahi paNa koI paNa sAhityane mATe adhikArIyoga to jovAyaja che, paraMtue adhikArIganuM nirUpaNa karatAM khAsa saMjogothI utpanna thayelA khAsa kAraNone, deza kALAdinA saMjogo badalAya tyAre vicAravAnI khAsa pharaja ApaNuM zIrapara AvI paDe che. caityavAsIonA prasaMgathI utpanna thayela saMjogone anusarI adhikArI yogyatAmAM cAritradharmanuM vizeSa AropaNa thayeluM; ane tethI zrAvakone AgamavAcanane haka, pariNAme (consequently) 5Dato mUkAyela. A saMjoge hAlanA deza kALAdinA na hoI, ame samAjane savinaya pUchavA rajA laIe chIe ke have badalAyelA saMjogomAM ApaNI mAnInatAne vizALa ( Broad ) karavI yogya dhAravI ke nahIM ? jainazAsananI helanA thatI aTakAvavA mATe Agaga prakAzananI keTalI badhI jarUra che? ATalI aitihAsika tapAsa lIdhA bAda, AgamanuM vAcana gRhastha-zrAvaka vargane ghaTe nahIM evI samajAvaTanA saMbaMdhamAM amo vizeSa jaNAvavA rajA laIe chIe ke, A paraMparAkathananA ItihAsamAM sUkSmatApUrvaka javA jeTalo ahIM avakAza nathI, tema zAstravivAdanuM A sthaLa nathI, ane sthaLa hoya te paNa zAstravivAdanuM hamezAM banyuM che tema koI divasa phaLa AvI zakatuM nathI. A paraMparAkathana svIkAranAra samudAya-yAda rahe ke, sthAnakavAsI samudAya A kathanane svIkAranAra samudAya nathI. pratye amo eTaluM ja kahevA rajA mAMgIe chIe ke, A paraMparAthananuM piSaNa karavAmAM Apa jema ApanI jinaprabhu pratyenI bhakti mAno cho, tema ame paNa te prabhunA vacanAmRtono lAbha sarvajagatane apAvavAmAM temaja teozrInA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amRta vacananA anartho thatAM aTakAvavAmAM teozrI pratyenI bhakti zivAya anya koI kAraNathI prerAyA, Apane ke keIne paNa lAgavAM ja na joIe, kAraNa ke A mehenatamAM utaravAne ane zArIrika, mAnasika tathA dravyArthika bhAga, amAre je kAMI paNa Apavo paDaze te mATe koInuM dabANa ke pharaja hatAMja nahIM. paraMparAkathananA sUkSma ItihAsa ane zAstravivAdamAM na utaratAM ame eTaluMja kahIzuM ke, e paraMparAkathana game te kAraNathI utpatti pAmyuM hoya, paNa atyAre utpatti pAmyuM hoya, paNa atyAranA deza kALAdinA je saMjogo badalAyAM che teno khyAla karavAmAM nahIM Ave, to paraMparA kathananA rakSaNathI jeTalo phAyado thayA yogya che tenA karatAM te kathananA piSaNa karavA jatAM jainazAsananI helanA thavArUpa aneka gaNuM nukazAna thavAno samaya jarUra AvI pahoMce che. jemAM mAtra potAnA dharmasthAne ane samudAyane ja AkhuM jagata samaje che teone amAre kAMI kahevAnuM nathI, paraMtu jeo potAnA dharmasthAne ane samudAya uparAMta bIjuM paNa jagata che ema samaje che teo jANatA hovA joIe ke, IgleMDa, phrAnsa jarmanI, ITaeNlI, oNsTrIA, raziyA Adi yuropanA bhAgomAM, ane amerikA Adi dezamAM bauddha ane jena mArganA sAhityano abhyAsa bahu karavAmAM Ave che. e dezamAM ApaNA dezanA jUnA zAstragraMthanA je pustakAlaya che tevAM ApaNe tyAM eka paNa nathI. e dezanA vidvAno saMskRta, pAlI, prAkRta ane mAgadhI tathA gujarAtI bhASAnA moTA abhyAsIo che. A vidhAna paikI, mo. vebara, DaoNkaTara bulara, The. ekasamulara, hatA. harmana jekobI Adi vidvAnoe keTalAMka sUtra--AgamanA aMgrejI tathA jarmana bhASAmAM bhASAMtara karyA che. keTalAMke aMgrejI, jarmana ane phreMca, razyana bhASAomAM jainanA Agamo, jenanA tatvajJAna ane jainanA rakSAcAra vicAra upara lekho lakhyAM che. A lekhakee jANuM bujhIne nahIM, paNa pitAnI mati anusAra, evA vicAro darzAvyA che ke, je jaina siddhAM. tathI kevaLa virUddha che eTaluM ja nahIM paNa jaina dharmanI niMdA karAvanAra paNa che. amArI najara pahoMce che tyAM sudhI jotAM amane jaNAya che ke, tera lAkha jananInI vasatImAMthI AMgaLIne Terave gaNAya teTalAM jaino paNa nahIM jANatA hoya ke, jamana bhASAmAM prophesara vebare 45 jUnAgama saMbaMdhamAM eka nibaMdha lakhyo che. Aja rIte zrI bhagavatI sutranA keTalAka bhAganuM jarmana bhASAmAM bhASAMtara karyuM che. upAsaka daMzAganuM bhASAMtara paNa thayuM che. pro. ha. jekaeNbInA bhASAMtaro jANItA che. amerikAmAM prakaTa thayela "Religions of India" (hadanA dhame) mAM paNa jainAgama saMbaMdhamAM ulekho che. pazcima bhaNunI judI judI bhASAomAM jainadharma tathA jainAgama vagere viSayo upara eTaluM badhuM lakhAyeluM che ke, je tene saMgraha karavAmAM Ave to ApaNane eka AzcaryatAnI mUrtija lAgyA vinA na rahe. - prophesara vebare 45 janAgama saMbaMdhamAM lakhelo nibaMdha eTalo sUkSma rIte ane evA abhyAsathI lakhyo che ke, amane kahetAM kheda thAya che ke, ApaNuM vartamAna jainasamudAyamAM eka paNa vyakti, tarataja tenuM khaMDana ( Refutation, ) karavA zakti dharAvatI hoya tenI amane to zaMkAja che; je ke amane eTaluM jaNAya che ke, pra. vebaranI game teTalI sahama kALajI chatAM, tenA avalokananuM khaMDana thaI zake tevuM tatva jana Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daSTine tarata jovAmAM Ave tema che. . dAkhalA tarIke, vebara sAhebe jarmanabhAvAmAM nIce pramANe lakhe che tenuM khaMDana thaI zake tema che - "ATaluM vistArathI kahyA pachI ApaNe bIjA savAla viSe jaI zakIe. A savAla saMbaMdhI TuMka vivecana karIzuM. te savAla e che ke jainonA siddhAMta sAthe uttara temaja dikSaNa taraphanA zradhdhAnA pavitra graMthane zuM saMbaMdha rahe che? jema jema ApaNI tapAsa vadhatI jaze tema tema A viSaya para thoDo thoDo prakAza paDato jaze. prastuta savAlano nirNaya ApaNe phatehathI tyAreja karI zakIe ke jyAre ApaNe mULa graMthone ja sarakhAvavAnI sthitimAM AvIe. "siddhAMtamAM rahelA arthanI nIcalI tapAsa pahelAM mULa graMtha ke je siddhAMtonA bhAga tarIke vartamAnakALamAM gaNavAmAM Ave che tenuM kharUM baMdhAraNa zuM che te ApaNI pAse raju kare che. A tapAsamAM bure rAkhelo krama svIkAravAmAM Avyo che (juo uparapRSTha 226) bIju temAM Apela tArIkhonA nirNaya parathI A tapAsathI keTalAka atizaya agatyanA savAla jevA ke dareka akekA aMganA lekhanakAla ane jaina dharmanA sthApakanA jIvanavRtAMta para ghaNuM prakAza paDaze evI rIte meM jainonA dharmasAhitya para prayAsa karyo che. " jenuM dharma sAhitya vistAramAM aparimita che eTaluM ja nahi paraMtu tenI ekasamAnatA ane buddhiviSayaka zithilatA mATe prakhyAta thayela che. . A saMbaMdhe vadhAre khAtrIvALI hakIkata barlinanI yala lAyabrerInA saMskRta ane prApta hastalikhita pratonA mArA kaeNTalaeNganA bIjA bhAgamAM mAluma paDaze. A kaeNTalaeNga atyAre presamAM chapAya che. 1876 mAM prasiddha thaela age ane upAMgenI kalakattA ane muMbainI AvRttiomAM kamanasIbe phakta 10 mA aMga ane bIjA upAMganI AvRttiono ja upayoga karI zakyo chuM. - " A prastAvanAne aMte eTaluM kahevAnI rajA laiza ke mAro aMgata abhiprAya haju sudhI e che ke jeno bAdhe zAkhAomAMnI eka junAmAM junI zAkhA che, jainadharma sthApaka saMbaMdhInI purANa kathA buddha zakyumuni pitAnA sivAya bIjI vyakti saMbaMdhI thoDuM varNana Ape che. te vyaktinA temAM ApelA nAmane baddha daMtakathAmAM zAkyamuninA samakAlina pratispardhAomAMnA ekanA nAma tarIke gaNela che. huM kahuM chuM ke A satya vAta, mArA abhiprAya pramANe jaina dharma te phakta ddha dharmanI jUnAmAM jUnI zAkhAomAMnI eka zAkhA che e anumAnanI sAthe asaMgata thatI nathI. mane ema spaSTa dIse che ke jaina dharmanA sthApakane buddhanA eka pratispardhi gaNavAthI sAMpradAyika tiraskArathI janma pAmela eka dharmasaMpradAyane jANI bujIne asaMmata gaNIe chIe evuM sArI rIte manAze. baddha ane jaina e baMne dharmanA pirANika graMthomAM te te dharmanA saMsthApakonA jIvanavRttAMta ane jIvanazrama saMbaMdhI maLI AvatI samAnatAonI saMkhyA ane upagItA upalA matathI virUddha mata nI koI paNa dalIlone teDI pADe che. je ApaNe vicArIe-ahiM meM pAchaLa pAne je kahyuM che te huM pharIvAra kahuM chuM-ke jaino poteja jema kahe che te pramANe je jaina Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 trAne jainadharmanA sthApakanA nirvANa pachI 1000 varSa pachI lekhabaddha karavAmAM AvyA hAya te| pachI ete khAtrIpUrvaka navAi upajAvanArU` che ke jeTaluM te mUtrAmAM samAvavAmAM AvyuM che teTaluM badhuM mULa (eTale vIrabhASita bhA. ka) hAya ( 241 ). A vacalA samayamAM joke jainAnI peAtAnI pAsethI ( athavA khAsa karIne zvetAMbare pAsethI kAraNa ke tenA dharmasAhitya sAthe ApaNe khAsa kAma levAnu che,) sAta zAkhAe saMbaMdhI maLatI hakIkata vajanadAra khabara hAvAnA ochAmAM ochA thADeAka AbhAsamaya prakAza Ape che. chatAM te daramyAna je banAvA banyA tenI keTalIbadhI saMkhyA hatI, tenI keTalIbadhI dharmapara asara thai hatI te badhu adhakArathI hAlatA chavAI gayu` che. tenA saMbaMdhe kaMI paNa jANI zakIe tema nathI. dAkhalA tarIke neAMdhavA lAyaka vAta laie. brAhmaNeAnA kahevA pramANe nagnatA ( vaLI jue varAhamihira 58, 45, 59, 19 ) ke je jainonI eka mukhya viziStA che ane AdhdhAnA kahevA pramANe jenI virUddha mudde dRDhatAthI thayA hatA te nagnatA aMgeAmAM te eka nirUpayeAgI jagA le che. balke eka Avazyaka vidhi tarIke svIkAravAmAM ke gaNavAmAM AvI nathI. ( jue bhagavatI 2. 187, 239, 314 ) pAchalA kALamAM nagna rahevAnI AvazyakatA eka judI paDelI zAkhAvALAe vidhitarIke ghusADI dIdhI. prAcIna matAvalI (orthodox) zAkhA nAme zvetAMbarAe khAsa karIne digabare prati (juo 350 7977) je tiraskAra eTalI badhI daDhatAthI batAvyA che te ke dhyAnamAM laie te A sabaMdhI ghaNA lekhe tathA kathA zvetAMbarAnA siddhAMteAmAMthI kADhI nAMkhavAmAM AvyA haze evuM dhAravuM utAvaLA ane vagara vicAryaM anumAna tarIke gaNAze nahi. prAcIna matane avalaMbI rahenArA paNu jaine nagna tA e vAtanI nA pADatA nathI. te phakta eTaluM satya rIte darzAve che ke je tevakhate vidheya hatu te vartamAna vakhatamAM vidheya banI zake nahi. "" upAsaka zAgamAM paNu jaina paddhatithI ghaNuM virUddha che. ane eja rIte ghaNAkhara! pazcima lekhakAnA lekhAmAM che. amerikAmAM prakaTa thayela Religions of India " mAM Agama saMbadhIneA ullekha jaina lAgaNIne sAthI vizeSa duHkha ApanArA thaI paDe tema che. Religions of India arthAt " hiMdanA dhamA " e nAmanuM meDhu pustaka che ane te amerikA ane yurepanI yunivarsiTiemAM tulanAtmaka dharmaabhyAsa ( Comparative study of Religions ) mATe lAva. vAmAM Ave che. ameAne evA paNa khyAla rahI gayA che ke, hiMdanI ekAda yunivarsiTi mAM paNa A pustaka calAvavAne ekAda prasaMge TharAva thayA hatA ke TharAva lAvavAmAM A vyA hatA. A pustakamAM AcArAMga sUtranA saMbaMdhamAM lakhatAM kahevAmAM AvyuM che ke, "Such is the decision in the Acharang Sutra, or book of usages for the Jain monk and nun. From the same work we extract a few rules to illustrate the practices of the Jains. This literature is the most tedious in the world, and to give the gist of the heretic-law-Maker's manual will sufice." A ullekhane sAra A pramANe cheH-- Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 Ave ya sAdhu-sAdhvInA pAcAradarzaka AcArAMga mutramAM karavAmAM AvyA che. A pustakamAMthI ame thADAka niyama jaineAnA AcAra darzAvavA laIe chIe. A sAhitya samasta jagatmAM sAthI atyaMta kaTALA Ape tevuM che; ane te nAstika AcAra bAMdhanAra ( zrI tIrthaMkara)nA laghugraMthanA niSkarSa ApIzu to basa thaze. "" jaina ane jainAgama saMbaMdhamAM pazcima bhaNInA vidvAnee ghaNuM lakhyuM che. eTaluM badhuM lakhyuM che ke, navIna rozanInA jainee tenA 16 mA bhAga paNa lakhyA nathI. ame pazcima bhaNInA vidvAneAnA jaivirUddha lakhAelA lekhA ahIM utAravA beThA nathI, ke ame te lekhA viSe vivecana karI ApaNI jaina lAgaNIne temanA tarapha uzkeravA mAgatA nathI, kemake ame pAzcAtya vidvAneAnI parizrama buddhinA prazaMsaka chIe. ame teene ullekha eTalAja mATe karIe chIe ke, AgamA sAdhu munithIja vaMcAya, gRhasthavargathI na vaMcAya evI mAnInatA hajI paNa kAyama rAkhavAmAM jinezvarAnI bhakita che ke, tevI mAnInatA paNa dravya, kSetra, kALa bhAva karatAM pheravavAmAM jinezvareAnI bhakita che tene jaina samAja vicAra karI zake. " zrI jinAmama saMbadhI aMgrejI, phreMca ke anya pazcima bhaNInI bhASAomAM lakhAelA lekhA ApaNA muni mahAzayAnA vAMcavAmAM-samajavAmAM vizeSe Ave ke, keLavAelA gRhastha vargane vadhAre vAMcavAmAM Ave e amArA pahelA prazna gRhasthathI Agamanu vAMcana ekAMta dhaTeja nahI evuM mAnanAra " ne che. A vAtanI kAIthI paNa nA pADI zakAzeja nahIM... ke, jaina munirAjonI je saMkhyA hAlamAM che temAM lagabhaga sarva munirAje pazcima NuinI bhASAonA abhyAsI nathI. jyAre gRhastha vargamAMthI saMkhyAbaMdha manuSyA aMgrejI bhASAnA sArA sArA abhyAsIe che. phreMca bhASA tathA jarmana bhASA paNa yuni varsiTImAM zikSaNa letAM dhaNA vidyArthIe zIkhe che ane bhaviSyamAM zIkhavAnA. vastu sthiti jo Amaja che, te pazcimabhaNInA vidvAneAnA jainagama saMbadhI ke jaina dharma saMbaMdhI lekhA jyAre paNa keLavAelA gRhastha varganA hAthamAM Ave tyAre teonA upara te lekhAnI sArI athavA mAThI asara thAya ke nahIM ? pazcima bhaNInA lekhakAnA vicArenI asara keTalAka dAkhalAomAM viparIta rIte vakhate keLavAelA jaina tarUNA upara na paDe e joke saMbhavita che, paraMtu keTalAka lekhA to evA vidvatA bharI rIte carcalA hAya che ke jenI asara keLavAelA tarUNA te zuM, paraMtu jInA vicArAnA manuSyA upara paNa paDayA vinA na rahe. dAkhalA tarIke, preAphesara vebarane jarmana bhASAmAM jainAgama sabaMdhI lakhAelA nibaMdha. e nibaMdha eTalA vidvatA bharI rIte temaja bhASAzAstra (Science of languages) ane bhASAzAstra (Philology) thI lakhAyelA che-jo ke te jaina mAnanItAethI bahu pratikULa che-ke te kharekhara eka camatkAra ja lAge. evA camatkAra lAge ke, keLavAelA taNeAnA mana upara evI asara thayA vinA rahe nahIM ke, AvI sUkSma vidvatA ApaNA munirAnte ke gRhastha vargamAM hAvAne saMbhava nathI. AvI asara thatI kayAre aTake ? jyAre "Agamanu vAMcana gRhastha vargane dhaTe nahI evI mAnInatA dUra thaine keLavAelA gRhastha taNAne mATe jainAgamanuM vAMcananI chuTa ghaTe tyAreja ke nahIM ? pazcima bhaNInI bhASAomAM jaina ke jainAgama virUddha je lekhA lakhAya tenA uttarA vAstavika rIte kANuM ApI zake ? jee pazcima bhaNInI bhASAonA sArA abhyAsIe Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra5 che ke nahIM ? pazcimabhaNInI bhASAonA abhyAsIo ApaNe munirAje che ke gRhastha varga ? bhaviSyamAM paNa ApaNe munirAje IglIza, phreMca, jarmana Adi pazcima bhaNInI bhASAonA abhyAsIo thavAne najIkamAM saMbhava che ke gRhastha varga thavAno vizeSa saMbhava che? je gRhastha varga thavAno vizeSa saMbhava hoya to jenAgamanAabhyAsIo je gRhastha varga jAte pote ja na hoya to jenAgama virUddha lakhAelA lekhonuM khaMDana ( Refutation ) teo kema karI zake ? je evI dalIla karavAmAM Ave che, tevA lekho bahAra Ave tyAre gRhastha varga munirAjenI sahAyatAthI tenA khaMDano karavAM. A vAta evI che ke jema koi nyAyanI adAlatamAM eka mukaradama cAlatuM hoya ane bacAva karanAre kAyadA kAnunanI sahAdatane AdhAra bIjA upara rAkhavAnuM hoya tenA jevI che. je mANasa pote ja kAyadAthI vAkepha che te jevo bacAva karI zake tevo bacAva, je mANasa kAyadAnI sAhadAno AdhAra bIjA mANasa upara rAkhIne kare tevo thAya kharo ? vaLI hAlanA-je jamAnAmAM pitAnA nirvAha mATe mANasee jIvatoDa mahenata karavAnI che tyAre AvA prakArano lAMbo mArga kAma AvI zake tevuM paNa nathI. hAlanA pragatinA jamAnAmAM navA navA aneka vicAra-navI navI aneka caLavaLa thAya che. koI samaye paNa kalpanA ke svapnamAM AvI na zake tevA prayatna-maMthana thAya che. AvA jamAnAmAM samAjanA banI zake teTalA sabhyoe jUdI jUdI dizAomAM taiyAra thaI rahevAnI jarUra che. yuropa, amerikAmAM aneka dharmapariSado bharAya che. ApaNuM je niyo paNa have pUra chuTatI te dezomAM pravAsa kare che. dhAro ke, barlIna ke viyenAmAM eka sarvadharmapariSada bharAyuM hoya. tyAM AgaLa, marahuma zrI. vIracaMda gAMdhI ke marahuma mI, govIMdajI mepANI jevA dharmaabhyAsavALA jena gRhastho hAjara hoya ane koI pAzcAtya vidvAna jaina ke jenAgama saMbaMdhI vicAro batAvatA hoya, ane temAM jaina draSTie ghaNuM pratikULa hoya. AvA prasaMge, hAjara rahelA jaina gRhasthane Agama saMbaMdhInuM jJAna hoya to tenA radIAo ApI zake ke nahIM ? vaLI, dhAro ke, eka jaina gRhastha cikAgo ke laMDananI yunivarsiTInI ekAda kalejamAM jaI caDhe, ane tyAM mITa barnanA Religions of India nAmaka pustakamAMthI AcArAMgadi sUpara vivecana cAlatuM hoya; ane AcArAMgane jagatanA sAthI kaMTALA bharelA sAhitya tarIke oLakhAvAtuM hoya, te je te jana gRhasthane AgamanuM jJAna haya, te te vakhate te bhUla bhAgI, AcArAM dine camatkAra na batAvI zake che , hamaNAM, vilAyatamAM " Encyclopedia of Religions" eka kaMpanI tarapha thI taiyAra karavAmAM Ave che. A eka jagatanA sarva dharmonA aneka viSaya saMbaMdhIne kela che. A kASa-saMgrahamAM jaina dharma saMbaMdhamAM viSaya lakhavA mATe che. harmana jekaeNbIne rokavAmAM AvyA che. dhAro ke, tevuM lakhavA mATe jaina gRhastha vidvAnane AmaM traNa ApavAmAM Ave, ane " jainAgama saMbaMdhamAM atyAra sudhI pazcima bhaNInA lekhakee karelI bhUla " saMbaMdhI vivecana lakhavAnuM tene kahevAmAM Ave te zuM te jaina gRhastha ema kahevuM ke "ame jaina gRhasthane jainAgama vAMcavAnuM baMdha che eTale mane A gamanuM kAMI jJAna nathI. eTale mArAmAM lakhavAnI AvaData nathI ?" . * * Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amoe A citra doryuM che tene mATe koI evI dalIla kare ke, AvA prasaMgo AvI maLaze evI kone khabara che ? ane AvI maLaze tyAre joI levAze, to tene mATe ame eTaluM ja kahevA mAMgIe chIe ke, AvA prasaMge hAlanA jamAnAmAM hamezAM ubhA thavAnAja, AjathI so varSa upara kAine kalpanA haze ke, jainanA Avazyaka sUtra upara eka yuropIyana vidvAna nairaveravIDananA rAjakartAnA pramukhapaNa nIce eka nibaMdha vAMcaze ? AjathI se varSa pahelAM kone khabara hatI ke, bhagavatIsUtranuM bhASAMtara jarmana bhASAmAM thaze ? AjathI so varSa pahelAM kene kalpanA hatI ke, jainanA sUtronA tarajAmA jarmana ilIyana ane iglIza ke razIna bhASAzAstrIo karaze ? AjathI 50 varSa upara kAne svapna hatuM ke, mAgadhI bhASAne keSa taiyAra karavAnuM bIDuM eka pAzcAtya vidvAna jhaDapaze ? AjathI 25 varSa upara kone bhrAMti paNa hatI ke, laMDanamAM iMglIzamene jainasAhityasabhA ubhI karI tenA AtmA ane karmanA saMbaMdhonI carcA karaze ? are, Aje paNa kone khyAla haze ke, eka pAzcAtya vidvAna junI gujarAtIapabhraMza-mAravADI gujarAtI bhASAne athaMga abhyAsa karI rahyA che ? A badhuM kevaLa azaya jevuM AjathI 100 varSa upara hatuM te Aje sAkSAta zakya thayeluM anubhavAya che. AvA saMjoge badalAyelA che. AvA badalAyelA saMjogomAM je dharmo potAnuM astitva kAyama rAkhavA mAgatA hoya teNe pitAnI jeTalI vyaktione up-to-date atra kSaNa paryatAnA jJAnathI vibhUSita thaI zake teTalI karyA vinA chUTakoja nathI. badalAyelA saMjogothI kaho ke, paMcamakAInA prabhAvathI kahe, paNa ATaluM te spaSTa najare dekhAya tevuM che ke pazcima bhaNunI bhASAmAMthI munirAje karatAM gRhastha vidvAne vizeSa jJAta che eTale pazcima bhaNInA vidvAnonA jaina dharmanA vicAre pratyenA humalAonuM rakSaNa gRhastha vargadvArA karyA sivAya chUTakoja nathI, ane Ama che te AgamanuM vAMcana gRhasthane ghaTe nahIM evuM paraMparAnuM baMdhana vistRta karyA vinA bIjo upAya paNa nathI. A saMbaMdhamAM eTalI badhI dalIlo che ke, je karavA mATe pAnAonA pAnA bharAya teya pUrNa thAya tema nathI. TuMkamAM ame eTaluM ja kahevA mAMgIe chIe ke, jema mANasoe potAnA nirvAha-astitvane mATe jIvaDa (Struggle for existince) karavAnI che tema potAnA dareka vyavahAra-pachI te dharma saMbaMdhI che ke arthazAstra saMbaMdhI ho ke game te ho-ne mATe jIva taDa mahenata karavAnI che. A samaya spardhAne che. je spardhAmAM jayavaMta thaze tenuM jIvana TakI zakaze eTaluM sUtra dhyAnamAM rAkhI pitAnA samAjamAMthI vadhAremAM vadhAre jeTalA sabhyo taiyAra thaI zake tene taiyAra thavA dhA-keAIne paNa baMdhane- je baMdhane bhale ekavAra mahA kalyANakArI hoya-thI aTakAvo nahIM. jo Ama thavA pAmaze teja ApaNe-ApaNo dharma-jagatanA mahAna dharmonI haroLamAM rahevA pAmI zuMpAmaze.-eTaluM smaraNamAM rahe ke, ApaNe eka nAnI vAta barAbara pacAvIzuM, te ApaNuM A guMcavaNa bharyA savAlane niveDo AvI jaze. A nAnI vAta A che: eka nItizAstranA lakhANathI je nItinI chApa jagata upara paDI zake che evuM ApaNe pratyakSa anubhavIe chIe, te je sarvajJa bhagavAnanA amRta vacanonI asara amRta ja upajAvavAnI che. tenA prakAzanathI pratikuLa phaLa AvavAne vicAra ke kalpanA karavI e paNa zrI bhagavAnanI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vANInA anaMta parAkramo nahIM samajavArUpa ApaNuM mUDhatAja gaNAya. ame A prakAre atyAranA jamAnAnA badalAyelA saMjogo joIneja Agama prakAzananuM kAma hAtha dharyuM che. ame ema mAnIe chIe ke, ame je yIMcita mahenata karavA prerAyA chIe temAM amArI te jinezvare pratyenI bhakti che. amArI bhakti evI che ke, te kRpALu purUSonA vacanAmRta, viparIta rIte amArA tarUNo pazcima bhaNInA lekhakethI na samaje, eTaluM ja nahIM; paNa amArA tarUNo te prabhunA vacano yathAyogya rIte jagata AgaLa mUkI zake te mATe amArAthI banI zake teTale saraLa mArga karI devo. amArI bhaktine A prakAra amane priya lAge che. A prasaMga paratvenI amArI dalIlone ATalethIja patAvI chevaTe eTaluM ja vinavIe chIe ke, "gRhasthathI AgamanuM vAMcana thAya nahIM." evI mAnInatAne daDhapaNe vaLagI rahevAmAM zrI jinaprabhunA zAsanane lAbha che ke, te mAnInatAmAM dravya, kSetra, kALa bhAvathI badalAelA saMjogo joi, avakAza ApavAmAM lAbha che tene vicAra karI jaze, ane je ema khAtrI thAya ke tevo avakAza ApavAmAM lAbha che te amAro utsAha vadhAravAne mATe ApanAthI bane teTaluM karazo. A carcA parathI jainasamAja joI zakaze ke, je zrI prabhunA mukha vacanarUpa AgamonuM prakAzana jainazailIpUrvaka have ApaNe jagata sanmukha nahIM mUkIe, to pazcima bhaNInA vidvAnothI jaina saMbaMdhI lakhAtA lakhANathI jainazAsananI helanA thatI nahIM. aTake. AvI helanA thatI aTakAvavAno eka upAya Agama prakAzana karavAne che ane bIjo upAya " AgamanuM vAMcana gRhasthathI paNa thaI zake." evI vistRta mAnInatA karavAno che. ane AvI vistRta mAnInatA karavAmAM ApaNe eTalA mATe vyAjabI gaNuIzuM ke, caityavAsIonA prasaMgothI Agama vAMcananA saMbaMdhamAM niyame, ghaDAyA hatA ane have catyavAsIono prasaMga sarvathA gayo che. A kArya karavAno vicAra karavAmAM amArI mukhya lAgaNI jainazAsananI helanA thatI aTakAvavA saMbaMdhInIja che. jainazAsananI thatI helanA aTakAvavA mATe, temaja jaina prajA pratye dIlajI dharAvanAra asAdhAraNa purUSonA ThapakAothI jaina prajAne mukta karavAnA aneka upAye mAne eka upAya, gRhasthane AgamanA vAMcanane pratibaMdha have badalAyelo saMjogomAM na joIe te hoI ame AvAM abhiprAya para AvyA chIe. zrImaMta gAyakavADa sarakAra sara sayAjIrAva mahArAja jaina prajA pratye pUrNa dIlajI dharAvanAra purUSa che. teone ApaNA dharma ane ApaNA siddhAMta pratye bahu prema che. chatAM ApaNI upekSAo mATe teo bahu kheda dharAve che. te nAmadAre jaina prajA joga lakhelA eka saMdezAne nIceno bhAga ApaNane divasojI pUrvaka Thapake ApanAra che. nAmadAra mahArAja sAheba lakhe che ke - ; . Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ But I am sorry to miss in your programme any provision for research work in your history and sacred books. The history and tenets of your creed are hardly known to non-Jains beyond the narrow circle of a few oriental scholars. It was believed for centuries by all outsiders that Jainism was an offshoot of Bud. dhism and its study was neglected on account of this belief. And who dispelled this misunderstanding ? Not the members of your community. A German scholar was required to announce to the world that Jainism was independent of Buddhism and was able to prove that your 23rd Tirthankara was not a mythological personage and that he lived as early as 700 B. C. I do not hereby mean to say that there are not learned men among you. I know full well that there are a good many who are well-versed in all the details of your abstruse philosophy and subtle intricacies of logic. But the critical and historical faculty and a wide acquiantance with the progress of science and modern thought is apt to be sadly wanting in all our priests and people. The age of blind belind belief is gone; and the world is not going to believe in anything on mere authority, however old it may be. You shall have have to establish by the concrete evidence of Science and sound reasoning that your religion antedates the Vedas, if it is to be accepted by the world of scholar-ship. paraMtu tamArA kAryakramamAM tamArA ItihAsa ane tamArA pavitra sUtra (Sacred Books) nI zodha khoLa mATe kAMI jogavAI nathI rAkhavAmAM AvI e joI mane kheda thAya che. thoDAka pAzcAtya vidvAnonI eka nAnakaDI maMDaLI zivAya, anya janetarone ta. mArI jAtinA itihAsa ane siddhAMta bhAgyeja jANavAmAM che. ghaNA saikAo thayAM bahAranAM badhAM lake ema mAnatAM hatAM ke, jaina dharma e boddha dharmanI eka zAkhA che. ane AvI mAnItA sivAya bIjA koIpaNa kAraNathI tenA (jainadharmano) abhyAsa tarapha bedarakArI batAvavAmAM nahotI AvI. ane AvI gerasamajutI keNe dUra karI ? tamArI kemanA so e nahI! zraddhadharmathI jainadharma eka judo ane svataMtradharma che evuM jagata sanmukha jAhera karavAne eka jarmana vidvAnanI jarUra paDI. ane te (jarmana - lara mI. jekebI ) ema sAbIta karavAne zaktivAna thayo ke, tamArA 23mA tIrthaMkara eka daMtakathA rUpa varNavelA purUSa nahotA, paraMtu teo i. sa. nI pUrve 700 varSe eka vidyamAnatA dharAvanAra purUSa hatA. A uparathI huM ema kahevA mAMgato nathI ke, tamArAmAM vidvAna purUSo nathI. huM jANuM chuM ke tamArA guDha tattvajJAnanI ane nyAyanI guMcavaNa bharI bArIkIonI dareka hakIkata jANanArA ghaNuM purUSa che; paNa ApaNe badhAM dharma gurUomAM Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta ane lokomAM, TIkAtmaka ane aitihAsika jJAnane ane vidyAnI pragati ane Adhunika vicArano kheda upajAve teTale aparicaya che. aMdhazraddhAno jamAno have jato rahyo che. duniyA mAtra zAkha uparaja game tevuM mAne tema nathI. jo vidyAvAna jagatane manAvavuM hoyate vidyA (Seeince ) nA pratyakSa pramANathI ane saMgIna dalIlathI tamAre siddha karavuM paDaze ke, tamAre dharma veda karatAM prAcIna che." nAmadAra gAyakavADa sarakAranA A hitarUpa ThapakAthI ApaNe keTaluM badhuM zIkhavAnuM che. nAmadAra gAyakavADa kahe che te pramANe thavA mATe zuM eTaluM jarUranuM nathI ke, vidyA (Science) ane Adhunika vicAra (Modern thought)thI sahavAsI evA gRhastha vargane AgamanuM vAMcana pratibaMdhita gaNavuM na joIe ? ane je pratibaMdhita gaNue te ApaNane haju jainatara sRSTithI ghaNuM sahana karavuM paDaze? Agamane bharama khullo thai jatAM mAhAsya ghaTavAne saMbhava che ke vadhavAnA ? jaina ItihAsa lakhavAnuM sAthI baLavAna sAdhana Agamaja che. sthiticusta jainaprajAne ane amArI sAhasa prakRti mATe prazaMsAbhAva dharAvatAM chatAM keTalAka mitrone evo khyAla che ke, AgamaprakAzana thavAthI Agamane mATe jaina prajAmAM je tene mATe bharama che, ane kharI rIte Agamane laIne jaina prajAnuM dharmajIvana TakI rahyuM che te khullo thaI jaze, ane tethI tenuM mAhAnya ghaTI jaze. mAhAtmya ghaTI javAno bhaya rAkhanArA manuSya be prakAranAM che. eka prakAranAM manuSyo evA che ke, jeo ema mAne che ke, AgamanuM jJAna eTaluM badhuM sUkSma che ke, te vAMcavAne uttamottama ane baLavAna zrAvaka hoya chatAM te pAtra hoI na zake. AthI ulaTuM, bIjA prakAranAM manuSpo evAM che ke, jeo ema mAne che ke, AgamanI racanA evA prakAranI che ke, vartamAnamAM je tenuM vAMcana zravaNuM saMpUrNa chuTathI thAya te tarUNa jamAne tethI azraddhALu bane tema che. bhUgoLa, khagoLa, narakasvarganA svarUpa ane bIjI kathAone prakAra Agamane viSe evA prakArane, A bIjA prakAranA varganA sabhyo mAne che ke, jarUra tarUNa jamAnAne jaina dharma upara zraddhA che te paNa ochI karI nAMkhaze. A rIte be sAmasAmI dizAvALA manuSyo che ke, je AgamaprakAzanathI: (rama khule thaI mAhAtamya ghaTI javAnuM mAne che. A saMbaMdhamAM kaMika khulAsAnI apekSA rahe che. jyAM sudhI amAruM avalokana pahoMce che tyAM sudhI AgamanI vastusthiti evA prakAranI che ke, tene viSe dravyAnuyoga ( Metaphysics ) gaNitAnuga ( Mathematics ), caraNanuyoga ( AcAraviSayaka vibhAga ) ane dharmakathAnuyoga (jenI aMdara aitihAsika ane 2 badha sAthe jJAna goThavyuM che te ) e cAra dharmazAstranA vibhAgo eka bIjAM mizra thaIne kahevAyAM che ke, dharmanA siddhAMta ( Principles ) jevI rIte, hamaNAnI paddhatinA bhUmiti ke tevAM vijJAnaviSayaka ( Seeintific ) zAstranA siddhAMto pitAnA svataMtra svarUpamAM bahAra paDe che tevA svataMtra svarUpamAM na dekhAya; eTale ke mAtra bedhaarthe karelI dharmakathAnuyoganI vAto paNa siddhAMte ( Principles ) nI sAthe bheLavelI che ke, Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upalaka daSTine ema lAgI Ave che, te vAMcIne tarUNa jamAno azradhALu banI jAya, ane je bharamapUrvaka AgamanuM mAhAmya atyAra sudhI jaLavAyuM che te jaLavAya nahIM. jeonI upalaka daSTi nathI, paNa aitihAsaki anubhavadaSTi ane pRthakkaraNa daSTi (An anlylical eye ) che teone kadApi paNa Ama na lAgatAM, emaja anubhava thAya ke, siddhAMta ( Principles ) ane dharmavArtAonA mizraNa pUrvaka lakhAelA zAstra, khIlavaNI pAmelA mananA vidvAnonI najara AgaLa mUkavAmAM AvatAM, teo e cAre anuyogane judA pADI pratyekane svataMtra AkAramAM mUkI, pratyeka anuganuM adbhuta mAhAtmya tenA kharA svarUpamAM jagatane batAvI zakaze. vedamAnya zrImadbhAgavatano dAkhalo laIe. zrImadbhAgavatanI aMdara zrIkRSNa mahArAjanI lIlA vagereno prasaMga che. e prasaMga eTalIbadhI mAnasika ka95nAo ane viSayaka kaha5nAothI bharapura che ke, ghaNA mANasone ane temAM paNa navA jamAnAnA mANasane zrIkRSNane prasaMga kalpita lAge che. eTaluM ja nahIM paNa temAMnA keTalAka evA prakAre mAne che ke, e kathAracanA nItinuM gheraNa halakuM karanArI che. A vAtane anubhava ghaNuone hovAno saMbhava che. AvI sthiti chatAM zrIkRSNanuM kharuM mAhAtmyaarthAta te purUSa thayA hatA ane te eka uttamottama purUSa hatA-kAI jAnA vicAranA vidvAna batAvI zakyA nahotA. tenuM kharuM mAhAmya batAvanAra navA jamAnAnA agresara vidvAneja che. baMgALanA mIsiMha nAmanA eka samartha vidvAne zrImad bhAgavatane kevA svarUpamAM samajavA yogya che ane zrIkRSNa e kevA prakAre hatA tenuM je skuTana karyuM che te evuM uttama che ke, baMgALA ke jenI aMdara eka vakhata zrIkRSNane eka kalpita pAtra mAnavAmAM AvatuM hatuM tene badale Aje aitihAsika pAtra tarIke mAnI tenuM mAhAmya gAvAmAM Ave che. prakhyAta lekhaka bAbu baMkimacaMdra zrIkRSNanuM jIvanacaritra evuM aitihAsika daSTie lakhyuM che ke, Aje baMkimacaMdranI dRSTie ja zrIkRSNane eka anukaraNIya uttamottama aitihAsika purUSa mAnavAmAM Ave che. A rIte keLavAyelA vidvAno pAse vArtAnA mizraNa sAthe lakhAela taravajJAna mUkAtAM temanI azraddhA thaI bharama khulle thatAM mAhAmya ghaTI jatuM nathI. ethI ulaTuM e vidvAno pitAnI samartha zakti vaDe, pRthakakaraNa karI vicAro ane siddhAMta (Tenets and Principles) judA pADI tene svataMtra svarUpamAM mUkI, jagatane kharuM bhAna karAve che. - bAbu baMkimacaMdra ane mI. siMhanA prayatno joIne, jeo evo bhaya rAkhe che ke, AgamaprakAzanathI bharama khulo thaze tene khAtrI thavI joIe ke, jainAgama vidvAne pAse mUkAtAM atyAre je zraddhApUrvaka mAhAbhya che tenA karatAM parIkSApUrvaka mAhAmya vadhyA vinA nahIM rahe. pRthvI goLa che evo atyAranA khagoLane siddhAMta sAbIta thaI cUkele hei, bIjA dharmonI khagoLonI peThe, jinAgamamAM darzAvela khagoLAdinA svarUpo asaMbhavita mAnI, tarUNa jamAne azraddhALu banaze, evI evI bIjI keTalIka dalIlo karavAmAM Ave che. AnA saMbaMdhamAM jaNAvavAnuM ke, vartamAna khagoLavidyA karatAM prAcIna grIka khagoLavidyA bahuja judI paDe che. chatAM prAcIna grIka khagoLavidyAno je zAstrIya abhyAsa vizvavidyAlaya Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (yunivarsiTI)mAM karAvavAmAM Ave che tethI prAcIna grIka khagoLavidyAnA saMbaMdhamAM lekane naThArI asara thatI nathI. paraMtu ethI ulaTuM, e abhyAsathI taruNe evA suMdara vicAra upara jatAM zIkhyA che ke, ghaNAM junA samayamAM paNa grIke khagoLajevA viSayamAM keTalA AgaLa vadhavAne parizramita hatA. bIjA zabdomAM kahIe te prAcIna grIka khagoLavidyAnI pragati ( Progress ) joine teo cakita thaI jAya che. A khulAsAomAM anyatra jinAgama saMbaMdhamAM prophesara vebare jarmana bhASAmAM je nibaMdha lakhyAnuM. kahevAmAM AvyuM che. ane je nibaMdhamAM keTaleka sthaLe jainonI virUddha lakhyAnuM jaNAvavAmAM AvyuM che, chatAM je nibaMdha bahu vidvatA bharela gaNI teno uttara ApanAra atyAranI jainasamAjamAM kAIkaja hoya ema kahevAmAM AvyuM che e nibaMdhamAM che. vebare jaina khagoLa vidyAnA saMbaMdhamAM kahyuM che ke "AvA prakArano vizeSa purAvo meLavavA ApaNe have khagoLavidyA ane jyotiSa saMbaMdhI vicArIzuM. A zAsa-jainakhagoLazAsa-grIka khagoLavidyAnI pramANabhUta chAyAthI prAcIna che balake ochAmAM ochI rIte kahIe te sarva bAbatamAM grIkavivAthI svataMtra che." jainanI khagoLa Adi vidyAo, vartamAna vidvAna pAse mUkAtAM tenA pUrvanA parikamano camatkAra daSTigocara thavAno prasaMga A rIte, AgamaprakAzanathI thaze. jainenuM sUkSma jaMtuzAstra (Biology) vagere zAstrokta vidyAo prakAza pAmI vartamAna vidvAno tenuM mAhAmya gAtAM zIkhaze. A saghaLA lAbho uparAMta je moTAmAM moTo lAbha thaze te jaina ItihAsa lakhavAnuM mukhyamAM mukhya sAdhanajinAgamate vartamAna itihAsakAronA hAthamAM mUkAvAthI jainaitihAsa tenA kharA svarUpamAM mUkAI zakaze. jinAgama ke je ardha mAgadhI bhASAmAM lakhAelA che tenA gujarAtanA advitIya abhyAsI sAkSara ziromaNI zrIyuta kezavalAla harSadarAya dhruva jinAgamane jaina itihAsa lakhavAnuM mukhya sAdhana mAne che. teonA amArA uparanA nIcenA patrathI te vAta jaNAze - amadAvAda, tA. 9 mI sapTembara, 1913. 2. rA. manasukhalAla ravajIbhAI mahetA, zrIjinAgama prakAzaka sabhAnA mAnada kAryabhArI, - mANekacoka. janasAhityamAM prAdhAnyatA bhogavatA 45 Agama saMskRta TIkA ane gujarAtI anuvAda sAthe chapAvavAnI tamArI vejanA Adarane pAtra che. bIjA dharmonI peThe, jaina dharmamAM paNa aneka vibhAga ane peTA vibhAga che te tarapha DhaLI na jatAM AgamanI mULa zuddhi apakSapAtanI dRSTithI jaLavAvAnI keTalI AvazyakatA che te AvAM kAma mAthe lenAranI jANabahAra na hovuM joIe. anuvAdamAM evI taTasthatA tethI paNa vadhAre agatya dharAve che. jainadharmane sarvamAnya itihAsa racavAnI sAmagrI jainasAhitya che. mATe te samagra vizvAsa pAtra rUpamAM bahAra paDavAnI bahu jarUra che. pistALIza Agama e Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 itihAsanI ImAratanA mULa pAyA che. te jotAM tame je kAma AraMbhavA dhAre che te bahu mahatvanuM che. tamArA mahArabhamAM huM tamane dharmalAbha icchuM chuM. lI. kezavalAla harSadarAya dhruva. zrIyuta kezavalAlabhAi jevA samartha vidvAna je Agamane jaina itihAsanI imAratanA mULa pAyArUpa gaNe che te tadana satya che tenA purAvA tarIke eka dAkhalA kIthI preAphesara vebara sAhebanA teja jarmana nibadhamAMthI laie. Araba leAkeAnA sabaMdhamAM jinAgama zuM prakAza pADe che te batAvatAM vebara sAheba lakhe che ke, ** " vaLI, ApaNe videzIya eTale anArya leAkeA ke jene ullekha vAraMvAra aMgA ane upAMgAmAM karavAmAM AvyA che tenA saMbaMdhamAM khelavu joie. AnA ullekha mAdIta khAtrI sAthe ApaNane isvIsananA khIjA saikAthI ceAthA saikA sudhInA kALanuM bhAna karAve che. A kALa prAcInata 5 hAI temAMja anArya leAkAnA ullekha hAI zake. jyAre pracalita graMthA pAchalA vakhatanA vakhate hoya. uparokta leAkeAnI karelI yAdImAM Araba leAkeAnuM nAma Arava e nAmathI ApeluM mAlama paDe che. A nAma hiMdyamAM bIje kayAMya mAluma paDatu hAya evu' hajI sudhI zAdhAyu nathI." A rIte, jaina mArga, peAtAneAja itihAsa lakhavAmAM jinAgamanI madada meLavI zake eTaluja nathI, paNa AkhA hiMdanA prAcina itihAsa lakhavAmAM eka jabarU sAdhana thai paDI, rASTrIya itihAsakArAne paNa AbhAra nIce mUke tevAM sAdhana purAMpADI zake tema che. Imperial Gazetteer (zahenazAhI gejhITIyara ) nA 1907 nA pahelA pustastakamAM jaina mArganA ItihAsa lakhAvAmATe jaina sAhityanA bhASAMtarAnI ane zeAdhakheALAnI bahu jarUra che ema jaNAvatAM nIce pramANe TIkA karI che: " It is only in recent years that the vast and intricate literature of Jainism has been partially explored, and there is still much to be done in the way of translation and investiga. tion before the History of the Order can be written. This ignorance of the real nature of its teachings is perpaps one cause of the contempt which the Order has excited among some western scholars. " " chelAM gheADAMja varSothayAM puSkaLa ane sUkSma evuM jaina dharmanuM sAhitya thADuMka zeAdhAyuM che ane te mArgane itihAsa lakhAvA pUrve hajI bhASAMtararUpe ane zeAdha kheALarUpe ghaNuM karavAnu che. tenA (jaina dharmanA) zikSaNunA kharA rahasyanI ajJAnatA keTalAka pAzcAtya vidvAnethI te dharmanA tiraskAra thayeA che te kadAc kAraNa che. " zahenazAhI gejhITIyare je vicAro batAvyA che te ja prakAranA vicAre amee gRhasthAne AgamanA vAMcananI badalAyalA saMjogAmAM jarUra che te mATe karelI carcAmAM batAvelA joyAmAM Avaze. jinAgamanuM prakAzana thayA bAda tenu pRthakaraNa zAstra (Analytical science ) ane TIkAtmaka abhyAsa " (Critical study)thI bhaviSyamAM lAbha thaI jaina mArganuM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 mahAtmya vadhavAnA saMbhava che. ahIM jo ema kahevAmAM Ave ke bhaviSyanI vAtane AdhAre zAmATe atyAre bALa jIvAmAM azraddhA utpanna thavAnA bhaya kheDavA paDe, te tene mATe ame kahevA rajA laIe chIe ke tevA bhaya kheDavA paDaze tevI bIka rAkhavAnI kAMi jarUra nathI e nIcenA pramANeAthI jaNAzeH-- jaina sUtreAnI aMdara teA sUkSma tattvajJAna ane sUkSma vijJAnavidyA dharmakathAnuyAganA mizraNa sAthe che, paraMtu krIzrIana dharmanuM dharmazAstra bAIbala ke jenI ma Mdara, te je samaye lakhAyuM te vakhatanA leAkeAnI nItienI vyAkhyA pramANe nItinI kathAonA prasa MgA ane nItinA keTalAMka vacane che; chatAM tenA mAnanArAenI azraddA thatI nathI. jo tattvajJAnIone tene mATe samAlAcanA karavAnuM kahevAmAM Ave te tene bhAgyeja tevidyAviSayaka (Scientific) graMtha tarIke gaNe; eTaluMja nahI paNa atyAranI keLavaNI pAmelAene te vakhate eTale sudhI lAgo Ave ke tevA graMtha atyAranI vidyAthI saMskArita tharela kAI paNa sAdhAraNa lekhaka paNa lakhI zake. Ama lAge tevuM chatAM atyAre bAibalanI zraddhAmAM rahenArA mANasAnI saMkhyA kaiTalI che ? duniyAnI vasatIne lagabhaga ardhoaradha bhAga eTale ke 60 karoDa manuSyeA che. atyAranA saMskAro vALA mANasAne game tema lage chatAM e bAibalanI edha zraddhAmAM rahenAra kevA kevA purUSA thayA che ? igleMDanA marahuma pradhAna mI. gleDasTana bAIbalanA bhakta hatA; IMgleMDanA rAjakavi lorDa TenIsana paNa teja varganA mANasa hatA. ane tevA asaMkhya vidvAneA tene mAnanAra hatA ane che. AnuM kAraNa zuM ? je graMtha eka sAmAnya lekhakanI kalamathI lakhAi zakAvA yeAgya che tene AvA meATA vidvAno krama bhaktipUrvaka mAnatAM ? ane mAne che ? mAtra te vacanAnI sAdI ane saraLa bhASAthI kAMi Adha zraddhA echI thatI nathI. vArasArUpe janmelI edha zraddhAthI tene te vidvAnA eka pavitra graMtha tarIke mAnatAM ane mAne che, AthI paNa Azcarya upajAvanArI bInA che. rAIsa DevIsa nAmanA AdhamArganA zAstranA samartha abhyAsI Adha dharmanA siddhAMtanA uMDA jJAna chatAM khAibalanA bhakta hatA. vedazAstranA abhyAsI ane ApaNA jainatrAnA aMgrejImAM tarajumeA karavAnI zreNI ( Sacred Books of the East) ne adhipati prophesara meksamUlara ane atyAre vidyamAnu prAfesara harmana jekAbI jainazAstrAnA abhyAsI hatAM balkhalanI edha zraddhA taLe che. A zuM batAve che ? pAne je purUSane viSe edha zraddhA AdhazraddhA vArasArUpe utarelI che te Adha zraddhA manuSyAmAM manuSyA bhAgyeja tenAthI svataMtra thAya che. e edha zraddhALu graMthakRti eka sAmAnya vidvAna lakhI zake tevI che ke gaMbhIra tatvajJAnavALI che tenA vicAra na karatAM, mAtra peAtAnI edha zraddhA upara jIve che. janmathI karelI che athavA je evI gADha thai jAya che ke, manuSyA pachI te purUSanI krIzrIana dharmanA pustaka mATeja Ama che ema nathI. badhAM dharmAne mATe Amaja che. bahu dharmanA pustakAnI racanA ane dharma vArtAonA prasa Mgo lagabhaga jainiyAnene maLatAM che, chatAM khAddhadharmIe kAM pAtAnA zAstrathI azraddhALu nathI thatAM ? Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 kurAnane mATe dAkhalA lyeA. te paNa AveAja anubhava thaze. zrImad bhAgavata jevAM mAtra kalpanAnI mUrtirUpa lAgatAM puratA vAMcIne leAkeA krama azraddhALu thavAne badale 'kimacaMdra ane bAbu siMha jevA purUSo utpanna kare che ke je zrImad bhAgavatanuM kharUM svarUpa samajAvI jagatne cakita karI de che ? potapotAnA dharmavALA AvA pustAmAM zraddhAthI rahe che eTaluMja nahIM, paraMtu khIjAM darzane ane dharmAMvALAM, prAcIna graMtheAnI sAdI ane kalpanAe bharelI racanA lAge chatAM tenA je mULa purUSa tenA pratye meTAM mAna ane zraddhAthI jue che. jue. Aje yuropa amerikAmAM ekalA khAibalanA praNetA purUSa jIsasa krAsTaneja ekalA mahAtmA tarIke svIkAratAM nathI. tyAMnA leAkeA, zrImahAvIra svAmI, yuddha mahArAja, krAisTa, mahemada pegambara, jarathAstha, zrIkRSNa Adi purUSAne asAdhAraNa purUSA tarIke oLakhI temane mAna Ape che. jo A purUSonI graMthakRtionI upalaka racanAja joi hAta tA kadApi tene tevA asAdhAraNa purUSA tarIke mAnata nahIM. teenA hRdayA joi temane asAdhAraNa purUSA mAnyAM che, ane mAne che. A uparathI, trAnI bAhya racanAe jeene sAdI lAgatI hoya ane tethI tene bharama che tema kAyama rahevA devA joe ema jee mAnatAM heAya te joi zakaze ke, teo bhaya mAtra eka kalpanArUpe che. e bhagavAnanA vacaneAnu AMtarsvarUpa evuMja ghaTe che ke, je kAI dahADA azraddhALu na banAve, paNa parama bhakta banAve; ema amArI te pAkI pratIti che. ame upara bAibala saMbadhI hakIkata dArI che tethI . amane khATA svarUpamAM samajavAmAM nahIM Ave ema ame mAnIe chIe. amAre abhiprAya mAalane sarvathI vizeSa upakAraka che ema manAvavAnA nathI. paraMtu amArUM kahevAnuM rahasya ema che ke, mAIbala e sAmAnya nItinuM ane daMtakathAnuM pustaka lAge tevuM che chatAM svadharmanI Adha zraddhAthI je tene mAnanArAo che te tenI sAdI racanA joineja azraddhALu thaI jatAM nathI tyAre jainasUtreA teA vijJAna vidyA ( Science ), tatvajJAna ( Philosophy) ane nIti -- Morality )thI bharapura che, tenI bAhya paddhatithI mAhAtmya ghaTavAnA muddalaja saMbhava nathI. A rIte Agama prakAzanathI bALajIvAnI dRSTimAMthI mAhAtmya ghaTavAnA bhaya rAkhaveA asthAne che ema jovAmAM Avaze. jyAre AgamA vidvAneA pAse mUkAze tyAre upara varNavelA lAbhA thavAneA sArI peThe saMbhava che, Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 AgamaprakAzanane adhIrajapUrvaka Agraha zA mATe? keTalAka taraphathI amane ema kahevAmAM AvyuM che ke, AgamaprakAzanane aMge lekamata haju joIe teTale taiyAra nathI ? chatAM tamane tene Agraha zA mATe che ? ame kahIe chIe ke amAre te saMbaMdhIne Agraha te che, paraMtu te upalaka dRSTie avelekanArane adhIrajavALo Agraha lAge tevo paNa che. amAro Agraha zA mATe che tene joke amoe amArI tA. 1-8-13 nI yAdImAM khyAla Apyo hato, paraMtu tethI joIe teTalI spaSTatA samAjanA mana upara thaI hoya evuM amane dekhAyuM nahIM. amArI ukta yAdImAM amoe kahyuM hatuM ke " atyAra sudhI jinAgamanuM zuddha prakAzana be kAraNethI yathAyogya pragati pAmyuM nahotuM. eka te ApaNAmAM vidyAviSayaka khIlavaNI bahu ochI hatI, ane bIjuM ApaNAmAM rUDhibaMddha evA saMskAro utarI AvyA hatA ke, Agama prakAzana thAya nahIM. vidyAviSayaka khIlavaNInA kAraNe A rUDhibaddha saMskAro ApaNAmAMthI ghaNuM ochA thayA che, paraMtu sarvathA te gayA nathI. je gatipUrvaka vidyAviSayaka khIlavaNa dezamAM thatI cAlI che te gatipUrvaka cAlu rahe te ochAmAM ochA pacIsa varSa A rUTibaddha saMskAra sarvathA javAne joIe. A prakAre 25 varSa sudhI rAha jotAM, AvA kAryanI sAme eka moTo bhaya AvI ubho rahe tema che. dharmacusta varganI eka evI pharyAda cAlu thaI che ke, pazcima bhaNInI keLavaNIthI tarUNa jamAno nivRtti mArga karatAM pravRtti mArge vizeSa vadhyo jAya che. je gatie te vadhyo jato mAnavAmAM Ave che te gatinI gaNatrI dhyAnamAM letAM, pacIsa varSa pachI hamaNAM karatAM bahupaNe pravRtti mArge zuM caDhI na jAya ? ane caDhI jAya te rUDhibaMdha saMskAre sarvathA jAya tyAM A navo bhaya A mahAna kAmanI sAme AvIne ubho rahevA zuM saMbhava nathI ? A dRSTi letAM, atyAranA samayaja A kAryane aMge sarvathI sAre che, kAraNa ke pazcima bhaNInI keLavaNI pAmele varga haju nivRtti ane pravRtti mArganA saMskAronI madhya sthitimAM che. " je deza, samAja ke dharma, pitAnI bhaviSyanI sthitine ochAmAM ochA eka jamAnA pahelAM-agAu, khyAla-mApa karI zake tevA saMtAno utpanna karatAM nathI, te deza, samAja ke dharma pitAnA bhaviSyanuM hita sAcavavAmAM avazya benasIba rahe che. dareka deze, dareka samAje ane dareka dharma pitAne viSe evA saMtAno utpanna thayelA IcchavA joIe ke je agAuthI pitAnA bhaviSyanA hitAhitanI sthitine khyAla karI laI te prakAranAM sAdhana taiyAra karAvI zake. - koI paNa vicakSaNa-jainine lAgavuM joie ke, ApaNI jaina samAja ane dharmane viSe evAM saMtAne bahuja alpa jovAmAM Ave che ke je jaina samAja ane dharmanI ochAmAM ochI eka jamAnA pachInI sthitine khyAla-vicAra-mApa atyAre karI laI te prakAre taiyArI karI levA mATe samAjane agamacetI ApatA hoya ame amArI ukta yAdImAMthI je bhAga upara TAMge che te saMbaMdhamAM pukhtapaNe vicAra karanArI cheDIka saMkhyA ApaNAmAM hoya to bhale ema A prasaMga mATe bahAra AvelA vicAro parathI amane anubhava thayo che. ApaNI samAjamAM jeo pitAne agresaro tarIke oLakhAve Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, ane samAja tema oLakhe che, temAMnA keTalAkanA vicAro amArI pAse Avyo che, te joIne amane emaja thAya che ke amArI samAjane je agresarethI dorAvAnuM sUjita thayuM che te vIzamI sadImAM chatAM cAdamI sadInA vicArovALA hoI amane te samayanA vicArapravAhamAM calAvavA mathe che. AvI sthiti hoI, amArA bhaviSyanA hitAhitanI agamacetI karAve evA saMtAnonI amArI samAjamAM kyAMthI AzA rAkhI zakIe ? jeone samagra hiMdanI paristhiti jovAnI Teva haze teone jovAmAM AvyuM haze ke dezamAM eka cheDAthI bIjA cheDA sudhI keLavAyalA vargamAM evo vicAra baLavAnapaNe vartI rahyA che ke bIjI badhI bAbatano khyAla bAju para mUkI, dezanA tarUNane evI keLavaNI Ape ke jethI dezanI ArthIka AbAdI thAya. vyavahArane aMge A vicAra varte che eTaluM ja nathI paNa paramArthane aMge paNa Aja prakArano vicArapravAha thaI rahyo che. paramArtha, dharmAdA, paropakAra Adi arthe jeo potAnuM dravya vAparavA mAMge che teo paNa dezanI AbAdI thAya tevA prakAre janAo karAve che. marahuma jamazedajI tAtA, DaoNkaTara rAzavihArI ghoSa, Adi purUSoe je bAdazAhI sakhAvata karI che te paNa A dizAmAM ja karI che, ane AvIja dizAmAM, paramArtha arthe jeo dravya vAparavA mAMge che teone vAparavAnI salAha ApavAmAM Ave che. TUMkamAM kahevAne hetu evo che ke atyAre sarvatra evI buma (cry ) che ke jethI mAnava jAtinuM " vyavahArU bhaluM " (practical good ) thAya te raste dharmAda thavo joIe. Agama prakAzanane mATe rakama kADhI ApanAra gRhastha mI puMjAbhAI hIrAcaMdane paNa A jAtanI aneka sthaLethI bhalAmaNa thaI hatI. vyavahArU bhaluM " ( practical good ) karavAnI atyAre je buma che te be kAraNethI dinapratidina vadhatI ja javAnI. eka te hadanI ArthIka sthitinI nabaLAI ane bIjuM atyAranI keLavaNIthI dharmAdAnI vicArAyelI paddhati. atyAranI dharmAdAnI e paddhati che ke jethI mAnava jAtane vyavahAramAM lAbha thaI zake te dharmAde yogya che. A be kAraNothI ja vyavahArU bhaluM " karavAnA saMskAre eTalI hada sudhI vadhavA pAmavAne atyArathI ja e saMbhava dekhAya che ke, jemAM pratyakSa " vyavahArU bhaluM ' nahIM dekhAya evA dharmakAryone aMge thatAM dharmAdA caMne ugatI prajA mAtra dravyane geravyaya (mere waste of money) tarIke ja gaNaze. ame ema kahyuM ke jenAthI pratyakSa hita nahIM dekhAya evA dharmAdA kharcane mAtra dravyane geravyaya gaNaze evI hada sudhI "vyavahArU bhalA "( practical good ) nA saMskAre bhaviSyamAM pahoMcaze. zA mATe bhaviSyamAM? atyAre paNa tevA saMskAro kayAranAya utpanna thaI cUkyA che. atyAre thoDIka saMkhyA keLavaNI pAmelA mANasonI cheH jayAre bIjA prakAranI evI saMkhyA che ke AvA kArya pAchaLa thatAM kharcane mATe amane kahe che ke AvA kArya karavAmAM " thoDuMka bhaluM " ( little good ) che. evA kAma pAchaLa kharca karavuM joIe ke jethI " vyavahArU hita" ( practical god) evuM joIe ke jethI "vadhAre bhalA " (greater good ) ne niyama sacavAya. arthAta Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyAre evA keLavaNI pAmelA mANaso maLI Ave che ke jeo sAhityaviSayaka Adi dharma vRttiomAM "thoDuMka bhaluM " jue che ane jemAM mAnava jAtane pratyakSa lAbha thAya tevA kAryane vizeSe Icache che. A bIjA varganA mANaso karatAM jeo AvA prakAranA kAryane mAtra dravyane geravyaya gaNe che evAM mANasonI saMkhya thoDI che. A saMkhyA gheDI chatAM te hamezAM vadhatI javAnI, kemake pazcima bhaNInA dezomAM buddhi grahaNa kare teja prakAramAM samAjano vyavahAra hoya tene dharmatarIke oLakhavAmAM Ave che. AvA prakAranA vAdane Rationalism kahevAmAM Ave che. yuropa ane amerikAnI aMdara evI aneka saMsthAo utpanna thaI che ke je mAtra dharma tene kahe che ke je buddhine grAhya thaI zake. A vicAranI tyAM eTalI badhI asara thavA pAmI che ke kizrIana Adi karoDo manuSyonI saMkhyA dharAvatA dhamaeN bhayamAM paDayA che ke A no vAda, tenA (kizrIana Adi dharmonA ) pAyA hacamacAvI mUkaze-DAmADoLa karI nAMkhaze. A navA Rationalism vAdanI havA ApaNA dezamAM kyAranI AvI pahoMcI che. ApaNA dezanA ghaNuM keLavAyelA tarUNo e vAdane mAna ApavA lAgyA che, jyAre dharmava dene mAtra khyAlIvAda (Sentimentalism) tarIke oLakhe che. te atyAre " vyavahArU bhalA" (practical good) nA saMskAro che te jyAre Ralionalism vAdanA sahavAsI thaI vardhamAna thavA mAMDaze tyAre ApaNuM dezamAM evA ghaNA keLavAelA tarUNo nIkaLaze ke je dharmasAhityaviSayaka dharmAdA kharcane "mAtra dravyane gerabaiya" gaNavAnA. atyAre je svarUpa A vicAranuM jaNA che te eka jamAnA pachI vadhIne keTaluM jaze te, jeo "jagata vicAronA avalokana karanArAo" che te kahI zake tema che. A amee AlakheluM citra najaramAM rAkhavAnI bhalAmaNa karI have eka bIjuM citra AlekhIe chIe. ApaNA dezamAM keLavaNI pAmele varga (Educated class) bahudhA e vicAra dharAvato thayo che ke vicAra zunya durAgrahI vicAro na joIe. khuda nAmadAra gAyakavADa sarakAre AvA bhAvamAM eka jana pariSadane lakhyuM hatuM. AgAmalaka dharma vicAra na joIe evI bhAvanA dina pratidina vadhatI jAya che; ane te vadhatI javAnI. AjJAmUlaka vicAro na joIe ethI AjJAmUlaka dharmapararUcI ochI thavAnI e vAta bAjue mUkI atyAre amAre te prasaMga eTalA mATe deravo paDyo che ke, darAmalI (Dogmatic) vicArane nahIM svIkAranAra A keLavAele varga. "Agama prakAzana thAya nahIM", athavA "gRhasthothI AgamanuM mAtra zravaNa thaI zake, vAMcana thaI na zake " evA vicAra svIkAravAnI nA pADe che. AvA vicAro dharAvanAra varga eka jamAnA (trIza varSa ) pachI ghaNo moTo vadhI javAne e niHsaMzaya vAta che. atyAranA saMjogo jotAM eTaluM te tarata anubhavamAM AvI zake evuM che ke A paNe pazcima taraphanI keLavaNI lIdhA vinA have ke rahyA nathI. Aje je pramANamAM e keLavaNI che te pramANu karatAM eka jamAnA pachI te keLavaNI ghaNI vadhavAnA dareka saMbhava che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTa A vAta paNa satya che ke ApaNA AdheDa ane vRddhonI jagee trIza varSa (eka jamAno-Generation) pachI tarUNo Avaze. e tarUNAnA hAthamAM samAja ane dharma ane bIjI tamAma prattiono adhikAra jaze. amane ema kahevAmAM Ave che ke, keLavaNInA pratApe durAgrahI (Dogmatic ) vicAra ochA thatA hoi, jyAM sudhI moTI saMkhyA durAgrahI- (Dogmatic) vicArothI pratikULa vicAro dharAvanArI thAya tyAM sudhI Agama prakAzanane vicAra karavAnI adhIja karavI nahIM. amane vaLI ema kahevAmAM Ave che ke atyAre AjJAmUlaka vicArenA zraddhALuo " Agama prakAzana thAya nahIM, zrAvakothI AgamanuM vAMcana na thaI zake-zravaNa mAtra thaI zake." evA vicAro dharAvatA hoI AgamaprakAzananI tarapheNamAM thatAM nathI; paNa jyAre AvA vicAro dharAvanArAo AdheDa ane vRddhAnI jagAe tarUNe Avaze tyAre AgamaprakAzananI badhAM tarapheNaja karavAnA; ane saraLatAthI Agama prakAzananuM kAma thaI zakaze. mATe Avo vakhata Ave tyAM sudhI DhIla karavI. Ama kahenArAone ame ema ema jaNAvavA mAMgIe chIe ke e vAta kharI che ke keLavaNInA kAraNe "Agama prakAzana thAya nahIM, gRhasthothI AgamanuM vAMcana na heya-zravaNa mAtra heya " evA durAgrahI (Dogmatic) vicAro jatAM raheze; paNa tevA vicAro jatAM rahe tyAM sthiti kevA prakAranI AvIne ubhI raheze ? ame ema kahIe chIe ke sthiti evA prakAranI AvIne ubhI raheze ke amArA tarUNone Agama prakAzanane aMge prayatna karavAnI ja buddhi nahIM thAya; kemake amArA tarUNo evA saMskAravALA divase divase vadhatA ja javAnA ke jeo (1) dezanI Arthika nabaLAIne kAraNathI (2) vyavahArU bhaluM (practical good) karavAnA abhiprAyathI ane (3) buddhigamyavAda (Rationalism)nA vicAronI asarathI dharmone mAtra khyAlI vAda (Sentimentalism) mAnI dharma sAhityane prakaTa karavA mATenA kharcane "mAtra dravyano nirarthaka vyaya " gaNavAnA abhiprAyavALA thaze. AvA abhiprAya dharAvanAra tarUNo-ke je tarUNonA hAthamAM eka jamAnA ( trIsa varSa pachI AdheDe ane vRddhAne sarva vahIvaTa avazya javAne-taraphathI evI AzA kayAMthI rAkhI zakAya ke, teo dharmasAhitya ( A sthaLe Agama sAhityanA ) prakAzananI darakAra karaze ? bhaviSyanI sthiti amane AvA prakAranI lAgatI hoI ame A dizAmAM prayatna karavAno samaya atyArane anukuLa che ema mAnyuM che, kAraNa ke pazcima bhaNInI keLavaNIthI upajatA saMskAro haju pitAnI maryAdita hadamAM che. atyAre pazcima bhaNInI keLavaNI lIdhela varga haju dharmanA vicAramAM sArI peThe zraddhALu hoI Rationalism nI asara taLe thaDeja mUkAyo che. bIjI taraphathI ApaNo rUDhIbaddha samAja ( Conservative Society ) potAnuM baLa batAvavA prayatna kare che, chatAM temAM kudaratI zithilatA AvI gayelI hoI. AvAM prayatnane ADe AvI zake evA saMjogo bahu ochA thaI gayA che. A kAraNathI paNa amane A samaya anukuLa lAge che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A samaya anukULa lAgavAnuM trIjuM kAraNa amane e lAge che ke, vyavahArU sthiti ( practical situation ) AvA prayananI tarapheNamAM che. rUDhIbaddha samAja potAnI pratikULatA game tevI rIte vAcAmAM dAkhave, paNa ATaluM te kharuM chuM ke, zuddha, saraLa dezabhASAmAM game taiyAra thAya te amArI samAjane te Agama lIdhA vinA chuTako nathI; kAraNa ke rUcivAna sAdhuo ane gRhastha zuddha ane deza bhASAmAM taiyAra thayelAM dharma sAhityanA jijJAsu haju ApaNe viSe vidyamAna che. ame saMpUrNapaNe mAnIe chIe ke AvA dharmasAhityanA jijJAsuo atyAre je saMkhyAmAM maLe tema che te saMkhyAmAM eka jamAnA pachI maLavAno bahu ocho saMbhava che. A sthitine ame vyavahArU sthiti ( practical situation ) kahIe chIe. upara dorelI hakIkata pachI amAre AgamaprakAzano Agraha adhIraja vALo nahIM lAgatA vakhatasarane ( timely ) lAgaze ema ame AzA rAkhIe chIe. A uparathI darzAvelAM kAraNo uparAMta haju amArI pAse eka vizeSa baLavAna kAraNa che. jeoe pAzcAtya kelavaNInA AraMbhathI te atyAra sudhInA samayano ItihAsa vicAryo haze teonA anubhavamAM AvyuM haze ke je saMkhyAmAM prathama munirAje utpanna thatA hatA, athavA gRhastha dIkSita thatA hatA, teTalA hAlamAM thatA nathIbIjuM e anubhavamAM AvyuM haze ke saMpUrNa pAzcAtya keLavaNI lIdhela manuSyomAMthI eka paNa manuSya dIkSita thayA nathI. A be vAta dhyAnamAM rahe te jaNAvuM joIe ke eka jamAnA pachI dIkSA lenArAonI saMkhyA ochI thaze, ane kelavaNI prApta vargamAMthI dIkSA lenArAnI te AzA ja lagabhaga nahIM jevI che. vastutaH sthiti AvI hovAno saMbhava hoI. ame ema mAnIe chIe ke, Agamane jevA samajavAvALA munirAje atyAre che tevA eka jamAnA pachI maLavAno bahu ocho saMbhava che. Ama hoI, Agama prakAzanane atyAre vidyamAna munirAjonA jJAnanI je sahAyatA maLe tema che. te bhaviSyamAM maLavAne ocho saMbhava che. dhI baeNe kaeNnIkale paNa atyAre vidyamAna munirAjanI saMsthAno lAbha levAnI amane salAha ApI che te amane kevaLa gya lAge che. vaLI jyAre vastu sAdhya (Inactical view ) laIe chIe tyAre paNa amane ema lAge che ke, AgamanA jANanAra ane tenA prakAzanane uttejana ApanAra tarIke atyAre jeTalA munirAjo nIkaLaze teTalA eka jamAnA pachI nahIM nIkaLe. kAraNa pazcimanI keLavaNI tevA munirAja utpanna karavA de eja saMzayAmaka che ema ame upara batAvyuM che. amArI sanmukha AvA saMjogo ubhAM rahetAM ame A sAhasa upADavAnA prayatna tarapha dayA chIe; eTale ke ame mAnIe chIe ke Agamano uddhAra karavA mATe je A samaya anukaLa che te anukuLa samaya bhaviSyamAM nahIM rahe. evI vastu sthiti ( practical situation) amane lAgatAM ame A kAryane aMge Agraha rAkhIe chIe. amArA je mitro amane khyAlI bhaluM" (Sentimental good) karavA karatAM vyavahAra bhaluM" (practical good) karavAno prayatna zIla thayelA jovA icche che teone ame mAnapUrvaka jaNAvIe chIe ke, amane evI pratIti che ke manuSyajAtane "vyavahAra bhaluM" Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 karavAne mATe IMtejAra rahevAnuM che to amo IcchIe chIe te " vyavahArU bhaluM" zIkhaDAvanAra A zAstro hoIne ja ame tenA pratye prerAyA chIe. A zAstroe je dayAnA siddhAMna ApaNAmAM janmAvyo che te dayAne siddhAMta barAbara samajAvanAra zAstro jagata mAM haiyAta haze te ja "vyavahArU bhaluM"( practical good ) karavAnI buddhi Avaze; jaDa-vAdAtmaka (Materalistic ) ke buddhivAdatmAka ( Rationalistic) zAethI "vyavahArU bhaluM karavAnI buddhi A zAstro jeTalI nahIM utpanna thAya ane ame anubhava pUrvaka mAnIe chIe. '"muMbaI samAcAra" patre amArI A yojanAnA saMbaMdhamAM potAnA tA. 12 mI sapTembara 1913nA aMkamAM pitAnA " jaina" lekhaka dvArA eka laMbANa lekha lakhAvyo che. A samaya A kAryane aMge sauthI vizeSa anukaLa che evI amArI mAnInatAne aMge A prakhyAta patra nIce pramANe vicAro darzAvI, amArA vicArone anumodana Ape che - - " janAnA jakAeja pitAnA vijJaptipatramAM kabula rAkhyuM che tema A samaya AvI hIlacAla upADI levAne mATe sauthI anukaLa che ane tene have DhIlamAM nAMkhavAthI nukazAna thavAno je saMbhava te batAve che te mAtra A sUtranA grAhakone samajAvavA mATeno nathI; paNa temanI kharI sthitinuM avalokana karanArI che. teo tadana vAjabI rIte jaNAve che tema AgalA jamAnAnA je rUDhIbaddha saMskAre A jAtanA kAryane ane bIjA aneka sudhAraka kAryane naDatararUpa che te tadana adazya thavAne mATe haju bIjAM pacIza ke vadhu varasa joIze; ane te tadana adazya thatAM sudhI dareka sudhArake khIlavaNInA kAryane abharAIe caDAvI rAkhavuM pAlave tema nathI. bIjAM pacIza varSa sudhI rAha jovAnuM pasaMda karavAmAM AvatAM eka navA bhayanI je gaNatrI temaNe karI che te kaha5nA karatAM dIrdhadaSTine vadhAre AbhArI che. teo jaNAve che ke "dharmacusta varganI eka evI pharyAda cAlu thaI ke pazcima bhaNInI keLavaNIthI tarUNa jamAno nivRtti karatAM pravRtti mArge vizeSa vacce jAya che. je gatie te vadhyo jato mAnavAmAM Ave che te gatinI gaNatrIdhyAnamAM letAM pacIsa varSa pachI hamaNAM karatAM bahu5Ne pravRtti mArge zuM te caDhI na jAya ! ane caDhI jAya te rUDhIbaddha saMskAro sarvathA jAya tyAM A navo bhaya A mahAna kAmanI sAme AvIne ubho rahevA zuM saMbhava nathI ? A gaNatrI A kAryanI najare jotAM tadana vAjabI che." ATale bhAga chapAyA bAda bhaviSyanI sthitinuM je citra ame doryuM che, te citra kalpanArUpa nathI paNa vAstavIka che tevuM sAbIta karanAro eka vizeSa purAvo maLe che. yunIvarsiTInI aMdara paMDitanI parIkSA laI teone DIgrIo ApavAnuM kAma yunIvarsiTIoe mAthe levuM evI eka darakhAsta yunIvarsiTInI aMdara mukAI che. tenI virUddhamAM atyAranA saMskAra pAmelA keTalAka vidvAno thayA che. evA virUddha thayA che ke AjathI so varSa upara kene kalpanA paNa na hoya ke hIMdu saMtAnone paDatenI saMsthA e nirUpayogIja nahIM paNa hAnIrUpa lAge. punAnI pharagyusana kolejanA prInsIpAla ane sInIyara reMgalara ena. mI. prAMjape A darakhAstanI virUddha thatAM nice pramANe bAlyA hatA -- Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 yunIvarsITIe jyAre jyAre jJAnanI navI navI zAkhAo dAkhala karI tyAre tyAre te dAkhala karavAne mATe udAra zikSaNane kAraNe dalIla karavAmAM AvI hatI. mArA abhiprAya pramANe paMDita ane molavIonuM paraMparAthI cAlyuM AvatuM zikSaNa hajAra zikSaNa nathI. paMDita yuropI vidvAno ane bIjAone ghaNuM upayogI haze, paNa temane uttejana ApavuM te udAra zikSaNane uttejana ApavA jevuM nathI. jyAre teoe vepAranI phekalTI dAkhala karI tyAre te lekepayogI che evI dalIla karI na hatI. paNa vANijayanI uccatara zAkhAone abhyAsa e udAra zikSaNa che evI dalIla karI hatI. parApUrvanI zikSaNa paddhati bharavAnI zakti khIlave che, ane asaMkhyavAra yAdadAratIno atizaya upayoga karyAnI paddhati vakhoDI kADhelI che. bharaDudAsa e kaMI kharA keLavAyelA manuSyo nathI evuM DA. bhaMDArakareja kahyuM che. have je ema kahevAmAM Ave ke jIvatAM paMDitonI yAdadAstImAM je jJAnano bhaMDAra bhareluM che te kImatI che, to navI prajAne te bharaDavAnI pAchI pharaja pADavA karatAM te lakhI kADhavAne paMDItone uttejana ApavuM joIe. teone jeTaluM khabara che teTaluM teo lakhI kahADe to temanuM jJAna khuTI jaze ane parApUrvanI zikSaNa paddhatine uttejana ApavAnI jarUra raheze nahi. ghaNA paMDito potAnA chokarAone Adhunika zikSaNa Ape che mATe tethI jaNAya che ke paMDito pitAnA zikSaNanI kismata ochI gaNe che. ane purAtana jJAnanA himAyatIo paNa pitAnAM bacAone Adhunika paddhati choDI junI paddhati grahaNa karavAnuM uttejana Apaze nahi purAtana parApUrvathI cAlI AveluM zikSaNa ane hAlanuM zikSaNa eka bIjAne goThatuM Avaze nahi. hAlanA vicAronI kasoTImAM junuM zikSaNa TakI zakaze nahi." je vicAravALI keLavaNI mA. prAMjapee lIdhI che te ja vicAranI keLavaNI atyAre sAmAnyapaNe sarvatra levAya che, ane jainenA saMtAno paNa teja keLavaNImAM uchare che ane bhaviSyamAM ucharavAnA. je paddhatinI keLavaNIthI mI. prAMjape atyAre saMskRta jJAnanA phelAvA virUddha thayA che tevIja paddhati upara zIkSaNa lete ApaNo hAlano yuvakavarga bhaviSyamAM, ApaNuM dharma vicAro saMbaMdhe tevI virUddhatA darzAve e zuM saMbhavIta nathI ? ane te saMbhava ubho thavA pAme te dharmasAhItyajJAna teonA hAthe uddhAra pAme e zuM saMbhavIta che ? A rIte ame atyAranA vicAravAtAvaraNanI asara bhAvamAM zuM thavA gya che tenA vicArapUrvaka A kArya hAtha dharyuM che. saMzodhana ane bhASAMtaranI zuddha, amane jANIne saMtoSa thAya che ke, gRhasthone mATe AgamanuM vAMcana sarvathA pratibaM dhamAM hovuM e atyAranA badalAyelA saMjogomAM lAbhadAyaka nathI evI ghaNuM jainabhAIonI mAnInatA have thayelI che. Ama chatAM teonA manane viSe ema rahe che ke, AgamanA saMzodhana ane bhASAMtaronI zuddhi barAbara rahevI joIe. A saMbaMdhamAM ame jaNAvavA AjJA laIe chIe ke, ame-amArAmAM-mANasa jAtamAM jeTalI zaktio-sAdhano heya teTalAM kAme lagADavAmAM pachAta nahIM paDIe. amArI javAbadArI (Responsibility) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne amane pUNe khyAla che. ame sArI peThe jANIe chIe ke, zrI prabhunA eka vacananuM paNa amArI bedarakArI ke ravachaMdathI anyathA prarUpaNa thayuM te amAre aneka karmo bAMdhavA paDaze ane tenuM phaLa bhogavyA vinA anya koI upAya nathI. A sthaLe eka vAta kahevAnI che. saMpUrNa te zrI sarva ja che. mANasa jAta bhUlane pAtra che; eTale saMpUrNatAne amane phAMkA nathI. " sarvotkRSTa sAruM " ( great et good ) karatAM " vadhAre sAruM greater good " nA niyamane anusarI amAruM kAma taiyAra thayeluM jovAnI buddhi rAkhavA samAjane vinaMti che. buddhinI maMdatAthI kaI deSa thavA pAme to niMdajo nahIM, paNa sudhArajo. eTaluM yAda rahe ke, bIlakula nahIM thAya tenA karatAM thoDuM paNa thaze te teTale lAbha thaze, eka vakhata bhUla thaze te bIjIvAra sudharaze. A daSTie jovAthI Apane nirAza nahIM thavuM paDe. bhASAntaranI zuddhi mATe amArI sarva zaktio kAme lagADavAnuM ame kahyuM che chatAM e daSTi rAkhajo ke, jJAnI ane temAM paNa saMpUrNa jJAnInA vacanane e prabhAva hoya che ke, tene lAbha maLe che. ene eka dAkhalo ApIe. prophesara maNIlAla nabhubhAIe AcArya bhagavAna zrImad haribhadra sUrinA "padarzanaamuccaya ' graMthanuM bhASAMtara karyuM che. e bhASAntaramAM keTalIka bhUla rahevA pAmI che e kharuM che, paraMtu te vAMcIne ghaNuM keLavAelA tarUNa jainene te camatkArIka pustaka lAgyuM. te pustaka ya kilahi sealidali gedich} 2404124 ( Comparative study of philoKophy ) ne lAyaka lAgyuM. A uparathI svabhAI gAvIMdajI mepANIe tenuM aMgrejImAM bhASAntara karavAnuM kAma teo IMgleMDa gayA, tyAre eka pAzcAtya vidvAnane eka hajAra rUpIAnA lavAjamathI soMpavAnI goThavaNa karI hatI. mI. mepANInA svargavAsa pachI tenuM zuM thayuM te haju jANavAmAM jo ke AvyuM nathI. je pro. maNalAlanuM bhASAntara gujarAtI bhASAmAM na thayuM hota, te tarUNa jainane upayukta camatkAra lAgyo te lAgavAne kadApi paNa prasaMga Avataja nahIM. bhASAMtaramAM niSpakSapAtatA-sava gacchAo-sthAnakavAsI sudhAMe nizciMta rahevuM. AgamanAM bhASAntare kevaLa niSpakSapAta ane madhyastha ja thavAnAM. koI paNa gacchanI mAnInatA daDha karavAnI buddhie athavA koInI mAnInatAnuM khaMDana karavAnI buddhie bhASAMtaro nahIMja thAya. mAtra sAhityadaSTie bhASAzAstra ( Science of languages ) ane bhASAvivekazAstra ( Philology ) nA niyamAnusAraja bhASAMtara thavAnA. eTaluM paNa smaraNamAM rahe ke, sarva gacchone raMjana karavAnI buddhie arthone kRtrima banAvavAmAM nahIM Ave. bhASAzAstra ane bhASAvivekazAstra jema artha karavAnuM pharamAvatAM haze te ja pramANe ghaTAvavAmAM Avaze. koI prasaMge evAM hoya ke jyAM eka zabdanA jUdA jUdA artho thatAM hoya tyAM AgaLa judA judA vidvAnonA karelA artha abhiprAya sAthe tathA saMskRta, prAkata, pAlIAdi kaSonI zAkho sAthe ApavAmAM Avaze. kahevAno matalaba ke, mAtra sAhityadaSTi ( Turely literary point of view )thIja artho bharAze. koI ga7ne vinA kAraNe raMjana karavAnI buddhie ke, koI gacchanA khaMDanamaMDananI buddhie arthe bharAze nahIM. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArI yojanAmAM 45 Agamo prakaTa karavAnI khabara apAI che tethI sthAnakavAsIbhAIo ke jeo 3ra satro mAne che teone viSe evo khyAla thayelo saMbhaLAyelo che ke, zrI vItarAga mudrAnA avalaMbana lenAra gacchonA pakSapAtamAM ane sthAnakavAsIonAM apakSapAmAM artho thaze. amAre ahIM A saMbaMdhamAM vetAmbara saMpradAyanA sarvagaccha-sthAnakavAsI sudhAMne spaSTa kahI devAnuM ke, amArAM bhASAMtara koI paNa gacchanA khaMDanamaMDana arthe nahIM, paNa bhASAzAstra ane bhASAvikazAstrArAe mAtra sAhitya daSTieja thavAnA evI nizcitanA rAkhavI. amArA vicArakezamAM ame pakSapAtane rAkhavAnI IcchAja svaya karI nathI. TUMkamAM zrI vItarAgaddhAnuM avalaMbana lenAra go ke avalaMbana nahIM lenAra gacchAne khoTI rIte raMjana karavAnI buddhie artho bharAze nahIM. satyane pakSapAta raheze. pakSapAtane pakSapAta nahIM thavA pAme. amArAM saMzodhana ane bhASAMtaramAM zuddhi tathA niSpakSapAtatA rahI zakaze ke kema tenI ekaja kasoTI ( Test ) che, jeo eka meTI rakama A kAma pAchaLa kharce che chatAM yejanA AgaLa calAvavAne mATe ane mULa muDIne hAni na pahoMce teTalA mATe taiyAra thayelAM Agamane vikraya karI pAchAM nANuM vasula karavA mAMge che, eTale bhASAMtaramAM je zaddhi ane niSpakSapAtatA na raheta vecANa thaI nANAM pAchAM vasula kema thaI zake ? vastu sAdhyadaSTi (practical point of view)thI A vAta vicAravAmAM Ave te khAtrI thavI joIe ke, amAre zuddhi tathA niSpakSapAtatA mATe saMpUrNa kALajI rAkhyA vinA chuTako nathI. jaina munirAje ane AgamanuM sAdhana tathA bhASAMtaranuM kArya bahu ThekANethI evI sUcanAo thaI che ke, Agama saMzodhavAnuM ane AgamanuM bhASAMtara karAvavAnuM kAma muni mahArAja pAse karAvavuM joIe. amArA munimahArAjene amArI tA. 1-8-1913 nI yAdImAM ame AvuM kArya teozrI mAthe le tene mATe jAhera rIte AmaMtraNa karyuM che. ApaNuM munimahArAjonA jainadharmanA tatvajJAnanA anubhavane ane jaina paribhASAnA sAMketikapaNAno lAbha jeTalo banI zake teTalo meLavavAnI amane pUrNa jijJAsA che; ane teTalA mATe ame tevo prayAsa karyA vinA nahIM rahIe. eTalu nahIM paNa ame atyAra sudhImAM tevI keTalIka goThavaNa karavA zaktimAna paNa thayA chIe. Ama chatAM amAre nitApUrvaka jenasamAjane vinaMti karavI joiejema bahArathI dhAravAmAM Ave che tema jaina muni mahArAje AgamanuM saMzodhana ane bhASAMtara karavAnuM kAma niyamita ane vyavasthApUrvaka karavAnuM mAthe laine sAMgopAMga pAra utAre tema che ke nahIM te bAbatanI samAje khAsa tajavIja karavAnI jarUra che. saMpUrNa saMzodhana ane mAgadhI saMskRnuM saMpUrNa zuddha anuvAdanuM kArya karI zake tevA munirAjanI ApaNAmAM keTalI saMkhyA che ? je saMkhyA heya te saMkhyAmAMthI keTalA munimahArAjo sthiticustapaNathI mukta hoI AvAM kAryane anumodanapUrvaka hAtha dharI Agane saMzodhana ane bhASAMtara karI kArya sAMgopAMga pUrNa kare tema che ? e Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 Aphri bAbatenI tapAsa karI pachI AvI sUcanA karavI yAgya che ke nahI tene vicAra karavA ame samAjane AgrahapUrNAMka vinavIe chIe. Ama chatAM ame A sthaLe jAhera karIe chIe ke kAi paNu muni mahArAja bhagavatIjI ke khIjAM game tesUtranA sazodhananuM ane anuvAdanuM kArya hAya dharavA kRpA karaze te ame aMtaHkaraNapUrvaka upakAra mAnI tema karAvavA taiyAra chIe. teo taraphathI kAI paNa mUtranuM saMpUrNa zuddha sa MzAdhana ane bhASAMtara karavAnuM mAthe levAmAM Avaze te ame dareka jAtanI teozrI kaheze te sAmagrI pADIzuM ane taiyAra thaye chapAvI prakaTa karIzuM. pUrI chevaTamAM niti. A rIte judA judA keTalAka abhiprAyAnA sabaMdhamAM ame amArA vicAra raju karyA che. je prakAranA amArA vicAre che tene anusarI A kArya ame hAtha karyuM che. e kahevuM AtmazlAdhArUpa che ke, A kArya ame samAjanA hitane draSTimAM rAkhIneja hAtha dharyuM che chatAM kahevuM yeAgya che ke A mahatvanA kAryane aMge amAre je kAMI bhAga Apave paDaze te najaramAM rAkhI amArA prayatna tarapha sahAnubhUti rAkhavI ke nahIM te vicAravAnu kAma samAjanu che. mANekacAka, amadAvAda 1-11-1913. manasukhalAla ravajIbhAI mehatA. mAnada kAryabhArI, zrI jinAJama prakAzaka sabhA. zrI satyavittva prInTIMga presamAM grA. sAMlacaMda harIbhAle chApyA --amadAvAda. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDItA ane zAstrIonI agatya. 1. jaina dharmanA sAhityathI paricita ane saMskRta tathA adha mAgadhInA 'cA jJAnavAna paDitA ane zAstrIonI A sabhAnA kAryane aMge jarUra che. 2. A paDatA ane zAstrIoe, zrI jinAgamA saMzAdhavAnu' ane ane tenu gujarAtI anuvAdanuM kArya, sabaeDITarA (upasa'pAdakeA) tarIke karavAnu che, 3. jeo AvA kAthI sArI rIte paricita hAya, jeAne saskRta ane ardhuM mAgadhI, tathA gujarAtI ke DhIDha bhASApara saMpUrNa kAbu DAya teoe peAtAnI lAyakAtanA pramANapatro sAthe pagAranI mAMgaNI sAthe pAtAnI arajIe nIcene zIranAme mAkalavI. 4. jene A viSayanA vizeSa abhyAsa hAya teoeja arajIo karavI. sAmAnya jJAna dharAvanArAonI agatya nathI. amadAvAda, mANekacAka, tA. 1-11-1913. manasukhalAla 20bhAi mehatA. mAnada kA bhArI,-zrI jinAgama prakAza,--taMtrI, 24 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinAgamaprakAzakasabhA. khabara. A sabhA taraphathI tA. 1-8-1913 ne roja eka yAdI bahAra pADavAmAM AvI hatI. A yAdImAM zrI jinAgamamAM suprasiddha sUtra zrI bhagavatI sUtra mULa mAgadhI pATha, saMskRta TIkA tathA te baMnenA gujarAtI bhASAntara sahita rU. 30-0-0 ( paTeja juduM ) nI kImate saMvat 1969 nA bhAdaravA zuddha purNImA sudhImAM yogya grAhakasaMkhyA thaze te taiyAra karAvavAnuM jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. amane jAhera karatAM saMtoSa thAya che ke, amane bhagavatI sUtranA A kImate yogya grAhaka maLavAthI A sUtra taiyAra karAvavAnA nirNaya upara AvyA chIe. jAhera vartamAna patro ane jAhera tathA khAnagI gRhasthA taraphathI amane evI sUcanAo thaI che ke, bhAdaravA zuda purNa mAnI mudata ghaNI TukI hoI te mudata laMbAvavI. teonI A sUcanAne anusarI amoe rU. 30-0-0 nI kImatathI grAhake noMdhavAnI mudata saMvat 1970 nA mahA vada amAsa sudhI la'bAvI che. mATe jeoe A kImatane lAbha levo hoya teoe have te mudata daramyAnamAM pitAnA nAma noMdhAvavAnI meharabAnI karavI. mANekacoka, amadAvAda. ) manasukhalAla ravajIbhAI mehatA. tA. 16--10--1913 ] mAnada kAryabhArI, zrI jinAgamaprakAzakasabhA.