Book Title: Jain_Satyaprakash 1952 01
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521683/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 FWL cImanalAla gokaLadAsa zAha . tA. 15-1-5ra amadAvAda varSa 17; aMka 4] [ kramAMka : 196 ACHARIA SRI KAILASSAGARSURI GYANWANDIR SHREE MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA Koba, Gandhinagar - 382 007. ph (879) 23276252 2327 62-05 Fax : (079) 23276249 For Private And Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 666 viSaya-darzana viSayaH lekhakaH 1. jaina saMtAno prabhAva: che. puruSottamacaMdra zAstrI: 2. zrIdazavaikAlikasUtravRtti ane dinAgaH pU mu. zrIjakhUvijayajI: 3. " gujarAtanA aitihAsika lekhoH _ pustakamAM gaMbhIra khalanAo: 5. zrI. lAlacaMdra bha. gAMdhI; 4. vizeSAvazyaka bhASyakAra zrI. jinabhadra gaNi kSamAkSamaNanA svahaste pratiSThita prAcIna jaina mUrtioH (sacitra ) zrI umAkAMta TaeN zAha : 5. rAva ane rAvarNavatta vize en keTalIka samajutI: Do. tribhuvanadAsa la. zAha: 6. pataMga vize jena ullekhA: che hIrAlAla ra. kApaDiyA: sAbhAra-svIkAra 50) pU. A. bha. zrIvijayajaMbusUrIzvarajI ma nA upadezathI zAhapura jainasaMdha-amadAvAda, (10) zepha dolatarAmajI jainI, nohara (bikAnera ) ama-saMratikrI g@aaH lekhake pra. puruSottamacaMdra zAstrI, ema. e. ema, e. ela.; . prakAzaka: prophesara pI. sI. jaina. paTiyAlA; mUlya; pAMca rUpiyA. mA.zrI. kalAmasAgara sari jJAna maMdira pat mAthAra jaina AcAmAM , tho) For Private And Personal use only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinuM mAsika mukhapatra jeziMgabhAInI vADI : ghIkAMTA roDa : amadAvAda (gujarAta) kramAMka varSa : 27 || vikrama saM. 2008 : vIrani. saM ra478 I. sa. 15ra saMva : 4 || piSa vada 3 : maMgaLavAra : 15 jAnyuArI || jaina saMtane prabhAva lekhaka:-che. puraSottamacaMdra jaina zAstrI. ema. e. ema. o. ela. bhAratIya ItihAsamAM jainadharma, jainasaMskRti ane jaina darzananuM keTaluM UMcuM sthAna che e keInAthI chUpuM nathI. je bhautikavAdanI bhayAnaktAthI taMga banIne Aje vizvanAM badhAM rASTra AdhyAtmikavAdanA sarvottama saMdeza "vizvazAMtinI sthApanAnA mahatvane samajavA lAgyA che te vizvazAMtino saMdeza jainadharma anAdikALathI Apate AvyA che. jenadharmanA siddhAMtanI utkRSTatA nirvivAda siddha che. A mahAna dharmanA ahiMsAvAda, komavAda ane anekAMtavAdanA siddhAMte haMmezAM vizvamAM tenI kItine prasArita karatA raheze, paraMtu samayanuM cakra khUba vicitra che. je jainadharma ke samaye vizvadharma banavAne dAve karate hatuM, te keTalIka sadIothI avanati tarapha jaI rahyo che ane tene pracAra e che ke jAya che. x x x jaina sAhityane jotAM e spaSTa patto lAge che ke, jenadharma kaI samaye vidvAno dharma hatuM paraMtu ahiMsApradhAna dharma hovAnA kAraNe enA anuyAyIo nyUnatama hiMsAvALA vyApAra-vyavasAyane apanAvyuM. vyApArathI lakSmInuM Agamana svAbhAvika che ane lakSmInA cakkaramAM paDele mAnavI potAnA dharma ane saMskRtine bhUlI jAya athavA tenI upekSA karI de e Azcaryajanaka vAta nathI. astu. vartamAna samayamAM jainadharma vyApakarUpe vepArIone dharma banI rahyo che. je kaMI paNa jainadharmano pracAra jyAM tyAM dRSTigocara thAya che tenuM zreya: jenA munirAjonA phALe jAya che. loka jaina saMte tarapha TIkA avazya kare che, paraMtu huM dAvAnI sAthe kahI zakuM ke je jaina muniratnoe jaina dharmanA pracArane bhAra pitAnA mAthe upADI lIdhe na hota to je kaMI jainadharmane pracAra ane jenAganuM paThana-pAThana Aje dRSTigocara thAya che tene paNa abhAva banI jAta. vepArI ke jainadharmanA vartamAna pracArane kAyama rAkhavAmAM samartha na banI zakata. (lekhakanA brALa-saMskRtithI hArelA "nAmaka pustakanA "namranivedana'mAMthI) For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra zrIdazavaikAlisUtravRtti ane dinAga lekhaka-pUjya munirAja zrIjaMbUvijayajI AcArya bhagavAna zrImAna siddhasena divAkara jema jainadarzanamAM atyAre prasiddha jaina nyAyanA pitA ane AdyapuruSa tarIke gaNAya che, te ja pramANe bauddhanyAyanA pitA (Father of the Buddhist logic) tarIke bauddhadarzanamAM bauddhAcArya dinAgane gaNavAmAM Ave che. sAmAnya rIte etihAsikenI saMbhAvanA pramANe, diltAgano samaya vikramanI cothI zatAbdImAM mAnavAmAM Ave che diknAganuM bauddhadarzanamAM eTaluM badhuM mahattvanuM sthAna che ke diknAga pachI thayelA tamAma bauddhadArzanike sAkSAta athavA paraMparAe di nAgane ja anusaryA che. AkhI bauddhanyAyanI ubhAraNI dinAge nirUpelA ane nakkI karelA siddhAMtanA pAyA upara ja karavAmAM AvelI che. AthI ja diltAga pachI thayelA lagabhaga tamAma bauddhatara dArzanikoe pota-potAnA graMthamAM dinAganI joradAra samAlocanA karI che, ane pitAnA maMtavyanuM samarthana karavA mATe athavA te didbhAganA maMtavyonuM khaMDana karavA mATe temaNe aneka sthaLoe dinAganA graMthamAMthI vAkyo athavA sleTe laIne pita-potAnA graMthamAM uddhata karyo che. A krama lagabhaga traNaso varSa sudhI te joradAra cAlyo. tyAra pachI bauddha paraMparAmAM dhamakIti nAme mahAna vAdI utpanna thayuM. teNe dina nAganA graMtha pramANasamuccaya upara pramANuvAtika nAmanI moTI TIkA racIne dinAganA siddhAMtone ghaNe vega Apo. tyAra pachIthI bauddhatara dArzanike paNa dhamakIrtinuM khaMDana karavA pAchaLa pravRtta thavA lAgyA. te pahelAM bauddhanyAya saMbaMdhI lagabhaga badhuM khaMDana-maMDana dinAganA vAkyAne laIne ja karavAmAM AvatuM hatuM. eka samaya te evo hato ke dArzanika kSetramAM dinAga eka balavattara pratispardhI tarIke gaNAto hato. AthI ja nyAyedananA vAsyAyanaprIta nyAyabhASya uparanI nyAyapAtika nAmathI prasiddha TIkAnA racayitA udyotakare lagabhaga tamAma zakti dinAganA khaMDana pAchaLa lagAvI che. ema kahevAya che ke, teNe nyAyapAtikanI racanA dinAganuM khaMDana karavA mATe ja mukhyatayA karI hatI. A nyAyapAtikanuM dharmakItie joradAra khaMDana karyuM hatuM tethI dharmakItie ubhAvelA doSone nirAsa karIne nyAyayAtino uddhAra karavA mATe sarvatantra-svataMtra vAcaspatimitra tenA upara nyAyavAtikatAtparyaTIkA nAmanI vRtti racI hatI je suprasiddha che. jinazAsanaprabhAvaka AcArya bhagavAna zrImavAdI kSamAzramaNe racelA nayacakanA (eka SaSThazi) re bhAgamAM paNa dinnAganuM ja khaMDana bhareluM che. AthI dinAganuM ane tenA graMthanuM bauddhadarzana sAhityano ItihAsamAM ghaNuM mahatvanuM sthAne che. diktAga prasiddha bauddhAyAye vasubaMdhuno ziSya hatA. kharI rIte "dinA tenuM nAma nathI paNa vizeSaNa che. paravAdIone parAjaya karavAmAM diggaja je samartha hovAthI tene "dinAga' evuM vizeSaNa ApavAmAM AvyuM hatuM ane pAchaLathI te nAmathI For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka : 4 ] zrIdazavaikAlika.............dinAga [ 75 ja mukhyato tenI prasiddhi thaI che. bAkI vastutaH to tenuM nAma vitra athavA vRtta hatuM. bhUtakALamAM kavitA (akSara), mUtravindra (mUtaratta) vagere ghaNuM nAme pracAramAM hatAM. tevA prakAranuM A tenuM li nAma hatuM. saMskRtamAM vRtta nAma hatuM ane prAkRta bhASAmAM tenuM kinna rUpAMtara hatuM. A hakIkata aneka pramANathI siddha thAya che. nayacakravRtti, anekAntajayaMpatAkA vagere aneka jaina graMthomAM teno Triksa nAmathI ullekha karavAmAM AvyA che. A dvija zabadanuM saMskRtanASAmAM patta evuM rUpAMtara karIne tavArtha sUtranI vRttimAM AcAryapravara gadhahastI prasiddhasenagaNIe tathA vAttaRmizkare e pramANe tene rattama evA nAmathI ullekha karyo che. A ja hakIkata, eka bIjA pramANuthI paNa siddha thAya che. sAtamI zatAbdImAM bhAratavarSanuM paryaTana karanArA cInI pravAsI hyunatsAMga tathA IsiMge pitAnA pravAsa vRttAMtamAM dinAgane cenna nAmathI ullekha karyo che. temaja bIjA paNa aneka cInI bhASAnA graMthamAM dinnAgane cainna nAmathI ullekha che. zarUAtamAM ghaNuM pAzcAtya vidvAne A ja zabda mULa saMskRta jhina zabdane cInI bhASAmAM barAbara uccAra karatAM na AvaDavAthI thayele apabhraMza che, ema mAnatA hatA paraMtu hyunatsAMganA cInI vRttAMtanA IMglIza bhASAMtaramAM veTa (Wattels ) bilakula spaSTa karyuM che ke nita zabdane apabhraMza ja nathI ja. kAranuM ke cInI graMthanI aMdara ja ja zabda upara Tippa karatAM jaNAvyuM che ke je zabdano artha " Apela' (Given=7) e thAya che. A barobara ApaNuM ritra ane rattano artha paNa "Apelo' evA ja thAya che. eTale cInI graMthamAM AvatA ja zabada jaina graMmAM AvatA vija ane dratta zabdo e badhA ja dinAgAnAM bhUle nAme che ane "diknAga" e tenuM vizeSaNa che. aitihAsika saMzodhananI daSTie vicAra karIe te mAre ema kahevuM joIe ke dinAganuM mULa TriA nAma sAcavI rAkhavAne yaza jainagraMthane ja phALe jAya che. kAraNa ke jainetara graMthomAM koI paNa sthaLe tri nAma jovAmAM AvatuM nathI. eTaluM ja nahi, paNa khuda bauddhadarzananA graMthomAM paNa vitra nAma jALavI rAkhavAmAM AvyuM dekhAtuM nathI. e badhA graMthamAM dinAga nAme ja jovAmAM Ave che. dillA pramALAmupaiya (patta vRtti saMhita), cAmula, cAtrA, gAtrampanA ( patta vRtti sahita), trikAratakSA tathA hetu vagere nyAyagraMthanI racanA karI che. temAM praHILatayya sauthI moTo ane tene sauthI vadhAre mahAne (Masterpiece) graMtha 1. doi: On Yuan-Chawang's Travels in India (By WATTERS) Vol. II, p. 210 2. A graMtha saMskRtamAM naSTa thaI gayo che. tene TibeTana bhASAmAM anuvAda maLatuM nathI. paraMtu teno cInI bhASAmAM anuvAda maLe che. tenA uparathI roma(iTAlI)nA prophesara Giuseppe tucci e IMglIza bhASAmAM anuvAda karIne jarmanInI HE DELBERGnI yunivasITInA JARBUCH des instituts fir Buddhismvs-Rande Vol. 1. mAM prakAzita karyo che. 3. saMskRtamAM naSTa thaI galA A graMthane TibeTana tathA cInI bhASAMtara uparathI saMskRtamAM anuvAda karIne ayAsvAmI zAstrIe madrAsanI ADathara lAyabrerI taraphathI pragaTa karyo che. 4. saMskRtamAM naSTa thaI gayelA e grathanA TibeTana anuvAda upathI durgAcaraNa caTTopAdhyAye saMskRtamAM anuvAda karyo che, ane te kalakattAnA Indian Historical Quarterly nAmanA tretAsikamAM Vol. X. pp. 262-272 tathA 511-51mAM chapAyA che. tenuM nAma "hetukaniya" rAkhavAmAM AvyuM che, For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 76 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa : 17 1 gaNAya che. paraMtu e jANI levuM jarUrI che ke nyAyaveza sivAyanA upara jaNAvelA tamAma diGanAganA graMtho tenA mUla saskRta svarUpamAM naSTa thaI gayA che. nyAyaverAnI rakSA karavAnA yaza paNu pATaNa ane jesalameranA jaina graMthabhaMDArone tathA anyadarzananA graMthAnI paNa rakSA karavAnI jainAcAryonI udAra ane udAtta manevRttine ja phALe jAya che. dinAganA bAkInA graMthA tenA mUla saMskRta svarUpamAM naSTa thaI gayA manAya che. ane mArA vidvAna mitra ra'gAsvAmI rAmAnuja AyaMgaranA jaNAvavA pramANe The original itself which was in Sanskrit wholly disappeared and does not seem to have been heard of in India after the advent of Moslem rule, hiMdusthAnamAM muslima rAjya sthapAyA pachI e saMskRta graMthanuM nAma paNa koInA sAMbhaLavAmAM Avyu hAya ema lAgatuM nathI. hatAM e jANuvu` rasaprada thai thai paDaze ke nAganA upara jaNAvelA saskRtathA naSTa thai gayA hovA chatAM paNa AjathI hAravA pUrve cIna tathA TameTanA lokeAe tenA cInI tathA TimeTana bhASAmAM karelA anuvAdo ( bhASAMtarA ) maLI Ave che. temAM paNu TibeTana bhASAmAM je anuvAdo che te akSaraza che ane ghaNA sArA che. jo A bhASAnA abhyAsa karIne A anuvAdete vAMcavAmAM Ave te lagabhaga mUlagathanI garaja sAre, ema kahI zakAya. paraMtu badhA A bhASA zIkhI na zake. AthI haisuranI yunivarsITi risarca InsTITayuTa ane erienTala lAyabrerInA suprinTenDanTa zrIrgAsvAmI rAmAnuja AyaMgara zAMtiniketanamAM rAmanA presara TucI pAse TimeTana bhASAnA abhyAsa karatA hatA tyAre A TimeTanagraMtha jevAmAM AvatAM tenu aitihAsika mahattva dhyAnamAM rAkhIne A TibeTana anuvAda uparathI pharIthI saMskRtamAM anuvAda (Retranslation) karIne tene sajanasulabha banAvavA mATe temaNe kaThinatara parizrama zarU karyo, eka TimeTana bhASA ja kaDhiNu ane vicitra che. uparAMta tene abhyAsa bhAratamAM baMgALanI aMdara zAMtiniketana, kalakattA yunivarsITI vagere be-pAMca sthaLeAe ja karAvavAmAM Ave che. TimbeTana anuvAdo lagabhaga hAra varSa pUrve thayA hovAthI ha ra vaSa~ pUrvenI TibeTana bhASAmAM ane Aje TimeTamAM khelAtI bhASAmAM ghaNuM ja moTu aMtara paDI gayu che eTale prAcIna TimeTana bhASAnA saMskRtAnusArI anuvAdo mATe prAcIna TibeTana bhASA zIkhavI paDe che. bhAratamAM kAzI, kalakattA, zAMtiniketana, dArjIlIMga, nAlaMdA, ADacara (madrAsa) vagere cha-sAta sthaLAe ja TibeTana bhASAnA graMthA che. AmAMnI dhaNIkharI sa'sthAe bahAra graMtha vAMcavA mATe apAtI nathI. eTale bhASA zIkhyA pachI A graMthaza meLavatAM ya nAke dama AvI jAya che. chatAM A badhI muzkelIone pAra karIne mArA vidvAna mitra ragAsvAmI AyaMgare pramANasamuccayanA TibeTana anuvAda uparathI saskRtamAM pharI anuvAda karIne tene prathama pariccheda AjathI vIza varSa pUrve prakAzita karyAM che ane te A viSayamAM rasa dharAvatA ane saMzodhana karatA vidvAnane atyaMta upayAgI nivaDayo che. pramANasamuccayanA 1 pratyakSa, 2 svArthAnumAna, 3 parArthonumAna, 4 dRSTAnta ( udAharaNu ), 5 apeAha, 6 jAti'-ema kulle cha pariccheda che. badhA graMtha padyamAM anuSTuNa chaMdamAM racAyelA che. AnA upara dinAganI 1. nyAyapraveza graMtha vaDAdarAnI gAyakavADa orienTala sIrIjha taraphathI dhaNA vakhata pUrve prakAzita thai gayA che. For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka : 4 ] zrIdazavaikAlika.............nAga [77 svapanavRtti gadyabaddha che. 1lA pratyakSa paricchedra teA pragaTa thaI cUkelA che. have bIjo, trIjo tathA cothA pariccheda paNa ghaNA aMze taiyAra thai gayA che, ane thoDA samaya pachI prakAzita thavAnA che. A taiyAra karavAmAM jainadarzananA nayacakra vagere graMthomAMthI ghaNI ja mATI sahAya maLelI che. TibeTana graMtho uparathI saskRtamAM anuvAda karavAmAM meTI muzkelI e che ke saMskRtamAM karelA anuvAda mULa saMskRtane zabdazaH kharAkhara maLatA che, ema khAtrIthI kahI zakAya nahi. mULa saMskRtane artha ane azaya navA sa MskRta anuvAdamAM AvI jAya kharA, paNa zabdomAM ane tenA kramamAM ghaNI ja vAra pharaka paDI jAya che. AthI eka mArga e che ke mULa saMskRtagraMthamAMthI bIjA graMthakAroe je je vAkayo je je graMthomAM uSkRta karyAM hoya te te graMthAmAMthI te te vAkayonA vINI vINIne saMgraha karavAmAM Ave che. Ama karavAthI teTalAM vAkayo mULa sa MskRta svarUpamAM barAbara yathAsthita maLI jAya che, ane teTalA bhAganA TibeTana anuvAda uparathI saMskRtamAM anuvAda karavAnuM kaSTa ApoApa maTI jAya che. AvAM anekAneka vAkayo jainadarzananA graMthomAM bharelAM che. jainadananA graMthonu parizIlana karavAmAM Ave te temAMthI AvAM se'ka vAko maLI zake tema che ke je TimeTana anuvAdo uparathI saMskRtamAM pharI anuvAda karavAne prayatna karI rahelA deza-paradezanA vidvAnane atyaMta lAbhadAyaka thAya tevAM che. jo jaina graMthonuM parizIlana karavAmAM nahi Ave te e prayatnomAM jarUra khAmI rahI javAne sabhava che. prAcIna bhAratavarSanuM aitihAsika ane sa'zAdhanAtmaka adhyayana karavA mATe jainadarzananA graMtho e moTA mUlyavAna khajAno che. jyAM sudhI jainasAhityanA upayoga nahi karavAmAM Ave tyAM sudhI e saMzodhana ane adhyayana adhUrAM ja rahevAnAM che, e nizcita che. hebiTIkA ( amRta ) je saMskRtamAM naSTa thai gayelI ja mAnavAmAM ApatI hatI te pATaNanA jaina graMthabhaMDAramAMthI maLI Ave che. A he duTIkA bauddAcAya dhamakIti e racelA hetubha'du uparanuM vivaraNa che. pATaNanA jaina bhaMDAramAMthI maLI AvelI pratimAM mAtra TIkA ja che, paNa hetumiMdu mULa nathI. hetubha'du mULa naSTa thaI gayuM mAnavAmAM Ave che, tene TimeTana anuvAda mAtra maLe che. kalikAlasarvAMnA A. bha. zrIhemaca MdrasUrIzvarajI mahArAjAnA gurubaMdhu zrIpradyumnasUrinA ziSya zrIcadrasenAcAye racelA 'utpAdAdisiddhi' nAmanA graMthamAM hetuHkhadu mULamAMthI thokaDAkhadha lAMbA lAMbA pADAnA pADA uddhRta karelA che. nAza pAmI gayelA hettuMdu mULanA ghaNA moTA bhAga A avataraNAne AdhAre taiyAra karI zakAya tema che. 5. zrIsukhalAlajIe heH'duTIkA pAvatI vakhate sAthe sAthe hetubiMdumULa paNa chApava mATe temaNe TimeTana anuvAda uparathI rAhula sAMkRtyAyana tathA puruSottamadAsa tArakasa (AkAlAvALA) pAse saMskRtamAM hebhi dumULa taiyAra karAvyuM hatuM. paNa tyAra pachI temaNe utpAdAdisiddhine AdhAre temAM dhaNA moTA pheraphAra karIne pachI ja chapAvyu' hatu' ane tethI suMdara banyuM che. sAmAnya rIte aprasiddha utpAdAddhisiddhi nAmanA jaina graMthamAM Ave! moTA amUlya khajAnA bharyAM haze, 1. A graMtha vaDodarAnI gAyakavADa orienTala sIrIjha taraphathI chapAyA che, ra For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 78 ] zrI jaina satya prakAza [varSa : 17 evI bhAgye ja koI jainetara paMDitane kalpanA paNa Ave. je A jainagraMthane upayoga karavAmAM na Avyo hota te he biMdumULamAM ghaNI ja khAmI rahI gaI hatI, mATe ja kahuM chuM ke je sAhityane savaoNgI abhyAsa jaina temaja jainetarane mATe aneka daSTie atyaMta lAbhadAyaka che. zrIraMgAsvAmI AyaMgare TibeTana anuvAda uparathI saMskRtamAM anuvAda karIne pramANasamuccayane je prathama paricheda prakAzita karyo che, temAM paNa nayacakravRtti, sanmati tti vagere graMthenI sahAya na levAmAM AvI hovAthI keTalIka khAmIo rahI gaI che. have teo "nayacakravRtti vagerenI sahAya laIne pratyakSa pariccheda pharI chapAvavA Icche che, ane tyAra pachInA paricchedamAM jeno pUrepUro upayoga karIne vyavasthita karyA pachI ja te paricchedone chapAvavA Icche che. evA evA sthAne jainagraMthamAM amUlya sAmagrI paDelI che ke ravAbhAvika rIte kaIne kalpanA paNuM na Ave. ahIM huM evuM ja eka udAharaNa ApavA pramANasamuccayanA TibeTana bhASAMtaramAM cethA daSTAnta paricchedamAM nIce pramANe bIjA naMbaranI kArikA javAmAM Ave che? gatan-chigs bUb-vyaDi jais-proba babbya -med-la med-pa-di be gaG-la ni bUstan-vya-ba de chos-mathan daG cig-zos gajis Ane gujarAtImAM nIce pramANe bhAvArtha thAya che: sAdhya sAthe hetune anugama tathA sAdhanA abhAvamAM hetune abhAva je vastumAM batAvavAmAM Ave che tene dRSTAnta kahevAmAM Ave che. ane tenA sAdharyuM tathA vaidhamya evA be prakAra che." tapAsa karatAM barAbara A arthane maLa mULa saMskRtakArikAne DuM bhAga udyotakaranA nyAyavArtikamAM nIce mujaba maLe che " sAdhyenAnugamo hetoH sAdhyAbhAve ca naastitaa| khyApyate yatra dRSTAntaH" eTale ATale aMza jetetara graMthamAM barAbara mULa saMskRta varUpamAM maLI Ave che. paNa bAkI rahele bhAga (cothuM caraNa) mULasvarUpamAM kyAMya zobhe jaDato nathI. TibeTana uparathI saMskRta taiyAra karavAmAM Ave te paNa mULamAM jevuM hatuM tevuM ja taiyAra karavuM azakyaprAya che. saddabhAgya mane AnuM cothuM caraNa evA jainagraMthamAMthI maLI AvyuM che ke bhAgye ja je graMthanI koIne kalpanA paNa Ave. A graMtha che dazavaikAlikasUtranI AcArya zrIharibhasUrIzvarajI mahArAjAe racelI "ziSyahitA' nAmanI vRtti. A graMtha kera dArzanika graMtha nathI, temaja temAM bhAgye ja koI dArzanika paMkti paNa haze. AmAM mukhyata: For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 4] zrIdazavaikAlika... dinAga [ 79 munionA AcAranuM ja varNana che. eTale AvA AcArapradhAna Agamika graMthamAM mahatvanI dArzanika mAhitI maLI AvavAnI kalpanA paNa bhAgye ja keIne Ave, chatAM uparanI je apUrNa kArikA che te saMpUrNa svarUpamAM "dazavaikAlikavRtti'mAM (pR. 14 b) prathama adhyayananI 53mI gAthAnI vRttimAM nIce mujaba maLI Ave che: sAdhyenAnugamo hetoH sAdhyAbhAve ca naastitaa| khyApyete yatra dRSTAntaH sa sAdharthetaro dvidhA / / A rIte AkhI kArikA jainagraMthanI sahAyathI taiyAra thaI jAya che. jenagraMthanI sahAya vinA e taiyAra karavAnuM kArya Aje te azakyaprAya ja hatuM. ApaNI:daSTie kadAca A vAtanuM bahu mUlya nahi lAgatuM hoya paNa saMzodhakonI daSTie enuM ghaNuM ja meTuM mUlya che. saMzodhake te AvI AvI nAnI lAgatI vAtane zodhI kADhavA mATe sAhityanA AkhA mahAsAgaranuM maMthana karI nAkhatA hoya che, tema ja varSo sudhI ciMtA karyA karatA hoya che ane parizrama uThAvatA hoya che eTale AvI hakIkata maLI AvatAM teo AnaMdamagna thaI jAya che. pAzcAtya vidvAne cIna, barmA, silena vagere dezamAM pahelavahelAM bauddhonA paricayamAM AvyA hovAthI temaNe jyAM tyAM bauddhonI ja vAha vAha karI che, ane bauddha sAhitya-sthApatya vagerene ja ghaNuM mahatva ApyuM che, ane jenadarzana prati temane ceDA-vattA aMze upekSAbhAva rahyo che. bhAratIya saMzodhakone moTA bhAga paNa pAzcAtyAne anusArI hovAthI jainadarzana pratye udAsInachAya rahyo che. paNa hamaNAM keTalAMka varSothI emAM ghaNe phera paDavA lAge che. jainadarzana prati upekSAbhAve choDIne, jenasAhityamAM sau karatAM vadhAre vizvasanIya sAmagrIne khajAne rahe che, ema have teo mAnavA lAgyA che. paraMtu teo temanI upekSAvRttine sarvathA tyajI daIne jainasAhityanuM vAstavika mahattva ane mUlya svataH AMke ane jenasAhityano AdarapUrvaka ghaNA moTA pramANamAM abhyAsa karavA lAge te mATe haju samaya lAgaze. paNa te pUrve ApaNe ja je A paNI pAse rahelA amUlya khajAnAnI jagatane pratIti karAvIzuM te e upekSAvRtti ekadama tUTaze ane jainasAhityamAM rahelA amUlya khajAnAnuM vAstavika mahatva sarvatra vidvAnomAM aMkAze. ema thaze to jenadarzana jainetara vidvAnone avazya prabhAvita karaze, mATe e rIte saMzodhana karIne ApaNe jene e ja jagata AgaLa ApaNuM bahumUlya saMzodhana raju karavAnI atyAre khAsa jarUra che. ane ApaNe ja te mATe bhagIratha prayatna kare paDaze. temaja jJAnapipAsuone temanA ghera beThAM jJAnarUpI jala ApaNe ja atyAre pUruM pADavuM paDaze ke je pIne jagata cakita thaI jaze. saM. 2008 mArgazIrSa kRSNa dazamI mu. mAlegAMva (tti-nArA) munirAjazrI bhuvanavijayAntevAsI muni jambUvijaya For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gujarAtanA aitihAsika lekha" pustakamAM gaMbhIra skUlanAo lekhaka -zrIyuta paM. lAlacaMdra bhagavAna gAMdhI. prAcavidyAmaMdira, vaDodarA. kArbasa gujarAtI sabhA, muMbaI taraphathI tenI graMthAvalinA naM. 15 tarIke "gujarAtanA atihAsika lekhA' nAmanuM je pustaka 3 bhAgomAM prakAzita thayeluM che ane jenA saMgraha karanAra eDITara tarIke AcArya girajAzaMkara valabhajI bI. eema. Ara. e. esa. nivRtta kayureTara, ArkIolejikala vibhAga, prinsa opha velsa myujhiyama, muMbaI-emanuM nAma joDAyeluM che-te saMbaMdhamAM vAcakanuM lakSya kheMcavA icchuM chuM. gUjarAtanA aitihAsika utkIrNa lekhe je anyatra aMgrejI paricaya-bhASAMtara sAthe ke te vinA prakAzita thayA hatA, teno ekatra saMgraha gUjarAtI paricaya -bhASAMtara sAthe uparyukta pustakamAM karavAmAM Avyo che; ethI ItihAsapremIone-gUjarAtanA abhyAsIone-AnaMda thavo joIe, paraMtu tenuM aMtara nirIkSaNa karatAM viSAda thAya evuM vizeSa jaNAya che. emAM keTaleka sthaLe akSamya vicitra gaMbhIra bhUlabharelA athI karavAmAM AvyA che ane azuddhionI paraMparA che. ethI itihAsanA abhyAsIone ane anya vAcakone gerasamaja thavI saMbhavita che tathA teno pravAha anyatra AgaLa vadhe e zakya che. ethI e saMbaMdhamAM ahIM thoDuM sUcana karavAnuM ucita dhAryuM che. AzA che ke satya-premIo taTastha dRSTithI enuM avalokana karaze. uparyukta pustakano trIjo bhAga, je saMvata 1998mAM sana 1942mAM prakaTa thayela che, temAMnA mAtra eka pahelA lekha saMbaMdhamAM ja ahIM vaktavya zakya che. tyAM "vAghelA vaMzanA lekho' evA mathALA nIce "Abugari upara delavADAnA rAjA viradhavalanA samayane zilAlekha" jene naM. 206 tarIke oLakhAvela che ane prA. saM. I. bhA. pA. 174" saMjJAthI anyatra prasiddha jaNAvela che te lekha, pahelAM bhAvanagara rAjyanA purAtana saMzodhanakhAtA taraphathI prakAzita thayelA " kalekazana opha prAkRta eDa saMskRta Ikripazansa" nAmanA pustakamAM prakaTa thayela hato. (je pustaka atyAre mArI sAme nathI.) pUrvokta "gujarAtanA aitihAsika lekha" pustakanA trIjA bhAgamAM e zilAlekhane prAthamika paricaya karAvatAM jaNAvyuM che ke-"aNahilavADanA rAjAonA pradhAna vastupAla ane tejapAla nAmanA be bhAIoe AdinAthanA maMdiramAM keTaluka samArakAma tathA sudhAro karAvyAnuM lekhamAM lakhyuM che." For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aka : 4 ] gujarAtanA...........khUlanAo [81 evI rIte paricaya karAvatAM lekhake e lekhano Azaya samajavAmAM ane tenI spaSTatA karavAmAM zocanIya anabhijJatA darzAvI che, ema kahevuM joIe. kAraNa ke e lekha (zle. 60-61) Azaya samajanAra sune samajAya tema che ke maMtrIzvara tejapAle Abuparvata upara deulavADAmAM "lUNasiMhavasahikA" e nAmanuM neminAthadevanuM: vizAla navuM je jinamaMdira taiyAra karAvyuM hatuM, je (para) devakulikAothI alaMkRta ane vizAla hastizAlAthI zobhatuM racAvyuM hatuM, tenuM e zilAlekhamAM varNana che. e saMbaMdhamAM gUrjarezvaranA mAnya purohita kavi somezvaradeve 74 kAvyovALI racelI prazasti zilAlekhamAM utkIrNa karelI che. uparyukta paricayamAM, mULa saMskRta lekhamAM ane tenA gujarAtI bhASAMtaramAM e lekhana saMvata 1267-I sana 1211 jaNAvela che, paraMtu enI sAthenA bIjA lekhanA AdhAre ane anya sAdhano dvArA tapAsa karatAM tyAM vAstavika saMvata 1287 samajavo joIe. tathA aMtamAM "chInA vAche zrIvinayanabhUmi pratiSThA chatA" aspaSTa paNe tyAM vaMcAya che, te hevuM joIe. uparyukta pustakamAM mULa saMskRta lekha je paMktibaddha chapAyo che, temAM hasva dIdhuM, padaccheda, pada-pejanA, pRthakkaraNa Adi karavAmAM yathAyogya kuzalatA ane kALajI darzAvAI jaNAtI nathI, jene pariNAme temAM aneka bhUle jaNAya che. vizenAmAM ane anyatra paNa varNavyatyaya, vaNuM-lapa jevI asta-vyastatA najare caDe che. temAMthI keTalIka darzAvI zakAya. >> rarthaka azuddha lo. 3mAM gaLapura joIe, tyAM kAphira chapAyeluM che. 4mAM krama cha cha paikUma hamAM zarUvarana: sazvarAjaH 14mAM virati , virayacati ka 17mAM pAka mAM navI sAku mAku vanadevI che to kapamAM traH caitrasiMhaH 48mAM -- , 49mAM anupama vyA amupadevyAH che 58mAM suraka sakRtaveza 63mAM mathatAM gatayo -mUrtaH DhA-putraya (?) 64mAM mUrtInAmiH muddhanInAmiva karivadhUpRSTha karidadhuH svessttche , - nyuH , 69mAM thAna vyArAe 70mAM zrI nainItanavanI che , zrIgainarakanI -vATuM For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 82] zrI jaina satya prakAza [varSa : 17 -e lekhanuM bhASAMtara joIe, te te paNa yathAyogya saMtoSakAraka lAgatuM nathI, aneka bhUlothI bhareluM jaNAya che. temAM adharAja joI e tyAM zazvarAja (le. 7-8mAM) che, kumAra kArtikeyasvAmInI mAtA pArvatI joIe, tyAM kArtavIryanI mAtA jaNAvela che (spe. 7), caMDaprasAda joIe tyAM caMDaprasAda ane pralAdana joIe, tyAM prahANa vagere jovA maLe che. temAM maMgalAcaraNane bIjo zleka, tenA bhASAMtara sAthe vicAravA yogya che. "I: [][timAna[s:] jhare zAMtoSa utaH nikAyA nimIlitAkSopi samagradarzI sa vaH zivAyAstu shivaatnuujH||" . tenuM tyAMnuM bhASAMtara-"zAMtimAna hovA chatAM kopathI rakata, zAnta hovA chatAM smaranigrahamAM pradIpta, ane cakSu baMdha chatAM je sarva jue che te pArvatIno putra gaNapati tamAruM kalyANa kare." -A sthaLe phirA-tanUnano artha neminAthadeva kare susaMgata che, kAraNake A prazarita, neminAthadevanA navA banAvelA jinamaMdirane uddezI racAyelI che, minAthanI mAtAnuM nAma zivA ( zivAdevI) jainasAhityamAM prasiddha che, neminAtha kSamAvAna hovA chatAM kepa pratye aruNa (lAla-kepa dUra karanAra), zAMta hovA chatAM kAmadevano nigraha karavAmAM dIpta (ugra ) kahI zakAya, dhyAnamagnAvasthAmAM te nimIlitAkSa hoya che, chatAM teo sarvajJa heI samagradarzI che, te zivA-tanUja neminAtha tamArA zivamaMgala, kalyANa, mekSa mATe hai. -kavie ahIM virodhAlaMkArathI anekAMtavAda ghaTAvI cathI zabda prayoga karI khUbIthI neminAthadevanuM AzIrvAdAtmaka maMgalAcaraNa karyuM che e lakSyamAM levuM joIe. uparyukta pustakamAM chapAyeluM 17muM kAvya ane tenuM bhASAMtara jevA jevuM che -- "jAllUmAkusAkuvanadevIsohagAvayajukAkhyAH / mavI ja himAH sata tarapha " tathA tyAM tenuM bhASAMtara A pramANe chapAyeluM che- tene jAlU, mAku, sAku, vanadevI, sehagA, vayajukA ane padamaladevI evA anukramavALI sAta paraNelI patnIo hatI. ' -uparanA zlokamAM laga, maladeva, vastupAla ane tejapAla e cAra bhAIonAM nAma jaNAvelA che, emane e anukrame 7 sagI-sahedara baheno hatI, tene ahIM bhAtAMtarakAre arthane anartha karI paraNelI patnIo jaNAvI che !! . mULa zilAlekhamAM pahelI cAra bahenonAM jAhU, mAU, sAU, vanadevi evAM nAmo vaMcAya che, tene badale uparyukta pustakamAM upara jaNAvyA pramANe saMskRta zlokamAM, tathA tenA bhASAMtaramAM jA, mAku, sAku, vanadavI evAM nAmo chapAyelAM che. . vizeSamAM mULa zilAlekhamAM no pATha che, te eDITarane zuddha tarIke samajAya jaNAto nathI eTale tyAM varSa chapAvyuM lAge che; eDITare tyAM suMdarI zabda samajI For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 4 ] gujarAtanA....khalanAo tenuM evuM rUpa kalpI lIdhuM lAge che. ethI teno artha tevo vicitra karyo lAge che. vAstavika rIte vicArIe to tyAM so: pATha zuddha chesophI (sahodarI-sagIbaheta artha-vAcaka) zabdanuM bahuvacananuM e rUpa che. kavie e pahelAM ag pada dvArA pUrve jaNAvelA cAra baMdhuo (1 laNiga, 2 maladeva, 3 vastupAla ane 4 tejapAla) emanI anukrame jaNAvelI A 7 sahedarI-sagI bahena hatI, tema jaNAvyuM che. vizeSa tapAsa karatAM jaNAya che ke maMtrIzvara tejapAle tyAM AkhuM tIrthamAM pote karAvela "lUNasIha-vasahI ' nAmanA neminAthadevanA te caityamAM, jagatImAM pitAnI e sAte bahenanA zreya mATe paNa judA judA 7 tIrthakaranI pratimAothI alaMkRta judI judI 7 devakulikAo karAvI hatI ane saM. 1293 varSanA citra vadi 8 zukravAre nAgaeNdraga7nA zrIvijayasenasUri dvArA pratiSThita karAvI hatI. zilAlekho sAthe hAlamAM paNa e vidyamAna che, tyAM spaSTa AvA ullekha che- -sa. 1293 varSe caitravadi 8 zukre zrIarbudAcalatIrthe svyNkaaritluunnsiihvshikaakhyzrIneminAthavatye gAlyAM..............mahaM. te pAna (1) mArA zAre kAcA boDarSa... (2) , nI , mAra >> saphevyA -A zilAlekhe epigrAphIA iDikA' va. 8, pR. 227 thI 229mAM na. 26thI 31mAM, tathA "prAcIna jaina lekhasaMgraha' bhAga bIjAmAM lekhAMka: 94 thI 99 ane 103mAM, ane "abu da-prAcIna jaina lekhasaMgraha (Abu bhAga bIjA)mAM lekhAMka 325 thI 328, 330, 331 ane 337mAM mULa saMskRtamAM prakAzita thayelA che; tathA pahelAmAM aMgrejImAM ane pAchaLanA be graMthomAM teno gujarAtI sAra paNa prakAzita thaI gayela che. ethI ahIM vizeSa samarthananI apekSA nathI. * vizeSamAM eTale aMze saMtoSa mAnIe ke uparyukta "gujarAtanA aitihAsika lekho bhAga trIjAmAM, saMgraha karanAra eDITare prAstAvika aitihAsika vivecana (pR. 11)mAM vastupAla tathA tejapAlanuM vaMzavRkSa" darzAvyuM che, temAM upara jaNAvela nAmevALI che bahene temanI bahena tarIkenA kramamAM darzAvI che. enA zlo. 62 thI 66nA bhASAMtaramAM (pR 12 mAM) artha na samajavAthI kaMIka vicitra ja jaNAvyuM che ke - " dharmakAryonA prabhAvathI vAdaLane paNa namAvanAra dhImata lAvaNyasiMha dinAyaka samAna hatA ane hAthI para ArohaNa karI jinezvaranA darzane jatI temanI 10 (daza) putrIo ramya lAge che. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI harena satya prakAza [varSa : 17 solakI gRpa viradhavalanA atula kara jevA vastupAlanA sumativALA anuja tejapAle A jinanA maMdiramAM A putrIonAM (?) hAthI para virAjatAM pattharanAM 10 (daza) putaLAM kAvyAM. saravara samIpamAM phalasahita AmravRkSa samAna tenI patnIne AdhAra, tejapAla nija patnI sahita vastupAlanA mahelamAM dekhAya che." vAstavika rIte tyAM Ave artha joIe zrImAna caMDapanA putra caMDaprasAda thayA, tenA putra sema, tenA putra azvarAja thayA. temanA pavitra AzayavALA puge bhUNira, baladeva, vastupAla ane tejapAla thayA; jeo jinamatarUpI ArAma (bagIcA)ne unata karavAmAM nI-meva jevA che. 62 zrImaMtrIzvara vastupAlanA putra jaitrasiMha nAmane, ane tejapAlanA putra lAvaNya* siMha10 vikRta vikhyAta mativALe che; hAthaNuonA skaMdha para caDelI. e dazAnI mUrtio evI rIte lAMbA samaya sudhI zebhe che ke-jANe jina darzana mATe jatA diganAke (10 dipAle)nI e mUrtio hoya. 63 - caulukya kSitipAla varadhavalanA advitIya baMdhu ane vastupAlanA anuja laghubaMdhu subuddhizAlI A maMtro tejapAle ahIM hAthaNI enI pITha para pratiSThita karelI mUrtionI pAchaLa temanI (te upara jaNAvela 10nI) kAMtA-patnI sAthe daza mUtie vimala ujajavela azma (Arasa pASANa)nA khattaka (tAkA-gokhalAmAM rahelI karAvI hatI. 64 sala prajAnA upajIvya (Azraya karavA yogya) vastupAlanI pAse tejapAla, sarevaranI pAse rahela saphaLa ( phaLavALA) sahakAra (AmravRkSa) jevA zebhe che. 64 - * te baMne bhAIoe (vastupAla ane tejapAle ) pratyeka pura, gAma, mArga, parvata ane sthaLamAM vAva, kUvA, nipAna (aveDA), udyAna, sarovara, prAsAda (maMdira), satra (dAnazalA-paraba) vagere dharmasthAnI paraMparA atyaMta navI karI ane jIrNa thaI hatI, tene uddata karI tenI saMkhyA paNa jArI zakAtI nathI, je te kaI jANatuM hoya te te pRthvI ja jANe che. 66 pU. 1mAM pAchaLanA zlokenA bhASAMtaramAM AcAryonAM nAme vageremAM bahu goTALe karyo che. AnaMda, amararine badale "caMdrAmarasuri Avyo," zrIvijayasenasurine badale merU munizvara hato' vi. vi. keTalI bhUlo ahIM jaNAvI zakAya? A saMbaMdhamAM vizeSa jijJAsu ItihAsanA abhyAsIoe tulanAtmaka draSTithI nIce jaNAvelA graMthA jovA joIe bhAvanagara rAjyanA purAtattava saMzodhanakhAtA taraphathI prakAzita prApta saMskRta leba-saMgrahamAM aMgrejI bhASAMtara sAthe prakaTa thayela saMskRta prazastivALA e zilAlekha, uparyukta " gujarAtanA aitihAsika lekhA' bhAga trIjAmAM gujarAtI bhASAMtara sAthe prakTa thayela che, te uparAMta bIje pAMca sthaLe prakAzita thayela jANavAmAM Avela che - For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aka : 4 ] gujarAtanA.............skhalanAo [ 85 (1 IsvIsana 1828mAM eziyATika risI'sa' vA. 16mAM ( pR. 302 ) eya, eca. vIlsane upayukta lekhanuM aMgrejImAM bhASAMtara prakaTa karAyuM che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir t (2) epItrAphiyA (iMDikA' vA. 8mAM DaoN. prA. eca hyuDase " jena Insiskrapzansa eTa dhI Tempala eka neminAtha ena mAunTa A>> " e heDIMga nIce rR. 20thI 208 mAM paricaya ApyA pachI pR. 208 thI 213 mAM uparyukta mULa saMskRta zilAlekhanI phoTA kApI joDI che ane te sAthe 32 lekhA aMgrejI bhASAMtara sAthe tyAM prakaTa karyA che. (A pustakanuM TAITala gayela hovAthI prakAzana sana darzAvI zakAtA nathI n, (3) IsvIsana 1883mAM bebe gavernAmenTa senTrala bUka DIpA dvArA prakaTa thayelI vi sAmezvaradeve racelI kIti'kaumudI'nA pariziSTa (A.)mAM upayukta zilAlekhane aMgrejI bhASAMtara sAthe eDITara AbAjI kAthavaTe dvArA prakAzita karavAmAM AvyA che. ( tyAM saMskRta lekhanA aMtamAM sa. 1293 jaNAvela che, paraMtu aMgrejImAM saMvata 1287 jaNAvela che. ) tathA tenI sAthe sadhavALeA tyAMnA bIjo zilAlekha je sa. 1287 vALA che, jemAM te dharmasthAnanI rakSA, tathA utsAdi vyavasthA sUcavelI che, te paNa tyAM pariziSTa (B) mAM darzAvela che. (4) saMvata 1978 IsvIsana 1921 mAM jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara dvArA prakaTa thayela prAcIna jaina lekhasaMgraha' ( bhAga bIjA) mAM e zilAlekha le. 94 tarIke gujarAtI sAra sAthe suprasiddha sAkSara zrIjinavijayajInA prayatnathI prakaTa thayela che. . (5) saMvata 1994 mAM zrIvidha sUri-jaina graMthamALA, ujjaina taraphathI prakaTa thayela amuae prAcIna jaina lekhasIha ' ( Akhu bhAga bIjo) e pustakamAM ItihAsapremI sva. munirAja jayaMtavijayajInA prayatnathI le. 250 tarIke e lekha gujarAtI avalokana sAthe prakAzita thayela che. For Private And Personal Use Only 1 AzA che ke-satya sazodhana-prakAzanathI gujarAtanA sAcA itihAsa prakAzamAM Avaze, tyAre sarvane AnaMda thaze. saMvata rAmanAtha zrAvaNa cAla, pAMcamI Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vizeSAvazyaka bhASyakAra zrI. jinabhadragaNi kSamAzramaNunA svahaste pratiSThita prAcIna jaina pratimA lekhaka :--zrIcuta umAkAnta premAnada zAha. thoDA vakhata upara vAdarA pAsenA akATTaka ( arvAcIna-akATA gAma) nAmanA prAcIna zaheranA avazeSAmAMthI nIkaLelo prAcIna jaina pratimAno eka mATe' saMgraha mate temaja mArA mitra zrI. ramaNalAla nAgarajI mahetAne upalabdha thayA hatA. A ja saMgraha bhegI nIkaLelI zrI. maganalAla darajIe jAheramAM mUkelI keTalIka pratimAenu varjuna paDita zrI, lAlacaMdra bhagavAnadAsa gAMdhIe 'jaina satya prakAza' va 16, aMkaH 10 mAM ApyuM hatu, dhaNI kaTAyelI hAlatamAM maLelI A pratimAemAM eka advitIya pratimA maLI che jenA upara nivantasAmi prAMtamAM evA lekhamAM ullekha che. A pratimAnuM savistara varNana karatA eka aMgrejI lekha A lekhaa Journal of the Oriental Instinte, (Baroda, 1951) Vol. I... no, 1 mAM ApyA che. tenu gujarAtI ' jaina satya prakAza'mAM yathAvakAza prasiddha thaze. AvI ja, ane zvetAmbara jaina saMdhane atyaMta kiMmatI, advitIya ane A ka evI be pratimA A sagrahamAM che. sadara pratimAone kATa sApha karI lekha vAMcatAM ja mane lAgyuM ke, A pratimAe zrI. jinabhadraSNui kSamAzramaNu-pratiSThita hAI zake che sadara pratimA uparanA lekhAmAM jinabhadra vAcanAcAya ullekha che ane temanuM kula nivrutikula jaNAvyuM che. kalAnI dRSTie jotAM A pratimAe chaThThA saikAnA uttarA ane sAtamA saikAnA pUrvoddhamAM mUkI zakAya tevI hovAthI mane lAgyuM ke, A pratimA zrI. jitabhadragaNinA zubhahaste pratiSThita che, e nitikulanA hoya evo ullekha paDita zrI. lAlaca'da gAMdhIne pUchatAM teoe jaNuAvyu' ke, tevA keAI ullekha temane upalabdha nathI. vAcanAcArya zabdaprayAga bAbata temaNe jaNAvyuM ke, vAcaka, vAdI, divAkara ane kSamAzramaNa e prayAgeA ekAtha vAcI che evuM 'kahAvalI'kAre lakhyu che. A avataraNuM-AdhAra batAvavA mATe huM temano AbhArI chuM. paDita zrI. lAlacaMdra gAMdhI mane jaNAve che te mujaba haju temane khAtrI nathI ke A pratimAenA lekhamAM nirdiSTa jinabhadra vAcanAcArya te zrI, jinabhadra kSamAzramaNa ja che. paNa mate enI khAtrI che tethI ahIM sadara pratimAne zro. jinadragaNu kSamAzramaNa pratiSThita ja gaNI che eTalu' prAstavika jaNAvI nIce savistara carcA karI che. AkRti na 1 mAM jaNAvelI pratimAnI pAchaLanA, pabAsaNanI pAchaLanI upalI kinArI upara ApelA lekha AkRti na. 2 tarIke chApyo che. sadara lekhanI lipi valabhInA maitrakAnA tAmrapatronA lekhAnI lipine maLatI che ane I. sa. 550 thI I. sa. 600 nA vacagALAnA samayanI gaNI zakAya tema che. sadara lekha nIce mujaba cheH-- OM devadharmIya nivRtikule jinabhadravAcanAcAryasya // A pratimA ghaNI suMdara che, zarIra sapramANa che ane siddhahasta kalAkAranA hAthe banelI che. khabhA upara beu bAjue batAvelI kezAkRti uparathI spaSTa thAya che ke, e RSabha For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Aiti : na. 1 1. zrIkalAsasAgarasUri jJAnamanTiA zrImahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA (gAdhInagara) pi 300000 Prajapadyarthi HER ana mAti : naM. 2 For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir INCHES CM 24xld : 4.8 DES, INCHES ICMS Bulla: 4. For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka : 4 ] vizeSAvazyaka..............jaina pratimAo devanI che. kamalanA nAnA, pITha upara kAusaga dhyAne UbhelI RSabhadevanI A pratimA vetAmbara che e te spaSTa ja che, paNa chetIrUpe paherelA vastrane bArIkAIthI jotAM spaSTa thAya che ke, e bAMdhaNInI jAtanuM vastra che. enA uparanI TapakAothI racelI bAMdhaNInI jAtanI suzebhakArI batAve che ke, A samayamAM eTale ke I. sa. nA cha saikAnA uttarAddhamAM pazcima hiMdamAM A jAtanAM vastro banatAM hatAM-vaTamAM gUMthelI ke chApIne banAvelI bAMdhaNInI racanAkArInAM. pITha upara jamaNI bAjue yakSanI AkRti lalitAsane beThelI che jyAre DAbI bAjue dvibhuja aMbikAdevI beThelAM che. A beu zAsanadevatAnI AkRtio paNa eTalI ja suMdara ane sajIva jaNAya che. vezabhUSA ane alaMkAranA abhyAsIne paNa A pratimAo agatyanI che. sadara pITha upara, bhagavAna RSabhadevanI pratimAnA bhAgamAM be bAkAra che. temAM trevIsa padmAsanastha tIrthaMkara pratimayukta bhAmaMDala sahitanI pazcAdda bhUmikA hatI, je hAla khaMDita che ane jemAM DAka TukaDA upalabdha thayA che. Ama asala sthitimAM A pratimA zrI RSabhadevanI covIsI hatI. yakSa-yakSiNInI mukhAkRtio dhyAna kheMce tevI che. te jamAnAnI gujarAtanA lATa dezanI prajAmAM najare paDatI judI judI jAtanI mukhAkRtio jevI ja mukhAkRtie A ja jamAnAnA bIjA dhAtu-zilpoma mane najare paDI che ane e dhAtu-zilpo paNa madhya gujarAta lATa dezanAM ja che. lAMbu nAka, AgaLathI saheja jADuM ane beka bhavanI vacce jyAMthI zarU thAya che tyAMthI eTale mULa AgaLathI kaMIka capaTuM evuM nAka, dIrghanayana, bharAvadAra ane laMbagoLa evuM meTuM mukha, nAnA paNa kaMIka jADA evA oSTha A badhuM nodhapAtra che. yakSanA gaLAmAM ekAvalI mauktika mAlA che. yakSInA gaLAmAM evI ja eka mAlA uparAMta stanayugala vaccethI pasAra thatuM lAMbu ura:sUtra che. bIjI pratimAM AkRti naM 3mAM rajU karI che. tenI pAchaLa je laMbagoLa bhAmaMDalaprabhAvali che tenA upara kotarelo lekha AkRti 4 mAM raju karyo che. A lekha nIce pramANe che OM nivRtikule jinabhadravAcanAcAryasya // tIrthaMkara pratimAnA pAchaLanA bhAgamAMnA AMkaDAmAM A prabhAvali bheravI zakAya tevI chUTI che ane jyAre Ama prabhAvali besADI daIe tyAre sAmethI darzana karanArane A lekha najare paDe tema nathI kemake sadara le bavALo bhAga jinezvara bhagavAnanA khabhAnA bhAga pAchaLa DhaMkAI jAya che. A bhAmaMDala eTaluM lAMbu che ke, jinapratimAnA ghUTaNa sudhI pahoMce che. AvA laMbagoLa moTA bhAmaMDala nAlaMdA ane kurkihAranA dhAtu-zilpamAM paNa najare paDe che. bhAmaMDalane hAthIno nakha jevI, trikoNAkRtinI bhAtathI zaNagAreluM che ane A bhAtanI aMdaranA bhAgamAM gALa meTA mIMDAnI pharatI eka bhAta che. A pratimAM kayA jinezvaranI che te nakkI karI zakAya tema nathI; kemake lAMchana upalabdha nathI ane lekhamAM batAvyuM nathI. pratimAnA paga nIcenA bhAgamAM je be AMkaDA che te nIcenA pIThamAM besADI devAne haze paNa pITha upalabdha nathI A pratimA gaLA nIcethI khaMDita thatAM mastaka ja du paDeluM che. dakSiJvata vAMkaDiyA vALa ( schimatic curls) ane uSNuyukta A pratimAnuM mastaka che. mukhamudrA zAMta, prasanna ane suMdara che. lAMbu nAka, dIrdha ardhAtmIlita nayanayugala kiMcita hAsya-prasannatA darzAvatA eptayugma, moTA kAna, For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI. jina satya prakAza [ varSa : 17 bharAvadAra mukhAkRti vagere noMdhapAtra che. gaLAmAM vivalI rekhA che. khabhAno bhAga vizALa che. ane pratimAnA sAmAnya dekhAvane kaMIka akkaDa-banAve che. upara AkRti naM. 1 mAM rajU karelI pratimA karatAM. A dRSTie A pratimAnuM ghaDatara (modelling) kaMIka UtaratI kakSAnuM che. dhotInI pATalInI racanA noMdhapAtra che. AvI zilInI racanA ApaNane vasaMtagaDhanI saM. 744=I. sa. 687nI be moTI dhAtupratimAo para najare paDe che je ke amuka sUkama taphAvata che paNa A zailI I. sa. nA sAtamA sakAmAM uttara gujarAtamAM pracalita hatI e sAbita thAya che; ane e rIte jotAM A pratimAne sAtamA saikAnA pUrvArdhamAM niHzaMka mUkI zakAya che. kamarabaMdha bAMdhavAnI rIta dhyAnamAM rAkhavA jevI che. e rItanA be cheDA ardhacaMdrAkAre laTakatA rAkhIne je gAMTha mArelI che tevI racanA AkRti naM. 1 mAM vacamAM ane A AkRti naM. 3 mAM jamaNu sAthaLa tarapha najare paDe che. AvI ja racanA vasaMtagaDhanI pratimAomAM najare paDe che, je pratimAo moTe bhAge I. sa. nA sAtamA saikAnI che mArA mitra zrI. che. hariprasAda zAstrInA khyAla mujaba AkRti naM. 1 nI pAchaLa lekha AkRti naM. 3 nA lekha karatAM lipinI dRSTie kaMIka jUne che. kalAnI dRSTie paNa paNa mAre khyAla e che ke RSabhadevenI pratimAM vadhAre jUnI che arthAt e pratimAne I. sa. 550 - 6 00nI vaccenA samayamAM mUkavI ThIka thaI paDaze. jyAre A bIjI pratimA I. sa. 6 0-635 AsapAsanI gaNuM laIzuM. Ama eka ja AcAryanA haste judA judA samaye be pratimAo pratiSThita thayelI che. ApaNe jANIe chIe ke, jene paraMparA mujaba zrI. jinabhadragaNinuM sarvAya 104 varSa che ane yugapradhAnatva kAla 60 varSa che. muni zrI. jinavijayajIe jesalameranI pithI uparathI spaSTa karI ApyuM che ke, teo vi. saM. 666I. sa. 609-10 mAM hayAta hatA. ApaNe mAnI laIe ke vi. saM. 680 pachI temanI hasta nahi hoya. e hisAbe vi. saM. 620 thI 680=I. sa. 163 thI 623 nI vaccenA gALAmAM A be pratimAonI pratiSThA thaI haze pratimAonA kalAvidhAnanI daSTie AmAM kazuM ajugatuM nathI ane eTale ja svAbhAvika rIte ApaNane zaMkA thAya ja ke A lekhamAM nirdiSTa "jinabhadra vAcanAcArya " te zrI. jinabhadragaNi kSamAzramaNa ja haze. A samaya zvetAmbara jaina saMghanA ItihAsanI daSTie atimahatvano che. zrI, devaddhi. gaNi kSamAzramaNe jainasUtrone pustakAra karyo e paraMparAgata khyAla che. vAstavamAM Aga pahelAM pustakArUDha hatAM ja muni zrI kalyANavijayajIe potAnA "vIranirvANu saMvat ane je kAlagaNanA" nAmaka abhyAsa pUrNa lekhamAM A sUcana kareluM ja che, pharI pustakArUDha karavAno artha pharI vyavasthita karyA ane te mArA khyAla mujaba jenonA vetAmbara ane digambaramata vacce jhaghaDo tIvrasvarUpa pakaDavAthI Ama thayuM. A pachI tarata niyuktio, bhALyo ane cUrNa no yuga zarU thayo. cayavAsIoe AmAM moTe bhAga bhajavyo che. pahelAM cetyavAsIomAM eTalo badhe zithilAcAra nahote ane mArA namra mata pramANe, siddhasena divAkara cha jevI vyaktio paNa caityavAsI ja hatI. tyavAsIoe vetAmbara jaina maMdiro ane pratimAo baMdhAvavAmAM ane bharAvavAmAM khUba hisso Apyo che. vastrayukta UbhI ane spaSTa karAyukta beThI jinapratimAo khAsahetupUrvaka vadhu pramANamAM bharAvavAmAM AvI hatI. A yugamAM I. sa. nA cothA saikAnA aMtathI zarU thayelA caityavAsIonA A yugamAM-I. sa.. For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 4 ] vizeSAvazyaka..........jaina pratimAo [ 89 nA chaThThA saikAthI A pravRttinuM jera saghaLe najare paDe che. digambaramAM paNa caityavAsa hato eTale zrI. jinabhadragaNi kSamAzramaNa jevI prabhAvazALI vyakti zvetAmbara pratimAo bharavavAmAM ke pratiSThA karavAmAM rasa le e svAbhAvika che. dhanADhaya zrAvake paNa emanA varadahaste pratiSThA karAvavAnuM ahobhAgya samaje e samajI zakAya ema che. lekhamAM "jinabhadravacanAcArya " e zabdaprayoga che. " kahAvalI mAM batAvyuM che te mujama vAcaka, vAdI, divAkara ane kSamAzramaNa e prayoga ekAWvAcI che - vAyagasamANasthA ya sAmaNNau vAi-khamAsamaNa-divAyarA; bhaNiyaM cavAI khamAsamaNo divAyaro vAyagotti pago(ga)hA u| puvvagayaM jassesaM jiNAgame mmi(ssi)me NAme // Ama vAcakavAdIkSamAzramaNa=divAkara evA prayogo thatA hatA ane vAcaka vAtanAcArya e te sau koI samajI zake che. eTale jinabhadra kSamAzramaNa mATe jinabhadra vAcaka ke jinabhadra vAcanAcArya e prayoga zakya che. zrI. siddhasena divAkara viSe siddhasene kSamAzramaNa e prayoga "nizIthacUrNimAM AvyAnuM muni zrI kalyANavijyajIe jaNAveluM ja che. "pacakapacUrNi'mAM paNa evI ja rIte siddhasena kSamAzramaNa e prayoga che; eTaluM to paMDita zrI. lAlacaMdra gAMdhI svIkArI le che paNa teo mane jaNAve che ke, A pratimA kSamazramaNajIpratidita che e zaMkAspada che. mArA khyAla mujaba-upara batAvyuM che te mujaba, A vI zaMkA rAkhavAne koI sthAna nathI AkhA hiMdanI vetAmbara digambara jainapratimAonA abhyAsa pachI mane je kAMI samajAyuM che te uparathI A pratimAo A ja samayanI che ane evI pravRttibha yuganI che ke, jemAM zrI. jinabhadrANie eka be nahi paNa aneka ane eka sthaLe nahi paNa aneka sthaLe zvetAmbara jaina pratimAo pratiSThita karI haze. valabhImAM jene hatA ane bauddhonuM paNa jora hatuM, bharUcamAM jainonuM jora vadhu haze ane bharUca pAse AveluM coryAzI gAmanA tAlukAnuM mukhya zahera kedraka i. sa ne bIjA saikA lagabhagathI agatya dharAvatuM hatuM. vaTapadra to AThamA navamA saikAmAM eka nAnuM gAmaDuM hatuM. eTale bharUca tarapha vihAra karatA AcAryo aMkoTTakanI jainavasatakAmAM padhAre e spaSTa che. A vasatikAnuM nAma "rathati" hatuM. A ja saMgrahamAMnI eka bIjI pratimA uparanA lekhamAM A nAma che. AthI amuka sikAo pachI bharAyelI bIjI eka pratimAnA lekhamAM "aMkodaka vasatikA' evo ullekha che e zrI, paMDita gAMdhIe pitAnA bIjA eka lekhamAM batAvyuM che. A visatikA bAbata rasika anumAna huM pachIthI rajU karIza. hAla to eTaluM basa thaze ke, A vasatikA agatyanI ane caityavAsIonA kabaje hatI. A pratimAo ApaNane zrI, jinabhadragaNi kSamAzramaNajInuM kula pahelI ja vakhata batAve che. teo nitikulanA hatA. pahelAM cAra kula prasiddha hatAM- niti, nAgendra, caMdra ane vidyAdhara. cAreya kulanA AcAryonI pratiSThita pratimAo maLe che. zrI. jinabhadragaNi nivRtikulanA hatA e have mArA mane nirvivAda che. kahAvelI kAre zrI. jinabhadragaNi kSamAzramaNajI aMge noMdhelI bIjI vigata noMdhapAtra chejo uNa mallavAI va pucagayAvagahI khamApahANo samaNo so khamAsamaNo nAma jahA AsI iha saMpayaM devalAya(yaM) gao jiNabhadda(6)gaNikhamAsamaNo tti ra[yi ]yAI ca teNa bisesAvassaya-visesaNapaIsatthANi jaisu kebalanANa daMsagaviyArAvasare pyddiyaabhippaaosiddhsendivaayro| For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 90 ] zrI jaina satya prakAza [varSa : 17 uparanA avataraNa mujaba "vizeSAvazyaka bhASya ane vizeSaNuvatInA kartA jinabhadragaNue kevala jJAna-darzanano vicAra karatI vakhate siddhasena divAkarajIne abhiprAya prakAzita karyo che. zrI. siddhasena divAkara emanA pUrvavartI AcArya che. paNa AmAM saMya voyano e zabdo dhyAna kheMce che. zuM "kahAvalI 'kArane mana zrIjinabhadragaNu kSamAzramaNa hAlamAM devaloka thayelA-thoDAka ja samaya pUrve devaloka thayelA hatA ? eTale ke "kahAvalI 'kAra bhadrezvarasUrino samaya ApaNe dhArIe chIe tethI ghaNo jUno che ? zrI. paMDita lAlacaMdra gAMdhIe "suvAsa' (saM. 1994, vaizAkha)mAMnI potAnI prAcIna vaTapadranA ullekha aMgenI lekhamALAmAM batAvyuM che te mujaba vaTapadramAM rathayAtrAnA mahetsavamAM bhAga lenAra saMpankara saMtu mahetAnA samakAlIna bhadrezvarasUri hatA, jeono samaya saMvat 1150 AsapAsa ane siddharAja jayasiMhane samakAlIna gaNI temane ja teo "kahAvalI kAra bhadrezvarasUri mAne che. mane lAge che ke A mAnyatA zaMkAspada che. paheluM te, "kahAvalI kAre samayAnukrama pramANe judA judA AcAyonI hakIkta Ape che, e rIte mUlyavAdI pachI siddhasena divAkarano prasaMga Ave che, skodilAcArya-nAgArjunavAcakenI hakIkta pachI ja mahelavAdI huM 'nayacakra kAra nI hakIkata Ave che. Ama eka kramabaddha vyavasthA che; jemAM pUrvavatI AcAryanI hakIkta pachI ja pazcAdbhUta AcAryanA prasaMge ApyA che. A dRSTie jotAM paNa, zrI. jaMbUvijayajIe "nayecakra 'kAra malyavAdIno paraMparAgata vi. saM. 414no samaya kharo mAne che tene na AdhAra maLe che ane te mata yuktisaMgata ja lAge che. have malyavAdI pachI siddhasena divAkarano prasaMga che. teo caMdragupta bIjo vikramAditya-guptarAjAnA samakAlIna tenA navaratnomAMnA "kSapaNuka" che. zrI. divAkarachano A samaya have ghaNu vidvAnone grAhya thatuM jAya che. divAkarajInA prasaMge pachI "kahAvalI kAra bhavavihAMka haribhadrasUrinA prasaMge ApI potAnA granthanI samApti kare che. bappabhaTTI ke bIjA koI pazcAddavatI granthakAranI hakIkta ApatA nathI. "kahAvalI nI phakta eka ja tADapatrIya prati pATaNane granthabhaMDAramAM che. tenI aMte jotAM A pachI tarata ja "kahAvalI 'no dvitIya khaMDa samApta thAya che. eTale sahaja anumAna thAya ke "kahAvalI 'kAra bappabhaTTInA pUrvavatI hoya, bIjA pachIthI lakhAyelA prabaMdhomAM bapabhaTTInA prasaMgo ApelA che. bIjuM, bhASAnI dRSTie A granthano jhINavaTathI abhyAsa the jarUrI che. mArA vidvAna mitra zro. Do. bhogIlAla sAMDesarAne meM je thoDAMka avataraNo A granthamAMthI batAvyAM te uparathI temane lAge che ke, enI prAkRta vikramanA bAramA saikAthI ghaNI jUnI che. have pATaNanI pratinA ate be saMvata che. e lakhANa nIce mujaba che - iti kahAvalIkasya dvitiiykhNddsmaaptm| 1094-saMvat 14 Ama vacamAM je saMvata Apyo che te te pratino che. je prati uparathI hAlanI upalabdha pATaNanI prati lakhAI che. A pahelI prati te enA racanAkAlanI prati heya ja evuM kAMI nakkI kahI zakAya nahi; kemake kartA pite racAsaMvata ApatA nathI. vaLI saMvata 1094ne rasaMvata mAnI laIe to ATalo meTa grantha lakhanArane nidAna saMvata 106 mAM janmelA gaNavA paDe ane saMvata 106 0 thI 1150 ane te pachI teo vidyamAna hatA ane rathayAtrAmotsavamAM bhAga lIdho hato evuM mAnavuM paDe. pUrvagraha For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka : 4 ] vizeSAvazyaka......jaina pratimAo [ 91 rAkhyA sivAya A viSayane vicAra karIe te meM upalAM be kAraNo ApyAM che te vadhu vajanadAra che ane bAramA saikAne badale I. sa. 800 AsapAsa keI bIjA bhadrezvarasUri thaI gayA ema mAnavAmAM kAMI harakata nathI. bhASAzAstrIonI daSTie A grantha AthI paNa jUne kare te haribhadrasUrinA samayanirNayanA AkhA praznane eka vakhata pharI vicArI jevuM paDe. paNa hAla to vi. saM. 18pamAM haribhadrasUri thaI gayA evI eka prAcIna mAnyatA che te koIne svIkArya nathI. paNa jinadAsa mahatara nI saM. 733mAM lakhAyelI "nadicUrNi' pachI eTale ke cUrNie lakhAyA pachI haribhadrasUrie pitAnI TIkA-vRtti lakhI e ja mAnavuM paDe. have e bane ke, jinadAsa pote zrI. harisasUrinA vRddha samakAlIna-Senior Contemporary hoya. ema manAya che ke, udyotanasurinA siddhAntaguru haribhadrasUri hatA, ane temaNe saM. 834mAM kuvalayamAlA racI. jaina sAhitya saMsedhaka' khaMDa: 3, aMka: 2, pR. 178 upara muni zrIjinavijayajIe kuvalayamAlAnA kartAnI lakhelI pitAnA viSenI gAthAo TAMkI che, temAM gAthA 14mAM uddadyotanasuri pitAnA guru vIrabhadrane paricaya Ape che ane gAthA 15 nIce pramANe che: so siddhantammi gurU pamANanAe ya jassa haribhaho / bahuganthasatthavittharapayaDasamattasuyasaJcatho // A gAthAmAM "raso vImo) siddhAntonma gupha, (vImadda : THIbanA, rimo gu' evuM kahevAne kartAne Azaya lAge che. kemake muni zrIjinavijayajI ane De. yAkebIne gAthA aspaSTa ane chelaMgavALI te lAge che ja ane A be vidvAno je rIte anvaya kare che te rIte paNa kuka zabda eka vakhata adhyAhata mAne che. uparane artha vadhu saraLa che, kemake AmAM saMgati vadhAre lAge che. vaLI, kahAvalI'kAre vIrabhadra ane jinabhadra nAmanA (zrIharibhadrasUrinA) be ziSyono ullekha karyo che ane A vIrabhadra A bemAMnA eka heya e saMbhavita che. vidyAdharakulanA haribhadrasUri je udyotanasUrinA siddhAMtaguru thaI zake to udyotanasUrinA gura vIrabhadranA siddhAMtagure teo hatA; evo artha samajavAmAM bIje kaI bAdha Avato nathI. " kahAvalI mAM ApelAM jinabhadra ane vIrabhadra evAM nAmanI gAe pAchaLanA prabaMdhakAre haMsa ane paramahaMsa evAM nAme Ape che. muni zrI kalyANavijayajIe " prabhAvakacaritranI prastAvanAmAM batAvyuM che te mujaba teo "kahAvalI'nA nAme te graMtha prAcIna hovAthI vadhu vizvasanIya gaNe che. vaLI, udyotanasUrie kuvalayamAlA" lakhI tyAre haribhadrasUri hayAta ja haze evuM mAnavAne kAMI kAraNa nathI. tethI haribhadrasurine samaya vi. saM. 757 thI vi. saM. 827 sudhIno gaNavAmAM AvyuM che tene badale vi. saM. 725 thI vi. saM. 800 AsapAsa mAnI laIe. chatAM paNa vi. saM. 680 AsapAsa devaloka thayA haze evA zrI. jinabhadragaNi kSamAzramaNa mATe sAzvataM devonnatio e zabdaprayoga kema thayo? jyAM sudhI haribhadrasUrine samayanirNaya phare nahi tyAM sudhI ApaNe mAnavuM rahyuM ke, zrI jinabhadramaNi kSamAzramaNa jevA mahAna AcAryanI kIrti ane smRti lagabhaga savA varSa sudhI eTalI te tAjI hatI ke kahAvalI kAre e mATe samagrad sevA e prayoga karyo. vikramanI agiyAramI sadInA aMtamAM ke bAramI sadInA pUrvArdhamAM thayelA "kahAvalI kAra e prayoga na ja kare eTale "kahAvalI'kAra bAramI sadI pahelAM ja thaI gayA e nirvivAda che hAla ApaNane upalabdha sAdhanonA AdhAre ApaNe ATalAM ja anumAne dorI zakIe. For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAja ane rAjyavartI vize keTalIka samajutI lekhaka :-zrIcuta oN. tribhuvanadAsa laheracaMdra zAhu [ gatAMkathI pUrNa ] khatrI zakaprajA ( jue TIkA naM. 3 ) lekhIe te, itihAsa zIkhave tevI prA be vakhata hiMda upara zAsana calAvI zakI che. (eka) vikramasa Mvata sthApaka zakArivikramAdityanA pitA-gabhIla-ga dhasena-atipatine harAvIne jemaNe atinI gAdI lIdhI te zaka prajA ( scythians ) jemaNe mAtra chA varSe ja rAjya bhegayuM hatuM ane ( bIjI ) hiMdI zaka (Indo-seythians ) jemaNe kevaLa 32 varSa sudhI saurASTranA dakSiNa vibhAge (jIeH prAbhA. pu. 3, pR. 386 thI 405) rAjya karyuM hatuM. A neMnA samaya evA TUMkA che ke te prajAno rAjyaamala kAi prakAre evo prabhAvavA ane tejasvI nIvaDyo hAya ane temane savata meTA pradeza upara pravA hAya ema mAnI zakAya naDI, jethI temane ApaNI vicAraNAmAMthI bAkAta karavI paDaze. bAkI paradezI AkramaNakAro AvyA che ane jemane pAzcAtya vidvAnoe zaka tarIke eLakhAvyA che, temAM (1) InDopA ansa (meAjhIjha, ajhIjha pahelA, asIlIjha ajhIjha bIjo ane gAMDe kAranesa ) (ra) kuzAnavazo ( kaDasIjha pahelA tathA bIjo, kaniSka pahele, vasiSka ( vakeSka-jhuSka ) haviSNu niSka khIjo, vAsudeva i. che. ane (3) caNuva'zI ( caNu ane rudradAmanathI bhatRdAmata sudhI padara rAjA-jue DaoN. rAysana kRta ke. . mAM 84. ) A traNamAMthI prathamanA e vAe uttara hiMdamAM ja rAjya karyu che. jyAre trIjA caNvazIe atipati tarIke (madhya hiMdamAM ) prakhyAta thayA che. matalaba e thai ke zataMyata nI vicAraNAmAM, ApaNe uttara hiMda, madhya hiMda ( avaMti pradeza ) ane dakSiNa hiMda ( jo zaka za.livAhanane paNa samAveza karavA hoya te ) ema traNe vibhAgeAmAM pravatI rahela savata vize tapAsa karavI raheze. A sanI tavArIkha atre TUMkA lekhamAM utAravI asthAne lekhAze. mAtra ApaNane sabaMdha lAge che teTalI ja jaNAvIzu. uttara hiMdamAMnA inDeApAthI ansa IrAnanA vatanI te ela danA che. teo tyAMnA svataMtra dharma pALatA hatA paraMtu uttarahadanA kuzAnavI ane mahiMdanA cakraguva'zIe madhya eziyAnA vatanI che tathA temanA zilAlekhA ane sikkAcitro uparathI ( juoH amArA 'ensTanTa InDiyA' bhAga 2 tathA 3 mAM khAsa karIne DaoN. repsana jevA vidvAnonA ApelA purAvA vagere) te jainamata tarapha DhaLyA hoya ema samataya che. DA. kIlaheAna InDIana enTIkaverI' pu. 37, pR. 46mAM jaNAve che ke, uttara hiMdamAM sauOmAsa ( solar months ) eTale pUrNimAMta ( pUrNamAnA aMta bAda vada 1thI navIna mAsa gaNAya te) paddhatithI ane dakSiNa hi MdamAM ( jyAM zAlivAhana nAmanA hiMdu rAjAonuM ra!jya hatuM) cAMdramAsa (Lunar months) eTale amAsanI (amAsanA aMta bAda zukala 1thI navIna mAsa gaNAya te) paddhatie samayanI gaNutrI thatI hatI. saurya gaNatrImAM tithi ane pakSa ja jaNAvAya che, jyAre cAMdragaNatrImAM Rtu, ayana, mAsa, nakSetra, vAra te divasa I. jaNAvAya che ( jue : prA. bhA. pu. 4, pR. 103 ) vaLI, sara alekajhAMDara For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 4 ] zaka ane zakasaMvata........samajuti kaniMgahAma potAnA "buka ona ensTanTa Irojha'mAM pR. 31 upara lakhe che ke --In Western India kartika beginning Thursday Sept. 18th B. C. 57 In Northen India purnima begins with full moon chiatra making epoch Sunday Feb. 23rd B. C. 57 or kaliyuga 3044 expired. (24 lideri (varSanI zarUAta) kArtaka mAsamAM I. sa. pU panA sapTebaranI 18 tArIkhane guruvArathI thAya che, jyAre uttara hiMdamAM caitrI pUrNimAnA dinathI eTale ke I. sa. pU. 57ne phebruArI 23 ne ravivArathI athavA kaliyuga 304 4 varSa saMpUrNa thayA bAda gaNAya che. vaLI A malabanI hakIkata zrI. vivezvara reue potAnA "bhArata ke prAcIna rAjavaMza " pu. 2, pR. 390mAM paNa jaNAvI che. eTale ke uttara hiMdamAM zakasaMvatano prAraMbha cha mAsa pAchaLa thaye che ane pazcima hiMdamAM agAu thaye che. have jyAre A pramANe paddhatimAM phera che, tema samayamAM paNa phera che tyAre svIkAravuM ja rahe che ke, temanA pravartaka paNa judA ja hevA joI e. matalaba ke, uttara hiMdane zakasaMvata, dakSiNa hiMdanA zakasaMvata karatAM sarvathA judo ja che ema nakkI thayuM. uparAMta ItihAsa zIkhave che ke, dakSiNa hiMdanA je zAtavAhana ( zAlivAhana) vaMzI rAjAoe zakasaMvata pravartAvyo che ane mAnya che te vaidikAma hatA. DekIne paNa upara TAMkela "InaDIana enTIkaverI' pu. 37, pR. 46mAM tene vaidika dharmanI asaranuM pariNAma hovAnuM jaNAvyuM che. sArAMza ke dakSiNa hiMdane zakasaMvata te vaidika che jyAre uttara hiMdano zakasaMvata kuzanavaMzIoe ane madhyahiMdane cahnaNuvaMzIoe sthApela he.vAthI te jainadharma pramANe che. uttara ane madhyahiMdane zakasaMvata te jainadharmI ane dakSiNa hiMdane te vaidika rAjAne che jyAre siddha thayuM che ke zAkamAMnA rAjA mATe te zaka jAtinA rAjAnI ja tapAsa karavI rahe che, tyAre dakSiNa hiMdanA hiMdujAtIya zAlivAhana vaMzane mUkI de paDaze eTale uttara hiMdanA kuzanavaMzI je mathurApati hatA ane madhyahiMdanA cappaNuvaMzIya je avaMtipati hatA te bemAMthI kone AzrayIne kevA saMjogomAM te zabda vaparAya che te zodhI koTavuM rahe che. paNa je kAne AdhAre A hakIkata utpanna thaI che temAM spaSTapaNe 1, juoH . sa. . aMka 191-2, pR. 251 tassa vi vaMsaM uppADiUNa jAo puNovi sgraayaa| 3 Lapuravara ...patha-paMca-pAMca-sAta . paNatIse vAsasae, vikramasaMvaraccharassa bolINe / parivattiUNa Thavio neNa saMvaccharo niyo|| sagakAla jANavatya evaM pAsagiyaM smkkhaay| (aprasiddha "dharmopadeza mALA-vivaraNamAMthI banne zlokano artha eka ja rIte A pramANe thAya che. tenA (mAlavapati vikramAdityanA) vaMzane upADIne pharI paNa rAvaIs ujanI nAme zreSTha nagarImAM thayo. teNe vikrama saMvata 135 vyatIta thayA pachI vikrama saMvatsaranuM parivartana karI pitAno saMvatsara sthApyo hato. juo sahyAdri 1943 ekabara, aMka pU. 696, zloka naM. 92 (kAlaka-kathAnA varNanamAne che.) tato paMcazate paMcatriMzatA sAdhike punH| tasya rAjJo'nvayaM hatvA vatsaraH sthApitaH zakaiH // For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 94] zrI jaina satya prakAza [varSa : 17 ujajayanI jaNAvAyuM che jethI ApaNe mArga sahele thaI jAya che ne kevaLa caDavaMzI avaMtipati vize ja vicAra karo rahe che. uparAMta temAM dharaoN Dir=vaMzane ukheDI nAkhIne roDanvaye suvA rAjAnA vaMzajane mArI nAMkhIne, zA=zakasaMvata, sthApita = zakaprajAe sthApe ema lakhyuM che. matalaba ke temAM zakasaMvatanI AdinI vAta kahI che, jyAre ApaNe te zapadADha=zakarAjAnA aMtane samaya viyAra rahe che. eTale ApaNA kArya mATe te bane loke nakAmA che. (chatAM eka noMdha atre karI levI jarUrI che. banne zlokamAM 13 varSe tenA vaMzane ukheDI nAkhI saMvatanI sthApanA karI ema lakhyuM che chatAM itihAsa te zIkhave che ke, vikrama saMvata 135mAM ane te pachI keTalAya varSa sudhI vikramadityane vaMza avaMtipati tarIke cAlu rahyo che). eTale mAnavuM rahe che ke, kAM itihAsa khoTo ke, kAM zlokanI hakIkata TI. kabUla karavuM paDaze ke je ItihAsa banI gayo che te kAMI peTe TharAvAya nahIM ja ane loka lakhavAmAM kayAMka bhUla thaI che ke zabdanI heraphera thaI che ane evuM te aneka vakhata banatuM AvyuM che e sarvane anubhava che. zI rIte banavA pAmyuM che tenI carcA karavI ApaNane sparzatI nathI eTale choDI daIzuM. mAtra eTaluM jaNAvazuM ke vikramasaMvatsaranI sthApanA pachI "135mA varSe " ema nathI, paNa vikramAditya zakArinuM pitAnuM maraNa thayuM te bAda 135mA varSe zakarAjA thayo che, jethI vikrama saMvatsaranI sthApanA (vikramAdityanuM gAdInazIna thavuM te) ane vikramAdityanuM maraNa (je 64 65 varSanuM rAjya teNe karyuM che) thaI che te benI vacce 64-65 varSanuM aMtara che te hisAbe 13 5+6 4=199 ne eka vikrama saMvatamAM umeravAthI rAha nahIM paNa rAtrino AMka Avaze (A viSayanI savistRta hakIkta mATe juoH "prAcIna bhArata varSa" bhAga 4, pR. 1 thI 12). ane thoDIka aitihAsika ghaTanA bhUmikArUpe hoI varNavavAnI jarUra che. jema "zakArivikramAdityanA pitA gaMdharvasena gardabhIla pAsethI avaMtinI gAdI zaka (Seythions zaka stAnanA vatanI) rAjAe laI lIdhI hatI ne temanA pAMca nRpatioe ekaMdare be varSa rAjya bhagavyuM hatuM. paraMtu temaNe AMkha mIMcIne AdarelA julmAthI prajA evI to trAhItrAhI pikArI UThI hatI jenA pariNAme kudaratI preraNAthI vikramAditye avaMti upara caDI AvI temanuM nikaMdana kADhI nAkhyuM ane zakAri (zaka lokane duzmana) nAmathI prasiddha che. te prajAe tenA smaraNacihna tarIke tene nAmane vikrama saMvatsara calAvyo. teNe 64-65 varSa rAjya karyuM. tenA maraNa bAda bIjA nava rAjAoe 135 varSa rAjya calAvyuM. temAMnA chellA mArI ceSThaNa (vidvAnoe tenA vaMzanuM nAma "pAzcAtya kSatrapo" apyuM che) zake avaMtipati thayo ne teNe uparanA be zlokomAM jaNAvyA pramANe pharI jANa sthApyo. cappaNa atyAra sudhI uttarahiMdavALA mathurApati kuzanavaMzIno sUkSatrapa hatA, paraMtu tyArathI mahAkSatrapa " pada teNe dhAraNa karyuM. tenA vaMzamAM rudradAmanathI mAMDIne bhartIdAmana sudhI anukrame paMdara mahAkSatrapa nAmadhArI rAjAo thayA. A bhatRdAmana nabaLe rAjA hatA. tenA samaye nepALamAMthI UtarI AvelA guptavaMzI trIjA rAjA (prathamanA bee nepALathI avaMti sudhIno uttarahiMda pradeza jatI rAjya karela) caMdragupta pahelAe I. sa. 319mAM avaMti paDAvI lIdhuM ne pote gAdIpati bane. eTale bhartIdAmana pachInA traNa cakkaNuvaMzI rAjAo For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka : 4 ] zaka ane zakasaMvata........samajuti { 5 pAchA " kSatrapa ** kahevAyA che ane te pachInA bIjA pAMca rAkhta " svAmI ' kahevAyA che. (A sarva hakIkata amArA 'prAcIna bhAratavaSa~' bhA, 4 navamAkhaZ, dvitIya paricchede pR. 183 thI 223 sudhI varNavI che ) eTale ke kharI rIte bhattudAmananA pachI I. sa 319mAM atipa ta tarIkenA cadmavaMzIne rAjaamala pUrA thayA kahevAya. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A guptavazI rAjA zaivadhI ( pazupati ) hatA. teeAe atiti thayA bAda peAtAne gupta svata I. sa. 719thI " calAvyo. kALa gaye, temane pazu " caDatI paDatI ' nA nyAye nabaLo vakhata AvyA, tyAre te vakhatanA (gu. sa. 160) rAjAne eka me je saurASTranA dakSiNa bhAga upara hukumata bhogavatA hatA teNe bhadRAraka nAmathI valabhIpuramAM gAdI sthApI pAtAnA valabhI saMvata calAvavA mAMDayo. teNe khUbI e rAkhI ke, valabhI saMvatanA peAtAnA rAjyanI adi eTale aMka 1 thI zarU na karatAM, peAtAnA mULa mAlika guptava'zInA savatane kAyama rAkhI tenA anusaMdhAnamAM potAnA saMvatane AMka zarU karyo eTale peAtAnA rAjyavazanI ADha 16thI karI ( A kAraNathI valasI vazanA rAjAnI nAmAvitre jotAM 159 sudhInA AMkane amAva che) eTale banyu ema ke, nuGAla, guptasatrata, ane valabhIsatrata ema traNe anAvA Isa. 319mAM banyA kaGevAyA, chatAM teeA bhanna bhinna nAme oLakhAyA che. ApaNe te 'zakaTTapakAla " zabdanI sAthe saMbaMdha che, tenu thavA pAmyuM che. A zabdaprayAga jaina lekhakAe karyo che ane te sakAraNa For Private And Personal Use Only nirmANa A pramANe hetupUrvaka yeAjyA hatA. te vakhate avatinI gAdI ane tene savata mukhyapaNe mAnya rakhAtA ane atipati tarIke caddhavazI jainadharmI baMdha thayA tyAre lekhakene evI muzkelI UbhI thaI ke temaNe graMthalekhanamAM kayA saMvata lakhavA. na te guptavata lakhI zake kemake guptavaMzIe zaivI hatA. tema na tA valabhI saMpata lakhI zake kemake te moTA bhAge bauddhadharmI hatA ane vikramanI navamI ke dazamI sadI thaI (sa. 944mAM vikrama pharIne spaSTapaNe vaparAyA purAvA maLe che) tyAM sudhI aneka prakAranAM rAjakIya AkramaNeAne lIdhe DAmADaLa avasthA hatI jethI na to koI sthira saMvata hatA ke tenA Azraya levAya athavA te nahetA keAI jainadhamI bhaDavIra rAjA ke jenA smaraNa tarIke te tene savata vAparI zake. eTale chellA je jainadhamI zakarAjA atIti canavI hatA tenA rAjaamalano aMta ' I. sa. 39mAM Avyo hato tenI edhANImAM zakanupakALana nA ATalA varSe evu lakhavAnu zarU karyuM. jethI pote jainadharmonuyAthInuM mahattva paNa nAvyuM gaNAya ne savaMtanuM nAma ApavAnI kaDAkUTathI paNa bacI javAya. tethI ja amAre prA. bhA. 4 pRSDa upara lakhavuM paDayu che ke 'A pramANe ADe sadInA gALAmAM utarAttara pAMca cha sattAone hAthabadalo thai gayA hatA, temAMnI dareka sattAne peAtAnA savata calAvavAne mehu hatA eTale pariNAma e Avyu ke rAjakA NanA palaTAthI jema prajAne amuka samaya sudhI amuka prakAre herAnagatimAM UtaravuM paDatuM hatuM ane avadazA bhAgavavI paDatI hatI tema sAhityakSetranI viTaMbaNuAmamAM paNa e prakAranI sthiti cAlu rahI hatI AvA kAgane lIdhe jema rAjadvArI kSetre vikrama saMvatanA upayoga karAtA ghaNIe sadIthI badha Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 96 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa : 17 paDayo hateA tema sAhityakSetre paNa te saMvatano vaparAza baMdha paDI gayA hatA. eTale je kALe, je sthaLe je graMtha lakhavAmAM Avate hatA, temAM te samaye te sthAna upara pravatatA saMvatano upayoga karavA rahyo hato. (pR. 83, TI na. 73) eTalu ja nahi, paNa te vatanuM nAma kadAca lakhatA ke koI vakhata adhyAhAra paNa rAkhavAmAM Avatu' athavA te saMvatano artha samajAvatA je zaka' zabda che te ja mAtra tenA AMkanI pUrva mUkatA eTale adhyAhAra mAtrathI je gUMcavADA UbhA thavAnI bhIti hatI temAM vaLI vizeSa vRddhi thavAnI taka UbhI thaI, A uparathI samajAze ke ' zaka' ke tenA samAsanAcaka zabdano artha satra eka ja prakAre ghaTAvavAthI keTalA anartha ane gerasamajUti thaI jAya che! Iyalam . 2. zrI. devi gaNI kSamAzramaNe pustakArUDha karyAnA 510; zrInibhadgagaNI kSamAzramamuM Avazyaka niyukti lakhyAne AMka 531; zrI. haribhadrasUrinA svargavAsanA 505 i. A prakAre dRSTAMte jANavA. 3. zrIdAkSiNyacihnasUri urpha udyotanasUrie racelA ' kuvalayamAlA graMtharacanAnA samaya zaka 700 A prakAre dRSTAMta jANavuM. 'pataMga'viSe. jaina ullekhA lekhaka:-preA hIrAlAla 2. kApaDiyA ema. e. artha - pataga ' e saMskRta zabdanA aneka athoM che. (1) pakSI, (2) sUrya, (3) patagiyuM, (4) pArA ane (5) eka jAtanuM caMdana, . 'pataMga 'zabda gujarAtI bhASAmAM paNa che. e paNa anekAthI che. enA (1) pata'giyuM, (2) kanakavA ane (3) eka jAtanuM lAkaDuM ( ke jemAMthI gulAla bane che) ema traNa artha thAya che. ahIM kanakavA ' e atha prastuta che. A arthamAM kanekavA' zabda paNa vaparAya che. ahIM suratamAM te vIseka varSa pUrve kanakavA ' zabda vizeSataH kAne paDatA hatA. Aje e . temaja eno joDIdAra * kanekA ' zabda bhAgye ja sabhaLAya che. have to ahIM paNa anya sthaLe-mubaI, amadAvAda ityAdinI peThe ' pataMga' zabdathI AnA vyavahAra karAya che. " k saurASTra tarapha pataMgane paDAi ' kahe che ema sAtha gujarAtI joDaNIkAza jotAM jAya che. keTalAkanA mate paDAI' zabda kacchamAM ane mAravADamAM vaparAya che. prakArAnaH - patagate aMge me' pataMgapeAthI nAmanI eka pustikA temaja pataMgapurANa nAmanuM pustaka lakhela che, ane e ane sacitra svarUpe I. sa. 1939 ane I. sa. 1938 mAM anukrame chapAyAM paNa che. pata'gapurANamAM me ajaina kRtimAthI e ane enA parikarane lagatA ullekho nAMdhyA che. Aje huM ahI jaina kRtionA A daSTie vicAra karuM chuM. vAcaka mAnavijaye RSabhadevathI mAMDIne mahAvIrasvAmI sudhInA cAvIsa tI karAnAM stava racyAM che. navamA ane dasamAne aMgenA stavanamAM emaNe ' mAna ' tarIke pAMcamAnA aMtamAM budha zAMtivijayanA ziSya tarIke, kAIka stavananA aMtamAM vAcaka mAnavijaya tarIke kAIkamAM mAnavijaya tarIke ema vividha rIte peAtAne nirdeza karyo che. RSabhadeva sabaMdhI stavanamAM * vAcaka mAna ' tarIke ullekha che. A stavananI trIjI kaDImAM purNa ' zabda vaparAyA che. prastuta kaDI nIce mujaba cheH---- For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tuhu paNa aLage thaye' kima saraze, bhagatI bhalI AkarI leze; gagana uDe dUra paDAI dorI baLe hAthe rahe AI. '' mAnavijaya nAmanA vividha vibudhavarA thayA che, paraMtu zAMtivijayanA ziSya tarIke vi. sa. 173 1mAM dharma sabahu nAmanI kRti racanAra ane ene svapajJa vRttithI vibhUSita karanAra eka ja jaNAya che. A hisAbe ' paDAI' saMbaMdhI ullekha lagabhaga traNa saikA jeTalo prAcIna gaNAya. - mohanavijaye vi. saM. 176 0mAM mAnatu'ga-mAnavatI rAsa racyA che. enI 29 mI dezI ' yAne cAla' tarIke nIce mujabanI paMktio jovAya che: cAMdAne cAdraNe ho hA mAru' guDiyAM UDAve, kAMI guDiyAMrI dorI pyArI hA lAge, bhAlI nabhudIrA vIrA, kamaja kahyo na mAne hA kaho na mAne, - vAlA mArA kahyo na mAne." A pramANenI paMktio bhImasiMha mANeke I. sa. 190 mAM chapAvelI mAnatuMga rAjA ane mAnavatI rANIno rAsa nAmanI kRtinI trIjI AvRtti (pR. 78)mAM che. nemavijaye vi. saM. 1750mAM zIlavatIne 2 rAsa racyo che. AnI trIjA khaMDanI pAMcamI DhAlane mathALe nIce mujabanI dezI noMdhAI che: e " cAMdA re cAMdaraNe hAMjA mArU guDiyA uDAya ...3 A uparathI e phalita thAya che ke guDiyAno artha kanaka che, kemake ahI' e cagAvavAno temaja dorIne paNa ullekha che. A dezI kaI kRtine aMza che te jANavuM' bAkI rahe che.--kadAca e mAravADa bAjunA kAI leka-gItanIye paMkti hAya. A paMktinA kartA mehanavijaya hAya ema jaNAtuM nathI; kemake nemivijaye paNa A paMkti raju karI che ema bhAse che. A paMkti A kRtione lipinA karanArane hAthe ke enuM saMpAdana ke prakAzana karanAra taraphathI umerAI hoya evo bahu ochA saMbhava che ema mAnI AvuM anumAna meM doyu" che. A hisAbe kanakavA' mATe ' guDiyA' zabdano prayoga paNa lagabhaga traNa sakA jeTalo to prAcIna hoya ema lAge che.. 1. prastuta paMktio tarapha mAruM lakSya Agama ddhArakanA ziSya munizrI jayasAgarajIe deryuM hatuM enI sAbhAra noMdha lauM chuM. 2. ** prAcIna kAvyamALA ' 'tha 3 jA tarIke A rAsa haragoviMda ThA. kAMTAvALA ane nAthAzakara pU nAza kara zAstrIe DhipaNa sahita I. sa. 1895mAM chapAyA che. . A temaja enI pahelAMnI dezI jana gUrjara kavio (bhA. 3, kha. 2, pR. 1894- 1895)mAM noMdhAyelI che. temAM " cAMdAnA cATTage hA ha ja mAruM' " e pAThane badale ' cAMdAnA cAMdaraNe hA hAMna mAru' e pATha che. trIja khaMDane badale 6 ema pR. 1895mAM chapAyuM che te azuddha che. For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Shri Jaina Satya Prakasha, Regd. No. B. 3801 zrI nana tattva prakAza | dareke vasAvavA yogya 'zrI jene satya prakAzanA vizeSAMko. (1) zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka bhagavAna mahAvIrasvAmInA jIvana saMbaMdhI aneka lekhothI samRddha aMka : mU9ya che AnA ( TapAlakha nA eka Ane vadhu ). (ra) kramAMka 100 vikrama-vizeSAMka samrATa vikramAditya saMbaMdhI aitihAsika bhinnabhinna lekhAthI samRddha 240 pAnAMnA daLadAra sacitra aka mU9ya doDha rUpiyA. zrI jaina satya prakAzanA be viziSTa a ke [1] kramAMka 43-jainadarzanamAM mAMsAhAra hovAnA AkSepanA javAba ApatA lekhAthI samRddha aMka : mUlya cAra AnA [2] kramAMke 4pa-ka. sa. zrI hemacaMdrAcArya manA jIvana saMbaMdhI aneka lekhAthI samRddha aMka : mUlya traNa AnA kAcI tathA pAko phAI le zrI jaina satya prakAza'nI trIjA, pAMcamA, AThamA dazamA, agiyAramA, bAramA, teramA, caudamA tathA paMdara mA varSanI pAkI phAIla taiyAra che. mU9ya dare kanA aDhI rUpiyA - lakhe - zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAinI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. zrI jaina satya prakAzanuM vArSika lavAja ma traNa rUpiyA mudraka : goviMdalAla jagazIbhAI zAha, zrI zAradA mudraNAlaya pAnakora nAkA, amadAvAda. prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha. jainadharma satya prakAzaka samiti kAryAlaya, jezi'gabhAInI vADI, ghIkAMTA roDa-amadAvAda. For Private And Personal use only