Book Title: Jain_Satyaprakash 1947 08 Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad Catalog link: https://jainqq.org/explore/521634/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jo (vIna) che. 38ra6 A laDavA taMgI cImanalAlA gokaLadAsA zA 00 che ke A ja varSa 12 : aMka 11 ] amadAvAda : 15-8-47 [ kramAMka 143 : 313 viSaya-darzana 1 ha-i jana ma dira praveza ane jaino : zrI. cInubhAI lAlabhAi zeTha : TAiTala pAnuM--- 2 rakhe thI kemi yAjI tIrthano prazna bhUlI jaI e ! : saMpAdakIya smithanA ane agaDadattanA caritranI sAmagrI : che hIrAlAla 2. kApaDIyA. : 31 6 4 bhuvanezvara pAse jaine avazeSa pU mu. ma zrI jJAnavijayajI : 320 pa jaina daza na : zrI. mohanalAla dIpacaMda cokasI - - : 22. 6 bhAratake bAhara prAkRtakA pracAra : pro, mUlarAjajI jaina - ; rU 2 cha sirohI rAjyanAM keTalAMka prAcIna <Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org harijana maMdira-praveza ane jaina [ lekhakaH zrI cInubhAI lAlabhAI zeTha, bI. e. ela. ela. bI.; sAlIsiTara ] . muMbaI prAMtanA maMdiramAM harijanone dAkhala thavAnA ane pUjA-arcA karava nA adhikAra ApavA bAbatanA ekTane sane 1947nA lejisleTiva esembalIno musaddo na. 27 muMbaI sarakAra taraphathI prasiddha thayaeNla che temAM ''izuM kAma"nI vyAkhyAmAM jainAnA amAveza karavAmAM AvyA che te vyAjabI nathI. - kAI paNa harijana jaina dharma pALatA hoya tevuM atyAra sudhI jANavAmAM AvyuM nathI, tema ja jaina dharma pALatA harijano mATe jaina maMdiromAM pravezatI manAI karavAmAM AvI hoya tevA dAkhalA paNa banyA nathI. jaina maMdirA hareka jaina dharma pALanAra vyakti mATe khullAM hoya che. bIjA hiMduo jaina maMdiromAM jainAnI rajA (Leave and License)thI ja praveza kare che, paraMtu hakka tarIke teo praveza karI zakatA nathI. jaina maMdiromAM jaina vidhi anusAra pUjA karavAne hakaka phakta jaina ja dharAve che. jainetarAne AvA hakka nathI. jaina dharma hiMdu dharmathI taddha alaga dharma che, jo ke vArasAhaw, lagna vigere bAbatamAM jainone hiMdu kAyado lAgu paDe che, chatAM jaina kAmamAM pracalita rItarivAje pramANe je hiMdu kAyadAmAM kAMI pheraphAra thato hoya to je kAyade rItarivAje pramANe jene pALatA AvyA che te ja kAyado temane lAgu paDe che. jaina maMdirA jainonA piyAthI ja bAMdhavAmAM AvelA che ane tene nibhAva paNa temanA ja paisAthI thAya che. A maMdirAnA aMge jAhera prajAne amara sarakArano kaI paNu hisso nathI ane e mihakatA jaina kemanI ja mihakatA che; evI mikatAmAM Itara kAmone kAyadA dvArA haka Apavo e taddana geravyAjabI che eTaluM ja nahi paNa anyAyI che. ' taduparAMta hiMdanuM baMdhAraNa ghaDanArI sabhA atyAre hiMdanuM' je baMdhAraNa ghaDI rahI che temAM paNa kAInA dharmamAM dakhala nahi karavAnI bAMhedharI ApavAmAM AvI che. jaina maMdiro je phakta jene mATe ja hoya che temAM itara kAmanA ane kAyadAthI dAkhala thavAno ane temAM pUjA karavAno hakka Apavo te jarAye vyAjabI nathI. je Ama nahi thAya to bhaviSyamAM muzkela paristhiti ubhI thavAnI saMbhAvanA che. vaLI harijanoe jaina maMdiromAM praveza karavAnA ane pUjA arcA karavAno hakka che tevI mAMgaNI atyAra agAu kadI paNa karI nathI. A uparAMta je harijanone A pramANe haka maLaze to teo bhaviSyamAM jena madirAnA vahIvaTa, hisAba tathA bIjI bAbato aMge korTamAM dAvAo mAMDI zako, jaina maMdiranA TrasTIo tarIke dAkhala thavAnI mAMgaNI karaze ane jaina maMdironA vahIvaTa aMge hakhalagirI karyA karaze. mArA namra maMtavya mujaba A aMge samama jaina samAje AMdolana karI 'hiMdu' zabdanI vyAkhyAmAMthI "jaina" zabda kaDhAvI nAMkhavA khAsa prayatna karavo joIe. For Private And Personal use only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra varSa 12 aMka 11 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ||AUM arham // akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitituM mAsika mukhapatra zrI jaina satya prakAza ziMgabhAIkI vADI : ghIkAMTA roDa : amadAvAda (gujarAta ) vibha sa. 2003 : vIrani. sa. 2473 : 4. sa. 1847 kramAMka 143 prathama zrAvaNa vada 14 : zuDavAra : 15mI ogaSTa rakhe zrIkesariyAjI tIrthano prazna bhUlI jaIe ! [ sampAdakIya ] zrI kesariyAjI tIrtha saMbaMdhI ati duHkhadAyaka paristhiti UbhI thayAne Aje be mAsathI vadhu jeTalo samaya bItI gayo, chatAM e sambandhamA - e duHkhadAyaka paristhitine sudhAravA mATe - ApaNe eTale ke AkhAya jaina saMghe zAM pagalAM levAM e sambandhI haju sudhI kazo nirNaya aarat nathI e hakIkata tarapha ame samasta jaina saMghanA sarva AgevAnonuM dhyAna dorIe chIe. koI paNa prazna nirAkaraNanI vicAraNA mATe amuka samayanI jarUra hoya e samajI zakAya evI bAbata che, paNa e vicAraNAnA samayano paNa aMta to Avavo ja joIe ne ! ke pachI ApaNe vicAra karyAja karIe ane UbhA thayelA prazno ema ne ema paDyA rahe ! jo Ama ja thAya to to dIrghasUtrI vinazyati (kevala lAMbA lAMbA vicAro ja karyA karanAra chevaTe vinAzane japAme) jevI hAlata thayA vagara na rahe e vAta ApaNe na bhUlIe. For Private And Personal Use Only amane lAge che ke A praznanA nirAkaraNa mATe have to pUrato samaya vItI gayo che, ane have mAM je kaI vadhu kAlakSepa thaze te saMghanA kalyANane hAni paheAMcADyA vagara nahIM rahe. eTale have to AkhA saMghe ekadila ane ekalakSI banI A mATe eka yA bIjo - yogya lAMge tai- mArga nizcita karIne e mArge kucakadama karavAnI AkhA jaina samAjane AjJA ApavI joIe. Ama nahIM thA to duHkhanuM osaDa dahADA e kahevata pramANe amuka samaya vItaze eTale ApaNI vedanA bhulAI jaze ane ApaNA eka prANapriya tIrthanA rakSaNanI ApaNI tamannA nAmazeSa thaI jaze ane pariNAme ApaNA eka mahAtIrthane ApaNe ApaNI ALasa ke niSkriyatAnA kAraNe gumAvI besIzu. koI paNa prakAranI Aphata Ave e koIneya iSTa to na ja hoya, paNa jo Aphata AvI ja paDI to pachI e AphatamAMthI saMgha-saMgaThana sAghavAno lAbha ApaNe avazya meLavI levo ghaTe; Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 314] zrI jana satya prakAza [ varSa 12 AvA saMkaTa-samaye paNa jo ApaNe saMgaThita thavA taiyAra na hoMIe to to pachI ApaNe UjaLA bhaviSyanI AzA ja zI rIte rAkhI zakIai? jAvAla, taLAjA ke zrI kesariyAjI tIrtha jevA prasaMgo e ApaNI saMghazaktinI kasoMTInA prasaMgoM banyA che.evA prasaMge ApaNu saMgha-zarIra keTalaM sabala ke nirbala che,enuM nidAna acUkapaNe jANI zakAya. 10-20 varSanA najIkanA bhaviSyamA ja jaina saMgha-jaina samAja upara je kaI vItI gayu che te jotAM ApaNuM samAja-zarIra durbala thaI gayuM che ane divase divase vadhu jarjarita banatuM jAya che e dIvA jetuM spaSTa che. ApaNI A vartamAna hAlata ane ApaNo bhavya bhUtakALa e beno vicAra karIe chIe tyAre kSaNabhara manamA thaI Ave che-zuM ApaNe eja jaina mahAprajAnA saMtAno chIe ke jemanA pUrvajoe moMTAM moTAM devAlayo ane dharmAlayo UbhAM karyA hatA, moTA moTAM rAjyornu saMcAlana kayu hatuM, moTA moTA raNAMgaNomAM vIra hAka gajavI vijaya varamALa paherI hatI, ane rASTranA darake dareka kSetramA potAnuM varcasva dAkhavI potAnI buddhi ane zaktino sau koIne lAbha Apyo hato ? ApaNu tIrtha eTale ApaNu potArnu ja eka aMga, e aMga upara ghA upara dhA thatA hoya ane chatAM ApaNu dila ThaMDI tAkAta darzAvavA taiyAra na thAya ke e ghAnI sAme baMDa pokArI na UThe ane UlaTuM ApaNe zUnyacitta jevA banI jaIe tyAre nathI lAgatu ke ApaNe niSkriya, nizcetana ane hInasattva banI rahyA choe ? zrI kesariyAjI tIrtha aMge Ubho thayelo prazna e kevaLa kesariyAjI tIrtha pUrato.ja che ema rakhe ApaNe mAnI laIe ! Aje A prazna AvI paDyo to kAle bIjo nahIM AvI paDe-ApaNA bIjA tIrtha upara paNa Aphata nahIM AvI paDe-enI zI khAtarI : amane to lAge ja che ke Aje jo Ano tAkAta pUrvaka pratIkAra nahIM karIe to AvatI kAla AthIya vadhu gherI Aphata UtaryA vagara nathI rahevAnI. je zarIra upara eka roge humaloM ko enA upara bIjA rogone humalo karavAnusAva AsAna che e rojanA anubhavanI vAta ApaNe kAM bhUlIe ! paNa AmA doSa rogano nahIM paNa kamajora zarIrano ja gaNAya. have e ghaDI bhAvI lAgI che jyAre ApaNe e vAtanoM phasalo karavoja paDavAno che ke ApaNA durbala banelA saMgha--zarIrane ApaNe vadhu durbala banAvavA mAgIe chIe ke e durbalatAne khaMkherI nAkhIne e saMgha-zarIrane sazakta ane balavAna banAvavA mAgIe chIe. zrI kesariyAjI tIrtha jevA praznoe e durbalatA phagAvI devAno ApaNane suyoga meLavI Apyo che, e suyogano lAbha levAnu ApaNe na bhUlIe ane prasaMga jyAre AvI ja paDayo che tyAre evI zakti dAkhavavAnu na cUkIe ke jethI bhaviSyamA bojI For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 11] yasmilanA ane agaDadattanA caritranI sAmagrI [ 15 koI paNa vyakti jaina saMgha upara-jaina saghanA koI paNa aMga upara-AkramaNa karavAno vicAra suddha na kare. astu ! Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DraMkamAM A prasaMge bhAra daIne je kAMI kahevAnuM prApta thAya che te e jache ke have AmAM bahu bahu vicAro karyAkaratAM kAMIka nakkara ane sakriya kArya ApaNe karIe sambhava che ke A mATe andarakhAne kAMIka prayatno cAlatA paNa hoya. ema hoya to emAMnI samAjane jaNAvI zakAya evI hakIkata thoDe-ghaNe aMze paNa samaye samaye prakaTa thatI rahe e atyanta jarUrI ane iSTa che. ema thAya to ja janatAnA dilamAM kAMIka dharapata rahe ane ApaNA AgevAno ke ApaNI AgevAna saMsthAo A sambandhamAM je kAMI pagalAM letA hoya tenA sArAsArapaNAno khyAla janatAne AvI zake ane e sambandhamA janatAne kAMI kahevA jevuM lAge to e kahI paNa zake, Akhare saMgha eTale to e jaina janatA jagaNAya ne ! Ing bAkI atyAre to A pravRttinuM je bAhya darzana thaI ra che tethI to manamA dilagIrI Upaje evaM ja che, AnuM pariNAma to dhIme dhIme A praznane vIsarI javA sivAya bIjuM bhAgye ja Ave. amane to pUro pUro bhaya lAge che - ane tethI ja ame ATalA bhArapUrvaka kahIe chIe che ke A gatithI ApaNe ApaNuM dhyeya siddha nahIM karI zakIe, ane ApaNA jIvana-maraNa samo eka prazna ApaNe vIsarI jaIzuM. amAro e bhaya khoTo nivaDe ema icchIe... dhasmillanA ane agaDadattanA caritranI sAmagrI (se. o. hIrAjhAla 2. apaDiyA sebha the.) kathAnA, kissAonA, kahANIonA, vArtAnA ane caritrAnA vividha praznArAnA uttama namUnA pUrA pADanAra tarIke bhAratavarSa suprasiddha che. sthAdine lagatuM bhAratIya sAhitya ghaNI ucca kADhatu che ane emAM nainAnA jevA,tevA phALA nathI. vasudevahi'DI e nAmathI jANItI thayelI kathA jevI kathA keTalI che? e vicAranArane A saheje samajAze. ApaNI muMbaI vidyApIThanA abhinava abhyAsakrama pramANe abhyAsa karanArA prathama thanA tema:ja khI. e.nA khIjA varSanA vidyAthI one A varSe anukrame agaDadattacariya ane aihiDInA abhyAsa karavAnA che, te ene aMgenAM sAdhanAnA nirdeza karavA mATe tema ja adha mAgadhI" tarIke vidyAthI one zuM zIkhavAya che te darzAvavA mATe A laghu lekha lakhAya che. pAyamAM basmila' ane dhamelTa' evA me sabdo che. e baMnene mATenA saskRta zabda smita' che. enAyata--adhilA kreza ane eka jaina muni eca e maryAM che. khIjo aya' atra prastuta che. For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 ]. [ varSa 12 zrI jaina satya prakAza vAcaka saMgharAsagaNae vi. saM. 666 karatAM te ghaNAM varSo pUrve racela ane mahattara dhamasena gaNie pUrNa karela vasudevahiMDInA prathama khaMDamAM katpattinI pachI dhammilahiMsa' yAne dhamidhacariya che. A bI. e. nA bIjA varSanA vidyArthIone A varSe zIkhavAya che. dhammila jyAre garbhamAM hatuM tyAre enI mAtAne dharma karavAne dehada thayo hate e uparathI ene janma thatAM enuM nAma dhammila rakhAyuM ema dhammilahiMDImAM ullekha che. AvasmayanI ninjani (gA21620)mAM mila' evuM nAma che; bAkI enuM paritra nathI. zakasaMvata 198mAM nadIcuNi racanArA jinadAsagaNi mahattare racelI manAtI sAvarayacaNiNa (uttara bhAga, patra 323-324)mAM nIce mujabanA ullekhamAM hamilanA udAharaNane nirdeza che - "iyANiM phalaM / taM duvihaM / ihaloe dhammilodAharaNaM, jahA vasudevahiMDAra / " arthAta have phaLane vicAra karIzuM. e be prakAranuM che. A lekamAM phaLa meLavanAra tarIke dhammala(ha)nuM udAharaNa jANavuM ke je vasudevahiDImAM apAyuM che. Avasmaya ane enI nijajutti upara yAkinI mahattarAnA dharmanuM tarIke suvikhyAta haribhadrasUrie saMskRtamAM vistRta TIkA racI che. enA 863 patramAM dhammilanuM udAharaNa basmilAhiDImAMthI jANavuM ema emaNe kahyuM che. dhammilahiMDI karatAM koI prAcIna kuti smilanuM caritra pUruM pAThatI hoya to te jANavAmAM nathI, kemake vasudevahiMDInA prAraMbhamAM kahyuM che tema paDhamANUega (prathamAnu ga)mAM varNavela vasudevacarayane e AbhArI che ane A anuyoga Aje ApaNane upalabdha nathI. 'acaLa" gacchanA mahendraprasUrinA ziSya jayazekharasUrie gujarAtamAM vi. saM. 1462mAM saMskRta bhASAmAM basmilalacaritra nAmanuM rasika kAvya racyuM che ane e hIrAlAla haMsarAja taraphathI ghaNAM varSo pUrva prasiddha thayuM che. tyArabAda enI bIjI AvRtti bahAra paDI. trIjI AvRtti manasukhalAlanA gujarAtI bhASAntara sahita prata AkAre cAra 1 Ano artha "dha" ema thAya che. pAyama mAlikI' batAvavAnA arthamAM Ala, Alu, Itta, ira ema je vividha anuga vaparAya che temane eka te "Ila" che. jamma+chA=mmila. 2 A rahI e gAyA:'pcckkhaannss phalaM iha paraloe ahoi duvihaM tu / ilaoNpa dhammilAi dAmanagamAI paraloe // 1620 // Ano artha e che ke pratyAkhyAnanuM phaLa A lekamAM ane paralokamAM maLe che e hisAbe e be jAtanuM che. smilla vagerene A lekamAM phaLa maLyuM che, jyAre dAmanaga vagerene paralekamAM maLyuM che. For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 11 ] dhammilanA ane agattanA caritranI sAmagrI [317 bhAgamAM chapAvAI ane cothI AvRtti mULa ane bhASA-nara sahita pustaka AkAre vi. saM. 1986mAM vIThalajI hIrAlAla lAlana (jAmanagara) taraphathI prasiddha karAI. A ghImmacaritramAM 3503 padyo che, tyAre enI prazastimAM 3504 hevAne ulekha che. 18mA pakSamAM kahyuM che ke dayALu manuSyane sarva saMpatti maLe che. enuM sAkSAta udAharaNa te dhammila che. Ama kahI emanuM caritra apAyuM che. AmAM agala(Da)dattanuM caritra AkathArUpe apAyuM che. kartAnA nAma tema ja racanAvarSanA ullekha vinAnI eka saMskRta kathA "milakathA e nAmathI "jena AtmAnanda sabhA"e vi. saM. 1971mAM prasiddha karI che. emAM 214 paDyo che. aMtamAM nIce mujabano ullekha che ke je A kathAnI pAchaLa rahelo heta sUcave che: "ti thArthatA mA ghagnisTA" A kathAnuM vAstavika nAma dhammilAyA hevuM joIe. enI hAthapothI tapAdhyAya te e viSe nirNaya thaI zake. bAkI A kathA. uparyukta pammilahiMDAne saMskRtamAM sArAMza che e to nirvivAdapaNe kahI zakAya tema che. je. sA. sa. I. jotAM jaNAya che ke bhAgyaharSacarinA ziSya semavimalarie vi. saM. 1591mAM gujarAtImAM dhammilarAsa racyo che. jaina gUrjara kaviomAM paNa A ullekha che. vizeSamAM ahIM ghamilane aMge be kRtio nAMdhAI cheH (1) jJAnasAgare vi. saM. 1715mAM milarAsa racyo che ane (2) vIravijaya vi. saM. 1896mAM dhampilakumAra rAsa racyo che. A bIjA rAsamAM lagabhaga "vasudevahIM ko" evo ullekha che. dhamilakamAre yAne jAgato payaprabhAva e nAmanuM eka pustaka 72 prakaramAM rAyuM che. enAM zarUAtanAM pAna vagaranuM pustaka mArA jovAmAM AvyuM che. eTale katI vagere viSe huM kaMI kahI zakato nathI. vasavahiDInA prathama khaMDanuM hAlamAM "jaina AtmAnanda sabhA" taraphathI gujarAtI bhASAntara bahAra paDayuM che. e dhammilahiMDInA abhyAsIne upayogI thaI paDaze temaja sAthe sAthe milanuM prAcInamAM prAcIna caritra paNa gujarAtI vAcakone e pUruM pADaze. A sabhAe jyAre A mahAkAya dharmakathAnuM bhASAnDara prasiddha karavAnuM stutya pagaluM bharyuM che te vimalarikatA 57macariyara (pAcaritra) ane suprasiddha haribhadrasUrie racela samarAIcakatA e be mahatvanI kRtionuM paNa bhASAntara taiyAra karAvI te bahAra pADavA A sabhAnA 1 "dhammila' e dhammillanuM haLavuM rUpa che. jemake kAussaganuM kAusage. 2 A jaina daSTi anusAranuM pAnuM athata rAmanuM caritra che-rAmAyaNu che. ene mananakAre 1-3ramAM purANa kahyuM che. 3 AnuM bhASAntara jevA jANavAmAM nathI eTale Ama ullekha karuM chuM. For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 318] zrI jaina satya prakAza [ varSa 12 saMcAlanuM huM sAdara dhyAna kheMcuM chuM. A be kRtionA paNa amuka amuka azo kolejanA vidyArthIone avAranavAra zIkhavAya che. dAkhalA tarIke A varSanA inTaramijieTanA vidyArthIone samarAicakahAnI bIjo bhava ane bI. e. nA prathama varSanA vidyArthIone cothe bhava zIkhavAya che. pahelA, bIjA ane chaThThA bhavanuM te aMgrejI bhASAntara thayeluM che. vizeSamAM samagra kRtinI saMskRta chAyA paNa praya thayelI che. to A sAmagrIne upayoga karanArane samasta kRtine gujarAtI anuvAda taiyAra karavA sugama che. eTale anuvAdA te maLI rahe tema che. te sabhAne AnA prakAzana mATe vadhu vicAra karavo paDe tema nathI. paumariyanA 33-5 udesamAM prathama varSanA vidyArthIo mATe 1942nI parIkSAnuM pAThya pustaka hatuM. eTale eTale bhAga aMgrejI anuvAdAdi sahita 1941mAM be traNa sthaLethI chapAyo che. AvI rIte pahelA cAra uddesaane temaja 27 ane 28mAnA aMgrejI anuvAda 1936 ane 1934mAM anukrame chapAyela che. agadaDAnAM caritra mATenAM sAdhane- ghasmilahiMDImAM dhammilanuM je caritra apAyuM che temAM ADA tarIke agaDadatta munine AtmavRttAnta che. AnA karatAM agaDadattanuM caritra koI prAcIna kRtinA aMga rUpe ke svataMtrapaNe heAya to te vAta mArA lakSya bahAra che. uttarajhayaNanA "asaMjaya nAmanA cethA anajhayaNamAM nIce mujabanuM "suttesu AvI paDibuddhajIvI na vissase paMDiya Asupanne / ghorA muhuttA abalaM zarIraM bhAraMDapakkhI va cara'ppamatto // 6 // " vANijyakuLanA, koTika gaNunA ane "vaja ". zAkhAnA gopAlagaNi mahAranI ziSya ke jemane keTalAka jinadAyamaNi mahattara tarIke oLakhAve che temaNe uttarajhayaNuM upara curi racI che A cuNimune 116mA patramAM nidrA jAgaraNanA udAharaNa tarIke agaludattane ullekha che. cora suI gayA tyAre e jAgato rahyo. e samaye parivrAjaka A coranuM mastaka kApI nAMkhyuM. parivrAjaka agaludata (agaDadata) ne kaMI karI zako nahi, kemake e to sAvadha hato. enI bena paNa ene capaDAvI zakI nahi. A prakAranI hakIkata agaDadattanA saMbaMdhamAM A cuNamAM apAI che. vizeSamAM A daSTAntano bhAva paNu ahIM ghaTAvAyA che. vAdivetAla' zAntisUrie uttarAyaNa ane enI nivRttine anulakSmIne pAyaTIkA" racI che. emAM A prasaMgadravyanidrAnA pratiSedhanA udAharaNa rUpe patra 213216-mAM agadattanuM caritra AlekhAyuM che. emAM e uparyukta dhammAlyahaMdInI kathAne sArAMza che eTaluM ja nahi paNa emAM zabdanI samAnatA paNa asAdhAraNapaNe dRSTigocara thAya che. tema chatAM A caritra dhammillahiMDIne AdhAre apAyAno emAM ullekha jovA nathI ema prA. sAsarA kahe che. je ema na hoya te zuM kAMI anya AdhAre mA caritra apAyuM haze? ane ema hoya te e AdhAra kayo che? For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 11 ] dhammilanA ane agaDadattanA caritranI sAmagrI [ 19 prA. sAMDesarAe " bhADa" nAmane lekha lakhyo che ane e "prajAbaMdhu'nA dIpotsavI aMka 2002mAM chapAyo che. AmAMnI keTalIka kSationuM sucana karatA ane keTalIka vadhu vigato rajU karatA mAro lekha nAme "bhAraDa: eka mahAkAya pakSI " ahIMnA sAptAhika "gujarAtI mitra tathA gujarAta darpaNa"nA tA. 5-1-47nA aMkamAM chapAyo che. A temaja aSTApada vagere saMbaMdhI mAre eka aMgrejI lekha hAhAmAM chapAyo che. e TUMka samayamAM prasiddha thaze. zAntisUrie "vRddhavAda evA ullekhapUrvaka agaDadattanuM caritra pAiyamAM ApyuM che. pAIyaTIkAnA saMpAdaka mahAzaye A caritranI saMskRta chAyA ApI che. devendragaNi urphe micandrasUrie aNahilapura pATaNamAM vi. saM. 112mAM uttarajhayaNa upara saMskRtamAM TIkA racI che ane emAM aneka kathA ApI che. temAM A prasaMge patra 84-945mAM aDadatanuM caritra pAiyamAM-jaINa marahadImAM 328 padyamAM ApyuM che. millahiMDamanA agaDadattariya sAthe A koI koI sthaLe ja paDatuM jaNAya che ane tema hoya to e svAbhAvika che, kemake A to "vRddhavAdane AbhArI che-vRddhonAM kathanane anusare che ema nemacandrasUrie jAte prAraMbhamAM che. A saMskRta TIkAnuM temaja sAthe sAthe enA mULanuM saMpAdana-kArya janAcArya vijayamaMgasUrijIe I. sa. 1937mAM karyuM che. jaina sAhityanI amUlya sevA bajAvanArA jarmana vidvAna 3. harmaNa yAkebIe Ausgewahlte Erzahlungin in maharastri? Hal la 2140 Cellyal saMpAdita karI che. emAM emaNe uparyukta 328 padyanuM agaThadatta-caritra ApyuM che. je. je. meyare (meyer) Hindu TalesmAM enuM aMgrejI bhASAtara karyuM che ane tema karatI veLA keTalAka sudhArA sUcavyA che. A saMskaraNane ane bhASAntarano upayoga De. pI. ela. vaidhe emanI i. sa. 1940nI AvRttimAM karyo che. vizeSamAM emaNe aMgrejImAM TipaNe paNa ApyAM che. pre. ena. vI. vadhe ane . TI. uSAbee paNa potapotAnI AvRttimAM agaDadatta caritranuM aMgrejI bhASAntara vagere Apela che. prAkRta kathA saMgraha (pR. 72-97) mAM nAgarI lipimAM "aDadatta' e nAmathI agaDadatta caritra chapAyuM che ane e DaeN. yAkebInI AvRttine AbhArI che. agaDadattanuM caritra paruM pADanArI keTalIka padyAtmaka gujarAtI kRtio "jaina gUrjara kavio"mAM noMdhAI che. jemake bhIma nAmanA zrAvake vi. saM. 1584mAM agaDadattarAsa o che. vAcaka kuzalAle vi. saM. 1625mAM agaDadatta ceSAi (caritra), zrIsundara 1 ahIM apAyelAM karakaMDu, nami ane nagnainAM caritra A varSe meTrikanA vighAthIne karavAnAM che, jyAre ahIM apAyeluM baMbhadattariya kaeNlejanA prathama varSanA vidyArthIone zIkhavavAnuM che. romana lipimAM prasiddha thayela baMnadattariya gujarAta purAtattva maMdira taraphathI nAgarI lipimAM vi. saM. 1978mAM prakAzita thayela prAkRta kathA saMgraha (pR. 29 55)mAM apAyeluM che. Do. pI. ela. vaidya kahe che ke A prakAzanamAM ghaNuM bhUle che. For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 320 jaina satya prakAza [ varSe 12 vi. sa'. 1666 pachI vi. saM. 1636mAM agaDadattaprabandha, 1670mAM agadattacApArka, lalitakItie vi sa. 1679mAM nidhAne vi. sa. 1703mAM agadattApAi (caritra) ane 1649 thI 1718 sudhInA gALAmAM agadattarAsa, racela che. jyasAmanA kAI ziSye pazu agaDadattarAsa racyA che. AmAMthI kaI kaI kRti prakAzita thaI che ItyAdi hakIkatanI tapAsa karavI bAkI rahe che. kSemakalaze vi. sa. agaDadattarAsa, puNyakalyANasAgare vi. sa jinakuzaLanA ziSya agaDadattanA caritra jaina zvetAMbara lekhakAnuM ThIka dhyAna khecyuM che. ane temAMnA eka lekhaka te jaina gRsya che. 'agaDadatta' evu' nAma zAthI paDayuM tenA ullekha kArya sthaLe jovAmAM AvyA nathI. 'agaDa' evA pAya zabda che. ene eka bhaya kA' thAya che. bIjo ma kUvAnI pAse pazuene pANI pIvA mATe khAdelA khADA' evA thAya che. trIjo atha hi banAvela' ema che. Ane lakSyamAM letAM kAI vAnA adhiSThAyaka deva praznanna thatAM putra prApta thayA hovAthI 'agaDadatta' nAma paDayu. hAya evI kalpanA thai zake. jo A zabda yaugika ja na heAya teA pachI AvI kalpanAne avakAza nathI. gopIpurA, surata. tA. 9-7-47 bhuvanezvara pAse jaina avazeSA mULa baMgALImAM lekhaka:--zrI nirmalakumAra masU anuvAdaka:-pUjya rmAnamahArAja zrI jJAnavijayajI tripuTI) bhAratavarSamAM sthApatyanAM je je sthAne che temAM prasiddha bhuvanezvara pazu ane ajoDa che. jagannAthapurInA yAtrikA jeTalI sakhyAmAM ahIM jAya che teTalI sakhyAmAM khAjurAhA ke esiyAmAM jatA nathI. chatAM du:khada bhAve kahevuM paDe che ke ATalA dhaniSTa saMbadha hovA chatAM bhuvanezvaranA prAcIna itihAsa mATe ApaNe dhaNA ajJAna chIe. bhuvanezvaranA vistAra lagabhaga cAra-pAMca kaeNza pramANa che. jo bhuvanezvaranA liMgarAja mandirane madhya mAnIe te agnikhUNAmAM cAra pAMca mAIla para dhavalIpahADa che, jyAM mahArAjA azokanI zikSAlipi utkI che. khIjI dizAmAM teTale ja dUra samrATa khAravelanA zilAlekhAvALA khaMDiMbara ane udayagiri pahADA rahelA che. A ane sthAnamAM 4. sa. pUrve trIjI ke bIjI zatAbdInAM smaraNA che. paraMtu A bannenI vacamAM bhuvanezvaramAM kaMI purAtana vastu maLatI nathI. chatAM je kaMI maLe che ane jene samaya niota 1 digaMbara kathA-sAhityamAM agAdatta ke smillanuM kAi caritra che? vi. saM. 989mAM hariSeNe racelA bRhatkathAkezamAM te| A bemAMthI ekenuM caritra nathI. 2 saskRtamAM avaTa' zabda che. e mate A artha vicAratAM 'havA'' zabdanuM mULa vaTa' hAya ema jaNAya che. For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 WWW aMka 11 ) bhuvanezvara pAse jena amazeSo 2 [ 21 karI zakAya che te paNa IsanI navamI sadIthI prAcIna nathI. paraMtu ema paNa jorathI na kahI zakAya ke ahIM dhavalapahADa ane khaMDagirinA samaye kaMI hatuM nahIM. te samaye kaMI hatuM ke nahIM e saMbaMdhe vizeSa zodhakheALanI AvazyakatA che. aniranA sthApatya saMbaMdhe vicAra karIe te zilpazAstranI daSTie rekhamandira ke bhadramandiranI kakSAnuM A mandira nathI. vizeSa tapAsamAM nakkI thAya che ke vacamAM sthAna pitA mahAkAya zivaliMganI upara DhAMkvA mATe zilpamaryAdA toDI A mandira banAvavAmAM AvyuM che, je mandiranuM nAma che bhAskarezvara. tene racanAkALa acokkasa che, chatAM atihArika daSTie bIjAM mandira karatAM A mandira vadhAre kImatI che. - bhAskarezvara maniranA madhyamAM 9 phUTa UMcuM ane gorIpaTa para 4 phUTa pahoLuM zivaliMga che, jene uparano bhAga khaMDita thayA hoya ema lAge che. Azcarya to e che ke zivaliMga eka paththaranuM che, jyAre gaurIpaTTa judI jAtinA pArane che. A sivAya gaurIpadanI laMbAI sAthe zivaliMganI laMbAI paNa meLa khAtI nathI. A mATe rAjA rAjendralAla mitra te jaNAve che ke, prAcIna kALamAM ahI azokane staba hato kALAMtare tene sthAne liMgasthApanA thaI che ane tyArapachI tenI upara maMdira ubhuM karavAmAM AvyuM che. bhuvanezvara sTezanathI rAmezvara jatAM prathama rAmezvara mandira Ave che. bhuvanezvara mahAdevane raya mandira sudhI Ave che. rAmezvara maMdiranI pazcime akayuM upara sAranAthamAM rahela azoka staMbhanA zirobhAga je lAMbo me khaMbha zirobhAga che, jenI uparanI mUrtio nAza pAmI che; mAtra mUrtine besADavAnuM ardhagoLa thALuM daSTigocara thAya che. x upalabdha staMbhazirobhAgathI anumAna thAya che ke bhAskarane staMbha 29 thI 3 phUTa badhI atyAre mATImAM (jamInamAM) dharabAela hovo joIe. temaja te samaye atyAranA tharathI 30 phUTe nIce jamIna hovI joIe, A uparathI e paNa nakkI thAya che ke A sthAnamAM uparanA badale nIcemAM vizeSa zedha karavI joIe ane tema karavAthI atihAsika viSayamAM icchita lAbha thaze. ame te AsapAsanI jamIna tapAsavAnuM zarU karyuM. nIcenA bhAgamAMthI je vastu maLe che te uparanI vastuo karatAM vizeSa prAcIna heya e amAre khyAla hate. pariNAme eka nave kuvo khodatAM te sthAnamAMthI be mUrtio maLI, jemAM eka buhadevanI ane bIjI jaina tIrthakaranI mUrti hatI, je paikInI bulamUrti i. sa.nI navamI sadInI hovAnuM anumAna che. vizeSa zela karavAmAM Ave to A jamInanA samAna tharamAMthI bIjI 5) vastuo maLavAne saMbhava che. azoka staMbhanI cAre bAjU gALa pASANu-baMdhana che, je sAMcItUpa tathA bharaDUtanA pASANu bandhanane maLatuM che. AthI bhAskarezvaranuM liMga eka samaye azoka staMbha hevAnuM aneka rIte nakkI thaI gayuM che. pASANu-baMdhananI paDakhe khela mati nuM gaThana racanA For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22] zI jena satya prakAza [ varSa 12 mAthAnI zikhA ane hAthanI kRti vagere udayagirinI rANI guphAne maLatuM che. eTale te samayanuM hevAno saMbhava che. je bhAratanI pachI banela hevAno saMbhava che. ' madiranI uttare kaMIka pazcima tarapha vaLatAM keTalIka giriguphAo che. temAM paNa beeka jainamUtio jevAmAM AvI. guphAmAM mATI bharAI gaI che. je te mATI dUra karavAmAM Ave to paNa keTaluMka apUrva jANavAnuM maLe. amArA eka mitre e paNa akhataro karyo ane ghaNI prAcIna vastuo meLavI. vizeSa prayatna karavAmAM Ave to azakanI purAtana rAjadhAnI ane ahIMthI pATIla putranI peThe aneka satya prApta thaze. dhavalI ane aMDagiri udayagirinI madhyamAM hovA chatAM bhuvanezvaramAM prAcImamAM prAcIna navamI sadInI vastuo prApta thAya che. udivya ane uttara bhAratanA mandira-vidhAnane ItihAsa meLavIe A pradezamAM i. sa.nI navamI sadInI vastuo maLe che; temaja avanezvaranuM sthApatya paNa navamIthI bIjI sadInI makhamAM dAkhala karI zakAya che. paraMtu AvuM zilpa vidhAna kayA graMthamAM che vagere zodhavAnAM kAme UbhAM ja che. mahAnadanA banne kAMThe sonapura, bauda, narasiMhapura vagere rAmanAM prAcIna manironI racanA bhuvanezvarane maLatI Ave che. (pravAsI 1941 vaizAkha patra 35 thI 40 uparathI) noTamULa lekhanA pRSTha 36mAM zokagrastA strInI mUrti chApI che. saMbhava che ke te trizalA rANuM heya. jaina darzana lekhaka-zrIyuta mehanalAla dIpacaMda zekasI (kramAMka 140 thI cAlu) guNasthAnakanuM svarUpa vicAratAM ApaNe bhAra pagathiyAM sudhInI vicAraNA karI gayA. ApaNe e paNa joyuM ke AtmA caDhavAno AraMbha kare eTale e jema uparanA pagathiye jAya tema pagaluM bharavAmAM cUke te nIce 5NuM gabaDI paDe. arthAta AgaLa vadhavuM ke pAchA paDavuM e pariNAmanI dhArA para manaHpradezamAM uddabhavanA adhyavasAya upara avalaMbe che. tethI to chaThThA ane cAtamAM guNasthAnakamAM gamanAgamanane subhAra nathI raheto. samyaphava athavA tattvajJAnavALI uparanI bhUmikAo uparathI A tmA gabaDe che, tyAre kevaLa mithyAtvathI bharapUra pahelI bhUmi para na AvatAM bIjA upara thobhe che. prathama karatAM Atmazuddhi kaMIka aMze vadhu hoya che chatAM e utkrAMtinuM sthAna na gaNuM zakAya. e sthAnane upayoga uparathI paDanAra ucca bhAvonuM baLa gumAvanAra-AtmA ja kare che. A jAtanuM patana mohanA AvezamAMthI janme che. ane A guNasthAne ramatA AtmAmAM mohanI tIvra kASAyika zaktine Avibhava hoya che. khIranuM miSTa bhajana karyA pachI jyAre vamana For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ka jaina darzana [ 323 thAya tyAre heDAmAM eka prakArano vilakSaNa svAda janme che. tevI ja rIte AtmAnI A sthAnake sthiti hoya che. paNa trIjAnI vAta nirALI che. e uti ane apakAMti kiMvA adhaHpAta ubhaya mATe jAya che. e sthAne ramatA AtmAmAM mAtra samyagdaSTa ke mAtra mizrAdaSTi na levAthI caLa-vicaLa pariNAma hoya che. hIMcakAnI mAphaka phelAyamAna dazA pravartatI hoya che. sAme AvatI harakoI vAta sAcI mAnI levA jevI vRtta ahIM jora kare che. parIkSA karI vastune sat ke asat rUpe pichAnavAnuM baLa A sthAnamAM lAbhatuM nathI. A sthAna jhAjhe samaya TakatuM nathI. ahIMthI pragatizIla AtmA pariNAma zuhinA jore AgaLa vadhI cethAmAM praveze che ane ethI ulTI rIte patananA vamaLamAM rUMdhAyela AtmA avana paraMparAne anubhavate-gabate gabaDato TheTha pahele pahoMce che. Ama bIjA ane trIjAmAM-guNasthAna gaNAtA chatAM kharekharI ulkAnti nathI. keTalIka vilakSaNatAo che ane ubhaya eka sarakhA paNa nathI ja. karmomAM rAjA samAna mehane sarvathA cheda UDI jatAM AtmAnI nirmaLatA sphaTika ratna sama barAbara jhaLahaLI UThe che. bAramA guNasthAnamAM ramaNa karatAM ane enI sthiti paDavAnA bhaya vidUNI thatAM ane nirbhayatAnI laharIo anubhavatAM-lAMbA kAmathI dabAcelI zaktio pUrNa svarUpe khIlI UThe che, anya karmonA AvaraNa chinnabhinna thAya che. eTaluM ja nahIM paNa svAmI yAne nAyaka evA mohanA nAzathI TapaTapa tUTavA mAMDe che. vikAsagAmI AtmAnA baLa sAme e TakI rahe evuM sAmarthya na hovAthI adazya thAya che; sattAmAMthI ja arthAta jaDamULathI ja UkhaDI jAya che ke jethI punaH pragaTavAne saMbava ja nathI raheto. AmA paramAtmabhAvanuM pUrNa AdhyAmika svarAjaya prApta karI saccidAnaMda svarUpane pUrNapaNe pragaTAvI niratizaya jJAna, darzana, cAritra AdinI saMpatti meLavI le che, temaja anirvacanIya svAbhAvika sukhano anubhava kare che. jema pUrNimAnI rAtrie svaccha caMdranI saMpUrNa kaLAo prakAzamAna thAya che tema te samaye AtmAnI mULa zaktio pUrNa vikAsane pAme che. e bhUmikAnuM nAma teramuM guNasthAnaka che. tyAM lAMbA vakhata sudhI (AyuSyanI maryAdA hoya te pramANe) rahyA pachI prApta thayela saMpUrNa zaktine janasamUhane lAbha ApyA pachI AyuSya Adi cAra aghAtI karmonA aMtanI najIka AtmA (mahAtmA) AvI pahoMce che. ' e veLA AtmA baLelI deraDI samAna aghAtI karmonAM AvaraNane uDAvI pheMkI devA mATe sUkSmakriyApratipAtI nAmA zukaladhyAnanA trIjA pAyAne Azraya laIne mAnasika, vAcika ane kAyika vyApArone sarvathA zakI nAMkhe che. e veLA AdhyAtmika vikAsanI parAkASThAe AtmA pahoMce che. A sthitinuM nAma caudamuM guNasthAnaka che. ene kALa paci hasava svaranA uccAra jeTale yAne ati alpa che. e ati sUkSamakALamAM AtmA samucichanakriyApratipAtI nAmA zukaladhyAnane ceAthe pAyo sparzI sumeru parvatanI mAphaka niSkapa sthiti prApta karIne zarIra tyAga karIne cauda rAjalokanA prAMta bAge- mAMthI AgaLa aleka evA lenA aMta bhAge-jyAMthI pharIthI pAchA AvI saMsAramAM janma For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24]. zrI jaina satya prakAza ( varSa 12 levAne nathI evI kAyamI dazAmAM-sthita thAya che. A rIte pragati sAdhate AtmA vyavahAra ane paramArtha draSTithI lettara sthAna prApta kare che. e ja nirguNa brahma sthiti che; e ja sarvAgI pUrNatA che; e ja sarvAze kRtakRtyatA che; puruSArthanI aMtima siddhi che. A sthAnane ja apunarAvRtti sthAna tarIke AlekhAya che. cAhe to ene mukti kahe ke, hizilAne vAsa kahe. anAdi kALathI joyelAM ane pravAhanI upamAthI ene pIcho pakaDI beThelAM AThe karmone jaDamULathI nA thaI cUkelo hovAthI jema baLI gayelA bIjamAM punaH aMkara udabhavavAno saMbhava nathI hoto, tema ahIM pharIthI e karmo AtmA upara kAbu jamAve e sadabhAva ke saMbhava na hovAthI saMsAramAM avataravApaNuM che ja nahIM. AtmAne deha nathI ane nathI prANu-thoni Adi-kevaLa anaMtakALa parvatanI sirAti che. eTale ja anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha ane anaMta vIrya sihanA chevAmAM hoya che. mekSa kAMI bahArathI Avato nathI. AtmAnI samagra zaktine saMpUrNa AviSkAra-vikAsanI parAkASThA-utkrAMtinuM aMtima pada enuM nAma ja mokSa. AtmA satakaraNanA baLe mahAtmA ane tyAMthI mULa guNonI nirmaLatAnA jore paramAtmA bane che. vedAntIone brahmabhAva, jIvanuM ziva thavuM, ke bauddhanuM zUnyamAM maLI javuM e bhale bhinna nAmo heAya paNuM sAcI vAta upara mujaba che. virodhI baLo sAthe saMgIna baLI mUjhayA vinA e lAbhI zakAya nahIM. tethI ja guNasthAnanI agatya. cAlu) bhArata ke bAhara prAkRta kA pracAra (va-zrIyuta mUDhagalI naina, pa, 6, pRSTha-puruM vI.) Aja se pacAsa barasa pahale koI kalpanA bhI nahIM kara sakatA thA ki kisI samaya bhArata ke bAhara bhI prAkRta kA prayoga hotA hogA, aura vaha bhI rAjakIya patra-vyavahAra meN| sara cAra Tana (Sir Amrel stein) anavarata anveSaNa che cInI sustiAna jaise sudUra dezameM lakaDI aura camaDe ke TukaDoM para kharoSThI lipi meM likhe hue prAkRta ke bahuta 1 yadi cInI turkistAnameM kabhI jaina dharma gayA hotA to vahAM prAkRta ke pracArako saMbhAvanA thii| dekhiye-"bhArata ke bAhara jaina dharma" jaina satya prakAza, jUna san 1943, kramAMka 93 / 2 kharoSThI eka prAcIna lipikA nAma hai jo vikramasaMvatake tona cAra sau barasa pahale se lekara tIna cAra sau barasa pIche taka gaMdhAra tathA paMjAbameM pracalita rahI thii| yaha dAI se bAI ora ko likhI jAtI thI / jaina aura baudha granthomeM isakA ullekha milatA hai| cInI granthoM meM isakI vyutpati 'kharoSTha' se kI hai kyoMki isa ke akSara gadhe ke hoMTha kI tahara laMbe hote haiN| yaha prAyaH prAkRta likhane ke kAma AtI thii| isa meM svaroMkA dIrghatva prakaTa nahIM For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka 11] bhArata ke bAhara prAkRta kA pracAra | 325 se lekha mile haiN| inameM se kucha lekha lakaDI ke kalAkAra TukaDoM para haiM aura zAyada isI liye ina lekhoM meM ina kA nirdeza " kIlamudrA " zabda se kiyA gayA hai / ye kIlamudrAeM deza ke rAjA kI ora se sarakArI karmacAriyoM ke nAma likhI gaI haiM / ina meM kisI mukadame athavA anya sarakArI kArya kI carcA kI gaI hai| ina ke Upara usI kucha lekha lakaDIke caurasa TukaDoM para haiN| inakA nAma " pravanaka" (pramANa, prApaNa, prapanna ? ) hai| ye eka prakAra kI rasIdeM yA pramANapatra hai jinheM adhikArI vyakti apane pAsa rakhatA thA / anadhikAro puruSa se inake pATha kI rakSA karane ke liye parimANa kA dUsarA TukaDA rakha kara una para rassI lapeTa dI jAtI thI / phira rassI ke sire Upara vAle TUkaDe para rakha kara unako miTTI se DhAMpa diyA jAtA thA aura miTTI para mohara lagA dI jAtI thI / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir isa prakAra ke kula 764 lekha mile haiM jinakI romana akSaroM meM pratilipi aura aMgrejI bhASA meM anuvAda prakAzita ho cUke hai / isa prAkRta kA aMgrejI meM vyAkaraNa bhI banA hai parantu vaha mere dekhane meM nahIM AyA / inakI prApti kI kathA bhI baDI rocaka hai" / ke nIce isa prAkRta kA namUnA diyA jAtA hai / ina lekhoM ke dekhanese pAzcAtya vidvAnoM utsAha, dhairya aura parizramakA kucha anumAna ho sakatA hai / jaina muniyoM ke liye prAkRta ke ye lekha atyanta upayogI aura rocaka siddha hoNge| ve inake pATha aura artha meM kucha sudhAra bhI kara sakeMge / 4 kiyA jAtA thaa| hAM, isa meM saMyukta varNa bahuta the / abhAratIya varNoM ko prakaTa karane ke liye akSaroM kI AkRti meM pheraphAra kara diyA jAtA thA, athavA biMdu, rekhA Adi lagA dI jAtI thI, parantu inahI lekhoM meM eka lekha (naM. 523 ) saMskRta meM hai / isa meM svaroMkA dIrghatva tathA RRRvarNa prakaTa kiye gaye haiM / 3 5 Kharosthi Inscriptions discovered by Sir Aurel Stein in Chinese Turkestan. Oxford. Part 1 1920, Part II 1927, Part III 1929. T. Burrow: A translation of the Kharosthi Documents from Chinese Turkestan. London, 1940. T. Burrow: Language of the Kharosthi Documents from Chinese Turkestan. Sir Aurel Stein : ( 1 ) Ancient Khotan, 2 Vols (2) Serindia, 5 vols. ( 3 ) Innermost Asia, 3 vols, Oxford, 1907, 1921, 1928. For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 16] www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza namUnA kIlamudrA naM. 1 ( UparavAle TukaDe ke bAhara kI ora ) cabo taMjakasa dadavya ( nIce vAle TUkaDe ke aMdara kI ora ) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [varSa 12 mahanuava maharaya lihati combo taMjakas matra deti sa ca ahono iza lpiSeya garahati yatha edasa gavi 2 seniye saciciye agasitaMti eka gavi patama oDitaMti eka khayitaMti eda vivada samuha anada prochidavya yatha dhamena nice kartavo atra na paribujizatu hastagada iza visajidavya / anuvAda - cobo taMjaka ko dI jAve / .0 mahAnubhAva mahArAja likhate haiM / cobo' taMjaka ko mantraNA dete haiM, aura vaha isa prakAra - yahAM lpiyeya zikAyata karatA hai ki sAca ke sainika usakI do gAyoM ka uThA kara le gae-eka gAya pIche lauTA dI, eka ( gAya ) unhoMne khA lI / yaha vivAda apane sAmane jAMcanA cAhiye aura dharmAnusAra nizcaya karanA cAhiye / vahA~ jo samajha meM na Aya, use yahAM meja denA / naM0 541 maTaragasya priyadevamanuSyasaMpUjitasya yogya divya varSazatayu mamanasya sunAMma parikirtitasya praccha devatasya mahaMta cozvo taMjakasya padamulami poThaMgha lipapeya namakero kareti divyazarira arogi preSeti puna puno bahu koDi zatasahasrani apramego tena suTha patosmi yo tahi paride aroga zruyati ahaM ciza arogemi tahi pradena evaM ca zirasa vivema ahuMno imade spasa vanaga manuza visarjidemi supiyana pariMde spasa rachaMnaya kiM tatra paDivati siyati emeva iza zrunanaya kartavo./ anuvAda ---- bhaTTAraka, deva- manuSyoM ke pyAre aura unase pUjita, yogya - divya - sau barasa For Private And Personal Use Only 6 svaroM kA dIrghatva nahIM dikhalAyA gayA / 7 yaha upara ke Tukar3e ke bAharakA lekha hai jo Ajakala ke kavara (liphAphe ) ke eDresa kI bhAMti hai / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 11 ] sirohI rAjyanAM keTalAMka prAcIna jinamaMdira [ 327 ko AyuvAle, sunAma-parikortita, pratyakSa-devatAsvarUpa mahanta cAjhabo taMjaka ke pAdamUla meM SoThaMdha1 lpipeya12 namaskAra karatA hai| divya-zarIra-Arogya bhejatA (arthAt cAhatA ) hai / bAra 2 bahuta bAra, karoDa lAkha bAra, asaMkhya bAra / maiM bahuta prasanna hUM3 ki ApakA saba prakArase Arogya sunA jAtA hai| meM Apake prasAda se yahAM svastha haiM aura sira jhukAkara yaha vinati karatA huuN| maiM ne yahAM se sUpiyoM14 ke upara dRSTi rakhane ke liye spaza-panna-manuSya arthAt cara bheja diyA hai ki jo kucha vahAM kA samAcAra hogA vaha vaisA hI yahAM mere karNagocara kiyA jaay| noTa-yadi koI muni mahArAja isa prAkRtakA adhika paricaya cAhate hoM to nIce ke pate se sUcanA milane para do cAra aura lekhoM kI pratilipi tathA, anuvAda bheja diyA jaaygaa| jaina vidyAbhavana, 6, neharU sTrITa, kRSNanagara, lAhora (paMjAba) 8 rAjakIya pdvii| 9 vyakti vizeSa kA nAma / 10 sAca kisI sthAna vizeSakA nAma hai / 11 SoThaMgha yA soThaMgha eka padavI vizeSa 12 lpipeya = vyakti kA nAma / 13 pato' kadAcit = sato = santo? suSTu sunto prasanna / 14 spaza = guptacara, dUta / 15 supiya%= jAti vizeSa / 16 spaza = gupta bheda lenA, gupta dRSTi / sirohI rAjyanAM keTalAMka prAcIna jinamaMdire vema-pUjya munimA zrI nyAyavizya (viYl) (ma 141vI yAtu) kalAra-kalaranuM jaina maMdira pAlaDIthI dakSiNamAM traNa gAu dUra A gAma AvyuM che. saDaka cheDIne pagadaMDIne rate tyAM javAya che. cAre tarapha ekalA DuMgarA ja DuMgarA najare paDe che; pahADanuM ja jANe sAmrAjya samajI lo. kudarate karelI A abhedha pahADI dIvAlane bhedI yAtrALu musAphara cAlyo jAya che tyAre khare ja e vijayI harI nAcI UThe che. musAphara sayA jANe bolI UThe che jyAM jyAM najara mhArI Thare tyAM tyAM pahADa najare paDe." amArA For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 328 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 12 nAnakaDA saMdha kudaratI do nihALato eka pachI eka pahADone vaTAvato kAra AvI paheryo. atyAre tyAM thoDA rabArIonAM ghara-gAya bheMso carAvanAranAM jhUMpaDAM ane thayA miyANu ahIM vase che. kelaranuM purANuM nAma kelaragaDha' hatuM. Aje ene killo khaMDita-vasta rUpe Ubhe che. enA buraja ane daravAja-mukhya pALa vagere dekhAya che. bAkI AkhuM nagara te karAla kALanA vikarALa jaDabAmAM hemAI gayuM che, jethI prAcIna zaheranuM nAmanizAna nathI rahyuM. mAtra purANuM ITa ane pAyA kavacita najare paDe che. ahIM eka suMdara jaina dharmazALA che, tyAMthI pAchaLa deDha thI be zalaga dUra jhADImAM ane pahADanI najIkamAM suMdarajInuM maMdira che. maMdiramAM pesatAM ja; aMdara prathama cekInAM bhAravaTiyAmAM suMdara kalAmaya cauda svapno kerelAM che. trizalA mAtA suMdara kalAmaya palaMgamAM sUtAM che. ardha nimilita netrakamaLo, prasanna hAsya jharatuM mukhAraviMda, jANe cauda svapna jotAM mukha upara thatA vividha pheraphArane darzAvatuM suMdara mukhakamaLa khIlI rahyuM che. chatrapalaMga upara akSaro kotaryA che - mahArAjJI trizalAdevI caudeNa svapnAni pazyati." cauda svapnAM eka ja pATalI upara chetaryA che. krama A pramANe che. hAthI, baLada, siMha, lakSmIdevI (be bAju mAvata sahita hAthIo che ane suMDha dvArA abhiSeka thaI rahe che.) phUlanI mAlA, sUrya ane enI upara caMdra, vaja, kavaca, revara ane enI nIce samudra enI nIce vimAna, pachI ratnarAzi ane chelle amizikhA. maMdiranA mukhya gabhArAmAM mULanAyaka zrI AdinAthajInI bhavya suMdara pratimAjI upara nIce mujaba lekha che. __ "saMvat 1721 varSe jyeSTha zudi 3 ravau mahArAjAdhirAja zrI akhayarAjaji (1) vijayarAjye 'sirohI nagaravAstavya prAgvATa jJAtIya vRddhazAkhIya mehAjala bhAryA kalayANade suta sA0 (2) kamAbhAryA kezarade putraratna sA. udayabhANakena zrI AdinAthabiMba kArApitaM / pratiSThitaM vA. tapAgacchoya (3) bha. zrI horavijayasUri bh.| zrIvijayasenasUri bha. / zrIvijayatilakasUri bh.| zrIvijayAnaMdasUri paTTaprabhAva (4) kA bha. zrI vijyrAjasUrimiH || bhAvA-saMvaMta 1721 mAM je zudi 8ne ravivAre mahArAjAdhirAja zrI akSayarAjajI sirohImAM rAjya karatA hatA tyAre sirohI nagaranA rahevAsI vasA paravADa 6. uparyukta saM. 1721nA lekhavALI mUrtio sirohImAM atyAre paNa vidyamAna che. sirohInAM ghaNu maMdiromAM 1721nI sAlanI mUrtio che. AmAM keTalIka mUtio te bahu ja bhavya, ane ronakadAra che. eka maMdiramAM te 1721nA moTA vizALa cemukha biMba-cAra mUrtio che. 7. mahArAjA akSayarAjajI sirohInA pratApI rAjA thayA che. temane saM. 1974mAM For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 11] siroDi rAjyanAM keTalAMka prAcIna jinamaMdire [ 329 jJAtInA mA. (maMtrI) medhAjala, temanAM patnI kalANude temanA putra sA. kamA ane temanAM patnI kezarade temanA suputra udayabhANe zrI AdinAtha bhagavAnanI mUrti-biMba bharAvyuM ane tapAgacchIya bhaTTAraka (jagadaguru) zrI hIravijayasUri ziSyaratna bha. zrI. vijayasenasUrijI, temanA para bha. zrI vijayatilakasUrijI, temanA paTTadhara zrI vijayAnaMdasUrijI, temanA padaprabhAvaka zrI. vijayarAjarijIe pratiSThA karAvI che." A lekhamAM Avela AcAthI prasiddha hevAthI temane vizeSa paricaya ahIM nathI Apate. vAcake, surIzvara ne samrATa, vijaya prazasti mahAkAvya ane aitihAsika rAsasaMgraha vageremAMthI A mahApuruSonAM caritra vAMcI le tevI bhalAmaNa karI A maLa vadhuM chuM. ahIM paNa mULanAyakanI nIce prAsAda devInA sthAne pahelAM jaNAvyA mujaba zrI tIrthakara devanI mUrti sthApelI che. mULanAyakanI jamaNI bAju AdinAthajInI mUrti che, paraMtu lekha vagere kAMI ja nathI. DAbI bAju zrI abhinaMdana prabhujI che. temanI palAMThI upara nIce pramANene lekha che-- " // zrIabhinaMdanabiMba kAritaM pratiSThitaM tapAgacche zrIhIravijayasUribhiH / 1632 varSe basa ATaluM ja vaMcAyuM che. A sivAya eka suMdara dhAtunI mUrti upara nIce pramANe lekha vaMcAyo hato "saM. 1663 varSe ASADha vadi 4 gurau zrIdevapattana vAsi soratI (ThI)yA jAtIya maM. pAvA bhA. raMbhA putreNa maM. rAjapAla bhArajAdeyutena zreyase zrIsumatinAtha biMba kAritaM / pra. zrI tapAgacche bha. zrIvijayasenasUripaTTe ma, zrovijayadevasUribhiH" saM. 1664 mAM aSADha vadi 4 ne guruvAre devapattanivAsa (prabhAsapATaNa saMbhave che) soraThIyA jJAtinA maM. pAvA, temanAM patnI raMbhA temanA putra maM. (maMtrI-mahAmAnya) rAjapAle pitAnI strI vagerene zreya mATe zrI sumatinAthajInuM biMba-mUti karAvI ane pratiSThA zrI vijayasenasUrijInA paTTAlaMkAra zrI vijayadevasUrijIe karAvI. (saurASTramAM soraThiyA jJAti jena hatI enuM A javalaMta daSTAnta che. sarakiyA janma che; 1677mAM-traNa varSanI bAlyavaye temane rAjyAbhiSeka thayo che, ane 1730mAM temane dehAnta thayo che-arthAt temanA mRtyu pahelAM nava varSa-1721mAM upayukta lekhavALI mUrtionI aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsava thayela che. A akSayarAjajI mahArAva saratAnanA pautra thAya che. mahArAva suratAna e ja che ke jemane zrI hIravijasarIzvarajIe upadeza ApI dharma mArge vALyA hatA. sUrijInA upadezathI rAjAe mavamasi zikAra Adine tyAga karyo hato. A mahArAvanA AgrahathI sUrIzvarajI samrATa akabarane pratibodhIne pAchA vaLatAM ahI cAturmAsa rahyA hatA. A rAjA bahu ja kaThora dilane ane sakhata hato chatAMya sUrIzvarajInA upadezathI tenA hadayanuM parivartana thayuM hatuM. tema ja ahIMnA cAmukha prAsAdamAM ke je 1674mAM banela che temAM mahArAva suratAnanA nAmano-vidyamAnatAne ullekha che.arijI ane rANAjIne bahu ja ghaniSTha saMbaMdha hato. - harirAhI rAjyamAM itihAsa, le. ge. DI. ojhAnA AdhAre akSayarAjajInI vigata meLavI che). For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 330]. zrI jaina satya prakAza virSa 12 jJAtinA aneka mahAna bhAvikoe aneka jinamaMdira baMdhAvyA, mUrtio barAvyAnA lekho maLe che. atyAre paNa te jJAtimAM keTalAka jaina dharma pALe che kharA.) ahIM maMdiramAM derInA bhAravaTiyA upara paNa lekho che. derI naM. 5 mAM mAravADI mizra saMskRtamAM lekha che. zrI saMghanI saMvata 2722 varSa" basa AgaLa nathI vaMcAtuM. A maMdiramAM hamaNAM ja kalAI-saphedo thayo che, emAM bhAravaTiyA uparanA derIonA lekhe paNa dabAI gayA hoya ema lAge che. A jinamaMdiranA pAchaLanA bhAgamAM-najIkamAM ja mahAdevajInuM maMdira che. jaina maMdiranI kalAI ane A maMdiranI kalAI paNa sAthe sAthe ja thaI hoya tema lAge che. pAchaLa beTI vAva che. ethI dUra moTI pahADI najare paDe che. pahADa upara javAne raste badheila che. pagathiyAM vagere sApha jaNAya che. A bAju judA judA pALiyA ghaNA che. AmAMnA keTalAye pALiyA upara 1700 ane 1800 nA le che. keTalAye yuddha karatAM karatAM khapI gayA che tenI nadhi che. keTalAka lekhAmAM saMvata che ane keTalAkamAM saMvata paNa nathI. A viSayanA zokhIna itihAsavidoe A tarapha lakSya ApI, lekhe laI temane vigatavAra paricaya karAvavAnI jarUra che. tyAMthI ame AvyA sirohI. pahADanI vacce thaIne A vikaTa rasto kADhelo che. hirAhIthI be mAIla A tarapha sAMDesarA mahAdevanuM sthAna Ave che. ahIM paNa pUjArIo paNa rahe che. sirAhInA rAjAoe A sthAnane zobhAvavA ghaNuM ghaNuM prayatna karyAnuM ame sAMbhaLyuM, ane najare jovAya paNa che. tema ja sipAhInA rakSaNa mATe paNa A pahADa kudaratI abhedya dIvAla jevo ja che. dUra dUra rahelA zatrune kalpanAmAM paNa na Ave. tenA AvavAnI kAine gaMdha sarakhIye Ave ke ahIM beThele mANasa zatrusenAnA AvAgamananA samAcAra sirohI pahoMcADI daI rakSaNanI taiyArI karAvI le che. tema ja AvatI duzmanasenAne eka vAra te ahIM ja thaMbhAvI devAya eTalI zakita ane tAkAta A pahADamAM Azraya laine rahelA sainyanAM Ave che. A pahADInAM vividha kudaratI drazyone nIrakhatA, vAdaLAM ane dhUpanAM vividha raMgI citra avalotA ame sirohI AvI pahecyA. zirehInAM jinamaMdirone TUMka paricaya A nagara mahArAva hasamalajI (sesamalajI) e 1482mAM vasAvyuM che. zirohInAM jaina maMdiro bahu ja prasiddha che. eka lAInamAM eka UMcI TekarI upara ane UMcI beThakamAM 14 jinamaMdiro che. A AkhI maMdiranI ja paLa che. Ane derAzerI kahe che. eka bAju De dara ucANamAM rAjamahela che. enI nIcenI TekarI upara jinamaMdiro AvelAM che. badhAM maMdiramAM sauthI UMcuM, bhavya ane vizALa zrI caturmukha prAsAda che, jenI sthApanA-pratiSThA saM. 1634mAM zrI hIravijayasurIzvarajIe karAvelI che. traNa mALanuM A bhavya maMdira khUba ja darzanIya ane AnaMdaprada che. A sivAya zrI ajitanAthajInuM maMdira paNa suMdara ane vizAla che. A maMdiranI paheLAI-laMbAI dhaNI che. bAvana jinAlayanuM A maMdira atapta For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aka 11] sirAhi rAjyanAM keTalAMka prAcIna jinamadiza [ 33 nayane sadAye nihALavAnuM mana thAya che. banne madirA bAvana jinAlayanAM che. temaja zrI za'khezvara pAzvanAthajInuM madira paNa maneAhara che. mUrti bahu ja AkarSaka ane bhavya che. A derAzerInA bahAranA vibhAgamAM-dhama zALAnI pAsenuM zro jIrAvalA pArzvanAthanu ane cintAmaNi pArzvanAthanuM maMdira paNa suMdara ane bhavya che. AmAM zrI jIrAvalA pArzvanAthanI mUrti prAcIna, bhavya ane bahuja mittAka che. A mUrti bahu ja camatkArI, prAbhAvika ane paramazAMtiprada che. gAma bahAra dAdAvADInuM zrI mahAvIra prabhunu maMdira paNa suMdara zAMtinA sthAnamAM AveluM che. sirAhInAM madirAnA taddana TUMka paricaya nIce Apu' -- 1. zrI zAMtinAthajInuM madira 2. zrI cAmukhajI-traNe mALa cAmukhajI che 3. zrI gADI pArzvanAthajI 4. zrI zItalanAthajI pu. zrI pArzvanAthajI (zrI A'khezvara pArzvanAthajI) 6. zrI kuMthunAthajI 7. zrI mahAvIra prabhujI 8. zro zItalanAthajI 9. zrI AdinAcajI 10 ajitanAjI 11 sabhavanAthajI 12 minAjI 13 zrI AhinAyajI jenI sthApanA 1551 mAM thaI che. 1634mAM thai che. 1788mAM thaI che. lagabhaga sattaramI sadImAM . " .. 33 39 d. .. d. dr dr d. 33 For Private And Personal Use Only 38 r , . d. dr 23 dr Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . ,, 1766mAM 1653mAM 1763mAM I che. 24 che. 23 39 33 lagabhaga sattaramI maDhA ramI sadImAM lagabhaga paMdaramI sadImAM sthApanA thayAnuM samajAyuM. 1644mAM 1534mAM 1683mAM paMdaramI seALamI yAdImAM. ter aa ane traNu uparanAM maLI 16 jinamaMdira che. A sivAya traNa cAvIzInA zabda anAhara paTTa, nadIzvara opanA zrI siddhagirirAjanA ane zrI sihajInA paTTo bahu ja su Mdara ane darzanIya che. bIjA pAMca tIthInA paTTo citarelA paNa suMdara che. A badhAM madirAmAM dhAtupratimA sameta lagabhaga bethI aDhI hajAra (dAca vadhu hatI,) pratimAtmA che. mAtRmUrtinA paNa prAcIna ane bhavya che. keTalIka pratimA teA prAcIna zilpakaLAnA namUnA rUpa che. AcAyamUrtio lagabhaga dazeka che. ane gurUcaraNapAdukAo to lagabhaga pacAsa haze. JAmAM dhAtumUrti upara teA TheTha teramI sadIthI aDhAramI sadI sudhInA lekhA che. AcAryonI mUtaomAM padaramI sadIthI te sattaramI sadI sudhInI mUrti che. 1659 ane 1661 nI jagadgurUjInI mUrtio bahu ja bhavya ane maneAhara che, ane gurucaraNapAdukA TheTha seALamI sadIthI te ogaNIsamI sadI sudhInI che. eka 8 ahI 1464-83-87 nA lekhA che. paNa samayAbhAve lekhA nathI levAyA. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 332 ] jaina satya prakAza [ varSa 12 maMdiramAM UbhA kAussagIyAnI AbhUSaNasahitanI suMdara be mUrtio che mugaTa kaMDala bAju baMdha vagerethI vibhUSita e abhuta mUrti parama darzanIya che. mUtionA lekhomAM ame 1495 ane 1497nA lekho joyA, tyArapachI soLamI sadInA paNa le che ane sattaramI ane aDhAramI sadInI te puchALa mUrtio che. khAsa to, 1608-9, 1632, 1634, 1691, 1721, 1736nI bhavya manohara mUtio che. AmAM pratijJApaka A. zrI vijayadAnasurijI, jagaddagurU zrI hIravijayasUvijI, zrI vijayasenasUrijI, zrI vijayadevasUrijI, zrI vijayaprabhasUrijI, mahApAdhyAya kI mehavijayajI gaNi vagere che. khAsa 1634, 1721, ane 1776mAM ahIM moTI aMjanazalAkA thaI hoya tema lekhe uparathI samajAya che. satasaMdhAna mahAkAvya, medhamahodaya, hastasaMjIvano vagere graMthonA praNetA vihitanAmadheya upAdhyAya zrI medavijayajI gaNivara pratiSThita 1736nA lekhevALI matio mA jovAmAM ahIM ja AvI. mUrtio bahu ja manahara che. , eka pAThAmAM cAre bAju dhAtumati sthApita karelI che. pUjA paNa pUrI thatI nathI, paraMtu A pratimAo bahAra nathI ApatA. AvAM suMdara AlizAna maMdira, AvI bhavya manahara jinapratimAo chatAM pUjanI khAmI che. mArA namra mantavya mujaba sirohInAzrI. saMghe jyAM khAsa jarUrI hoya tyAM ahIMnI pratimAo jarUra bahAra AvI ucita che, jethI AmAM thatI AzAtanAthI zrI. saMdhane bacAva thaze ane temane ema samajAze ke sArI vastunI sarvatra pichANu thAya che. ahIMnI mUrtionA lekho levAnuM ghaNuM ghaNuM mana hatuM, paraMtu samayAbhAve lekhe nathI laI zakAya. paraMtu pU. zrI jJAnavijyajI mahArAjanA zikharane munirAja zrI. vallabhavijayajIne ahIMnA lekhe levAnI khAsa bhalAmaNa karI che. teo A lekho leze jethI paNI ghaNI aitihAsika vigato bahAra Avaze. saM. 1634 ane 1644nA rAva suratANunA samayanA moTA lekhe ke je maMdiranA gabhArAnI bahAranA bhAgamAM che temAM rAva suratANanAM 9 ahIM sahasAvadhAnI AcArya zrI. munisuMdarasUrijI padhAryA hatA. temaja A. zrI. lakSmIsAgarasUrijI ane A. zrI. vijayadAnasUrijI paNa padhAryA hatA. saM. 1610mAM jI hIravijayasUrijInI AcArya padavI mahatsava pUrvaka ahIM thaI hatI. 16ramAM paNu zrI. hIravijayasUrijI ahIM padhAryA hatA. 1634 mAM pratiSThA aMjanazalAkA karAvI che. saM. 1639mAM sAmrATa akabarane pratibavavA jatAM ahIM padhAryA hatA ane rAvasuratrANane upadeza Apyo hato. A vakhate temanA paTTadhara A, zrI. vijayasenasUrijI paNa ahIM sudhI sAthe hatA. ane ahIM A prasage chehalI vaMdanA karI ahIMthI khaMbhAta tarapha padhAryA hatA ane zrI. hIravijayasUrijI mevAtA tarapha padhAryA hatA; phatepurasikI padhAryA hatA. A zrI. vijayasenasUrijIe khaMbhAta jaine suprasiddha dAnavIra dharmavIra ze vAjIyA rAjIyAnA maMdiramAM A ja samaye meTI aMjanazalAkA ane pratiSThA mahotsava karAvyo hato. For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 11 ] sazahIM rAjyanAM keTalAMka prAcIna jinamaMdira [ 3 zubha kAryonI ane jamaNarUchanA sApadezanI vigatavAra noMdha che, je bahuja upayogI che. temaja judA judA ganI paNa suMdara noMdha maLaze. A badhAya gaie jena kAnanI prabhAvanA mATe karelAM zubha kAryonI ne ApaNane-jaina dharmane gauravaprada nIvaDaze ema huM dhAruM chuM. A sivAya ahIM pivAle paNa vaNI che. atyAre to traNa moTA upAzraya che. hamaNu sAdhusAdhvIonA pAna pAThana nimitte saMskRta pAThazALA 5NuM khUlI che. suMdara, dharmazALA che. yAtriko mATe sArI vyavasthAvALI bhojanazALA che. yAtrikone dareka jAtanI sagavaDa ApavA mATe prayatna cAle che. ahIM eka suMdara jaina dhArmika zikSaNa Ape tevI pAThazALAnI jarUra che. mAtAe ane bahene jJAna Ape ane bhaviSyanA jana saMghanA netAone dhArmika jJAna, dhArmika saMskAra ane dhArmika abhyAsa vinA nahi cAle. cirahI che A mATe jarUra prayatna karavAnI jarUra che. zrI. hIravijayasUrIzvarajI amrATa akabarane pratibodhIne pAchA vaLatAM sirohI nareza zrI. sulatAnajInA AgrahathI sirAhimAM cAturmAsa rahyA hatA. ane zrI. sulatAnajIe paNa sUrijInA upadezathI prajA upara vadhAre kara na nAMkhavA ane amArI pALavAnuM svIkAryuM che. surijInA A cAturmAsamAM ghaNuM ghaNuM dhArmika zubha kAryo thayelAM che. A sulatAnajInA samayamAM ja zirohInA be moTAM bhavya jinamaMdira banyAM che, jene mATe zilAlekha paNa vidyamAna che. sUrijInA upadezathI sulatAnajInuM mana kuNuM thayuM hatuM, hRdayamAM dayA dharma upara bahu ja prema jAgyA hatA. A.zrI. vijayasenasUrijI jyAre ahIM padhAryo sulatAna sUrijInI sAme gayo che ane sUrijIne bahu ja AdarasatkAra karyo che. tyArapachI temanA pautra akSaya rAjAjInA samayamAM zrI. vijayadevasUrijI sirAhImAM cAturmAsa rahyA che. A vakhate sAdarImAM laMkAmatavALAoe tapAgacchIya zrAvakane bahu atAvyA hatA. sAdarInA zrAvakoe sirohI AvI zrI. vijayadevasUrijI pAse phariyAda karI ane jaNAvyuM ke ApanA jevA pratApI zAsananAyaka hovA chatAM amArI AvI sthiti thAya te ucita nathI. eTale sUrijIe gItArtha sAdhuone sAdarI mokalyA che. gItArthoe cAdarI jaI laMkAone mauna karI dIdhA; cAturmAsa pachI mevADanA rANA karNahijI pAse udayapura jaI tyAnI rAjasabhAmAM vidvAne samakSa laMkAo sAthe zArakhAI karI temane harAvyA ane taVI: tyAM sukAratyAH" tapA sAcA che ane laMkAo apatya che, AvuM vijayapatra meLavI sAdarI pAchA AvyA, mane e vijayapadA vAMcI saMbhaLAvyo. pachI sirAhI AvI sUrijIne caraNe padaka dharyo. sAdarImAM tapAgacchIya zrAvakone khUba ja mahimA phelAyo. (padAvalI samuccayanA AdhAre). AvI rIte hirAhI nagara te ghaNAM varSo sudhI suvihita zAsanadIpaka ane mahAprabhAvika AcAryanuM vihArakSetra ane dharmapurI rahyuM che. eTale ja ene "zivapurI" tarIke ullekha jovAya che. sirAhImAM zrI. hIravijayasUrijInI dAdAvADI paNa gAma bahAra che. temaja sarijhanI betraNa bhavya mUrtio paNa che. A rIte virohImAM sUrijInuM smAraka atyAre paNa jIvatape vimAna che. For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jene satya prakAza [ varSa 12. ahIMnA yuvake utsAhI, dhagazavALA ane sevAbhAvI che. paranuM dhArmika saMskAra, rakSaNa ane abhyAsanI pUrI jarUra che. ahIM jaina pustakAlaya paNa cAle che. jJAnabhaMDAra paNa che. zivAhInI cAre tarapha pahADa AvelA che. ahIMnA zrImaMta dharmavIra ane dAnavIra jenee sirohI rAjyamAM jena maMdiro baMdhAvo rAjyane zobhAvyuM che. tame koI paNa gAmamAM jAo, moTAmAM moTuM ane sArAmAM mAruM maMdira ke makAna jUo to cokkasa samajajo ke e jaina yadira ke jenA upAya che. AkhA rAjyabharamAM jenonAM makAne ja UMcAM ane jaLAM chejenenI A udAra dharma bhAvanAnI akSara A pradezanI arjuna janatA upara 57 thai che ane pahADomAM zivAlaye, devAlaya, devasthAne baMdhAvyAM che, tema ja A pradenA jenee paNa khUba ja udAratAthI emAM sahAyatA madada ApI che. sirohImAM keTalAM rAjayanAM makAna vagere jevA lAyaka che. rAjyamAM ucca adhikArIo paNa jene che. zirohInuM varNana samApta karuM te pahelAM sirohInAM maMdironA varNananA prAcIna kavionA ulekha ApuM te anucita nathI ja. juo - sIrAhaDI sakala zrI pAsa manahataNI chaNi pUjaI Asa" - kavi mela) pratimA aThAvIza te praNamaI zivapuranagarire nivAsa maMdira igyAri sahirA cyAra zuM ekattari suvilAsa" ( cetyaparipATI Agamaga7pati mahimAracita ) zivapura-arthAta sirAhImAM agiyAra maMdira che ane cAra hajAra ne enera (4071) mUtio hevAnuM lakhe che. kavirAje tyAMnI badhI dhAtu mUrtione paNa bhegI gaNelI haro. -(pArzvanAtha cityaparipATI paM. zrI kalyANasAgarajI) suSakArI sirAhimeM pabihire vaMdu RSabhajIyuM , -(saubhAgyavijayaviracita tImo!) nayara sIrahI uttamagara deula dIpe mahimAdhAma Adi achata prAsAda uttara jIrAulo saMkhesaro maniraMga Sabhadevamukhi sAla dIpe darisaNu amI rasAla pragaTa malla piravAhamAhi saMdhavI sIpAsa kahivAya" -(kavi zItavijayajI viracita tIrthamAlA) Ima sIrahi nagare AvIyA janama kRtArathapaNuM bhAviyA Adi ca dIThuM uddAma jehano svarga samevali kAma caumukha citya tribhUmikA bhale ajIta zAMti kuyu chanahara guNanila zrIcharAdavi pAsa prasiddha vividha caitya yAtrA tihAM kIdhA dehara tihA uraMga igyAra bheTI kIdha sakala avatAra meM je maMdironuM varNana karyuM che tevuM ja AmAM che. A kavinA samaye agIyAra -(A. zrI jJAnavimalasUrijI tIrthamAlA) atyAre 16 jinamaMdira che ane dhAtumati vagere badhuM marIne pAMca hajAra maliMga haze. maMdiranAM darzana karI, " saphala avatAra ema bhAvika mumukSane jarUra lAge che. (cAlu) mari hatA. For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIjinaprabhasUrikRtaM Atmasambodhakulakam / saM.-pUjya munimahArAja zrIkAntivijayajI mokkhasukkhe sayA mohaM amohaM jANa sAsaNe / tesiM kayapaNAmo haM sambohaM appaNo kare // 1 // dasahi culagAIhiM. didvantehi kayAi u| __ saMsaraMtA bhave sattA pAviti maNuyattaNaM // 2 // naratte AriyaM khettaM khette vi vimalaM kulaM / kule vi uttamA jAI jAIe vasaMpayA // 3 // rUve vi [a] arogattaM nIroge cirajIviyaM / ___hiyAhiyAivinANaM jIvie khalu dulahaM // 4 // saddhammasevaNaM tammi savaNe dhIraNaM thaa| dhAraNe saMdehANaM ca sahahANe vi saMjamo // 5 // evaM re jIva! dullabhaM bArasaMgANa saMpayaM / saMpayaM pAviUNeha pamAo neva jujjae // 6 // pamAo ya jiNidehiM aTTahA privnnio| anANaM saMsao ceva micchAnANaM taheva ya // 7 // rAgadoso maI bhaMso dhammami ya annaayro| ___ jogANaM rduppaNIhANaM aTTahA vajjiyavvabho // 8 // varaM mahAvisaM bhuttaM varaM aggIpavesaNaM / __ varaM sattUhiM saMvAso varaM sappehiM kiliyaM // 9 // mA dhammami pamAo jamegamaccU visAiNo / pamAeNaM aNavANi jammANi maraNANi ya // 10 // caudasapuvIAhAragA vi maNanANivIyarAgA vi / huMti pamAyaparavasA tayaNaMtarameva caugaiyA // 11 // saggApavaggamagaMmi lAgA vi jiNasAsaNe / pADiyA hA! pamAeNaM saMsAre senniyaaiyaa|| 12 // soDhAiM tikkhadukkhAiM sAriramANasANi ya / re! jIva ! narae ghore pamAeNaM aNaMtaso // 13 // dukkhAI NegalakkhAI chuhAtaNhAiyANi y| pattAI tiriyatte vi pamAeNaM aNaMtaso // 14 // rogasogavibhogAi re! jIva ! maNuyattaNe / aNubhUyaM mahAdukkhaM pamAeNaM aNaMtaso // 15 // For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 331 zrIna satya ta [ kasAyA visayA IsA-bhayAiNi surattaNe / patte pattAI dukkhAI pamAeNaM aNaMtaso // 15 // jaM saMsAre mahAdukkhaM jaM mukkhe sukkhamakkhayaM / pArviti pANiNo tattha pamAyA apamAyao // 17 // patte vi suddhasammatte sattA muttniuttyaa| uvauttA jaM na maggami hA ! pamAo duraMtabho // 18 // bAdaM par3hati pAdati nANAsasthavisArayA / / bhuLaMti te puNo maggA hA! pamAo duraMtao // 19 // annesi diti saMbohaM nissaMdehaM dyaalyaa| ___ sayaM mohahayA te vi hA ! pamAo duraMtao // 20 // paMcasayANa mami khaMdagAyario tayA / __kahaM virAhao jAo hA! pamAo duraMto // 21 // tayavatthaM tayA hUo khuDDadeveNa bohio| . ajjasADhagaNI kaTuMhA ! pamAo durNto||22|| sUrI ya mahurAmaMgU suttaatthadharo thir| puraniddhamaNe jakkho hA! pamAo duraMtao // 23 // jaM harisavisAehiM cittaM cintijjae phuDaM (kuuddN)| . mahAmuNINa saMsAre hA! pamAo duraMtao // 24 // appAyattaM kayaM saMta cittaM cArittasaMgayaM / / parAyattaM puNo hoi hA! pamAo duraMto // 25 // eyAvatthaM tuma jAo savvasanno guNAyaro / saMpayaM pi na ujjuto hA! pamAo duraMtao // 26 // hA! hA! kahaM tuma hosi pamAyakulamandiraM / / jIva mukkhe sayA sukkhe kiM na ujjamasI(si) lahuM // 27 // pAvaM karesi kiccheNa dhamma sukkheNa no punno| pamAeNaM duraMteNaM kahaM hosi na yANimo // 28 // hA! hA! mahApamAyassa savvameyaM viyaMbhiyaM / / * jaMna sugaMti picchaMti kannadihrIjuyA vi hu // 29 // seNAvaI mohanivassa eso suhANa jaM vigdhakaro durppaa| mahAriU savvajiyANa eso aho! hu kaI ti mahApamAo // 30 // For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jahA payati aNajjakajje tihA vi niccaM maNasA vi nUNaM / tahA khaNegaM jai dhammakajje tA dukkhio hoi na koi loe // 31 // jeNaM sudveNa duhAi dUraM vayaMti Ayati suhAi nUNauM / re 1 jIva ! eyami suhAlayaMmi jiNidadhammami kahA~ pAo // 32 // ya viyALiLa mutra pamAya tayA vi re! nIva !! pAvihisi jeNa samma jiNapahusevAphalaM rammaM !! 23 || Atmasambodha kulakaM samAptam / A 'Atmasammelakulaka' pATaNanA khetaravasInA puDAnA tADapatranA bhaMDAranI ( DA. naM. 6 pR 96 thI 99 ) prati uSathI utarIne ahIM ApyuM che. zrI saMghane vijJapti samiti ane mAsikane sahAyatA karA! parvAdhirAja paSA mahAparva Ave che, te prasaMge munisammelane sthApana karelI A samiti ane e samitinA mukhapatra A mAsikane vadhumAM vadhu madada ApavAnI ame samasta zrI saMghane vijJapti karIe chIe. atyAranI kAramI mAMghavArI ane ati viSama sacAgA chatAM zrIsaMghanA premabharyA sakriya sahakArathI samiti peAtAnu kAma niyamitapaNe jArI rAkhI zakI che ane zrI jaina satya prakAza ' mAsikanuM prakAzana niyamitapaNe cAlu rAkhI zakI che. ane ati alpa mUlyamAM e janatAne sAdara karI zakI che. atyAranA AkarA samayamAM samitine nANuAMnI savizeSa jarUra che e khInA narak ame zrIsa Mghanu namra bhAve dhyAna dorIe chIe. A samiti ane A mAsika samasta zrIsa MghanAM peAtAnAM ja saMtAneA che, eTale enI sahAyatA mATe amAre vizeSa kahevApaNuM na hAya sau kAI enI sahAyatA karavAnu yAda rAkhe e ja vijJapti zrI jainadhama satyaprakAzaka samiti jeziMgabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Jort Jaina Satya Prakashan. Regd. No, B38t} } zrI jaina satya prakAza. darake vasAvavA cAgya - zrI jaina satya prakAzanA traNa vizeSAMka (1) zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka bhagavAba mahAvIrasvAmInA jIvana saMbaMdhI aneka le khAdhI samRddha aMka : mUlya che khAnA (TapAla khacaeNnA eka mAnA vadhu). (2) dIpe tasavI aMka #gavAna mahAvIrasvAmI pachInAM daza ha vaSa' pachInAM sAta varSanA jaina itihAsane lagatA lekhethI samRddha sUcitra a ka : mUbha savA rUdhiyo, kramAMka 10 0 : vikrama-vizeSAMka - samrATa vikramAditya saMbaMdhI aitihAsika bhinnabhinna le khethI samUhuM ra4 0 pAnAMnA daLadAra citra + ka : mUlya 1Dha rUpiye. | zrI jaina satya prakAzanA be viziSTa ake. [1] kramAMka 43-jainadarzanamAM mAMsAhAra hovAnA AkSeponA javAbarUpa lekhethI samRddha aMka : mUlya cAra AnA. [] kramAMka 45-. sa. zrI hemacaMdrAcArya nA jIvana saMbaMdhI aneka lekhethI samRddha aMka : mUlya traNa Ano. kAcI tathA pATTI phAIla zrI rana satya prakAza nI trIjha, cothA, pacamI, mAThamA, dasamA, agiyAramA varSanI kAcI tathA pAkI phAIla taiyAra che. mulya darekanuM dAgInA be rUpiyA, pArTInA aDhI rUyi. . zrI jainadhama satyaprakAzaka samiti saizigabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadavAda. . mudraka:-mRganabhAI choTAbhAI desAI. zrI vIravijaya jhInTIMga presa, sApesa krosaroDa, che. bA. na. 6 zrI bhakti mArga kAryAlaya-amadAvAda. prAdaka: cImanalAla gokaLadAsa zAha. ' % jenag" satya prakAzaka amiti kAya, zida gabhArTanI vADI, ghIkAMTA rAha- amadAvAda. For Private And Personal use only