Book Title: Buddhiprabha 1912 05 SrNo 02 Author(s): Adhyatma Gyan Prasarak Mandal Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal Catalog link: https://jainqq.org/explore/522038/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ REGISTERED N. B. 976 zrI jainatAMbara mUrtipUjaka bahiganA hitArthe pragaTa thatuM buddhiprabhA. LIGHT OF REASON. jJAnadarzanacAritrANi mokSamArgaH pustaka 4 dhu. me. 1912. vira saMpata 2438 aMka 2 . janatAnA viSayAnukramaNikA viSaya, pas, viSaya, vikA pravRti (kavitA) .. eka khedakAraka mRtyu. (kavitA) - 47 bAgaLa cAla. (kavitA) ... 34 | prAsaMgIka udagAra. .. *** 48 adhyAtmajJAnanI AvazyaktA. ... 84 jana sAhitya ane jainetara sAhityakAra. 50 zrI vijaya devasurI ane vijayasiMha sari samAlocanA... *** * para samayanI aitihAsika carcA. - 39 che. dilasojI. .. ** * 53 jIvananA ati mahata pramnonA nirAkaraNa jIvadayA prakaraNa : papa tarIke pazcimAtya svarUpamAM jainadharma 43 ; divya pita prema. ... 'dramAM baraphanA DuMgaroe lIdhela bhega. 45 | zrI hIra saubhAgya mahAkAvya. prasiddhakartA-zrI adhyAtmajJAnaprasArakamaMDaLa. vyavasthApaka-amadAvAda zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjakaDIgataraphathI zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIA, suprInTeja vArSika lavAjama-pinTeja sAthe rU.1-4- sthAnika - - amadAvAda thI "satyavijaya' prInTIMga presamAM zA. sAMkalacaMda harIlAle chApavuM. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhADAga prakaraNa. A mAsamAM begane maLelI mada. 15}-0-0 zrI muMbaimAM vasatA nIcenA sad gRhasthee daramAse nIce mujaba raka pavA kahelI te paikI AmAM mAsatA hai. jhaverI. sArAbhAi bhemIkSAzana badhI jhaverI. cImanAbha sArAbhAI. 10-0-0-erI lAlabhAi maganakAla. 10-0-0 jhaverI. maihanalAla hImaya 10-0-0 jhaverI. mIlAla satramaMda 5-0-0 jhaverI. maihanalAla gakaladA 10-0-7 jhaherI. amRtalAla mADuMAlAlabhAi.7-0-0 jhaverI. maihanalAla lallubhA 10-0-0 jhaverI bheLAbhAi bApAlAla. bIjA dalAlAnA maLIne. 7-0-0 jhaverI. amRtalAla kAkIjJAsa.10-00 jhaverI, bhegIlAla mAhalAla 11-0-0 jhaverI. caMdulAla cheThAlAla. 10-0-0 jhaverI. mANekacaMda kapuracaMda 10-0-0 zeSa, maganalAla ka uda. 11-0-0 jhaverI. sArAbhAi bhegIzAla. 10-0-0 jhaverI. lAlabhAi mANekalAla. 10-0-0 jhaverI. lAlabhAI sArAbhAi. 10-0-0 jhaverI. uDDaya`da bhAyaya. 50-0 jhaverI. jagAbhAI bhAgAbhAinI. 156-0-0 chap-00 !. ujamazAla sadatI vatI cA. bALAbhAi bhegIlA sAtaaizvA, khA. dara rase rU. 21) pramANe cAra varasa sudhI ApavA saMketa karelA te paikI 5 varasanA rU|. 25) sane 1911 mAM AvelA te jatAM traNa varasanA ( sa 1912-13-14 } mAmI rahyA te agAuthI bharyo, amadAva 231-0-0 jamaNu, tA. 26-4-1912 nA rAja dAdAsAhebanI peLavALA thA. maNIlAla meMhanakSA taraphathI vidyAthI Ane jamaNu ApavAmAM AvyuM hatuM, saMvata 1968 nA varNazAkha vadI 7 ne vAra budhavAranA reMja cAni munimahArAja zrImad buddhi sAgarajI maharAjanA upadezathI erasadanA sa megate nIce mujama maDha karI che. madada karanAra sagRhasthanAM nAma. Y-0-0 zA. jhaveradAsa trAjI. 2-0-0 zA. caMda nAthAjI. 2-00 zA. mulajIbhAi rAmadAsa. 2-0-0 thA. maganalAla haragevida 2-00 zA. bApulAla mulajIbhAi 2-0-0 grA. jethIMgabhAi purasAttama. 2-0-0 grA. purasAttama lAjI, 2-0-0 za! jethI gabhAi kapuracaMda 51-0-0 thA. bhIkhAbhAI lakSmiya 2-0-0 zA. valAda darakhajI 1-0-0 thA. pApaDhalAla amulakha 20-0 zA. nahAnada bhagavAnadAsa. 0-8-0 grA. amathAsA gaNudAsa. 1-0-0 thA. nagInadAsa veNIdAsa 0-8-0 zA. mahIjIbhAi chaganalAla. 1-0-0 sA. cunIlAla bahecaradAsa. 3-200 zA. lallubhAI gIradharadAsa, 100 zA. bhIkhAbhAi bhAya. 2-0-0 zA. gAMDAbhAi izvaradAsa, 1-0-0 zA. kArasAi tarasIdAsa. ( bAkInA nAma mATe jIe TAITala peja 3 jI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. (The Light of Reason) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntigrahadyotakam / / satyAsatyavivekadaM bhavabhaya-bhrAntivyavacchedakam // mithyAmArganivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapadam / jo sUryasamApi putimA para / tA. 15 mI ma. sana 1912 aMka 2 je svakArya pravRtti. kaLyAli. anAzakti dharI atara, dharI dhIraja thaI nizcala; niyamasara kArya karavAnI, pravRtti rakha pitAnI. niyamasara kArya karavAthI, vadhe zani thatAM kAryo; thatI saMkalpanI siddhi pramANikatA hRdaya pragaTe. anukrama kArya abhyAse, kriyAyogI bane mAnava, anubhava Avaze tene, dharI zraddhA pravRtti kara ! thaze AlasyanuM svapna, ghaNA vikSepa TaLavAnA, sadA tuM zakti anusAra, pravRtti vegane Adara ! karIza nahi zaktinI bAhira. game te dharmanuM kArya ja; laI zAnti puna karavuM, utAvaLa khUba nahi karavI. pratidina zaktinI vRddhi, kriyAo dharmanI phaLaze; adhikAraja saphaLa kare, karIne kArya zira AvyAM. kukAryothI nivRtti kara, sukAmAM pravRtti karI sukAryonI pharaja hArI, viveke dharmane Adara. kharI nIti pramANikatA, prathama pAye udayane eka "buddhavadhi " jhaTa banI bahAdura, veLA kArya kara! lhArUM. - poza vadI 10 uttarAyaNa. , valasADa, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ghaNA granthA vicArIne, hRdayamAM sAra khecIle'; banI gabhIra sAgaravat, viveke cAlaje AgaLa. rahIne AtmanA sanmukha, karI le citta nirmalatA; karI pariNAmanI zuddhi, viveke cAlaje AgaLa. thaI nirbhaya samarpaNa kara, prabhune cittanuM saghaLuM ; nirAzI zuddha premI thai, viveke cAlaje AgaLa. thaIne sAvadhAna ja jhaTa, smaraNu kara kArya zuM karavuM; jarApaNa bhUla nahi karatA, viveke cAlaje AgaLa. rahyuM jIvana karIle zuddha, gayu te AvatuM nahi phera; dharI sAtvika buddhine, viveke cAlaje AgaLa. udaya Avyu' sahI le duHkha, thaine marajIvA sukhavara; atAnA karI sabhyAsa, viveke cAlaje Agala. adhIrAI dharIza nahi tuM, game te duniyA khAle; hRdayanI sAkSI leIne, viveke cAlaje AgaLa. tajIne bAhyanI AzA, adhikAre karI le kArya; 66 bhAva lAvIne, viveke cAlaje AgaLa. buddhacabdhi ' buddhiprabhA AgaLacAla. kavvAli mu. valasADa. sa. 1968 paza vadI 11 1 3 adhyAtmajJAnanI AvazyakatA. adhyAtmajJAna kharekhara mAtA samAna che. mAtA jema pAtAnAM bALabaccAMonu zAlata pAlana kare che ane tene aneka du;khamAMthI bacAve che. potAnA baccAMonA gunhA sAmuM khetI nathI paNu temanA bhalAne mATeja sadAkAla prayatna kare che tema adhyAtmajJAna paNa aba jIvAnI puSTi kare che ane bhavya vemAM rahelA aneka davArUpa maLane dUra kare che ane bhavya jIvAnI puSTi karIne paramAtmapadarUSa mahattAne arpe che. adhyAtmajJAna kharekhara bhAva pitAno garaja sAre che. sAMsArika pitA pAtAnA kuTuMbanuM peSaNa kare che ane potAnA kuTuMbane sukhI karavA tana toDa mahenata kare che. zatruethI pAtAnA kuTuMbane bacAva kare che. potAnA putrA ane putrIene bhaNAve che ane tene zubha mArgamAM dhare che tema adhyAtmajJAnarUpa bhAva pitA pazu virati Adi kuTubanu pAmyuM kare che ane annAmAne jJAnAdi paMcAcAranu Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmajJAnanI AvazyakatA 35 prikSaNa ApIne tenI puSTi kare che metrIAdi bhAvanAonA amRtarasa vaDe atarAtmAnuM piSaNa kare che ane uccaguNa sthAnakarU5 zubha mArgamAM potAnA kuTuMbane dere che ane pitAnI pharaja bajAvIne AtmAnA Antarika kuTuMbanI unnati kare che. adhyAtmajJAna kharekhara eka utama mitra samAna che. uttama mitra jema pitAnA mitranA hRdayane prAdha kare che tema ane dhyAtmajJAna paNa antarAtmAne prapaddha kare che. uttama mitra jema potAnA mitrane saMkaTa vakhatamAM sAthI bane che tema adhyAtmajJAna paNa anarAmarUpa mitrane aneka prakAranAM moharAjAe karelAM saMkaTamAM sAthI banIne antarAtmAne mehanA duHkhathI ugAre che. uttama mitra jema pitAnA mitrano prANute paNa vizvAsaghAta karatA nathI tema adhyAtmajJAna paNa anta rAtmAne kadApi vizvAsaghAta karavA pravRtti karatuM nathI. uttama mitra jema potAnA mitranI deva daSTi TALIne tenI sadaguNa daSTi khIlave che tema adhyAtmajJAna paNa antarabhAmAM rahelA dezo TALIne tenI saguNa dRSTi khIlave che. attarAtmAne pitAnuM zuM kartavya che ane te kevI rIte siddha thAya te sarvane zikhavanAra adhyAtmajJAna che. uttama mitra jema pitAnA mitranA guNe ane deza jANe che paNa te dezonI vAta koI AgaLa karato nathI ane guNonI suMgaMdhI sarvatra phelAve che tema adhyAtmajJAna paNa sarva jIvenA mitra samAna che. jenAmAM adhyAtmajJAna utpanna thAya che te sarva jIvonA guNenA sAmuM juve che ane sarva jIvonA guNonI suMgaMdhIne te sarvatra phelAvo kare che. manuSyanA durtha tarapha tenuM lakSya jatuM nathI-durgaNone te phelAvo karatA nathI temaja doSone prakAzIne koInA AtmAnI lAgaNIne du:khava nathI. adhyAtma jJAnathI sarva jI pitAne mitra samAna lAge che tethI sarva jIvopara mitrIbhAvanA pragaTe che temaja adhyAtmajJAnathI sarva jIvonA guNo dekhavAnI zakti khIlavAthI sarva jIvonA je je guNo hoya che te te guNone dekhI adhyAtmajJAnI amedabhAvane dhAraNa kare che temaja sarva jIvone duHkhI dekhI temanA upara kAraNabhAvane dhAraNa kare che ane temaja guNahIne dekhI teo madhyastha rahe che-uttama mitra jema potAnA mitranI unnati karavAmAM mahAruM ane hArUM evo bhAva dhAraNa karatA nathI te pramANe adhyAtmanAnI paNa sarva jIvone mitra mAnI teonuM zreya karavAmAM mArUM tArUM e bhAva dhAraNa karato nathI. sarva jIvone pitAnA mitra samAna gaNavAnI zakti ApanAra kharekhara adhyAtmajJAna che. adhyAtmajJAnanI daSTimAM sarva jagatu eka kuTuMbasamAna bhAse che-bhagavadagItAmAM kahyuM che ke, che mA ! ayaM nija paroveti gaNanA laghu cetasA / udAra caritAnAtu-vasudhaiva kuTumbakaM // A mAro che ane A pArake che evI laghu manavALAonI bhAvanA che-jeonuM udAra carita che teone te AkhI pRthvI pitAnA kuTuMbasamAna bhAse che. adhyAtmajJAnathI AvI uttama bhAvanA khIlavAthI jagatamAM udAra caritavALA manuSya utpanna thAya che ane tethI teo duniyAnuM bhaluM game te sthitimAM rahyA chatAM paNa kare che. adhyAtmajJAnathI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA AvI uttama vizAla daSTi khIlavavAne mATe uttama jJAnI mahA prayatna kare che-uttama mitra jema peAtAnA mitrathI ekarUpa banIne tenA dAvAne TALe che tema adhyAtmajJAna pa AtmAthI ekarUpa heine AtmAmAM rahelA dobA TALavAne potAnI zakti phArave che-uttama mitra jema peAtAnA mitrane saMkaTanA samayamAM yajatA nathI tema adhyAtmajJAna paNa AtmAne duHkhanA samayamAM yajatuM nathI paNa ulaTuM adhyAtmajJAna kharekhara saMkaTanA vakhatamAM AtmAne kharA A zUrA ApavAne mATe samaya bane che. antaramAM utpanna thanAra meAhanA rAgAdi yeSThAA sAme kharI TekI ubhA rahIne yuddha karanAra, kharekhara adhyAtmajJAna jenA hRdayamAM pramaTayuM che tene anya mitra karavAnI jarUra rahetI nathI--bhaya, kheda Adi azubha viyArezana AtmAmAM utpanna thatAMja mArI haThAvanAra adhyAtmajJAna che-je manuSya. adhyAtmajJAnaupar vizvAsa rAkhIne tene potAnA mitra tarIke svIkAre che teone zeka cintA bhaya vagere duzmanA nA jarAmAtra bhaya raheto nathI. adhyAtmajJAnane je mitra banAvavA dhAre che tee Antarika sRSTimAM praveza kare che paNa tee samajavuM bee ke adhyAtmajJAnane mitra banAvavA mATe prathama khAdya vastu nA mamatvaneA tyAga karavA joie jeone adhyAmitraupara zuddha prema DAtA nathI tee nA hradayamAM adhyAtmajJAnanI sthiti thatI nathI. mahArAjA zahenazAhane ghera melAvavA DrAya che te dharane kevuM sobhIta karavu paDe che ane teene pAtAnA premanI keTalI badhI khAtrI ApavI paDe che te pramANe adhyAtmajJAnane hRdyamAM sthira karavA mATe manamAM atyaMta mudda prema ane zraddAne dhAravI paDe che. kru adhyamIonA hRdayamAM kharUM adhyAtmajJAna pragaTatuM nathI-vAcika adhyAtmanAna varDa karuM potAnA unnati thatI nathI. vastutaH adhyAtmajJAna jayAre hRdayamAM pariName che tyAre tevuM pariNAmika adhyAtmajJAna kharekhara AtmAnI zuddhatA prakaTAvavAne samaya bane che. adhyAmanAna kharekhara pAtAnA gurUnI garaja sAre che. gurU jema ziSyane aneka zikSAJA ApIne pheMkANe lAve che ane ziSyane guNAnI mUrtirUpa banAve che tema adhyAtmajJAna paNa AtmAne aneka prakAranI zikhAmaNA ApIne AtmAne sva svaNa varUpa nija dharamAM lAve che ane kSayAparAmAda bhAvanA aneka guNenu dhAmabhUta AtmAne banAvIne sadi anantamA bhAge saheja sukhane vilAsI kare che. gurU jema peAtAnya ziSyanA dhyeya:mAM sadAkAla prayatna karyAM kare tema adhyAtmajJAna paNa antarAmAnI unnati mATe prayatna karyo kare che-gurU ziSyane pAtAnA upadezavaDe aneka zikhAmaNa ApIne vinayavata kare che tema adhyAtmajJAna paNa jagatanA jIvene aneka zikhAmaNe ApIne ahaMkAra dezane TALI vinayavaMta banAve che--adhyAtmajJAna ane ahaMkArane meLa AvatA nathI. munivare| adhyAtmajJAnavaDe. ahaMkArane jItIne laghutA guNune dhAraNa karI vinayane pADe AkhI duniyAne pAve che. adhyAtmajJAnathI laghutA guNunI prApti na thAya te samajavuM H amukanA hRdayanAM adhyAtmajJAna pariNamyuM nathI-adhyAtmajJAna kharekhara samAna che. AmasRSTimAM rahelI Rddhitu darzana karAvanAra adhyAtmajJAna che. adhyAtmajJAnarUpI sUryanA prakAza vaDe antarAmArUpa kamala kharekhara pradha thAya che ane bhagarUpa jalathI nileSa he che. adhyAtmajJAnarUpa sUryanA kiraNevarDa ajJAnarUpa aMdhakArane nAza thAya che. adhyAtma Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmajJAnanI AvazyakatA 37 jJAnarUpa sUryanA prakAzathI manuSyo sarva vastuono viveka karI zake che-adhyAtmajJAnarUpa sUra enI AgaLa duniyAnA padArthonuM jJAna te cakacakatA tArAonA samAna zebhe che. adhyAtma vAnarUpa sUryanA prakAzathI AtmAnA sarva guNonuM darzana thAya che. adhyAtmajJAna kharekhara A jagatamAM caMdranI upamAne dhAraNa kare che-adhyAtmajJAnarUpa candranI zItalatAthI manuSya Antarika zAnti dhAraNa karavAne mATe zaktimAna thAya che. adhyAtmajJAnarUpa candrathI anubhavarUpa amRta kare che tenuM uttama yogIo pAna kare che adhyAtmajJAnarUpa candranA pUrNa udayathI samatArUpa sAgaranI vela vadhe che ane tethI jagatamAM AnaMda mahotsava thAya che-adhyAtmajJAnarUpa candrane prakAza jagatamAM prasaratAM chatAM jagatamAM apUrva zAntine vAyu vAya cheadhyAtamajJAna kharekhara sAgaranI upamA dhAraNa kare che. sAgara jema aneka nadIothI zobhe che tema adhyAtmajJAna paNa aneka zubha avasAyarUpa nadIothI zobhe che- sAgaranI gaMbhIratA jema jagatamAM vakhaNAya che tema adhyAtma jJAnanI gaMbhIratA jagatamAM vakhaNAya che-sAgaranA kAMThAne pAmAM manuSyo jemAM vyApAra karI lakSAdhipati bane che tema adhyAtmajJAnarUpa sA garanA kAMThAne pAmIne mahAmAe jJAnadarzana ane cAritrane vyApAra karI paramAmAdarUpa lamInA adhipati bane che-sAgaramAM anya ke viSaNu ane lakSmIne vAsa mAne che tema aMdhAmasAgaramAM paramAtmArUpa viSNu ane kevalajJAnarUpa lakamIno vAsa che. sAgarane valavatAM cauda ra nIkaLe che tema adhyAtmajJAnarUpa sAgarane vAvatAM Antarika guNorUpa cauda. ratno nIkaLe che. sAgaranuM darzana jema maMgalarUpa manAya che tema adhyAtmasAgaranuM darzana kharekhara maMgalarUpa manAya che. sAgara jema bharatI vaDe kacarAne bahAra kADhI de che tema adhyAmAnarUpa sAgara paNa karma rUpa kacarAne potAnAthI dUra kare che. adhyAtmajJAnarUpa sAgaramAM mahatamAo sadAkAla jhIlyA kare che, ayAmajJAnapa sAgaramAM aneka ra rahelAM che. adhamajJAnane pRthvInI upamA ApavAmAM Ave che. pRthvI jema pitAnA upara khoTA ane zubha padArthone sahana kare che tema adhyAtmajJAna paNa sarva prakAranA parijo sahana karavAne zaktimAna thAya che. pRthvI upara jema aneka vanaspati uge che tema AmAmAM paNa aneka sadaguNe khIlI uMDa che, sarva manuSyane AdhAra pRthvI che tema sarva guNano AdhAra khare. khara adhyAtma jJAna che. adhyAtmajJAnane meru parvatanI upamA ApI zakAya che. merU parvatanuM dhaMya paNa adhyAtma jJAnanI AgaLa hIsAbamAM nathI. adhyAtmajJAnathI manuSyomAM dharya. zakitanI vRddhi thAya che ane tethI teo moTAM moTAM dharmakAryo karavAne zaktimAna thAya che. adhyAtmajJAnathI Atmazaktino vizvAsa Ave che ane tethI dharmanAM kAryomAM je je vi. da Ave che teone mArI haThAvI devAmAM Ave che ane karelA nizcayathI mana pAchuM hatuM nathI. hAthamAM lIdhelA kAryane kAyara manuSyo vinA Ave te tajI de che ane uttama ma tu te prANuti paNa hAthamAM lIdhelA kAryane tyajI detA nathI. potAnI zaktimAM vizvAsa dhAraNa karAvanAra adhyAmazAna che. merU parvata jema potAnA sthAnano tyAga karato nathI tema adhyAtmajJAna paNa AmAne tava anyatra jatuM nathI. kalpavRkSanI peThe adhyAtmajJAna kharekhara manuSyone vaMchita phala a che. kalpavRkSa karatAM adhyAtmajJAnanI mahattA kaMI judAja prakAranI che. adhyAtmajJAnathI nitya sukhanI prApti thAya che evuM lokottara pada kadI kalpavRkSa ApavAne mATe zaktimAna thatuM nathI. badhira bA karatAM adhadhAma khAtarUpa bAganI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. zebhA uttama ane judA prakAranI che. bAhya bAgamAM jema aneka prakAranA velAo zobhI rahelA hoya che ane temAM praveza karanArane zItalatA ane sugaMdhane lAbha maLe che tema ane dhyAtma jJAnarUpa bAgamAM samatAnI zItalatA ane dhyAnanI sugaMdha mahAmahe che temAM praveza karanArane tene lAbha maLyA vinA rahetuM nathI. adhyAtma jJAna kharekhara madhanA samAna bhavya manuSyanA jIvanano AdhAra che. medhathI AkhI duniyA jIve che tema adhyAtma jJAnathI bhavya jIvo bhAvaprANa dhAraNa karIne jIvI zake che medhathI jema pRthvI para sarvatra bIje ugI nI kaLe che ane tethI pRthvI lIlIchama jevI dekhAya che te pramANe adhyAtmajJAnarUpa meghathI anaMtarAtmArUpa pRthvImAM aneka sadaguNenAM bIje uge che ane tethI antarAtmAmAM sarvatra guNenI zobhA vyApI rahe che. bhavya jIvomAM sarva prakAranA guNonA aMkurAone prakaTAvanAra kharekhara adhyAtmajJAna che. jema medhavinA jagatamAM duSkALa paDe che ane jyAM tyAM mArAmArI prasare che ane tethI jagatamAM maraNa, kheda, zoka ane azAntinuM jora vadhatuM jAya che te pramANe adhyAtmajJAna rU5 meghanI bhAva para vRSTa thayA vinA mamatvabhAvarUpa duSkALanuM jora vadhe che ane rAga dveSa dhyA nindA kaleza vagere corInuM jora vadhe che temaja bhAva prANane jIvADanAra evA adhyAtmajJAnarUpa medhavinA bhavya jIvonA bhAva prANa rahetA nathI. dayA vagere bhejaya padArtho vinA duniyA sAni bhegavI zakatI nathI ane tethI tenA vinA bAhya ane atara e be dazAmAMpaNa jagatamAM ayA tti vyApe che. aSAmAnarUpa midhanI sarva bhavya jI icchA dhAraNa kare che. jeone azAntimAM AnaMdanI mAnyatA hoya che teo aSAmajJAnarUpameghane icchatA nathI. adhyAmajhAnarUpa medhanI vRSTi kharekhara puSparAvarta medhanI vRSTi karatAM anaMta gaNI uttama che. ane dhAma jJAnane nadInI upamA ApavAmAM Ave che. athAmAjJAnarUpa nadImAM manuSya snAna kare che ane asaMkhya pradeza35 zarIre nirmaLa bane che. adhyAtmajJAnarU5 nadIno pravAha jagata mAM vahyA kare che ane te anya jIvone sahAya Ape che. nadIthI jema khetarane pANI maLe che ane khetI puSkaLa pAke che tema adhyAtmajJAnarUpa nadInA zubha aMdhasApalathI ane manuSyanAM hadaya satra pipAya che ane tethI manuSyonA hRdayakSetramAM dharmanI khetI pAke che bAvanAcaMdana karatAM paNa adhyAtmajJAnanI alaukika uttamatA che. kaDAImAM uSNa karela pAMcama telamAM bAvanA caMdananA rasane cha pADavAmAM Ave che te ubhuM thaeluM lAlacoLa tela paNa ThaMDu thaI jAya che te pramANe manuSyanA hadayarUpa kaDAImAM AtmAnI parigati khara. khara krodharUpa agnithI lAlacoLa banI jAya che to paNa adhyAtmajJAnanI bhAvanA 35 caMdana rasa chAMTAone temAM pADavAmAM Ave che te AtmAmAM atyaMta zAntatA upanna thAya che-adhyAtmajJAnarUpa bAvanA caMdananane pAmIne kuragaDue krodhane jItI kevalajJAna pragaTAvyuM hatuM caMdrAcAryanA zive adhyAtmajJAnarUpa bAvanA caMdananArasa pitAnA hadapamAM zItaLatA dhAraNa karIne kevaLajJAnarU5 lakSmIne dhAraNa karI hatI. -- Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " zrI vijayadeva sUri ane vijayasiMha sUri samaya __ AdinI aitihAsika carcA." zrI vijayadevasUri ane vijayasiMha sUri saMbaMdhI pakAvalIomAM matabheda jovAmAM Ave che. aitihAsika purAvAvinA A vAtano nizcaya thato nathI-hAla savegI sAdhuomAM keTalAka saMdhADAmAM jyAre ke sAdhune dIkSA ApavAmAM Ave che tyAre keTIgaNa varIzAkhA. AcArya zrI vijasiMha sUra ane sakalacaMdra upAdhyAya vagere bolavAmAM Ave che. zrImad AtmArAmachanA saMdhADAmAM zrIvijayasiMha sUri-tayA sakalacaMda upAdhyanuM nAma belAtuM nathI. teo vartamAnakAlanA AcArya ane upAdhyAyanuM nAma le che-zrI satyavijAjInA nivANamAM lakhyuM che ke teoe saM. 1ra0 nI sAlamAM kriyeAra karyo. te vakhate zrI vijayaprabhasUri vidyamAna hatA tema chatAM sagI sAdhuomAM dIkSA ApatI vakhate zrI vijayasiMha surinuM nAma kema belavAmAM AvatuM haze. saM. 1728 nI sAlamAM zrI vijayaprabha sUrie zrI satyavijaya jIne panyAsa padavI ApI che ema temanA nivANathI siddha thAya che tema chatAM zrIvijaya siMharinuM nAma zAthI devAmAM Ave che te barAbara samajI zakAtuM nathI. A bAbata para sAkSaravidvAne pitAnA abhiprAye pragaTa kare to enahAsika bInApara ghaNuM ajavALuM paDI zake. atra judI judI padAvalIonA lekhe ApavAmAM Ave che. padAvalI jUnI-bhAvavijya pAsenI ogaNasAThamI pATe zrI vijayasena ari thayA. sAThamI pATe zrI vijayadeva sUri thayAM. te saM. 1713 AzADha sudI agIyArasa ne roja samA dhi maraNe devaloka pahoMcyA. ekasamI pATe vijayasiMha suriyApA. halAdeze traNa varSa lage AcArya pada bhAgavI saM. 1709 varSe kAla kIdho saM. 1901 nI sAlamAM lakhAyelI paTAvalI patra 10-bhAvavijayanI-saM. 1781 vaizAkha sudI 6 nA roja sAMbalImAM sUripada saM. 178 varSe AcArya zrI vijayasiMha sUri svarga gayA-AcArya zrAvijayadeva suri saM. 1713 nA varSe AzADha sudI 11 nA roja bharaNI nakSatra-ravivAra-unA grAmamAM aNusa karIne svarge gayA. tapaNe vijayaprabha suri thayA. saM. 1749 sAraTha deza unAnAM svarge gayA. karadeza manahara grAma zeTha. zivagaNuM ane nANInA putra hatA. tenA paTTapara vijayaratnasUri thayA te pAlaNapuranA hIrA che ane herAda nA putra hatA. saM. 1773 mAM varge gayA. temanA para vijayamA sUra thayA. saM. 184 mAMgarola - meM gayA, to vijayadalA suri thayA. saM. 1809 catra vadI 8 aSTamIe dhorAjImAM svarge gayA tapade vijayadharma muri thayA. saM. 1841 nA kArtika vadI dazamInA roja mAvADanA bAlaMdA nagaramAM svarge gayA. tatpare vijaya jinendra ane tAke vijaya dine thayA te vaDodarAmAM svarge gayA. sa. 185ra nA zrAvaNa sudI 13 terasane dIne bI mIyA (mIyA gAma) maLe lakhA valI pAvalImAM nIce pramANe ullekha che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA, zrIvijaya sena surinI pATe zrI vijayadeva sUri thayA. udayapura rANA jagatasiMghane mahAvAdala maheliMvAda karatAM kayA temaNe 37 sADatrIsa pratiSThA karAvI. sAMbalI nagare 1681 vaizAkha sudI 1 9 zrI visiMhasUri thAyA saM. 168 zrI vijayAnaMda pUri ne cha zeTha zAMtidAsa maNIyA teNe kADha. tathA sAgarano gacha rAja sAgarathI cALyA ane te amadAvAdanA zeTha zAMtidAse eka kADho saM. 1708 vaSe AcArya zrI vijayasiMha sUri vAge gayA. 59 zrI vijaya saina sari. 50 zrI vijaya sudi. 61 zrI vijayaprabha sUri. 5.2 zrI viyana 252. 53 zrAryakSamA sari. 6.1 bhAviyA . 15 vaya sAra 66 bA vijayajitendra srara. saM. - 8 mAgazara vada 1ra bArasa silImAM dezamAM 6, hevedra sUra. saM. 28 nA vathI AzA vadI 10 nA roja 5 navavija ArapAi rAme saMskRta bhASAmAM padAvalI lakhI che teno ullekha nIce pramANe. zrI vijayamenamRri paTTe zrI vijayadevamUriH tasyavikramataH 153.5 ilAdurge ukeza jJAtIya sA viramala patnI rupAM gRha janmaH vikramataH 1643 varSe dIkSA, krameNa 1656 varSa zrI staMbhatIrtha baMdiraNa mA. zrImallagRhe amAdaza sahazra ma.ppakanyayena mRripadaM dApitaM tathA yeSAMva vikramataH saM. 1668 varSa zrI pattana nagare paMcadaza sahazra ruppakavyayena vaMdana kadAnaM kAritaM krameNa cayena dakSiNa karNATa gurjara marudhara saurASTra pramukha dezeSu anekazI jinavimba pratiSThAM pratiSThApa zrImajinazAsanaM jAyan prabhAvaM vihitaM tathA krameNa vihAraM kurvANAH medanIpuraM prAptAH natracazA nayamallapatnI nAyakade tatputra trayAn mahAmahapurassaraM prAtrAjitavAna krameNa cailAdurge maM. 5685 varSe paMDita kanaka vijayAkhya svayogyaM vijJAya anucAnapadaM dattavAna tasyaca 1684 varSa medanIpure vaMdana kadAnaM krameNa zrI vijayasiMha mRrirapi vihAraM kurvana udayapura prAptavAn tatra stragirA rANakaM pranibodhavAna krameNa devayogAna 1700 zrI rAmanagare samyagArAdhana purassaraM ApAha zukla dvitIyA dIna svagabhAga / nadanantaraM zrI vijaNa devamUriNA svapaTTe vijayaprama mRri sthApitaH kramaNa zrI vijaya devamUri gurjaravayA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdanI aitihasika cA. kara vihRtya bahUna bhavyAn pratibodhya saurASTra deze zrI zatruMjaya ( yAtrAM ? ) vidhAya zrI dIpandire 1714 varSe svargabhAk iti paTTI sattamaH tatpaTTe vijayasuriH tasya di kramataH 1677 varSe kaccha deze manoharapure sA zivagaNa patnI bhANI gRhejanma 1687 varSe dIkSA tasyakrapeNa 1710 varSe vaizAkha mudi 10 dine zrI gaMdhAra vaMdire aSTA dazasahazrarUpyakavyayena sUripadaM yepAMca vihArAdau turyamAsAvasthitIca yugapradhAna samAnAtizayAH pratyakSa siddhA eva krameNa saurASTre cAturmAsakAna vidhAya 1723 varSe gurjara yAtrA yaM saMprAptAstatrAci zukAlAdinA yuga pradhAnatvaM sarvajana pratItameva pattanAdau cAturmAsIM vidhAya krameNa udayapure tadadhIzAjJA pUrvakaM pratiSThAMtatra vidhAya marusthayAM medanIpura pramukha nagareSu cAturmAsa tataityAdi. pAvalInA pAthI paNa keTaluMka navAnuM maLe che. zrI vijayadeva sUrie sa 1614 nI sAlamAM svarga gamana karyuM ema lakhavAmAM Avyu che paNa amAne sa. 1713 nI sAkSanA pADu baLavAna lAge che. zrI vijayaprabhu surinI vairAgya dazA ane mahAtmya samyag avalAkAya che. zrI vijayasiddha sUri amadAvAdamAM svarga bhajanArA thayA evuM paTTAvalIthI sALIta thAya che. A paTTAvalImAMthI vadana kadAnanI pravRtti jaNAI Ave che te saMbadhI vi zeSa mAhitI maLatAM kaMika lakhIzuM. zrI vijayasihu surinI AcArya padavI sAbalImAM thaI ema jaNAvyu che ane A sarakRta paTTAvalImAM iDanuM nAma dekhavAmAM Ave che, tenA nirNaya mATe anya pAvalInI apekSA rahe che. zrImad yoAvijaya upAdhyAyanA ziSya badhuM tatvavijayaH paMDita thayA che ane tema nI banAvelI amArI pAse cAvIthI che temaNe zrImad vijayaprabhA sUrine svAdhyAya banA ge che te paNa te vakhata ane te vakhatanA AcArya saMbadhI kareluM mATe te svAdhyAyane atra lakhavAmAM Ave che. ajavALuM pADe che sarasati caraNa pasAure, praNamI nijaguru pAya. gacchapaniharagAierelAla, zrI vijayaprabhasUrirAya riziromaNibaMdIparelAla, zrI vijayaMdeva sUripATavIre. jinazAsana mulatAna || mana || AzavaMzazira sehazerelAla pragaTayo parama nidhAna, mana // 2 // sUri // manamAhanA || mana || sUri // 3 // hara haI ulamere, gurumukha dekhaNa kAja | cAtaka che mehanerelAla, jimarevA gajarAja, nAsikA dIpazikhA jisIre, locana vimala vizAla // mana // dazana paMkti aDIvanIrelAla, aSTamIsasI samabhAla || mana || sUri // 4 // sArada sasi mukhacaMdore apara mavAlIlAla. // mana || manamohanA. manamohanA || 1 || Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.ww.mar buddhiprabhAkbukNtthkr sundaruralAla, hRdaya atihi vizAla. // mana // mUri // 5 // anupama sUrati tAharIre, mohe suravarabhUpa. || mana // naranArI Tole malArelAla, nirakhe subhaga svarUpa. // mana // sUri / / 6 / mahI kAThe moTheM achere, suMdara nayara gaMdhAra // mana / tihAM zrI vijayadevasUrI sarerelAla, thApyA nijpttttdhaar.|| mn|| sUri // 7 // vaizAkha mudi dazamI dinere, occhava atihi maMDANa. // mana // sAhiba devitta vAvarerelAla, janamakare supramANa. mana // sUri // 8 / / saMgha malyA vahu dezanAre, kharace dravya apAra // mana // yAcakadAna pAme vaguMrelAla, jANe varase mevadhAra. / / mana // sUri // 9 // zrI vijayaprabhasUritaNArelAla, sidhAM vaMcchitakAja. ||mn // rAya puNyAdayataNI parirelAla, pAmyA tapagaccharAja. // mana // sUri // 10 // lavadhi gautama samAvaDere, buddhi abhaya kumAra // mana // sIliM zUli bhadrasAcalore, tapaguNe dhanno aNagAra. // mana / / sUri // 11 // jina zAsana zobhA karure, zivagaNa kula ziNagAra // mana // mAta bhANI uri dhorelAla, cavisaMgha AdhAra. / / mana || sUri // 12 // sAtha saMvegI sohatAre, budha nayavijaya mahaMta || mana // sakala paMDita muguTAvalIrelAla, tasa sIsajasaguNavaMta. // mn|| sUri // 13 // sIsa tatva bhAve bhaNere, guru pratApo koDI varIsa ||mn // ehavA guru zRNatAM thakorelAla, pUgI manahajagIsa. // mana // mUri // 14 // kAzmIrI manamAM dharI, ati ulaTiho vANI dio sArake thuNasuM zrItapa gacchadhaNI, muja hiyaDehe ati harpa apArake mujaro hapAro mAnano, guNavaMtA he zrI vijayapramasUriki mukha dIThe he duHkha nAsedvariki // mujaro // 1 // zrI vijaya devamRrIsarejI, mATe pragaTayo he Abhinavo ediNaMdake. gurudarisana sahu vAMcchatA, prahauDhI he name suranaracaMdaki. mujaro // 2 // guru mukha pUnimacaMdalo, dekhI harakhe he bhavika cakoraki, jehana jehazuM prItaDI, meha dekhI ho harakha jima moraki. mujaro // 3 // caMdra mukhI sarikhImalI, mRganayaNI ho manane ullAsaki. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 jainadharma, solazRMgArabhalAkarI Tole Tole he gAe guruguNa bhAsaki. mujaro // 4 // zivagaNa zA suta sundaru, mAta bhANI he sIle siradArAka; vIrakumara jeNe janamIA, sukhakArI he tapagacchajayakAraki. mujaro / / 5 // sohama jaMbu sArikho, guru pAmyo hemeM puNya pasAyaki nita nita uThI jehanA, pAyanamatAM ho ANaMda thAyaki. mujaro // 6 // paMDita mAhi puraMdaru, zrInaya vijayahe gurujI sukhakAraki. sIsa zrIjasa cUDAmaNI, tasasevaka he tatva vijaya jayakArake. mujaze / / 7 // madhULa. jIvananA ati mahat praznonA nirAkaraNa tarIke pAzcimAtya svarupamAM jainadharma. (harabarTa varananA aMgrejI lekhane anuvAda. ) bhAga 1 le. prastAvanA jaMdagImAM rAkha heAya ke duHkha heya nAM jIMdagI savane priya che du:khanI hayAtI, temAM thI bacAva, tene vinAza, sukhanI vRddhi-A praznanA khulAsAnI icchA e dhana pAyo che. duHkha kema dUrakara karavuM, duHkhanI hayAtI zA kAraNathI che te samajAvavuM, ane jIvananuM sukha kema vadhe te jaNAvavuM e dharmano udeza che. duHkhathI mukta thavAne ane sukha vadhAravAne dharma je sAdhana batAve che, temAM mukhya e che ke jIvo ane bIjAne jIvavA do, temaja satyavAdI, pramANika, pavitra, saMtoSI, mAtRpitRbhakta, gurUbhakta ane devabhakta thAo. paNa A AjJA pramANe cAlavuM e kAMI sarala kAma nathI, kAraNa ke AvuM vartana rAkhavAne kaI paNa prakAranI daDha zraddhAnI khAma AvazyakatA che. zubha ane azubha, sukha ane duHkhanI baLatamAM jUdA jUdA dharmo judI judI prakAranI mAnyatAo dharAve che. ane azubha tatva temaja duHkhanI hayAtI zA kAraNathI che, te bAga tane je khulAse teo Ape che, tethI loke ceDe ghaNe aMze saMtoSa pAme che. eka pakSa ema jaNAve che ke A vizvane niyamamAM rAkhanAra sarva zaktimAna ane dayALu jagakartA prabhu che, tyAre bIjo pahA anAtmavAdI-javAdI-nAstikatAno che. mA bIjo pakSa ema pratipAdana kare che ke amuka jaDapadArthanA paramANuothI A citanyanI utpatti thaI che. ane maraNa samaye te caitanya paNa vinAza pAmI jAya che, paNa jeo A baMne prakAranI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA lIlethI sa MteSa na pAmyA hAya, tevAne vAste A pustakamAM eka navA pakSanI rUparekha ApavAmAM AvI che. A mata ema nathI jaNAvatA ke AtmA nathI, temaja AvA sarvajJAna dharAvanAra AdhyAtmika gurUenA jIvana ane upadezanA saMgraharUpa jaina granthA che. ane A pustakama lakhelA vicAre pazu AvA granthAmAMthIja lIdhelA che. jainenA tIrthaMkarA manuSya rUpe a pRthvIpara vasatA hatA. A mULamAMthI ApaNane A jJAna maLyuM che. kayA sthaLamAMthI A siddhAMtA AvyA che, maiM lakSamAM na le peAtAnA guNothIja teo satAya janaka ane dilAsA ApanArA che. te mArge jatA bacAve che, teeA hRdayanI tarasa chIpAve che, buddhinI kasoTImAM aDaga rahe che, ane te manuSyane svataMtra banAve che--amuka AjJA tamAre mAnavIjoIe ema nathI. nItinA ane AtmikatAnA amuka ucca dhAraNane anukULa jIvanane banAvavuM tenu nAma dharma che, ane A siddhAMtA tevuM dhAraNa sUcave che. peAtAnA anya mAnava badhu sAthenA tenA vartanamAM temaja tenA bhaviSyanA sabaMdhamAM A siddhAMta ghaNAja jarUranA che. peAtAne tathA parane du:khathI kema mukta karavAM ane peAtAnu tathA paratuM sukha krama vadhAravuM te A siddhAMta zikhave che. mATe A siddhAMtA kevaLa tattva jJAna rUpe nathI paNa dharma rUpa che, ane te hRdayanA dharma rUpa che, kAraNa ke temanA mukSu mudrAlekha ahiMsA che, ane jaina dharmanI AkhI ImArata prema upara racAI che. du:khanA prasa Mge temaja maraNa samaye mA zvAsana ApanAra jo kAMi hAya ! te dharma che. dharmane mAnanAr heAya yA na paNu heya, pazu dharmanuM uparanuM tattva kharUM che. jIvananA praznonA jainadharma / khulAzA Ape che, te batAvavAne A pustaka lakhavA. mAM AvyuM che. ane sAmAnya rIte kahIe te kAi jagakartA hatA evA siddhAMtathI tene prAraMbha thata nathI paNa te ema pratipAdana kare che ke dareka AtmA peAtAnA bhaviSyane niyaMtA che, dareka AtmA amara che, ane ahIM tathA have pachI zAzvata sukha meLavavAne jarUranA sAdhana tarIke uMcAmAM uMcA prakAranuM pavitra chatranaja upayogI che. je mAnyatAemAM ApaNA janma thayA haya, te mAnyatAene badale jyAM sudhI prazna TIkA ane navI ceAjanAthI ApaNe navI mAnyatAone sthAna na ApIe tyAM sudhI ApaNe tene vaLagI rahIe chIe. ApaNI mAnyatAonu prathama pagathIyuM khasavA mAMDatA ApaNe ravAbhAvika rIte e prazna puchIe chIe ke ApaNe kAne mAnavu ? sadhaLA dazya temaja adRzya mAMthI dAnA zabdane ApaNe pramANu bhUta gaNavA ? je ema jaNAvavAmAM Ave ke izvaranA zabdane satyavacana tarIke kabula karavA joie te prazna e uThe che ke je devanA zabdane ApaNA satyavacana tarIke aMgIkAra karIe te devanAM zAM lakSaNA hAvAM bee ? je ApaNe devanAM lakSaNlRA na jANutA hAIe tA kAi sattAnA leAbhI ane krUra niyama pravartakanA vacanane IzvaranA vacana rUpa mAnavAne bhUlathI deravA e. e tApaNa temana jItrane azuddha mAlAyelA, lakhAyelA ke preritA kAi paNa upadeza chevaTanuM mULa te jJAna che. game tevA koI sattAdhArI DAya. paNa jo tenAmAM jJAna na hoya te te upadeza ApI zake nahi. jaina Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudramAM baraphanA DugarAe lIdhelA bhAga, 45 dharmAMnI evI mAnyatA che ke krodha dveSa ane mehanA tattvathI rahita je jJAna che teja satya jJAna che. te sarvanu che teja mukti tarapha lei janAra sadAcaraNanA uttama mArga khatAvI zake ane jenAmAM deza, meha ke rAga hoya te kadApi sarvajJa thaI zake nahi. jaineAnA adhyAtmika gurUe (tIrthaM kare) sana hatA ane dareka prakAranA doSa tathA vikArAthI rahita hatA. ApaNe temaja sadhaLA chaveA eka apekSAe aSTa, svayaMbhU amara AtmAe chIe, caitanya ane lAgaNI sahita chIe, ane ApaNuM Atmatatva kapi vinAza pAmavAnu nathI. ApaNe bIjA sAthenA ApaNA vartanane sArU temanA jokhamadAra chIe, temaja ApaNI hAlanI sthitine sArU paNa ApaNe ApaNI jAteja jokhamadAra chIe. ApaNe jJAnI, du:khI, niya, dhAtakI, nirmaLa heAe, te tenuM kAraNu atyAra sudhInI ApaNI jIMdagI temaja pUrvabhAmAM karelAM ApaNuM karyuM che. sUkSma, adazya chatAM prakRtimaya paramAenA banelA karmone ApaNe grahaNa karIe chIe, ane te karmo ApaNI svAbhAvika buddhi, jJAna, AnaMda, prema, dayA, AtmabaLane prakaTa thatA aTakAve che, ane akudaratI kAma karavAne jvane prere che. jyAM sudhI ApaNA aMtaHkaraNu ane muddhine anusAre jene ApaNe khATuM mAnatA hAe, ane je karmanA udamane lIdhe prakaTa thavA icchatu heAya, tevI vRtti ane valaNone dAkhIne asvAbhAvika jIvananA tyAga karIe nahi tyAM sudhI ucca jIvanane lIdhe maLatI apUrva ghAnti, ane AnaMdanI zAzvata sthiti ( mela) zraddhA gamya ane kevaLa zabda gamya rahevAnA. A lekhakanI samaja zakta anusAra jaina a`tAnA A siddhAMta che, game te rIte paNa te zubha, azubha ane amaratvane buddhigamya siddhAMta che. ApaNe pavitra sthitimAMthI patita thayA chIe, e vAda kabula karavAmAM AvatA nathI. kAraNu ke pavitratAnI chevaTanI sthitimAMthI manuSya paDI zake, e vAdane je svIkAra karavAmAM Ave te zam dama, tapa ane pavitra jIvanathI zAzvata sukha maLI zakaze evI khAtrI ApI zakAya nahi. ane pavitra sthitimAM apavitratAnA saMbhava nathI te pachI je sthitimAM ApaNe bIjAne herAna karIe ke nukazAMna karIe tevI sthitimAM paDavAnu kAMi paNa kAraNuM rahetu nathI. A pramANe A viSayanA sAmAnya hevAla raju karavAmAM AvyA che. have ApaNe A viSayanA peTAbhAga pADIe. A viSayanA cAra bhAga paDI zakaze. 1, vizva. (ra) manuSyanI vartamAna sthiti (3) manuSyanI bhAvi sthiti (4) ane tenA upAya bIjA bhAgamAM ApaNe te savistAra carcIzuM. samudramAM baraphanA DuMgaroe lIlA bhoga. ( le. madhUra ) [ zAkamAMthI pazu-sAra kheMcatA upanaya.] vana eka agAdha vistINuM ane bhayakara samudra che. chatAM karvAcatA te zAnta ane suMdara jAya che. paramAtma prakAza tenA upara vilase che ane jalamAM tenA pratyeka raMganI Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA leherI ramata dekhAya che, vaLI DIja vAramAM kALAM vAMdaLAM bhegA thaI Ave che. devaspI dUtanuM tophAna mace che, tyAre bhAgI gayelA laghu nAvanAM pATI upara AzA, mAthe hAtha deI apAta karatI bese che. prati manuSyane A samudra upara lAMbI ane kharAba nAvothI bharapura, evI musApharI karavAnI che, temAM DAhyAnuM vahANa bhAge athavA na paNa bhAge paNa mukhanuM te bhAgavuM ja joIe. " vahAlA vAMcake, tA. 24 mI eprIle ArlAMTIka mahAsAgaramAM 1600 musApharo ane karaDAnI kIMmatanA jaDapadArthanA-baraphanA samudAye bhAga lIdhe je mAtra 2750 mAMthI 750 ja musApharo bacyA che. A zAkajanaka samAcAra vistAra anya sthalo thayo hovAthI ApaNe te temAMthI zuM sAra kheMcavo ? te uparaja dhyAna deDAvIzuM. upalA eka vidvAnanA zabda prasaMgane ane A lekhane tadana baMdha besatA hovAthI te prathama mudrAlekha tarIke mukavAmAM AvyA che. baMdhuo ! e zabda kaMi samudramAM cAlatI rAkSasI sTImaro ane hAlamAM thayelI majakura honAratanA aMge nathI paNa saMsArarU5 agAdha samudrane viSe jIvanarUpa kIMmatI sTImarane ApaNe sarve jaNae taratI mukI che, eTaluM ja nahI paNa jANe te samudra tadana zAnta hAya, jANe bega laI tRpta thaI gaye na hoya tema jIvana sTImaranA sAMprata adhikArIo, bedhaDakapaNe, nirbhayapaNe, ADAavaLA mArge paNa pitAnI sTImarane vahana karAvyA kare che, teo mATe che. saMsArarUpI samudramAM, jIvanarUpI sTImarane, manarUpI kapatAno ravaIrachAe haMkAre che, temAM rAgadveSa yuktamanarUpI kapatAnanA je te sTImara ce che te "mukhanuM te bhAgavuMja joIe " e nyAye bhAgyAvInA rahetI ja nathI. ArtadhyAna ane rAdhAna rUpI baraphanA parvata upara baMdhAyela karma pI baraphane samudAya, jIvanarUpI kIMmatI sTImarane eve te josathI athaDAya che ke, sTImarane hatI nahatI karI nAkhe che, zuM! A vAta vAMcake ApaNuM layamAM che ? nA nathIja ema uttara ApaNAmAMnA ghaNAo taraphathI maLaze, hA mAtra jee saMsAra samudranI kharI sthiti jANI zakayA che athavA jANatA haze, ane jeo sTImarane aNucIta sthitimAM bhaLI javAnA bhayathI jAgRta haze teo potAnA manarUpI kapatAnane zrI vitarAgakathIta dharma vaDe-ADAavaLA mArge jatAM aTakAvI zakatA haze teo sukhe karI icchita baMdare pahoMcI zakaze. che DAhyAnuM vahANa bhAge ke na paNa bhAge " e vAta paNa satya che ke, saMsArasamudramAM mAna-mAyA-ha-rAga-dveSa-prema-lobha-irSyA-Adi aneka kharAbAo che ke, temAM DALe paNa bhUle te mukhanuM te zuM kahevuM ? arthAta mukha-asAvadhAna te avazya bhaleja. baMdhuo ! tyAre ApaNe mukhatAne dura karI, DahApaNanA mArge javuM joIe, e vAta zuM bhulI javI ISTa che! nA, ISTa nathI ja. tamArI sTImarane gAbaDuM paDavA na devuM hoya, kaSAyo rUpI pahADothI bacAvavI hoya, jIvanane bhega akALe thavA na deva haiya, kaMipaNa sArthakatA karI krame karIne ucca sthAne javuM hoya, te baMdhuo ! " veLAsara DahApaNu zIkho " nizcaya thaI cUkela uttama khalAsIo pAsethI temanI kaLAnI khubIo zIkhe, ane te mArge prayANa karo, manane taraMganA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka khedakAraka mRtyu tAbe thavA na detAM samudranA taraMga upara asvAra thatAM zIkho, kRtio rUpI rAkSasaNuonA Akasmika sapATAmAMthI sane (manane ugArI letAM zIkhe, A mATe eka ja mArga che ane te e che ke vitarAga kathitadharmane jJAnapUrvaka, hokA yaMtranA sthAne sthApana karavuM ane zubha-sikkA mArge-vahana karavuM. saMsAra samudra viSethI taranArA jJAnIonAM caritra AMkha AgaLa khaDA karo, ane sAvadha rahI tame paNa uttama draSTAMtarUpa bane jJAnIo kahe che ke bhayaMkara tophAnamAM paNa himata na hAratAM, nirbhayatAthI nizcaya karelA baMdare pahoMcavAne mArga-aneka saMkaTo vaccethIledhI kahADe. saMsAravyavahAranI yuktiomAM phasAo nahi. kartavyanuM nizAna cukazo nahi; bAbhava pragaTa karavuM eja nizAna hovuM joIe, mATe tethI virUddha kAryothI pAchA haThe. tema karatAM vidya khaDuM thayuM che eTaluM jANatAMja-AtmabaLa-zaktine jozathI jAgrata karo-ane dhArelA zubha kAryamAM vijayI bane. " pramAdamAM eka kSaNa paNa nakAme vyatIta na thavA de " eka khedakAraka mRtyu. ( lekhaka cetana) valasADamAM zA. kezarIcaMda gulAbacaMda nAmanA eka jaina gRhastha hatA, teo valasADamAM jaina dharmanA kAryomAM AgevAnI bharyo bhAga letA hatA. temaja jaina gurUkula sthApavA mATe teoe valasADanA saMdhanI anumati karAvI hatI. tyAM cAlatI pAThazAlA sthapAvavAmAM paNa temano hAtha hato. teo svabhAve maLatAvaDA ane jaina dharmanI zraddhA sArI rIte dhAraNa karatA hatA. valasADanA saMdhamAM ethI eka dIvo asta thayo che. A maMDaLa ane temanA mitro temanI zAti icche che, cAlyA kahela parabhavaviSe, AjathI kema badhe, jAyuM jANyuM akaLaghaTanA karmathI e banI che; citare re nijaputacha mArge AgaLa va tuM, Ayu kameM vapu gharatajI kezarI kyAM gaye tuM. IcchA sArI hRdaya dharIne dharmanuM jJAna lIdhuM, vAMcI grantha munivarataNA dharmanuM jJAna lIdhuM; zraddhA bhaktivinaya karUNA, dharmanI dAjha citte, Ayura kameM vapugharatajI kezarI kayAM gAtuM. sevA kIdhI gurUvarataNI pAThazAlA sthapAI jene hete gurUkULataNe lekha sAre lakhe teM; sudhAryA he nija sahacarA bhASaNe keI ApyAM, AyuH karma vapudharatajI kezarI kayAM gAtuM. hAra upara bahuvidha hato dharmane bhAra sAre, Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA, mUkI cA avara bhavamAM dharmane sAtha lIdhe; dhAryA sadaguNa vinaya dharIne gAma valasADa dIve, AyuH karma vagharatajI kezarI kayAM gaye tuM. janma je je avanItalamAM sarva te te mare che, mAthe mRtyu sakala janane karmathI nahi baceke; che pRthvImAM sakala chavaDA karmathI paMthIore, vairAgIne sakalaghaTanA pUrNa vairAgya hatuM. thAze zAntiH avarabhavamAM dharma sAmagrI pAme, uce cetana pratidina caDhe mehanuM joravADa AzIdela para bhava viSe dharmano lAbha pAme, sevAsArI nizadina maLe dharmanI pUrNa badhe ! jenenA bahu hRdaya vasI esa nahi khasetuM, thAvA sAdhu hRdayayaTamAM citra doryuM hatuM te; hAhAkALe zizuvaya viSe kezarIne hare, dekhI AvI jagata racanA khUba vairAgya pragaTe. paMkhIDA tuM zivaghara prati cAlaje cAlasArI, evI AzI hRdaya thakI dau dharmanI thAo siddhi; panthI meLe avanItalamAM cAlIyA keI cAle, pAme maMgala sahaja sukhamaya apa nehAMjalIe. saM 1968 catra vadI ) prAsaMgIka udgAra. (1) cothI gujarAtisAhitya pariSada. zrI vaDedarA khAte gayA mAsamAM maLelI sAhitya pariSadanI cothI beThaka raMge caMge pUrNa thaI che, te sAthe AgalI traNa beThako karatAM vicAramAM AgaLa vadhI che ema tenA prasiddha thayela ahevAlathI jANI zakAya che. sAhitya premIo dhAratA hatA tema, vaDedarA jevA sAhitya narenA janma sthale, zrI. maMta sarakAra sayAjIrAva jevA pUrNa sAhitya raMgInRpanI kRpALe, jeNe AyuSyane moTo bhAga sAhityanA vicAromAM ane kriyAmAM vyatita karyo che, tevA vRddha pramukhanA maramI paNAnI A pariSada phatehamaMda nIvaDI che te sAthe zrImAna sayAjIrAva sarakAre potAnA khAnagI khAtAmAMthI sAhitya vardhaka kAryo aMge be lAkha rUpIA jevI moTI rakama A prasaMge Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsaMgika udagAra, jAhera karI, sAhitya premIone, sAhityanA nUtana abhyAsIone, kharI sAhitya sevA bajA vavAne preryA che. zrImaMta bolIne nahi paNa karIne anya maMtrImaMtane vakhatasarane muMge chedha Avyo che ke, sAhityasevakeno mArga mokaLo karavA mATe dravyavAnoe pitAnI udAra te te mArge laMbAvavI joIe che. majakura be lAkha rUpI AnA vyAjamAMthI kayA che raNe kAma levAvAnuM che te haju jANI zakAyuM nathI paNa anumAna karIza kAya che ke rU 8000) jevI vAchaka rakama amuka carcAnA yoga thaI paDelA, temaja sAhityamAM khoTa darzaka viSaye viSe nirNaya karAvavA ane grantha taIAra karAvavAne, inAmIyAja nAthI temaja yuTI kahADela vidvAnethI kArya levAze arthAta upara jaNAvyuM tema sAhityanA abhyAsIone, temaja abhyAsa vadhAravAne icchatAone pitAnA vicAro ane kRtIone lalacAvanAra nivaDaze. atre sucanAne avakAza jaNAya che ke A kAryanA aMge sAhitya pariSada mukhya kAryavAhakano, avAja rahe tevI vyavasthA thavI joIe. vAMcavAmAM Avela lekho paikI keTalAka lekho sAhityanA aMge upayogI hatA, tema mArgadarzaka hatA. AvelA lekha vikI je lekhake pote hAjara hatA ane samayane jANI te lekhano sAra rasamaya vANIe bolI zakyA hatA teonA niba ja vaMcAyA hatA-saMbhaLAyA hatA bakInA baLe pAMca pAMca mInITamAM sAMbhalyAnI sthitimAM svIkArI levAmAM AvyA hatA uparAMta game te kAraNe keTalAka lekhe mAtra kArya vAhaka kamiTInI noMdha sIvAya amukanA nibaMdha AvyA che te spaSTa rIte jAhera thavA pAmyuM nathI. A mATe hamArA vicAra mujaba, je nibaMdha vAMcavA mATe vakhata phAjala na pADI zakAya, athavA anya vyavasthA na thaI zakI hoya, tevA nibaMdha sekreTarIe khAsa nihALI jaI tenA upara TuMka noMdha karI tevA dareka lekhakone nyAya arthe, teonA utsAha arthe amuka viSayane amuka nibaMdha amuka lekhakano Avyo che je amuka prakArano che-uttama athavA nIrasa je heya te pariSahmAM jaNAvI devuM joie. A pariSadamAM nibaMdhAne vadhArA, sAhitya premIonI sArI hAjarI ane zrImaMta vaDedarA narezanI satata hAjarI e traNe bInAe utsAhamAM vadhAro karyo hate ema jaNAya che, paNa have AgAmI pariSad kayAM maLe che. daramiyAna kayAM kAryo AgaLa vadhe che, ni. baMdhanA mATe vadhu uttama vyavasthA kevI thAya che, te jANavAne dareka jaNa Atura che. nibaMdha mATe AvatI beThaka vakhate keTalIka rIte uttama vyavasthA mukarara thaI che te pramANe che ke nibaMdhone ghaTADe thaze paNa uttama nibaMdho vadhu maLaze ane te pariSadamAM vAMcananA mATe, carcAnA mATe, vadhu vakhata meLavI zakaze paNa A mATe eka sucanA che ke tevI rIte AvelA uttama lekhanA lekhake pikI game te saMjogo sara muLa lekhaka tyAM hAjara na hoya te, tene gerainsApha na maLe te mATe koI paNa sArA vaktA pAse te ni. baMdha parizmAM vaMcAvavAnI goThavaNa karavI. AgalI pariSadamAM jema jaina lekhakoe bhAga lIdho hato tema A vakhate rAjakoTa vALA mI, popaTalAla zAhe " zrIpALa rAsa " viSe temaja paramapUjya gurU mahArAja zrImad Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 buddhiprabhAzikSaNu deva nAgarI lIpImAM pAvAthI gujarAtI lIpI taddana bhulI javAya e bhraya rAkhavA yogya mudala jagyA nathI kemake, dakSiNumAM meDI ane devanAgarI lIpImAM zikSaNa apAya che ane te tyAM vastA tamAma gujarAtI bhASA pAlanArA zIkhe che. chatAM zALA che. thayA bAda gujarAtImAM patra vyavahAra-nAmu ityAdi sahelAthI rAkhI zake che, mAtRbhASAne bhulI javA ke dezavaTe devA mATe nahI paNa ghaNA deze sAthe vyavahAra joDatAM saraLatA thAya che te mATe, deva nAgarI lIpI AdaraNIya che e vAta lakSyamAM rA khavI jarUrI che. DaNI viSe te ke hajI chellA niSa kamITIe bahAra pADayeA nathI paNu keTaleka vicAra e che khare, A mATe mAtra beja muddA tapAsavAnA che. saphLa ane zuddha, A sivAya bAra gAue eTalI badalAtI hAvAvI kAI paNa dezanI deza bhASA tarIke vajana ApI zakAya nahI--kharA zabda kahI zakAya nahI--ziSTa bhASAne anusaratA zabdaja zuddha zabdo gaNAvA joie-arthAt elImAM game te huM paNa vAMcana maLAmAM ane lakhANamAM tA ekaja pati joie ane te saraLa joIe, taddana saMskRtamaya karI devI na joie. (2) jaina sAhitya, ane jainettara sAhityakAro. cethI gujarAtI sAhatya paraSA gujarAtI jaina sAhityanA pramukhanA, jaitenI sAhitya sevA aMgenA udgAre gujarAtI jaina sAhitya " prAcIna kAvyasAhityanA kSetramAM jaina lekhakoe paNu, sagIna ddhi karI chaeN, te A paNA lakSa khAtAra rAkhavuM ghaTatuM nathI, gujarAtanA itihAsamAM jainae bahu amaNI bhAga lIdhA che paNa te viSayane, vistAra karavAne A yAgya sthaLa nathI. jaina munie dhaNA rAsA, sajhAye, Adi aneka rasapUrNa kavitA nAnA prakAranA dezI rageAmAM, temaja chademAM lakhI che. savaMta 1400 thI te sAhityane prasiddha smArabha thayA heya ema hravaNAM jaNAya che. prAraMbha thADe cheDe thatAM pAchaLathI temAM Du the racAyA che. temAM keTalAka, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya, ane jainettara sAhityakAra para bahu vakhANuvA yAgya kAvyama'thI paNa racAyA che; jevA ke, zrIpALa rAsa, vasa'navilAsa, vimala maMtrIrAsa, naLAkhyAna, nakhatrIzI, mRgAvatI rAsA, madana rekhA Arpada. brAhmaNa tathA jaina vacce dharmamUlaka virodha hAvAthI, te ke bannenI bhASA eka hatI tepaNu patapotAnA dharmonuyAyIone upayegamAM Ave tene mATe annene bhinna sAhitya racavAnI agatya paDelI jaNAya che. AvA dharmavirAdhanA sArA pariNAma e AvyA ke, ethI bhASAsAhityanA graMthAnI saMkhyAmAM sAre vadhArA thayA. khedanI vAta e che ke, eka mAnA 5thIe bIjA mArganA pathIkhAnA graMthAnuM grahaNa karatA nathI, ane tethI gujarAtI sAhityanI carcAmAM, atyAra sudhI mhAre bhAge jaina sAhatyanA joitA ullekha thayA dekhAtA nathIpaNu kAvyAdi jevA sAhityamAM, dharma jevA bhinna viSayane kAMipaNa lAgatuM vaLagatuM nathI, ane jenuM rasa e jIvana che, evuM kAvyAdi sAhitya jainAe lakhyu hoya ke brAhmaNoe lakhyu hAya tepaNuM, te tenA rasavattA dharmane lIdhe sarje rasika vAMcakAe grahaNa karavA yeAgya che. aNulivADapATaNa, jesalamera, khaMbhAta, smAdi bhAratamAM aneka suprasiddha racaLAe pustakanA laDArA sthApI jainAe, jaina temaja brAhmaNami Ane hAthe racAyalA aneka graMthAnuM rakSaNa karyuM che. evA jainanA mahAn upakAra ApaNe bhUlI javA joIe niha. A udgArA mujba ja AgalI dareka eka vakhata te ochAvattA pramANamAM dareka prajAe jaina sAhityanI sevAnA svikAra karyo che chatAM naiRte svIkAra na thavAnuM ane jenene puratI rIte nyAya na ApavAnuM kAraNa te A vakhatanA vayevRddha ane anubhavI pra. mukheja ghaNAja ga bhIra ane vicArayukta zabde mAM pragaTa karyuM che, jenI satyatA mATe ThajI paNa te sthiti keTalAka aMze jAgRta hAya tema joi zakAtuM hovAthI ane te pragaTa karavAnA dharAdhra evA bhAvapUrvaka lIdhA che ke te pramukhavayaMnA vicAra mukha sAhityane ane dharma vicAranI bhinnatAne ekarUpa ApI devAmAMthI Adhunika vidyAne bhula karatA bace ane jena sAhitya sevAnA vistAra jeTalI hade che teTalA prakAzavAne sAca kare nahI. ?? jo ke jaina sAhityanA prakAzAthe, khuda jaina vidvAnA ane sAdhuCe jotI jAgR tA nahI sevavAthI, anya sAhityakArene jaita sAhitya avalokavAne beSatA avakAza maLye nathI ema nyAyanI khAtara kabula karavA chatAM ceDAka varSoMthI, te mATe jaina sAhityane nihALavA, jainA taraphathI je thoDA paNa prayatna thayA che te zvetAM, jainettara vidvAnAnI hajI "dharmanA kAraNone lIdhe jainAnA sAhitya upara AchI abhirUci jaNAya che A vakhatanA pramukhanA A gaMbhAravAkaya anusAra te jainAte satya nyAya ApavAne vadhu vizALa hRdaya vALA banyA nathI ema majakura vAkya anusAra sakheda kahevu paDe che kemake khuda pramukha va " saMvata 1400 thI te sAhityane prasiddha AraMbha thayA hoya ema havaNuAM jaNAvyuM che" mhAre bhAge jaina sAhityane joite ullekha thaye dekhAtA nathI A vAkya ucAryAM che te jotAM vadhuAMja temane jANavA maLyuM ke gujarAtI jaina sAhityanA kALa 1400 thI Ara'bhAya che paNu cekasa kAraNasara upekSA thavA pAmI che. hamane Azcarya te e thAya che ke pramukha vaye-khara kAraNu zodhI kahADI janasamudAya upara prakAza pADavAnA upakAra karavA chatAM ' 23 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para buddhiprabhA, khuda pita-1800 thI anya vidvAna-lekhake strI lekhake ane teonI amuka kRtIone uccAra karavA prerAyA che teja prakAre te arasAthI Aja sudhI thayela che ane hayAta jaina vidvAne, lekhaka, ane kRtAo mATe uccAra karavAnuM cukI gayA che. Ama kahI hame teonA udAra vicAramAM saMkocatA che ema kahevA mAgatA nathI, paNa bhaviSyamAM tema na bane te mATe, jaina sAhityakArothI vadhu paricaya sevI satyane nyAya apAya ane dharmavidha sAhitya nA age dUra karI zakAya che ema dareka varga joI zake te mATe A vicAra jaNAvyA che. samAlocanA. dhanavaMtarIjha A nAmanuM mAsika pAMca varSa thayAM vizanagarathI pragaTa thAya che, je nihALavAne prasaMga maLavAthI, kahevuM joIe ke te nAma pramANe vaidakI ane zArirIka bInAo upara mukhya ane upayogI thAna ApanArUM mAsIka che ema jaNAya che. anya jarUrI lekhe paNa upayogI jaNAya che ane te uttama rIte cacAyelA che. taMtrI mI. vakIla eka Ayurvedika yunivarsiTInA kelo che sAthe udAra vicAra dharAvanAra gRhastha che. lavAjama sastu rAkheluM che. 6 tatvanirNaya prAsAda A grantha hiMdI bhASAmAM che ane te mama upagArI pRjaya gurUvarya zrImadda vijayAnaMda sUrijIno racelo che je maDDama mI. amacaMda paramAre keTalAka varSo upara pragaTa karela che. jenI eka nakala abhiprAyAthe bukaselara mI. madha hIrajInI kaMpanI mAraphata amone maLI che. A granya viSe, senAne DhoLa caDAvavAnI jema jarUra nathI tema mahma munizrI vijayAnaMda surijInI kRtI viSe kaMi paNa abhiprAya lakhavA jarUra nathI ema kahevuM yathArtha che. teozrInA dareka grantha jenene avazya vAMcavA joIe kemake teozrIne je saMjogo vacce je anubhava prApta thayelA tenA paDadhA granthamAM utArela che. temAMne A chello grantha che. teozrIne AdhyAtmIka ke vairAgya bodhanAM pustaka karatAM jenadarzana anyadarzana karatAM vadhAre uttama kaMI rIte che, te batAvI ApavAnA tathA te prakAranAM pustake racavAnA saMjoge vadhu hatA ane tethI teoe tad viSayane pUrNa nyAya ApavA apUrvakArya banAvyuM che ema bedhaDaka kahI zakAya che. paMjAba dezanA jenonI unnati che. ozrIneja AbhArI tema pAzcAta prajAmAM jainatanI je hAla pIchAna thaI che arthAta thatI jAya che te paNa tethI ja AbhArI che. AvA dharmoddhAraka munivaryazrInI chellI kRtIne tenA pragaTa kartAnI udAratA vaDe mA. meghajI hIrajInI kaM, mI paramAranAM kAvya vinadAdi koI paNa be pustaka lenArane majakura manya jenI kImata rU. 4-0-0 che te bheTa Ape che e kharekhara uttamakArya che. hamArI bhalAmaNa che ke A grantha anya koI prazya pharI pragaTa kare tevI AzA cheDI hovAthI je enI pAse na hoya teoe avazya kharIda kare. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvA makara dilasojI. Sympathy 53 (lekhaka. zeTha. jezIgabhAi premAbhAi kapaDavaNuja. ) dilasA-sahAnubhuti, lAgaNI, e samAna paryAyavAcaka zabdo che. dareka duHkhI manuSya tara: dilasA batAvavI-dayA batAvavI e manuSya mAtranI moTAmAM meTI puja che. jenu dila dilaseLa vagaranu che, mAMkura vinAnuM che, te ukhara jamInanI mAka jAvu. dilasaiAnA guNu eka mahatvanA guNu tarIke lekhI zakAya che. dilasAne jo dayAnA aMgabhUta tarIkhe gaNIzu te te mayukta nahi gaNAya. du:khInu du:kha joi kAne dayA nahiM Ave ? pIDAtA pAmara jIvA upara kAne karUNA nAMhe upaje! alabata je dayAnA sAgara che ne mANasAi samaje che te sarvane Ave. kharekhara teja mAyALupaNuAnI, saiAjanyapaNAnI ane pApakAranI nIzAnI che. vAdaLanA raMganI peThe manuSyanI zAnAM cA avAra navAra karyAM kare che ne dareka samaye kALa pAtAnA khela bhajavyAM kare che. kAI sadA du:khI nathI rahetu tema sadA sukhI paNa nathI rahetu mATe dareke potAnI dara dilazAjIne guNu khIlavavAnA che. eTaluM te kharUja che ke jo ApaNe khIjA tarapha dilasAjI batAvatA zIkhIzu te bIjAe! paNa ApaNA taraph dilasejI khatAvaze. darekane sukha pAmavAnI abhilASA hrAya che mATe jAte sukha pAmavAnI icchAvALAe bInanuM sukha IcchavuM. iMglIzamAM kahevata che ke Do unto others as they would do to you" jevAtamA bIjAnI pAse sukhanI praMcchA rAkhe che. tevA tame pote thAe ke khIjAe tamArI pAse thI sukhanI AzA rAkhI zake " mATe sukha satti Icchaka janetlRe khInna pratye mAyALu paNa batAvavu oie. bIjAnA du:kha vakhate dilAjI dharavI joie. have A sthaLe yAda rAkhavuM joIe ke duHkhIonA duHkhe dukhI thavuM e kharI dilaze" gaNI zakAze nahi kAraNa ke tema karyAMthI te ulaTu baMne gai puta ne kheAi AvI khasama " enA jevuM tho kAraNa ke tamArA AtmAnuM je sAmarthya haze temAM tethI karIne te ulaTI nyunatA prabhavaze. hAla traNe sthaLe ane ghaNu janAmAM duHkhItA duHkhe duHkhAtA manuSye ApaNI najare paDe che tethI karIne je kAI ema kahevA mAgatuM hAya ke te tenA tarapha kharI dilasojI dharAve che ema kadI nakkI kahI zakAoja nA. kAine ghera kAi marI gayuM. huMya te sAme AvI ne gamete haiyAmAM khaLatu hAya ke nA hoya teA paNa leAka lajjAe rUe tyAreja te tenA tarapha dilazALa dharAve che ema kahevAya che. kAi amuka snehInA dilagIrInA prasaMge dilagIrI dekhADavI teneja hAlanA jamAnAmAM diloAjI kahevAmAM Ave che. vaLI keTaleka sthaLe te mATa? kuTuAmAM te manuSya! maraNa Adi prasa Mge dhaNA reAnArAM hoya tene ema lAge ke mArA tarapha dhAonI dilojI che. kAi strI khIcArI khAlavayamAM rAMDe te tene bIjI strIe AvIne rAvA lAge, pelI khIcArI duHkhathI adhamui thai gai DhAya tyAM AvI vadhAre chAtI kuTI tenA dukhamAM umerA pharI tene dilazAjI batAve che. vaLI A zivAya kASTha mA AdamI pathArIe hAyatA keTalAka tenA Agala AvI meTuM udAsa karI duHkhanAM rADaNAM raDI sAmAne ulaTA duHkhI karI pote pAtAnA AtmAnuM paNa sAmarthya khAI dilasAjI batAve che pazu A kaMi pachI lize!" kahI zakAya nahiM, aMdhArAthI te ulaTA adhakAra vadhe che mATe tene dura karavA TA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA tejanI jarUra che tema duHkhe te duHkhane umero thAya che mATe je kharI dilazA batAvavI hoya to tenA Agala evA upAya mUkavA yAto tene evuM hadayabala ApavuM ke jethI 25 mAnA AtmAne zAMti thAya ne tenA duHkhamAM ochAza thAya. sAmAnA duHkhe duHkhI thavAthI u. laTa sAme to dukhI hoya che ne pote paNa manamAM duHkhanA vicAro lAvavAthI duHkhI thAya che. duHkha manamAM prathama vicAra rUpe uddabhave che tyAra bAda te rapUla rUpamAM ApaNane bahAra pratyakSa thAya che. jema jamInamAM ApaNe je jAtanuM bI vAvIe chIe tenuM pariNAme teja jAtanuM vRkSa anubhavIe chIe temaja manuSyanA mananI aMdara karelA bIjarUpe vicAro dhIme dhIme te ApaNane pratyakSa sthala duHkhanA rUpamAM jaNAya che. mATe dareka duHkha pIDIta AdamIne dilAze evA rUpamAM batAvavI ke jethI sAmAne phAyado thAya ne pitAnA AtmAne paNa AghAta na thAya. viparIta dharmavALI vastuo eka bIjAne nAza karavAne kAraNabhUta che. sukha duHkhane nAza kare che ne duHkha sukhano nAza kare che. paNa duHkha duHkhane ke sukha sukha nAza karatAM kayAMI sAMbhaLavAmAM AvyuM nathI. ghAsatela upara dhAsatelanuM pAnuM dhasavAthI vadhAre gaMdhAze paNa upara pAnane ce pheravavAthI gaMdha baMdha thaze tema duHkhInA Agala tenAM du:khanA kAraNa dura thAya evI janA je karavAmAM Avaze, temaja tenuM du:kha dura thaze ne sukha saMbhavaze paNa ulaTa te duHkhI haze tenA Agala dayAmaNuM moTuM karI besavAthI ulaTo te duHkhI AdamI vadhAre dukhI thaze ne dayAmaNuM meM karanAranA AtmAnuM sAmarthya paNuM ochuM thaze mATe kadI dukhInA dukhe dukhI na thatAM tenA duHkha dura thAya tevI yojanA karavI jethI sAmAne sukha thAya ane pitAnA AtmAnuM paNa sAmarthya vadhe. tyAre koI mANasa savAla karaze ke sukhInuM sukha joI sukhIthavuM? te kahevuM ke hA. sukhInuM sukha joI sukhI thavuM paNa duHkhanuM duHkha joI kadI duHkhI thavuM nahiM paNa tenA tarapha dilazA batAvavI. sukhInuM sukha joI sukhanA vicAra karavAthI AmA unnata thAya che. kAraNa ke haMmezAM mANasa jevI bhAvanA rAkhe che tevo te thaI zake che. manuSyane sukhI duHkhI karanAra tenA mananA vicAro che. je manuSya haMmezAM unnatinA vicAra e che to te hamezAM unmatta thAya che ane mATe vicAra kare che te te sarvadA maja khe che ne AtmAnuM sAmartha khue che. duHkha ke ciMtAno vicAra karavAthI AmAnI rithati kadI badalAtI nathI paNa ulaTI pariNatI bagaDe che. AtmA anaMta sukhamaya che, te avyA bAdha sukhane bhetA che mATe tene to sukhanAMja sAdhana ApI khIlavo joIe je teja sukhamaya che te duHkhanA vicArothI kevI rIte unA thaze. merAnA bIja mAMthI, kAca na kadApi thAya; ke.cathI na ma garAnI, Aza leza lAvIe. tevIja rIte kuMgaLImAMthI kasturI ne kasturImAMthI DuMgaLI kevI rIte saMbhavI zake. je vastu jevA rUya guNe karI sahIta hoya tene tevA rUpa guNane saMyoga malatAM te bahuja khIle che. kavi dalapatarAme kahyuM che ke - guNathI guNa maLatA jagatamAM, raheja svabhAve jaI bhaLe. mATe je vastu jevA guNavALI hoya tene tevA guNavALA sAthe joDavAthI IcchIta sukha pedA thAya che-dhArelI matalaba pAra paDe che. tevI ja rIte AtmA jyAre pite anaMta sukhamaya che to te duHkhanA vicAra karavAthI ciMtAnA hIMcaLe hIMcavAthI zI rIte unA thai. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dilasAjI, zakaraze ? te A uparathI spaSTa samajAze, mATe duHkhInA duHkha vakhate tene hI'mata--baLa-hAya ApavI paNa ulaTu` tenA duHkhamAM umere| thAya tema karavuM nahi. ApaNe ghaNu manuSyane kAi duHkhI ke ka MgAla adanI joi duHkhI thatA joie chIe paraMtu tema duHkha dharavAthI ka duHkhInuM daladara dura thatu nathI paNa ulaTu vadhe che. kAi paNa duHkhI AdamIne baMdhane tene jema bane tema peAtAnu Atma vI ravI tenAM duHkha dura karavA prayatnazIla thavu ne tene hRdayamala samarpavu. A rIte be duHkhI AdamI tarapha dilAjI batAvavAmAM Avaze te nizce te sukhI thaze ane ghaDIbhara temane peAtAnA duHkhamAM visAmA maLaze mATe dareka badhuone vijJapti ke duHkhInA du:kha vakhate du:khI na thatAM tenAM duHkha dura karavA prayatna karavA. peTamAM ajINuM ke kai vyAdhI thayA hAya che te tene ASadhI ApavAthI te maTI jAya che ne duHkhamAMthI mUkta cAya che tevI rIte duHkhI manuSyane duHkhamAMthI mUkta karavA mATe upAya yAjavAmAM Ave te! te sukhI thAya che huM ke mAMdA AdanI Agala mAMdA thavAthI mAMdA AdamIne sukha thatu hAya- kharI dilAjI batAvanAra badhue te sAmAnA duHkhe du:khI na thatAM tene du:khamAMthI cheDavavAnA vicAre karavA ne pArakAne sukhI joi sukhanA vicAre karavA. bIjAnA duHkhe duHkhI thavu tene keTalAka sadguNlR mAne che paNa temAM temanI mATI bhUla che kAraNa sadguNa hamezAM AtmAnA utkarSa kartA che temaja te humezAM aMtaHkaraNane alapradAtA che. paraMtu du:khInA du:khe duHkhI thavuM e aMtaHkaraNanI durbalatA sUcave che ane te sadguNu nathI gaNAtA pazu durguNu che mATe sva ane pati sAdhanAra sajjanAe duHkhI AdamIne dilojI evA rUpamAM darzAvavI ke jethI du:khInu yA daridrInu duHkha dUra thAya. iyalama. jIva dayA prakaraNa. dharmane nAme leAhInI nadIe. . ekaTAra sane 1911 nA vedya kalpatarU nAmanAM mAsIkamAMthI vaidya jaTAzaMkara lIlAdharanA nAcenA zabdo tarka tamAma dayALu gujarAtIonuM hu dhyAna khecuMTyuM: 17 hatA. abAjImAM hu e traNu divasa rahyA ane e traNe dIvasa kamanasIbe bA bhavAnIne pazuone bhAga dharavAnA nirmANu thayA paramapAvInI jagata janano madgA dayALu maha! devInI bahAranI vedI upara raktanI nadI javAmAM AvI, ane parama pavitra brahmA e nadInI AsapAsa hAthamAM pAnAM pothAM ane gAmukhI lai bheThelA jovAmAM AvyA gI brAhmaNanI adhanAvasthA ane dudazA ! & S 55 mArA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 buddhiprabhA jayAre eka taraphathI IgleMDa, amerIkA vagere prItI mulakamAM hajAro dayALu strI purUSa, mAMsane khorAka tyAga karIne vejITerIyana bane che-jayAre te dezomAM jIva dayAnI hIlacAla aneka rUpe vadhAre phelAtI jAya che, tyAre dayA dharma mATe prasiddha hiMdustAnamAM sarve thI uMcA tathA pavitra gaNAtA brAhmaNe upara pramANe dharmane nAme bIcArA nirdoSa jAnavaranA lehInI nadIo calAve e kharekhara apha zAsakAraka che, ghaNuM dayALu dezI rAjAoe potapotAnAM rAjayomAM dazerA pazuvadha baMdha karavAnI kRpA karI che. te ja pramANe aMbA mAtAjIne nAme je nirdaya hiMsA thAya che te baMdha karavA no prayAsa karavA tamAma dayALu gujarAtIone mArI vinaMti che. junAgaDha,I . lAbhazaMkara lakSmIdAsa. tA. 6-12-1911 I. prArthanA. upara lakhelI apIla tarapha dayALu grahastho tathA bAIonuM dhyAna kheMcavAnI rajA lauM chuM. gayA dazerAne dIvasa zIrAja piranA baMgALIoe kALI mAtAne janAvarone bhega nahIM ApavAne, paNa tene badale mAtra mevA mIThAIne bhega dharavAne TharAva karela hate. ( juvo The PamyaleTa, tA. 14-10-1911 ). paramahaMsa matanA sanyAsI vIdhezvara svAmI narmadA nadIne kinAre bAdapura sTezana pAse haidarALa gAma pAse TekarA upara maThamAM rahe che tenA upadezathI hajAro koLI, bIla vagere mANasoe mAMsAhAra vigerene tyAga kare che. eTaluM ja nahi paNa pANao taraphanI dayAnI lAgaNIne laIne 900000 mANasee eka dharmopadezakanA upadezathI brahmadezanI aMdara mAMsAhAra cheDI dIdhela che tathA muMbaInA zrI jIvadayA jJAna prasAraka kaMDa taraphathI je upadezaka bhASaNo Ape che tenA pa riNAme hajAro lokone asara thavAthI teo mAMsAhAra cheDI detA jAya che te pachI brA hmaNe jevA sarvottama gaNAtA hIMduo, upara lakhelI apIla pramANe dharmane nAme bIcAra nirdoSa janAvaronI hIMsA aTakAvavAne khAsa prayAsa kare evI mArI prArthanA che. zrI zaMkarAcArya vigere dareka dharmagurU tathA dayALu sattAvALAoe upara jaNAvelI jatanuM mahApApa nAbuda karavA mATe pitAthI banatuM karavA maherabAnI karavI ghaTe che. A nibaMdhanI 1000 ) nakalo muMbaInA zrI jIvadayA jJAna prasAraka phaMDanA ena. vyavathApaka jhaverI lalubhAI gulAbacaMde pitAnA hastakanA phaMDamAMthI lokomAM vinA mUlya vahe. cavA chapAvela che tenuM jJAna pavitra brAhmaNonA hadayamAM thAya evI prArthanA che. 309 zarApha bajAra muMbaI naM0 2 kuMDanI erIsa. tA 12-3-181ra. 0 chaganalAla vi. paramAnaMdadAsa nANAvaTI 'Eon jhaverI lalubhAI gulAbacaMda Ana vyavasthApaka, zrI jIvadayA jJAna prasAraka phaMDa, muMbaI. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - divya pitRprema. pache. divya pitRprema. cAlu vAta (gatAMka paNa 27 thI cAlu) caMdranA viSada prakAzamAM te vyakti te taraNu sahavartamAna, tarUlatAthI khIcokhIca jenuM mukha DhaMkAI gayeluM che evI eka guphA najIka AvI pahoMcI. kaMIka camatkArIka sAMtIka zabdanA uccAraNa thavAnI sAthe ja guphAnA mukhyadvAra paranI zilA khasI gaI ane te baMne aMdara gayAM ne cAlatAM cAlatAM lAMbA vakhatanA nivartana thavA bAda eka prazAMta-bhavya divAnakhAnAmAM te tarUNa AvI pahoMce paNa te vyakti tene koIpaNa sthaLe draSTigocara thaI nahIM. tyAre zuM te vyakti guma thaI hatI ? paNa vaLI eTalAmAM te dvAra khulluM hatuM te paNa baMdha thaI gayuM ane pahelI ja vAra te pairyazALI tarUNanuM manasa zaMkita rIte thatharyuM. divAnakhAnAmAM lakhalakhATa rIte prakAza paDato hato. atyuttama kArIgirIvALA te divAnakhAnAmAM bhavyatAne dhRSTa AbhAsa tyAM rahenAranI jhAhejhalAlIne khyAla ApatA hate. uttama kaLA-kArIgIrIno pika-taraNa sabhaya kaTayA te alakika divAnakhAnAnA avalokanamAM lIna hatuM eTalAmAM te-eka gupta dvAra khUlyu-ane pUrva paricIta vyakti tenI pAse AvI. A vakhate tenA hAthamAM eka lAMbo patra hatA. je teNe aMdara AvatAMnI sAtheja vALI ane tene rezamanA dorAthI bAMdhe-ane te belI. " ajItasiMha ! mahAruM bolavuM dhyAna daI sAMbhaLI le ! Aja tane vizavarSa pUrNa thayAM che. have tAre tahArA niyamita kartavyamAM dakSatAthI guMthAvuM joIe. tuM Aja chUTo chuM. have tane baMdivAna tarIke rahevAnI AvazyakatA nathI. paNa sabura ! prathama tAre eka kAma karavuM paDaze ane pachI huM tane je je kahuM chuM te bina harakatane koI paNa jAtano saMzaya lIdhA vinA tAkIda karavAnuM che pachI te game teTaluM bhayaMkara heya-tahAra ajJAnavAsa pUrNa thayo." " paNa tuM mahArA para adhikAra calAvanAra koNa che ? " te saMbaMdha A patra vAMcana bAda tene samajAze. tAruM akalyANa keIpaNa rIte huM karanAra nathIja. paNa tArUM dareka kRtya have tAhArUM kartavya samajIne ja karavuM paDaze. tArAthI have sukhavilAsamAM magna rahevAze nahIM. mArA mATe saMzaya rAkhavAnuM kaI paNa kAraNa nathI. paNa dareka sthaLa tahAre mATe prapaMcayukta che ane te mATe ja tahAre paripUrNa sAvadhapaNe rahevAnuM che. besa che ane A patra saMpUrNapaNe vAMca. patrikA vAMcana pUrNa thaye sAmenA daravAjA para hAtha mAraje, huM have jAuM chuM. patra vicArapUrvaka vAMca. " te vyakti adrazya thaI ajItasiMhane te patra kayAre vAMcu-ema thaI rahyuM hatuM. te vyakti nIkaLI jatAMja te eka kAca para svastha beThe ne patra vAMcavAno AraMbha karyo. " kSatriya kumAra zreSTha bALa achata ! lilAe tArA hAthamAM A patra Ave te vakhate tahAro kAmaLa manamAM Azcarya ane saMzaya thayAM hazeja. netramaNi ! Aja tane viza varSa pUrNa thayAM che. bAlyAvasthAnuM samRtipaTa avakana kara ! mArI te sakarUNa dRSTi Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 buddhaprabhA, tane yAda che ke tArA sukumAra tejasvI gAlapara TapakatAM mArAM uSNAzru atyAre tArAM smaraNa paTa para tare che ke ? mahArA saubhAgya munTa para dago karI tene anAtha karI nAMkhavAne te duTone pralApa tahArA hadayapara kalikhIta thayo nathI zuM ? paNa sabura hArI janma kahANI-sAMbhaLa. tArA pUjya pitA saMtatinA abhAve niraMtara ciMtAtura rahetA hatA. ramya rAje. pacAra-rAjya mahela-bAga bagicA ane nutana vilAsa-saMgitanA madhura nAda ne kAkIlAnAM mIThAM gAna temane kadI AnaMda ApI zakatAM nahIM. ane satyaja che ke jenA sa6 bhAgyazALI kheALAmAM madhara kalarava karatAM-paDatAM AkhaDatAM-kusuma kalIo jevAM bALake ramatAM nathI te jIvana zuM jIvananA lekhAmAM che ? A vakhate tahArA pitAne lagna karyo hu vakhata vyatIta thayo hato. mane abhimAna thatuM nathI-paNa mahArA sauMdaryanI sarva rAjasthA namAM prasiddhi hatI. hadayanA premAkurathI baddha thaI amee lagna karyuM hatuM. janasvabhAva ke strIonI svAbhAvika rIta pramANe sarva strIo mAro daiSa karatI-temane duka pralApa-chatAM paNa hadayezane mahArApara vizuddha prema ratibhara paNa kamI thayo nahI. vasaMta rUtunI eka ra sAMje, sugaMdha mizrIta maMda malayAnilanA AsvAdanamAM linapaNa putranA abhAve udAsina evI sukha dukha mizrIta sthitImAM ame ubhaya eka zveta silA para beThAM beThAM vArtAlApa karatAM hatAM. tevAmAM sAmethI koI divyapratibhAzALI ajaba camatkRti vALI ane apUrva bhaktibhAva utpanna karAve tevI mahAna sAdhu vyakti AvatI daSTigocara thai. amo beunA manamAM temanA mATe vilakA pUjyabhAva utpanna thayo. A vakhate mahArI sakhI lilA paNa amArI pAse ja hatI ne teNe paNa amAro Azaya jANIneja te prabhusvarUpa vyaktine amArI nIkaTa padhAravA vinaMti karI. te sAdhu Avyo ane sasmIta vadane ame beune AzirvAda daIne bobA " rAja ! tahArA manamAM zuM abhilASA che te huM samajapo chuM--paNa du:khanI vAta e ja che ke jyAre tArI manecchA saphaLa thaze tyAre tamo beune ghaNoja kaleza bhogavavo paDaze. " bALa achata ! te zabdane karkaza avanI Aja mane pratyakSa thAya che. " kAMI ciMtA nahIM-mahArI masita pUrNa karI " evuM mahArA hadayezvare kahetAM ja temaNe ( sAdhue ke jamIna para eka cakra kahADayuM-vilA pAse pUjA sAmagrI maMgAvI ame beune tenI pUjA karI ane keTalAka mApaccAra karI ame beunA mara ke temanA pavitra karasparza karI tyAMthI adraSTa thaI gayA. bIjI vasaMta tumAM mahAra anahada AnaMdamAM nimagna thaI tane laI teja udyAnamAM bAMdhelA eka hIMDoLApara vanamAMthI pAchAM vaLatAM 5 kherAMonI kila-kIla sAMbhaLatI-saMdhAkALanI apUrva zabhA nirakhatI beThI hatI pAse ja tArA pripitA hAthamAM mAdhavI kalikAnI suMdara mALAlaIne tarUrajInI surata zobhA nIrakhatA hatA -hAya ! teja ghaDI ! teja paLa ! huM te vakhate sukhanA atyuttama zikhara para ArUDha hatI. te vakhate sukhanI paramAvadhi thaI hatI. mArAM AnaMda azruthI bhijAyelo tAre kaLa pradeza huM cumatI hatI. tuM te vakhate tAro Arakata e cha haju halu halApa ho. nAjuka hAthe mahAro kaMdapradeza tuM nIce Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divya pitRprema. pa namAvavAnA mIthyA prayAsa karatA hatA eTalAmAM daliya kAya mAnava rAkSasA mahArI sAme AvI bhA. A AkRta joI mhe A nAda karyo. mahArA te Arava sAMbhaLI pAsenI latAkujamAMthI priyakara dADatA AvI ubhuM! ne A banAva hoI Azcaryacakita thaI gayA. ne peAtAnI samaravijayI asilatA nagna karIne te yamadUtane kahera avAjathI kahyuM tame udyAnamAM kAnI AnAthI praveza karyAM ? te dazamAMthI kAi paNa else nahIM, mAtra peAtAnI vizvALa talavAre uMcakI sarvee ekadama prANeza para hallA karyAM. A Asmita prama`ga ne hu` mATameTethI buma pADIne pahereine khelavavA lAgI, pazu te vakhata kAi paNu AvyuM nahIM. tahArA pitA zuravira TAine pazu dakriyakAya krura pAse keTalIvAra TakIzake ? mhe' mArUM mana paththara jevuM kANu karyuM che. tane A patra lakhatI vakhate eka paNu azru AMkhamAM nathI. tahrArA pitAe viAcita karma karI svarganI vijayamALa pasaMda karI. A baitAMja huM ekadama murthAM gata thai paDI--A vakhate tahArUM te mane bhAna paNa na hatuM. " sAvadha thaI jAuM chuM te-mahArA khAsa paherAvALA sAta zIpAIA ane mahArI prANa dAtrI lilA jakhamaiAnI mA~tika vedanAmAM rIkhatI ubhI hatI. "C mane svargIyarehaNu karavAtI titra utkI thai che eTale TuMkamAMja lakhuM chuM. tapA sane aMte mAluma paDyuM che ke dvArA pitAnA khuda pradhAna amararAye-mahArA anupama sAM para adha banIne madgArI tathA rAjya lAlasAthI A duSTa kRtya karyuM che, mane ane rahane nirdhAsta TUMkANe laI javAnA lilAvatinA Agrahane vaza thai gupta mArge ThekANe huM cAlI AvIdhu. " badhI mehumAyAne aLagI karI, lilA tathA bIAnI vinatI na svIkAratAM sati thavAnA mahAre| nizcaya kAyama rAkhyA che, ne teja vakhate A patra lakhyA che. tu vizava nA na thAya tyAM sudhI A patra tane nahI ApavAnuM kAraNa e ke, dhanurvidyA zIkhavAnI hAra khAsa jarUra havAthI, ane te zIkhavAne lAMbe vakhata lAgatA haiAvAthI tyAM sudhI tane A khInA kahI dukhIne nibaMLa karInAMkhavA ThIka na lAgyuM. A karmakahANI tane pUrve samajAi jAya te tuM kadAca dukha karatA ezI rahe agara kaMika vicArI kAma karI peAtAnAja nALyu. ne kAraNabhUta thai paDe. have tane sarva samajAyuM hazeja. tadgArA zatrunA nipAta karIne tuM tahAM rAjya punaH pAdhuM meLavIza evI mahArI pachI khAtrI chevA AjJA che. kAi paNa jAtanA mehamAM na krUsAtAM A tahArUM kArya kartavya pUrNa kara. AkAzamAM rahIne huM tadgAra pratyeka kArya joiza, mahArI prIya lilAne mahAre ThekANe mAnaje tenuM apamAna kadI karIzanA te tahArIsAthe rAjasthAnamAM Avaze nahIM-rAjasthAnamAM tAre ekalAneja javu paDaze. vadhu zu kahuM ! lilA tane pUrNa sAhyakArI che. pratyeka zubhakAmAM tane yaza prApta thAo evA tane mArA AzIrvoda che. r basa tadgArA kArya nA AraMbha kara! mahArA priya pati svargamAM rAtujAtA huze, tu pUrNa sukhIthA. eja tahArI dukhI-viyegI-jananInA haeNllA AzIrvAda. nirmULa phUmArI. >> Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 buddhimabhA. arere ! mAtRpitRhina bicArA devI achata ! A vakhate tenI zuM dazA! viya varSanA lAMbA viyoganA ane lAMbA duHkhAvadhinA pariNAme-zuM mAtApitAnA duHkhadAyaka mata-Ata bharI pharaja-ne jIvanane astavyasta karInAkhe tevA kaThIna prasaMge ja tene mATe sarajAyA hatA ! patrikA vAMcI-tene traNavAra praNAma karI ajItasiMha nizcala hRdayathI pitAnI sthitInuM avalokana karavA lAgyo. tene potAnA kartavyanI oLakha thaI. jIvanane aneka paDadA vALo raMga beraMgI ItihAsa, pUrva gata aneka banAvonI ghaTanA, tenA hadayamAM eka pachI eka tarI AvavA lAgI. netramAM prabaLa vegathI azrupravAha vahevA lAgyuM. te samajI zakatA nathI ke hadayano bhAra vadhe che ke ghaTe che ! lilAnA kahevA mujaba dvArapara hAtha mAratAM ja nisteja lilA tenI pAse AvI ubhI. te AvatAM ja achate atizaya namratAthI tene sASTAMga namaskAra karyA. lilAe tene uDADI hRdaya sarase cAMpI kahyuM. "bALa achata ! hane hArI oLakha paDI. " mAtuzrI ! hA ! huM mahArUM kartavya bajAvavAne taiyAra chuM. mArI mAtAnI AjJA pUrNa karyA sivAya have mane bIla kula AnaMda thanAra nathIja ne huM zAMti paNa pAmanAra nathI. " bALa achata tuM zANuM chuM. tuM sarva kAMI samajI zake che paNa tene cAra zabda kahuM chuM. mana e svabhAvataH moTI caMcaLa vastu che. eTalA mATe pratyeka vicArazIla purUSoe tene pratyakSapaNe agara apratyakSapaNe bahirmukha thavA devuM nahIM. prANu jo ke tene mRtyu AvavAnuM ja te koIpaNa upAye TaLavAnuM ja nahIM. mATeja tane kahuM chuM ke je ThekANe mRtyu pAmatA chatAM paNa kIrti meLavIne chevaTe mukti maLavAnI che tyAMthI pAchA paDIne ApaNuM jIvana vyartha thavA devuM nahIM. samarAMgaNamAM pITha na batAvatAM parAkrama batAvIne virazayA para deha pADe eja zurAnuM sarvamAnya maraNa che. za3 chatAM paNa saMkaTa vakhate tene sAhAya karavI e ApaNuM kartavya gaNAya. viracita sAhasa sivAya rAjaputa vira kadApi jagatabaMgha thaI zakyuM nathI. bAnamAM rAkha ! hAre hajI ghaNuM kAma karavAnA che. AjanI rAta ane rahI prAtaH ! kALe utarAbhimukha thaIne jA. kAlathI tArU jIvana judI paripATImAM mukAze. bhutakALa kadI bhula nA. kartavya karanAre kadipaNuM maravuM nathI ema vicAravuM. jA pitAne pagale cAla tahArI mAtAnI kukSi dipAva. patiyAna rA artha sAtha e maMtra kadI vIsarata nA. dirdhAyu thA. ApaNe huM AbhArI chuM--jananI ! Ape Apelo amAlika upadeza huM kadipaNuM visarIza nahiM. mArA para ApanI kRpA che--eja basa che-paNa ahA kevaLa najadIkaja A bhiSaNa-bhayaMkara siMhanAda-sAMbhaLI yuvarAja belate acakI gayo ne pitAnI talavAra khullI karI te avAjane anusarate deDate cA. cAlu. pAdarAkara. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIhIra saibhAgya mahAkAvya zrIhIra saubhAgya mahAkAvya. paMDita zrI devavimaLa gaNita( anuvAdaka. vakIla. DAhyAbhAI premacaMda ) sarga 1 le. sudhAzano (deve ) nA adhIza ( dri) nA mugaTarUpa jemanA be caraNo che tathA jemanI kIrti traNe jagatane jevAne icchAvALI hoya tema traNa rU5 ( zarIra) vALI deva nadI ( gaMgArUpa) thaI che tevA te zrI pAdhipati lakSmI Apa. 1 aMdhakArano nAza karanAra rAtrinA svAmI (caMdra ) nuM pUrNa biMba jema cArIone AnaMda pamADe che tema je vidvAnonI daSTine AnaMda Ape che te pApane nAza karanArI sarasvatI devIne huM bhaktithI praNAma karU chuM. 2 - jemanI amIdraSTithI mUrkha mANasa paNa zAstranA tamAma rahasyo ne jANanArAomAM zreSTha banI bRhaspati karatAM paNa te buddhimAM ) caDhI jAya che te gurU ( mArA upara ] prasanna thAo. 3 je santAnI buddhi kavionA kAvyarUpI senAne pArakhavAne kaTInA paththara jevI che ane jeo gaMgA nadInA pravAha jevA zuddha manavALA che te mahAtmA purUSe mArA upara prasanna thAo. 4 maghamaghAyamAna sugaMdhathI tamAma dizAone suvAsita karanAra caMdanavRkSanI peTha ( pi tAnI ) kIti ( sarva ) dizAomAM phelAvanAra tathA kurA ( zeTha ) nA vaMzarUpI AkAza. mAM prakAza karanAra sUrya jevA te sAdhuonA idra ( zrI hIravijayasUrIzvara ) nuM caritra huM racuM chuM. 5 te sUrinu vANIthI varNavI na zakAya tevuM caritra kahyAM ane alpa skurtivALI mArI bahi kayAM ! chatAM A kAvya racavAne mATe prayatna mane lIdhe hAthanI AMgaLIothI A kAzane mApavA jevo che. 6 ( pitAnI buddhinA prakarSe karIne jeNe bRhaspatino paNa parAbhava karyo che te ) koI purUSa ( kadAca ) gaMgA nadInA kAMThAnI retInA kaNa mApI zake tathA samudranA jaLa biM. o gaNI zake, vaLI ( AkAzanA ) tArAonuM pramANa karavAne zaktimAna thAya te pura paNa (tapa) gachamAM caMdra (samAna zrI hIravijayasUrIzvara) nA guNa varNavI zake tema nathI. 7 - je sUrIzvaranA caritranuM bRhaspati paNa varNana karavAne azakata che te caritra kathavAne huM zI rIte zaktivAna thau ? je caMdra parvatanA zIkharanI Toce pahelA prANIne paNa maLavo durlabha che te caMdra nIce jamIna upara rahela manuSya zI rIte meLavI zake ? athavA zrI hIravijaya ) prabhunA prabhAvathI A kAvya racavAne huM kema zaktivAna na thauM ? zuM lulo manuSya uttama devanI kRpAthI merU parvatanA zikhara upara (jaI) kIDA nathI karI zakatA. 9 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara buddhiprabhA, ( hImavaMta parvata Adi sthAnAmAM krIDA karavA AvelA ) devA, dAnavA tathA manuSye ( temAM heThavA ) ne lIdhe traNa leAkanI lIlAne pete dhAraNa karate heAyanI zuM tema (pativratA) strIethI sevAelA premanA pAtrabhUta ( temanA ) patinI peOM samudranI bharatInA kaththAlAthI vITAMele jabudrIpa A jagamAM (va) che. 10 kaiTTAsa paryaMtanI kAMtipI jenA cAmara che, caMdrarUpI jevuM chatra che, dIzAJarUpI vArAMganA jaitI sUryarUpI dIve leine jANe AratI karatI haiAyanI zuM, samudramayadArUpI e jene jaLabiMdu rUpI meAtIthI jANe vadhAvatI heAyanI zuM, nadI rUpI jenI baLavAna sainA che evA te jaMbudrIpanI stutikAre jema rAjAonI stuti kare che tema samudranA taraMgo gaMbhIra svarAthI jANe stuti karatA AyanI zuM ? 11-12 caMdra ane sUrya rUpI jenAM cakra che, je meTA khaDAnA jemAM asaMkhya che, asaMkhya dvIpAnA rAAethI sevAyelA te ja khuddIpano vaibhava adbhuta che. 13 svAmi che, ratnAnA bhaMDAra cakravatanI peThe je zArbha che vacamAM caLakatA mAtI ane ratnAnI tArAthI zAbhatA samudrarUpI vajra jene dhAraNu karyuM che, zAbhAyamAna jatInA keTa rUpI jene sAnAnA kArI che, sUrya ane caMdrarUpI jenA ( kAnanA ) kuMDalA che, banne sadhyAnI kAntirUpI kukuMma jenA kheALAmAM paDe che tevA udayAcaLa ane astAcaLa ( nAmanA ) e parvatArUpI jenA stana che, evI ja khu) dvIpanI lakSminA tArArUpI nirmaLa meAtInA hAratuM jANe catu heAyanI zu tema te jaMbudrI pane viSe merU parvata zAbhe che. 14-15 pItta ane zveta raMgathI urjAsata tathA unnatapaNAnI jemAM zAbhA che, jemAMthI jha rAo ( nA pravAhe ) nI pravRti che, bhadrazALI ( nAmanuM vana ) jemAM vikasita thayelu che, sUrya caMdra rUpI jemAM e ghaTa che ane graheA rUpI jemAM ghUgharI che te sUtraNuMnA zIkharI ( merU parvata ) te ( ja Mbu ) dvIpamAM hAthInI peThe zAbhe che. 16 yAdA hAya lAMbA karIne dhanavAna pAse jANe senAnI mAgaNI karatA hAya tema aitiSa maMDaLa sUtranA zIkharavALA ( merU ) parvatanI AsapAsa kiraNe prasArIne pradakSA karI te ( jaMbudrIpa ) ne name che. 17 pAse kezanA samudra hAya tema jenI najIka lavaNu samudra che, tilakanI zAbhA hAya tema jemAM zatruMjya paryaMta che, ( jakhu ) dvIpanI lakSmiInu lalAmAM hAyanI zu teve te ( jaMbu dvIpa) mAM bhArata nAmA khaMDa zAbhatA hatA. 18 telA dvIpAnI zreNI pAsethI lIdhelA dhaNA kALathI utpanna thayelA ratnAnA najara!NAnA samuhanA bhaMDAra rAkhavAnu dhAma pRthvIpatie banAve che; tema ( jaMbu ) dvIpe A ( bharata ) khaMDane nidhinuM dhAma jANe banAveluM hAyanI zu ? 19 yamunA nadInA pANInA ) vamaLanA vilAsathI robhAyamAna strIonA ( mAthAnA ) vALanA sethAthI saLaMga be bhAga paDe che tenI peMte bharata kSetranI bhUmInA saLaMga be bhAga vaitADhaya parvate pAtAnA zarIrathI karelA hatA. 20 peAtAnI lakSmIthI jItelA ane tethI sevA karatA pAtALa ane svargalA dvIpa rUpI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIhara saibhAgya mahAkAvya. rAjAnI pAse jANe AvyA heyanI zuM tema vaitADhaya parvatathI thayelA te bharata kSetranA be. vibhAgo zobhI rahyA hatA. 21 da kIDAne lIdhe caMcaLa thayelI ( bharata ) varSanI pavanathI taraMga yukta thayelI ane lakSmInA mAthethI jamIna upara paDI gayelI jANe veta oDhaNI heyanI zuM evI gaMgA nadI te ( bharatakSetra ) mAM zobhe che. rara brahmAe lakSmIne viSNunI sAthe krIDA karavA mATe vilAsa graha jANe banAvyuM hAyanI zuM te bharatakSetranA dakSiNArdha bhAgamAM svarganA ahaMkArane pUrNa rIte haravAvALe gujarAta nAme deza che. 23 tamAma rAjAomAM dIzAonA cakrane jItanAra sArvabhauma rAjAnI peThe te vizeSa zobhAvALA (te gujarAta ) deza sakaLa deze karatAM vadhAre suMdaratA dhAraNa karato hato. 24 varNana na karI zakAya tevI suvAmi ( 8 ) ne bhajanArI, devane lIdhe ramya, tathA kRSNa tathA idra sahIta evI amarAvatI ( nagarIo ) jevI te ( gujarAta deza ) mAM nI. timAna rAjAne bhajanArI, paMDita vaDe manojJa tathA subhaTevALI nagarIo zebhe che. 25 pUrve parvatanA zatru ( 6 ) kuberanI pAse vinItA ( nagarI ) vasAvI hatI tema te dezamAM bharata cakravartIe zaruMjya parvatanI taLeTImAM ( vArSika ratna pAse ) AnaMdapura nAmanuM nagara vasAveluM hatuM. 26 karoDa munIzvaronI mukti rUpi strInI sAthenA vivAhanI svayaMvara bhUmI heyanI zuM tevI te ( gujarAta ) dezamAM kalAsa parvatanI upamAne lAyaka te uMcA tAraMgA parvata upara koTi zikA ( nAmanI bhUmi ) che. 27 jANe ke mekSarUpI caMdra zALAe caDhavAne sAta pagathIAnI nIsaraNI hAyanI zuM tema ( kumArapALa rAjarSie te (tAraMgA ) parvata upara sAta mALanuM jinamaMdira karAveluM hatuM. 28 jANe gaMbhIratAthI parAjIta pAmelA samudra bheTa Apelo hoyanI zuM tevA hAthInA lAMchana vALA vijayAnA pUtra ( achatanAtha ) tIrthakara ( nI pratimA ) ne te (kumArapALa) rAjarSie te (janamaMdiramAM sthApana karelI hatI. 29 jema sumaMgaLAnA pUtra ( bharata cakravarti ) e zatruMjaya parvatanuM tIrthapaNuM jagatamAM paheluM pracAra karyuM hatuM tema kumArapALa rAjarSie mAthe jema mugaTa hoya tema jInamaMdira karIne pRthvImAM A ( tAraNugIrI )nA zIkharanuM tIrthatva pahela vaheluM prakhyAta karyuM. 30 *brahmAe jagatanA lokonI ISTa siddhine mATe meruparvata UparathI kalpavRkSa laIne jamIna mAM vAveluM hoyanI zuM tema te gujarAta dezamAM vaLI jemanI samIpa nIraMtara pArtha vakSa rahe che, te zaMkhezvara pArzvanAthanuM tIrtha jAgatu che. 32 pUrve nami tathA vinami nAmanA be vidyAdharoe te saMkhezvara pArzvanAthanA bIMbanI pUjA karelI hatI. te pachI je svargamAM rahIne ja te bIbanI jANe mokSanI IcachAne mATeja hoyanI zuM tema pUjA karelI hatI. 32 keTaloka kALa pUjAyA pachI je te boMbane gIranAra parvatanA zikhara upara sthApanA * vakti . Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA karI tyAMthI nivRttinI icchAvALA sUrya tathA caMdra devatAoe devanuM mANeka heya tema te bIMba meLavIne potAnA vimAnamAM padharAvIne te bIMbanI pUjA karatA havA. 33 tyAM keTalAka kALa pUjyA pachI caMdra ane sUrya devatAoe pitAnuM sarvarava hoya tema te pArzvanAthanA te boMbane pUrvanI peThe UjayaMta parvata Upara sthApanA karI te vAta jANIne nAgaeNdra pUjAne arthe potAnA dhAma ( pAtALamAM ) lAvate have 34 keTalAka kALa vityAbAda kRSNa (nArAyaNa) nemezvara bhagavAnanI vANIthI AThamana tapa karI idranI ArAdhanA karIne te idanI pAse te ( zaMkhezvara pArzvanAtha ) jInezvarane maMgAvatA havA jema potAnA zatrunA vIjayaja hoyanI zuM tema 35 jema sUryanArAyaNe bANu kavIne ke pitAnA kAraNothI nAza karyo hato tema te bIbanA havana jaLathI ( navaNanA pANIthI ) sadhaLA jAdavonuM ghaDapaNuM dUra thayuM hatuM. ka6 je sthaLe pitAnI senAnI rakSaNathe cArekara bhamatA nemanAthe zaMkha vagADaze te te jagyAe zrIkRSNa pitAnA zatruonA jayane zIlAlekha heyanI zuM tema zaMkhapura nAmanuM pura vasAvyuM. 37 ( te nagaramAM ) gADha AnaMdavALA zrI kRSNa jANe pRdhI upara idrane mahela ja hAyanI zuM tevuM merU samAna uMcu caMtya karAvIne te cityamAM saMkhezvara pArzvanAthanI pratimA sthApita karAvI hatI. 38 pite karAvelA ane kailAsa parvatanA jevA suMdara aiyane viSe sajajana maMtrIe praveza karAveluM te bIMba pitAnA AMgaNAmAM ropelA kalpadrumanI peThe sarve siddhione ApanAra thatuM havuM. 39 vaLI nidhana pAsethI aizvarya na maLe tema durjana zalya nAmanA rAjAe puramAM rahelA sUrya deva pAsethI rUpa na pAmavAthI jenI A sAdhanAthI kAmadeva sarakhuM rUpa pAme te zrI zaMkhezvara pArzvanAthanuM deva vimAnanA jevuM caya karAvyuM hatuM. 40 vAyu jema kamaLanI sugaMdha pRthvImAM phelAve che tema zrI pArzvanAthanI kIti pRthvImAM ( bhagavAnanA ) caraNAravi-damAM rahenAra bhramara padmAvatI hajusudhI phelAve che. 41 jema venateya (garUDa) sarponA Akulene nAza kare che tema te saMkhezvara pArzvanAtha manuSyanA ATha bhayane dUra kare che, vaLI te kRpALu pitAnA bhakanA hAthamAM ATha siddhio Ape che. kara surya jema tejane bhaMDAra che tema mahAmAnA AzrayasthAna ane mokSa nagarIe jatA pravAsInA vaLAvA zrI saMkhezvara pArzvanAtha A kaLIkALamAM paNa pitAnuM teja dhAraNa karatA satA jAgatA che. 43 te gujarAta dezamAM vaLI zrI khaMbhAta nagaramAM dhanaMtarI vadha ratnanI peThe abhaya deva surIzvarane keDane roga jeNe maTAthe have te zrI sthaMbhana pArzvanAtha apUrva prasiddhine pAme che. 44 (apUrNa ) : -