Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA bhavavinAzinI ane paMca parameSThI guNa darzana * pustaka........: bhAvanA bhavavinAzinI ane paMca parameSThI guNa darzana * saMkalana ........: A.vi. caMdraguptasUri -: saMkalana :pU. paramazAsanaprabhAvaka pUjayapAda A.bha.zrI.vi. rAmacaMdra su.ma.sA.nA paTTAlaMkAra pU.A.zrI.vi. mukticaMdra sU.ma.sA.nA ziSyaratna pa.pU.A.zrI.vi. amaragupta sU.ma.sA.nA ziSya A.vi. caMdraguptasUri * AvRtti....: dvitIya * nakala..........: 1000 * prakAzana.......: vi.saM. 2016 -: saujanya :eka sadagRhastha * mudraka : Tejas Printers F/5, Parijat Comp., Swa. Mandir Rd., Kalupur, A'BAD-1. (M) 98253 47620 * PH. (079) 22172271 (bhAvanA bhavavinAzinI) anaMtopakArI zrI jinezvaradevoe saMsArane mahAiTavI jevo varNavyo che. jemAM niraMtara megha varasato hoya enA yoge jyAM tyAM velaDIonA samUho patharAyA hoya ane ghora aMdhAruM hoya evI aTavImAM jaI caDhelA mANasanI jevI sthiti thAya, evI sthiti A saMsAramAM ApaNI che. hiMsA, asatya, corI, abrahma ane parigraha vagere Azravo svarUpa megha, jemAM niraMtara varasI rahyA che. enA yoge jemAM karmasamUha svarUpa velaDIono samudAya sarvatra patharAyelo che ane ajJAna svarUpa aMdhAru jayAM vyApta thayuM che. evI A saMsAra svarUpa mahAiTavImAM anAdikALathI ApaNe rakhaDI rahyA hovA chatAM eno jarAsarakho ya khyAla ajJAnanA yoge ApaNane Avyo nathI. paraMtu mithyAtvanA maMdatAdinA yoge je jIvone potAnA bhavabhramaNano khyAla Avyo che ane jeo enAthI udvigna banI enA aMta mATe prayatnazIla banyA che evA bhavyajIvone temanI icchAne saphaLa banAvavAnA upAya tarIke bhAvanAnA paribhAvanane anaMtajJAnIoe upadezyo che. A bhAvanAonuM parizIlana karyA vinA vidvAnajanonA hRdayamAM paNa zAMtarasano prAdurbhAva thato nathI. khUba ja zAMta citte paribhAvita anityAdi bAra bhAvanAo saMsArathI vimukha banAvI jIvanA bhavabhramaNano aMta karanArI hovAthI mumukSujanoe ene dararoja bhAvavI joie. 'bhavabhAvanA', yogazAstra', 'prazamarati' ane 'zAMta sudhArasa" vagere graMthomAM varNavelI bAra bhAvanAo kharekhara ja 'bhavavinAzinI' che.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ (1) anityabhAvanA ] A saMsAramAM puNyanA udayathI prApta thayelA viSayajanya bhautika sukhosaMpatti. Rddhi, iSTajanono saMyoga, bhogasamartha suMdara zarIra, yauvana avasthA ane priya evuM nIrogI jIvana : A badhuM ja anitya che. A carAcara vizvamAM koi paNa vastu sarvathA nitya nathI. anAdinA kAlapravAhathI dareka vastu bhinna bhinna aneka avasthAne pAme che. anAdinA rAgAdi saMskArane paravaza banelA jIvane gamatAM evAM viSayasukho, saMpatti, Rddhi vagere ke jene meLavavA mATe jIvo pApa kare che, enA anubhava vakhate pApa kare che ane pariNAme e pApanA phaLa tarIke anekAneka narakAdi du:khonAM pAtra bane che; te viSayasukho ane tenA sAdhanabhUta saMpatti vagere vIjaLInA jhabakArAnI jema kSaNika che. ApaNe icchIe ke na icchIe topaNa puNyathI maLelI e badhI ja sAmagrI kSaNavAramAM to hatI na hatI thai jAya che. prANathI paNa priya evA iSTajanono saMyoga kSaNika che. e badhAne choDIne kAM to ApaNe javuM paDe che ane kAM to e badhA ApaNane choDIne jatA rahe che. janmathI mAMDIne lAlana-pAlana karAyeluM, puSTa banAveluM, ane jene vadhAravA mATe tathA kAMtiyukta banAvavA mATe covIze ya kalAka ciMtA karI che e zarIra paNa jo pANInA parapoTAnI jema kSaNavAramAM vinAza pAme che, to enI yauvana avasthA kyAMthI rahe ? puNyanA yoge maLelI e sAmagrI kadAca jIvana sudhI rahe topaNa jalataraMga ane pavananI jema caMcaLa evuM jIvana ja jyAM anitya che tyAM kai vastumAM ApaNe vizvAsa rAkhI zakIe ? saMsAramAM uttamottama evAM anuttara vimAnanAM parama sukho paNa avazya nAza pAme che. e vastune samajanArA jIvo ja saMsAranI anityatAne bhAvIne ekAMte nAza pAmanArI kSaNika sukhanI sAmagrImAM AnaMda pAmatA nathI ane saMsArathI vimukha banI zrI hanumAnajInI jema anitya bhAvanAne bhAvatA AtmakalyANane sAdhe che. | (2) azaraNabhAvanA janma, jarA, vyAdhi ane mRtyunA bhayothI niraMtara bhayabhIta thayelA jIvone zrI jinezvara devonAM paramatAraka vacanone choDIne A saMsAramAM zaraNasvarUpa koi nathI. potAnA pracaMDa parAkramanI sahAyathI puNya yoge cha khaMDanA adhipati banelA cakravartI, potAnA bhujabaLanA garvane dhAraNa karanAra ane niraMtara svargIya sukhone bhogavavAmAM lIna banelA devatAo ane aneka guNothI zobhatA AdaraNIya tejasvI vIrapuruSo paNa jyAre maraNanI avasthAne prApta kare che, tyAre potAnI e niHsahAya avasthAmAM dIna mukhavALA teo daze dizAone joyA kare che. paraMtu tyAre mRtyunA mukhamAMthI teone bacAvanAruM A saMsAramAM koI nathI. game tevA vajamaya makAnamAM jIvo pesI jAya athavA mukhamAM taraNuM laine bacAvavA mATe jIvo dInatA kare topaNa temane mRtyuthI bacAvanAruM koI nathI. maraNa upasthita thayA pachI vidyA, maMtra ane auSadhi vagere badhA ja sAmarthyahIna banI jAya che. sArAmAM sArI prANAyAmanI sAdhanA paNa enA sAdhakane bacAvanArI banatI nathI. paraMtu khedanI vAta to e che ke AvI azaraNa avasthAne anubhavavA chatAM jIvane zrI arihaMta paramAtmAonAM paramatAraka vacanonA zaraNe tema ja tenA upadezaka zrI gurubhagavaMtonA zaraNe javAnuM mana thatuM nathI. sukhanA arthIjano A saMsAramAM jeTalo prayatna mRtyune nivAravA mATe kare che, eTalo ja prayatna jo maraNanI avasthAne kAyama mATe dUra karanAra paramatAraka dharmanI sAdhanAmAM kare to azaraNa bhAvanAthI sArI rIte bhAvita thayelA mahAmuni
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI anAthImuninI jema teo paNa ajarAmara sthAnane prApta karanArA bane. (3) saMsArabhAvanA anaMtopakArIzrI tIrthaMkaradevoe A saMsArane du:khamaya, duHkhalaka ane duHkhAnubaMdhI varNavyo che. deva, manuSya, tiryaMca ane naraka : A cAra gatimaya saMsAramAM naragatinAM ane tiryaMcagatinAM duHkho to sarvajanaprasiddha che. puNyathI maLelI manuSyagatimAM paNa Adhi, vyAdhi, upAdhi, rogo, AjIvikAnI ciMtA, dhananuM upArjana tathA rakSaNa, putrAdi parivAranI ciMtA, dAritrya ane rAdinI parAdhInatA vagerenAM duHkho ApaNe najare joie chIe. eka ciMtAthI mAMDa mAMDa ApaNe mukta thaie chIe tyAM to bIjuM ciMtA zarU thAya che. eka icchA jyAM pUrI thAya che, tyAM to enA karatAM bamaNI bIjI icchA thAya che. AkAzajevI anaMtI mRgAputra vagere anaMtAnaMta puNyAtmAo parama sukhanA bhAjana banyA che. (4) ekatvabhAvanA anAdikALathI A saMsAramAM paribhramaNa karanArA javo. mamatAnA kAraNe anekavidha duHkhone bhogavI rahyA che. jIvanuM potAnuM svarUpa to zuddha jJAnAdimaya che. paraMtu karmane vaza paDelo jIva parabhAvanI aMdara ja mamatAne karI du:khI thAya che. paramArthathI vicArIe to A saMsAramAM koNa konuM che e samajAze. rAta ane divasa joyA vinA ane zarIranAM kaSTono paNa vicAra karyA vinA je dhanAdi sAmagrI ApaNe bhegI karI cheemAMnuM ApaNuM kazuM ja nathI. janmyA tyAre ApaNI pAse zuM hatuM ? ane maratI vakhate ApaNI sAthe zuM AvavAnuM che ? aneka duHsAhaso kheDIne bhegI karelI A sAmagrIne choDIne ApaNe ekalA ja javAnuM che. ApaNe karelAM karmonAM phaLo 2 icchAnA kAraNe jIvo, sukhanAM sAdhano maLavA chatAM asaMtuSTa banI niraMtara ciMtAgrastapaNe jIvana vitAvyA kare che. kAMika puNyanA udaye sthiratAne pAmIe, tyAM to vRddhAvasthA AvIne maraNanA bhayathI jIvane AkuLa-vyAkuLa karI mUke che. puNyanA yoge sukhamaya jaNAtA manuSyajIvanamAM paNa janma, jarA ane maraNanAM duHkhono bhaya jIvane niraMtara satAvyA kare che. devalokamAM paNa bIjA devonI potAnA karatAM sArI sukhanI sAmagrI breine thatI irSyA zAMtithI jIvavA detI nathI. bIjAnI vastuonuM apaharaNa karavuM, enA yoge balavAna devothI parAbhava pAmavo, indrAdi devatAonI AjJAmAM rahevAnuM. emanI sevA karavAnI vagere duHkhonI sAthe, 'A badhI sukhanI sAmagrI cAlI jaze' e bhayathI devalokamAM paNa duHkhamaya avasthA che. AvA duHkhamaya saMsAranAM vAstavika svarUpanuM parizIlana karI saMsAranAM kahevAtAM yAjJika sukhothI vimukha thayelA zrI 8 paNa ApaNe ekalAe ja bhogavavAnAM che. ve prANathI paNa priya mAnelA evA priyajano potAnA du:khamAM bhAgIdAra thavAnA nathI. svArthane AdhIna banelo A priya parivAra potAno svArtha siddha thayA bAda ApaNane choDIne jato rahe che. ApaNe mAtra emanI mamatA rAkhIne ane emane potAnA mAnIne duHkhathI riMbhAyA karIe chIe. A saMsAramAM mAruM koi nathI ane huM koino nathI.' A pramANenI ekatva bhAvanAne dInatA vinA bhAvatAM bhAvatAM zrI marudevImAtA ane gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmI mahArAjA kevaLajJAnane pAmyAM. mamatAne dUra karI samatAne prApta karAvanArI A ekatvabhAvanAthI bhAvita thayelA zrI namirAjarSi parama sukhanA bhoktA banyA. mamatAnI maMdatAthI ghaNIvAra ApaNe AMzika sukhano anubhava karIe chIe. chatAM sarvathA mamatAne dUra karIne samatAmAM sthira karanArI A ekatvabhAvanAne bhAvavAnuM 10
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNane mana thatuM nathI. sarvathA niSphaLatA maLyA pachI 'ApaNe zuM ? saMsAramAM koNa konuM che ? badhAM svArthanAM sagAM che...' ityAdi rIte ApaNe vicArIe chIe; paraMtu e ekatvabhAvanAnuM paribhAvana nathI. vastunA paramArthane jANIne game tevI anukULa sAmagrImAM paNa evo vicAra Ave to e ekatvabhAvanA che. [ (5) anyatvabhAvanA ] anAdi-anaMta A du:khamaya saMsAramAM jIva ane ajIva : A be tattvo che. cetana ane jaDanA nAme prasiddha e banne tattvo dravyasvarUpe eka hovA chatAM enA guNonI apekSAe e bannenuM svarUpa taddana bhinna che. dUdha ane pANInI jema AtmAnI sAthe ekameka thai gayelAM karmarUpa jaDa pudgalonA kAraNe ApaNe lagabhaga ApaNuM astitva bhUlI gayA chIe. anaMtajJAnAdimaya ApaNuM - jIvanuM svarUpa hovA chatAM, tIvra ajJAnathI e svarUpanuM ApaNe bhAna gumAvyuM che, jethI taddana bhinna svarUpavALAM evAM jaDa pudgalo ApaNAthI sarvathA bhinna che - e vAta ApaNane yAda ja AvatI nathI ane jaDa evA zarIrane ja AtmA mAnI enI ALa-paMpALamAM puNyathI maLelI uttamottama dharmasAmagrIne hArI rahyA chIe. zarIrAdi pudgalo sarvathA jaDa che. zuddha caitanyane dharAvanArA AtmAne enI sAthe kazo ja saMbaMdha nathI. e badhAnI tIvra mamatAne laine A jIva vinA kAraNe kadarthanA pAme che. viSayasukhanAM bAhya sAdhano to AtmAthI judAM ja che. paraMtu duniyAmAM moTo bhAga jene AtmA mAne che te A zarIra paNa AtmAthI bhinna che. e zarIrAdino nAza thayA pachI paNa AtmAnuM astitva kAyama ja che. mAtra karmanA yoge anAdikALathI AtmA bhinna bhinna zarIrone grahaNa kare che. A vastusthitine vicArI AtmA tenAthI vilakSaNa svabhAvavALA zarIrAdine, potAthI bhinna mAne ane enI mamatAne dUra karavA prayatnazIla bane to jIvane potAnuM zuddha svarUpa maLatAM vAra nahi lAge. zrI khaMdhakamuni, zrI jhAMjharIyA muni ane zrI skaMdhaka muninA ghANImAM pilAyelA pAMcaso (500) ziSyo A anyatvabhAvanAnA paribhAvanathI maraNAMta kaSTone samatAbhAve sahana karI zrI siddhapadane pAmyA. [ (6) azucibhAvanA ) anaMtajJAna-darzanAdi guNothI yukta AtmA zuddha sphaTikanI jema nirmaLa ane pavitra che. paraMtu karmanA yoge atyaMta apavitra ane malina evI kAyAmAM rahIne e kAyAnI mamatAdinA kAraNe jIve potAnI nirmaLa ane pavitra evI avasthAno vicArasarakho ya karyo nathI. A saMsAramAM padgalika sukhanAM saghaLAM ya sAdhanonI apekSAe jIvane sauthI vadhAre rAga A zarIra upara che. paramArthathI to A zarIranA rAganA kAraNe ja anya sukhanAM sAdhano para jIvane rAga thAya che. A zarIranI utpatti, zarIranI vartamAna avasthA ane enI vinAza pachInI avasthAno vicAra karIe to te keTaluM apavitra, durgadhI ane jugupsA pedA kare evuM che - e samajAyA vinA nahi rahe. je maLa, mUtra, ghUMka, rudhira ane mAMsanA locA jotAM nAka macakoDIe chIe ane durgachA karIe chIe; e badhAno saMgraha ApaNA A zarIramAM che. svaccha pANIthI snAna karAvIe, caMdanAdi lepathI sugaMdhI banAvIe ane nirmaLa svaccha vastrathI suzobhita karIe topaNa A kAyA enA apavitra svabhAvano tyAga karatI nathI. game tevAM pavitra, zuddha ane manohara evAM dravyone paNa potAnA saMsargathI apavitra, azuddha ane jugupsA upajAve evA banAvavAno zarIrano svabhAva che. niraMtara nava athavA bAra dvArothI azucine vahAvatI A kAyAnI apavitratAne jANyA ane 13 14
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ joyA pachI paNa ene suMdara, manohara, ramaNIya ane lAvaNyamaya jonArA kharekhara ja mohathI aMdha banyA che. anaMtopakArI zrI jinezvaradevonAM paramatAraka vacanothI mohanA aMdhApAne dUra karI apavitra evA A zarIranI mamatAne dUra karI jeo zrI sanakumAra cakravartI vagere pavitra AtmAonI jema AtmakalyANane sAdhe che teo kharekhara ja paramavaMdanIya che. [ (7) AzravabhAvanA ] bAra bhAvanAomAM sAtamI "Azrava' bhAvanA che. zuddha sphaTikanI jema atyaMta nirmaLa evA jIvanI malinatAnuM ekamAtra kAraNa karma che. talAvAdimAM pANI AvavAnAM dvAronI jema je dvArothI jIvane karmano yoga thAya che e dvArone Azrava kahevAya che. mithyAtva, avirati kaSAya ane yoga : A cAra mukhya Azravo che. e cAra ane AhArAdi saMjJAne gaNatAM, pUrve pAMca Azravo jaNAvyA che. 'navatattvamAM AzravatattvanA 42 bhedo jaNAvyA che. pAMca indriyo, cAra kaSAyo, prANAtipAta, asatya ane corI vagere pAMca avirati, mana-vacana ane kAyAnA traNa yoga ane pacIsa(25) asankriyAo : A rIte beMtAlIza(42) AzravanA bhedo che. zrI AcArAMgasUtramAM varNavyA mujaba jIvanI ayogyatAnA kAraNe enA mATe saMvaranAM sthAno paNa AzrayasthAno banI jAya che. tethI jeTalAM saMvarasthAno che eTalAM AzrayasthAno che. kahevAnuM tAtparya eTaluM ja che ke je je dvArothI karmanuM Agamana thAya che te badhAM ja Azrava che. upara jaNAvelAM AzrayasthAnomAM mithyAtva ane avirati : A be Azravo to khUba ja kharAba che. zrI vItarAga paramAtmAnAM paramatAraka vacano upara zraddhA na thavA de - e mithyAtvano prabhAva che ane aviratinA AzravanA kAraNe jIvane mokSanA sAdhanabhUta ratnatrayInI prApti thatI nathI. kaSAyomAM paNa anaMtAnubaMdhI vagere prathama traNa kaSAyo to khUba ja kharAba che. saMjavalananA paNa kaSAyonA udayane AdhIna thaie to sarvaviratidharmanI prApti pachI paNa jIva tene hArI jAya che. upazamazreNIthI jIvanA patananuM kAraNa paNa e kaSAya che. A rIte AzravabhAvanAnuM paribhAvana karavApUrvaka sarvathA Azravarahita banIne anaMtAnaMta AtmAo sarvathA du:kharahita banyA che. vartamAnamAM sarvathA Azravarahita banavAnuM ApaNA mATe zakya nathI. paraMtu aprazasta Azravone rokavAnuM ApaNA mATe azakya nathI. ( (8) saMvarabhAvanA ) pUrve jaNAvelA betAlIza (42) prakAranA Azravone rokavAnI kriyAne saMvara kahevAya che. saMvarathI navA karmano baMdha thato nathI. sArAmAM sArI karmonI nirjarA thatI hoya to paNa jo navA karmano baMdha aTake nahi, to jIva karmarahita banI zakato nathI. sarvathA karmarahita avasthAne prApta karavA nirjarAnI jema saMvara paNa anivArya che. pAMca samiti, traNa gupti, bAvIza pariSaho, daza prakArano sAdhudharma, bAra bhAvanA ane pAMca cAritra : A sattAvana (57) bheTavALA saMvarathI navA karmanA baMdhane nivArI zakAya che. pAMca samiti ane traNa guptisvarUpa aSTa pravacana mAtA prasiddha che. (1) kSudhA (2) tRSA (3) zIta (4) uSNa (5) daMza (6) acala (7) arati (8) strI (9) caryA (10) naiSelikI (11) zapyA (12) Akroza (13) vadha (14) yAcanA (15) alAbha (16) roga (17) tRNasparza (18) mala (19) satkAra (20) prajJA (21) ajJAna ane (22) samyakatva : A bAvIza pariSaho che. (1) kSamA (2) mRdutA (3) saraLatA (4) nilabhatA (5) tapa (6) saMyama (7) satya (8) zauca (9) niSparigrahatA ane 17 18
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) brahmacarya : A daza prakArano yatidharma che. anityAdi bAra bhAvanAo tathA (1) sAmAyika (2) chedopasthApanIya (3) parihAravizuddhi (4) sUkSmasaM5rAya ane (5) yathAkhyAta : A pAMca cAritra che. sattAvana prakAranA A saMvaranuM svarUpa navatatvamAM tema ja yogazAstra vagere graMthomAM khUba ja spaSTapaNe jaNAvyuM che. saMvaratattvanA bheda-prabhedomAM keTalAka bhedaprabhedo be vAra AvyA che. te, te te bhedaprabhedonI pradhAnatA jaNAvavA mATe che. zuddha niraticAra zrI sAdhudharmanI prApti vinA A badhAM saMvarasthAnonI prApti thatI nathI. paraMtu gRhasthapaNAmAM paNa potAnI yogyatA mujaba zakti anusAra upara jaNAvelAM saMvarasthAnone sevyA vinA lokottara zuddha cAritradharmanI prApti zakya nathI. zakti anusAra saMvarasthAnone sevavApUrvaka saMvarabhAvanAnI paribhAvanAthI krame karIne jIva sarva saMvarabhAvasvarUpa zailezI avasthAne pAmI sarva karmathI rahita bane che. (9) nirjarAbhAvanA ) anAdikALathI mithyAtva, avirati ane kaSAyAdinA kAraNe jIvane karmabaMdha thato Avyo che. bhavobhavanAM saMcita e karmonA viyogane 'nirjarA' kahevAya che. Ama to A nirjarA eka ja prakAranI che, paraMtu enA sAdhanabhUta tapanA bAra bhedanA kAraNe nirjarA bAra prakAranI che. eTale paramArthathI to nirjarAbhAvanAnA paribhAvana mATe tapanA bAra prakAranI ja paribhAvanA karavI joie. (1) anazana (2) UNodarI (3) vRttisaMkSepa (4) rasatyAga (5) kAyakleza ane (6) saMlInatA - A cha prakAra bAhyatAnA che. amuka samaya sudhI athavA jIvIe tyAM sudhI, AhArano tyAga karavo tene anazana' kahevAya che, je upavAsAdi aneka prakAranuM che. bhUkha karatAM ochuM vAparavuM tene 'UNodarI' kahevAya che. vAparavA saMbaMdhI dravya, 19 kSetra ane kAlAdinuM niyata pramANa karavuM te 'vRttisaMkSepa' che. dUdha-dahIM vagere che vigaiomAMthI koi paNa vigainA tyAgane rasatyAga' kahevAya che. AtApanA levI, kAussagna karavA mATe UbhA rahevuM ane locAdi kaSTa veThavA vagerene "kAyakleza' kahevAya che. aprazasta indriyAdine rokavAnI kriyAne 'saMlInatA' kahevAya che. A ja prakArano bAhyatA atyaMtara tapanuM kAraNa che. (1) prAyazcitta (2) vinaya (3) vaiyAvacca (4) svAdhyAya (5) dhyAna ane (6) kAyotsarga - A cha prakAra atyaMtara tapanA che. AlocanA vagere daza prakAranuM prAyazcitta' che. jJAnavinayAdi svarUpa sAta prakArano 'vinaya' che. pU. AcAryAdi dazanI vaiyAvacca svarUpa 'vaiyAvacca' tapa daza prakArano che. vAcanAdi pAMca prakArano svAdhyAya' che. Arta, raudra, dharma ane zukla - A cAra prakAranA dhyAnamAMthI dharma ane zukla dhyAnanA bhedathI be prakArano dhyAna' svarUpa atyaMtara tapa che. dravyathI kAyA vagereno tyAga karavo ane bhAvathI kaSAya vagereno tyAga karavo tene "kAyotsarga kahevAya che; je dravya ane bhAvanA bhedathI be prakArano che. A pramANe chatrIza bhedo, atyaMtara tapanA cha bhedonA che. suvihita pU. gItArtha bhagavaMto pAsethI tapanA yathArtha svarUpane jANI potAnI zakti anusAra A tapanI ArAdhanAthI zrI daDhaprahArI vagere mahAtmAonI jema jIvo zrI siddhapadane prApta kare che. bodhidurlabhabhAvanA anaMtajJAnI zrI tIrthaMkaradevoe samyagudarzana, samyagRjJAna ane samyaphacAritrane mokSanA upAya tarIke varNavyA che. emAM samyagdarzananI prApti vinA jIvane samyajJAna ke samyaphacAritranI prApti kyAre paNa thatI nathI. samyagudarzananI vidyamAna avasthAmAM ja jJAna ane 21 2 2
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritra samyaku hoya che. mokSasAdhaka e upAyomAM prAptinI apekSAe samyagdarzana sauthI paheluM che. A saMsAramAM manuSyajanma, Aryadeza, AryakuLa, AryajAti, rAjayAdi sukho ane devalokanAM sukho puNyanA yoge A jIvane anaMtIvAra maLe che. caramAvartamAM paNa je jIvo haju sudhI AvyA nathI, evA jIvone paNa e badhI sAmagrI akAmanirjarAthI sulabha che. jayAre samyagdarzananI prApti kharekhara ja atidurlabha che. addha pudgalaparAvartakALathI adhikakAla sudhI je jIvone A saMsAramAM rakhaDavAnuM bAkI che, evA jIvone to koi paNa saMyogomAM zrI samyagdarzananI prApti thatI ja nathI. mAtra addhapudgalaparAvartakALa athavA tethI ocho kALa je jIvone saMsAramAM rahevAnuM che evA jIvone ja tevA prakAranA vizuddha adhyavasAyathI tenI prApti thAya che. mAtra aMtarmuhurta jeTalo kALa paNa A samyagdarzana maLI jAya to A jIva vadhAremAM vadhAre addhapagalaparAvartakALamAM avazya mokSane prApta kare che. naraka ane tiryaMcagatine sarvathA nivAranAruM A samyagdarzana mokSamAM na jaie tyAM sudhI saMsAramAM paNa jIvanI du:khI avasthAnA virahane karanAruM che. anaMta-jJAnIonA paramatAraka vacanathI zrI samyagu-darzananA upAyone jANIne ene meLavavAnuM mana thai jAya to durlabha evuM A samyagdarzana ApaNA mATe sulabha thai jAya. 'zAMta-sudhAraNA'di graMthomAM bAra bhAvanAomAM 'bodhi durlabha bhAvanAnA sthAne dharmabhAvanA'no ullekha che. e bhAvanAmAM dharmanI uttamatA ane tenA prabhAvanuM ciMtana karAya che. kevalajJAna ane kevaladarzanane prApta karyA pachI parama atizayanA nidhAna zrI vItarAga paramAtmAe upadezelo lokottara dharma ja anaMta sukhanuM kAraNa che. niyamitapaNe sUryacaMdranuM udaya pAmavuM, samudranuM maryAdAmAM rahevuM ane AlaMbana 24 vinAnI pRthvInuM TakI rahevuM ityAdi niyatabhAvo paNa dharmane AdhIna che... ityAdi arthanuM paribhAvana dharmabhAvanAmAM karAya che. [ (11) lokasvarUpabhAvanA) dharmAstikAya, adharmAstikAya, jIvAstikAya, pagalAstikAya ane kALa : A pAMca dravyonA AdhArane loka kahevAya che. caudarAja pramANa A lokAkAza saMkhyAtIta yojana pramANa che. eka rAjanuM pramANa asaMkhyAta yojana che. evA cauda rAja pramANa A lokamAM sUkSma ekendriya jIvo sarvatra che tema ja dArikAdi pugalo paNa sarvatra che. karmanA yoge navAM navAM pudgalone grahaNa karI A caudarAjamAM sarvatra A jIve navAM navAM svarUpane dhAraNa karyA che. karmane vaza banI navA navA veSane bhajavavA mATe jIvonI raMgabhUmi svarUpa A cauda rAjaloka che. emAM eka paNa pradeza evo nathI ke jayAM A jIve anaMtIvAra janma-maraNa karyA na hoya. chatAM A lokamAM zubha ke azubha sthAnane pAmI haju paNa A jIva harSa ane viSAdane dhAraNa kare che, jethI anAdikALathI cAlatA A bhramaNathI jIvano chUTakAro thato nathI. karmaparavaza A jIve anaMtIvAra te te sthAnomAM rahelAM zubhAzubhapugalone grahaNa karyA hovA chatAM e pugalonI prAptithI jIva vAraMvAra rAga ane dveSane AdhIna bane che. AvI sthitino vicAra karI te te sthAnonI temaja te te sthAnomAM rahelAM pugalonI prAptine karmanA zubhAzubha vipAkarUpe ciMtavIe to karmane dUra karavAnuM mana thayA vinA nahi rahe ane tyArabAda anaMtajJAnIonI paramatAraka AjJAnusAra karmakSayanA upAyone ArAdhI A lokanA agrabhAge zAzvata nivAsane karI zakIe. A lokanI viSamasthitine dUra karavA ane lokamAMnA sarvazreSTha e mokSasthAnane prApta karavA mATe A 'lokasvarUpa' bhAvanAnuM paribhAvana che. 25 26
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) dharmasvAkhyAtabhAvanA zrI 'prazamati' graMthamAM sUtrakAra paramardi zrI umAsvAti mahArAe A bAramI bhAvanAnuM svarUpa varNavatAM pharamAvyuM che ke "rAgAdi atyaMtara zatruonA samudAyane jItanArA zrI jinezvaradevoe jagatanA jIvonA hita mATe dharma upadezyo che. je jIvo A lokottara dharmamAM lIna thAya che teo lIlApUrvaka saMsArasAgarane tarI jAya che." sUtrakAra paramarSie A eka zlokamAM ghaNI mArmika vArtA jaNAvI che. A saMsAramAM jagatanA jIvonuM hita karanAra eka dharma ja che.e dharma paNa rAgAdi doSothI sarvathA rahita banelA zrItIrthaMkara bhagavaMta upadezyo che. ane enI ArAdhanAmAM lIna thavAthI saMsArasamudrane tarI javAya che. A vAna jeo sArI rIte samaje che; teo e vastu paNa sArI rIte samajI zake che ke, je dharmathI vartamAnamAM ke pariNAme jIvonuM hita thatuM nathI 27 cAra prakAranA dharmanI ArAdhanAmAM lIna banelA vo saMsArasamudrane lIlApUrvaka tarI jAya che." A vAtane jaNAvIne sUtrakAra paramarSie khUba ja spaSTapaNe jaNAvyuM che ke je dharmathI saMsArasamudra tarAya nahi athavA saMsArasamudra taravAnI bhAvanA paNa na jAge e dharma vastutaH dharma ja nathI. A kalikAlamAM paNa zrI vItarAga paramAtmAe upadezelA paramanAka dharmane yathArthapaNe prarUpanArA pU. AcAryabhagavaMtAdi paropakArI gurudevano je jIvone suMdara yoga prApta thayo che; te jIvo kharekhara ja puNyasaMbhArane laine AvyA che - emAM koi zaMkA nathI. (13) maitrIbhAvanA anityAdi bAra bhAvanAonI jema maitrI, pramoda, karuNA ane mAdhyasthya : A cAra bhAvanAo dharmadhyAnanI sthiratA mATe zrI jinezvaradevoe upadezI che. "koi paNa jIvo 29 ke thavAnuM nathI e vastutaH dharma nathI paraMtu dharmAbhAsa che. AvA ahitakara dharmanA upadezakoe sva-paranuM ghaNuM ja ahita karyuM che. rAgAdi doSothI sarvathA mukta banyA pachI ja zrI jinezvaradevoe hitakara dharmane upadezyo che. tethI samajI zakAya che ke vastutaH svataMtrapaNe hitakara dharmanA sAcA upadezako zrI vItarAgaparamAtmAo ja che. rAgAdine AdhIna banelA game teTalAM samartha zAnI hoya topaNa teo sva-paranA kalyANane karanArA dharmano svataMtrapaNe upadeza karavA samartha nathI ja, paraMtu zrI vItarAga paramAtmAe prarUpelA dharmanI prarUpaNA karavAnA sAcA adhikArI paNa teo banI zakatA nathI. mAna-sanmAnanA arthI banelA dharmopadezakoe irSyA asUyAdi doSonA kAraNe lokottara dharmanI je viDaMbanA karI che tene ApaNe vartamAnamAM joi ja rahyA chIe. 'zrI arihaMta paramAtmAoe upadezelA dAna, zIla, tapa ane bhAva svarUpa 28 pApa na kare, du:khI na thAya, A samagra jagatanA jIvo karmathI rahita banI anaMta sukhane pAme AvI bhAvanAne maitrIbhAvanA kahevAya che. "sarva jIvone sukha prApta thAya evI bhAvanAvALAne e vastuno sArI rIte khyAla che ke A saMsAramAM duHkhanI prAptinuM kAraNa pApa che. duHkhanA nAzanI icchA karanAre sauthI pahelAM pApanA nAzanI icchA karavI joie. pApa cAlu hoya tyAM sudhI duHkhano vinAza zakya nathI. tethI maitrIbhAvanAthI bhAvita thavA mATe sauthI pahelAM koi paNa jIva pApa na kare evI icchA karI che ane tyArabAda koi paNa jIvo du:khI na thAya evI icchA karI che. paraMtu jyAM sudhI A saMsArathI jIvo mukta nahi thAya tyAM sudhI saMsAramAM pApa karyA vinA jIvo rahI zakavAnA nathI ane enA yoge jIvo du:khI thavAnA ja che; tethI badhA jIvone sukhI jevAnI bhAvanAvALA 'A saMsArathI badhA jIvo mukta 30
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ bane' evI icchAne kare che. A rIte maitrI bhAvanAthI bhAvita AtmAo svayaM pApane kare, pApane upAdeya mAne, saMsAranAM sukhone upAdeya mAne ane mokSane upAdeya na mAne e saMbhavita nathI. jyAM sudhI potAne pApa choDavAjevuM che ane mokSa ja meLavavAjevo che evuM hRdayamAM vase nahi tyAM sudhI haiye prANImAtranI maitrIno bhAva Ave e saMbhavita nathI; potAnA hitanI icchAno abhAva hoya tyAre paranA hitanI icchA vAstavika nathI - e yAda rAkhavuM joie. (14) pramodabhAvanA zrI 'yogazAstra'mAM pramodabhAvanAnuM svarUpa varNavatAM kalikAlasarvajJa A.bha. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe pharamAvyuM che ke "sakala doSothI varjita, vastutattvane jenArA pU. jJAnI bhagavaMtonA guNone viSe je pakSapAta che, tene pramodabhAvanA kahevAya che." rAgAdi doSo 31 irSyA ane asUyA vagere doSonI vidyamAnatAmAM guNIjanonA guNonA darzanathI AnaMda thavo - e saheluM nathI. tethI mAtsaryAdino tyAga karI zrI tIrthaMkaradevAdi guNathI paripUrNa AtmAonA te te guNonA arthI banI tenI stavanAdine karanArA paNa kharekhara ja dhanyavAdane pAtra che. (15) kAruNyabhAvanA duHkhamaya A saMsAramAM karmanA yoge anekavidha duHkhone jIvo anubhavI rahyA che. keTalAka jIvo dhanAdinA abhAve dIna bane che. keTalAka jIvo mahAbhayaMkara vyAdhithI pIDAi rahyA che. keTalAka jIvo maraNAdi upadravonA sAta prakAranA bhayathI trasta thai tenAthI bacavA mATe doDadhAma karI rahyA che ane keTalAka jIvo to, jIvana nAza pAmI rahyuM che ema jANIne jIvananI yAcanA karatAM khUba ja kanna avasthAne pAmyA che. AvA dIna, Artta, bhIta ane yAcamAna 33 jemanA cAlyA gayA che ane kevalajJAna tathA kevaladarzana vaDe jeo vastutattvanA draSTA che evA zrI arihaMtaparamAtmAo ane zrI siddha paramAtmAo anaMtaguNanA nidhAna che. e guNonI icchApUrvaka e guNonI anumodanA karavI ane enI stavanA karavAmAM ja jirvendriyanI saphaLatA che - ema samajI e anaMtaguNonI stavanA vagere karavI tene te te guNono pakSapAta kahevAya che. anaMtaguNonA svAmI zrI arihaMtaparamAtmAe upadezelA dharmanI apramattapaNe ArAdhanAne karanArA zrI sAdhubhagavaMtonA te te guNonI anumodanA vagerene paNa pramodabhAvanA kahevAya che. AvA guNathI paripUrNa pavitra AtmAonA darzanathI netrane pavitra karanArA, teozrInA guNazravaNa ane guNotkIrtana dvArA kAna ane jIbhane pavitra karanArA jevo pramodabhAvanAthI bhAvita thai pote paNa te te guNonA svAmI bane che. mAtsarya, 32 janonAM duHkhone joine karuNAthI Ardra hRdayavALA jIvone, te te jIvonA duHkhane dUra karavAnI bhAvanA pragaTe che. tene 'karuNAbhAvanA' kahevAya che. e bhAvanAthI bhAvita aMtaHkaraNavALA ane zakti anusAra te te jIvonAM te te duHkhone dUra karavAmAM prayatnazIla AtmAo sArI rIte e vastune samaje che ke jIvonI e duHkhI avasthA adharmane AcaravAthI thayelI che. tethI teo duHkhane dUra karavA sAthe te te jIvonA adharmamaya jIvanane dharmamaya banAvavAnI bhAvanAne niraMtara sevatA hoya che. bhUtakALanA koi suMdara puNyanA udayathI maLelI uttama sAmagrI ane zaktino A rIte upayoga karI sva-paranA hitane sAdhanArA puNyAtmAo ja vAstavika rIte karuNAbhAvanAne bhAve che. vivekapUrvaka A kAruNyabhAvanArthI bhAvita banelA jIvo audAryAdi guNone prApta karI kAlAMtare sarva jIvonI rakSAne karatAM karatAM zuddha svarUpane prApta karanArA bane che. 34
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) mAdhyaccabhAvanA A asAra saMsAramAM anAdikALanI sukhanI lAlace ene meLavavA mATe jIvo bhayaMkara koTinA pApa karmane AcaratAM saheja paNa vicAra karatA nathI ane hiMsAdi krUra karmone ni:zaMkapaNe niraMtara karatA hoya che. keTalAka jIvo to potAnI e pravRttino niSedha karanArA anaMtopakArI deva-gurunI niMdAmAM paNa nirata thAya che. AvA krUra karmAdi karanArA ane potAnI jAtane ja sArI mAnanArA ayogya jIvonI pratye dveSa karyA vinA teonI upekSA karavI tene mAdhyacya kahevAya che. AvI mAdhyazmabhAvanAmAM ramaNa karanArA jIvo, e sArI rIte samaje che ke anaMtazaktinA svAmI zrI arihaMta paramAtmAo paNa AvA ayogyajanone sudhArI zakatA nathI, to ApaNe kevI rIte teone sudhAravA zaktimAna thaizuM ? karmavaza pApaparAyaNa e jIvone A saMsAramAM rakhaDavAnuM bAkI hovAthI evA jIvone sudhAravAnuM ApaNAthI koi paNa rIte zakya nathI. evA saMyogomAM e jIvo upara ApaNe dveSa karIe to AmAM ApaNA AtmAnuM mAtra ahita ja thAya che. svahitanA bhoge paranA hitane karavA kayo evo buddhimAna mANasa prayatna kare ? saMyogavaza koI evI javAbadArInA sthAne ApaNe hoie topaNa ayogya vyaktione sAmAnya sUcanA karI enI upekSA karyA vinA bIjo koi paNa upAya nathI. anyathA sAmI vyaktinuM je thavAnuM hoya te to thavAnuM che ja. paraMtu ApaNe mAtra ahita cokkasa thaze. uttamottama dharmanI sAmagrI maLavA chatAM jemane dharma ArAdhavAnuM mana na hoya ane samajAvavA chatAM jeo samajI zakatA na hoya evA jIvonI upekSA ApaNA ane enA hitamAM ja che. 35 36 piMca parameSThI guNa darzana ( zrI namaskAra mahAmaMtra | namo arihaMtANe, namo siddhANaM, namo AyariyANaM, namo uvajjhAyANaM, namo loe savvasAhUNaM, eso paMca-namukkAro, savvapAvappaNAsaNo, maMgalANaM ca savvarsi, paDhamaM havai maMgala. zrI arihaMtaparamAtmAnA bAra guNo. eka yojana pramANa samavasaraNanI bhUmimAM devatAo sugaMdhI pAMcavarNavALAM manohara puSpo DhIMcaNapramANa varasAve che. (3) divya dhvani svarUpa trIjA prAtihAryathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH zrI vItarAgaparamAtmAnI vANInA dhvanine devatAo mAlakausa rAga vagerenA tema ja vINA vagerenA dhvanithI pavitra kare che. cAmara svarUpa cothA prAtihAryathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH ratnajaDita suvarNanI dAMDIvALA ATha cAmaro samavasaraNamAM devatAo dvArA vIMjhAya che. AsanasvarUpa pAMcamA prAtihAryathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH samavasaraNamAM birAjamAna zrI vItarAga paramAtmAne besavA mATe devatAo ratnajaDita-suvarNamaya siMhAsana race che. azokavRkSathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne nama: zrI arihaMta paramAtmAnA samavasaraNamAM teozrInA puNyazarIranI apekSAe bAragaNuM UMcuM AsopAlavanuM vRkSa hoya che. surapuSpavRSTi svarUpa bIjA prAtihAryathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH (2) 38
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) bhAmaMDalasvarUpa chaThThA prAtihAryathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH devAdhidevanA mukhakamalane sArI rIte joI zakAya e mATe teozrInA mastakanI pAchaLa atyaMta tejasvI evuM maMDaLa devatAo race che. duMdubhi svarUpa sAtamA prAtihAryathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH samavasaraNamAM devatAo duMdubhinA nAdathI; devAdhidevanA ToNa jagatanA sAmrAjyane jaNAvatA na hoya- evuM lAge che. chatra svarUpa AThamA prAtihAryathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH samavasaraNamAM cAre dizAmAM zrI arihaMta paramAtmAnA mastaka upara traNa ujajavaLa chatro devatAo race che. (9) apAyApagamAtizayathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH devAdhidevanA vihAra vakhate kula savAso yojana jeTalA kSetramAM mArI marakI vagere upadravo naSTa thAya che, duSkALa vagere thatA nathI ane devAdhideva sarva doSothI rahita hoya che. (10) jJAnAtizayathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH paMcama kevalajJAnanI prApti thavAthI devAdhideva zrI arihaMta paramAtmA sarvathA ajJAnathI rahita ane samagra jJAnathI paripUrNa hoya che. (11) pUjAtizayathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne namaH zrI kevalajJAnanI prApti pachI devAdhidevanI 64 indrAdi devatAo, asuro ane rAjA-mahArAjAo je pUjA kare che tene pUjAtizaya kahevAya che. (12) vacanAtizayathI zobhatA zrI arihaMta paramAtmAne nama: 39 40 devAdhideva zrI tIrthakara bhagavaMtanI vANIne devatAo, manuSyo ane tiryaMco potapotAnI bhASAmAM samaje che e zrI vItarAga paramAtmAno vacanAtizaya che... zrI siddhaparamAtmAnA ATha guNo (13) anaMta jJAnathI zobhatA zrI siddhaparamAtmAone namaH jJAnAvaraNIyakarmanA saMpUrNa kSayathI zrI siddhaparamAtmAone anaMtajJAna prApta thayeluM che. (14) anaMta darzanathI zobhatA zrI siddha paramAtmAone namaH | darzanAvaraNIyakarmanA sarvathA kSayathI zrI siddhaparamAtmAone anaMtadarzana prApta thayeluM che. (15) avyAbAdha sukhanA svAmI zrI siddha paramAtmAone nama: vedanIyakarmanA sarvathA kSayathI zrI siddhaparamAtmAone avyAbAdha sukhanI prApti thaI che. (16) anaMta cAritrathI zobhatA zrI siddhaparamAtmAone namaH mohanIyakarmanA sarvathA kSayathI zrI siddhaparamAtmAone anaMta cAritra maLe che. je potAnA guNamAM sthiratA che-te ja ahIM cAritra che. (17) akSayasthitine pAmelA zrI siddhaparamAtmAone namaH AyuSyakarmanA sarvathA kSayathI zrI siddhaparamAtmAone akSaya-sthiti prApta thAya che. tethI janma-maraNAdinAM du:khothI teo sarvathA mukta che. (18) arUpI evA zrI siddhaparamAtmAone namaH nAmakarmanA sarvathA kSayathI zrI siddhaparamAtmAo rUparahita, rasarahita 41 42
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane sarvathA sparza vagerethI rahita amUrta hoya che. (19) agurulaghu avasthAne pAmelA zrI siddhaparamAtmAone nama: gotrakarmanA sarvathA kSayathI zrI siddha-paramAtmAomAM bhAre athavA haLavA, UMcA athavA nIcA-Avo vyavahAra thato nathI. (20) anaMta vIryathI zobhatA evA zrI siddhaparamAtmAone namaH aMtarAyakarmanA sarvathA kSayathI zrI siddhaparamAtmAo aciMtya anaMta sAmarthyanA svAmI hoya che. (22) rasanendriyano saMvara karanArA zrI AcArya bhagavaMtane nama: sArA ke kharAba rasanA anubhavamAM harSake viSAda AcArya bhagavaMto karatA nathI. | (23) dhrANendriyano saMvara karanArA zrI AcArya bhagavaMtane namaH sArA ke kharAba gaMdhanA anubhavamAM harSake viSAdaAcAryabhagavaMto karatA nathI. (24) cakSu-indriyano saMvara karanArA zrI AcArya bhagavaMtane namaH sArA ke kharAba rUpAdinA anubhavamAM AcAryabhagavaMto harSa ke viSAda karatA nathI. (25) zravaNendriyano saMvara karanArA zrI AcArya bhagavaMtane namaH sArA ke kharAba zabdanA anubhavamAM AcArya bhagavaMto harSa ke viSAda karatA nathI. A rIte pAMca indriyone vaza karanArA AcArya bhagavaMto hoya che. ( zrI AcAryabhagavaMtanA chatrIza gaNo | (21) sparzanendriyano saMvara karanArA zrI AcArya bhagavaMtane namaH sArA ke kharAba sparzanA anubhavamAM harSake viSAda AcArya bhagavaMto karatA nathI. 43 (26) strIo, pazuo ane napuMsakothI rahita vasati(upAzrayAdi)ne grahaNa karanArA AcArya bhagavaMtane namaH cothA mahAvratane malina karanArI vasatino tyAga karI niravadya vasatimAM AcArya bhagavaMto rahe che. (27) rAgAdithI strInI sAthe vAtono tyAga karanArA AcArya bhagavaMtane namaH rAgAdino tyAga karavApUrvaka kAmakathAdinuM varjana karanArA AcArya bhagavaMto cothA mahAvratanI bIjI vADa (maryAdA)pAlana kare che. (28) strIoe grahaNa karelA AsanAdi upara be ghaDI sudhI nahIM besavA svarUpa cothA mahAvratanI trIjI vADanuM pAlana karanArA AcArya bhagavaMtane namaH vikAranA kAraNa svarUpa jagyAmAM ke AsanAdi upara besavAno tyAga karanArA AcArya bhagavaMto cothA mahAvratanuM vizuddha rIte pAlana kare che. (29) rAgane AdhIna banI strInA zarIrane nahIM jonArA AcAryabhagavaMtane namaH - strIo pratyekuSTino tyAga karI cothA mahAvratanI cothI vADanuM AcArya bhagavaMto khUba ja upayogapUrvaka pAlana kare che. (30) eka ja divAlanA aMtare jyAM maithunanI kriyA vagere thatI hoya evI jagyAmAM nahIM rahenArA AcAryabhagavaMtane namaH strI-puruSanA vilAsAdine jovA ke sAMbhaLavAnA nimittano tyAga karI cothA mahAvratanI pAMcamI vADanuM AcArya bhagavaMto pAlana kare che. (31) pUrve sevelA kAma-bhoganuM smaraNa nahIM karanArA AcAryabhagavaMtane namaH smaraNAdi dvArA paNa cothA mahAvratanI skUlanA na thAya-enuM AcArya bhagavaMto satata dhyAna rAkhe che. 45 46
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) snigdha AhArano tyAga karanArA AcArya bhagavaMtane namaH jemAMthI ghI athavA tela vagerenAM TIpAM paDI zake evA AhArano tyAga karI AcAryabhagavaMto cothA mahAvratanI sAtamI vADanuM khUba ja cIvaTathI pAlana karanArA hoya che. (33) nIrasa paNa adhika AhArano tyAga karanArA AcAryabhagavaMtane namaH vAtAdi vikArathI cothA mahAvratanI skhalanA na thAya - e mATe nIrasa evo paNa hAra batrIza koLiyAthI adhika nahIM. hA karanArA AcAryabhagavaMto cothA mahAvratanI rakSA mATe AThamI vADanuM pAlana kare che. (34) zarIranI vibhUSAno tyAga karanArA AcAryabhagavaMtane namaH cothA mahAvratanuM niraticAra pAlana karavA mATe potAnA zarIranI koi paNa 47 (38) lobhanotyAgakaranArA AcAryabhagavaMtanenamaH puNyaprabhAve prApta anukULatAmAM paNa nirlepa rahenArA AcArya bhagavaMto kharekhara ja nirlobhI hoya che. (39) sarvathA prANAtipAtathI virAma pAmanArA AcArya bhagavaMtane namaH nAnA ke moTA, aparAdhI ke niraparAdhI jIvone jANatAM ke ajANatAM koi paNa rIte du:kha nahi pahoMcADanArA AcArya bhagavaMto prathama mahAvratanuM vizuddha pAlana kare che. (4) sarvathA asatya vacanathI virAma pAmanArA AcArya bhagavaMtane namaH krodha, lobha, bhaya ke hAMsI-mazkarI vagerene AdhIna banIne athavA to annAnAdinA kAraNe paNa asatya nahIM bolanArA AcArya bhagavaMto bIjA mahAvatane khUba ja upayogapUrvaka ArApe che. 49 jAtanI vibhUSA teozrI karatA nathI. A rIte AcArya bhagavaMto nava vADanuM pAlana khUba ja kALajIpUrvaka karatA hoya che. (35) krodhanotyAga karanArA AcAryabhagavaMtane namaH bIjAnA game tevA aparAdhane samatApUrvaka sahana karI aMtarathI krodhano tyAga karanArA AcArya bhagavaMto kharekhara ja kSamAzIla hoya che. (36) mAnotyAgakaranArAAcAryabhagavaMtanenamaH zrI vItarAga paramAtmAnA paramatAraka zAsananA sarvocca sthAne birAjamAna thavA chatAM ahaMkArAdino sarvathA AcArya bhagavaMto tyAga kare che. (37) mAyAnotyAgakaranArA AcAryabhagavaMtane namaH adbhuta pratibhAdi hovA chatAM sanmAnAdinA ardhI banI koi pA prakAranI mAyA vagerenI pravRttino sarvathA tyAga karanArA AcArya bhagavaMto vAstavika ja sarala svabhAvavALA hoya che. 48 (1)sarvathA adattAdAnathI virAma pAmanArA AcAryabhagavaMtane namaH ghAsanI saLI jevI tuccha vastu paNa puchyA vinA nahi karanArA AcAryabhagavaMto trIjA mahAvratanuM khUba ja suMdara rIte pAlana kare che. (42) sarvathA abrahmathI virAma pAmanArA AcAryabhagavaMtane namaH mana, vacana ane kAyAthI sarvathA maithunathI virAma pAmI AcAryabhagavaMto cothA mahAvratanuM apramattapaNe pAlana kare che. (43) sarvathA parigrahathI virAma pAmanArA AcAryabhagavaMtane namaH saMyamano upakaraNamAM paNa mamatva nahi karanArA AcAryabhagavaMto dhanAdi bAhya parigrahathI ane mithyAtva-kapAya hAsyAdi AMtara parigrahathI rahita hoya che. 50
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) jJAnAcArathI pavitra AcArya bhagavaMtane namaH sUtra ane arthanuM apramattapaNe adhyayana karI ATha prakAranA jJAnAcAranI ArAdhanA karavA-karAvavAmAM AcAya bhagavaMto pramAda sevatA nathI. (45) darzanAcArathI pavitra AcAryabhagavaMtane namaH ATha prakAranA darzanAcAranI ArAdhanA karavApUrvaka tenI ArAdhanA karAvavA dvArA AcAryabhagavaMto aneka jAvone samyagdarzananI prAptimAM prabaLa kAraNa bane che. (46) cAritrAcArathI pavitraAcAryabhagavaMtanenamaH apramattapaNe khUba ja kaThorapaNe svayaM samyak cAritranuM ArAdhana karI potAnA ziSyAdivargane paNa temAM kaThora rIte pravartAva che. (47) tapAcArathI pavitra AcArya bhagavaMtane namaH bAhya ane atyaMtara evA tapanI ArAdhanA karavA-karAvavAmAM nIrata 51 - sAvadyabhASAno tyAga karI niravadyavacana ja bolanArA AcArya bhagavaMto bIjI samitimAM upayogavALA hoya che. (51) eSaNAsamitimAM upayogavaMta AcArya bhagavaMtane namaH saMyamanI sAdhanA mATe Avazyaka evA AhArAdisaMbaMdhI doSono sarvathA parihAra karanArA AcArya bhagavaMto trIja samitinA pAlanamAM udyata hoya che. (52) AdAnaEDamattanikSepaNAsamitimAM upayogavaMta AcArya bhagavaMtane namaH ratnatrayInI sAdhanAmAM upayogI vastra-pAtrAdi upakaraNone letAM ke mUkatAM bhUmi vagerenI pramArjanAne karanArA AcArya bhagavaMto cothI samitinA pAlanamAM prayatnazIla hoya che. (53) pAriSThApanikAsamitimAM upogavaMta AcArya bhagavaMtane namaH 53 evA AcArya bhagavaMto potAnA AtmAne paramAtmA banAve che. (49) vIryAcArathI pavitra AcArya bhagavaMtane namaH jJAnAdinI ArAdhanAmAM potAnA mana-vacana ane kAyAnA sAmarthyane nahi chupAvanArA AcArya bhagavaMto aciMtya sAmarthyanA Azraya bane che. (49) irSyAsamitimAM upayogavaMta AcArya bhagavaMtane namaH ratnatrayInI sAdhanA mATe mArge jatAM-AvatAM sADA traNa hodha pramANa jagyAne upayogapUrvaka joine ja bhUmi upara paga mUkanArA AcArya bhagavaMto prathama samitimAM upayogavALA hoya che, (50) bhASAsamitimAM upayogavaMta AcArya bhagavaMtane namaH Avazyaka bane tyAre upayogapUrvaka hitakAraka ane pramANopeta sarvathA 52 avazya parihAra karavA yogya vastrAdi ke mala-mUtrAdi; sarvathA jIvajaMturahita niravagha bhUmimAM pavanArA AcArya bhagavaMto pAMcamI samitimAM upayogavALA hoya che. (54) manoguptinuM pAlana karanArA AcArya bhagavaMtane namaH Artta ke raudra dhyAnAdi duSNanano sarvathA tyAga karI manane zubha dhyAnamAM sarvadA sthira rAkhanArA AcArya bhagavaMto prathama guptinuM pAlana kare che. (55) vacanaguptinuM pAlana karanArA AcArya bhagavaMtane namaH prasaMga vinA niravagha paNa vacanane nahi bolanArA AcArya bhagavaMto vacanayogathI aprazasta pravRttine sarvathA rokI rAkhe che. (56) kAyaguptinuM pAlana karanArA AcArya bhagavaMtane namaH 54
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ khUba ja sArI rIte potAnAM aMgaupAMgane saMkocIne besanArA AcArya bhagavaMto kAyAnI duSTapravRttino sarvathA tyAga kare che. (zrI upAdhyAya bhagavaMtonA pacIsa guNo (57) zrI AcArAMga sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (58) zrI sUyagaDAMga sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (pa) zrI ThANAMga sUtronA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (60) zrI samavAyAMga sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (61) zrI bhagavatI sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (62) zrI jJAtAdharmakathA sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (63) zrI upAsakadazAMga sUtronA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (64) zrI aMtagaDadazAMga sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (65) zrI anuttaropapAtika sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (66) zrI praznavyAkaraNa sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (67) zrI vipAka sUtronA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH zrImad gaNadhara bhagavaMtoe sUrAthI gUMthelAM bAra aMgamAMthI Aje mAtra agiyAra aMga ja vidyamAna che. bAramA aMganI apekSAe vidyamAna e aMgonI koi gaNanA na hovA chatAM ApaNA mATe e agiyAra aMgonuM jJAna agAdha che. e agiyAra aMganA samarthajJAtA upAdhyAya bhagavaMto yogya jIvone khUba 55 paka ja apramattapaNe mukhyatAe sUtranuM adhyayana karAvatA hoya che. (68) zrI uvavA sUtronA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (69) zrI rAyapAseNI sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (70) zrI jIvAbhigama sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane nama: (71) zrI pannavaNA sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane nama: (72) zrI jaMbUdvIpaprajJapti sUtranA jJAtA evA | upAdhyAya bhagavaMtane namaH (73) zrI caMdraprajJapti sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (74) zrI sUrapannatti sUtronA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (75) zrI kappiyA sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH (76) zrI kaSpavayaMsiyA sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane nama: (77) zrI puphiyA sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane nama: (78) zrI puphacUliyA sutronA jJAtA evA | upAdhyAya bhagavaMtane namaH (79) zrI vanidazAMga sUtranA jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMtane namaH aMgamAM jaNAvelA arthanuM nirUpaNa karavA mATe pUrvAcAryoe racelAM bAra upAMgonA samartha jJAtA evA upAdhyAya bhagavaMto yogya jIvone e upAMgo khUba ja suMdara rIte bhaNAvavAmAM tatpara hoya che. (80) caraNasittarInA vizuddha pAlanane karanArA upAdhyAya bhagavaMtane namaH pAMca mahAvrato : prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigrahathI sarvathA virAma pAmavuM te. 57. 58
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza zramaNadharma : (1) kSamA (2) namratA (3) saraLatA (4) saMtoSa (5) tapa (6) saMyama (7) satya, bAhya ane atyaMtara (8) pavitratA (9) aparigraha ane (10) brahmacarya. daza vaiyAvacca H (1) AcArya (2) upAdhyAya (3) tapasvI (4) nUtanasAdhu (5) bimArasAdhu (6) potAnA gaNanA (7) potAnA kulanA (8) sAdhu (9) saMgha ane (10) potAnA sAmAcArIvALA. nava vADo : cothA mahAvratanI rakSA mATenI nava vADo : AcAryabhagavaMtanA guNomAM jaNAvyA mujaba. ratnatraya : jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanA. bAra tapa : (1) anazana (2) UodI (3) dravyasaMkSepa (4) vigaityAga (5) kAyakleza (6)saMlInatA (7) prAyazcitta 59 cAra piMDavizuddhi : vastra, pAtra, vasati ane AhAra nirdoSa levA. pAMca samiti : iryAsamiti... vagere pAMca samiti : AcArya bhagavaMtanA guNomAM jaNAvelI. bAra bhAvanA : (1) anitya (2) azaraNa (3) saMsAra (4) ekatva (5) anyatva (6) azuci (7) Azrava (8) saMvara (9) nirjarA (10) lokasvabhAva (11) bodhidurlabha ane (12) dharmanI uttamatA. bAra pratimA : sAdhu bhagavaMtone karavAnA viziSTa niyamo, pAMca indriyono nigraha : saMyamanA sattara prakAramAM jaNAvyA mujaba, pacIsa DilehaNA : vastrAdinI paDilehaNAnI rIto... traNa gupti : mana, vacana ane kAyAnI duSTa pravRttino nirodha. 61 (8) vinaya (9) vaiyAvacca (10) svAdhyAya (11) dhyAna (12) kAyotsarga. cAra kaSAyatyAga : krodha, mAna, mAyA ane lobhano tyAga sattara prakArano saMyama : hiMsA asatya corI maithuna parigraha A pAMcathI virAma pAmavuM, sparzana rasana prANa catu zrotra A pAMca indriyano nigraha. krodha, mAna, mAyA, lobha - A cAra kaSAyano tyAga ane mana, vacana tathA kAyAnI duSTa pravRttino tyAga. A rIte [5 + 10 + 10 + 9 + 3 + 12 + 4 + 17 = 30] sittera prakAre cAritradharmanA mULa guNone AzrayI upAdhyAya bhagavaMto apramattapaNe saMyamanI sAdhanA kare che. (81) karaNasittarInA vizuddha pAlanane karanAro upAdhyAya bhagavaMtane namaH 60 cAra abhigrahaHdravya, kSetra, kAla ane bhAvane AzrayI gocarI vageremAM niyama. A rIte [4 + 5 + 12 + 12 + 5 + 25 + 3 + 4 = 70] cAritradharmanA mULa guNone anukULa evA uttara guNone AzrayI upAdhyAya bhagavaMto sittera prakAre khUba ja kALajIpUrvaka saMyamanI sAdhanAmAM apramatta hoya che. ahIM jyAM jyAM kaSAyatyAga ke indriyono nigraha vagereno be be vAra ullekha che - te tenI tenI atizaya AvazyakatA che. e jaNAve che. zrI sAdhu bhagavaMtonA sattAvIza guNo (82) sarvathA prANAtipAtathI virAma pAmanArA sAdhu bhagavaMtane namaH nAnA ke moTA; aparAdhI ke niraparAdhI jIvonA koi paNa jAtanA 62
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhane sAdhu bhagavaMto mana-vacana-kAyAthI karatA nathI, karAvatA nathI ane karatAne sArA mAnatA nathI. (83) sarvathA mRSAvAdathI virAma pAmanArA sAdhu bhagavaMtane namaH koi paNa saMyogAdine AdhIna banI trividha trividha asatyabhASaNathI sAdhu bhagavaMto sarvathA dUra rahe che. (84) sarvathA adattAdAnanI pravRttithI virAma pAmanArA sAdhu bhagavaMtane namaH saMyamanI sAdhanA mATe Avazyaka evAM upakaraNo paNa pUchyA vinA nahi lenArA sAdhu bhagavaMto koi paNa adattane grahaNa karatA nathI. (85) sarvathA maithunathI virAma pAmanArA sAdhu bhagavaMtane namaH sAdhu bhagavaMto; devatA, manuSya ke tiryaMca saMbaMdhI strIonA sparzAdithI sarvathA dUra rahI cothA mahAvratanuM vizuddha paNe pAlana kare che. (86) sarvathA parigrahathI virAma pAmanArA sAdhu bhagavaMtane nama: dhana dhAnya kSetro... vagere bAhya ane mithyAtva vagere atyaMtara parigrahano sarvathA tyAga karI sAdhu bhagavaMto saMyamanAM upakaraNo pratye paNa mamatva karatA nathI. (87) sarvathA rAtribhojanathI virAma pAmanArA sAdhu bhagavaMtane namaH koi paNa saMyogomAM sAdhu bhagavaMto rAtridaramyAna cAra AhArane vAparatA nathI. (88) pRthvIkAya jIvonI rakSA karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (89) apUkAya jIvonI rakSA karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (90) teukAya jIvonI rakSA karanArA sAdhu bhagavaMtane nama: 63 64 (91) vAukAya jIvonI rakSA karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (92) vanaspatikAya jIvonI rakSA karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (93) trasakAya jIvonI rakSA karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH potAnI anukULatA mATe koi paNa jIvane jANatAM ke ajANatAM du:kha na paDeeno khyAla rAkhI sAdhu bhagavaMto potAnI badhI ja pravRttio jayaNApUrvaka karatAM "cha" kAya jIvonI rakSA kare che. (94) sparzanendriyano nigraha karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (95) rasanendriyano nigraha karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (96) ghrANendriyano nigraha karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (7) cakSu-indriyano nigraha karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (98) zravaNendriyano nigraha karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH pAMceya indriyonA anukULa ke pratikULa evA zabda rUpa gaMdha rasa ke sparza vagerenA vikAromAM potAnI indriyone sAdhu bhagavaMto joDatA nathI. (99) lobhanonigraha karanArA sAdhu bhagavaMtane nama: sarva pApanA mULabhUta lobhano sarvathA nigraha karanArA sAdhu bhagavaMto potAnA manane khUba ja sArI rIte viSayAbhilASathI dUra rAkhatA hoya che. ( 1O) kSamAne dhAraNa karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH maraNAMta kaSTanA prasaMge paNa kaSAyane paravaza banyA vinA koi paNa jAtano pratikAra karyA vinA pApanA tIvra udaye AvelA aniSTane sAdhu bhagavaMto sahana kare che. (101) cittanI nirmaLatAne dhAraNa karanArA sAdhu bhagavaMtane nama: 65
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnatrayInI sAdhanAmAM lIna rahenArA sAdhu bhagavaMtonuM citta viSayakaSAyanI pariNatithI rahita hovAthI atyaMta nirmaLa hoya che. (102) vizuddha rIte vastrAdinI pratilekhanA karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH ratnatrayInI vizuddha ArAdhanAmAM potAnI zAstravihita paNa koi paNa pravRttithI koi paNa jIvanI hiMsA thAya nahi-eno satata upayoga rAkhanArA sAdhu bhagavaMto vastrAdi upakaraNonI khUba ja upayoga rAkhI pratilekhanA kare che. (103) saMyamayogamAM sadaiva pravartanArA sAdhu bhagavaMtane nama: saMyamanI sAdhanAmAM nidrA-vikathAdi pramAdano tyAga karI sAdhu bhagavaMto pAMca samiti ane traNa-guptino Adara karI saMyamanA dareka yogamAM pravarte che. (104) akuzala manano virodha karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (105) akuzala vacanano nirodha karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH (106) akuzala kAyAno nirodha karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH aprazasta-saMsAramAM bhaTakAvanAramana, vacana ane kAyAnI akuzala pravRttino sarvathA tyAga karI sAdhu bhagavaMto sarvadA kuzala yogomAM pravarte che. (107) zItAdi parIsahone sahana karanArA sAdhu bhagavaMtane namaH saMsAranA sukhanA tIvra rAge ane du:khanA tIvra dveSe bhUtakALamAM bAMdhelA karmanI ekamAtra nirjarA mATe sAdhu bhagavaMto kSudhA tRSA zIta uSNa... vagere bAvIza pariSahone niraMtara sahana karavAmAM prayatnazIla hoya che. 67 (108) upasargane sahana karanArA sAdhubhagavaMtane nama: bhUtakALanA tIvra nikAcita azubha karmanA udaye sAdhu bhagavaMtone jyAre devatiryaMcasaMbaMdhI upasargo Ave tyAre; khaMdhakamuni; gajasukumAlamuni, meghakumAramuni, metArajamuni vagere mahAtmAonI jema khUba ja samatApUrvaka sahana kare che. A rIte paMcaparameSThI bhagavaMtonA 108 guNonuM paribhAvana karI namaskAramaMtranuM paramatAraka smaraNa karavAmAM Ave to cittanI sthiratA sahajapaNe prApta karAze. 69