Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma sa. 74 (cAlu) vIr sa'. 2496 vi. saM. 2026 zrAvaNa-bhAdrapada paryuSaNa a'ka \/ prakAza kSamApanA je utsUtra prarUpaNA pragaTamAM hAye kadI AcarI, zuddhAzuddha lakhela hoya kadI jo lekhA pramAde karI, virAdhyA kadI jo caturvidha mahA zrIsaMdhane hoya, te mithyA duSkRta sa hA amataNu paryuSaNArAdhane prakAzaka : zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara pustaka : 67 ] ogasTa-sapTembara 1970 [ aMkaH 10-11
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhaka a...nuM...rai...ma....Ni....kA kuma lekha pRSTha 1 dhammo maMgala muki ahiMsA sajamA tavA 5. becaradAsa 175 2 payuSaNa parvanI ArAdhanA 5. lAlacaMdra bhagavAna gAMdhI 177 3 cittanI samatA kedAranAthajI 179 4 payu SaNa parva Do. jitendra jeTalI 5 stuti ane upAsanA zrI ravizaMkara mahArAja 184 6 jIvana ane tatvajJAna prA, jayaMtilAla bhAIzaMkara 185 7 sAmrAjya sAdhutAnuM gAMdhIjI 194 8 parvAdhirAja paryu Na mAM ArAdhanIya agaracaMda nAhaTA 195 be mahatvapUrNa dhArmika anuSThAna. huM sAcuM snAna De. upendrarAya ja. sAMDesarA 199 10 tavesu vA utama va bhacera manasukhalAla tArAcaMda mahetA 201 11 sAmrAjaya sAdhutAnuM gAMdhIjI 207 12 bhAratIya darzanamAM mAkSavicAra divyAkSakumAra mukundarAya paDyA 209 13 vera-jhera vajyA-zamyA. Do. bhAIlAla bAvIzI 215 14 zrI hemacaMdrAcArya : jIvana ane kavana le. zrI vijayarAya ka. vaidya 219 15 vItarAga bhAva che amaracada mAvajI zAha 16 kSamApana-mahAparva-payuSaNa. jhaverabhAI bI zeTha. 225 17 bhagavAna mahAvIrane 2500 nirvANa mahotsava 227 18 graMthAvalokana anaMtarAya jAdavajI 228 19 mahAvIra svAmInA jIvananI vilakSaNa | ghaTanAo aMge vicAraNA ratilAla maphAbhAi 231 20 jaina samAcAra 333 221 vadhAre A sabhAnA navA varAyelA peTrana zeThazrI savAIlAla kezavalAla zAhanA jIvananI TUMkI rU parekhA | A aMkanA prAraMbhe ApelI che. temAM temanI herakSetranI pravRttionI nadhimAM nIcenI be umerI levI. (10) Associated world Federalists Vice-chairman. (11) Indo-American Society Finance Committee Member. amArA navA mAnavatA lAIphamembara zrI nizIthabhAI bhAnuzaMdra verA-muMbai
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeDa zrI savAIlAla kezavalAla zAha kalakattA zeThaSA savAIlAlabhAIno janma, mULa gAdhAnA vatanI paNa vyApAra arthe muMbai-dhATakoparamAM nivAsa karela zeThazrI paramANuMdadAsa ratanajInA nAnAbhAI zeThazrI kezavalAla ratanajIne tyAM i. sa. 1969mAM thayA hatA. mAtAnuM nAma ajavALAbena abhyAsa paNa dhATakopara ane muMbaImAM karyAM hatA. InTara kAmarsa sudhInA abhyAsa karyA pachI uccatara zikSaNa meLavavA mATe teo i. sa. 1927mAM iMglIDa gayA hatA. zarUAtathI ja zrI savAIlAlabhAIne abhyAsa uparAMta zaikSaNika stara pravRttiomAM rasa hato. dvAirala ane kAlejanA abhyAsa daramiyAna yuvaka pravRttiomAM khAsa bhAga letA hatA. iMglAMDamAM paNa judI judI pravRttiomAM joDAyA hatA, ane A pravRttie daramiyAna temane zahenazAha pAMcamA peArja, vinsTana carcila, lemDa jyeAja jevI nAmAMkti vyaktite rUbarU maLavAnA anerA lAbha maLyA DatA. pa. meAtIlAla naherU ane anya bhAratIya netAonA saMparkamAM paNa AvyA hatA. cAra varSe IglAMDamAM rahI I. sa. 1931 nA DisembaramAM bhAratamAM pAchA AvyA ane tarata ja kalakattAmAM vaDIlA saMcAlita kariyANAnA vyApAramAM joDAyA. i. sa. 1934mAM temanAM lagna zrImatI tArAlakSmISena sAthe thayAM.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalakattAmAM potAnA vyavasAyanI sAthesAthe temaNe dhArmika ane sAmAjika pravRttiomAM agragaNya bhAga levA mAMDayo. temanI niHsvArtha sevAone lakSamAM laI samAje temaja sarakAre temanI yogya kadara paNa karI che. teo (1) kalakattA (gujarAtI) jaina mUrtipUjaka zvetAMbara saMdhanA pramukha ane menejIMga TrasTI che, - (2) je. pA (Guatice of Peace ) che, (3) presiDansI mAjIsTreTa ( nona-sITI gaI che. kalakattAmAM A eka ja nona-sITIMga mAraTreTa che, temane korTamAM besavuM paDatuM nathI. bhAiTreTanuM sIla tathA sIkko potAnI sAthe ja rAkhe che ane game tyAM game tyAre mAjIsTreTa tarIkenI potAnI pharaja bajAvI prajAne madadarUpa thAya che. (4) seTa jahona emyulansanI kalakattAnI zAkhAnA pramukha che. (5 reke sa (kalakattA)nI vividha kamiTIomAM membara che. (6) kalakattA bejha kAuTa ane garsa gAIDanA pramukha che. (7) rAmakRSNa mIzana-namapIya (kalakattA)nA upa-pramukha che. (8) cilDrana vephera esosiyezananA ekajhIkayuTIva membara che. | (9) bihAra raTe borDa opha vetAMbara rIlijiyasa TrasTanA rapeziyala episara che. A uparathI temanI sevAonI vividhatAne ApaNane khyAla Ave che. A uparAMta bIjI aneka nAnInAnI pravRttiomAM teo sakriya rasa lai rahyA che. A zeThajI savAilAlabhAi khUna dhArmika vRttinA che, ane dhArmika kAryo mATe chUTe hAthe dAta kare che. bihAra sTeTa berDanA speziyala ekrisara tarIke temaNe tyAMnAM nAnAM moTAM tIrthonI sevAmAM lagabhaga ekalAkha rUpiyA jeTalI rakama kharacI che. ghATakoparamAM nUtana jinAlayanA mukhya nAyakanI aMjanazalAkA, ane pratiSThA mATe pate rU. 111111) ekalAkha agiyAra hajAra ekase ane agiyAranI belIthI Adeza lIdhe che. pAlItANAmAM tAjetaramAM ja pa. pU. AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM pAMca jinabiMbanI aMjanazalAkA karavAmAM AvI hatI temAM pote hAjara rahI sArA e kharca eka lAkhathI upara karela che. cheteozrInAM dharmapatnI zrImatI tArAlamAbena paNa dhArmika vRttinA che ane temane dareka dhArmika kAryamAM pUrato sahakAra Ape che. saMtAnamAM temane ekamAtra putrI cI. bena pArUla che. AvA eka dhArmika ane udAracitta zeThe A sabhAnA peTrana thaI amane je AnaMda ane usAha preryA che te mATe ame zeThazrIno khAsa AbhAra mAnIe chIe. zeThazrI dIrdha AyuSya bhogave ane temanA zubha harate dhArmika ane samAjasevAnAM vizeSa ane vizeSa kAryo thatAM rahe evI zubha bhAvanA ame pAThavIe chIe.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAnaMda DAra pustaka : 67 ] ogasTa-sapTembara : 1970 dhammo maMgalamuki [ 'kuM : 10-11 ahiMsA saMjamo tavo / dharma utkRSTa maMgala che. ahiMsA, sayama ane tapa-e dharma che, mAnavanA sarva sAmAnya dharmanI vAtane A gAthA mAM samajAvavAmAM Avela che. piA. sarva AtmAe sAthe peAtAnA vAstavika abhedyabhAva anubhavavAnI vRtti athavA mane jevAM sukhadu:kha thAya che evAM ja te tamAma jIvAne thAya che ema samajI koIpaNa prANIne na dubhAvavAnI vRtti athavA AtmAmAM rahelA rAga, dveSa, kAma, krodha, leAla, meha vagere durbhAvAne nigrahamAM lAvavAnI vRtti e ahiMsAnuM lakSaNa che. jeTale jeTale aMze upara jaNAvelI koI game te eka vRtti keLavAya--gheADI paNa keLavAya teTale teTale a Mze AtmAmAM ahiMsAnA zuSu pragaTa thAya. bIjI rIte vicArIe tA ahiMsA ane saMyama e baMne eka ja athanA vAhaka jevA zabdo che. ahiMsA vRtti ane sayama vRtti e baMne vRttanA paraspara sahacArabhAva che--avinAbhAva che. ane
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema che mATe ja sarvabhUtasaMyamane-sarva bhUte taraphanA saMyamayukta vartanane jaina zAstramAM bA kahevAmAM Avela che. saMyama. bAhya pravRttionI maryAdA ane AMtara vRttionuM zodhana e baMnenuM sAha carya te saMyama. akuzala vA pApayukta manane nirAdha karI tene kuzala tarapha vA pavitra pravRtti tarapha vALavuM tenuM nAma manasaMyama. e ja rIte akuzala vacanane nirodha karI kuzala vacana belavA taraphanA valaNanuM nAma vacanasaMyama. ane akuzala pravRttione rokI kuzala pravRttio tarapha zarIranuM valaNa te zarIra saMyama. tathA jeTalAM jarUrI hoya teTalAM sAdhanane-upakaraNane, rAcaracIluM tathA jIvikAnAM nimittone, kapaDAM, Asane, ramatagamatanAM sAdhane, rahevAnA sAdhane vagerene upayoga tenuM nAma upakaraNa saMyama. TUMkANamAM je je pravRttio karavAnI AvazyakatA hoya temane viveka sAthe ane yatanA sAthe karavI tenuM nAma saMyama. A saMyama sarvodayakara che. tA. cittazuddhinA hetu mATe vivekapUrvaka mananuM damana karatAM, vacananuM damana karatAM ane zarIranuM damana karatAM je kAMI duHkha, pIDA vA saMkaTa sahavuM paDe tenuM nAma ta5. tapa saMyamaprAptinuM sAdhana che. te be prakAranuM che. bAhya tapa ane AMtara tapa. bAhya tapa cha prakAranuM cheH (1) anazana (2) unedarI (3) vRttisaMkSepa (4) rasatyAga (5) kAyakaleza ane (6) saMsInatA. AMtara tapanA paNa cha prakAra che: (1) prAyazcita (2) vinaya (3) vaiyAvRjya (8) svAdhyAya (5) dhyAna ane (6) kAyotsarga. kevaLa bAhA tapa cittazuddhi mATe lagabhaga niSphaLa jevuM che. bAhA tapa ane AMtara tapa ane sAthesAthe ja cAlatAM rahe te ja te cittazuddhinuM nimitta bane che, nahIM te nahIM. e vAta jarUra yAda rAkhavAnI che. jene dharmanI daSTi cittazuddhi pradhAna che ane cittazuddhinAM mukhya sAdhana ahiMsA, saMyama ane tapa che. eTale ja ahiMsA, tapa ane saMyamane utkRSTa maMgalarUpa dharma kahyo che. (paM. becaradAsakRta mahAvIra vANI'mAMthI TUMkAvIne sAbhAra uddaghata) ghaNe dakSata sata :-rakSaNa karanAranuM-AcaraNa karanAranuM rakSaNa dharma kare che. 176 AtmAnaMda prakAza
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryuSaNa parvanI ArAdhanA le. paM, lAlacaMdra bhagavAna gAMdhI-vaDodarA paryuSaNa parvanI ArAdhanA jene samA- AcAra sAthe saMbaMdha dharAve che. kalpasUtranA jamAM seMkaDo varSathI cAle che. lagabhaga aDhI. aMtamAM sAdhu-sAmAcArInA rUpamAM e saMkahajAra varSo pUrve thaI gayelA 24mA tIrthaMkara lita che. tenA prAraMbhamAM bhagavAna mahAvIranuM zAsana nAyaka bhagavAna mahAvIranI paraMparAmAM, jIvanacaritra vistArathI darzAvela che, tyAramahAvIra-nivaNa pachI 980 varSe valabhI- 5chI zrI pAzvanAthanuM, te pachI ariSTanemi puramAM devadhigaNi kSamAzramaNanI mukhyatAmAM (neminAtha bhagavAna)nuM saMkSipta caritra che, jena AgamI pustakarUDha thayAM ane vIranirvANa tyAra pachI zrI RSabhadeva tathaMkara sudhInA saMvata 93mAM putramarachunA zokathI A tIrthakaronA samayamAM AntarAM darzAvyA pachI dhruvasenarAjAne zAtvana ApavA AnaMdapuramAM prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva bhagavAnanuM sabhA samakSa kalpasUtranI vAcanA zarU thaI, jIvanacaritra darzAvyuM che, te pachI bhagavAna vartamAnamAM jana samAjamAM te vyAkhyAna- mahAvIranI paTTa-paraMparAmAM thaI gayelA gaNaprathA cAlu che. dharo-sthavira (devadhiMgaNi kSamAzramaNa sudhI kSatriya yugapradhAna kAlakAcAya. jemaNe nA) saMkSepamAM paricaya ApavAmAM Ave che. ujajenanA nItizaSTa gabhilala rAjAne padabhraSTa kalpasUtra e ArSaprAkRta-ardhamAgadhI bhASAmAM karAvyo ane zAhi zakarAjane pratiSThita racAyela che. tenA upara saMskRtamAM aneka karAvyA, temaNe pratiSThAnapura paThaNa-dakSiNa) nA vyAkhyAo racAyelI che, bhASAmAM bolAva bedho che. caudapUrvadhara mAnanIya zrIbhadramahArAjA zAlivAhananA rAjyasamayamAM mahArAjAne tathA temanA prajAjanene pratibaMdha bAhuvAmInI e mUla kRti manAya che. stha. che ApI paryuSaNa parvanI ArAdhanA karAvI. rAjA virAvalInI cejanA devadhigaNi kSamAzramaNa khAsa karIne bhAdra. zuda paMcamIne divase sAthe saMbaMdha dharAve che. saMvatsarIpave pracalita hatuM, paraMtu te sAdhu-sAmAcArInA aMtamAM paraspara divase te tarapha iMdra-mahatsava pracalita vera-vidhi zamAvI kSamApanA karavAnuM mahatvanuM hate. prajAnA anurodhathI mahArAjAne temAM (58muM) sUtra che. temAM jaNAvavAmAM AvyuM bhAga levAno hAI, mahArAjAnI prArthanAthI che ke varSAvAsa comAsuM) rahelA nirNasthAne za. 5 ne badale zu. 4 ne divase saMvatsarI athavA nircanthIone paryuSaNa pachI kalahaparvanuM ArAdhana zrI kAlakAcArye pracalita kaleza karanAra adhikaraNa vacana bolavuM kalpa karyuM, jemAM mahArAjA zAlivAhane, temanA nahi. je koI nircantha athavA nirgathI aMtapure ane prajAjanee utsAhathI bhAga paryaSaNA pachI paNa ajJAnathI kalezakAraka lIdho hato. vartamAnamAM te prathA jaina samA vacana bole. to tene kahevuM joIe ke-he jamAM cAlu che. Arya! tame akalpathI (anAcArathI) bole paryuSaNAkalpa, mukhyatayA jenazramaNanA che, kAraNa ke, paryuSaNAdina pahelAM athavA paryuSaNa nI ArAdhanA 177
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ te divase je adhikaraNa (kalaha-kaleza) utpanna sumativALA banI saMpRcchanA karavI joIe. thayuM, te paryuSaNamAM khamAvyuM, ane paryuM sUtrArtha viSayaka athavA samAdhi saMbaMdhamAM SaNa pachI paNa tame adhikaraNa-kaleza karanAra prazna-AlApa-saMlApa karanAra thavuM joIe. vacana bolo cho, te aka9pa-anAcAra che. jenI sAthe kalaha-kaleza thaye hoya, tenI sAthe nirmala mana vaDe AlApa vagere karavuM ane evI rIte nivAraNa karavA chatAM paNa joIe. koI sAdhu ke sAdhvI paryuSaNa pachI paNa kalezakAraka adhikaraNa vacana bole, to tene have kadAca bemAMthI eka khamAve ane tAMbUlikanA draSTAnta vaDe saMghathI bahAra kara bIje na khamAve, to zI gati? e saMbaMdhamAM joIe. jema tAMbAlaka, saDeluM pAna bIjA kahyuM che ke "je upazAMta thAya, tene ArAdhanA pAnane na bagADe, te mATe, saDelA pAnane che, je upazAMta thato nathI tene ArAdhanA bahAra kADhI nAkhe che. tema tenI mAphaka nathI, tethI ApaNe pite ja upazAMta thavuM anaMtAnubaMdhI krodhanA AvezavALA vinaSTa ja joIe." e saMbaMdhamAM ziSya prazna karyo ke gaNAya ethI bahAra karavA gya che. e "he pUjA! kayA hetuthI ema kahevAmAM Ave samajAvavA draSTAnta paNa ApelAM che. jene che ? gurujI kahe che ke- vasamA sAmaMtra" kepa upazAnta na thayo hoya, ethI jeNe arthAtu zramaNya-zramaNa paNuM e upazamathI vArSika parvamAM khamata-khAmaNAM na karyA hoya. sAravALuM che. pradhAna che zreSTha che. A saMbaMdhamAM evA sAdhu vagerene mATe evuM kathana che. paNa draSTAMta ApI samajAvela che. * e pachInA pahma sUtramAM tyAM jaNAvyuM, e sAMvatsarika sthavirakalpanA aMtamAM che ke comAsuM rahelA sAdhuone ane sAravI. jaNAvyuM che ke e pramANe ka5mAM jaNAvyA ene paryuSaNanA divase ja UMcA zabda pramANe yathAyogya mArga pramANe mana, vacana, kaTuka vigraha-kalaha utpanna thAya, to zaikSa kAyAthI tenuM sevana-pAlana karIne tene (nAne sAdhu) meTAne khamAve, kadAca moTA zobhAvIne, jIvana-paryata ArAdhana karIne sAdhu aparAdhI hoya, te paNa nAnA sAdhue temaja bIjAone upadeza ApIne, jinezvarameTA sAdhune khamAvavA joie evo nI AjJAnuM pAlana karanAra keTalAka te ja vyavahAra che. bhavamAM siddha thAya che, kRtArtha thAya che, buddha thAya che, kevalajJAna prApta karanAra thAya che, kadAca dharma barAbara pariNata na thaye karma paMjarathI mukta thAya che, parinirvANa hAya, tethI laghu moTAne na khamAve to zuM prApta karanAra thAya che, zArIrika mAnasika karavuM joIe? e saMbaMdhamAM kahevAmAM sarva duHkhone aMta karanAra thAya che. bIjA AvyuM che ke rAtnika-moTA sAdhu paNa nAnA keTalAka bIjA-trIjA bhAvamAM siddha thAya che, sAdhune khamAve. svayameva-pote jAte ja sAta, ATha bhavathI adhika bhavagrahaNa karatA nathI. khamavuM joIe, bIjAne khamAvavA joIe. -aMtamAM dazAzrutaskandhanA AThamAM adhyayana svayaM pite upazAMta thavuM joIe, bIjAne rUpa A paryuSaNa kalpanuM pratipAdana bhAgaupazAMta karavA joIe. rAga-dveSathI rahita vAna mahAvIre karyuM hatuM te ullekha che. 198 AtmAnaMda prakAza
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ "te kAla ane te samayamAM (cothA bhadrabAha svAmIe pitAnA ziSya pratye ArAnA aMtamAM zramaNa bhagavAna mahAvIre kahyuM hatuM. rAjagRhanagaramAM samavasaraNamAM "guNazIla' zrAvakee ane zrAvikAoe paNa cityamAM bahu zramaNebahu zrAvake ane bahu ene sAra samajI paryuSaNa parvanI yathAzakti zrAvikAo, tathA bahu deve ane bahu devI. ArAdhanA karavI joIe. ahiMjhA, saMyama enI madhyamAM rahIne temanI samakSa e pramANe ane taparUpa dharmanuM ArAdhana karavuM joIe. kathana karyuM-bhASaNa karyuM hatuM. prajJApanA- jagatamAM hiMsA vadhI gaI che, amAriprarUpaNa karI hatI. "paryuSaNakapa" nAmanuM ahiMsA-abhayadAnano pracAra thAya-evI rIte adhyayana sArthaka sahetuka, sUtrasahita, artha, zAsakoe, tathA upadezakoe ane prajAjasahita svArtha baMne sahita darzAvyuM hatuM, e pravRtti karavI joIe. vizvamaitrIthI te pramANe huM boluM chuM." e pramANe zrI vizvamAM zAMti thAya-eja zubhecchA. cittanI samatA jIvana haMmezAM ekasarakhuM kadApi nahI hevAnuM. paristhiti, saMga, kAryanI vividhatA, kartavyanA vadhatA ochA vikaTa prasaMgo, teja pramANe ApaNI ane bIjAnI jarA, vyAdhi, mRtyu e avasthAo, gharanI ane bahAranI aDacaNo, to kadI janma-lagna jevA ApaNA kuTuMbanA AnaMda utsavanA prasaMgo, kadI kaThaNa pravAsa to kadI ArAma, kadI mAna apamAnanA sArvajanika prasaMgo, kadI sajana sAthe to kadI durjana sAthe yoga, kadI bIjAnA to kadI pitAnA mananI kamajorI, kadI vastuonI vipulatA to kadI durmilatA, anAvRSTi, ativRSTi, mahApUra, rogacALe, sukALa, dukALa, bhUkaMpa, hullaDe jevA AsamAnI sulatAnInA prasaMgo, sArAMza kadI kaI kadI kAMI jevA sukhadu:kha yoga mAnava jIvanamAM cAlu hevAnA ja. A badhAmAM potAnuM citta sama rAkhavAnuM sAdhI zakAya to jIvanamAM badhuM ja sAdhyuM ema samajavuM. -kedAranAthajI paryuSaNa parvanI ArAdhanA 179
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryuSaNa pa paryuSaNa pa' e jainonuM eka mahattvanu ane agatyanuM' dhArmika patra che. te divaseA daramiyAna pratyeka dhArmika vRtti dharAvatA jaina micchA mi turam icchatA haiAya che. Ama peAte jIvanamAM bIjA pratye je kAMipaNa kharAma vicArA, bhAvanAe ke kRtya AcaryA hAya e badhAM mithyA thAo ema icchI havethI pAte peAtAnA sArAsAra vivekabuddhi anusAra vatAM sArAM kAmeA karaze . ane kAI pratye durAcaraNa nahi kare evI bhAvanA seve che. Ama satkarmAM karavAnIe punaH pratijJA paNa kare che. Ama saMsAramAM daina"dina jIvananI aTapaTI ghaTamALanA kAraNe ApaNuM aMtaHkaraNa je ajJAnathI DhaMkAI gayuM che ene ajJAnanidrAmAMthI DhaDhALavAnu` yA jagADavAnuM kAma A pava kare che. A parvanA divaseAmAM ajJAna kha'kherI jAgavu ane e pramANe jAgyA tyArathI savAra gaNI huMmezanA mATe satana karavuM e A patra'nu' tAtpaya che. emAM ja manuSyajIvananI sAtha'katA rahelI che. De. le, jitendra jeTalI ema. e. pI.eca.DI. nyAyAcA sAmAnya rIte joIe te manuSya ane anya prANIonA jIvanamAM jhAjho pharaka nathI. anya prANIone je kaSAyeA herAna kare che te ja kaSAyeA manuSyAne paNa herAna kare che mATe ja eka kavie kahyuM che keH AhAranidrAbhayamaithuna ca sAmAnyametat pazubhirnarANAm / aaa dui dhamAMDavyadhiza manulye dhameLa hIna: zumi: samAnaH / / 180 A zlAkamAM kavi kahe che ke mahAra, nidrA, bhaya ane maithuna A cAra khAkhatamAM manuSya ane pazu samAna che. manuSyamAM jo pazue karatAM kAMIpaNa vizeSatA hAya tA eka ja che ane te dhamanI. manuSyamAM dhama eka vadhAre mUkavAmAM AvyA che. e dharmane bAda karavAmAM Ave arthAt jemAM dhabuddhi nathI e mANasa ane pazumAM kaze| paNa pharaka nathI. zuM kavinI A hakIkata sAcI che ? kavi pAte manuSya hAi A kSAka lakhavAmAM kAMika udAra thayA jaNAya che. khAkI ApaNe ApaNu jaina dina jIvana tapAsIe teA jaNAze ke A mAkhatAmAM paNa ApaNe-manuSya pazuo karatAM paNa badatara chIe. sau prathama ApaNe AhAranI vAta laie. sAmAnya rIte kAipaNa pazu ke hiMsaka prANI enI peAtAnI bhUkha karatAM vadhu AhAra letA nathI. bhUkha zAMta thaI gayA bAda vanarAja jevA vanarAja paNa zAMta rahe che. manuSya sivAya anya prANIone apacAnu' da. bhAgye ja thAya che. arthAt anya prANIone ApaNe akarAMtiyAM nahi kahI zakIe. paraM'tu manuSya AhAra jevI sAdI khAkhatamAM paNa pazu jeTaleAye sayama rAkhI zakatA nathI. keTalAye manuSyA emanI bhUkha karatAM-emane pace e karatAM vizeSa AhAra letA haiAya che. na levA jevA AhAra paNa letA haiAya che. apacAne roga pazue ke anya prANIe karatAM manuSyamAM ja vizeSa hAya che. vaLI AhAramAM aneka prakAranuM vaividhya ane AhAra vizenI rasikatA paNa manuSyamAM ja jovA maLe che, AtmAnaH za
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahi ke pazumAM. jIvavA mATe AhAra che ema ApaNe kahIe chIe, paNa ApaNA rAjanA vyavahAra evA che ke jANe ApaNe AhAra mATe ja jItratA na hAie ! jAtajAtanAM masAledAra bheAjanA ane rasayukta vAnagIe manuSya taiyAra kare che; pazuone evI kazI jarUriyAta haiAtI nathI. AhAra vizenI aneka mAthAkUTa ane prapaMcA tathA aneka prakAranI AdatA manuSya keLave che. Ama hAvAthI AhArathI thatA rAgA prANIe karatAM vizeSa pramANamAM manuSyAmAM jovA maLe che. eTale AhAranI khAkhatamAM mANuthsa, dharma na hoya teA, pazu tulya nathI paraMtu pazu karatAM paNa nIcI keATinA che e cAkkasa che. nidrAne vize vicAra karIe tA manuSya sivAya anya prANIonI nidrAne amuka cAkkasa maryAdA haiAya che. koIpaNa manuSyane pUratI AjIvikA DrAya ane e mATe kramAvAnI mahenata karavI paDe ema nahAya tA e manuSyamAM nidrAnA atireka paNa AvI jAya che. ghaNA UMghaNazI mANasA nidrAne sAmAnya samaya vItI gayA pachI paNa nidrA lIdhA ja karatA haiAya che. kuM bhakaNu mANasamAM thAya che, pazuomAM nahi. A uparAMta srAmAnya rIte jIvanamAM zAMti na heAvAnA kAraNe nidrA barAbara na AvatI hAya ke anidrAnA roga lAgu paDyo heAya evA mANasAnI sakhyA paNa ochI nathI. Ama UMdhaNuzI paNa mANasA ja hAya che tathA anidrA rAgathI paNa mANase ja pIDAtA haiAya che. vaLI atyAre tA vaijJAnika yugamAM ghaNA mANaseAnuM jIvana paNa evu thaI gayuM che ke nidrAnA prAkRtika samayamAM tene jAgavAnuM hAya che ane jyAre divasanA samayamAM jAgatA rahIne kAma karavAnuM hoya che tyAre ene UMghavuM paDe paryuSaNa pa che. keTalAM badha kArakhAnAM cAvIse kalAka cAlatAM hAya che ane keTalA badhA mANuse rAtapALImAM judAjudA kSetre kAma karatA hoya che. A rIte nidrA vize mAzuseAe kAI niyama rahevA dIdhA nathI, mANasAe peAtAnA nidrAnA samayamAM avyavasthA UbhI karI che. eTaluM ja nahIM paNa mUMgA dUdha ApatAM ke khIjI rIte upayegamAM AvatAM pazuono khAmatamAM paNa avyavasthA sarjI che. mATAM zaherAmAM savAranA badale rAtrinA samaye ja DhArAne dADhuvAmAM Ave che. khAma mANase pAte tA peAtAnI nidrA avyavasthita karI ja che, sAthe anya pazumenI nidrAnI pazu e hAlata karI che, r bhayanI khAkhatamAM manuSya anya prANIe karatAM sauthI vadhu Darapeka che. vaLI e sve. cchAcArI hAI koIka vAra bhaya vinA niya mamAM cAlatA nathI. mAnA pratyakSa darzana ApaNe ApaNI leAkazAhImAM rAja karIe chIe. manuSya sivAya anya prANIe jyAre bhayanuM kAraNu utpanna thAya tyAre ja bhaya pAme che. paNa mANasa kalpanAthI paNa bhaya pAmatA haiAya che. nAnapaNathI khATA bhayanA saskAra paNa ene pADavAmAM Ave che. nAnuM bALaka chAnuM na rahetuMDhAya tA ene bIjA kASTha upAyAthI zAMta karavAne badale aneka prakAranA bhayA dekhADavAmAM Ave che ane chevaTe jyAre na ja zAMta thAya tyAre mAranA bhaya tA hoya che ja. Ama chatAM je mAkhatamAM mANasane bhaya hAvA joIe, te khAkhatAM te| bhaya nathI. kharAma kAme karavAnA ke adhamanA AcaraNanA Dara hAya tA te chaSTa che. para Mtu e bhaya na heAtAM khIjA ja bhace kAIkavAra kharA ane DhoIkavAra kAlpanika ene DarAvatA hoya che. Ama bhaya khAkhatamAM manuSya pazuthI caDiyAtA nathI. ApaNAM rAjye daMDanA bhayathI 181
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema cAle che. te samaye huM nAr maya cANAkraya kahe che. Ama rAjiMdA jIvanamAM rAjyazAsananA bhayavinA svecchAthI sArI rIte ApaNe jIvana vyatIta karI zakatA nathI eTale ApaNI pAse bhayadvArA kAmeA sArAM ke narasAM khaMne prakAranAM karAvI zakAya che ane ApaNe karIe paNa chIe. khAma bhayanI khAkhatamAM manuSya pazue karatAM kAIpaNu rIte AgaLa nathI. sauthI chellu maithuna rahe che. A bAbatamAM manuSya karatAM prANIe vadhAre sArAM che ema kahevAmAM Ave te atyukti nahi gaNAya. prANIone amuka RtuomAM prAkRtika preraNA ane e paNa prajotpattinimitte ja e vanA ghaTamALamAM agAu jaNAvyuM tema dainaMdina jIvananI vivekanI buddhine DhAMkI de che. A paryuSaNa manuSya peAtAnI putra A DhAMkaNane khAlavA mATenuM parva che. maithuna karavAnuM sUjhatuM ja nathI prANIomAma peAtAnI sArAsAra vivekabuddhi jAgrata mArAmAra kudaratI rIte ja niCsra heAya che. RtukALa na heAya te A niprANIe maithunanu sevana karatA nathI. paraMtu manuSyane A jamAnAmAM kAI khAsa RtukALanuM baMdhana nathI. prakRtie RtukALanI maryAdA ApI hAvA chatAM ane prakRtinI A preraNA mAtra sastAna utpattimATenI hAvA chatAM manuSya maithuna khAkhatamAM je vilAsa ane kAmepalega kare che evI rIte pazu kadApi karatA nathI. A jamAnAmAM te AnA atireka sa Mtatiniyama-buddhi nanAM aneka sAdhaneAthI vadhI gayA che. eTale A khAbatamAM ApaNe manuSyAne prANIo karatAM U'cA mUkI zakIe tema nathI. thAya ane atyArasudhImAM je kAMIpaNa duSkRtyA A vivekabuddhi DhaMkAI javAne kAraNe thayAM hAya, te mithyA thAya evA uddeza A pavana che. eTale A panI ujavaNInI sAthe ja ApaNe ApaNAM duSkRtyonA vicAra karavAne rahe che. ApaNe joI gayA ke tatlRna sAdI khAkhatAmAM ke jyAM kavi ApaNane pazutulya kahe che emAM paNa ApaNe pazu karatAM nIcalI kATinA chIe. paraMtu A badhu vicAravAnI paNa kudarate mANasane ja ApI che. hiMtanI prApti ane ahitanA tyAga karavAnI vivekabuddhi mANasamAM che. vaLI potAnA jIvana mATe zu' kharekhara hitakara che ane zu ahitakara che e vicAravAnI zakti paNa mANusamAM che. paraMtu manuSya e sArAsAranA vivekanI zaktinA bahu e che| upayoga karatA jovAmAM Ave che. eTale kavie dha vinAnA manuSyane pazusama kahyo che temAM teNe manuSya taraphanI udAratA dAkhavI che. vastutaH uparanI cAre khAkhatAmAM sa Myama ane niyamana dharma ja zIkhave che. ahI dharmanA atha vyApaka rIte levAnA che. sAMpradAyika kAI dharmanI vAta kavie karI nathI, joke kAipaNa sAMpradAyika dharmonA AdhAra paNa sAmAnya dharma ja heAya che. para'tu mANusa A sAmAnya dharma ke je sArAsAr viveka upara AdhArita che e bhUlI jAya che. mANasA A sAmAnya dharma bhUlI na jAya ane hRdayanI aMdaranA sArAsAra vivekane jAgrata rAkhe e mATe mANase aneka upAye ceAjyA che. emAMnA eka upAya tarIke jaina dhame A paryuSaNa parva cAyuM che. 182 A yuga vijJAnanA che, ane mANase bhautika vijJAnanI dizAmAM asAdhAraNa prati AtmAnaMdu prakAza
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI che ane hajI paNa karato jAya che. paraMtu A mahAparva daramiyAna thoDuM jAgIe ane jAgyA pragati sAthe mANasamAM kudarate je sArAsAra tyAMthI savAra gaNuM AMtarakheja karI sArAM vivekanI bhAvanA mUkI che te dUra thatI jAya kAryo karavA mATenI janAo karIe. bAkI che ane manuSya jIvana vadhAre ne vadhAre azAMta jema ApaNe keTalIye sArI yojanAo manamAM tathA kRtrima banatuM jAya che. paryuSaNa parva ja zamAvIe chIe ke kAMto dhULamAM meLavI AvA bhAvanAvihIna ane kRtrima jIvana daIe chIe e rIte AvA suMdara AMtarakheja vize vicAra karavAno samaya che. e divasamAM karavA mATenA parvane paNa bAhya ADaMbaromAM ApaNe ApaNuM jIvanamAM AcarelAM ane pheravI nAkhIe chIe. varasamAM eka vakhata AcarAtAM duSkRtyo mithyA thAya tathA bIjAnAM paNa AMtarakhoja karavAnI takalIpha letA nathI. paNa evAM duSkRtyo mithyA thAo evI zubha bhAvanAone jAgrata karIe chIe. eTale ke paryuSaNa parvanI sAcI ujavaNI potAnA atyArasudhI huM je vivekahIna jIvyo houM te hRdayanI ane vItelA jIvananI AMtarakheja AjathI mithyA thAya ane havethI mAruM jIvana karavAmAM rahelI che. thoDAeka upavAsa karavA, sArAsAranA vikavALuM bane tathA mArI ke thoDI eka prabhAvanAo karavI, dAna ApavAM buddhi sarva manu pratye ja nahI paNa sarva e kharAba nathI. paraMtu je A parvamAM prANIo pratye samabhAvayukta thAya ane AMtarakheja karavAmAM na Ave te A badhI e rItanuM jIvana jIvuM evI pratijJA levA bAhyakriyAo ApaNI potAnI jAtanI cheta hoya che. A parva mAtra aupacArika tahevAra rAmaNI bane che. ApaNe je khAsa karavAnuM nathI. A parvamAM atyArasudhInA ApaNA che te karatA nathI ane ene DhAMkavA mATe janA vinAnA jIvanane sArUM janAvALuM bIjI bAhA aupacArika saraLa kAma karIne banAvavAnI kAryavAhI zarU karavAnI hoya che. ghaNIvAra ApaNe dhArmika kArya karyAne poTe paraMtu keIpaNa sArI bAbatane ApaNe AtmasaMtoSa laIe chIe paNa kharekhara aupacArika ane bAhya ADaMbaramAM pheravI ne nichA mi dudham nuM pAlana karatA nathI. nAMkhIe te ApaNe mANaso zAnA? AvA pavitra parvanA Agamana prasaMge A paryuSaNa parvanA pavitra divasamAM e ja kahevAnuM prApta thAya che ke ApaNe dhArmika jainemAMnA keTalAka upavAsa vagere A pavitra parvane mAtra bAhya upacAro ke tapazcaryA kare che, keTalAka prabhAvanA vagere ADaMbaronuM sAdhana na banAvatAM ene ApaNI karI pitAnA dhanane saduupayoga kare che. vivekabuddhi jagADavAnuM parva gaNI AMtarakhoja dararoja derAsaramAM na jatA hoya tevA paNa karI ApaNI vivekabuddhi jagADIe tathA A divasomAM derAsaramAM khAsa darzana mATe ochAmAM ochuM jAgyA tyArathI savAra gaNuM jAya che tathA cAturmAsamAM vyAkhyAna ApatA zeSa jIvanamAM satkAryo karavAnI pratijJA muni mahArAjenA vyAkhyAna sAMbhaLavA temaja laIe. bAkI paryuSaNa daravarSe Ave che ane temane vAMdavA jAya che. vastutaH A parva kALakrame AvyA karaze. chatAM je A parvanA hadayane, aMta:karaNane DhaDhaLavAnuM parva che. pavitra divasamAM ApaNe ApaNuM jIvanamAM ( varasa AkhuM UMghI gayA hoIe paraMtu A Acarela duSkRtyo vize jarA paNa vicAra na paryuSaNa parva 183
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ karIe to enI bIjI aneka prakAranI uja. che. eTale Aje ApaNe ApaNI sArAsAra maNI nakAmI javAnI ane enAthI jIvana vivekabuddhine jAgrata karIe ane ApaNe je sudharaze nahi ane sArthaka paNa nahi thAya. kAMI kharAba kAryo karyA hoya ene pazcAtApa manuSyamAM sAmAnya vivekabuddhi kudarate karI AMtarakheja karI ene sAcA arthamAM ApelI che ja. AvA pavitra parvanA diva- mithyA karIe tathA e rIte parvanI ujavaNI semAM ApaNe tene vizeSa jAgrata karavAnI karIe eja abhyarthanA. stuti ane upAsanA ApaNane kaMika joIye che ane te mATe ApaNe rastuti karIe chIe. paNa ekalI tutithI phAyado thAya nahi; upAsanA karavI joIe ane e upAsanAne AdhAra jeno upara che te adhikAna-zarIra suMdara ane lAMbuM pahece tevuM hovuM joie. Aje to ApaNe zarIrane mevuM banAvyuM che. koIne ya khapa Ave nahi tevuM banAvyuM che; lAMbuM Take nahi tevuM banAvyuM che. upAsane kema karavI tenI ApaNane gama nathI. upAsanA mATe paNa tAlIma joIe ane eTalA mATe kahyuM che ke jJAna, darzana ane cAritrya vagara upAsanA thaI zake nahi. paNa ApaNe Aje dizA bhUlyA chIe. ApaNe ApaNA jIvananI prAthamika jarUriyAtone meLavavA ravAvalaMbI banavuM joIe ane enAthI saMtoSa mAnavo joIe. zrI ravizaMkara mahArAja manamAM nizaMka mAnaje ke garIbAI e apamAna nathI. laMgoTImAM paNa zaramAvA jevuM nathI. khurazI Tebala vagere sarasAmAnanA abhAvamAM lezamAtra ara thatA nathI. dhanasaMpatti, vyApAra vANijya ane pharnicaranI bahaLapane ja je sabhyatAnuM rakSaNa kahetA phare che teo jaMgAliyatane ja sabhyatA gaNAvI spardhA kare che. kharI rIte sAcI sabhyatA zAMta-saMtoSamAM, maMgalamAM, kSamAmAM ane jJAna-dhyAnamAM ja che. sahiSNu banI, saMyamI thaI, pavitra rahI, nijamAM ja nijane samAvI, bahAranA badhA ja zerabakara ane AkarSaNane tuccha gaNI paripUrNa zraddhApUrvaka ekAgra sAdhanaThArA pRthvInA A prAcIna dezanA sAcA sapUta thavA, prathama sabhyatAnA adhikArI banavA ane parama baMdhanamuktino AsvAda mANavA taiyAra thAo. -ravIndranAtha TAgora 184 mAtmAnaMda prakAza
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana ane tatvajJAna lekhakaH prA, jayaMtilAla bhAIzaMkara dave. ema. e. sAmAnya rIte prAkRta manuSyamAM eka dhyeya vagara koI paNa samaju mANasanuM jIvana evI aNasamajabharI mAnyatA pracalita saMbhavI zakatuM nathI. badhAM ye haMmezAM javAmAM Ave che ke tatvajJAna te bahu ja AdhyAtmika ke naitika na paNa hoya. kevaLa agharUM, taravajJAna jhaTa samajAya nahi. vaLI te vyAvahArika jIvana pUratAM paNa heya. svAthI vyAkaraNa jevo nIrasa viSaya kahevAya. taravajJAna mAna "huM ane mAruM gharanA jevA vyavahAramAM AcarI zakAya nahi. e te saMkucita AdarzomAM racyApacyA rahe che. kavio jema gaganavihAra kare che tema navA adhyAtma-saMskAronA raMge raMgAyelA kaI philasUphe jagata vize kalpanAonA ghaDA ghaDe che. virala puruSenA Adarzo UMcA hoya che, tyAre kharekhara A te bahu moTo ane gaMbhIra thI jaMgalI lokenA nikRSTa hoya che. dAkhalA tarIke AkSepa che paraMtu A mAnyatA kheTI che te jaMgalI mANasanI jagata viSe kalpanA pUravAra karavA ApaNe mAnavajIvana taraphpha najara tapAsIe. tene paNa jagatanA vaividhya tarapha karIe. jIvana eTale zuM? jIvana eTale najara karatAM ema lAgatuM haze ke vaDamAM anubhavenI paraMparA. ane tatvajJAna te kaI deva che, pIpaLAmAM koI deva che. pattharomAM, jIvananA anubhavo upara ja nirbhara che. eTaluM : nadInALAmAM deva ke bhUta ke preta haze ja ane ja nahi paNa, ethI AgaLa vadhIne kahIe ? tenI ArAdhanA je te na kare te tenA upara te tatvajJAna jIvananA patie che ke tenA kuTuMba upara saMkaTa AvI paDaze, jIvananI samIkSA paNa che eka rIte kahIe Ama jagatanAM aneka sa tenA jIvana te dareka mANasa jAyeajANya philasUpha upara sattA calAvI rahyAM che. pitAne kAMI hoya che eTale ke tene jIvana jovAnI amuka aniSTa thAya tyAre te mAnI le che ke amuka deSTi to che ja. makhane makhadaSTi nAnI deva kopAyamAna thaye che. vaLI pAcho te devanI khuzAmata kare che ane bebAkaLa banI bhUtapretAdine pazubali caDAve che. kharekhara, udAharaNa tarIke kaI jaMgalamAM rahenAra gItA kahe che tema, mANasa zraddhAne banelo AdivAsInuM jIvana tame tapAso. te jaMgalI che, zraddhAmaya che. jenI jevI zraddhA, te te mANasane paNa amuka jAtanI jIvanadaSTi che. mANasa hoya che. pachI bhalene te jIvanadaSTimAM mAtra vahema ja bharyA hoya. chatAM e tenuM tatvajJAna che. tavajJAna eTale zuM ? anubhavamUlaka ApaNuM tatvajJAna judI apekSAone kAraNe, vyApaka ane samyak daSTi. anubhavo be prakAranA tenAthI juduM hoI zake che. kharI rIte dareka heI zake. (1) samyapha athavA yathArtha ane mANasane eka jAtanuM tattvajJAna hoya che ja. vyApaka tathA (2) asakhya athavAmithyAtvanA tene AcAramAM, tenA vicAramAM, tenI dareka aMzavALA eTale ke ayathArtha ane saMkucita pravRttimAM amuka Adarzo rahelA hoya che ja. anubhava. jJAnadaSTi. jIvana ane tatvajJAna
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaDavAda krivA paramANuvAda ke jene svabhAva. vAda paNa kahevAya che te pUrvanA hai| ke pazci jaNAze. pUnA ane pazcimanA dazanazAsrAmanA ho, badhe eka sarakhA che. kAgaDA jema adhe ja kALA che tema jaDavAda badhe ja sarakhA che. grIka paramANuvAdnI DImeAkriTasathI mAMDIne kharTrAnDa rasela sudhI yUropamAM tene pravAha satata cAlu che. kAmyunIsTa athavA sAmyavAdIe paNu dAnika dRSTie A vargamAM mUkI zakAya tevA che. ApaNe tyAM te cAka prasiddha thaI gayA che. paraMtu evA aneka cArvAka chUpI rIte ApaNAmAM haju paNa haze ja emAM za`kA nathI. A svabhAvavAdIone ApaNe pUchIe ke jaDamAMthI cetana kevI rIte AvyuM? emAMthI eka uttara tenI pAse tA aneka che. paNa mukhyatve temAM traNa prakAra jovAmAM Ave che prathama, jaDavAda athavA nisagavAda (Naturalism) athavA (Materialism). bIjo prakAra ekrAMtika AtmavAda ke jemAM pAzcAtya darzanonA Sub* jective tathA Objeotive Idealism ane Ab solute Idealism jevA vAdo ane bhAratIya dazanAmAMthI za`karAcAya nA kevalAdvaita athavA mAyAvAvedAMta jevAM dAno samAveza thAya che. trIjo prakAra anekAMtabhUlakaadhyAtma vAda ke jene mANusA jainadhama tarIke eLakhe mUlaka adhyAtmavAdane ja danacUDAmaNu ane samyagdarzana kahI zakAya. kAraNa ke prathama e truTivALA che ane sAcI vyApaka dRSTi anekAMtabhUlaka adhyAtmavAdamAM che. jIvananI samasyAonu sAcu' samAdhAna anekAMta daSTithI jevuM thAya che, tevu' bIjI kAi tattvaSTithI thatuM nathI. che. A traNe prakAranAM dazanAmAMthI anekAMta-taiyAra ja che. (pazcimanA keTalAka jaDavAdI mAne che tema paramANuonA akasmAta sa`cAga (Fortuious Concourse of atoms) athavA (ra) svabhA. eka svabhAvavAdI kahe che ke H-- arthAta-mAranAM pIMchAmAM raMgAvatI kANu pUre che? kAyalonA kaMThamAM madhura svarAvatI hoya ema mAnI besIe chIe. jaDavAda ekANu reDe che? A jagamAM svabhAva sivAya tenu' kAi kAraNa eTale ke khuvAseA natha, ja sauthI pahelAM ApaNe jaDavAda tarapha daSTi pAta karIe, kAraNa ke jadravyanA ApaNA upara eTalA badhA prabhAva che ke ApaNe kSaNubhara jaDadravya ja kema jANe vastu sava eka prakAranu' ekAMtika advaita che. tene bhautika jaDAdvaita paNa kahevAya che. nisvAda prakRtivAda, svabhAvavAda vagere zabdo tenA pAMcA che. jayaprakRtinAM rUpAMtarA thatAM nadIe, pa'tA, samudro, vanaspatie, pazu ane chevaTe mANasA thayAM. jaDavAda pramANe, A azru vizva, jaDa ane acetana paramANuonA ja samUha che, vikRti che, lIlA mAtra che, 182 jagatanAM kAI paNa daza nazAone tapAse te temAM tamane uparAkta kathananI satyatA zikhinazcitrayet / vA ke kilAn kaH prakUjayet / svabhAvayatirekeNa vidyate nAtra kAraNam // jaDavAdamAM cetanane sthAna nathI. jyAre AtmA jevI vastu ja nathI te| pachI maraNu pachI tenA astitvanA ke amaratvanA prazna rahetA ja nathI. cArvAka kahI gayA che ke devu karIne paNa ghI khAvuM ane zarIra sukha bhAgavavu e ja svarga ane maraNu e ja meAkSa. maraNu pachI kAI svaga ke naraka jevI vastuo nathI. AtmAnaMda prakAza
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pazcimanA rasela jevA jaDavAdIo kahe vAdane sarasa parihAra karyo che. bApharanI che ke zuddhatarkathI AtmAnuM maraNottara astitva dalIla sAmAnya dalIla karatAM jarA judI siddha thaI zakatuM nathI. ApaNe mAtra lAgaNI jAtanI che. te kahe che ke "tamAre AtmAnA vaza banI jaIne te mAnI laIe chIe. astitvamAM ane amaratvamAM mAnavuM na hoya 19mI sadImAM jarmana vaijJAnika tattvajJa te bhale na mAne. paraMtu eTaluM jarUra dhyAnamAM anesTa heIkalane A muMjhavaNa bahu herAna rAkho ke ema karavAthI tame tamArI jJAnakaratI hoya tema lAge che. tenA eka pusta. viSayaka, saudarya viSayaka ane nItiviSayaka, kamAM te kahe che - kaMI kaMI ucatama bhAvanAonuM mUlya ghaTADI nAkhe che." bApharane kahevAne Azaya ema In the important moment when che ke kalA ane sauMdaryanI zreSTha ane udAtta the child first pronounces the word kaha5nAonuM kAMI paNa mUlya heya, naitika 'I' when the feeling of self becomes jIvananI mahattA TakAvI rAkhavI hoya te A clear, we have the beginning of self badhAnA pAyAmAM AtmAnuM astitva eka consciousness, and of the anti-thesis mULabhUta tatva tarIke che ema svIkAryA vagara of non-ago." chUTake ja nathI. je jaDavAda aMtima satya arthAta bAlakanA jIvanamAM eka evI hoya te jagata eka bhayaMkara ane krura mazkarI agatyanI kSaNa Ave che ke jyAre tene potAnA che. hAlanA yUropiyana mAnasazAstra ane "ha"nuM bhAna thAya che, te samaye AtmabhAnanI jIvavidyAzAstranA vaijJAnikamAM haju paNa jaDazarUAta thaIne pote bIjAthI ja che ema vAdanA vikherAtA oLAo dekhAya che paNa paNa bhAna thAya che. TUMkamAM jaDavAdamalaka pazcimanuM vijJAna dhImedhIme svIkAra karatuM mAnasazAstra mAM ane mana zA kAraNe thayuM che ke jaDavAda aMtima satya na hoI zake. thAya che tene khulAse ApI zakatuM ja nathI. vaLI jaDavAdamUlaka mAnasazAstra ane jaDavAdI jIvavidyA A zabda ja vadatAvyAghAta che. vaLI jIvananA keI paNa praznanuM saMteSa- taduparAMta samasta mAnavajAtane ane khAsa kAraka samAdhAna jaDavAda ApI zakatuM nathI. karIne jagatanA sAdhusaMto ane mahAtmAoApaNumAM naitika AdarzonI bhAvanA jAgRta bhalene pachI teo game te dharmanA ke paMthanA thAya che tenuM zuM ? sauMdaryanI bhAvanA utpanna ke saMpradAyanA hoya-A badhAno anubhava : thAya che tenuM zuM ? tyAga ane vairAgya upaje jaDavAdanI viruddha ja jAya che. che tenuM zuM? amArI samajaNa pramANe jaDavAdane sacoTa radiye IMglAMDanA mAjI vaDA- jagatanA darzanazAstro be prakAranAM ja pradhAna Arthara jemsa bAlphare tenA eka heI zake-ekatatvavAdI (Monistis) ane pustakamAM Ave che. bAphara rAjanItijJa bahutattvavAdI (Pluralistic). pRthvI paranAM puruSa hate. paNa sAthe sAthe eka ucca koTine darzanazAstronAM nAmarUpa dezakALanI bhinnatAne philasUpha paNa hato. teNe ApelA e gIpha kAraNe game teTalAM vividha hoya paNa tatvanI ( Gifford Lectures) vyAkhyAnamAM jaDa. daSTie vicAra karatAM teo kAM to ekata. jIvana ane tatvajJAna 187
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAdI heya che athavA bahutatvavAdI hoya che. saMbaMdhe bodhAyana Teka, draviDa, guhadeva, jaDavAda ekatattvavAdI athavA eka prakAranuM kadina ane bhArUci jevA samartha vivecakone adrata che. tene ApaNe jaDAta kahI zakIe. abhiprAya zaMkarathI ghaNe sthaLe sAva jude ja tethI UlaTuM sAMkhyadarzana, nyAyadarzana, ga- hatuM. AthI siddha thAya che ke zAMkara mata darzana, jenadarzana bahutavavAdI che. bauddha ane badirAyaNa mata banne ekabIjAthI judA darzananI koI koI zAkhA bahutatvavAdI che. che ane taddana svataMtra rIte sthApita karelA vidvAno mAne che ke bauddha darzana advaitavAdI che. zaMkare brahmasUtra upara zAMkarabhASya lakhavA che. kharI rIte te buddha pite dArzanika carcAnI karatAM svataMtra rIte pitAne mata sthApavA virUddha hatA. pavitra ane nItimaya jIvana prayatna karyo hota to sAruM thAta. zAMkaraupara ja temane khAsa Agraha hato. have vedAMtane brahmA dvaitavAda, ekAtmavAda, ekajIva ApaNe vedAMta tarapha jarA najara karIe. vedAMta vAda, mAyAvAda vagere nAma apAyAM che. eTale veda pachInuM lakhANa. TUMkamAM upaniSa- ekAtmavAda jevA advaitanI muzkelIo ghaNuM detuM taravajJAna vedAMta kahevAya. upaniSadanA che, paraMtu A muzkelIone TALavA mAyA upadeza paratve vidvAna ema mAne che ke badhAM vAdano Azraya levAya che. vAcaspati mizra upaniSade vedAMtane bodha karatAM nathI. keTalAMka sAMkhya kArikAmAMnA 18mA lekanI pitAnI upaniSa sAMkhyapradhAna, keTalAMka gapradhAna TakAmAM sauthI moTI muzkelIne ullekha karyo ane keTalAMka vedAMtapradhAna che. vaLI keTalAMka che. tArA vadarimana puru nA mAre have upaniSada IzvaravAdI che te keTalAMkamAM mAyA- rAsa, vimAne briA aMdhA nai. vAda ane ajJAtavAda jevuM vedAMta che. jeTalA jiman ga ghaMghAraH vite jo rimara AcArya thaI gayA temaNe pitAnI ruci varSa us mnittA. zu arthAta je kharekhara pramANe upaniSadonAM bhASyo karyo che. madhyA- eka ja jIva athavA AtmA mANasanAM judAM cAryanuM vedAMta te ughADI rIte daitavedAMta che judAM zarIramAM hoya to zuM pariNAma Ave? eTale badhuM vedAMta advaitavAdI che ema na ekanA janmathI badhA ekasAmaTA ane je mAnI levuM joIe. chatAM paNa zAMkara vedAMta azakaya che. ekanA maraNathI badhA ekasAmaTA ja sAcuM vedAMta che evI gerasamajaNa pazci- marI jAya ke je anubhavamAM nathI joyuM. manA vidvAne mAM ane ahiM paNa che. bAda- alabatta ke I dharatIkaMpa thAya to ekasAmaTA rAyaNanAM sUtrano kALajIpUrvaka abhyAsa kara. marI jAya kharA. eka AMdhaLo hoya te badhA vAmAM Ave to spaSTa jaNAI Avaze ke tenA AMdhaLA thaI jAya ane eka gAMDA hoya te vedAMta darzanamAM mAyAvAdanI gaMdha sarakhI badhA gAMDA banI jAya ! paNa nathI upaniSadukALamAM RSionA judA Ama chatAM advaitavAdanuM AkarSaNa pUrvamAM jadA matone ane anubhavene darzAvatuM ane ane pazcimamAM ghaNA mANasane prabaLapaNe te badhAne sUtrarUpe gUMthI levAno prayatna bAda thayuM che ane haju paNa thayA kare che temAM rAyaNe karyo che. bIcArA bAdarAyaNane savane saMdeha nathI. paraMtu je lo ke advaitane svIkAre paNa khyAla nahi hoya ke tenA sUtromAMthI che temane te pahelethI ja eka meTI samavitaMDAvAda janmaze. vedAMtanA tatvanizcaya sthAne sAmano karavAne rahe che. A samaya 188 AtmAnaMda prakAza
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ che eka ane aneka vaccenA saMbaMdhanI. lAgaNIone (Feelings-Sensation) bAda satpadArtha-tene brahma kahe ke AtmA kahe-te karatAM ema cakkasa kahI zakAya ke badhA eka ane advitIya che, paNa pratIyamAna vicAra bhASAmAM vyakta thaI zake che ja. da te aneka che. ApaNe ekatvane ja kaI e vicAra nathI ke je avyakta rahI satya mAnI tenuM pratipAdana karIe te ane zake. There is no such thing as kavAnI spaSTa pratIti je thAya che tene ze unexpressed thought. have vicAra khulAso che? mAyAvAda vedAMtamAM tene javAba vastunA anubhavane ja hoI zake. anubhavamAM e che ke anekatA e mAyA che. paNa mAyA na AvyuM hoya tene vicAra ja na hoI pite brahmane Azraye che eTale ke pite svataMtra zake. khuda vedAMtanAM je mahAvAkyo kahevAya tatva nathI. jo Ama ja hoya to brahmamAM che jevAM ke hoDakuM, tatvamaNi, paNa mAyA Avaze. mAyA eTale ajJAna. AmAM traNe puruSane vyAkaraNa daSTie upabrahma to jJAnasvarUpa che temAM ajJAna ke mAyA roga thayelo che te mahAsUcaka che. saMpUrNa kayAMthI AvyA? mAyAne svIkAravAthI eka abheda sthApavA zaMkarAcArye tenA vAmaprakAranuM ti UbhuM nathI thatuM? mAyAne nika nAmanA prakaraNa graMthamAM AvAM svIkAravAthI brahmamAM jJAna ajJAna evA mahAvAkyone artha abhedavAcaka ghaTAvavA paraspara virUddha gu nahi Ave zuM ? AvI lakSaNone prayoga karyo che ! paNa lakSaNa te gahana che mAyAvAdanI mAyA kAvyAdimAM zebhe, A te tatvajJAna che. anekatA ane vividhatA kevaLa bhAsamAna tatvajJAna vijJAna (Science) jevuM cokakasa ja che ema nathI. e kharekhara ja che. ema jJAna che. vaijJAnika prayAgamAM je vAgyAthane na hota te gadheDuM uMTa lAgata ane uMTa tyAga karIe to keTaluM bhayaMkara pariNAma gadheDuM lAgata? chatAM zaMkarAcArya evI Ave? paNa zaMkarAcAryane kAvya ane tattava dalIla kare che ke te prasiddha hovAthI jJAnane abheda lAgyA haze ke jethI alaMkAra prahaNa karavA egya nathI, phakta ata ja zAstrane prayAga tatvajJAnamAM ajamA grahaNa karavuM joIe. jagatanI badhI vidyAo sAMpradAyika Agrahane vaza thaI moTA vastuonA bhedajJAna para racAyela che. eka ja che, moTA AcAryo paNa arthonA anartho karI vastu hoya te kazuM jANavAnuM rahetuM nathI. bese che. jyAM sudhI tattvajJAnane lAgevaLage che tyAM sudhI vastujJAnanuM mukhya sAdhana te bhASA che. gaNitazAstramAM kharA saMkhyAka (Real vicArone vyakta karavA mATe bhASA vaparAya Numbers) ane kAlpanika saMkhyA hoya che. hamaNAM yUropa ane amerikAmAM simejika che tema tatvajJAnanA viSayamAM paNa vastu (Sementio) eTale ke zabdArtha vyApArazAstra ane kalpanA ema banene vicAra thAya che. athavA padArtha pApArAzAstra UbhuM thayuM che, te dAkhalA tarIke mANasa zabdano uccAra karIe. kharI rIte bhASAzAstrane eka prakAra che. hakIkatamAM jagatamAM mANaso che, viziSTa simeMTIkanA puraskartAo khUba saMzodhanane nAmarUpavALA mANaso che paNa manuSya varganI aMte evA nirNaya upara AvyA che ke amuka vyaktiothI para evuM manuSyatva nathI. jIvana ane tatvajJAna
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ TUMkAmAM mANasa zabdane uccAra karIe tyAre sarvane artha je pramANe karIe chIe te zabda jAtivAcaka bane che. jAti sAmAnya te pramANe sarva brA che temAM paNa samajavuM. guNavAcaka che tethI ja tenuM kharuM svarUpa bane vAkyamAM sAmAnyanI sattA keTalI badhI samajavA mATe, je vyaktio vaDe te banelI vyApaka che te batAveluM che. brahma sarvathI maTI hoya tenA para AdhAra tene rAkha paDe che ane vistRta jAti athavA sAmAnya che TUMkAmAM sAmAnya ane jAti e vyakti sApekSa eTale ja ene artha thAya che. TUMkamAM brahAne che. "manuSya' e sAmAnya che eTale tenuM artha sAmAnya vAcaka hoI jagatanI tamAma vAstavika astitva nathI. duniyAmAM manuSya vastuonA samUharUpa ke saMgraharUpa banI jAya che, anubhavamUlaka kalpanAthI manuSya zabda ja che. kharekhara jene darzana vedAMtanI TIkA karIne ApaNe upajAvyuM che. eka spaSTa udAharaNa spaSTa batAvI Ape che ke vedAMtinAM saMaphAra laIe. zaMkarAcArya mANasa che, kerala dezanA (juo adhyAtmasAra jinatutyadhikAra kaleka che, samartha vidvAna che, AmAM phakta zaMkarAcArya 6) e nyAye AkhuM vedAMta darzana phakta zabda ja vyakti vAcaka che, vidheyavAcaka zabda saMgrahanayanA daSTAMtarUpa ja banI jAya che. keI badhA sAmAnya vAcaka che. vyaktinI bahAra paNa naya saMpUrNa jIvanadaSTi nathI te pachI sAmAnyanI vAstavika sattA ja nathI. vaLI jIvananA pUrNa tattvajJAna mATe saMgrahanayaudezya ane vidheyamAM pUrNa abheda hoya te tulya vedAMtanI regyatA keTalI? kaI vastune nirdeza ja na thaI zake. rAma dazarathane putra che A vAkayamAM paNa pUrNa jema kaI pakSI pitAnuM mAthuM jamInamAM abheda nathI. jIva brahma che ema jIva ane retInI aMdara besI de ane mAne ke bahAranI brahmamAM banemAM pUrNa abheda hoya to belI duniyA ja nathI, kAraNa ke tene pitAnuM paNa ja na zakAya je bolI zakAya te spaSTa vadhArAnuM zarIra dekhAtuM nathI to pachI bIjuM thAya che ke jIva brahma che ema amuka arthamAM te kayAMthI joI zake? brahma satya che, jagata samajAvAnI sAthe ja amuka arthamAM jIva mithyA che ane jIva brahma ja che ema mAna brahma nathI ja ema paNa sUciMta thAya che. nAra zAMkara vedAMtanI AvI dazA che. je brahma chelle gha aa ema vedAMtI zrutinA AdhAre ja hakIkatamAM eka mAtra satpadArtha hoya ane bole che tyAM "ekane zuM artha sAco have badhA jIvo ane bAkInuM jagata mithyA hoya joIe? vadhAre UMDA utarIne ApaNe joIzuM ane jIvAtmAo dhrAthI bhinna bhinna mAnato jaNAze ke eka vicAra paNa sAmAnya vAnI bhrAMti karatA hoya te pachI svAbhAvika janita che; sAmAnya sApekSa che. aneka rIte prazna upasthita thAya che ke brahmamAM Ave anubhava thAya tyAre eka, eka ema chUTuM bhrama kayAMthI Avyo? jema svapna hoya te pADI zakAya. eka, eka, eka ema karatAM havanene anubhavanAra kaIka hoya ja. tema aneka thAya TUMkAmAM eka ane aneka paraspara bhrAMtine anubhavanAra jaIe. paNa kharI vAta sApekSa che. ane chevaTe "sarva brahyA che e te ema che ke mAyA, svapna, bhrAMti vagere vAkyane artha paNa sAmAnya vAcaka che. jema udAharaNethI brahmane mahimA vadhato nathI. sarva manuSya maraNazIla che e vAkyamAM UlaTuM A badhA te apUrNatAnA sUcaka che. 190 AtmAnaMda prakAza
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ je brahma pUNa hoya, to te jarUra nirvikAra kAraka nathI. paNa hoya ane je brA pUrNa ane nirvikAra jIvanazodhananI daSTie A vAdane sauthI hoya te brahma pitAne mATe e cAra paNa mATe doSa-ke jenAthI te vAda svayaMkhaMDita na lAvI zake ke pote anaMta ane aparicchinna banI jAya che-te e che ke je vastuonI sattA nathI. doraDIne sApa mAnavAnI bhUla sattAne ane temanAM mUlyane siddhAMtamAM sthAna ajJAnI mANasa kare paNa brahma bhrAMtithI mAnI nathI e ja vastuonI sAthe rojabarojanA bese ke pite jIvAtmA che te pachI jIvanI jIvanamAM ApaNe ( AmAM vedAMtI jarUra AvI aneka duHkhAdi kalezevALo ane bIjI aneka jaze) pharajIyAta ghaDamathala karavAnI hoya che. truTiovALa brahma banI jaze. vaLI keTalAka eTaluM ja nahi paNa e vastuo adaSTa vedAMtIo ema kahe che ke jema sUrya jaLamAM brahanA karatAM vadhAre satya che ema mAnIne paDelAM potAnAM aneka pratibiMbathI apRSTa jIvanavyavahAra kare paDe che. jagata ane rahe che tema brA paNa jIvAtmArUpI potAnAM jIvAtmAo, A bannenuM astitva eka pratibiMbathI askRSTa rahe che. biMba prati rahasyapUNa hakIkata che ja. temane mithyA biMbavAdI vedAMtanuM A daSTAMta te mULathI ja kahevAthI temanuM rahasya ukelI zakAya nahi. vadavyAghAta che. pANImAM paDelAM sUryanAM tArika vivecana daSTie advaitavAda (zAMkara) pratibiMbo sUrya nathI temaja sUrya e prati- game teTalo TivALo dekhAya chatAM tenI biba nathI. alabatta banne vacce sAdezya che pAchaLa kAma karI rahelI eka udAtta abhedaane sadazya vaita vagara saMbhave nahi. bhAvanA rahelI che, jenI asara bhaktiparAyaNa chevaTe TUMkAmAM zAMkaramatavAdI vedAMtanuM vedAMtIomAM dekhAI Ave che ema kabUla siMhAvalokana karIe. A matanA mULamAM karavuM joIe. jema Izu khrIste kahyuM ke "huM sAdhAraNa saiddhAMtika vicAra e che ke baMdha, ane mArA pitA (ke je svargamAM che) eka mokSa, jIva, saMsAra, A badhuM mithyA che. chIe." kai prabhuparAyaNa bhakta namrabhAve keI vivecaka AvA siddhAMta para evo AkSepa potAnA svataMtra astitvanI nA pADIne lAvI zake ke A siddhAMta ja pite mithyA IzvaranI ja sattA svIkAre ane kahe ke che, kAraNa ke A siddhAMta pramANe mithyAjIva huM kAMI karato nathI, A badhuM Izvara ja kare mithyAsaMsAramAM miththAbaMdhamAMthI chUTakAre che te temAMthI eTaluM ja phalita thAya ke meLavavAno prayatna karI ane mithyA mokSane tenuM katopaNAnuM abhimAna naSTa thayuM che. ja prApta kare che. vaLI A mata pramANe pApa e ja pramANe vedAMtI paNa kahI zake ke "huM puNya badhuM ja mithyA banI jAya che. eka chuM ja nahi, brahma ja che. A uparathI ApaNe nirvikAra, apariNAmI brahma vikArI jagatamAM evA anumAna para AvI zakIe ke advaitanI pariName paNa te zA mATe pariName che eja pAchaLa rahelI zuddha sAtvika abheda bhAvanA meTo keyaDe che ema nikhAlasapaNe kahevuM jIvanI ahaMkAra vRttinuM zeThana kare che. paDe che. keI aciMtyalIlA karavA "brahma laTakAM ahaMkArathI je aneka rAgadveSe utpanna thAya kare brahma pAse evuM evuM vedAMtIe bele che tene nAza thAya che te IcchavA egya gaNI che paNa AvI vAta tAvika daSTie samAdhAna zakAya, ahaMkAranA nAzathI ja vItarAgatvane jIvana ane taravajJAna 191
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUrya udita thaI zake nityabheda (5) eka jaDa ane bIjA jaDa upara ame zAMkaradAMta para cheka dravyane nityabheda, A paMcabheda vivekane je kahyuM che. pazcimanA vidvAne pahelavahelA ' jANe che te khare jJAnI che, teja mokSane jyAre pUrvanI vidyAo tathA saMskRtinA adhikArI che ane tene ja Izvarano sAkSAtkAra saMparkamAM AvyA tyAre saMskRta bhASA temane sajA * saMbhavI zake che ema mabrAcAryanuM mAnavuM che. khUba UMcI kakSAnI ane samRddha lAgI hatI. talanAtmaka draSTie vicAra karIe to prathama sAhitya ane pachI veda upaniSadu mavanuM vedAMta jainadarzananI khUba najIka AvI vedAMta SaDradarzana jaina ane bauddha darzana jAya che. jenadarzanamAM jaDa ane cetana ema vagerenA paricayamAM teo AvyA. prathama be paraspara bhinna tane svIkAra che. have temaNe vedAMtasUtro ke jene brahmasUtra paNa banne vacce taphAvata paNa ghaNe che mava izvara kahevAmAM Ave che tenA upara lakhAyeluM ane jIvane nityabheda svIkAre che, paraMtu zAMkarabhASya joyuM ane zaMkarAcAryanI vAdhya jenadarzanamAM jIvAtmA paramAtmA banI zake paddhatithI prabhAvita thaI ema mAnavA lAgyA che. paramAtmA eTale ke jagatkRSTA Izvara ke vedAMta eTale zAMkarevedAMta. kevalAdvaitavedAMta e artha je karAto hoya te bezaka te ja sAcuM che evI paNa mAnyatA thavA lAgI. artha jenadarzanane saMmata nathI. jene mata paraMtu kALakrame jyAre rAmAnujAcArya, valabhA- pramANe, Izvara eTale pUrNa padane pAmela cArya, madhvAcArya ane bIjA AcAryoe jIvAtmA. AvA pUrNa jIvAtmAmAM anaMta racelAM bhALe temanA jevAmAM AvyA tyAre darzana, anaMta vIrya athavA sAmarthya ane samajAyuM ke vedAMta zabda amuka ja matavAcaka anaMta AnaMda, anaMta jJAna vagere svabhAvanathI, kharI rIte vedAMta zabda sAmAnya vAcaka siddha guNa che. jema zAMkara vedAMta mAne che ke banI gayA che ane tatvajJAna zabdane je jIvAtmA jyAre AMtarabAhya sarva upAdhiothI artha thAya te ja artha vedAMta zabdane mukta thAya che tyAre te paramAtmA banI jAya banI gayo che. ema je vAstavikatAe naheta che evA ja AzayavALuM jenadarzanamAM chava te zaMkarAcAryanuM kevalAdvaita paNa vedAMta paramAtmA thAya che evuM kathana che. Ama kahevAya ane madhyanuM ughADuM kaeNta paNa vedAMta vedAMtanA keTalAka mate sAthe jaina darzananuM zI rIte kahevAya? sAmya che. paNa badhAM darzanethI tenI bhinnatA vedAMtanI paNa zAkhAo, upazAkhAo ghaNI che e agatyanI vAta bhUlavI na joIe. jaina darzananA pAyAmAM anekAMtavAda che tyAre ghaNI che. te badhAmAM mava ughADI rIte tane svIkAra kare che tethI tenA tarapha jarA najara bIjA dazanomAM e nathI ja ema kahIe karIe. kevalAdvaitanA virodhamAM madhya pAMca to khoTuM nathI. nityabhedone svIkAra kare che. (1) Izvara ane keTalAka vidvAnenuM evuM mAnavuM che ke jIva vaccene nityabheda (2) Izvara ane jaDa mAnavanI dArzanika jIjJAsA ke jemAM satyanI jagatane niyada (3) eka jIva ane bIjA pipAsA AvI ja jAya che te aneka tane jIvana nityabheda (4) jIva ane jagatane mAnavAmAM tRpti anubhavatI nathI. ekathI 192 amAnaMda prakAza
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhAre tane mAnavAmAM temanI buddhi mUMjha. aneka che. ApaNe je ekaja satpadArthanuM vaNamAM paDI jAya che. vaLI, A vidvAno ane jagatanA mUlataH ekatvanuM pratipAdana ema paNa mAne che ke sarva darzanazAna karIe to anekatvanI spaSTa pratIti je thAya uddeza badhI vastuone eka karavAmAM che. have che tene khulAse zuM che? Ane eka ja javAba che. darzanazAstranuM dayeya che. nIce ja kema ? AtmAnI prApti che AthI vadhAre nahi tema besate kare tenI muzkelImAM AvI paDatAM keTaAthI jarAya evuM paNa nahi, je vastuo lAka vicArakoe evuM samAdhAna zodhI kADhayuM kadApi eka thAya nahi te vastuone paNa ke je aMgata pUrvagraha athavA rAgadveSathI eka karavAnuM miththA sAhasa ghaNA dArzanikee raMgAeluM na hovA chatAM paNa tAtvika daSTie karyuM che. satyane yathAtatha ane yathAsthita taddana nisAra che ane tethI ja ApaNe te jANavuM e ja ekamAtra dhyeya darzanazAstranuM hoI svIkArI zakatA nathI. jagatamAM te spaSTa zake. ApaNI kalpanAne anukULa varNana ghaDI rIte anekatA pratIta thAya che, to pachI kADhavuM ane tene satyadarzana tarIke oLakhAvavuM dezana tarIke A veluM ekatAne zodhavA mATe phAMphAMja mAravA rahyAM. evA duHsAhasane darzanazAstra kaNa kahe? retImAM koI pakSI pitAnuM mAthuM dATI de jJAnanI prakriyAne tapAsIe te prathama ane zarIrane badhe bhAga bahAra rAkhe tyAre jJAtA ane reya ema spaSTa dvata UbhuM thAya AMkho paNa retImAM daTAI gayelI hovAthI che. jJAtA eTale jANakAra ane reya eTale tene bAhya jagatane lepa thaI gayeluM lAge je vastunuM jJAna thAya te, jJAna paNa eka che. te pramANe ApaNe hakIkata sAme Akho prakArane anubhava che ane te dvaita mUlaka ja baMdha karI daIe te anekatA adazya thaI che. sarva anubhavemAM anubhavitA eTale jAya. AvI ja rIte anekatAne mAyA gaNIne anubhava karanAra ane anubhavAyela vastu Ama eka mAtra brahmane savIkAra zAMkara matavAdIe be vastu spaSTa hovA chatAM vedAMtIo abhe karyo jaNAya che. dAnubhava zI rIte anubhavI zake che? "mane have jayAre padArthonA bAhA AkAromAM, brahyAnubhava thAya che, huM abheda anubhavuM jema ke pANImAM ane agnimAM, kaI evI -AvAM vAkya abhedane bheda kayo vagara hasta pratIta thatI nathI ke je e padArthonA belI zakAya ja nahi. ekatvanuM bhAna karAve tyAre A vicArako Ama chatAM advaitavAdanuM AkarSaNa ghaNA pratipAdana kare che ke AvI ekatvanI pratIti mANasane prabaLapaNe thayuM che ane haju paNa AtmAnI kaI mULabhUta jarUriyAtamAMthI thayA kare che emAM jarApaNa saMdeha nathI. utpanna thayelI hovI joIe. to pachI ekatvanI paraMtu je lake advaitane svIkAre che temane pratIti kharI vAstavikatAmAM che ja nahi athate pahelethI ja eka moTI samasyAno sAmane vA kadApi hoya te te ApaNe jANI zaktA karavo paDe tema che. A samasyA te eka ane nathI. mAtra eTaluM ja kahI zakAya che ke aneka vaccenA saMbaMdhanI che. advaita pramANe ApaNI vicArazreNi evA ya mATe jhaMkhI satya padArtha eka che paraMtu pratIyamAna dazya rahI che. paNa AvI jhaMkhanA te AkAza jIvana ane tatvajJAna 193
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ pu5nuM sauMdarya joI AnaMda meLavavA jevI vAnuM cagya dhAyu nathI jijJAsue pUraNa che. nirbheLa ekatvanI mAnyatA game teTalI caMdanahAra ane kRSNacaMdraghaSakRta An EpiAkarSaka lAgatI hoya athavA amuka darzana tome of Jainism nAmanA pustaka mAMhenuM saMpradAyane jarUrI lAgatI hoya to paNa sAcA agiyAramuM prakaraNaThe Doctrine of unity advaitavAdanI racanA mATe te gya bhUmikA in difference eTale bhedabhedavAda e joI banI zakatI nathI e vAta have lagabhaga levuM jarUrI che. tatvajJAnanA aneka phUTa prazno badhA Adhunika dArzanika kabUla rAkhe che. che temAM mukhyatve karIne traNa mahatvanA gaNAya paNa kevalAdvaitavAdI dArzaniko A vAta che (1) jIva (2) jagata ane (3) Izvara. kabUla rAkhaze ke kema te kahI zakAya nahi jIva eka che ke aneka? jIvanuM svarUpa zuM? jagatanA padArtha mAtrane e daSTi vaDe i jagatanuM vAstavika svarUpa zuM che? jIva ane zakAya. eka daSTi che sAmAnyagAminI ane jagatane zo saMbaMdha che? IzvaranuM sAcuM bIjI che vizeSAminI, kevalAdvaita vedAMtamAM svarUpa zuM? Izvara sRSTine kato che? Izvarane sAmAnyagAminI daSTi che bahatattavavAdI hana. jIva ane jagata sAthe saMbaMdha zo che? zAstromAM vizeSagAminI de che ane iko A badhA praznonA pAyAmAM eka ane aneka ekAMtika che. A sthaLe bhedabhedavAdI vedAMtane mULabhUta prazna rahe che tethI te praznane nirdeza kare jarUrI che kAraNa ke te prakAranA ahiM carcavAnuM yogya dhAryuM che. vedAMtamAM bheda ane abheda bannene samanvaya TUMkAmAM advaitavAda je eka jIvavAda kivA karavAne zuddha ane prAmANika prayatna che. vedAM- ekAtmakavAdane svAMga dhAraNa kare tene ekAMtatasUtro upara A daSTie bhASya lakhanAraniMbA- vAda banI jAya che. paraMtu bheda ane abheda kacAryuM che. jenadanane eka rIte bhedabhedavAda baMneno anekAMta daSTie svIkAra kare te mAnya che vistAra bhayathI ahiM te Apa yathArtha darzanazAstranA nAmane egya banI zake. sAmrAjya sAdhutAnuM jagatamAM sarjAze joIzuM to jaNAze ke duSTatAnuM sAmrAjya nathI, sAmrAjya kevaLa sAdhutAnuM che. duSTo karaDe hoya tyAre duSTatA cAlI zake che. paNa sAdhutA phakta ekamAM ja mUrtimaMta hoya tyAre paNa e sAmrAjya bhogavI zake che. ahiMsAno prabhAva eTalo varNavyo che ke enI sAme hiMsA zamI ja jAya. ahiMsA sAme pazuo paNa pazutA mUkI de che. eka ja sAdhupuruSa jagatane sArU basa thaI jAya che. enuM sAmrAjya cAle che, ApaNuM sAmrAjya nathI cAlatuM, kAraNa ApaNe to jema tema karIne ApaNuM gADuM calAvIe chIe. pele sAdhupuruSa lakhI mokale ne te pramANe badhuM thaI jAya, evuM sAdhutAnuM sAmrAjya che. jyAM duSTatA che tyAM badhuM astavyasta hoya che. sAdhutA hoya tyAM suvyavasthita taMtra cAle che, mANaso sukhI thAya che. e sukha khAvApIvAnuM sukha nahi paNa mANaso sadAcArI ane saMtoSI thAya enuM sukha che. nahi te mANaso karoDa hovA chatAM bebAkaLA phare che, e sukhanI nizAnI nathI. gAMdhIjI 194 da prakAza
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvAdhirAja paryuSaNamAM ArAdhanIya be mahattvapUrNa dhArmika anuSThAna le (hiMdImAM) agaracaMda nAhaTA jema jaina zAsanamAM anekAMtavAda Adi ane tenI AgaLa ane pAchaLa bIjA pAMca dArzanika mauliSatA ane vizeSatA che, tema Avazayake joDI dIdhelAM che, te paNa pratikramaNanuM dhArmika anuSThAnAtmaka pravRttiomAM paNa mukhya sthAna hovAnA kAraNe e cha AvazyakeTalAMka mahatvapUrNa anuSThAne potAnI kenA saMyukatarUpane paNa pratikramaNanuM nAma maulikatA ane vizeSatA vaDe AdhyAtmika ApavAmAM Ave che. A cha AvazyakesAdhanAmAM gauravapUrNa sthAna dharAve che. je (1) sAmAyika (2) caturvizati tava, tatparatA ane sUkSmatAthI ahiMsAnA Aca. (3) guruvaMdana (4) pratikramaNa (5) kAtsarga raNanuM pAlana jene samAjamAM thAya che, te ane pratyAkhyAna. AmAM sAmAyika samabhAvanI koI paNa dharmanA mATe gauravanI vastu che. vRddhi karavAvALuM ane caturvizati stava AmAM be jaina dhArmika anuSThAne, je A tIrthakaronA guNanI stutidvArA temanI rU5mAM bIjA dharmamAM jovAmAM AvatA nathI bhakti karavAvALuM che. gurUvaMdana eTale paMcate mekSanI sAdhanA mATe parama Avazyaka che. mahAvratadhArI gurUone namaskAra Adi karavA, e anuSThAnanI paryuSaNa parvamAM vizeSa rUpathI pratikramaNa eTale karelAM pApathI pAchaLa ArAdhanA karavAmAM Ave che. tenI upara haThavuM, kAtsarga eTale dehAtmabuddhine thoDoka prakAza nAkhavAne A lekhane mukhya tyAga ane AMtaradaSTi tarapha jhukAva tathA uddeza che. pratyAkhyAna eTale amuka samaya sudhI AhAra A be anuSkAne te pratikramaNa ane vagerene tyAga. A cha AvazyakIya kartavyanA khamatakhAmaNA. jena sAdhuo mATe A baMne rUpamAM prasiddha che. enA vaDe sAdhaka pitAnA anivArya dainika kartavya che. temaNe savAre ane guNene vikAsa bahu sugamatApUrvaka karI zake saMdhyAkALe ema baMne samaye pratikramaNa karavuM che. AmAMthI pratikramaNa upara thoDeka prakAza Avazyaka che. khamatakhAmaNA pratikamaNane nAkha Avazyaka che. aMtargata bhAga che chatAM temaNe pharIthI rAtrie chamastha jIva dareka samaye pramAda vagerenA sUtI vakhate te karavAnA hoya che. zrAvaka- lIdhe zubhAzubha karmonuM baMdhana karatA rahe che. zrAvikAo mATe paNa tenI upayogitA temAMthI azubha kAryonI AlecanA karI ochI nathI. emAM paNa sAdhuonI jema tenA mATe pazcAtApa kara e sAdhaka mATe keTalAka baMne samaya pratikramaNa kare che tathA parama Avazyaka che. adhyAmanA sAdhanamAM bIjA zrAvaka-zrAvikAe zakaya hoya te rIte, AtmanirIkSaNa bahu upayogI che. pratyeka dararoja na banI zake che, parva tithiomAM manuSya savArathI sAMja sudhImAM ane sAMjathI pAkSika, cAturmAsika, sAMvatsarika pratikramaNa savAra sudhImAM kayAM kayAM kAryo karyA tenI kare che. jo ke pratikramaNa cothuM Avazyaka che kAcI pAkI neMdha karI levI joIe. Ama paryuSaNa parva 15
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavAthI karelAM akRtyenA saMbaMdhamAM jAga mAgI zakAtI nathI. eTale kSamA mAgavAthI katA Ave che ane bhaviSyamAM dAnI tarapha ApaNAmAM vinayabhAva jAgrata thAya che ane aruci vadhatI jAya che. jyAM sudhI manuSyanuM laghutA-namratA Ave che. AdhyAtmika guNenA pitAnA de tarapha dhyAna hetuM nathI tyAM vikAsa mATe A baMne jarUrI che. sudhI te ajJAna avasthAmAM lAbha alAbhanI tavata: khamatakhAmaNu e ahiMsA talanA karyA sivAya pravRttio karatA rahe che dharmanuM eka aMga che. ahiMsAne janma sarve ane tethI karmone bhAra vadhatuM jAya che tathA jIvone ApaNI samAna gaNavAnI samajaNa AtmAnA guNe dabAtA jAya che. pratikramaNanI upara nirbhara che. je jAtane vyavahAra amane kriyA vaDe tene pitAnAM karelAM kAryonuM pratikaLa lAge, te jAtane vyavahAra ane siMhAvalokana karavAno suyoga prApta thAya che. bIjAo sAthe nahi karIe-A vAta ahiMsAane pazcAtApa dvArA A lAgelA doSothI mA paNa che ja jJa. ofaswafa nest AtmAne haThAvI te halako ane pavitra bane che. ramAtA kSamAyAcanA vaDe ApaNe e bIjuM mahatvapUrNa anuSThAna khamatakhAma dharmane jAgrata karIe chIe. kAraNa ke temAM NAnuM che. tene hetu e che ke bIjAo tarapha kaI ApaNAthI bIjI vyaktine kaSTa paDayuM hoya, paNa kAraNavazAt ApaNe je vera-virodha ke te tenI sanmukha UbhA rahIne ApaNe bhUla kaDavAzabharyo vyavahAra karyo hoya tenI kSamA kabUla karI pazcAtApa kare te Avazyaka che. mAgavI ane ApaNuM tarapha bIjAoe je A5NuM bhUlane svIkAra kare te kAMI mAmUlI durvyavahAra karyo hoya tenI tene kSamA ApavI. bAbata nathI. e mATe AtmAne sabaLa Ama karavAthI vaira-virodhanI paraMparAne nAza banAva paDe che, ane mAnane tyajI vinaya thAya che, ane premabhAvanI vRddhi thAya che. dhAraNa karavo paDe che. ApaNuM namratAthI je keI paNa mANasa ApaNe sAthe durvyavahAra patthara jevA hRdayavALe vidhI manuSya paNa kare athavA durvacana bele tenI sAme, jyAM Akhare pIgaLI jAya che ane dveSane choDI sudhI ApaNe badale na laIe tyAM sudhI, premane dhAraNa kare che. eTale kSamA mAgavI ane ApaNe dveSa cAlu rahe che. badale le te ane kSamA ApavI e baMne moTI vIratAnuM paNa ApaNA hAthanI vAta nathI. eTale kAma che. haiSanI paraMparA ghaNA lAMbA samaya sudhI badale levAnI AzA sAthe cAlu rahe che, ane tethI pratikamaNa pitAne upakAraka che te tIvra karmonuM baMdhana thatuM rahe che. virodhInI khamatakhAmaNA baMne pakSane upakAraka che. kSamA mAgIne ApaNe ApaNuM hRdayamAMthI A baMne anuSkAnethI manuSya potAnA deSane haThAvIne pavitra banIe chIe ane A AtmAne vizuddha banAvI daivI vyakti banI pramANe aneka navAM karmonA baMdha rokI daIe jAya che. paraMtu amArA jena samAja A chIe. kharI rIte kSamA karavI te vIrenuM kArya A baMne anuSkAnene sArI rIte apanAvo che. eTale ja "kSanA vItha mUvaLa e hovA chatAM Aje vaira-virodha ane dethI lekti prasiddha che. jyAM sudhI hRdayamAM vimukta nathI. enuM kAraNa e che ke A abhimAna hoya che tyAM sudhI bIjAnI kSamA baMne anuSkAnenuM pAlana vizuddhatApUrvaka 196 AtmAnaMda prakAza
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ thatuM nathI. kSamAyAcanA hRdayapUrvakanI hAvI joIe. paNa te rUDhigata ane leAkadekhAI mATe karavAmAM Ave che. A kAraNe amArA vaira-virAdha jyAMnAM tyAM ja rahe che--zamatA nathI ane pratikramaNa prAya: upayAga zunya anI rahe che. ApaNe sukhathI pATha kheAlIe chIe, paNa tenA anu` ci'tana karatA nathI tathA ApaNA doSone paNa vicAra karatA nathI. eTale ApaNA deASA kamI thatA nathI. AthI vAstavika phUlapApti mATe A anuSThAneAmAM je avarAdhaka kAraNA hAya tene dUra karavAM joie. 197 raka parva che. A pava'ne samasta zvetAMbara samAja bhAdrapada zuddhi 4-5 nA rAja ujave che. A samaye vaMcAtA kalpasUtramAM kSamApanA sabaMdhamAM khUba joradAra zabdomAM kahyuM che ke, khamiva khamAviyavva uvasamiyavva valaviyatva mumasaMpuSkaLAvattubheLa deva TelIgrAma : Ayarna mena vva / jo ubasamai tassa asthi ArAhaNA, nA31 3valamada tanna nathi AvAdaLA, mate valamAravu samajja // tamhA apaNA ceva uvasamiyavya, se: kimAhu A baMne anuSThAneAnA hRdayarUpa sAMvatsa- anIe. 'tamAM e prAthanA che ke ApaNe vAsta vika rUpamAM kSamAvIra ane deSasa zeAdhaka lo khaMDa nA gALa ane cArasa saLIyA, paTTI temaja pATA = >> vigere maLaze < zrI bhArata Ayana enDa sTIla inDasTrIjha vAparI roDa, bhAvanagara phAna H ophIsa : 3219 resIDansa : 4557 AtmAnaMda prakAza
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ HAS anAvanArA 0 mAsa 0 lAipha eTasa 9 gjha 0 Dreja 0 peAnTransa 0 surIga meyajha 0 AyanTa epareTasa vigere.... ... ... Tr zAparIA zIpa khIlDasa a ne enjInIasa w rajIsTarDa eksa ane zIyA phAI zIvarI za, muMbai-15 ( DI.DI. ) anAvanArA 0 rolIMga zaTasa 0 phAyara prapha DA 0 rIDa rola ceramena :- zrI mAthulAla cunIlAla sAha menejIMga DIrekaTara H- zrI amRtalAla bhANajIbhAi zAparI phona : 440071, 440072, 443133 grAma : ' zAparI' zIvarI-mu khai. 0 vhIla berAjha 0 rephyua henDa kArTIsa 0 'pela phrensIga 0 sTIla Tenkasa vigere... zAparIA Doka enDa sTIla kazuM prAiveTa lImITeDa CON ... ... Wan phezana: 370808, 374893 grAma : ' zAparIA ' parela-su khai, enjIarIMga varkasa ane eksi parela rADa, krosa lena, muMbaI-12 ( DI. DI. ) DETU: CA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcuM snAna le. De. upendrarAya ja, sAMDesarA ema. e. pIeca.DI. dhAradarma jJAIna vidhavA : ee prazasta gaNeluM che. temAM snAna karIne saMrakSaNa kare che mATe dharma kahevAya che. dharma vimaLa ane vizuddha thayelA maharSie uttama prajAnuM rakSaNa kare che. A ApaNe prAcIna sthAne pahoMcyA che. " siddhAMta che. te anusAra bhAratavarSamAM dharma gaMgAnA kinAre cAMDAla leke (harikeza)ne sAdhanAnI, jyAM je kaMI uttama hoya te AgevAna ahoTa raheto hato. tene gaurI AtmasAta karavAnI pravRtti satata kAryazIla nAmanI patnI hatI, ane bala nAmane putra rahIne cAlyA karI che. ane temAMthI sarva hato. koI eka prasaMge pUrvanA saMskAra manane eka sarakhe lAbha ApanArI sahi jAgrata thatAM A badhAe dIkSA lIdhI. tIvra yArI zrI nuM nirmANa thayuM che. prastuta lekhamAM tapazcaryA karI RSi thayA. ekavAra vihAra tIrthakara bhagavAna mahAvIranI aMtima deza karatAM ala arSi vArANasImAM AvIne nAnA grantha "uttarAdhyayanasUtra" ane maharSi niMdakavRkSa (TIMbarUnA jhADa) nIce Utaryo. kuSaNa dvaipAyana vedavyAsapraNIta kAvya-itihAsa emanI mahattAthI prabhAvita thaIne vRkSane mahAbhAratamAMthI sAcuM snAna samajAvatA adhiSThAtA yakSa paNa temane pUjavA lAgyA. sarakhA vicAro darzAvatA lekano svAdhyAya emAM eka vakhate rAjakanyA bhadrA te yakSanI rajU karyo che. pUjA karavA AvI. tyAM gaMdA jevA jaNAtA jo durU va sarita ti marvi muni tarapha eNe sUga darzAvI. eTale yakSe attapasannalese / krodha karIne rAjakanyAnA zarIramAM pravezI afe fsanA vimA viSNu purANo tene gAMDA jevI banAvI dIdhI. sAjI karavAnA pajahAmi dAsa // tamAma upAya niSphaLa gayA. te pachI rAja. ghaNuM likha phuradiM di sadAziTTTT kanyAnA zarIramAM rahelA yakSe zarata karI ke, isiNaM pasatthaM / je A kanyA munine ApavAmAM Ave te ja huM tene mukta karIza." rAjAe na chUTake jahi siNANA vimalA visuddhA maharisI zarata mAnya karI. kanyA sAjI thaI. RSine uttamaM ThANaM pattA // samarpaNa karI. paNa bala munie ene u. sUtra 12-46, 47. asvIkAra karyo. eTale purohita rudradeve (cAMDAla jAtinA muni kahe che, "saMyama rAjAne kahyuMH devaA RSipatnI che, paraMtu e mArA hada che, malarahita tathA je vaDe aSie tene tyAga karyo che, mATe te have AtmAnI leNyA zuddha thAya che tevuM mAruM brAhmaNa patnI bane." zAnitatIrtha e brahmacarya che, temAM nAnA karIne vimala, vizuddha ane zItala thayela rAjAe kanyAne purohita sAthe paraNAvI. huM deSano tyAga karuM chuM. A snAna kuzaLa A purohite eka vakhata yajJa karyo. e puruSee kaheluM che. A mahAnAnane RSi arasAmAM mApavAsane aMte pAraNA mATe sAcuM jJAna 19
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhikSAthe pharatAM bela muni purohita rudradevanI manasA vIttera brahmAnA ghA , yajJazALAe AvyA. muninA tapathI kUza hatA mAre to takazA kSetranA zarIrane ane jIrNa upakaraNe jeine yajJa ma. bhA. atuzAsana 11-13 zALAnA brAhmaNe hasavA mAMDyA, bala muni vatI tikavRkSavAsI yakSe adazya rahIne bhikSA jaLanAna karanAra kaMI snAta kahevAta mAgI. yAjJike e nakAra bha. prathama thoDI nathI paNa je dama (arthAt saMyama) vaDe carcA thaI ane pachI mArAmArI. yakSe brAha. snAta che eNe snAna kareluM che, tathA e ene khUba mAryA. rAjakanyA bhadrAe ane bAhya ane Abhyatara bane rIte pavitra purohite bala munino ananaya karyo. temane che. pradIpta mana vaDe (apramatta mana vaDe) jamADayA. jamI tRpta thayA pachI brAhaNonA brahmajJAnanA baLathI jeo mAnasatIrthamAM pUchavAthI bala munie emane yajJanuM rahasya sanAta che teo tajajJa kSetrajJadaza e samajAvyuM. ane pachI sAcuM nAma zuM te (bhAbhA . (AtmadazIe) che." samajAvatAM upara TakelA be zloka uccAryA. ane chevaTe samApa karyo ke, "pRthvInA A rIte mahAbhAratano prasaMga che: keTalAka bhAge saMtenA nivAsathI, pRthvInA dharmarAja yudhiSThire pitAmaha bhISmane prazna che ane jaLanA tejathI (je te sthaLanA sauMdarya, karyoH "sarvazreSTha tIrtha karyuM ane parama pavitra havA, pANI vagerenI asarothI) ghaNuM ja tA kone kahevAya? tyAre bhIma pitAmaha pavitra hoya che. tenAM nAmakIrtanathI temAM tIrtha ane pavitratA vize samajAvatA vyA snAna karavAthI mANaso pApa nAza karI khyAnamAM kahyuM : zake che ane A mAnasa tathA pRthvInA ema banne prakAranAM tIrthomAM sanAna karIne manuSya aT vimaNe zu sAthe dhRti jhaDapI siddhi meLavI zake che." snAtavyaM mAnase tIrthe sattvamAlamvya shaashvtm|| ma. bhA. anuzAsana 111-3. rIte pitAmaha bhIme (eTale ke manuSya zAzvata sattvanuM AlaMbana karIne, kavizreSTha vedavyAse) jJAnavALI uttama mAnaagAdha, vimala, zaddha, satyarUpI jaLavALA. sika zuddhine, evI zuddhi dhAraNa karanAra ghatirUpI dharAvALA mAnasatIrthamAM snAna karavuM. vAtarAga mahAnubhAva saMtane, ane evA saMta ane AgaLa cAlatAM vizada karyuM ke, jyAM vasyA hoya te jagyAone temanI "anathi - AkAMkSA vinAnI sthiti, pavitratAnuM smaraNa thAya che, tethI pavitra tIrtho tarIke kahyAM che. Arjava, satya, mArdava, ahiMsA, sarva bhUte pratye dayA, saMyama ane zama e pavitra samadaza paNe, anAsaktipUrvaka namratAthI tIrtho che." pachI umeryuM ke, jyAM jyAM pavitratA dekhAya tene grahaNa karI tevA sajAgatu jAta [fmItte AtmasAt karavAthI-temAM snAna karavAthI sa nA zo rUmanAtaH satrANAkhyataH pApa mAtra dhovAI jaI siddhi prApta gujaH I thAya che, ema ane mahAna anagamanA ma. bhA. anuzAsana 111-9 tIrtha pravarae batAvyuM che. 200 AtmAnaMda prakAza
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ tavesa vA uttama baMbhaceraM le. manasukhalAla tArAcaMda mahetA samagra tapamAM brahmacaryane sauthI zreSTha taranA prakAra che. bAhya tapa e sthUla ane tapa kahevAmAM Avela che. jena temaja anya laukika jaNAvA chatAM, tenuM mahatva AtyaMtara dazAmAM paNa brahmacaryanI stuti ane tapanI puSTimAM upayogI thavAnI dRSTie che. prazaMsA karavAmAM AvI che. tapa ane brahmacarya brahAcarya pAlanamAM A rIte bAhyA temaja eka bIjAnA mAtra pUraka nathI, paNa saMrakSaka AtyaMtara tapanI AvazyaktA mAnavAmAM ane saMvardhaka paNa che. jena, baudha ane AvI che. vaidika paraMparAmAM sAdhake mATe jyAM jyAM AtmAbhimukha daSTi keLavavA mATe tapabhinnabhinna prakAranA tapane ullekha karela zcaryAnI AvazyakatA che. je kriyAthI nirAjevAmAM Ave che, tyAM tyAM brahmacaryanI zakti ane te kriyAne tapazcaryA kahevAya AvazyaktA paNa mAnavAmAM ja AvI che. che. dehadamana temaja indriyadamananI tapamAM vastutaH keIpaNa evI sAdhanAnI kalpanA ja AvazyakatA te che, paNa e dvArA vRttidamana na thaI zake ke jayAM brahmacaryanI AvazyaktA arthAta jeTalA aMze vRttio para kAbu na rahe. jenAgama "zrI prazna vyAkaraNa sUtramAM meLavI zakAya, teTalA ja aMze tapazcaryAM kahevAmAM AvyuM che ke - ra sa Sa guNa saphaLa kahI zakAya. tethI ja IcchAnA nirodhane raMgA sa pAmagar prodhuM Satti vaMmara tapa kahevAmAM Avela che. jemAM IcchAne arthAta te ja RSi che, te ja muni che, te ja nirodha che evI pratyeka kriyA eka prakArane saMyamI che ane te ja bhikSuka che ke je zuddha tapa che. jeTalAM aMze tapavInAM mana-vANIbrahmacaryanuM sevana kare che. -vartanamAM upazama-zAMtinI vRddhi thayelI jaina zAstrakAroe tapanA bAhA ane dekhAya teTalA aMze tapanI saphaLatA che. AtyaMtara evA be bheda pADelA che. jemAM AtmakalyANa temaja parakalyANanA arthe je zArIrika kriyAnI pradhAnatA hoya ane je kaSTa sahana karavA paDe e vastutaH tapa che. bAhya dravyanI apekSAvALuM hovAthI bIjAo tapamAM paNa maryAdA ane viveka jALavavAnAM vaDe dekhI zakAya, te "bAhA tapa che. tethI che. zrImadda yazovijya upAdhyAya viracita UlaTuM jemAM mAnasika kriyAnI pradhAnatA jJAnasAra aSTakamAM kahyuM che ke "kharekhara te ja hoya ane mukhyapaNe bAhya dravyanI apekSA tapa karavA cagya che ke jyAM mAThuM (ArtA na rAkhatuM hovAthI bIjAo vaDe paNa na dekhI ane raudra) dhyAna na thAya, jethI go hInatA zakAya, te "AtyaMtara tapa kahevAya che. na pAme ane indriyone kSaya na thAya." anazana, UdarI, vRttisaMkSepa, rasatyAga, tapanuM dhyeya cittanI vizuddhatA ane nirmaLatA saMsInatA ane kAyAkaleza e bAhya tapanA prApta karavAnuM che, e vAta tapavIoe prakAro che, tyAre prAyazcita, vinaya, vaiyAvRtya, harahaMmeza yAda rAkhavI joIe. svAdhyAya, vyutsarga ane dhyAna e AtyaM- 1 tAnasAra, 21-7. tavesa ve uttama khaMbhare 201
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarveSa dizAmAM jaNA mahelamAM jaI sunayanAnAM divAnakhAnAmAM saMcama eTale badhI Indriya para ekI hIMDoLA para besI gayA. hIMDoLAnA pATa vakhate ja saMyama prApta thayA sivAya ThIka ThIka lAMbI ane pahelI hatI. thoDIvAra zuddha brahmacaryanI sAdhanA zakaya nathI. sunayanA zaNagAra ane AbhUSaNa sajIne iMdriya ane viSaya vaccene nikaTane saMbaMdha AvyA ane je hIDeLA para A baMne che. iMdriyono svabhAva che ke, sAme AvelA brahmacArIo beThAM hatAM tenI vacamAM pite viSayane grahaNa kare ane viSayane savabhAva besI gayA. sunayanAnI sADIne cheDo nAradajIne che ke idri vaDe grAhA thavuM. Ama chatAM sparyo eTale nAradajI jarA dUra khasI samasta indriyanI pravRtti mananA upara nirbhara saMkocAIne beThA. zukadevajI nispRha rIte che, tethI ja keI RSie kahyuM che ke mane hiM jarA paNa hAlyA ke cAlyA vinA emane ema detu vamakhriyALAM pravartare tethI mana, besI ja rahyA. janakarAjA uparathI A badhuM vacana ane kAyA para saMpUrNa kAbU meLavyA joI rahyA hatA. sunayanAe pachI upara jaI vinA brahmacarya pAlana zakaya nathI banatuM. rAjAne pUchayuM : "nAtha ! Apane A baMne paikI konuM brahmacarya zreSTha lAgyuM ?' rAjAe bhego heya che ane tyAga saMyama upAdeya kahyuM cheTha brahmacarya te nAradajInuM ja, emanAmAM che. je vastu upAdeya che te tarapha mananI keTalI lajaja ane zarama che ! tArI sADIne vRttionuM valaNa thavuM joIe. mULamAM jevI paza thatAM te dUra haDI gayA. A bAbatamAM vRtti rahelI hoya che, tene anurupa nimittonI zukadevajI te jarA gAphela lAge che." sunayanAe asara thAya che, zukadevajI virakata hatA ane hasIne kahyuM: "zreSTha brahmacarya te zukadevajInuM pitAnI IcchA hatI ke te saMsArI bane. A 5 che. naiSThika brahmacArI hovA chatAM nAradajInA uddezanI siddhi arthe pitAe zukadevajIne manamAM haju strI ane puruSanA bheda to che ja. janakarAjAnI sAthe rAkhavAno prabaMdha karAvyo. zukadevajInI daSTie saumAM Atmatatva ja zukadevajI janakarAjAne tyAM hatA e samaye najare paDe che. strI ane puruSanA deha vacce eka vakhata nAradajI padhAryA. zukadevajI jJAnA bheda che e kharuM, paNa dehate AtmAnuM ane naiSThika bradAcArI hatA. nAradajI paNa kapaDAMrUpI kavaca che. Atmatatvane baMnemAM ja mahAna brahmacArI hatA. janakarAjAe vicAra samAna che ane dehano taphAvata e to karmakaryo ke A baMne vibhUtimAM zreSTha ane uttama janya che. je vAsanAmukata che tenA mATe strI keTinuM brahmacarya kevuM haze ? AvI bAbatamAM ane puruSa evA bheda rahevA pAmatA ja nathI." puruSanI parIkSA strI dvArA uttama rIte thaI zake ema vicArI, A viSene nirNaya karavAnuM AvA ja arthamAM pU. mahAtmA gAMdhIjIe kArya janakarAjAe potAnI rANI sunayanA paNa kahyuM che ke: "je brahAcarya strIne jotAM para choDayuM. sunayanA catura, zANI ane Dare, tenA sparzathI so jana dUra rahe te buddhizALI hatI. sunayanAe zukadevajI ane brahmacarya nathI. sAdhanAmAM tenI AvazyakatA nAradajIne pitAnA mahelamAM AvavA mATe rahe che. paNa je te sAdhya banI jAya to te AmaMtraNa mokalAvyuM. niyukata samaye baMne brahmacarya nathI. brahmacArIne sArI strIne, 202 AtmAnaMda prakAza
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ puruSane, paththarane, mATIne sparza eka sarakhA bheda meM karI mUke che. mArI zeDI vANI hovA joIe." sUga A lekene (ziSyone) lAgI che, jyAM vAsanA ane vRtti para vijaya prApta sudhI Takaze tyAM sudhI e bheda raheze. pachI karyA sivAya zuddha brahAcarya zakaya ja nathI. te brahma ekaja thai javAnuM che." zIlane artha ApaNuM zAstrakAroe mAtra sadUgata zrI kizoralAla mazarUvALA vIrya nirodha rUpI sthala brahAcarya" ema jemane uchera svAminArAyaNa saMpradAyamAM nathI karyo, paraMtu mana, vacana ane kAyAe thayela hatuM. temaNe A saMbaMdhamAM lakhyuM che karI Indriya para jaya meLavI, temanI duSkara ke "sUga zabda to sahajAnaMda svAmIe pravRttimAMthI mukta thavuM eja zIlanI zuddha vyAktithI vAparyo hate. vastutaH emane vyAkhyA che. mAtra dehadamana ane iMdriyadamana sI jAti mATe kayAreya anAdara na hato dvArA brAcaryApAlana zakya nathI. eTaluM ja nahIM, paNa aMgata rIte teo tA. 10-7-70 nA muMbaI samAcAra pite strIo sAthe sugALavAnI jema nahotA patramAM prathama pAne moTA akSare "ii mukha ja vartatA. vaLI strIonI unnati mATe emaNe nahIM jovAnA vrata kAjenA zIrSaka nIce eka e jamAnAne mATe navI lAge evI ghaNI vicitra vAta kahevAmAM AvI che. svAmi. pravRttio AdarI hatI ane saMsthAo nArAyaNa saMpradAyanA eka dharmaguru laMDanamAM bAMdhI hatI. " Aje e ja saMpradAyanA maMdiranuM uddaghATana karI bhAratamAM pAchA pharatI sAdhuo jeo pitAne zrI sahajAnaMdajInA vakhate, pitAnI sAthe koI strI musApharI na kare ziSya kahevarAve che, teo Ama varte te te mATe vimAnanI upalA varganI badhI TikiTo keTaluM ucita che te te teoe ja vicAra rU. 72,000 ApIne laI lIdhI ane bhale. vAnuM che. cUke kaI strI para najara na paDI jAya e muMbaImAM janavetAMbara saMpradAya sAdhumATe Akhe paNa baMdha rAkhI hatI. enAM kaikaI cakhaliyA upAzrayamAM paNa, ujajavaLa brahmacaryAzrama sthApavAno praya- "vyAkhyAnanA samaya sivAya strIoe tna karanArAomAM zrI sahajAnaMda svAmInuM AvavuM nahIM evA be cItarelA jovAmAM nAma agrasthAne Ave. brahmacaryanI siddhi Ave che. bhagavAna mahAvIre strI bhaktone arthe temaNe kaDaka niyamo dAkhala karyA hatA dharmalAbha kahevarAvyAnI vAta je zAstromAM ane te vakhatanA sAdhu saMpradAe tenI jovAmAM Ave che, e ja zAstronA upadezaka kaDaka TIkA paNa karI hatI. strI ane puruSanA jyAM rahetA hoya, tyAM AvA beDuM kevA vADA judA karI brahmamAM bheda pADavAnI tenI zebhe che te vAtane A upAzrayanA TrasTIsAme thayelI TIkAnA javAbamAM temaNe kaheluM sAheba vicAra kare to kevuM sAruM ? ke e bheda kAMI rahe e te nathI. paNa mahAtmA TelasToye eka ThekANe sAcuM huM eka vizeSa sugALo Avyo chuM, te A ja kahyuM che keH "anya sarva saddaguNanI peThe 2 "strI-puruSa-maryAdA le. zrI kizoralAla. dha. brahmacarya paNa pApa karavAnI azakayatA ke mazarUvALA. azakita dvArA nahi, paNa IcchAbaLe ane tavesu vA uttama khaMbhare 203
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhA sAmarthya vaDe saMpAdita thAya tyAre jovAmAM Ave che. A saMbaMdhamAM A Agama kAmanuM che. akarAMtiyA na thavA khAtara mANasa sUtramAM kahyuM che ke - jAte jaTharamAM roga pedA kare, agara laDAI na zakyA na hovuM saTTA voriNayamAnatA che na karavA khAtara jAte potAnA hAtha bAMdha, rAvolAva nai satva te mit vattA / athavA apazabda na vAparA jAte potAnI ' arthAt kAne paDatA zabdane nahi jIbha kApI nAkhe, to te pApa karyuM na karyuM sarakhuM ja che. Izvare mAnavIne atyAre e che sAMbhaLavAnuM banavuM azakya che mATe kAne evuM banAvyuM che, enA viSayI dehamAM devI AvatA madhura vA amadhura zabda pratye bhikSue rAga ane dveSane tyAga karavo joIe. eja AtmAne saMcAra karyo che, te Izvara kRtine rIte, AMkho vaDe rUpa jotAM, nAka vaDe gaMdha sudhAravA e dehane chedI bhedIne pAMgaLo banAve letAM, jIbha vaDe rasa cAkhatAM ane sparza. eTalA mATe nahi, paNa e AtmA enI daihika viSayavAsanAne tAbe kare eTalA iMdriya dvArA sparzane anubhava karatAM paNa bhikSue rAga ane dveSane tyAga karavo joIe. khAtara ja." viSayamAMrtha, nivRtta thavuM ane viSayo viSaye ke iMddhi pite rAga dveSanI pratyenA rasamAMthI nivRtta thavuM e baMne hetubhUta nathI, paNa AtmAnuM sadoSapaNuM ja bhinna bhinna vastu che. manathI viSane sevyA rAgadveSanuM hetubhUta che. eTale rAgadveSathI mukata kare ne mAtra kameMdriyanA saMgathI bace che te hAya, taTastha vRtti hoya, iMdriyo pitAnA sAdhakane mahAtmA, mithyAcArI, daMbhI ane aMkuzamAM hoya evI paristhitivALo anA- pAkhaMDI mAnavAmAM AvyuM che. jenA sutromAM sakata sAdhaka, rUpa-lAvaNya vagere viSa para taMDulamacchanI vAta bahu jANItI che. najara kare che tethI te mAtra prasannatA ja mahAmachanI pAMpaNamAM rahenAruM nAnuM saMjJA pAme che. varganI apsarA raMbhAe zukadeva manavAI- A prANI mAtra mananA duSTa jIne tabhaMga karavA tenI sAme nRtya karI bhAvanAthI je pApakarma bAMdhe che, te karmendrikahyuM keH "zukadevajI! bIjI apsarAo ane yethI karanAra mahAmaccha pite paNa bhAgye ja mArA vacce eka mahattavane bheda che. bIjI bAMdhe che. alabatta, Ane artha e na karI apsarAonA bAhya ane aMdaranA deha zakAya ke mana na rekAya tyAM sudhI kAyA para bhinna bhinna che, bahArathI suzobhita-bhItaramAM aMkuza ja na rAkha! paraMtu kAyAnI gaMdakI. huM te bahArathI jevI suMdara dekhAu chu upara aMkuza rAkhatI veLA manane e rIte keLatevIja aMdara paNa suMdara chuM. zukadevajIe vavA prayatna karavA joIe ke jethI viSayenuM apsarA 52gusso na karyo, dhikkAranadAkhavya, maraNa jatana thAya. indriyane vaza rAkhI tiraskAra na karyo paNa hasatAM hasatAM kahyuMH viSaya na seve, paNa mananI bhItaramAM kAmanA "mAtA ! tamArA dehanI zuM AvI vAta che? paDelI hoya te karmendriyone saMyama sAcA te pachI, AvatA vakhate janma levAnuM jyAre arthamAM nahi paNa lokone dekhADavA pUrato prApta thaze tyAre huM tamArI ja kukhe janma laIza.' te vANI, paga, hAtha, gudA ane jananeMdriya e pAMca zrI AcArAMga sUtramAM paNa AvI ja vAta karma kriya che. 204 AtmAnaMda prakAza
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAya mAtra mithyAcAra che. "ApaNuM vartamAna hatuM. lagna pachI 36 varase brahmasUtranA zAMkarasvarUpa" para lakhatAM maharSi araviMde kahyuM bhASya upara TIkA lakhatA hatA tyAre, dIvAne che keH "ApaNI atizaya aMdhakAramaya prakAza maMda paDatAM eka strIe tyAM jaI vATa zArIrika cetanAthI paNa nIce eka avacetana saMkerI ane RSinI najara pelI strI para tava AveluM che ane tenI aMdara hareka paDI. vAcaspatie e strIne te koNa che? prakAranAM chUpAM bIja AvI rahelAM che. A ema pUchatAM sIe tenA lagnanI vAta yAda avacetana tatva e bIjAne DhAMkIne paDeluM che, karAvI, ane te tenI patnI bhAmati che evI temaja temane UgavA mATenAM AdhAra paNa te oLakha ApI. vaSinuM mastaka patnIne namI pUruM pADe che. chUpAM bIje A jamInamAMthI paDayuM. patnInA nAma parathI e TIkAne ApaNane na samajAya tevI rIte upara phUTI "bhAmati TIkA" nAma ApyuM je Aje paNa AvatAM rahe che.4 saMsAra choDI saMyama, e nAmathI oLakhAya che. brahmacarya sAdhake tyAga ane tapa dharmane svIkAra karI, sAdhu jIvana evI rIte jIvavuM joie, ke jethI avasthAmAM dhyAna dharatAM dharatAM rahanemIe vAsanA ane kAmecchAne utpanna thavAne ekAntamAM rAjImatIne jevA joyA, ke tenI avakAza ja na rahe. kandriyone saMyama bhAMgIne bhUko thaI gayo. sAco brahmacArI ke heya te viSe mAnavamana keTaluM adhama ane dagAkhora che, nArAyaNa RSinI vAta samajavA jevI che. temaja tenI bhItaramAM vAsanA ane vikAra aSinuM mahA tapa joI Indra mahArAje tene rUpI kevA bhayaMkara jherI sarpo nivAsa karI calita karavA apsarAonuM jhUMDa mokalAvyuM. rahyA che, te A prasaMgamAMthI samajAya che. apsarAo nRtya karI RSine lalacAvavA zuddha brahmacaryanA pAlana mATe mANasa pAse prayatna karavA lAgI eTale RSie kahyuM : keI vizALa kapanA hovI joIe, ane "Apa sau nRtya bhale karo, paNa mArA sapanA temAMja sadeva citta ane zarIrane otaprata prabhAvathI ApaNAmAMthI keIne paNa ahIM karI nAkhavAM joIe, ke jethI viSayanA sama- vikAra UThavAno ja nathI. AvI ja vAta raNane avakAza ja na rahe. vizALa kapanA ApaNe tyAM prAtaHsmaraNIya sthUlabhadra viSenI rAkhatAM brahmacaryanuM pAlana sahaja banI jAya che. kezAnI kAmavAsanA thulIbhadranA saMyama che. bhISmapitAmahe pitAnA sukharUpI eka pAse ogaLI gaI ane te paNa saMyamI bhavya Adarza arthe brahmacarya vrata svIkAryuM, banI gaI. ane pachI to pitAnuM sukha ja emanuM braNa mAnavajIvanamAM brahmacarya jevuM kaMI uttama banI gayuM ane Adarza brahmacArI banI gayA. tapa nathI, brahmacaryathI vadhu zreSTha evuM kaMI AjathI 1100 varSa pahelAM dakSiNamAM vAca- uttama vrata nathI ane brahmacaryathI mahAna evI spati miza nAmanA RSi thaI gayA, jemaNe koI sAdhanA nathI. A mahAna sAdhanA viSe SaDuzA upara TIkAo lakhI che. lagna bhagavAna mahAvIre temanA nivaNa samaye kareluM paNa e vAtanuM ja visamaraNa thaI gayuM eTale ke jIvananI aMtima paLe kahyuM che ke: 4 "dakSiNA navembara, 1951. zrI araviMdanA "brahmacarya rUpa dharma niraMtara sthira ane pUrNa AdhyAtmikatAvALA lekhamAMthI. nitya che. te dharmanuM pAlana karI aneka tavesu vA uttama baMbhare 205
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvAtmAo aMtima lakSya pahoMcyA che, thoDo vakhata thatuM rahetuM jovAmAM Ave che, pahoMce che ane pahoMcaze." tema bhega ane maithunanI pahelI Teva ane jaina samAjamAM aneka strI puruSe gRhasthA. AdatamAMthI mukata thavAnA prayatna zarU karyA zramamAM paDayAM pachI jIvananI pAchalI pachI, temAM saphaLatA prApta karavAmAM sAro avasthAmAM caturtha arthAt brahAcaryavrata evo samaya lAge che ane ghaNA prayatna aMgIkAra kare che. gRhasthAzramamAM rahIne temaja pachIja koI virala vyaktione mATe ja A kAmagIno svAda lIdhA pachI temAMthI vastu zakaya banatI hoya che. pU. gAMdhIjIe mukata thavAmAM asAdhAraNa zakita ane samagra kahyuM che ke, "evI strIone meM jANuM che ke jIvananI rItabhAtamAM bhAre parivartananI jeo potAnA muelA patinI sAthe AvI AvazyakatA rahe che. bhagavAna mahAvIre paNa rIte vilAsa bhegave che." che (alabatta, A spaSTa rIte kaheluM ja che ke: "kAmabhegenA hakIkata chApUrvakanA bhoganI vAta aMge rasane jANanArAe abrahmacarya (maithuna) thI che ane temAM prayoga karI tenI sAthe sAva virakata rahevuM e koI sAmAnya vAta saMbaMdha bAMdhavAnI vAta che. AvA vyavahArane nathI. AvuM ghara brahmacaryavrata pALavuM ati pU. gAMdhIjIe spaSTa rIte vyabhicAra ja kahyo ati kaThina che." * che.) strI temaja puruSa para bhagavRtti kevuM prabaLa prAdhAnya dharAve che, te vAta AmAMthI ApaNe tyAM caturtha brahmacaryavrata lenAra sau koI samajI zakaze. zarIrane bhogomAMthI strI puruSone samajAvavAmAM Ave che ke, vrata bacAvI levAnuM zakaya che, paNa manane bacAvavuM lIdhA bAda soya-dorAnA saMgama mujaba ati kaThina che. kAyika dRSTie zuddha brahmacaryanuM maithunanI kriyA teonA mATe tyAjya banI pAlana karanAra vidhure ane vidhavAothI gayelI samajavI. brahmacaryavratane je mAtra teo na IcchatA hoya te paNa bhUtakALanI artha ghaTAvavAmAM bhega kriyAnuM svapna dvArA punarAvartana thaI te te meru parvatane eka sAmAnya TekarInI jAya che. bhUtakALamAM bhagavelA bheganI A upamA ApavA jevI eka hAsyAspada vAta zikSA ke daMDa che e sAcuM, paNa AvA badhA banI jAya che. pati potAnI patnImAM mAtAno saMskAramAMthI mukta thavA mATe prabaLa puruSArtha bhAva na jue ane patnI pitAnA patimAM kare ja paDe che. te pachI, jeo bhege. putrano bhAva jetI na thAya, tyAM sudhI AvuM mAMthI mukta thavA pAmyA nathI evA strIsthala brahmacarya pALavuM e paNa loDhAnA caNA puruSo potAnA jIvanasAthInI saMgamAM rahIne, cAvavA jevI azakya vAta banI jAya che. mAtra kAvratanA hAtha joDI rAterAta kaI pataMjalI yegasUtramAM eka sUtra che ke rIte brahmacArI thaI jatA haze, e eka na rajhamaUvadhatAthI kuMbhAra cAkaDe pherava samajI zakAya e gahana koyaDo che. vAnI kriyA baMdha karyA pachI paNa, pUrva kriyAnA AjIvana brahmacarya pALavAvALA sAdhu munivegathI kuMbhAranA te cAkaDAnuM punaHbhramaNa jema rAjone, saMsAranA A prakaraNane anubhava 5 uttarAdhyayana sUtra a. 16-17. na hovAnA kAraNe teo A vAta na samajatA 6. uttarAdhyayana sUtra a. 1918 7. mahAdevabhAInI DAyarI, pustaka 8. pAnA. 225. EDIT 206 AtmAnaMda prAkaza
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya ema banI zake kharuM; paraMtu saMsArane siddha karavA mANase sadAye sarvAvasthAmAM anubhava laI (eTale gRhasthAzrama bhogavyA mathyA ja karavuM ghaTe. bAda thayelA sAdhuo) thayelA sAdhuo paNa brahmacarya sAdhanAnI uttamatA ane maha A bAbatamAM cUpakIdI ja sevatA hoya ema tvatA viSe lakhatAM pU. gAMdhIjInA aMtevAsI lAge che. ema na hota to. A vrata lenAra sva. zrI kizoralAla mazarUvALAe sAcuM ja bhAI-bahenane mAtra seya dorAnI vAta kahyuM che ke: "mArI mAnyatA evI che ke jenA samajAvI A bAbata na patAvI detA AvuM vaMzamAM keTalIye peDhI sudhI eka patnIvrata vrata denAra ane AvuM vrata lenAra baMnenI eka pativrata jaLavAyAM haze, temAMye keTalI meTI javAbadArI che. piDhI sudhI brahmacarya mATe prayatna cAlyuM haze brahmacarya e jIvananI sarvottama sAdhanA tenI peDhImAM naiSThika brahmacArI pAke. athavA che ane e sAdhanA arthe jIvananA aMtima game to ema kaho ke, jeNe keTalAye janma. zvAsocchavAsa sudhI sAdhake prayatno ja karavAnA paryata eka patnIvrata pALyuM haze, patnI rahe che. sAco brahmacarya sAdhaka brAcAryanI sAthe je brahmacarya pALavA prayatna karyo haze, siddhine hA kadApi paNa nahi ja kare. te eka janme naiSThika brahmacArI thaze kAraNa ke A to jIvananI aMtima paLa zrI hemacaMdrAcArye kahyuM che ke: "brahmasudhInI sAdhanA che. brahmacarya ane cAritra caryonA pAlanathI manuSya dIghAyuSI, suDoLa, vizuddhinI bAbatamAM ma. TelasToye temanA sudaDha bAMdhAvALA, tejasvI temaja mahAvIya"The Relations of the Sexes' nAmanA vAna bane che cAritranA prANabhUta, parabrahmagraMthamAM sAcuM ja kahyuM che ke prakRtie -mekSanA advitIya upAyarUpa brahmacaryanuM mAnavImAM viSaya parAyaNatAnI pAzavani pAlana karanAra devendrothI paNa pUjAya che."9 bhegI pavitranA ane cAritravizuddhinI AdhyA. 8. "strI-puruSa-maryAdA graMthanA sparza maryAdA tmika vRtti paNa repI che. brahmacarya ane prakaraNamAMthI cAritra vizuddhie evI bhAvanA che ke ene 9. yogazAstra a. 2-104/105 sAmrAjya sAdhutAnuM jagatamAM sarvA ze joIzuM to jaNAze ke duSTatAnuM sAmrAjya nathI, sAmrAjya kevaLa sAdhutAnuM che. duSTo karoDo hoya tyAre duSTatA cAlI zake che. paNa sAdhutA phakata ekamAM ja mUrtimaMta hoya tyAre paNa e sAmrAjya bhogavI zake che. ahiMsAno prabhAva eTale varNavyo che ke enI sAme hiMsA zamI ja jAya. ahiMsA sAme pazuo paNa pazutA mUkI de che. eka ja sAdhupuruSa jagatane sArU basa thaI jAya che. enuM sAmrAjya cAle che, ApaNuM sAmrAjya nathI cAlatuM, kAraNa ApaNe to jema tema karIne ApaNuM gADuM calAvIe chIe. pelA sAdhupuruSa lakhI mokale ne te pramANe badhuM thaI jAya, evuM sAdhutAnuM sAmrAjya che. jayA duSTatA che tyAM badhuM astavyarata hoya che. sAdhutA hoya tyAM suvyavasthita taMtra cAle che, mANaso sukhI thAya che. e sukha khAvApIvAnuM sukha nahi paNa mANaso sadAcArI ane saMtoSI thAya enuM sukha che. nahi te mANase karoDa hevA chatAM bebAkaLA phare che, e sukhanI nizAnI nathI. gAMdhIjI tavesu vA uttama khaMbhare 207
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAlabhAI dalapatabhAI vidyAmaMdira, amadAvAda-9 ___ lAla bhAI da la pa ta bhAI graMtha mA lA 1 saptapadArthI-(zivAdityakRta, 11 Akalanka's Criticism of jinavanaparikatAkA sa ... Dharmakirti's Philosophy: / A Study-Dr. Nagin Shah 30-00 2, 5, 15, 20 Catalogue of Sanskrit and Prakrit manuscripts : Muni 12 ratnAkarAvatArikAdha lokazatArthI-bAdhaka Shri Punyavijayaji's Collection zrImANikyagaNi Part I Rs. 50-00 Part II Rs. 40-00 13 zabdAnuzAsana-AcArya malayagiri 3.00 Part III Rs. 30-00 Part IV Rs. 40-00 17 kalpalatAviveka-kalpapallavazeSa 32.00 3 kAvyazikSA-vinayacamdrarikta 10-00 18 nidhaNTuzeSa-saTIka-hemacaMdrasUri 30.00 4 yogazataka- bhAcArya harimadrakRta svopajJavRti 19 Yogabindu with English Trans. tathA brahmasiddhAntasamuccaya 5-00lation, Notes by Dr.K K. Dixit 10-00 6 13, 24 ratnAkarAvatArikA ratnaprabhasarikRta 22 zAkhavArtAsamuccaya, hiMdI anuvAda 20.00 pra0,dvi0,tRtIya bhAgaH8-00,10-00,8-00 23 tila kamajjArIsAra, pallIvAladhanapAla12-00 7 gotagovindakAvyam-mahAkavi bhI jayadeva. 29 neminAhacariu bhA0 1 40-00 viracita, mAnAGkaTIkA saha 8-00 26 Mahapurana of Puspadanta 8 nemiragaratnAkara kavilAvaNyasamaya 6-00 (A Critical Study of Des'ya Words): Dr. Ratna Shriyan 30-00 9 The Natyadar pana of Ramchandra 27 Yogadrstisamuccaya with &Gunachandra: A Critical Study: English Translation, Notes 8-00 Dr. K. H. Trivedi 30-00 28 Prakrit Proper Names : Dr. 10 14,21 vizeSAvazyakabhASya- svopajJavRSi saha Mehta and Dr. Chandra 36-00 pra0,dvi0,tRtIyabhAga15-00,20-00,21-80 29 pramANavAti bhASyakArikAsUcI RRRRRRRRRRRREE DRERRRRRRRRRRRRIEIXIXIXITH Bhavnagar General Stores - Dealers in :Scientiflo Instruments, Sports Goods, Band and Gymnastic Goods, Drawing and Engineering Requirements, Radio, Montessorie Equipments, pressntation Articles Etc. Etc. # Phone No. 3740 Mahatma Gandhi Road, BHAVNAGAR. 208 AtmAnaMda prakAza
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAratIya darzanomAM mokSavicAra divyAkSa mAra mukundarAya paMDayA (ema. e.) atyAranA samayamAM dareka vyakti muktinuM ke rAsAyaNika prakriyAthI nIpajato guNa che ane mUla jANe ja che. koI vyaktine baMdhana gamatuM ja tene vilaya thatAM prANInuM mRtyu thAya che. ane nathI. svAtaMtryanA saMgrAmamAM seMkaDoe pitAnA mRtyuthI ja mAnavI dareka bhautika duHkhomAMthI chUTe che. jAnanI kurabAnI ApI che. te konAthI ajJAta che? bIjA zabdomAM kahIe te mokSa e koI prAptavya svAtaMtrya mATe dareka vyakita pitAnA yathAzakti vastu nathI paNa jIvananA kramamAM aMte tenuM sthAna bhoga mATe taiyAra ja hoya che. sunizcita che. A rIte temanI mokSanI vibhAvanA jeTaluM mahatva A mAtRbhUminA svAtaMtryanuM che, evI che ke manabhera apavA (mRtyu e ja rASTrIya svAtaMtryanuM che, tenA karatAM AdhyAtmika mekSa) che. svAtaMtryanuM mahattva anekAnekagaNuM vizeSa che. jagatanA jainadarzana AtmAnA astitvane aMgIkAra kare dukhAmAMthI chUTavA mATe, AdhyAtmika unnati mATe, che. teonI mAnyatA evI che ke AtmA nAmanuM paripuonA sakaMjAmAMthI chUTavA yugothI manuSyo nitya tattva anekavidha karmanA baMdhanathI vIMTaLAyela muktinA rAha para cAlI rahyA che. A rAha koi ja hoya che. A karmanAM baMdhana ja tene punarjanma eka, nizcita nathI. A mATe to keTalAM ye varSonI apAve che. ane pratyeka janme te baMdhana jeTalA sAdhanA bAda keTalAka ativirala puruSoe pitAnI aMze chUTe che teTalA aMze te baMdhana janmanAM karmone vicArasaraNI mujabano, daSTi pramANene mArga nakkI kAraNe vadhe che. A rIte AtmabaMdhananA mULabhUta karyo che. A mATe keTalAka manuSyoe potAnA matanA kAraNa tarIke karmanI beDI ja che. A akhila karmone pAyA tarIke vedane svIkAryo che, jyAre keTalAka anya nAza thavAthI manuSyane muktinI prApti thAya che. ahIM vidvAnoe vedane svIkAravAno InkAra karyo che. tenA karma ane tenA phaLane siddhAMta ja daSTi samakSa chAte bhAratIya darzanomAMthI maLI zake che. lekA- rAkhavAmAM Avyo che. mokSanI prApti mATe vadhu karma yatika, jainadarzana ane bauhadarzanee vedano karavAnuM choDI devuM tathA samyagdarzana ane sAdhujIvana aravIkAra karyo hovAthI tene nAstika darzana tarIke vaDe karmane Asrava aTakAvavo jarUrI che, ke jethI oLakhavAmAM Ave che, jyAre anya sAMkhya yAga karmanuM baMdhana na thAya ane bhUtakAlIna karma (saMvara) vagere darzAe vedano svIkAra karyo hovAthI temanI kharI javAthI te karmonA baMdhanano nAza thAya. A Astika darzana tarIke gaNanA thAya che. have dareka rIte dhIme dhIme karmanAM baMdhanano nAza thAya te ja darzananI vicArasaraNI mujaba mokSane mArga vicAra mokSa. navA mahA (saMpUrNa karmano Avazyaka bane che. nAza te mokSa). kAtika darzana athavA cArvAkadarzana eka bauddha darzananA mata mujaba A avanI paranI bhautikavAdI vicArasaraNIne anusaratuM darzana che. A vastu kSaNajIvI ja che. A rIte AtmA (vijJAna) darzana AtmA nAmanA kAI nitya tatvane svIkAra paNa eka kSaNajIvI tarave ja che. paNa je rIte eka karatuM ja nathI. A dehamAM vilasatuM rautanya e to pUrvekSaNane AtmA pachInI kSaNamAM nathI to te bhAratIya darzanemAM kSavicAra
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja rIte te taddana vibhinna paNa nathI ja hato. pravRtta thavuM baMdha karI de che ane te kAntika ane punarjanmanA mULabhUta kAraNane teo avidyA, pravRtti AtyAntika mukti prApta karI le che." (sa. kA. 68) vagere bAra nidAnene svIkAre che. Ano nAza karavAthI sAMkhya ane gadarzanenI mekSanI vibhAvanA eka punarjanmanA cakramAMthI mAnavI mukta thAya che. je prakAranI hovA chatAM mokSaprAptinAM mArgo baMnenA jyAre ahaMta pitAnI avidyAne samULa nAza bhinna ja che. sAMkhyadarzanane mate pacIza tanA karI anityatAno sAkSAtkAra kare che tyAre te pUrve jJAnanI prAptithI mokSa maLe che. jyAre yogadarzana ane para baMdhanomAMthI chUTI jAya che. A prakAranI mujaba mekSa mATe aSTAMga yoganI sAdhanA jarUrI che. avasthAne teo nirvANa nAma Ape che. A nyAyavaizeSika darzanene mate A sarva dRSTigocara nirvANa e ja sarva prakAranA duHkhene aMta che. thatuM cetana, AtmA ane mananA saMganuM ja sAMkhyadarzana ane yogadarzana baMne AtmArUpI pariNAma che. arthAta duniyAnI sarva pravRtti, tenuM nitya tatvane svIkAra kare che. teo mAne che ke phaLa, sukhadukha vagere AtmA ane mananA saMyogathI satyajJAna thayA pachI ja mekSa maLI zake che. bIjA ja janme che. nyAyasUtra 1-1-22mAM jaNAvyuM che zabdomAM kahIe to puruSa ane prakRti e be tane ke tatya pU va. I (temAMthI saMpUrNa kAraNe A sthUla vizvanuM sarjana thayuM che. tatpazcAta mukti te apavarga). A uparAMta temano mata che ke purU prakRtinA kartRtvane pitAnuM kartutva mAnIne sukha buddhi, sukhaduHkha, icchA, dveSa, prayatna, dharma, adharma ane duHkha prApta kare che. A sukhaduHkhamAMthI mukti ane saMskAra e AtmAnA guNe che. A guNothI mATeno ekamAtra mArga e che ke puruSane A daitanuM jyAre AtmA mukta thAya tyAre te anya dravyanI jema punaHjJAna thAya tyAre te sukhadu:khane Aropa na eka sAmAnya jaDa dravya ja banI rahe che. nyAyasUtramAM thavAnI mukti prApta thAya che. kharekhara jatAM to lAge kahyuM che ke du-ma-kRti-s-fmA . che ke puruSane baMdhana ke mekSa che ja nahIM, paNa te jJAnanA tarata pAyAte prakRtine ja che. A rItanA jJAna pachI puruSa vana : II (duHkha, janma, pravRtti,doSa, mithyAjJAnanA taraphathI prakRtinI nivRtti thAya che. "jema nartakI uttarottara nAza thatAM tene saMpurNa nAza te ja raMgastha prekSakonI samakSa nRtya rajU karyA pachI pharI nRtya apavarga). A prakAranA mokSanI prApti mATe nyAyakaratI nathI, tema prakRti puruSa samakSa pitAne pragaTa vaizeSikone mate A sRSTinA padArthonuM jJAna jarUrI che. karI dIdhA pachI pharI pravRtta thatI nathI." (sAMkhya- jJAnaprApti zravaNa, manana, dhyAna (vaizeSika mate kArikA-59) ane A rItanA tatvajJAna bAda nididhyAsa) ane sAkSAtkArathI prApta thAya che. eka meM tene joI lIdhI ema vicArI udAsIna taravajJAnanI prAptithI padArtha parano meha nAza pAme thaI jAya che ane bIjI paNa teNe mane joI lIdhI che. A mohanA abhAve vastumAM rAga ke Asakti ema vicArI vyApAranya thAya che. A rIte utpanna thatI nathI ke jethI manuSya te varatu tarapha baMnene saMyoga thavA chatAM suSTinuM koI prayojana rahetuM AkarSAya. A rIte varatu taraphanA kheMcANanA abhAve nathI. (sa. kA. 66) paraMtu A mukta bAda paNa karma karavAmAM pravRtti ja thatI nathI. jyAM Asaktine prArabdha, saMcita vagere karmo bhogavavA zarIradhAraNa abhAva hoya che tyAM karmane paNa abhAva thAya ja Avazyaka bane che. ane A karmonA nAza sAthe che. AthI manuSya zarIra, vacana ane manathI karma zarIrane nAza thayA pachI bhoga ane apavarga baMne karato nathI, jenuM phaLa bhogavavA janma levAnI jarUra prayojana siddha thaI jAya pachI prakRti jJAnI tarapha paDe ane dhIme dhIme pUrvanAM karmano nAza thatAM manuSya 210 AtmAnaMda prakAza
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama nI zu'khalAmAMthI mukta bane. anya dRSTie jotAM lAge che ke teone para ane apara ema e be niHzreyasA abhipreta che. apara niHzreyasa eTale jIvanamukti, manuSya AgaLa baMdhanakartA badhAM karmo karavA cheADI de che te; ane para ni:zreyasa eTale videhamukti arthAt manuSyanAM prArabdhakameryAM ane saMcita krame[tA bhAgavaTA karIne A dehamAMthI zAzvata samaya mATe mukta thAya te. A baMne kramamAM ja AvanArAM sapAne che. mImAMsA eTale ja yajJayAgane soMpradAya. A yajJayAgAdithI svarga nI prApti thAya paNa meAkSanI prApti zI rIte zakaya che ? A prakAranA pUrvagraha. sAmAnyataH heAya che. paNu hakIkatamAM mImAMsA na mekSamA paNa nidarzita kare che. meAkSanI vyAkhyA ApatAM te jaNAve che ke pravacala--vijayA mekSaH (prapa McanA saMbadhane nAza te ja meAkSa) pracanAM traNa badhanAe AtmAne jagakArAgAramAM bAMdhI rAkhyA che. AtmA zarIrAvacchinna banIne I.ndrayAnI madadathI bAhya viSayeAnA anubhava kare che. te badhanA eTale bhAgAyatana rUpa zarIra, bhAgasAdhana rUpa indriya ane bhAgaviSaya rUpa padArtha. A baMdhananA utpAdaka che. dharmAMdhamAM, vedavihita, vedaniSiddha karmAthI utpanna thatuM apUrva ja AtmAne sukhaduHkhadAyaka karyAM karAve che. A rIte A baMdhanamAMthI sanAtana samaya mATe mukta te| A dharmAMdhanI utpatti aTakAvavAthI ja maLe. A rIte vedeokta kAmya ke niSiddha karmoM na karavAthI, nitya naimitika karmAMnA AcaraNathI ane AtmajJAnathI mekSa maLe che. mekSa mATe karma pradhAna kAraNa che ane AtmajJAna e sahakArI kAraNu che. mekSanI dazAmAM AtmAne Ana Mdane anubhava nathI thatA kAraNa ke mImAMsAne mate caitanya e AtmAne svAbhAvika guNu nathI; paNu AtmA zarIrAdinA saMparkamAM AvavAthI sukhaduHkhanA anubhava kare che. A rIte AtmA AnaMdamaya sthitimAM na hovA chatAM e sthiti vAMchanIya che. kAraNa ke te sthitamAM duHkhane teA sadaMtara abhAva heAya che; ema prabhAkaraneA bhAratIya kanAmAM meAkSavicAra mata che. kumArikSa mAne che ke sarva prANI sukha mATe ja prayatna kare che. tethI teo kahe che ke duHkhAtyantasamucchede sati prAgAtmavartinaH / kulasya manakA muslimu zivA kumAriNe // ( duHkhanA atyaMta nAza thatAM pUrve AtmAmAM je sukha hatuM tenA manathI anubhava tene kumAlinA anuyAyI mukti kahe che.) vaidAntananA mULa AdhArarUpa brahmasUtra che. brahmasUtramAM mekSa eTale ke brahmaleAkanI prApti bAda AtmAnA ravarUpa viSe traNu kalpanAe che. muktAbhA brahmasaza thAya che ane te paNa brahmanA AnaMdanA anubhava kare che; mukta AtmA kevaLa cetanamAtra heAya che, tenAmAM jJAnanuM tattva hoya che paNu sattA (astitva) nA aMza hotA nathI; mukta puruSane paramAtmAthI pRthak mAnavAmAM kAI bAdha ke virAdha nathI. e prakAranA brahmaleAkanI kalpanA karavAmAM AvI che. eka kAraNabrahma ane khIjuM kArya brahma, kArabrahmanI prApti thatAM muktAtmA brahmamAM bhaLI jAya che. jyAre kAryabrahmanI prApti pazcAt tenu' prathagastitva rahe che. tene bhega bheAgavavA mATe indriye| kAma nathI karatI paNa mane kAma kare che, karyAMka kahyu ke muktAtmA peAtAnI icchA mujaba game te leAkamAM, te leAkane anukULa zarIr sarjIne jai zake che. paNa kAraNabrahmamAMthI punarAgamana thatuM nathI. anAvRttiH zazAt anAvRtti: rACa [ zrutimAM kahyu' hAvAthI pachI AtmAne pAchuM saMsAramAM AvavuM paDatuM nathI. ] A brahmanI prApti karmathI thAya che tema sUtra 3-4-2, 3, 4 vageremAM " ( zreSTha puruSonA ) AcAr jovAthI, Ama ja siddha thAya che. zruti paNa AnA pakSamAM che ema kaheluM' che. jyAre tenI prApti jJAnathI thAya che tema, sUtra 3-4-1 mAM "puruSArthanI siddhi brahmajJAnathI thAya che kema ke zruti ema kahe che," sUtra 3-4-8mAM zrutimAM kramanI praza'sA karavAmAM AvI che paraMtu tenI vizeSa saMkhyA jJAnanA pakSamAM che," sUtra 211
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3-4-9mAM jyAM sudhI bhadra puruSanA AcArane pratye prema che e koI sAmAnya ghaTanA nathI. saMbaMdha che (tyAM sudhI) baMne prakAranAM udAharaNe bhagavAna jenI upara pitAnI kRpAnI varSA kare che maLe che tethI ema nahI kahevAya ke vidyA karmanuM te jIva tenI tarapha AkRSTa thAya che. temane paNa aMga che;" sUtra -4-10mAM "je kRtiomAM rAmAnujanI jema jIvanmukti mAnya nathI; phakata karmanI bahu prasaMzA karavAmAM AvI che te vizeSa videhamukita ja mAnya che. paristhitiomAM mahattvanI che, dareka sthitimAM nahIM." zrI zrI madvAcArya mAne che ke mekSanI prApta mATe e pramANe sarvemAM kahela che. zravaNa, manana, dhyAnanI sAthe tAratamya parijJAna ane zaMkarAcArye A para zArIrika bhASya racyuM che. paMcamedajJAna atyAvazyaka bane che. tAratamyajJAna temAM mutAtmAnA svarUpane brahmanI sAthe aikya rUpe eTale jagatanA sarva padArtho ekabIjAthI AgaLa varNaveluM che. temanuM maMtavya che ke karma te citta- vadhatA ja che, jJAna, sukha vagereno vilaya izvaramAM ja zuddhi sudhI ja mahatvanuM che paNa e mekSanI prApti thAya che, tevuM jJAna ane pAMca prakAranA eTale ke phakta saMnyAsa eTale ke jJAnamArgathIja zakaya Izvara ane jhava vacceno bheda, izvara ane jaDa sRSTa che. jJAnanA prakAzathI AtmAne AvRtta karanArI ane Ata karanArI vacceno bheda, jIvane jasRSTi sAthe bheda, eka jIvana avidyAnA nirAsa thatAM AtmA potAnI nitya, bIjA java sAthe bheda ane eka jaDa padArthane AbhAthI sarvatra dedIpyamAna rahe che. bIjA jaDa padArtha sAthe bheda. tenuM jJAna te paMca rAmAnujAcAryanA mata mujaba jJAnakarma samuccaya bhedajJAna. A prakAranuM jJAna upAsanAthI prApta thAya eja muktidAtu banI zake che. phakta jJAna ke karmathI che. upAsanA be prakAranI che. satata zAstrAbhyAsa mokSanI prApti zakya che, paNa bhaktithI prasanna thaIne rU5 ane dhyAna rU5. Ama chatAM mekSa mATe jIvane bhagavAna jIvana sarva baMdhanane, badhA kalezane paramAtmA para adhIna ja rahevuM paDe che. mokSanA nAza karI de che. vedavihita karmanA anuSThAnathI cAra prakAra che. Izvara sAthenuM sAlo, sAmayi, cittanI zuddhi thAya che. Ama bIjA zabdomAM kahIe sArUpya ane sAyujya. IzvaranA dehamAM praveza karIne to karma saMmilita jJAnathI ja mekSa prApta thAya che. tenA bhoga bhogavavA rU5 sAyujya mukti zreSTha che. mekSaprApti mATe zaraNAgatino mArga ja zreSTha che. sAcuM nAma mahatta gharavA tajI muktAtmAnA svarUpa mATe temanI mAnyatA evI che : [ sAyujya eTale prabhumAM pravezI tenA ke mukta thayA bAda paNa AtmA brahma sAthe ja zarIrathI (prApta thatA ) bhoga (yukita mukata ) ]. maLatAM te virATa, ananyAdhipati ane saMkalpa-siddha caitanya mata mujaba kama e jIvananI svAbhAvika thaI jAya che. mukta jIvita dazA rAmAnujAcArya prakriyA che. karmane upaga cittane zuddha karI tene svIkAratA nathI. vaikuMThamAM bhagavAnanA anucara banavuM nAma ane bhaktimAM upayata AdhAra 35 banAvavAne te ja parama mukti che. che. jJAnanA be prakAre che kevaLajJAna ane vijJAna. nimbArkAcAryanA mate te eTaluM ja kahI zakAya kevaLajJAnano udaya thatAM, tenA ciMtanathI bhagavatrasAdanI ke jIva baddha ane mukata baMne avasthAmAM brahmathI prAptine lAbha thAya che ane sAyujya muktinI bhinna rahe che. jIva Izvarane zaraNe na jAya tyAM sudhI upalabdhi thAya che. paraMtu vijJAna arthAta bhakita tenuM kalyANa thatuM nathI. anumaha thavAthI bhagavAna dvArA bhakta bhagavatrasAdane ja prApta karatuM nathI, tarapha rAkhyAtmika bhaktino udaya thAya che. A izvara paNa bhagavAnane ja pitAne vaza kare che. bhakita be - - - 212 AtmAne prakAza
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAranI heya che. vidhibhakti ane ruci ke rAga- mokSa. paNa kumArika kahe che ke sukhane mAnasika bhakti. vidhibhaktimAM bhaktizAstranirdiSTa upAyonA upabhoga te ja mokSa brahmasUtramAM jaNAvyuM che ke AlaMbanathI bhakta potAnA prayatnothI devayAnane brahmarUpa thavuM te mekSa zaMkarAcAryane mate avidyAno Azraya laIne siddhi prApta kare che. paNa Artabhakta nAza thatAM sadhAtuM AtmA paramAtmAnuM advaita te para IzvaranI ahetukI kRpAne kAraNe pitAnA vAhanathI mokSa. zrI rAmAnujAcArya ane zrI nimbArkacAryane temane paramadhAmanI prApti karAve che. jyAre ruci- mate vaikuMThamAM bhagavAnanA anucara banavuM te mekSa. bhaktimAM bhakata bhagavAnane potAnA priyatama rUpa bhava mane IzvaranuM sAkya, sAmI, sArU ke ravIkAre che ane alaukika AnaMdanuM AsvAdana sAyujya te mokSa. tanya prabhunA mata mujaba kasta brahmadhAmanI prApti kare che. bhagavatrasAda prApti ke bhagavAnane vaza karavA te mukita jyAre vallabhamata mujaba bhagavAnanI prApti ane vallabhAcAryanA mate potAnA brahmarUpanI punaH sugama upAya te bhakti. bhakti be prakAranI che. prApti ke sAyujaya te mekSa. maryAdAbhakti ane puSTibhakita. maryAdabhakita eTale A mokSanI prApti mATe mArga vaibhinya paNa bhagavAnanA caraNAvindanI bhaktiH AmAM phaLanI najare paDe che. cAvakane mate A mATe prayatna paNa apekSA rahe che, A bhakitathI sAyujyanI prApti jarUrI nathI. sAMkhyamate pacIza, nyAyamate soLa thAya che. puSTibhakita eTale IzvaranA mukhAravindanI ane vaizeSikamate sAta taronA jJAnanI prAptithI bhakita, jemAM kaI paNa prakAranA phaLanI AkAMkSA mokSa maLe che. jenasiddhAMta mujaba vizeSa karmo rahetI nathI. ane jethI abhedajJAnanI sAmAnya rIte choDI devAthI ane bhUtakAlIna baMdhanakartA karmonA siddhi thAya che. arthAta mukatanA paNa be svarUpa bhagavaTAthI mokSa maLe che. yogadarzana mAne che ke thayA, eka tirAbhUta AnaMdAMza punaH prApta thatAM aSTAMga yogasAdhanAthI AnI prApti thAya che. mImAMbrahmasvarUpa ane bIjuM svarUpa te sAyujya. sAnI mAnyatA che ke vedokata kAmyuniSiddha karmo upasaMhAramAM kahI zakAya ke A avanIne choDI devAthI ane AtmajJAna sAthe nityanaimittika aparaMpAra duHkhothI trAhi trAhi thaI gayelA mAnavI karmo karavAthI mekSa maLe che. brahmasUtramAM jJAna ke mATe mokSa eka AzvAsana rUpa banI rahe che. A karma ke baMne mArgone nirdeza maLe che. jyAre mokSanA svarUpa viSe vidhavidha matamatAMtaro che. zaMkarAcArya mAne che ke jJAna ke saMnyAsathI ja cArvAkadarzana maraNane ja mekSa mAne che, jaina mukita maLe. rAmAnujAcArya mArga tarIke jJAnakarmayukta AtmAnI karmabaMdhanathI thatI mukitane mokSa tarIke bhakita ke zaraNAgati svIkAre che. nimbArka rAkhyAtmika biradAve che, bIho to potAnI aniyatAnA bhaktine sAdhana banAve che. bhavAcArya jaNAve che ke sAkSAtkArane ja nirvANa mAne che, sAMkhyayoganI Izvara, jIva ane jagata ekabIjAthI bhinna che tevA mAnyatA evI che ke purUSa potAnuM audAsInya punaH jJAna sAthenI upAsanA mekSanuM kAraNa che. nauta prabhu prApta kare te mukti. to nyAyavaizeSike jaNAve che ke kahe che ke vidhibhakita ke rUcibhakitathI mokSa maLe che. ciMtanya, sukha, duHkhAdi AtmAnA dharmothI tenuM valabhAcArya maryAdAbhakita ke puSTibhakitane mArga pRthaphava te apavarga. mImAMsAne mate AtmAnA dehane tarIke apanAve che. Ikiya ane padArthanA prapaMcarUpa baMdhanathI mukita te bhAratIya dazAmAM ekSavicAra
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - IDara pAMjarApoLane madada kare. ahiMsAnA avatAra mahAnubhAva dAnavIne apIla karIe chIe ke - sujJa dAnavIra mahAnubhAvo, savinaya vijJapti je gujarAtanA sAbarakAMThA jIllAmAM IDara pAMjarApoLa e jIlAnI ekaja jIvadayA nibhAva mATenI sarakAra mAnya rajIsTara saMsthA che. A vistAra bahuja pachAta vistAra che. jIlalAmAM koI pragatizIla udyoga dhaMdhA nathI evA A vistAramAM chellA traNa-cAra varSathI kudarate paNa rUsaNAM lIdhAM che ane jIllAnI janatA tathA abava muMgA prANIo duSkALanA bhayaMkare paMjAmAM phasAyA che. A jIllAne nAmadAra sarakAra taraphathI paNa duSkALa achatagrasta vistAra tarIke jAhera karela che je savane suvidita che. chalAmAM ghArI cArAnI tIvra taMgI pravarte che. A saMsthAne che nibhAvavA duSkara thaI paDela che. jIlAnI A ekaja saMsthA che je abela muMgA jene saM. 1975nI sAlathI nibhAvatI Avela che. A saMsthA pAse kAyamI nibhAva mATe koI phaMDa nathI. gata sAla dAnavIronA sahakArathI temaja nAmadAra gujarAta sarakAranI madadathI muzkelIthI pasAra karela che. cAlu varSa saMsthAne nibhAvavA kaTekaTa rUpa thayela che. ethI dAnavIrAne mArI namra apIla che ke potAnI samagra zaktithI udAra hAthe rokaDa, ghAsa, kapAsIyA anya rIte ApI zakAya tevI rIte madada mokalI mokalAvI saMsthAnA muMgA, abela prANIone ArzIvAda meLave eja vinaMti. madada mekalavAnuM sthaLa : zrI I Da 2 pAM ja rA pa La saMsthA jIvaNalAla mANekalAla zAha mAnada vahIvaTadAra junAbajAra, I Da 2. I I Da 2 pAM ja ra pa La saM sthA. (sAbarakAMThA) e. pI. je. zrI jena pragati maMDaLa-pAlItANA jaina yuvakomAM gatizIla vicAradhArA reDI sAdharmika sevA ane zAsana prabhAvanAnA racanAtmaka kAryomAM rasa le che. pragatinA sopAna samA sevA kAryomAM khAsa pragatizIla pravacane, AdhyAtmika vyAkhyAne, dhArmika utsava, sAmAjika pravRttio, yAtrikone mArgadarzana vagere kAryo vyavasthita rIte je che. maMDaLa"ne sevAkAryamAM protsAhita karavA ane sAdharmika bhakitanI taka ApavA jaina samAjane anurodha kare che. paryuSaNa parva preraNA rUpa bane ephIsa - pramukha Do. bhAIlAla ema. bAvIzI M.B.E.S. mukhya bajAra, maMtrIo : zrI mANekalAla ke. bagaDIyA B.Sc.B.T. pAlItANA , : zrI zAmajIbhAI bI. zeTha AtmAnaMda prakAza 2is
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvatsarInA saMdarbha mAM vera-jhera vamyA-zamyA ! le. DA. bhAilAla ema. khAvIzI M,B.B.B. pAlItANA AnaMdanuM vAtAvaraNu khAkha thai jAya; sasAra jANe satyAnAzane Are AvI Ubhe| je kAI myAnagIrI maLI jAya tA vaLI samajaNu-samaDAhyA ne samajI mANasanI dakhalagIrI ke darajUtI samAdhAna thaI jAya! paraspara vera-jhera vamyA chatAM zamI jAya ne zAMti prasare-AnaMdanuM vartula sajAya ! Ave che krama AjanA jagatanA sa'sAramAM vera-jhera, vyakti vyakti vacce, kuTuMba kuTuMba vacce, samAja ke rASTro vacce, harahaMmezA cAlyA karatA hAya che, je eka bIjAnA svArtha mATe ke pAtapeAtAnA hita kAje hAi, pa raNAme kaSAya prerita ghaNe! ke jhaghaDA uddabhave che. ajJAnI ke ochI samajaNavALA leke emAM uMDA utarI jAya che ane vera vadhatA jhaghaDA tivra bane che. je hiMsAmAM paNa pariName....sAMsArane! che; jyAre jJAnI ke samaju mANasA, vicAra karI zANapaNa dAkhave che ane sadbhAvapUrvaka samAdhAna kare che. 'kajIyAnu` mAM kALuM ! ' ema sahana karI le che ne paraspara vera-virAdha vadhatA aTakAve che. saMsAramAM Ama saMgharSInI vaNusAra AgaLa dhape jAya che....kAM jhaghaDA AgaLa vadhe che; athavA samAdhAna thatAM zAMti prasare che vera-jheranu' viSacakra ema cAlyA ja kare che. A vera-jheranA viSamAMthI khacavu... hAya, aMtaranI aMtaratama zAMti pAmavI hoya, saMsAsamajI patAve che ane kaDavA ghUMTaDA gaLI jaImAM sadbhAva ne samatAnAM amI siMcavA hAya te pramaLa puruSArtha, sabaLa sahanazIlatA, pUrI paropakAravRtti ane khamI khAvAnI khumArI dilamAM keLavavAM paDaze--apanAvavAM paDaze je mATe viziSTa ne upakArI vyaktie-vibhUtie hAvI jarUrI che. eTalA mATe uparokta kiTTa vAtAvaraNane bhedavA-cheDhavA, ane dAnavI-pAzavI vRttine DAmavAnAmavA temaja mAnava-mAnavamAM tArI puruSo avatare che, je saMsAranA saMkaTo si McavA-preravA jagatamAM ava mamatA-sadbhAva ! AjakAlanA bhautika ne bhrAmaka vAtAvaraNamAM, svAthamAM khUMcelA, sattAmAM racyA-pacyA, ane ahaMbhAvamAM Atapreta lAko pAtAnA gheADA paNa svAtha mATe pArakAne ghaNuM nukazAna karatA acakAtA nathI, eTale vera-jhera ne jhaghaDAnuM vAtAvaraNu saheja khanI jAya che. nAnI zI cinagArI mhATI javALA prasarAve ema nAnA sahI deDhunA damana karI, nIti-sasAi AcarI, AtmAne oLakhI, saMsAramAM prema-maitrI ne kSamA, saMyama-sadAcAra ne sadUbhAva, kahA ke jIvAne sanmAge dore che-uddhAra che. dAna-zIla-tapa ne bhAvanA bhAvatA prasArI sahu jhaghaDAmAMthI mhoTAM ghaSa NeA-laDAie prasare che, pachI te khaTapaTa, kapaTa, vera-virAdha, sAcajUTha, kheAlAcAlI, gALAgALI ane mArajhUDa sudhI jhaghaDA paheAMce ane chevaTa, adAlatamAM javAnA samaya Ave ! pariNAme paraspara akhelAaNukhanAva UbhA thAya, kuTuMba vera-vikhera thaI jAya ane vera-jheranI javALAmAM ekhalAsa ane vera-jhera vamyA-zamyA ! aMtaramAM A vicAradhArA vahI rahI che, tyAre paramapuruSa, mahAmAnava, advitIya AtmA, jagadruddhAraka, paramApakArI prabhu mahAvIranuM preraNAdAyI maraNa thai Ave che! bhagavAnanA jIvananA vera-jherane vamatA ne zamatA virala prasa`geza 215
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ mane para tarI Ave che, je AjanA zAMti- prabhune caraNe namI paDe che, vAraMvAra kSamA yAce zodhaka ne samatApriya vargane upakAraka ane che! vAha! prabhu, verajhera vamatA AtmAne upayogI heI, TAMkavA lalacAuM chuM. vaLI kSamAbhAve apanAvI kevuM vera-jheranuM zamana kare thoDA ja samaya pachI jyAre paryuSaNanA preraka parvo che! vaMdana hajo e vIrane je vairIne paNa ane enI kalagI same saMvatsarI-dina ApaNane utAre che, ane sanmArge vALe che. saune kSamA ne mitrIne, samatA ne samabhAvane, zAMti ne sadUbhAvane ane deva-guru-dharmane anu . bIjA vera-jheranA vamana-zamanane prasaMga che saravAno zubha saMdeza pahoMcADavA ne preraNA | daSTiviSa sarpa caMDakauzikano. A jherI sApa pAvA AvI rahela che tyAre prabhujInA prastuta eTale jaMgalamAM jenI hAka bole, ekaja daSTi preraka prasaMge vizeSa vicAraNIya banI rahe che. keka ne kaMi jIva-jaMtu, pazu-pakSI baLI-jaLI jAya. ekaja kRtkAra ne mAnavI maraNane zaraNa ApaNe jANIe chIe saMsArI zrI vardhamAna- thAya. eTale te enA rAphaDA pAse ke AjukumAra rAjya-vaibhava ne aDhaLaka saMpatti tyAgI, bAja kaI pharake ja nahi. keI hIMmatabAja zAzvata sukhanI zodhamAM saMsAra choDI, saMyama paNa enI najIka javAnI hIMmata kare nahi svIkArI, sAdhanAne paMthe paDe che, ane rAga- AvA nirjana ne jokhamI vana-vagaDAmAM jatAM teSa kaSAyane jItI jIvana-jaMgamAM vijayI nivaDe govALiyAoe cetavavA chatAM prabhu mahAvIra che tyAre vairavRttithI prerAi saMgamadeva bhagavAnane tyAMja-te taraphaja vihAra karavAno nirNaya kare sAdhanA ne saMyamane rastethI yuta karavA aneka che. makkamapaNe ne IrAdApUrvaka AgaLa vadhe che pratikULa-anukULa upasarga kare che. ane caMDakauzikanA rAphaDA pAse ja nAsikAgre sAmAnya mAnavI te zuM, saMyamamAM sthira dhyAna dharI kAusagna-mudrAmAM sthira thAya che, saMta paNa ghaDI-bevaDI caLI jAyapaDI jAya tyAM to caMDakauzika sarSa AvA metanA mukhamAM evA kaMIka pIDAkArI ne duHkhadAyI prasaMge e jANI joIne paDanAra marajIvAne jotAM ja kodhAgni deva saje che temaja lalacAve-lapasAve evA vesso dhasI Ave che ne dhUMvA-kuMvA thate prabhune paNa AkarSaka-mehaka prasaMgo paNa je che. aMguThe DaMkha de che, paraMtu na to prabhu vAra Dage paraMtu prabhu mahAvIra, cha% avasthAmAM koI paNa che-ke na emanI prazAMta mukhamudrA badalAya che. pratye vera-jhera ke harSa-zoka sevatA nathI. e te caMDakauzika te ekadhAre joI ja rahyo.--eja vairAgya ne tyAgathI raMgAyelA sau ja pratye prasanna citta, ne eja zAnta mukhamudrA! ane prema-kSamA-maitrI dAkhave che. saMgamadeva prati paNa aMguThethI te lehIne badale dUdha vahI rahyuM! jarAye krodha ke dveSa na dAkhavatAM karuNAdaSTi vAha! krodhamAMthI jANe karuNA janmI! caMDarAkhI, ene karmabaMdha thatAM avagati pAmaze kauzika manomana vicArI rahyo-"vAha re! e dayAbhAva ciMtave che, enuM paNa zubha mAnavI, are mahAmAnava, parama puruSa paropakArI citave che. "prema" pAse patthara paNa pIgaLI AtmA, dhanya che hane! DaMkhathI te na Dara jAya! kSamAnA nIramAM kola ke vairane utkaTa parantu guse paNa na karyo, koI paNa na veryo ! avina paNa zamI jAya ! saMgama deva paNa Akhare UlaTuM hAra ke pratye karuNa dAkhavI rahyo hatAzA-nirAza thaI potAnI hAra kabUle che, che! dariyAvadila, dayA dAkhavI rahyo che ! 216 AtmAnaMda prakAza
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAM te prabhuvIra, caMDakauzikanA dilamAM bhavatA vaira-jheranA kAraNe, kaMika kajIyA-kaMkAsa samatAnA bhAva ubharAtA jANI, ane pazcAtApanI ne gharSamAM ApaNe sarI paDIe chIe, umio uchaLatI joI, premapUrvaka kahI rahyA, phasAIe chIe. A saMdarbhamAM thoDA ja diva"caMDa, samaja, samaja, hArAM pUrvabhavanAM kukarmo mAM pavitra saMvatsarI parva prabhu mahAvIrano yAda karI, sadvatti keLavI le. vera-jhera te ghaNAM "kSamA ne matrI ne saMdeza laIne Ave che karyA, have samatAnA amRta-pAna karI le. tyAre prabhu mahAvIranA jIvana prasaMgo lakSyamAM vaira-dveSAdi cheDI mA-bhAva dharI le, prAyazcita laI, koI paNa pratye vera-jhera hoya te, ene karI muktine mAge prayANa kara..tarI jA..." phagAvI daIe, sI jIva pratye prema vahAvIe, ane caMDane pUrvabhavanuM ane karyA karmonuM bhAna pratyeka sAthe mitrA-gAMThe baMdhAie, ane thayuM. pazcAtApa karate, prAyazcita AdaratA, saMsAramAM samatA-sadubhAva ne zAMti dvArA zAMta paDI rahyo. kSaNa be kSaNane caMDakau. sAcA sukhanI saravANI vahAvIe. zikamAM prabaLa parivartana prasarI rahyuM! krodhane uparokta hakIkatanA saMdarbhamAM, vartamAna ThekANe prema ane varane badale maitrIbhAva enA vaimanasyabharyA ane vera-vikhera vAtAvaraNamAM dilamAMthI ubharAyA. je loko enAthI DaratA- addhi ane saccAI, mamatA ane maMtrI lAvavI -bhAgatA te Aje ene chaMcheDavA-mAravA hoya te rAjakIya kakSAe paNa netAo, AgelAgyA. chatAM prabhuvIrane pratApe bujhale sApa vAna ne pakSo paraspara sadUbhAva dAkhave, samatA sevI rahyo, zAMti verI rahRAo. pachI te sAmAjika stare agraNIo ne movaDIo paraspara samabhAvamAM maraNa pAmI e devalokamAM gayA. saMpa ne saMgaThana keLave, sAdhu-zramaNa samAja vAha, vIra, tame vairIne paNa sanmAge vAnya AMtarika matabhedo bhalI kSamA-anya sthApe ne uddhA ene e te dhanya banI gayA ane sahaga sAdhI zAsana-prabhAvanA karI, jagate paNa prabhune caraNe zira jhukAvI dhanyatA ane vyaktio ke kuTuMba eka-bIjAnA manaanubhavI. " duHkhonA mAsA-mAphI karI, vera-jhera aLagA prabhu chavananA anekamAMthI mAtra A be ja karI, sahakAra ne prema bhAvathI varte te saMsAprasaMge, vIranI vairI pratyenI karuNA, dumana ramAM zAMti, saMpa, sahakAra ne saMgaThananI suMdara pratye maitrIbhAva, ane krodhI pratye kSamA Adi bhUmikA racAya, ane aneka kalyANa-kAryo thAya thaNe dvArA ApaNane jIvanamAM jANavAnuM te ja samAjane, zAsanane ne rASTrane AcaravAnuM kahI jAya che. jayajayakAra thAya! | AjakAla ApaNe roja-ba-roja, jIvanane tyAre ja kahevAze ke prabhu vIranA jIvana tabakke tabaddha, vyavahAramAM paLe paLe, nAnAM-moTAM prasaMge preraNA ApI jethI sarvatra saMsAramAM kAmomAM anIti-anAcAra AcarI anekane 'bhale vera-jhera vadhyA paNa Akhare zamyA. anyAya ne ahita karIe chIe jemAMthI urdU rAvamatu karthakatA che 2 vamyA-zamyA! 27
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ // nava Ana | zrI tAladhvaja tIrthamAM iMTayajJanI mahAna siddhi tI [ DhA ra nAM ma hA na kA cei zrI siddhAcala tInI aSTamI TuMka zrI tAladhvaja tIrthaM prAcIna ane aitahAgnika bhavya tItha che. A tItA uddhAra chellA 13 varasathI IMTa yajJanI yeAjanAthI cAlu che ane mahAna kAryo thayuM che. jaina dharmazALA, jaina bheAjanazALA, AyaMbilazALA, upAzraya, jJAna maMdira, girirAja upara caDavAnAM pagathiryA, ranAnagRha, zrI jaina zrAvikA upAthaya lagabhaga pAMca lAkhanA khace baMdhAyA che. ane hAlamAM baMdhAi rahelA zrI mallinAtha jinAlaya tathA zrI cAmukhAjI derAsaranuM adhikAma traNa lAkhanA kharce cAlu che. ApanI iMTa mukAvI tIrthaMhAramAM ApatA namra phALA ApavA vinaMta rU. baJA ekAvana nIce mujabanI ceAjanAmAM ApavAthI ApanuM zubha nAma ArasanI saLaga takatImAM A va ze. la kha vA mAM " eka IMTa 1. zrI mallinAtha jinAlaya, cAMmukhajI derAsara, kesara, sukhaDa vagere sAdhAraNa, bhAMdhakAma phaeNDa... 218 2. zrI tAladhvaja jaina pAThazALA makAna bAMdhakAma phaMDa... 3, zrI girirAja upara kesara, sukhaDa, sevA-pUjA, kapaDAM, bAMdhakAma phaMDa A makAnamAM hAlamAM rUA. 5001) ApanAranI kera sukhaDa heAlamAM mATI takatI mukAro, rUA 5006) ApanArano sevA pUjA kramaza hAlamAM mATI takatI mukAze. zrI mallinAtha jinAlaya cAmukhajI derAsara bAMdhakAma kuMDamAM derAsarajInA deva dravyanA TrasTeTamAMthI tIrtha kSetramAM chAMddhAra rUpe baMdhAtA tIrthanI taLeTInA derAsaramAM lAbha levA vinaMtI. derAsaranu` kAma pUrNa thavA AvyuM che. pratiSThAnI taiyArI che. amUlya lAbha vhelAsara levA nIcenAM sthaLe patra vyavahAra kare. athavA rUbarU padhAravA vinatI. The. bApunI jaina dharmazALA peDhI taLAjA (saurASTra) zrI tAladhvaja jaina zve. tItha kamiTI phAna nabara 30 AtmAnada praznAza
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hemacaMdrAcAryanuM jIvana ane kavana le. zrI vijayarAya vaidya gujarAtanI prajAnA A mahAna tirdhara bALaka ATha varSane thaye tyAre devacaMdrasUri saMbadhI munizrI puNyavijayajIe kahyuM che nAme jainAcArya vihAra karatA karatA dhaMdhukAmAM - "bhagavAna zrI hemacaMdrAcAryanA jIvanamAM AvyA. e AtmadazI sAdhupuruSe caMgane jotAM je kAMI paNa khAsa vizeSatA hoya to e ja ja tenuM samujajavala bhAvi joI lIdhuM ne kIdhuM, che ke emaNe lukhA saMpradAyano Azraya na letAM pAhinI devIne e gUDha rahasya, pitAnI gerahAzramaNa bhagavAna vIra vardhamAne bahamAnya karela jarI chatAM vahAlasoI mAtAe, kAMika AnAkAnI tyAga, tapa ane samabhAva-syAdavAda dharma ne pachI bALaka gurucaraNe dharI dIdhe. gurajI harSa potAnA jIvanamAM utArI jaina dharmanAM vAstavika pAmatA tene staMbhatIrtha-khaMbhAta laI gayA. tyAM ta ane saMskAro gujarAtI prajAnI vyakti- udayana maMtrInA nivAsasthAne ene rAkhe. vyaktinA jIvanamAM vyApaka bane e mArga thaDA divase, paragAma gayelA tenA pitA tyAM lIdhe hato." AvyA, dhaMdhukAmAM A glAnikAraka binA jANyA (sva. dhUmaketukRta " zrI hemacaMdrAcArya ane pachI paNa pitAe gurunI AjJA mAnI eTale caMgadevane tenI navanI umare devacaMdrasUrie Amukha, pR. 15) dikSA ApI ane semacaMdra nAma dharAvyuM, evA alaukika pratibhAvAna e mahApuruSa kema ke tenI mukha mudrA sauramya hatA. saurASTra ane gujarAtanA sImADAe vaselA dhaMdhukA nagaramAM janmyA hatA. zreSThI cAciMgadeva ema brahmajanma thatAM semacaMdranI sAdhanA temanA pitAnuM nAma ane pAhinIdevI temanI pratidina zukalapakSanA caMdranI jema vivardhamAna mAtAnuM nAma hatuM. thaI ane seLanI umare sUripadanI prApti tene bALakanuM nAma caMgadeva rAkhavAmAM AvyuM gurukRpAe thatAM tene hemacaMdrasUri evuM nAma hatuM. A nAmanI vyutpatti "rAsamALA"mAM maLyuM. vacagALAnA varSomAM e yuvAne mauna(bhA. 1, pR. 253) A rIte apAI che. e vrata dIrghakALa sudhI pALIne vidyA vRddhi karI kuTuMbanI kuLadevI "cAmuMDA" hatI ane kuLadevI hatI. tyAra lagInA sarva uttama zAstronuM-vyA nasa" hatA. A pratyekanA nAmane prathamAkSara karaNa ane veganuM, kAvya, nyAya tatvajJAnanuM letAM "caga" zabda bane, jene sArtha karavA anu purANenuM, ItihAsanuM, zabdazAstranuM-agAdha savAra umerIne "caMga" (ghaMTA) e zabda jJAna prApta karyuM hatuM. AcArya hemacaMdra sAdhanA. prAga jAye. A vicAra biMdu laMbAvIne baLe tema ja vizALa pAMDityanA prabhAve sarva ema kahI zakAya ke e manahara tejasvI bALaka dharma samanvayanI je dRSTi prApta karI hatI, jinazAsanane prabaLa ghaMTArava dezabharamAM kIrti tevI rAjAdhirAja siddharAjanI hatI. A kAraNe pAme tevI rIte karavA pRthvI para avatarele baMnene mana-meLa sAre hate. AcAryazrInA daivI zaktimAna AtmA nIvaDyo mATe tenuM "yAzraya" mahAkAvyane hati para birAjamAna caMgadeva evuM nAma sarvIze yathArtha gaNAya. e karyAnuM mAna e kadaradAna rAjavIe ApyuM hatuM. zrI hemacaMdrAcAryanuM jIvana ane kavana 219
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya zrInI pUrvokta lAkakalyANakArI dRSTi, pAte sAmanAthanAM darzane gayA tyAre stutinA je AAka racce temAM bhUta thaI che. e zlAkanA bhAvArtha AvA che : game te sthaLe, game tevA samaye, tame game te hai| ane game te nAmathI eLakhAtA haiA, paNa jo maLadoSathI rahita hA tA te eka evA Apa bhagavAnane namaskAra hA. "bhavanA bIja aMkuranA kAraNu rUpa evA, rAga Adi jenA kSaya thaI gayA che evA te viSNu hai, brahmA hai| ke mahezvara za'kara he, tene namaskAra hA." siddharAjanA uttarAdhikArI mahArAjA kumArapALanI, jeNe AcAryanA upadezanu` rahasya samajI laine jaina dharma svIkAryAM hatA tenI rAjasabhAmAM paNa A mahApatine UMcu` sthAna hAya ane hatu. e sarvathA svAbhAvika che. suprasiddha 'amAri ghASaNA' e samaye thaI hatI. zrImad hemacaMdrAcArya sAhityane karelA atyaMta mUlyavAna pradAnanA paricaya TUMkAmAM ApatAM kavi seAmaprabhasUrie kahyuM che: "jeNe navuM vyAkaraNa navu` manaHzAstra, navu' ddayAzraya racyuM, navAM zAztrA alaMkAra yAga tathA tarka'nAM racyAM. jeNe jinavarAtinAM navAM caritrA paNa racyAM che, teNe e graMthasamRddhimAMnA jJAne karIne kai kaI rIte ApaNA meha dUra karyo nathI ?" . A zabdomAM kavi sAmaprabhasUrie mAcAya zrInA je grantharAzinI sava thA yeAgya prazaMsA karI che, te vipula vADmaya Ama avidha che. 220 1. vyAkaraNa : savAlAkha aAkanuM' siddhahema. AmAM prAkRta tathA apabhraMzanA udAharaNa paNa che. 2. kASa : (1) amarISa para AdhArita abhidhAnacintAmaNi (2) anekAtha`sa'graha : vanaspativiSayaka nidha'Tu zikSA (3) dezInAmamAlA : prAkRta, sabhASya. 3. piMgala : `skRta, prAkRta tathA apabhraMzanA chando viSetu' saTIka chandAnuzAsana. viveka" nAmanI TIkAo sahitanu, mammaTA 4. kAvyazAstra : alaMkAracUDAmaNi" ane cAdi AlaMkArikAnA granthAnA AdhAra para racAyeluM kAvyAnuzAsana. 5. tarkazAstranA grantha nAme pramANumImAMsA. carita. mA anukrame 20 tathA 8 sranAM be 6. mahAkAvya : hrayAzraya ane kumArapAlasaMskRta-prAkRta itihAsakALyeA che. bannemAM vyAkaraNanA niyama paNa samAvyA che. carita. enA 32,000 DhAkAmAM 63 jaina 7. caritragrantha : (1) triSaSThIzalAkApuruSanarAntamAnI caritragAthA che. (2) pariziSTa5. sADAtraNa hajAra AAkAnuM A che. (3) mahAvIracarita. 8. prakINu : cAgazAstra tathA stotrA. Ave| graMtharAzi je jJAnamUrti vAGgamaya-vibhUtinA che, jenuM jIvana kavana ubhaya akhaMDa preraNAene vadhuM che, hu Mmeza ja vaheze, e kalikAla sarvajJane A pavitra paryuSaNa prasaMge ApaNI vaMdanA hA ! gAtmAnada ?
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAga bhAva hai vItarAga ! huM sarvajJa bhagavAna ! ApanA viyeAgamAM huM ApanA siddhasvarUpa arUpI svarUpanuM dhyAna nirAvala khana yAgathI dharavAne azakata chuM. ApanuM sthira svarUpa anatajJAna, ana MtavIya avyAbAdha svarUpapaNe siddha avasthAmAM prakAzIta che, Apa aguru laghu amUrta svarUpe sthita che. ApanAM e vItarAgI sahaja svabhAvanuM AlaMbana ApanI pratimAmAM ApanAM nAmanI sthApanA karIne hRdayanAM bhAvathI ApanAM anaMta guNAnuM smaraNu karU chuM. Apa teA vItarAgI che!, jyAre huM sarAgI pAmara chuM. Apa mokSa sthita che, tyAre huM saMsAra sthita chuM. Apa jJAnAvaraNIya, da"nAvaraNIya, mohaniya nAma-gautra AyuSya ane veniyathI rahita che. jyAre huM e AThe karmathI sahita chuM. pramatta mithyAtva-ajJAna-aviratI kaSAya ane yAga A pratyayeAnu pariNamana mArA AtmadravyanAM bhAvamAM samaye samaye thaI rahyuM che. anAdi anaMta kALathI huM A vibhAveAmAM pariNamI saMsAramAM anaMta prakAranAM du:khamAM svadoSathI pApathI bhramaNa karI rahyo. chuM. ceArAzI lAkha jIvayeAnImAM deva manuSya tIkheMca naraka gatinAM paryAyamAM janma maraNu karI rahyo chuM ane sukha duHkhanAM nATakamAM mAhu rAga duSathI naTanI jema nAcI rahyo chu. pudgalaka' je pariNAmI svabhAvI che te samaye samaye pariNamyA kare che, temAM mAre| ajJAnabhAva mithyAtvathI nimitta thAya che, ane aniSTamAM saMkalpa vikalpa karI rAgadveSe, zAka, karI e pudgalAnuM pariNamata thavAmAM nimitta thAya che, ane e pramatta bhAvanuM nimitta pAmI e. pudgalA eka kSetrAvagADa AtmadravyanI sAthe pariNamI jaI krama rUpe vItarAga bhAva le. asara mAvajI zAha, taLAjA baMdhAya che ane teneA samaye samaye udaya thAya che; ane tenA prabhAva pradarzita kare che, ajJAna AtmA mithyAtvathI mohAdhina thaI e pudgala rUpama punaH punaH rAgadveSathI joDAi, navIna ka-upArjanamAM ni matta thAya che. A nimitta naimettika saMbadhathI cetana AtmA ane jaDa pudgale peAtAtAnA svabhAva paryAyamAM vibhAva dazAmAM-khelI rahyA che. he bhagavAna ! sadgurunI kRpAthI mane Apanu vItarAgI sarvajJa svarUpa-samajAyu che, e svarUpa mAre prApta karavuM che. nizcayathI huM ApanA jevIja zuddha AtmA chuM. mArA jJAnAdi anaMta guNNA sahita chuM ane atyAre ajJAna paryAyamAM huM kane AdhinapaNe A dehamAM pariNamI anaMta du:khanu vedana karI rahyo chuM. vItarAgabhAvamAM pariNamelA AtmA vItarAgI cAya che. rAgabhAvamAM pariNamelA AtmA rAgI thAya che: rAgI. AtmA kA baMdhaka che, vItarAgI AtmAM savara rUpa che. sAmAyika rUpe! samaye samaye pramattabhAvamAM AtmA anaMtaprakAranAM-duHkhamaya kalezamaya-kamAM ajJAnatAthI adhi che. ane tenA udayakALamAM bhAgavatI vakhate zAka karI-duHkhI sukhI peAtAne mAne che. A mAnyatA eja ajJAna che--AtmAnu svarUpa vItarAgabhAva che. vItarAga avasthA e AtmAnI zuddhaparyAya che, zuddhajJAna tenA guNa che, ane AtmA cetana dravya che. paryAyanAM utpAda vyayamAM e nATaka bhajavAya che, pe|te ajara amara zAzvata chatAM, pote marI gayA, peAte du:khI thayA tema mAne che. AtmA te mAtra jJAnadazAmAM ke ajJAna dazAmAM jJAtAdRSTApaNuM ja sthira che. avaLI mAnyatAthI ja saMsAra che, sa sAra che tyAMja duHkha che enAM tyAgamAM ja sasukha che. sasAranA prANIo-AtmAe-khAvu -pIvu -mAjamajA vi. pugalanAM paryAyamAM sukha mAne che je 221
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vedaniya-mohanIya karmanuM phaLa mAtra che temAM sukhaduHkhanI pudgaLa rUpe nAcI rahyA che. nimitta merika saMbaMdhathI kapanA kare che, dhanamAM sukha mAne che, mAtamAM moTAI paraspara AkarSaNa che ane dravyo pariNamana zakitamAre che. mAyAmAM bahAdurI mAne che, temAM vALA che. cetana jJAna darzana guNa yukata upayoga AsakitamAM tRSNAmAM parigrahamAM sukha mAne che. A maya che, jaDa zabda rU5 rasa gaMdha sparzamaye acetana badhI miyA vAsanAo bhramaNAothI A saMsAra che. meharAga dveSe ajJAna bhAvamAM A cetana potAnA kalezamaya banAvI dIdhuM che. svarUpathI rajU na thaI parabhAva paradravyamAM pariNamI dAna eTale tyAgabhAva-ziyaLa eTale saMyamabhAva, viSaya kaSAyanAM cakramAM guMcavAI gayo che. tapa eTale nirjarAbhAva, bhAva eTale zuddhasvabhAva e ' he sarvajJa vitaraNa bhagavAna ! ApanI A samyapha prApta karavAnA A cAra pAyA Ape darzAvyA che, tadaSTi eja mArA AtmAnAM kalyANanuM nimitta che. sAdhana batAvyA che. paNa amo te vadhu-saMgraha, vadhu meM je pUrve karmo badheilAM che, te udayamAM AvavAnAMja dhamAdhama vadhu vAhavAha vadhu paragrahanAM nATakomAM ja che ane te mATe jJAna daSTithI samatA bhAve aTavAI gayA chIe. ApanuM vItarAgI svarUpe ja sahI ja levAnI che, temAM punA rAga dveSa karI na bhUlI gayA chIe ane Apane paNa sarAgI jema kahAnA baMdha bAMdho nathI paNa sakAya nirjarAja karavAnI che karI ApanA svarUpane vikRta rIte samajIe chIe ane ane baMdhanathI mukta thaI ApanA vItarAgI svarUpane ja vitarAgane badale sarAga pAna dharI aihika sukha saMpatti prApta karavuM che. A saMsAranuM uMcAmAM uMcuM sukha-uMcAmAM mATe AMdhaLI doTa mukI, ajJAnamAM phasAI rahyA chIe. ucuM pada paNa duHkha rUpaja samajuM chuM. e svarUpanA - Apa abhadravyarUpe nitya zAzvata-akhaMDa-piddadhA. 8 ja sukhamAM A badhA sukha. tuccha samajuM chuM. tamaya nirajana svarUpa cho Apa svabhAvanA katAM Apane e vItarAga guNanA AlaMbanamAM ja mArA cho, Apa-karma upAdhio rahita mukta cho Apa nijAnaMda he emAMja mAruM pariNamana rahe. eja jJAtA ane daSTapaNe apanA anaMta viryamAM mArI sAdhanA he, eja mArI ArAdhanA che. mAre siddhAlayamAM-susthitapaNe che mAruM svarUpa paNa mArA AtmAne zuddha banAvavAno puruSArtha mAre jAteja samyaphadarzana jJAna-cAritramaya che, paNa mithyAtva karavAnuM che, tyAre jagatanI jaMjALamAM phasAvuM nathI. ajJAna ane aviratIthI AvaraNane prApta thayeluM che. nitika, nirvicAra, nirvikalpa nirvikArA, " ApanA pAna ane AlaMbanAthI mArI vibhAvaka niraMjana nirAkAra, bhajamana kAra amarasAdhanA anAnadRSTi samyapharUpe pariNamI jAya ane karmabaMdha jagata jagata ravarUpe anAdi anaMtakALa rahevAnuM udayanuM nATaka je samaye samaye cAle che. tene huM che. je AtmAo ApanA vItarAgI svabhAvamAM mAtra jJAtAdaSTA rahI e nATaka baMdha karI, samabhAvamAM pariNamaze te ApanA svarUpane pAmI anaMtasukhane sthira thavA samatAyoganI sAdhanA karI ApanA akhaMDa prApta karaze emAM koI zaMkA nathI. je jevuM dhyAna, svarUpanA AlaMbanathI mArUM avyAbAdha svarUpe prApta ghare te kALe te te thAya che, e niyama che, eTale karUM ane vItarAgabhAvamAM pariNamI sarve-varUpa prApta mAre to ApanuM ja dhyAna dharavAnuM che, mArA mana karUM eja mArUM A mAnava bhavamAM dhyeya che ane tene vacana kAyAnA yogane sthira karI pramAdane dUra karI mATeja mArI samaye samaye satarA nirjarA rUpa pravRttithI udhogane upayogamAM joDI rAkhI, kaSAya krodha bhAna huM Azrava baMdhane nirodha karUM chuM. mAyA bhane upazAMta karI, kSaya karI aviratI rUpa cetana ane jaDa A beja dravyo jIva ane hiMsA, asatya, anIti, kuzIlatA ane parigrahathI 222 AtmAnaMda prakAza
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ "viramI mithyAtvathI aviratIthI tha mUta zuddha nira jana caitananuM saheja svAbhAvika svarUpa prApta karI e yama niyama Amrana prANApaya rUpa bhAva kama vaDe, pratyAhAra dhArA dhyAna ane samAdhi jJAnayeAgamAM sthara thayuM che. yAga svarUpa We accendoncapabl hai vItarAga ! e ApanuM svarUpa prApta karavA pUratuM ApatuM alabata mane parama upakArI che, pachI huM nirAlaMbanapaNe mArA svaya sAdhya svarUpamAM nivikalpa nijAnaMdamAM jhuvratA hAza, OM zAMta, zAM ta, zAMtiH bhADe ApavAnu che. bhAvanagara khArageTa dAujInI havelI pAse sabhAnuM eka cAra mALanuM makAna che. A makAnanA trIjA mALa upara traNa rUme che te ophIsa karavA mATe khUba anukULa che, ane bhADe ApavAnA che. bhADe rAkhavA IcchanAra bhAioe nIcenA sthaLe maLavuM. sa bhA zrI jaina A tmA nada kAra *kakarakSaka vItarAga bhAva bhAvanagara. ridrAra karAra kara pUjAnI joDa amAre tyAM ArTa sIlka pUjAnI joDa krIma tathA sapheda kalaramAM maLaze bhAva rUA. 40-00 sTepala yAna mAM rUA. 30-00 DhAla sela sIlka sADI, blAujha pIsa eMgaleArI, temaja henDaluma tathA pAvaralumamAM dareka vividha verAyaTImAM sADIe vyAjabI bhAvathI maLaze. rajanIkAMta enDa kuAM. cIpeTa, lakSmaNu khilDIMga-e galeAra-2 - ejanTa : seAmacaMda DI. zAha-pAlItANA navanItarAya rAyacaMda kALupura TaMkazALa zerI-amadAvAda ramaNIkalAla maNIlAla GP 2'ka jaita cAla-mubaI 4 dasanA Tekasa TAila-gAgalemenzana-kAkA sTrITa-mu khaI-ra Enjoy 0009 223
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvadayA dAkhavaje gaurakSA saMsthA - pAlItANA sthApanA : saM. 1905 A saMsthAmAM apaMga, azakta, AMdhaLA jAnavarone sukALa temaja | duSkALa jevA samayamAM bacAvI pAlana karI rakSaNa karavAmAM Ave che. hAlamAM 170 gauvaMzanA jAnavare che tene mATe pANIne baMne aveDA bharavAmAM Ave che. gayA traNa varSathI ardha duSkALa ane achatanI paristhitinA kAraNe saMsthAne Arthika rIte ghaNuM sahana karavuM paDayuM che. rUpiyA trIsa hajArathI vadhu kharca Avela. pariNAme saMsthAnI rithati muzkelI bharI rahe che. to sarve muni mahAra.ja sAone temaja dareka gAmanA zrI saMghane tathA dayALu dAnavIre ane gaupremIone muMgA prANIonA nibhAva mATe madada mokalavA vinaMtI che. jIvadayAnA kAryo karatI AvI saMsthAone sahAyanI khUba jarUra che. eTale prANI mAtranI dayA ciMtavanArAo AvI saMsthAnI upayogitA samajI madada kare evI khAsa vinaMtI che. gaurakSA saMsthA che jIvarAja karamasI zAha ramaNIkalAla gepALajI kapAsI pAlItANA (saurASTra) I- - mAnadda maMtrIo, gaurakSA saMsthA - pAlItANA --
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSamApana-mahAparva-paryuSaNa le. jhaverabhAI bIzeTha-amadAvAda, ramaNane ane kirITane traNa peDhIthI vera -nehIe, mitra, paricita pAse dhakkA khAI cAlyuM AvatuM hatuM. banne sAmA maLe te mukha A. keIe paisAnI madada na karI. AjapheravIne cAlyA jAya. ramaNanA ane kirITanA paryata tenI pAsethI pAMca-daza hajAra rUpiyA pitAe te sAmasAmI mArAmArI paNa karelI. vagara vyAje uchInA lai janArA vepArIo mAmale korTa sudhI pahoMce tevI zakyatA hatI. paNa nAmakkara gayA. "juone hamaNAM ja dasa polIsane bolAvavA bane tatpara hatA. paraMtu hajAra rUpiyA mArA jamAine ApI dIdhA. AsapAsanA be DAhyA mANasee samajAvIne nahIMtara jarUra tamane Apata." "tame pahelI javAra tema thatuM aTakAvyuM. AvI mAgaNI karavA AvyA ane huM tamane nANAM e venuM jhera ramaNa ane kirITanAM mana ApI zakatA nathI to te badala dilagIra chuM.' mAMthI gayuM hoya ema kema manAya? * dareka jagyAethI AvA javAbo maLatA rahyA. tethI ramaNanI muMjhavaNa vadhI. paraMtu tenA | kirITa karatAM ramaNa paiseTake vadhAre sukhI. Azcarya vacce kirITe ramaNane tene tyAM bAlAvyA. tene vepAra dhIkhate hato. tenI pratiSThA paNa prathama to tene kaMIka kAvatrAnI gaMdha AvI vizeSa. paNa kudaratane krama badalo hoya tyAre eTale na gayo. paraMtu jyatve kirITe pite tene tene kaI rokI zake che? kALanI eka thapapa7 buma mArI tyAre te gaye khare. paDatAM hajAro mANasa mRtyunA khapparamAM kirITanA beThaka-rUmamAM mAtra kirITa ane homAI jAya che. varSo pahelAM IrAnamAM dharatI.. kaMpa thaze ane agiyAra hajAra mANase ramaNa beja hatA. ramaNane hajI samajaNa paDI ekIsAthe mRtyu pAmyA. kaveTAnA dharatIkaMpamAM nahatI ke kirITe tene zA mATe bolAvyuM che? cAnA be kapa AvyA. cA pIvAmAM paNa tene paNa asaMkhya mANaso maryA. harahaMmeza ApaNe dahezata lAgatI hatI ke temAM paNa jo hoya chApAmAM vAMcIe chIe ke eroplenanAM ekasI te? jhera bheLavI devAmAM AvyuM hoya te? meMTamAM aneka mANaso mAryA gayA. jaLarelamAM tethI teNe pitAnI pAse mUkelA cAnA kapane aneka taNAI gayA. bhayaMkara Age mAnavIne kirITane Ape ane kirITa kapa pite lIdhe. bharakhI lIdhA. tene kaI rokI zake che? jANe pite viveka na karate hoya? kirITa tenI vijJAnanI ATaATalI siddhio chatAM kula dahezata samajI gaye. paraMtu te kazuM be nahi. ratanI A lIlA sAme te lAcAra che. "ramaNabhAI! tamane vepAramAM gayela boTane - ramaNane dhaMdhAmAM jambara oTa gaI. bairInA kAraNe keTalAM nANAM maLe te tame TakI zake ?" ghareNAM vece te paNa devuM pUruM na thAya tevI - kirITe sIdhe savAla karyo. poTa. te muMjhAI gaye. rAtabhara te paDakhAM ghasate rahyo. tene ApaghAta karavAne paNa vicAra AvI eka lAkha rUpiyA. ramaNe kahyuM. gaye. paraMtu patnI ane bALakonI mamatAe kirITe bIjo savAla karyA vinA eka lAkha tene tema karatA rAjyo. bIje divase te sagA- rUpiyAno ceka lakhI Ape. ramaNa Azcarya kSamApanA-mahAparva-paryuSaNa 225
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ cakita thaI gayo. mAre verA mArI madade? ane ApaNA bagaDelA saMbaMdhe svayameva sudharI ane te paNa jyAre eka paNa sagA-saMbaMdhI- jAya. jo ke temaNe zeDI AnAkAnI karelI. -mitra mArI paDakhe Aje ubhuM rahevA taiyAra paraMtu aMte temane mArI vAta gaLe utarI gai." nathI tyAre? te gadgadita thaI gaye. vadhAre te maMdAkInIe vAta karI. te kazuM bolI na zakyo. teNe kirITane, "tame aNIne samaye amArI madade na AvA aNInA samaye AvI moTI rakamanI AvyA hota to amArI zI dazA thAta? ame madada karavA badala bhArobhAra AbhAra mAnya. mane mana tamAro khUba AbhAra mAnIe chIe. | kirIke kA: "A nANunuM vyAja levAnuM prabhune pADa mAne ke tamane sumati sUjhI ane nathI. tamAre jyAre sagavaDa thAya tyAre ane sau sArAvAnA thayA. vagara mAphI mAgye kartavyathI haste hapta pAchA ApavAnA che. pAchA nahi ApaNe ekabIjAne mAphI lIdhI-dIdhI che." Ape te mane vadhu sAruM lAgaze." meghA bolI. theMkayu verI macI (khUba khUba AbhAra) karato kSamApanane e ja mahimA che. eka jaNa 2maNa ceka laIne gaye. teNe saunA nANAM cUkavI dIdhA ane pharI vepAra zarU karI dIdhuM. cha mahi. mAphI Ape che te sAmI vyakita paNa vera nAmAM teNe sAro napho karyo ane kirITanA e bhUlI jaIne mAphI ApI de che. lAkha rUpiyA teNe pAchA ApI dIdhA. te samaya mahAparva paryuSaNane e ja khare mahimA daramyAna ramaNa ane kirITanA kuTuMba vaccenuM che. rIta-rivAja khAtara jemanI sAthe sumeLa varSo junuM vera maitrImAM pariNamI cUkayuM hatuM. hoya tene khamA-na khamA te sarakhuM che. eka ramaNanI patnI meghA ane kirITanI alabatta bhUbhecaka keinuM manaduHkha thayuM hoya maMdAkInI vAto karatA hatA, tyAre maMdAkInI te kSamApanAnI Apale karI levI. paraMtu jemanI patnI ne meghAe kahyuM "kirITabhAI aNInA sAthe vera baMdhAyuM hoya, jhaghaDo thayo hoya, samaya madada na karI hota to amAre to bhikhArI sAmI vyaktine duHkha thAya tevuM vartana thayAno thaI javAne vAre Avata." khyAla hoya te temanI saunI sAmethI cAlInebhAgyeja koIne jANa haze. paraMtu ramaNa -mAtra paryuSaNanA divasomAM ja nahIM paraMtu harahaMmeza-mAphI mAgavI joIe ane te evA bhAIne vepAramAM khoTa gaI tenA eka aThavADIyA pahelAM ja tamArA bhAIne vepAramAM sArI evI zuddha bhAvathI ke daDha nizcayathI ke pharIvAra temanI AmadAnI thaI hatI. meM ja temane kaheluM ke A sAthe manadu:kha na thAya-maitrIbhAva TakI rahe, junA verajherane bhUlI jaIne ApaNe sAmethI maitrIbhAvanuM pavitra jharaNuM je sadAne mATe cAlIne ramaNabhAIne madada karavI ane te paNa ane saunA hRdayamAM vahetuM karavuM hoya te vIrane gupta rIte, tethI bIjA keIne khabara paDe nahi zobhe tevI kSamAno Azaya avazyameva le. 226 AtmAnaMda prakAza
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIrano 2500 me nirvANu-mahatsava bhagavAna mahAvIrano aDhI hajAra varSane A samitimAM samAveza karavAmAM AvyuM che. nirvANa mahatsava jema jema najIka Avato ane haju paNa keI saMpradAyanA sabhyane jAya che tema tema mahotsavane zAnadAra temAM umeravAnI jarUra hoya te te mATe rIte ujavavA mATe judI judI samitio bIjA vadhu sabhya umeravAnI draSTi rAkhela che. pitApitAnI rIte, nirvANa mahotsavane saphaLa bhagavAna buddhanI 2500mI jayantInI banAvavA mATe egya pravRttio karI rahela che. . mAphaka, bhagavAna mahAvIrano 2500me nirvANa mahotsava aMge sau prathama muMbaImAM mahotsava bhArata sarakAra rASTriya ane tamAma jaina saMpradAyanI eka kendrIya sami- AMtararASTriTya stara para ujave te mATe bhAtinI sthApana karavAmAM AvI, ane sAhitya rata sarakArane vinati karavA zeThazrI kasturabhAI nirmANanuM kArya temaNe zarU karyuM, tyArabAda lAlabhAIne pramukhapaNa nIce eka samiti dilhImAM munizrI suzIlakumArajInI preraNAthI niyukata karavAmAM Avela. samitie bhAratanA jene jainetara bhAIonI AMtararASTriya vaDA pradhAna zrI indirA gAMdhI, tathA zikSaNa samitinI racanA karavAmAM AvI, te pachI maMtrI zrI rAvane saMparka sAdhyo hato. tenA a. bhA. digambara jaina samitinI racanA javAbamAM bhagavAna mahAvIrane nirvANa dilhImAM karavAmAM AvI, vadhumAM uttara-AMdhra mahotsava rASTriya stara para ujavavA mATe pradezamAM prAtiya stara para eka samitinI eka samiti niyukata karavAno sarakAre racanA karavAmAM AvI che. nirNaya karyo che, ane samitinA sabhyonI Ama bhagavAna mahAvIranA 2500mAM nAmAvaLI have jAhera karavAmAM Avaze. nirvANu-mahatsava nimite tipitAnI rIte judI judI samitio racAya ane sau bhArata sarakAra taraphathI niyuktamAM karavA mAM Avela samiti nirvANa mahotsava kaI pitapotAnI svataMtra rIte kAryavAhi calAve tenA badale, saMgaThananI draSTi sAme rAkhIne rIte ujave tene kAryakrama have muMbaInI sau sAthe maLIne kArya kare che tenuM pariNAma nirvANa samitie vicAravAnuM rahe che ane : A mATe tamAma phIrakAnA AgevAna jainenA vadhAre sArU Ave te svAbhAvika che. A dizAmAM "jena" patranA taMtrI sthAnethI : sahakAra sAthe eka kamiTi racavAnI vicAraNA samagra jaina savAre samajavA-vicAravA jevI cAlI rahI che. avAranavAra je nedha lakhI che te kharekhara Ama rASTriya ane AMtararASTriya draSTie vicAraNIya paNa che. bhagavAna mahAvIrane nirvANa mahotsava uja. muMbaI khAte sthApavAmAM Avela nirvANa vavA mATenI yoga kAryavAhI cAlI rahela che. mahotsava samiti saMgaThananI draSTi barAbara bIjI bAju digambara bhAIoe nirvANa jALavIne racanAtmaka rIte kAma karI rahela che. mahatsava mATe je samitinI racanA karI che, ane A mATe dareka saMpradAyanA sabhyane tenI 12mI eprilanA roja eka miTiMga bhagavAna mahAvIrane 2500mo nirvANa-mahotsava 227
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLI hatI. A miTiMgamAM muMbaInI mahotsava sarva saMpradAye sAthe maLIne ujave te nirvANa mohatsava samiti dvArA bhagavAna mATe muMbaInI nirvANa samiti yogya pravRtti mahAvIranA jIvana-sAhitya graMthanI janane karI rahela che ane dareka saMpradAyanA agraNIAvakAravAmAM Avela che. ane tene gya saha. ene sahakAra tene sAMpaDatuM jAya che. e kAra ApavAne nirNaya karavAmAM Avyo che. AnaMdanI hakIkata che ane te mATe saune A rIte bhagavAna mahAvIrane nirvANa amArA abhinaMdana che. graMthAvalokana zaMkhezvara mahAtIrtha lekhaka - sva. pU. muni mahArAjazrI jayaMtavijyajI mahArAja saMpAdaka - zrI jayabhikhu prakAzaka :- zrI yazovijayajI jaina graMthamALA, zahIda roDa, gAMdhI ceka, bhAvanagara kiMmata - sADAtraNa rUpiyA aneka tIrthagraMthanA lekhaka zAMtamUti pU, mahArAja zrI jayaMtavijyajIe UMDuM saMzodhana karI ane khUba parizrama laIne, apUrva prabhAvaka ane ati prAcIna evA A tIrthanI hakIkata prApta karIne, eka bhomiyAnI garaja sAre tevo, ane aitihAsika daSTie paNa khUba upayogI evo, A suMdara graMtha lakhe che. - vidvAna saMpAdaka lakhe che tema, "A pustaka A sthaLanA itihAsanI, bhUgoLanI ane dhamazAstranI garaja sAre tevuM che. eka pavitra jitakrodha mahAmunie ahI sthiratA karI A graMtha bhAre bhakti ane parizrama tathA UMDA saMzodhana sAthe taiyAra karyo che. ene eka eka zabda pavitra che, ne AtmAnI vANI jevo nirmaLa ane maMtrAkSara jevo vedhaka che." lekhaka pU. munimahArAja lakhe che tema, "zrI zaMkhezvarajInI yAtrAe janArA yAtrALuone A pustaka tyAMnI badhI mAhitI pUrI pADatuM hovAthI sahAyaka thaze ja, paraMtu A pustakane ghera beThA beThA vAMcanArAone paNa zrI zaMkhezvarajInI yAtrAne AnaMda thoDeghaNe aMze te jarUra maLaze ja." zrI zaMkhezvara mahAtIrtha citrAvalImAM Apela, jinamaMdiranA judAjudA suMdara citro, pustakanI suMdaratA ane upayogitAmAM vadhAre kara che. A pustakanI A cothI AvRtti che, je tenI lokapriyatA ane upayogitA darzAve che. AvA suMdara prakAzana mATe graMthamALAne abhinaMdana ApIe chIe ane sahu koIne A suMdara ane upayogI pustaka avazya vasAvavA ane vAMcavA bhalAmaNa karIe chIe. anaMtarAya jAdavajI 228 AtmAnaMda prakAza
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAratabharamAM eka ane ajoDa sI saMsthA madadanA prakAro- zrI siddhakSetra zrAvikAzrama-pAlItANuM 5001) skalara dAtA, 2501) Azraya dAtA. amArI namra vijJapti 2001) peTrana. udeza-A saMsthA sadhavA, vidhavA, tyaktA ane kumArikA | 1001) pelA varganA benene rahevA, jamavA ane abhyAsanI sAdhana sAmagrI ne ! AjIvana sabhya. | sagavaDe pUrI pADI dhArmika, vyavahArika ane naitika jJAna 501) bIjA varganA AjIvana | ApavAmAM Ave che. vidhavA, sadhavA ane tyakatA bahenane sabhya. vizeSa karI dhArmika zikSaNa ApI dhArmika zikSikA tarIke 256) trIjA varganA AjIvana taiyAra karI bahAragAmanI pAThazALAmAM sAro pagAra gaThavavAnI sabhya. vyavasthA thAya che. - Aje nAnI moTI 225 ene lAbha le che. varSe deDha lAkha rU jevo kharca Ave che. dAnavIre ne zubhecchakanA sAtha sahakAyamI tithio- | kAra ane mArgadarzanathI saMsthAnuM kArya vyavasthita cAle che. 1001) miSTAna bhojananI eka | bhAratabharamAM AvI Adarza strIsaMsthA A ekaja che TaMkanI tithi - sakhata meMghavArI che, saMkhyA vadhI che te amArI namra 51) sAdA bhojananI eka vinaMtI che ke sArI evI rakama saMsthAne mokalI sahakAra Apaze. TaMkanI tithi. - bahene sAmAyika, pratikramaNa, tapazcaya sArA pramANamAM ra00 dadha nAstAnI tithi | kare che. paryuSaNa jevA mahAparvamAM te nAnI nAnI bALAo 101) AyaMbilanI tithi. | paNa hoMze hoMze seLa, paMdara, agiyAra, aThThA jevI tapazcaryA paNa kare che. girirAjanI yAtrAe padhAre tyAre Avazya A saMsthAnI chUTaka tithie | mulAkAte padhArI sahakAra ane mArgadarzana Apaze. 201) eka Taka miSTAna bhojana. parvAdhirAjanA puNya prasaMge A saMsthAne acuka yAda karI | 101) eka ka sAdu bhojana. phula nahi te phulanI pAMkhaDI avazya mokalaze. 51) eka Taka dUdha-nAsta. li. bhavadIya, jIvatalAla pratApazI saMghavI 5001)thI 2001) sudhI pramukha zrI siddhakSetra zrAvikAzrama, ApanAra beneja phoTo 97ii sTeka ekSaceja bIlDIMga, keTa-muMbaI-1 citragelerImAM mUkAze. dharamazI jAdavajI verA mAnad maMtrI, zrI siddhakSetra zrAvikAzrama, pAlItANA [ saurASTra)
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina udyoga kendramAM zrI jaina udyoga kendra, pAlItANA sAdhamiTeMka sidAtI baheneAne gRha udyoga dvArA rAhata ApI sAdhami ka bhakti karavA prayatna kare che.... *dvArA nibhAva karatI sAdharmika mahenAne svamAna pUrvaka jIvana nirvAha karavAnA amArA kArya mAM sahakAra Ape.... jaina ahenAe jayApUrvaka banAvelA khAkharA, pApaDa, vaDI, kherA, athANAM vagere gharavaparAzanI cIja vastu kALajI pUrvaka manAvI vyAjakhI bhAve vecavAmAM Ave che. bhagavAna mahAvIranA caturvidha saMghanA eka agatyanA aMga samI sidAtI zrAvikA baheneAnI sAdhamika bhakti nimitte kendranI bahenone uttejana ApavA paryuSaNAnA pavitra parvamAM zakaya sahAya meAkalI ameAne pretsAhita karI. mukhya kendraH meAtIzAnI dhama zALA jaina moTA derAsara sAme pA lI tA NA pramukha : bhAilAla ema. bAvIsI M.B.B S. vyavasthApaka samiti vatI vecANa kendra : nAnI zAkamArkeTa pAse mukhya bajAra pAlI tA NA vadhu jhADA, maraDA, saMgrahaNI tathA peTamAM dukhAvA e jokhamakAraka nIvaDe che. enI bImArImAMthI satvare mukta thAo. te mATe uMjhA phAma sInI enTIDIsenTrola ( AyurvedanA eka ziSTha guNakArI yAma ) khArAkanu' pAcana karI AMtaraDAne zakti ApI jhADA badha kare che. 24 kalAkamAM rAhatanA Azcaya kAraka anubhava ejanTe :- gAMdhI meDIkala hAla, pravINacaMdra 23, bhAvanagara. brAnca :- elana gaMja, mAgrA-4, bhulezvara muMbai-4, nyu itaravArI rADa, nAgapura.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIra svAmInA jIvananI vilakSaNa ghaTanAo aMge vicAraNuM ratilAla maphAbhAI zAha-mAMDaLa che. hIrAlAla 2. kApaDiyAe mahAvIra- nAmAM sahaja banI AvatI e ghaTanAo svAmInA jIvananI vilakSaNa ghaTanAo rajU hoya che. ne haraka svataMtra sAdhakamAM ema ja karI potAnI rIte javAba ApavAno prayatna bane. ne ema anubhava thayA vinA niyamo karyo che. sAthe gRhasthane tyAM besIne thALI ghaDAya paNa kevI rIte? vADakAmAM jamavA aMge mArA lekhane AdhAra pro. hIrAlAlabhAIe rajU karelI vilakSaNa laI khulAse mAMgyo che. ghaTanAomAM kaI jagyAe vAsI bhAta bhikSAmAM maLyAnI vAta Ave che. zuM bhagavAna mArI pAsethI mAgelo khulAso kalpasUtranI vAsI bhAta paNa khAtA haze? e prazna TIkAmAMthI athavA koI jANakAra vidvAna muni AjanI daSTie vilakSaNa ja dekhAya. temaja pAsethI maLI zake che. kalpasUtranI TIkAnuM sADAbAra varSamAM koI ThekANe pANI pIdhAne avataraNa meM nIce ApyuM che. bhagavAne ulekha ja Avato nathI. eka paMDite mane pAchaLathI karapAtrathI bhojana levAnI pratijJA kaheluM ke bhagavAna avAja hatA. arthAta lIdhelI e paNa e ja vAta batAve che ke pANI nahIM pInArA. je khorAka le te pANI pahelAM e kaMI niyamathI baddha na hatA. vinA kema cAle? paNa tyAre ukALelA mULa vAta e che ke tIrthakara satyasaMzo- pANIne bega na hoI game te prakAratuM pANI dhaka hoya che. e koI paraMparAmAM dIkSita te pItA ja haze. paNa AjanI daSTie e hotA nathI ke koI cAlI AvatI pUva ThIka na lAgavAthI ApaNe emane jayAre mAnyatAthI baddha hotA nathI. jema jema banAvyA hoya evuM kalpI zakAya che. anubhave thatA jAya che tema tema te pitAnA zrI vinayavijayajIkRta subodhikA TIkAmAM mATe niyama karatA jAya che, ane tIrthaMkara pAnuM 150-vyAkhyAna 6 mAM jaNAvavAmAM banyAbAda jyAre tIrthanI sthApanA kare che Ave che ke tyAre kaMIka potAnA anubhava ane kaMIka te tata amuka Ignlanileze zapuruer vakhatanI paristhitine dhyAnamAM rAkhIne prathamaurt thai vmAne ja ziSyavarga mATe niyamo ghaDavAmAM Ave che. varSothAM para mAna 44 amina mizraNa paNa ApaNe AjanI daSTie emane mUlavavA rizIkAmaM prati rizata: amikA mathIe chIe. ethI ja emanA jIvananI ? nAsira ghAsa 2 theyaM pratimA ghaTanAo vilakSaNa dekhAya che paNa emAM savA rU ja vinA sau 1 kaMIja vilakSaNatA hotI nathI. vikAsa sAdha- ka bhAga mahAvIra kAmanA jIvananI vilakSaNa ghaTanA rA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) tApasane matAM pramukha pUrvASAsA- (4) zAmAM muni Asane siddha kare risarcanA vAhU prati Ama ApaNe tevuM mAnyuM nathI. paNa bhagavAne vicitra mAnyuM che. paNa huM mAnuM chuM ke vyavahAra tapa tathA judA judA Asane sAdhI yoga ane pUrva premasaMbaMdhane kAraNe bhagavAne sAdhanA karI hatI. zramaNa bhagavAna mahAvIra) samajIne ja hAtha prasAryA hatA ema mAnavuM vadhAre ucita lAge che. (5) munie koI sAthe jhaMjhaTamAM na Uta ravuM evI AjJA che. paNa bhagavAna adaka (3) bhagavAna nandapATakamAM nandanA ghare pAkhaMDI sAthe jhaMjhaTamAM UtaryA hatA e paNa bhikSArthe gayA hatA. tyAM temane vAsI bhejana emanI vilakSaNa ghaTanA che, jo ke e anumaLyuM ema "zramaNa bhagavAna mahAvIra" bhava pachI ja emaNe Uparokta pAMca pratijJAo (lekhaka-kalyANavijayajI gaNi)mAM nedha che. dhArI hatI. zrI vIraH prANatasvagaMpuSyottaravimAnataH / pUrvajanyArjitaujasvitIrthakRnnAmakarmakaH // jJAnatrayapavitrAtmA siddhAryanRpavezmani / zalAkukSA sarasyAM rAjahaMsa ibAgamat // arthAta - bhagavAna mahAvIra prANata varganA puttara vimAnamAMthI sIdhA siddhArtha rAjAne ghara trizalA rANInI kukSimAM jema sarovaramAM rAjahaMsa Ave tema AvI gayA. (AcArya zrI hemacaMdrAcArya yogazAstranA prathama prakAzamAM mULa cheka uparanI bIjAnI TIkAmAM uparano zloka Apela che.) 232 AtmAnaMda prakAza
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ che jena samAcAra | Lai Lai Lai Lai Lai :Lai Sai Er Lai Yin abhinaMdana rASTrapatine saMskRta bhASAne erDa, bhAratanA 23mA svAtaMtryadine jAhera karavAmAM Avela A evorDathI be gujarAtI saMskRtinuM bahumAna karavAmAM Avela che. temAMnA eka che ApaNuM bhAvanagaranA vatanI jaina vidvAna paMDita zrI lAlacaMdra bhagavAnadAsa gAMdhI. paMDita lAlacaMdrajInI nimaNuka mahArAjA sayAjIrAva yunivarsiTInA rIsarca skolara tarIke thaI hatI ane temaNe gAyakavADa oriyenTala sirIjhanAM ghaNuM pustakonuM vidvatApUrNa saMzodhana ane saMpAdana kareluM che. temanA aitihAsika saMzodhana mATe bhAvanagaranI zrI yazovijayajI jaina graMthamALAe temane suvarNacaMdraka ApavAno nirNaya karela che. vizeSa AnaMdanI hakIkata e che ke A evorDa temanA 77mA janmadina (tA. 23-8-'70) pravezanA prasaMga Upara jAhera thayuM che. ame temane A evorDa mATe abhinaMdana ApIe chIe ane temanI varSagAMThanA zubha prasaMge IcchIe chIe ke teo zAstrokta so varSanuM AyuSya bhogave ane temaNe ravIkAreluM saMzodhana ane saMpAdananuM kArya vizeSa ane vizeSa yazasvI rIte karavA zaktimAna bane. prAta vidyAmaMDaLa prAkRta bhASAnA tathA sAhityanA vikAsa ane pracAra karavAnA uddezathI A maMDaLanI sthApanA karavAmAM AvI che. maMDaLanuM kAryakSetra, jyAM prAkRta abhyAsanI vyavasthA hoya tyAM, vidyArthIone pratsAhana ApavuM, jarUra jaNAya tevuM prAkRta sAhitya pragaTa karavuM, prAkRta tathA taravajJAnanA vargo calAvavA vigere pravRti A maMDaLanI raheze. maMDaLanI pravRtine vega ApavA mATe, sAmAnya sabhyanuM vArSika lavAjama rUA. pAMca, AjIvana sabhyanuM lavAjama rUA. 101, sahAyaka sabhyanuM rUA. 501 ane saMrakSaka sabhyanuM rUA. 1001 rAkhavAmAM Avela che. rasa dharAvanArAoe prAkRta vidyAmaMDaLa lA. da. bhAratIya saMskRti vidyA maMdira, gujarAta yu, pAse amadAvAda-9 sAthe saMparka sAdho. jena samAcAra maLI 233
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. zrI vijayasUrIzvarajI ma.thInA svargArohaNa nimitte pAlItANA sva. pU. gurudevane vaMdanA jali arpavA moTI ToLInA nUtana upAzrayamAM jaina saMpa taraphathI guNAnuvAda sabhA ye javAmAM AvatA zrI nagInadAsa gAMdhIe patrikA vAMcana tathA A. zrI. amRtasarIzvarajIe maMgaLAcaraNa karyuM hatuM. tyArabAda nagarazeTha zrI cunIbhAI, De. bAvIzI, zAmajI mAstara, zrI phulacaMdabhAI dezI vageree samayecita pravacana karyA hatA. te pachI zoka darzana TharAva karavAmAM Avyo hato. ane aSADa zu 2 thI 8 sudhI zAntisnAtra sahita aThThAI mahetsava karavAmAM Avyo hato. A prasaMga aditiya bhAvanAthI ujavavAmAM AvyA hatA. AgAmI vasatI gaNatarI prasaMge khAsa vinaMti. ApaNA dezanI vasatI-gaNatarI AvatA phebruArI mAsamAM thavAnI che. ane e prasaMgane have cha mahinA jeTalo ja samaya bAkI che, AmAM dara vakhate jainonI saMkhyA paNa sarakArI rAhe nedhavAmAM Ave che, paNa emAM eka tarapha pratyeka jaina bhAIbahena dharmanA khAnAmAM potAnA dharma tarIke "jaina" lakhAvavAnI cIvaTa rAkhatA nathI. ane bIjI bAju vasatInI nedha karavA AvanAra sarakArI mANaso badhuM barAbara pUchIne nedhavAnI dhIraja dAkhavatA nathI. pariNAme vasatI gaNatarIne aMte jainenI sAcI saMkhyA jANI zakAtI nathI. A vakhate evuM na bane e mATe comera pracAra kArya cAlI rahyuM che. A pracAra kAryane pitAnuM banAvavAnI ane badhA je vasatInI dhaNI vakhate dharmane 10 mA khAnAmAM "jaina" lakhAve evI emane preraNA ApavAnI ane ApaNuM munivarone ane AgevAnone vinaMti karIe chIe. sthApanA dina ujavaNI pAlItANAmAM sthapAela zrI siddhakSetra sAmAyika maMDaLa taraphathI dara ravivAre bhAvasAranI dharmazALAmAM sAmAyikano kAryakrama yojavAmAM Ave che. A maMDaLane vArSika utsava, gata tA. 9-8-70 nA ujavavAmAM AvatA, paMca kalyANaka pUjA bhaNAvavAmAM AvI. te pachI maMDaLanA sabhyonI mITIMga maLatA, Do. zrI bAvIsIbhAI zAmajIbhAI mAstara, paM. kapuracaMdabhAI zrI semacaMdabhAI Adie samayocita pravacana karyA hatA. ane baporanA maMDaLanA sabhyonuM prItibhojana yojavAmAM Avela. svargavAsa nedha raghaLA nivAsI (hAla beMgalora) zeThazrI gulAbacaMda hakamacaMda saMvata 226 jeTha vadi 5 maMgaLavAra tA. 23-7-70 nA roja beMgalera mukAme ravargavAsI thayA che tenI noMdha letAM amo ghaNAja dIlagIra thayA chIe. teo svabhAve khUba milanasAra ane dharmapremI hatA. teo sabhA pratye sArI lAgaNI dharAvatA hatA teo A sabhAnA AjIvana sabhya hatA. zAsanadeva temanA AtmAne parama zAMti Ape e abhyarthanA. 234 AtmAnaMda prakAza
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlayanuM viziSTa prakAzana naina jJAnama-zra'thamAjA nA e graMthA sapAdaka pUjya AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja paDita zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA paMDita zrI amRtalAla meAhanalAla bhAjaka rAyala 8 pejI sAijha : jADA TakAu kAgaLa : uttama chapAI : pAkuM khainDiMga (1) gramthAka 1 : naMdisuttaM aNuogaddArAI ca A graMthamAM laghuna urphe anujJAna'di tathA yAganakriyukta naditra mULa tathA anuyAgadvArasUtra mULanA zuddha-sa'zodhita pADe sakhyAma'dha pAThAMtaro sahita ApavAmAM AnyA che. uparAMta vistRta sa MpAdakIya nivedana (gujarAtI tathA aMgrejI), jaina Agame, graMtha, graMthakartA, graMthaviSaya tathA graMthamAMthI upalabda thatI sAMskRtika viziSTa sAmagrInuM nirUpaNa karatI suvistRta prastAvanA (gujarAtI tathA aMgrejI; ane grathAnA ekeeka zabdanA saMskRta rUpAMtara sAthenI sUcI tathA anya pariziSTo ApavAmAM Avela che. pRSTa sakhyA 76ra : ki Mmata cAlIsa rUpiyA (2) granthAMka 9, bhAga 1 : paNNatraNAsutaM A graMthamAM aneka paThAMtaro sahita paNavaNu sUtra mULa tayA pratiene paricaya vagere rajU karatuM sa'pAdakIya nivedana (gujarAtI tathA aMgrejI) ApavAmAM Avela che, pRSThasa khyA 502 : ki`mata trIsa rUpiyA zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, ogasTa krAMti mArga, muMbai 26
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ATMANAND PRAKASH Regd. No, G. 49 sAco AtmAnaMda kaI rIte maLe ? (1) AnaMda eTale sukha, zAMti, prasannatA. (2) saM'teSa hoya, te ja sukha, zAMti, prasannatA ke AnaMda maLe che. (3) saMtoSa to ja maLe ke je ApaNane sAcuM jJAna, sAcI samajaNu, deDha nizcaya ane satata jAgRti hoya. CE(jo jJAna, samajaNa, nizcaya ane jAgRti tyAre ja hoya ke te mATe ApaNA " evirata prayatna (puruSAya) hAya. (5) AnaMdanAM A badhAM sAdhane sahelAIthI meLavavA mATe pratsA mAgama sadUguru dudhama ane samyaga jJAna joIe. (6) jenA AtmAmAM jJAnane sAcA prakAza haze te ja jJAnI, guNI ane cAritravAna banI zakaze.. (7) huguNa, dukhuM ddhi, duSTa cAritra, ane duSTa manovRttio TALyA vinA AtmAne mela jatA nathI ane jJAnane prakAza AvatA nathI. (8) bhaNatara, vyavahAra, nokarI-dhu che, kuTuMba jIvana, kamANI, khAvuM pIvuM, paheravuMeADhavuM, A badhu jarUratuM che. paraMtu eTale khyAla satata rahevuM joie ke A badhe sa sAra che, saMsAra asAra che. temAM jIvavAnuM pharajiyAta che. temAM taravuM' ke DUbavuM' te ApaNA hAthanI vAta che. mANa stra pote ja potAnA bhAgyanA sraSTI che. | (9) prANImAtra pazu jIvana jIve che. pazujIvana eTale khAvuM, pIvuM, ArAma karavA ane UMghavuM; bhayathI mukta rahevuM ane vaMzavRddhi karavI. paNa mANasane to vizeSamAM buddhi ane vicArazakti maLI che. tene sadupayoga kare te mAnava mahAmAnava, deva ke mukavAmAM paNa banI zake che. ane jo durupayoga kare to duSTadAnava, daitya ke tiya"ca athavA narakAgAmI bane che | (10) kAcamAM jema Abehuba pratibiMba paDe che tema tamAruM mana ane buddhi je nirmaLa haze to temAM tame sArA che ke kharAba tenuM spaSTa citra dekhAI Avaze. tamArAmAM taTastha vivekadraSTi nahi hoya to tamArU' sAcuM svarUpa tamane nahi dekhAya, yaNa DAhyA anubhavI manuSyane tathA jJAnI guruone tamArI AMtarika manodazA spaSTa dekhAze. teo pAsethI tame tamArUM yathAtha svarU 5 jANI zakaze. AvA puruSane samAgama tenu' nAma ja satsaga che. (11) zAaAnI zANI zANI vAto karanArA ane upadeza ApanArAomAM paNa moha, mamatA, mAyA ane mUracha sarvAge nathI hotA tevuM nathI. paNa ApaNA karatAM ghaNAM ochAM hoya che. (12) varSanA 12 mahinAmAM A 12 bAbatomAMnI ekeka bAbatanuM akeka mahine ahoniza ciMtana-manana kare to te mANasa jarUra sAco AnaMda meLavI zake to ja "AtmAnaMda prakAzanI sAthakatA che. prANajIvana haragoviMdadAsa gAMdhI prakAzaka : khImacaMda cAMzI zAha, zrI jaina AtmAnaMda sabhA vatI muddaka : harilAla devacaMda zeTha, bAnaMda prinTIMga presa, bhAvanagara.