________________
ચકિત થઈ ગયો. મારે વેરા મારી મદદે? અને આપણા બગડેલા સંબંધે સ્વયમેવ સુધરી અને તે પણ જ્યારે એક પણ સગા-સંબંધી- જાય. જો કે તેમણે શેડી આનાકાની કરેલી. -મિત્ર મારી પડખે આજે ઉભું રહેવા તૈયાર પરંતુ અંતે તેમને મારી વાત ગળે ઉતરી ગઇ.” નથી ત્યારે? તે ગદ્ગદિત થઈ ગયે. વધારે તે મંદાકીનીએ વાત કરી. તે કશું બોલી ન શક્યો. તેણે કિરીટને,
“તમે અણીને સમયે અમારી મદદે ન આવા અણીના સમયે આવી મોટી રકમની
આવ્યા હોત તો અમારી શી દશા થાત? અમે મદદ કરવા બદલ ભારોભાર આભાર માન્ય.
મને મન તમારો ખૂબ આભાર માનીએ છીએ. | કિરીકે કા: “આ નાણુનું વ્યાજ લેવાનું પ્રભુને પાડ માને કે તમને સુમતિ સૂઝી અને નથી. તમારે જ્યારે સગવડ થાય ત્યારે અને સૌ સારાવાના થયા. વગર માફી માગ્યે કર્તવ્યથી હસ્તે હપ્ત પાછા આપવાના છે. પાછા નહિ આપણે એકબીજાને માફી લીધી-દીધી છે.” આપે તે મને વધુ સારું લાગશે.”
મેઘા બોલી. થેંકયુ વેરી મચી (ખૂબ ખૂબ આભાર) કરતો
ક્ષમાપનને એ જ મહિમા છે. એક જણ ૨મણ ચેક લઈને ગયે. તેણે સૌના નાણાં ચૂકવી દીધા અને ફરી વેપાર શરૂ કરી દીધું. છ મહિ.
માફી આપે છે તે સામી વ્યકિત પણ વેર નામાં તેણે સારો નફો કર્યો અને કિરીટના એ ભૂલી જઈને માફી આપી દે છે. લાખ રૂપિયા તેણે પાછા આપી દીધા. તે સમય મહાપર્વ પર્યુષણને એ જ ખરે મહિમા દરમ્યાન રમણ અને કિરીટના કુટુંબ વચ્ચેનું છે. રીત-રિવાજ ખાતર જેમની સાથે સુમેળ વર્ષો જુનું વેર મૈત્રીમાં પરિણમી ચૂકયું હતું. હોય તેને ખમા-ન ખમા તે સરખું છે. એક રમણની પત્ની મેઘા અને કિરીટની અલબત્ત ભૂભેચક કેઇનું મનદુઃખ થયું હોય મંદાકીની વાતો કરતા હતા, ત્યારે મંદાકીની તે ક્ષમાપનાની આપલે કરી લેવી. પરંતુ જેમની પત્ની ને મેઘાએ કહ્યું “કિરીટભાઈ અણીના સાથે વેર બંધાયું હોય, ઝઘડો થયો હોય, સમય મદદ ન કરી હોત તો અમારે તો ભિખારી સામી વ્યક્તિને દુઃખ થાય તેવું વર્તન થયાનો થઈ જવાને વારે આવત.”
ખ્યાલ હોય તે તેમની સૌની સામેથી ચાલીનેભાગ્યેજ કોઈને જાણ હશે. પરંતુ રમણ
-માત્ર પર્યુષણના દિવસોમાં જ નહીં પરંતુ
હરહંમેશ-માફી માગવી જોઈએ અને તે એવા ભાઈને વેપારમાં ખોટ ગઈ તેના એક અઠવાડીયા પહેલાં જ તમારા ભાઈને વેપારમાં સારી એવી
શુદ્ધ ભાવથી કે દઢ નિશ્ચયથી કે ફરીવાર તેમની આમદાની થઈ હતી. મેં જ તેમને કહેલું કે
આ સાથે મનદુ:ખ ન થાય-મૈત્રીભાવ ટકી રહે, જુના વેરઝેરને ભૂલી જઈને આપણે સામેથી મૈત્રીભાવનું પવિત્ર ઝરણું જે સદાને માટે ચાલીને રમણભાઈને મદદ કરવી અને તે પણ અને સૌના હૃદયમાં વહેતું કરવું હોય તે વીરને ગુપ્ત રીતે, તેથી બીજા કેઈને ખબર પડે નહિ શોભે તેવી ક્ષમાનો આશય અવશ્યમેવ લે.
२२६
આત્માનંદ પ્રકાશ