Book Title: kavidarpan
Author(s): H D Velankar
Publisher: Rajasthan Prachyavidya Pratishtan
View full book text
________________
संवृत्तिकः कविदर्पणः पइ पइ होइ मत्त अडवीसवि छक्कलु आइ किज्जए __ मज्झ थ पडहि पंच चाउक्कल दुक्कलु अंति दिज्जए। चउरासी सुजोणिसंजुत्तउ लहुगुरुगणविसुद्धओ
तं दुवई य छंदु सुहलक्खणि अज्जुणि सुकइ बद्धओ ॥३५॥ पय चारि ठविज्जहि ससिहि मत्त
पाऊहरु गणु जइ होइ अंत । चउसटि कल इ सव्वइ गणेहु .
पद्धडिय छंद तं बुह मुगेहु ॥३६ ॥ पइ पइ[इ] होइ तीसं धुवमत्तइ अक्खरडंबरजुत्त
चउकल थ सत्त ठवि ठामय ठामय दुक्कलु अंतु निरुत्त । जइ नवइ जोणि षोणि थ सुपसिद्धी पढत थ अइसउ छंदु
वीसोत्तरसउ जहि मत्त निरुत्तउ सो चउपइया छंदु ॥३७॥ पढिऊण पढम गाहा पुरओ पढिऊण कव्वपयजुयलं । उल्लालयसंजुत्तं कुंडलिणी होइ सुनिरुत्तं ॥ तं कुंडलिणि निरुत्त मत्त तेवनसउ किज्जइ
दिढबंध थ संजुत्त अद्ध पाय थ सु ठविज्जइ । उल्लालयसंजुत्त एणिपरि बुहियणु किज्जइ
तं कुंडलिणी छंदु पढम जहि गाह पढिज्जइ ॥३०॥ सो चंदाइणि छंदो जेण पढिज्जंति पढम गाहाओ। कामिणिमोहण पुरओ मत्ता अस्सीयसंजुत्तो ॥ मत्त अस्सीइ जो होइ नीरुत्तओ
पंचकल सव्व ससिकल थ संजुत्तओ। कामिणीमोहणो पुरउ पाढिज्जए
सोवि चंदायणी छंद सलहिज्जए ॥३९॥
अथ स्त्रीनाम्ना प्राकृतच्छन्दसां नाम । अत्र प्रथमं द्विपदीछन्दः । पादे पादे षोडश मात्रा भवन्ति प्रान्ते च जगणो भवति । तत्पद्धडीति छन्दो बुधा जानीत । अत्र प्रायः पादे पादे द्वितीयचतुर्थचतु:कले एव जगणो भवति नान्यत्रेत्याम्नायः ॥ ३६ ॥ अत्र छन्दसि थकाराः सर्वेपि पादपूरणार्थाः । ठाम ठामत्ति पादे पादे ॥ ३७॥ प्रथमं गाथां पठेत् ततोग्रे काव्यपदयुगलं पठेत् । काव्यस्य षट्पदापेक्षया पादचतुष्टयस्यापि पादयुगलसंज्ञा । एवं षण्णवतिमात्रामय-उल्लालकसंयुक्तं तत् कुण्डलिनी नाम च्छन्दो भवति ॥ ३८॥ सर्वेपि गणाः कामिनीमोहनछन्दसि पञ्चकला भवन्ति तेपि ससिकलत्ति षोडशसंख्या भवन्तीति ।। ३९ ॥
३६.१ पग for पय C; २ पाउहरु जगणु for पाऊहरु गणु B; ४ पद्धडी for पद्धडिय B. ३७.१ होहिं D; ध्रुवमत्त for ध्रुवमत्तइ B; २ अंति for अंतु D; ३७.३ खोणि for षोणि D. ३८.४ दृढबंध B. ३९.१ चंदाइण CD; ४ मत्त असीएहिं for मत्ता अस्सीय. D; ५ असीय B अस्सीउ D for अस्सीइ जु for जो B; AC drop the word; नीरुत्तयं ABC; ६ संजुत्तयं ABC; ७ कामिणीमोहणं B.

Page Navigation
1 ... 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230