Book Title: Yogvinshika Prakaranam
Author(s): Haribhadrasuri, Yashovijay Gani, Kirtiyashsuri
Publisher: Sanmarg Prakashan
View full book text
________________ योगविंशिका गाथा-२ अथैकदैकजीवस्यानेकोपयोगाभावान्न सर्वत्र क्रियादौ प्रणिधानं भवतीत्याशङ्क्याह - दृष्टान्तो निदर्शनम् छिन्नज्वालया इन्धनस्थाग्नित्रुटितार्चिषा / इहेति शेषः, अयमर्थः - यथा छिन्नज्वालामूलज्चालायामसम्बद्धतयोपलभ्यमानापि कथञ्चित्सम्बद्धेति प्रतिपद्यते तत्परमाणूनां परिणामान्तरापन्नानामवश्यंभावात् / यथा वा गृहान्तर्गतस्य दीपस्य गृहद्वारनिर्गता प्रभा व्यक्ततयाऽनुपलभ्यमानाप्यस्तीति प्रतिपद्यते, गृहान्तराभ्यन्तरे तस्या उपलभ्यमानत्वात् / इह च पक्षे प्रभा ज्वालोच्यते, सा च च्छिन्नाऽन्तरालेऽनुपलब्धेरिति / एवं क्रियादीनामेकत्रोपलभ्यमानमपि प्रणिधानमन्यत्राप्यव्यक्ततयाऽवसेयमिति / अथवा छिन्नज्वाला अलातज्वाला / तस्याः प्रतिनियतदेशवर्तित्वेन च्छिन्नत्वात / सा च यथा नियतदेशस्थायि भ्राम्यमाणेऽलाते चक्राकारं दण्डाकारं वा दधती स्वावगाहक्षेत्रादन्यत्राप्याशुवृत्तेरवभासते / एवं प्रणिधानमपि स्वरूपेणैकत्र वर्तमानमाशु-वृत्तेः सर्वत्रावभासत इत्यत्र साधूक्तं सव्वत्थ वि पणिहाणमिति गाथार्थः / (पञ्चाशक-३/२२) अहवा - केवलिणो उवओगो, वइ जुगवं समत्थनेएसु / छउमत्थस्स व एवं, अभिन्नविसयासु किरियासु / / 244 / / तथा चागमः - भिन्नविसयं निसिद्धं, किरियादुगमेगया न एगम्मि / जोगतिगस्स वि भंगियसुत्ते किरिया जओ भणिया / / 245 / / वृ० - इह विलक्षणवस्तुविषयं क्रियाद्वयं निषिद्धम् एकदा, यथोत्प्रेक्षते सूत्रार्थं नयादिगोचरमटति च, तत्रोत्प्रेक्षायां यदोपयुक्तो न तदाटने, यदा चाटने न तदोत्प्रेक्षायामिति, कालस्य सूक्ष्मत्वाद्, विलक्षणविषया (? अविलक्षणविषया) तु. योगत्रयक्रियाऽप्यविरुद्धा, यथोक्तम् - ‘भंगियसुयं गुणतो वट्टइ तिविहेऽवि जोगंमी' त्यादि, (आवश्यकसूत्रनियुक्तिगाथा-१२२७) - चैत्यवन्दन महाभाष्यम् / / 'D - पंच ठाणाई भवंति, तं० - ठाणातिते उक्कडुआसणिए पडिमट्ठाती वीरासणिए णेसज्जिए, पंच ठाणाइ० भवंति, तं० दंडायतिते लगंऽसाती आतावते अवाउडते अकंडूयते (सू. 396) ... पंच निसिज्जाओ पं. तं० उक्कुडुती गोदोहिता समपायपुता पलितंका अद्धपलितंका / ... (सू. 400) __ - श्री स्थानांगसूत्रम् / / E - इदानीमेतामेव द्वारगाथां विशेषेण व्याख्यानयन्नाह - उडनिसीयतुयट्टण ठाणं तिविहं तु होइ नायव्वं / उर्ल्ड उच्चाराई गुरुमूलपडिक्कमागम्म / / 152 / / वृ० तत्र स्थानं त्रिविधं ज्ञातव्यं - ऊर्ध्वस्थानं, निषीदनस्थानं त्वग्वर्त्तनस्थानं च, तत्राद्यमूर्ध्वस्थानं व्याख्यानयन्नाह - ‘उड्ढे उच्चाराई' ऊर्ध्वस्थानकं कायोत्सर्गः, स च उच्चारादीन् कृत्वा, ... / उक्तमूर्ध्वस्थानं इदानीं निषीदनस्थानं प्रतिपादयन्नाह - . संडासं पमज्जित्ता पुणो वि भूमि पमज्जिआ निसीए / राओ य पुव्वभणिअं तुयट्टणं कप्पई न दिवा / / 155 / / वृ० संदंशं - जङ्घोऊरन्तरालं तं प्रमृज्य उत्कुटुकः स्थित्वा पुनर्भुवं प्रभृज्य निषीदेत् / उक्तं निषीदनस्थानं, इदानीं त्वग्वर्तनस्थानं प्रतिपादनायाह - रात्रौ पूर्वोक्तमेव त्वग्वर्त्तनं, दिवा पुनस्त्वग्वर्त्तनं न कल्पते, नोक्तं भगवद्भिः , ... / / - ओघनियुक्तिः सवृत्तिः / / F- विशेप द्रष्टुकामेन पू. मु. जम्बूविजयजी म. सम्पादित योगशास्त्र ग्रन्थ - चतुर्थप्रकाश - प. क्र. 956 तः 959 'टीप्पणी द्रष्टव्या / - सम्पा० / /

Page Navigation
1 ... 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214