________________
વિવેક ચૂડામણિ
૧ર૭. वाचा वक्तुमशक्यमेव मनसा मन्तुं न वा शक्यते स्वानन्दामृतपूरपूरितपरब्रह्माम्बुधेवैभवम् । अम्भोराशिविशीर्णवार्षिकशिलाभावं भजन्मे मनो यस्यांशांशलवे विलीनमधुनानन्दात्मना निर्वृतम् ॥ ४८३॥
જેમ ચોમાસાના કરા સમુદ્રમાં પડી ગળી જઈ તદ્રુપ થાય છે, એમ મારું મન પણ બ્રહ્માનંદરૂપી અમૃતના-સમુદ્રમાં–તેના એક અંશના પણ અંશમાં ડૂબી તદ્રુપ બની લીન થયું છે, અને હવે આનંદસ્વરૂપ થઈ શાંતિ પામ્યું છે. એ આત્માનંદના અમૃતના પૂરથી ભરેલે પરબ્રહ્મરૂપી સમુદ્રને વિભવ વાણીથી કહેવે અશક્ય છે અને મનથી વિચારી શકાતે પણ નથી.
व गतं केन वा नीतं कुत्र लीनमिदं जगत्। . अधुमेव मया दृष्टं नास्ति किं महदद्भुतम् ॥ ४८४॥ .
પેલે સંસાર ક્યાં ગયે ? તેને કેણ લઈ ગયું? એ ક્યાં ડૂબી ગયો? અહે ! મેટું આશ્ચર્ય છે કે, જે સંસારને મેં હમણાં જ જે હતું, એ શું નથી ? "
- किं हेयं किमुपादेयं किमन्यत्किं विलक्षणम् । __अखण्डानन्दपीयूषपूर्णे ब्रह्ममहार्णवे ॥४८५॥
અખંડ આનંદરૂપ અમૃતથી ભરેલા બ્રહ્મસમુદ્રમાં કઈ વસ્તુ લેવા જેવી અને કઈ છેડવા જેવી છે? કઈ ચીજ જુદી છે અને કઈ જુદા લક્ષણવાળી છે? (કેઈ જ નહિ.)
न किञ्चिदत्र पश्यामि न शृणोमि न वेम्यहम् । स्वात्मनैव सदानन्दरूपेणास्मि विलक्षणः ॥ ४८६ ॥
અહીં બ્રહ્મ સિવાય હું કાંઈ જેતે નથી, સાંભળીને નથી કે જાણતું નથી. હું તે પિતાના આત્મારૂપે જ નિત્યઆનંદસ્વરૂપ બની પહેલાં કરતાં જુદે જ બની ગયો છું.
