________________
૧૩૮
વિવેકચૂડામણિ अयमात्मा नित्यसिद्धः प्रमाणे सति भासते। . न देशं नापि वा कालं न शुद्धि वाप्यपेक्षते ॥ ५३२ ॥
એ રીતે પ્રમાણ હેય, તે આ નિત્યસિદ્ધ આત્મા જાણી શકાય છે. તે દેશ, કાળ કે શુદ્ધિની જરૂર ધરાવતું નથી.
देवदत्तोऽहमित्येतद्विशानं निरपेक्षकम् । तद्वब्रह्मविदोऽप्यस्य ब्रह्माहमिति वेदनम् ॥ ५३३ ॥
જેમ “હું દેવદત્ત છું” એમ સમજવા માટે કોઈની જરૂર નથી તેમ બ્રહ્મજ્ઞાનીને “હું બ્રહ્મ છું” એમ સમજવા માટે પણ કશાની જરૂર નથી.
भानुनेव जगत्सर्व भासते यस्य तेजसा । - अनात्मकमसत्तुच्छं किं नु तस्यावभासकम् ॥५३४॥
જેમ સૂર્યથી સર્વ જગત પ્રકાશે છે, તેમ જેના પ્રકાશથી જડ, જૂઠું અને તુરછ છતાં બધું પ્રકાશે છે, એને પ્રકાશ કરનાર (એના પિતાના સિવાય) બીજું શું હોઈ શકે?
वेदशास्त्रपुराणानि भूतानि सकलान्यपि । येनार्थवन्ति तं किं नु विज्ञातारं प्रकाशयेत् ॥ ५३५ ॥
વેદ, શાસ્ત્ર, પુરાણ અને દરેક ભૂત (પૃથ્વી, તેજ, પાણી, વાયુ, આકાશ) એ બધાં જેને લીધે જ સાર્થક છે, એ સંપૂર્ણ જાણનાર પરમાત્માને બીજું કશું પ્રકાશિત કરે? एष स्वयंज्योतिरनन्तशक्तिरात्माप्रमेयः सकलानुभूतिः । यमेव विज्ञाय विमुक्तबन्धो जयत्ययं ब्रह्मविदुत्तमोत्तमः ॥५३६॥
આ આત્મા સ્વયંપ્રકાશ (પિતાની મેળે જ પ્રકાશનાર), અનંત શક્તિવાળ, માપી ન શકાય એ અને સૌને અનુભવમાં આવી શકે એવે છે; એને જ બરાબર જાણી લઈ બ્રહ્મજ્ઞાનીઓમાં શ્રેષ્ઠ બનેલ આ પુરુષ સંસારરૂપ બંધનમાંથી છૂટી જઈ સર્વોત્કૃષ્ટ બને છે.
