________________
વિવેકચૂડામણિ
૧૪૧
છે; સહાય વિનાના હોય છતાં મહાખળવાન હોય છે; જમે નહિ છતાં નિત્ય તૃપ્ત રહે છે અને પોતે અતુલ્ય હાયસથી શ્રેષ્ઠ હોય છતાં સૌ ઉપર સમાન દૃષ્ટિવાળા હોય છે. अपि कुर्वन्नकुर्वाणश्चाभोक्ता फलभोग्यपि । शरीर्यप्यशरीर्येष परिच्छिन्नोऽपि सर्वगः ॥ ५४५ ॥
એ બધાં કામો કરે છતાં કાંઈ કરતા નથી; અનેક જાતનાં ફળ ભાગવે છતાં ભાક્તા (ભાગવનાર) નથી; શરીર ધારી હૈાય છતાં શરીર વગરને છે; અને થાડી જગ્યામાં રહે છતાં દરેક ઠેકાણે રહેનાર છે.
अशरीरं सदा सन्तमिमं ब्रह्मविदं कचित् । प्रियाप्रिये न स्पृशतस्तथैव च शुभाशुभे ॥ ५४६ ॥ . હમેશાં શરીરના અભિમાન વિનાના એ ઉત્તમ બ્રહ્મજ્ઞાનીને પ્રિય કે અપ્રિયના તથા શુભ કે અશુભને ક્યાંય સબંધ થતા જ નથી. स्थूलादिसम्बन्धवतोऽभिमानिनः सुखं च दुःखं च शुभाशुभे च । विध्वस्तबन्धस्य सदात्मनो मुनेः कुतः शुभं वाप्यशुभं फलं वा ॥ ५४७ જેને સ્થૂલ તથા સૂક્ષ્મ દેહના સોંબંધ હોય અને તેના પર હુંપણાનું અભિમાન હોય, એને જ સુખ-દુઃખ અને શુભ કે અશુભ જણાય છે; પણ જેનાં દેહુબ ધન નાશ પામ્યાં હોય, અને જે સદા આત્મારૂપે સ્થિતિ કરતા હોય એવા મુનિને શુભ કે અશુભ ફળ શાથી જણાય? तमसा ग्रस्तवद्भानादप्रस्तोऽपि रविर्जनैः ।
ग्रस्त इत्युच्यते भ्रान्त्या ह्यज्ञात्वा वस्तुलक्षणम् ॥ ५४८ ॥ तद्वद्देहादिबन्धेभ्यो विमुक्तं ब्रह्मवित्तमम् । पश्यन्ति देहिवन्मूढाः शरीराभासदर्शनात् ॥ ५४९ ॥ વસ્તુસ્વરૂપ નહિ સમજીને જેમ માણસે બ્રાંતિથી જ