________________
વિવેચૂડામણિ
૧૩૭ જૂઠા તર્ક-વિતર્ક કરનાર બુદ્ધિની જે મૌન સ્થિતિ એ પરમ શાંતિ છે, જેમાં બ્રહ્મજ્ઞાની મહાત્માને નિરંતર બ્રહ્મરૂપે અત–આનંદસુખને અનુભવ થાય છે.
नास्ति निर्वासनान्मौनात्परं सुखदुत्तमम् । विज्ञातात्मस्वरूपस्य स्वानन्दरसपायिनः ॥५२८॥
જેણે આત્માનું સ્વરૂપ જાણ્યું છે અને આત્માનંદને રસ અનુભવ્યું છે, તેને માટે વાસનારહિત મૌનાવસ્થા સિવાય બીજું કંઈ પણ સુખકારક અને ઉત્તમ નથી.
गच्छंस्तिष्ठन्नुपविशञ्छयानो वान्यथापि वा। . यथेच्छया वसेद्विद्वानात्मारामः सदा मुनिः ॥५२९॥
વિચારશીલ વિદ્વાને ચાલતાં-ફરતાં, બેસતા-ઊઠતાં, સૂતાં કે જાગતાં, ઈચ્છા પ્રમાણે સદા આત્મામાં રમણ કરતા રહેવું. '
न देशकालासनदिग्यमादिलक्ष्याद्यपेक्षा प्रतिबद्धवृत्तेः। संसिद्धतत्त्वस्य महात्मनोऽस्ति स्ववेदने का नियमाद्यपेक्षा ॥५३० * જેની વૃત્તિ હમેશાં આત્મસ્વરૂપમાં જ લાગી રહેતી હેય અને જેણે આત્મતત્તવ બરાબર સમજી લીધું હોય, એવા મહાપુરુષને દેશ, કાળ, આસન, દિશા, યમ, નિયમ વગેરે અથવા કેઈ લક્ષ્ય વગેરેની જરૂર નથી, કારણ કે આત્મસ્વરૂપને સમજી લીધા પછી નિયમ વગેરેની શી
घटोऽयमिति विज्ञातुं नियमः को न्वपेक्षते । विना प्रमाणसुष्ठुत्वं यस्मिन्सति पदार्थधीः ॥५३१॥
આ ઘડે છે એમ સમજવા માટે જેનાથી પદાર્થનું જ્ઞાન થાય છે, એવાં ઉત્તમ પ્રમાણ સિવાય કયા નિયમની જરૂર રહે છે? ૧૦.
