________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/પ્રાસ્તાવિક આવતા પદાર્થોનું સંક્ષિપ્ત દિગ્દર્શન કરાવેલ છે. વિશેષ તો ગ્રંથકારશ્રીના પદ્યોની સુમધુર રચના, પદ્યોના શ્લોકાર્થ અને તેનું વિવેચન વાંચવાથી અપૂર્વ પદાર્થદર્શન થવાની અનુભૂતિ થશે.
અત્યંત નાદુરસ્ત તબિયત થઈ જવાથી જંઘાબળ ક્ષીણ થતા અમદાવાદ મુકામે મારે સ્થિરવાસ કરવાનું બન્યું, અને પ્રજ્ઞાધન સુશ્રાવક પંડિતવર્ય શ્રી પ્રવીણભાઈ પાસે યોગવિષયક અને અધ્યાત્મવિષયક સંવેગ-વૈરાગ્યવર્ધક ગ્રંથોના વાચનનો સુંદર સુયોગ પ્રાપ્ત થયો. નાદુરસ્ત તબિયતમાં પણ પરમાત્માની કૃપા, ગુરુકૃપા, શાસ્ત્રકૃપા અને ગ્રંથકારશ્રીની કૃપાથી “વૈરાગ્યકલ્પલતા” ગ્રંથના પ્રથમ સ્તબકનો શબ્દશઃ વિવેચનની સંકલનાનો આ પ્રયાસ સફળ થયો છે. ગ્રંથના વિવરણમાં સર્વજ્ઞકથિતપદાર્થોનું ક્યાંય અવમૂલ્યન થઈ ન જાય તે માટે પૂરો પ્રયત્ન કરેલ હોવા છતાં છદ્મસ્થતાને કારણે કોઈ ક્ષતિ રહી હોય, કે તરણતારણ શ્રીજિનેશ્વરદેવોની આજ્ઞાવિરુદ્ધ કે ગ્રંથકારશ્રીના આશયવિરુદ્ધ અનાભોગથી ક્યાંય પદાર્થનું નિરૂપણ થયેલ હોય તો ત્રિવિધ ત્રિવિધ “મિચ્છા મિ દુક્કડ' માંગું છું અને શ્રુતવિવેકીજનો તેનું પરિમાર્જન કરે એમ ઇચ્છું છું.
આ વિવેચનની સંકલનાનો પદાર્થની દૃષ્ટિએ સંશોધન કરવામાં શ્રુતપ્રેમી યોગમાર્ગતત્ત્વજ્ઞ પંડિતવર્ય શ્રી પ્રવીણભાઈ મોતાનો અમૂલ્ય ફાળો છે અને તેઓને પણ પોતાને આવા ઉત્તમ ગ્રંથરત્નના અધ્યયન-અધ્યાપન કરાવવા દ્વારા સ્વાધ્યાયની અમૂલ્ય તક સાંપડે છે તે બદલ ધન્યતાની લાગણી અનુભવેલ છે.
પરમપૂજ્ય, પરમારાધ્ધપાદ, વ્યાખ્યાનવાચસ્પતિ રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાને ઉપમિતિભવપ્રપંચાકથા’ અને ‘વૈરાગ્યકલ્પલતા આ બંને કૃતિઓ અત્યંત પ્રિય હતી. તેઓ શ્રીમદે વિ.સં. ૨૦૪૦માં પાલિતાણા ચાતુર્માસના સુઅવસરે આ બંને ગ્રંથો વૈરાગ્ય-સંવેગભાવવર્ધક હોવાથી ખાસ મને વાંચવા માટે પ્રેરણા કરેલ, તેથી આ પ્રથમ તબકના વિવેચનના અવસરે કૃતજ્ઞભાવે તેઓશ્રીનું ખાસ સ્મરણ કરી ધન્યતા અનુભવું છું.
પ્રાંતે સંસારના સ્વરૂપનો બોધ કરાવનાર વૈરાગ્યરસથી ભરપૂર આ ઉત્તમગ્રંથના પદાર્થોને આત્મસાત્ કરીને સમ્યાન, સમ્યગ્દર્શન અને સમ્યક ચારિત્રરૂપ
