Book Title: Vachanamrut
Author(s): Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal

View full book text
Previous | Next

Page 289
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ૨૮૦ ગુણુનુરાગ. ભાવાર્થ-અરે આત્મન ! જે તે ગુણીજનેના લેશ માત્ર દેષને ઇર્ષાથી કહીશ તો ખરેખર અપાર એવા સંસારમાં પરિભ્રમણ કરીશ. ઈર્ષ્યાથી અંધ બનેલા પુરૂષો ઘુવડની પેઠે જ્યાંત્યાં સદ્ગુણરૂપ સૂર્યને દેખ્યા વિના પરિભ્રમણ કરે છે; સજજન પુરૂષોની અંદર સરસવ જેટલે દોષ હોય તો મેરૂ પર્વત જેટલો કહી બતાવે છે અને ઈર્ષાળુઓ અછતાં આળ પણ ગુણીજને પર મુકવા અચકાતા નથી. ગુણી પુરૂષોના ગુણ દેખવાને ઈર્ષાળુઓની સગુણ દૃષ્ટિ બંધ થયેલી હોય છે. ધતુર ભક્ષકની પેઠે તેઓ ગુણોને પણ વિપરીતપણે દેખ્યા કરે છે. ઈર્ષાળુઓ કોઈની પ્રશંસા સાંભળે છે તે તે ઉપર લક્ષ. નહિ રાખતાં, સામા પુરૂષોની અંદર કયા દુર્ગુણો છે તે જ જોવામાં ધ્યાન રાખ્યા કરે છે. સમકાતિજીવ પરના સદ્ગુણે જોવામાં જ દષ્ટિ રાખે છે, ત્યારે તેઓ (ઈર્ષાળુઓ) પરના અવગુણો દેખવામાં દષ્ટિ રાખે છે. જેમ કાગડો ચાંદાં દેખે છે તેમ ઈર્ષ્યાળુ પારકા અવગુણ દેખે છે. ઈર્ષાબળથી અંધ બનેલો પુરૂષ અનેક અવગુણોને ધારણ કરતો છતો તથા અષ્ટકર્મોની વગણને ગ્રહણ કરતે છેક રાશી લાખ જીવનમાં પરિભ્રમણ કરે છે. ગુણ કે દોષ એ બેમાંથી જેને અભ્યાસ થાય તે - પરભવમાં પ્રાપ્ત થાય છે. जं अब्भसेई जीवो, गुणं च दोषं च इत्थ जम्मंमि; तं परलोए पावइ, अभ्भासेणं पुणो तेणं. ॥८॥ ભાવાર્થ–આત્મા આ ભવમાં ગુણ કે દોષ એ બેમાંથી જેને અભ્યાસ કરી શકે છે તે પરલોકમાં પામે છે; જે આ ભવમાં સદ્ગુણેને વિશેષ અભ્યાસ કરવામાં આવે છે તે પરભવમાં વિશેષતઃ સગુણે ખીલી શકે છે અને દેને વિશેષતઃ સેવવામાં આવે છે તે પરભવમાં દોષોજ પ્રગટે છે. જે પ્રકારના ગુણને અભ્યાસ કરવામાં આવે છે તે પ્રકારનો ગુણ પ્રકટી શકે છે. એક મનુષ્ય આ ભવમાં ધૈર્ય અને વિનય એ બે ગુણને વિશેષ અભ્યાસ કરતે હોય અને કંજુસાઇ દેષને સેવતા હોય તે પરભવમાં અવતાર લેતાં તેનામાં વૈર્ય અને વિનય ગુણ પ્રગટે છે, પણ કંજુસાઈ હૃદયમાં આવે છે. કોઈ મનુષ્ય આ ભવમાં દયાવંત હોય અને લોભદેષનું વિશેષતઃ સેવન કરતો હોય, તે પરભવમાં દયાવંત થાય છે, પણું લોભી વિશેષ દેખવામાં આવે છે. કોઈ આ ભવમાં પરોપકારી વિ. શેષતઃ હેય પણ મૈથુનની ઇચ્છા વિશેષ હોય, તો પરભવમાં (અવતાર For Private And Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390