________________
૮૫
મેક્ષ ઘટતા નથી. એકાન્ત અનિત્ય દર્શનમાં પણ પુણ્ય પાપ અને બન્ધ મેક્ષ ઘટતું નથી. (૩) क्रमाक्रमाभ्यां निस्यानां, युज्यतेऽर्थक्रिया न हि । एकान्तक्षणिकत्वेऽपि, युज्यतेऽर्थक्रिया न हि ॥४॥
નિત્ય પદાર્થોને વિષે કમથી કે અકમથી અર્થકિયા ઘટતી નથી. અને એકાન્ત ક્ષણિક પક્ષમાં પણ કમથી કે અક્રમથી અર્થકિયા ઘટતી જ નથી. (૪) यदा तु नित्यानित्यत्व, रूपता वस्तुनो भवेत् । यथात्थ भगवन्नैव, तदा दोषोऽस्ति कश्चन ॥५॥ ' હે ભગવન! આપે કહી છે તે રીતે જે વસ્તુની નિત્યાનિત્યસ્વરૂપતા હોય, તેજ કઈ પણ પ્રકારને દેષ આવતો નથી. (૫) गुडो हि कफहेतुः स्यान्नागरं पित्तकारणम् । द्वयात्मनि न दोषोऽस्ति, गुडनागरभेषजे ॥६॥
ગળ એ કફનો હેતુ છે અને સૂંઠ એ પિત્તનું કારણ છે. જ્યારે ગેળ અને સૂંઠ બને એકત્ર મળે છે ત્યારે દેષ રહેતો નથી કિન્તુ ભેષજ–ઔષધ રૂપ બની જાય છે (૬)