________________
द्वयं विरुद्धं नैकत्राऽ-सत्प्रमाणप्रसिद्धितः।। विरुद्धवर्णयोगो हि, दृष्टो मेचकवस्तुषु ॥७॥
એજ પ્રમાણે એક વસ્તુને વિષે નિત્યત્વ અને અનિત્યસ્વાદિ બે વિરૂદ્ધ ધર્મોનું રહેવું, એ પણ વિરૂદ્ધ નથી. પ્રત્યક્ષાદિ કોઈપણ પ્રમાણથી તેમાં વિરોધ સિદ્ધ થઈ શકતો નથી. કારણ કે મેચક-કાબરચીતરી વસ્તુઓને વિશે વિરૂદ્ધ વર્ગોને સંગ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે. (૭) विज्ञानस्यैकमाकारं, नानाकारकरम्बितम् । इच्छंस्तथागतः प्राज्ञो, नानेकान्तं प्रतिक्षिपेत् ॥८॥
નાના-વિચિત્ર આકારથી સહિત વિજ્ઞાન એક આકારવાળું છે, એમ સ્વીકારતો પ્રાણ બૌદ્ધ અને કાન્તવાદનું ઉત્થાપન કરી શકતો નથી. (૮) चित्रमेकमनेकं च, रूपं प्रामाणिकं वदन् । योगो वैशेषिको वाऽपि, नानेकातं प्रतिक्षिपेत् ॥९॥
એક ચિત્રરૂપ અનેક રૂપવાળું પ્રમાણસિદ્ધ છે એમ કહેનાર એગ (નૈયાયિક) કે વૈશેષિક પણ અનેકાન્તવાદનું ઉત્થાપન કરી શકતો નથી. ૯