________________
૪૨
શ્રાવિકા સુધ. તેમાંથી, આવે છે. માટે બાલકના શરીરની રચનામાં તને, માતાના ખેરાકમાંથી લેવામાં હેઇ ખોરાક તેવા પ્રકારનો જોઈએ. આ એક વાત થઈ.
હવે ખેરાક ખાવાથી જ લોહીમાં આ ત આવી જાય છે એમ નથી, કારણ કે ખોરાક પાચન થઈ, સ્વચ્છ થઇ, લેહીના ઝરામાં આવે તે પહેલાં તેને ઘણી જાતની સ્થિ- li તિમાંથી પસાર થવું પડે છે. તે સર્વે સ્થિતિમાંથી પસાર થવાને
- ૧. સ્વચ્છ અને ખુલ્લી હવામાં ઉંડા શ્વાસોચ્છવાસ લેવાની જરૂર છે. જેમ હવા વધારે સ્વરછ તેમ ફેફસામાં ફરતું લોહી વધારે સ્વચ્છ થઈ શકે છે. અને જેમ લોહી વધારે સ્વછે તેમ શરીરની સર્વ ક્રિયાઓ વધારે સારી રીતે બનાવી શકાય છે.
૨. સ્વચ્છ અને ખુલી હવાને પુરેપુરો લાભ લેવાને અને લોહીની જીવનશકિતનો પુરેપુરો ઉપયોગ કરવાને અંગ કસરતની અમુક પ્રમાણમાં આવશ્યક્તા છે. જેમ લેહી શ. રીરના દરેક ભાગમાં સારી રીતે કરે તેમ શરીરને બમણો લાભ છે.
(અ) શરીરના ઘસાઈ ગયેલા ભાગોને નવાં તત્ત્વો મળે છે. અને શરીરને વધવાના પદાર્થો વધારે મળે છે.
(બ) વપરાઈ ગયેલાં તો જે હવે ઝેર રૂ૫ છે તેને દૂર કરવાને વધારે અવકાશ મળે છે.
૩. શરીરને જેમ સ્વરછ હવા, યોગ્ય બે રાક અને ઘટીત કસરતની જરૂર છે તેમ તેને આરામ અને ઉઘની પણ જરૂર છે.
ઉત્તમ પ્રકારનું બાલક થાય તે માટે માતાની પિતાની સગર્ભાવસ્થા વખતની તનદુરસ્તી ઉત્તમ પ્રકારની હોવી જોઈએ અને તે તનદુરસ્તી સારી રહે તેટલા માટે ઉપર જણાવેલ ત્રણ પ્રકારની બાબતોની જરૂર છે
તદુપરાંત માતાની માનસિક સ્થિતિની અને તેની આસપાસની સામાજીક સ્થિતિની પણ માતાની તનદુરસ્તી ઉપર બહુ અસર થાય છે, અને તેથી તે અસર બાલકની તનદુરસ્તી ઉપર પણ થાય છે.
સ્ત્રીની સગર્ભાવસ્થામાં તેને એક દેવી તરીકે ગણીને તેની દરેક રીતે યોગ્ય સંભાળ લેવાની જરૂર છે અને આ બાબતમાં આપણને આપણાં પવિત્ર શાસ્ત્રો અને આધુનિક વિજ્ઞાનને પણ પુરેપુરો ટેકો છે.
દીકરી પરણે તે પહેલાં, અને ૫ણ્યા પછી તે માતા થાય ત્યારે તેણે શું શું કરવાનું છે તેનું જ્ઞાન તેને આપવું એ અતિશય જરૂરનું છે, પણ તે દિશા તરફ આપણું વલણ હેય એમ લાગતું નથી, પણ આવી સ્થિતિ હવે લાંબે વખત ચાલી શકે તેમ નથી.
આપણું શરીરની રચનામાં મુખ્ય ચાર જાતના પદાર્થો છેઃ
૧. માંસ બનાવનાર દ્રવ્ય—ટી–Proteid.આ કવ્ય દૂધ, ઘઉં અને દાળ વગેરેમાં છે.
૨. શક્તિ આપનાર અને શક્તિ જાળવી રાખનાર દ્રવ્ય જેવા કે લૂહિ-Starch, સાકર-Sugar, વગેરે–આ દ્રવ્ય ચેખા વગેરેમાંથી મોટા પ્રમાણમાં મળે છે.
૩. ગરમી આપનાર અને જાળવી રાખનાર દ– Fat.-આ દ્રવ્ય ઘી, તેલ, માંખણ વગેરેમાં મોટા પ્રમાણમાં છે.
