________________
માતાને બે બેલ.
માતાને બે બોલ.
( લેખક શેઠ ફરામજી ખરશેદજી મુ. ભાવનગર) પ્રજા બાલના પગ ઉપર ચાલે છે ” એ મહા મંત્ર દરેક હિન્દી વ્યક્તિના હૃદયમાં રમી રહેવો જોઈએ. તનદુરસ્ત બાલક એ પ્રજાના ચાલુ અસ્તીત્વનું જામીન ખત છે, અને બાલક એ પ્રજાની મૂડી છે, માટે પ્રજાના જીવન વાસ્તે બાલકના જીવનને આધ્યાત્મીક દરજજો આપવો જોઈએ, અને બાલ-જનનીને દરેક રાષ્ટ્રીય હિલચાલમાં દેવીપદ આપવું જોઈએ.
બાલ-સંરક્ષણને સવાલ આજકાલ દુનિયાના દરેક સુધરેલા દેશમાં ઘણો અગત્યને સવાલ થઈ પડ્યું છે અને એટલા માટે એ બાબતને લગતી ઘણી જનાઓ અને સંસ્થાઓ ઉપસ્થિત કરવામાં આવી છે.
શું ઉપાયે લેવાથી બાલક તનદુરસ્ત બને અને થાય એ સવાલ કૌટુમ્બીક, સામાછક અને રાષ્ટ્રીય છે અને તેમાં આર્થિક, ઔદ્યોગિક અને કેળવણીના પ્રશ્નો સમાવેશ થઈ જાય છે.
હાલમાં બીજી બાબતે ઉપર ખાસ ધ્યાન ન આપતાં, માત્ર માતા અને તેનાં બાલકને જ આપણે વિચાર કરીશું.
એટલું તે સાચું કે બાલક માતાના જીવનમાંથી ઉત્પન્ન થયેલી પેદાશ છે. માતાના લોહીમાંથી બાળકના શરીરની રચનાનાં ત લેવામાં આવે છે. બાલક નવ માસ સુધી માતાનાં ઉદરમાં રહી જમતી વખતે વજનમાં આશરે સાત શેર હોય છે. આ વજન તેણે માતાના લોહીમાંથી મેળવેલું છે તેથી દરેક માતાએ પોતાના બાળકને દરરાજનું એક રૂપિયાભાર જેટલું વજન આપ્યું છે એમ કહીએ તો ચાલે. આવાં તત્ત્વ બાલકને પુરાં પાડવામાં માતાને પોતાના શરીરનું જીવન દ્રવ્ય આપવું પડેલું છે અને તેટલા માટે માંતાએ પિતાની સગર્ભા સ્થિતિમાં પોતાના ખોરાક ઉપર વિશેષ ધ્યાન આપવાની ખાસ જરૂર છે. આથી હું એમ કહેવા માગતા નથી કે જ્યારથી માતાને સગર્ભા સ્થિતિ પ્રાપ્ત થાય ત્યારની તેણે ખૂબ ખાવું. જસ્થાન તે દેખીતે સવાલ છે જ નહીં. બાલકનું નવ માસમાં થયેલું વજન સાત શેર છે એટલે દરરોજનું એક રૂપિયાભાર વજન આવ્યું તે શી ખોરાકના જસ્થાને વધારે તે નજીવો આવે છે, પણ લેવામાં આવતા ખેરાકનાં તે કેવાં હોવા જોઈએ એ સવાલ વધારે અગત્યનું છે. ઘર બાંધવાને ઈંટ, ચૂને વગેરેની જરૂર છે, પણ જે આપણે માત્ર ચુનાજ ભેગો કરીએ અને તેથી જેવી રીતે મકાન બંધાય નહીં -અને જેમ ઈંટ તથા પત્થર એકલા ભેગા કરવાથી મકાન બંધાય નહીં, પણ જેવી રીતે મકાન બાંધવામાં તેમાં વપરાતી સર્વ ચીજોની તેના જોઈતા પ્રમાણમાં જરૂર પડે છે તેવી રીતે શરીરની રચના કરવામાં પણ તેમાં જોઈતા દરેક પદાર્થો તેના પ્રમાણમાં જોઈએ. આ પદાર્થ માત્ર માતાના લેહીમાંથી જ મળી શકે અને તેટલા માટે માતાનાં લોહીમાં આ પદાર્થો તેને જોઈતા પ્રમાણમાં લેવા જોઈએ. લેહીમાં આ તો, માતા જે ખેરાક લે
