________________
ફાઈબા.
યુ-અગર ખડી લગાવવી ! બહુ ધીમે હૈ ! જોરથી નહીં!– અને તે ભીંત માટીછાણની ન હોય–તેનાપર ચુને હોય હાઈટવોશ કરેલું હોય અગર છેવટ ખડી લગાવેલી હેવી જોઈએ. , “ પણ તે તે મહાપર તુત દેખાઈ આવે તેનું કેમ?”
સમરથ–અરે, પણ તમે ધીરજ રાખી સાંભળો તો ખરા ? હારી છોડીઓમાંથી ત્રણ કાળી જ હતી-- કે આટલી કાળી તે નહીં જ ! પણ તે બધી તેવી જ રીતે પસાર કરાવી, આતે તમે નાતનાં એટલે સલાહ આપું છું. કન્યાને દેખાડવાને વખન સંધ્યાકાળને રાખ એટલે માત્ર બતીના પ્રકાશમાં રૂ૫ ખુબ ખીલશે. તમે નાટકના છોકરાઓને નાચતાં જુઓ છે તે બધાં શું રાત્રે દેખાય છે તેવા સ્વરૂપવાન હોય છે? નહીં જ! વારૂ, એ જાણે થયું રંગનું પછી કપડાં ! તેમાં છેલ્લામાં છેલ્લી ફેશનનાં પોલકાથી એને એવી અચછી રીત્યે મઢી લેવી કે જેનાર તો અંજાઈ જ જાય. વારૂ, “ મી. કોલેસાબ ” નામને ફોટોગ્રાફર છે-સુરતમાં રહે છે વખતે મુંબઈ પણ રહે છે તે ફેટોગ્રાફમાં કોયલને પણ બગલું બનાવી મૂકે છે, બલું સમજ્યાં ? તેની પાસે આ છોકરીની છબી પડાવવી. ને પ્રથમથી તે છબી તેને સાસરે મોકલી દેવી ! બસ પત્યું. વારૂ, જ્યારે જોવા મળે ત્યારે તમારે સાથે જ રહેવું, ને “ તું કંઈ ભણી છે?” એ જે પ્રશ્ન સાસરીયાંમાંથી કોઈ પૂછે—હવે તે તેવાજ પ્રશ્નો પુછે છે–તે ચોપડીઓનાં નામની એક મહેદી લાંબી યાદી તેને હેડે કરાવવી સમજ્યાં ? આ છોકરી ગાડી જેવી શું હસ્યા કરે છે ત્યાં ખાસ કરીને તે વખતે તે હસવું નહી જ ! વ તારું નામ શું છે? છોકરી ? ”
છોકરી શરમાઈને નીચું જોઈ જ રહી. એટલે તેની માએ ઉપાડ્યું.
એને શું પૂછે છે? એનું નામ પણ એના રૂપ જેવું જ પડી ગયું છે-એનું નામ ઉજમડી !”
સમરથ–છટ ! છટ ! છટ !
ચૌદમી સદીનું નામ એનું નામ પણ ફેરવી નાખો, એનું નામ એનું ના–આ–આ મ બસ ! ચંદ્રાનના આજથી રાખે ! જુઓ આટલું કરવું. પછી જોઈ લો કે તે પસાર થાય છે કે નહીં !
અરે, બહેન જે તે પસાર થાય તે તમને તે હું દેશની પેઠે પૂછું !
“હવે ક્યાં પૂજવા આવશો? આ ભરૂચ સ્ટેશન આવ્યું. ત્યાં હું તે ઉતરીશ. રસ્તે -જતાં ચાલતાં પણ કોઈ ઉપર ઉપકાર થાય તો ઠીક ચંદ્રાનના પાસ થાય તે મહને યાદ કરો મહારું નામ સમરથ!- - -
- કીકાની સમરથ ફેઇ ભરૂચ ઉતરી પડ્યાં ત્યાંથી બીજે રોજ પાલીતાણે ગયાં. એક છોડી ત્યાં પરણાવી હતી ને તેને સુવાવડ આવવાની હતી. પાલીતાણામાં તેમને બે મહિના રોકાવું પડયું. પુનમચંદને ઘેરથી કીકાના લગન ઉપર આવી પહોંચવા મતલબના બે ત્રણ તાર ભરૂચ ગયાને ત્યાંથી અટકી પડ્યા. કૈટરીની ટીકીટ તે શિક્ષકના કબજામાં હતી તેથી તે દેડી પહેર્યો અને ટીકીટ બતાવી નાણાં લઈ મુંબઈ જ રહ્યો હતો. ઉજમ ઉર્ફે ચંદ્ર
