________________
૪૦
શ્રાવિકા સુધ.
-~
~
~
~~--
આપશે જ. હારા લલાટમાં જે દુઃખની પરમ્પરા ભેગવવી લખી હશે, તે ભોગવવાજ હું આ ગ્રહને ત્યાગ કરું છું. જરાએ શોક કરીશ ના. મહારી હેળી સળગાવવા જેટલે શ્રમ હું નથી આપતી. દુખની હેળીમાં હું હવે સળગી, તેવી કસોટીઓમાંથી ગળાઈ હું શુદ્ધ થઇશ. અને એજ ચળકાટથી તમારી જ આંખમાં ઝળઝળી આવશે. દુઃખથી હું ડરીશ, નહીં. દુઃખની પરિસીમાને પહોંચી તેને અંત સુધી હું સહીશ અને મહારા હૃદયમાં રમી રહેલા પ્રભુને સાક્ષાત્કાર થતાંજ મને સુખ થશે અને દુઃખના કારમાં ચક્રો શીરપરથી ખસી
તે જ આપની આ અપરાધી પુત્રી કાન્તા, આપ બેઉહયાત હશો તે, આપની ચરણમાં ફરી એકવાર શીર નમાવશે. હે વિશ્વેશ્વર પરમાત્મા ! આપનાં સર્વ દુઃખ નાશ કરે એવી પ્રાર્થના કરી હું અટકીશ.
લી. આપનીજ? ના, પણ હવે
“દુઃખ સહનાભિલાષી કાન્તા” પત્ર એક પેટી ઉપર મૂક્યો. તેના ઉપર એક પત્થર મુક્ય કેમકે પવનથી ઉડી ન જાય. અને પોતે પોતાનાં આભૂષણે ઉતાર્યા અને પત્ર પર મૂક્યાં. હાથમાં ફકત એકજ બંગડી રહેવા દીધી શરીર પર સાદાં વસ્ત્રો પરિધાન કર્યા. અને ગૃહમાંથી સટકી જવાને લાગ શોધવા લાગી. પિતાશ્રી કાંઈક કામ માટે બહાર ગયેલા હતા. ઓરડામાં માતુશ્રી બેઠાં બેઠાં કામ કરતાં હતાં. પછીતમાં એક બારી પડતી હતી, ત્યાંથી દોરડું બાંધી કાન્તા આખા ગૃહને છેલ્લા નમસ્કાર કરતી સરસર નીચે ઉતરી પડી અને ક્ષણવારમાં પાછળિના ચોગાનમાં આવી ઉભી રહી. કાન્તાનું ગૃહ નદીના તીરપરજ જરા ઉંચી જમીન પર હતું એટલે કાના નદી કીનારે આવી ઉભી રહી. ધન્ય છે ! કાતાની કઠણ છાતી અને તેમાં છૂપાએલી સાહસિક વૃત્તિ ઔરજ હતી. નદી કીનારે આવી અને ઈશ્વરનું સ્મરણ કરતી આકાશ સામું જોતી હતી; તેવામાં અચાનક તેને પગ નદીમાં ખેંચાય અને ધબાક દઇને તે નદીના પ્રવાહમાં પડી અને કોઈક ને ખેચતું હોય તેમ લાગ્યું. તે કોણ હશે ? શું કે જળચર જીવતે નહીં હૈય; સાહસિક કાન્તાને તે ક્યાં લઈ જશે ! કોણ જાણે તે ખેંચનાર વ્યક્તિ કોણ હશે ? કાન્તા તણાવા લાગી અને નદીના પ્રવાહમાં અદૃષ્ય થઈ પિતાનું ગૃહ ત્યાગી ચાલી ગઈ. .
નાતે દેશનું અંગ છે, અને દેશની ઉન્નતિ માટે તેમની ઉન્નતિ છે. આપણું રાષ્ટ્ર જીવન નને સૌથી મહત્ત્વનો પ્રશ્ન આપણી સ્ત્રીઓની કેળવણીને છે. ગુજરાત એની પાછળ જેટલું ધન ખરચી શકે તેટલું થોડું છે જેટલો પરિશ્રમ લઈ શકે તેટલે ઘડે છે. નાતે હજુ આ દેશમાં બીલકુલ ગતિ નતી કરતી, એમ કહેવામાં અતિશયોક્તિ નથી. પિતાની સંતતિના આચાર વિચાર ઘડવાની, રાષ્ટ્ર જીવનની ખીલવણી કરવાની, એમાં આવતા દેશનું નિવારણ કરવાની અથવા એની ઉન્નત ભાવનાઓની પ્રેરણું કરવાની શક્તિ સ્ત્રીઓ કેળવણીથી જ મેળવી શકશે. ગુજરાતી સ્ત્રીઓ સુશિક્ષિત થશે તે ગુજરાતની એક્તા અને શૈરવ જોતજોતામાં વધશે સ્વર્ગસ્થ સાક્ષર રણજીતરામ વાવાભાઇ મહેતા :
