________________
દસ
મેળવતો હું ધન્ય થયો છું. તેમણે વિદેહસ્થ રહીને પણ પરોક્ષરૂપે મારો જે હાથ ઝાલ્યો તે લેખનને આરંભ થવાથી માંડીને અંત થતાં સુધીમાં અભુતપણે ચાલતો રહ્યો છે. અન્યથા લેખનના આરંભ પછી થયેલાં મારાં અનેકવિધ બાહ્યાંતર પરિવર્તન, સ્થાનાંતરો, વડીલ બંધુના અકસ્માત મૃત્યુથી સર્જાયેલ અનેક અકલ્પિત, અસાધારણ અવરોધો ને અગ્નિપરીક્ષા--આ બધાં વચ્ચેથી આ લેખન પૂરું થવું અસંભવ જ હતું. તેમની પરોક્ષ કૃપા મારા માટે જાણે પ્રત્યક્ષ થઈ. લેખનકાળ દરમિયાનના કેટલાય અનુભવો અને સ્વપ્ન-દર્શન આ બાબતની વિશેષ સાખ પૂરે છે. આ કાળ દરમિયાનની મારી આવી ધન્યતાની એક સાક્ષી આ રહી–મારી ડાયરીને પાને નોંધાયેલ એક પરોઢના સ્વપ્ન-દર્શનરૂપે:
“૧૮મી મે ૧૯૭૦ ને સેમવાર:
પ્રાત: સાડાત્રણથી ચારને સમય:
“ગત રાત્રે ધ્યાનાતે સૂતા પછી નિ:સ્વપ્ન નિદ્રાને અંતે એક અદ્ભુત સ્વપ્ન ચાલી રહ્યાં છે. કદાચ ગઈ કાલના સારા બે દિવસના સ્વ. ગુરુદેવના સતત સ્મરણનું એ પ્રતિફલન હતું ...
સંભળાય છે ઘેરો ઘનગંભીર ભજનાષ અને દેખાય છે સમૂહ સાથે આગળ રહી ગાતા ગાતા, અમરેલીની બજારમાં થઈને ચાલ્યા જતા ગુરુદેવ! એ પડછંદ કાયા, એ મસ્તીમાં ડોલતું મસ્તક, એ બંધઉઘાડ થતાં નેત્રો, એ દિવ્ય ભકિતમાં ગવાતું ગાન .કોઈ અજબ મસ્તીનું દર્શન છે. હાથમાં આઘો-ચરવળો રહી ગયો છે, સાથે અન્ય સાધુજનો છે: સ્થાનકવાસી પણ, મંદિરમાર્ગી પણ: જાણે એ સૌના સમન્વયની ગુરુદેવની જ ઝંખનાના પ્રતીક-શા! . અને એ સૌની પાછળ પાછળ ચાલી રહ્યો છે ભકતોને સમૂહ.
આ જોઈ, સાંભળી, માણી આનંદેલ્લાસ અનુભવતો હું ગુરુદેવનાં ચરણમાં પડતા તેમની સમીપે ઊભો રહી જાઉં છું–શુપચાપ તેમનાં અમીભર્યા અનિમિષ નેત્રમાં નેત્ર પરોવત, આ દર્શનથી ધન્ય થતો! ન હું કાંઈ બોલી શકું છું, ન ગુરુદેવ જાણે પ્રેમને ઉર્દૂક થઈ રહ્યો છે. આંખો જ વાતો કરી લે છે. પ્રેમ ઠાલવતી ને અમીનિર્ઝરતી ગુરુદેવની એ આંખો જાણે પૂછી રહે છે– પ્રેમકુશળ વાંચ્છતી: ‘ઘણાં વર્ષો પછી આપણે મળ્યાં .. હવે શાંતિ, હવે સ્થિરતા, હવે આનંદ...' અને તેમના આશીર્વાદ આપતો પ્રેમાળ હાથ મારા નત - મસ્તકે ફરી રહે છે. ફરીને ભજનઘોષ સંભળાય છે અને સ્વપ્ન પૂરું થતું સરી જાય છે...! હું ઊઠીને ધન્ય થતે શેષ રાત્રિ ધ્યાન-ચિતનમાં ગાળી લેખનકાર્યમાં લાગું છું.”
