________________
૩૨
સંબંધવિચ્છેદ ભાભી મેંઘીબાઈ અને સાંકળીમાના સંબંધનાં બંધનને તેડવા હજુ સહેલાં ન હતાં–
પડેલી બેડીઓને તેડતાં બહુ વાર લાગે છે ભલે ને હાય ફૂલેની પણ એને તેડતાં વાર લાગે છે !” ભાભી મેંઘીબાઈને નાગરભાઈ પર વત્સલભાવે અપાર સ્નેહ હતું એટલે જેમ જેમ તેમને વૈરાગ્યરંગ દઢ થતા ગયે તેમ તેમ ભાભીનું દુખ વધતું ગયું. પરંતુ પોતે બીજું કંઈ કરી શકે તેમ ન હતું. દરમિયાન પિપટભાઈ સાથે નાગરભાઈને સંપર્ક ચાલુ હતો. ભાવનગરથી બધું સંકેલીને પિતે હવે સાયલામાં આવ્યા હતા અને સાધુજીવનની મુશ્કેલીઓ, કઠિનતા વગેરેનો અનુભવ કરીને ત્યાગમાર્ગની પૂર્વતૈયારી કરવા લાગ્યા હતા. દીક્ષા લેવી હેય તે કુટુંબમાં જે વડીલ હેય તેની આજ્ઞા મેળવવી જોઈએ. આ વખતે નાગરભાઈનાં નજીકનાં સગાંઓમાં વડીલ તરીકે તેમના ભાભી મોંઘીબેન અને સાંકળીમાં હતાં, એટલે એમની આજ્ઞા લેવાની હતી. પરંતુ તેઓ અતિ લાગણીશીલ બની જતાં હોઈને હૃદયના કોમળ, દૂરદશી અને સૌજન્યસંસ્કારયુકત એવા નાગરદાસે ધીરજપૂર્વક કામ લેવાનું અને પિતાને દઢ સંકલ્પ પાર પાડવાનું વિચાર્યું. આ અરસામાં જ તેમનામાં રહેલા તીવ્ર વૈરાગ્ય, અદ્દભુત સહિષ્ણુતા અને દઢ મનોબળને પરિચય કરાવતો એક કિસ્સો બન્યા.
સહનશીલતાની પરાકાષ્ઠા ત્યાગમાર્ગની પૂર્વતૈયારી દરમિયાન સાધુજીવનની કઠિનતાના વિવિધ અનુભવે લેતાં લેતાં નાગરદાસને એક કપ અનુભવ પણ કરી લેવાનું સૂઝયું. સાધુજીવનમાં વાળને લેચની પ્રક્રિયા અસહ્ય હોય છે એમ તેમણે સાંભળેલું. આથી તેમના મનમાં થયું કે, “સાધુપુરુષો લેચ કરે છે તે મારાથી થઈ શકશે કે કેમ? માથા