________________ સંઘભેદ નામનું મહાપાપ ફક્ત લખવામાં જ બારસ-તેરસ ભેગા કરવાની સલાહ આપે છે તેથી તેરસ સંબંધી આરાધના તો ‘તેરસના દિવસે ચૌદશ કરવી” એ નિયમ મુજબ તેરસે જ કરે. જ્યારે આજે તો “પર્વતિથિનો ક્ષય હોય જ નહિ, થાય જ નહિ” એમ કહીને પર્વતિથિના ક્ષયે તેની પહેલાની તિથિનો ક્ષય કરે છે તેઓ ચૌદશના ક્ષયે તેરસનો ક્ષય કરીને બારસ-તેરસ ભેગા તો કરે છે પણ તેરસ સંબંધી આરાધના પણ બારસ-તેરસના દિવસે જ કરે છે તેથી તેરસ જે દિવસે છે જ નહિ તે દિવસે તેરસની આરાધના કરવાના દોષમાં પડે છે. માટે જ આજના સંદર્ભમાં તો 13+ 14 ભેગા લખવામાં આવે તો જ લોકો તેરસની આરાધના પણ એ દિવસે જ કરે. આ પાનાંઓમાં સૌથી વધુ નોંધપાત્ર લીટી હોય તો આ છે : “ઓર તીન ચોમાસાની પૂનમ જૈનને ટીપણે કદી ઘટે નહિ. તિણશ્ય દોય તિથિ ખડી રાખણી કરી.” આ લખાણ મુજબ “જૈનના ટીપણે ત્રણ ચોમાસી પૂનમ કદી ક્ષય પામે નહિ માટે ચૌદશ - પૂનમ બંને ઉભી રાખવી” એવું તારણ નીકળે છે. એટલે થાય એવું કે ચોમાસી પૂનમનો ક્ષય આવે ત્યારે ચૌદશ અને પૂનમ બે ઉભી રાખે તો તેરસનો ક્ષય કરવાનું આવે. પરંતુ તેમણે જ આપેલા તત્ત્વતરંગિણીના પાઠની સામે તેનો મેળ નહિ જામે. તેમણે જ એનો અર્થ લખતા લખ્યું છે કે ‘સૂર્યના ઉદયમાં જે તિથિ હોય તે ઉગતી તિથિ કહીએ તે પ્રમાણ કરવી જ. ઇતિ તત્ત્વતરંગિણી સૂત્ર મળે.’ આમાં તો ચોમાસી પૂનમના ક્ષયે તેરસનો ક્ષય કરે તો ‘ઉગતી તિથિનો નિયમ જ સચવાતો નથી. મને લાગે છે કે પર્વતિથિના ક્ષય પ્રસંગે સૌથી પહેલી ગરબડ ત્રણ ચોમાસીની પૂનમથી શરુ થઈ હશે. આગળ જતા એ બધી પૂનમ અમાસને લાગુ પાડી અનવસ્થા ચાલી પડી હશે? આ પાના સુધી તો ફક્ત ત્રણ ચોમાસી પૂનમના ક્ષય સંબંધી જ આગ્રહ દેખાય છે. વૃદ્ધિની બાબતમાં તો જરાય બીજો આગ્રહ રાખ્યો નથી. એટલે ગરબડની શરૂઆત ક્યાંથી થઈ અને આજે ક્યાં સુધી પહોંચી ગઈ તેનું અનુમાન કોઈ પણ વિચારક માણસ કરી શકે તેમ છે.
