________________
પૂજાતિ દયા છે તે વિષે.
२१७ થી અશુભબંધ રૂપ મેલે કરીને આત્મા મલીન થતું નથી, એટલે એમ સમજવું કે જિન મંદિર ચણાવવાથી માંડીને યાવત્ સત્તર ભેદે પૂજા કરવી તે સર્વે, શ્રાવકોને ભાવે કરી સંયુક્ત છે; તેથી હિં સાને ક્ષય કરવાનું પાછળ રહેતું નથી પરંતુ હિંસા દ્રવ્ય પૂજા ભાવ સંયુક્ત કરે છે તેમાં ક્ષય થઈ જઈને પુન્યની રાશીનો બંધ થતો જાય છે, દ્રષ્ટાંત હોય છે તે દેશીક હોય છે માટે અહિઆ બંધ ૫ મેલ અને શુભ અધ્યવસાયરૂપી જળ એટલુંજ કુવાના દષ્ટાંત સાથે મેળવવાનું છે, કારણ કે જેવો આત્માને અધ્યવસાય થાય તેવો તેને બંધ પડે છે; જિન પણ કરતાં કુલ પાણી પ્રમુખની હિ સા કહેવાય છે તે ઉપચારે કહેવાય છે, કારણ કે જિન જ કરનાર શ્રાવકના અધ્યવસાય હિંસાના નથી તેથી કુલ પ્રમુખને આ રંભન, અયવસાય વિશેષે કરીને નાશ થાય છે, જેમ નદી ઉતરતાં મૂનિ મહારાજાને પાણીની ઉપર દયાનો ભાવ છે, અંશ માત્ર હિંસાને પ્રણામ નથી તેમ શ્રાવકને પણ જળ, પુષ્પ, ધૂપ, દીપ પ્રમુખે પૂજા કરતાં પૂષ્પાદિકની ઉપર દયા ભાવ હિંસાને પ્રણામ અંશ માત્ર નથી..
વળી કોઈ કુમતિ કહેશે કે મિથ્યાત્વ ગુણઠાણે પૂજા કરે તેને શું ફળ થાય છે તેને ઉત્તર–શ્રી વિપાકસૂત્રમાં સુબાહુ કુમા રને અધિકાછે ત્યાં કહ્યું છે કે પૂર્વભવે સુબાહુ કુમાર પહેલે ગુગુઠાણે હતા, ભદ્રીકસરલ સ્વભાવી હતા. તિમણે સુપાત્ર દાન દીધાથી ઘણું પૂન્ય પાંખ્યું, સંસાર પરિત કર્યો. અને શુભવિપાક પામ્યા, તેવી જ રીતે મિથ્યાત્વી હોય પરંતુ ઉદાર વ્યક્તિએ કરી જિન પ્રજા કરે તો શુભવિપાક પામે. આ સંબંધમાં શ્રી મહાનિશિથ સૂત્રમાં પ્રગટ પણે પૂજાના ફળ કહ્યા છે તે આત્માથી પુરૂષે જોઈ લેવા.
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્રના પહેલા સંવરધારમાં દયાના (૨) નામ કહ્યા છે તેમાં પૂયા એટલે પૂજા તે પણ દયાનું નામ છે માટે પૂજા તે દયાજ જાણવી. આ બાબતને ખોટી ઠરાવવા માટે જે નિજવ લખે છે કે પૂર્વોક્ત (૬૦) નામ દયાના છે તેમાં વ્યસ્ત એવું પણુ દયાનું નામ છે તે પશુવધ સહીત જે યજ્ઞ તિ દયામાં કેમ
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
