________________
જીવન ઝરમર
૧૩ એ કાળના તેમના પત્રો વાંચવાથી એમના મનની સ્થિતિને આપણને ખ્યાલ આવે છે. બાવીસમા વર્ષ સુધીની એમની આંતરદશાનું એમાં નિરૂપણ તેમને “નો સમ કૌન કુટિત વન કામ”નું સ્મરણ કરાવે એટલી તીવ્ર નિર્દય આત્મપરીક્ષા કરતાં કરતાં કર્યું છે.
લગ્ન થયા પછી તો એમની કસોટીની પરંપરાની શરૂઆત થઈ વૈરાગ્યદશા ગૃહસ્થી ધર્મમાં પણ તીવ્ર થતી ગઈ. દિવસે દિવસે અંતરનું જ્ઞાન વધતું ગયું. ઘરવહેવાર માથે હોવા છતાં વૈરાગ્યમાંથી ડગ્યા નહીં. એવો હતો એમનો દઢ વૈરાગ્ય. બધાં કામ અનાસક્તિથી કર્યા કરતા હતા. આ વર્ષો દરમ્યાન જ તેમને વેપારની તથા અન્ય બાહ્ય ઉપાધિઓ પણ વધતી જતી હતી. તોયે પોતે અંતરમાં પ્રાપ્ત કરેલી સ્વસ્થતાથી એ બધી ઉપાધિઓને તેઓ સમતાથી વેદતા હતા. તેમણે સં. ૧૯૪૬માં મુંબઈમાં શ્રી રેવાશંકર જગજીવનદાસ સાથે ભાગીદારીમાં વેપારમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. શરૂઆતમાં કાપડ, કરિયાણું, અનાજ વગેરે મોકલવાની આડત તરીકે કામકાજ હતું. પાછળથી મોતીનો બહોળા પ્રમાણમાં વેપાર સુરતના ઝવેરી નગીનચંદ ઝવેરચંદ અને બીજાઓ સાથે કર્યો હતો. તેમણે રંગૂનમાં પણ શ્રી પ્રાણજીવનદાસ જગજીવનદાસ અને વડોદરાના શ્રી માણેકલાલ ઘેલાભાઈ સાથે ભાગમાં ઝવેરાતની પેઢી ખોલી હતી. એમણે એક જગ્યાએ કહ્યું છે કે, ““હું છાતી ઠોકીને કહી શકું છું કે મેં કદી કોઈને ધંધામાં છેતર્યા નથી.'
આચાર્ય હેમચંદ્રાચાર્ય અને શ્રીમદ્જીના જીવનમાં ઘણું સામ્ય હતું. બન્નેનો જન્મ કાર્તિકી પૂર્ણિમાએ થયો હતો. આઠ વર્ષની
