________________
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
૫. અન્યત્વભાવનાઃ આ સંસારમાં કોઈ કોઈનું નથી. ૬. અશુચિભાવના: આ શરીર અપવિત્ર છે. મળમૂત્રની ખાણ છે. હું ન્યારો છું.
૭. આશ્રવભાવના: રાગ, દ્વેષ, અજ્ઞાન, મિથ્યાત્વ વગેરે આશ્રવ છે.
૮. સમ્વરભાવના: જ્ઞાન, ધ્યાનમાં પ્રવર્તમાન થઈને જીવ નવાં કર્મ બાંધે નહીં તે.
૩૪
૯. નિર્જરાભાવના: જ્ઞાન સહિત ક્રિયા કરવી તે નિર્જરાનું કારણ છે.
૧૦. લોકસ્વરૂપભાવના: ચૌદરાજ લોકનું સ્વરૂપ વિચારવું તે. ૧૧. બોધદુર્લભભાવના સંસારમાં ભમતા આત્માને સમ્યજ્ઞાનની પ્રસાદી પ્રાપ્ત થવી દુર્લભ છે એ ચિતવવું.
૧૨. ધર્મદુર્લભભાવનાઃ ધર્મના ઉપદેશક તથા શુદ્ધશાસ્રના બોધક એવા ગુરુ અને એવું શ્રવણ મળવું દુર્લભ છે એમ ચિતવવું.
શ્રીમદ્દે ‘મોક્ષમાળા’, ‘પુષ્પમાળા’ વગેરે ગ્રંથો રચ્યા છે. એ અરસામાં જ એમણે સંસ્કૃત મહાકાવ્યના નિયમાનુસારે ‘મિરાજ’ નામે એક કાવ્યગ્રંથ લખ્યો છે. તેમાં ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષ એ ચારે પુરુષાર્થોનો ઉપદેશ કરી અંતે મોક્ષમાર્ગ વર્ણવ્યો છે. આ પાંચ હજાર શ્લોકનો ગ્રંથ તેમણે છ દિવસમાં રચ્યો હતો. ‘સાક્ષાત્ સરસ્વતી' નામના પુસ્તકમાં આનો ઉલ્લેખ મળે છે.
વર્ષ ૧૯હ્યું: એમનો અનનકાળ ગણાય છે. શ્રીમદ્ભુ શતાવધાની હતા અને આવા અવધનના એમણે અનેક પ્રયોગો
