________________
જીવન ઝરમર
૧૧
વિચારવાથી મંગળદાયક થશે.’*
કોઈને એમ પ્રશ્ન થાય કે નીતિનાં પુસ્તકો લખવાની આ મહાપુરુષને શી જરૂર હતી ? આત્મ-અનુભવ કે ધર્મના મૂળ મુદ્દા વિસ્તારથી સમજાવવાની શરૂઆત કેમ ન કરી ? તેનું સમાધાન તેમના જ શબ્દોમાં નીચે લખ્યું છે:
“જે મુમુક્ષુ જીવ ગૃહસ્થે વ્યવહારમાં વર્તતા હોય, તેણે તો અખંડ નીતિનું મૂળ પ્રથમ આત્મામાં સ્થાપવું જોઈએ; નહીં તો ઉપદેશાદિનું નિષ્ફળપણું થાય છે. દ્રવ્યાદિ ઉત્પન્ન કરવામાં સાંગોપાંગ ન્યાયસંપન્ન રહેવું તેનું નામ નીતિ છે. એ નીતિ મૂકતાં પ્રાણ જાય એવી દશા આવ્યે ત્યાગ, વૈરાગ્ય ખરા સ્વરૂપમાં પ્રગટે છે. અને તે જ જીવને સત્પુરુષનાં વચનનું તથા આજ્ઞાધર્મનું અદ્ભુત સામર્થ્ય, માહાત્મ્ય અને રહસ્ય સમજાય છે ને સર્વ વૃત્તિઓ નિજપણે વર્તવાનો માર્ગ સ્પષ્ટ સિદ્ધ થાય છે.''
શ્રીમદ્ ‘કૃપાળુ દેવ’' તરીકે પણ ઓળખાતા. તેમની વાણી અતિ મૃદુ અને સૌને પ્રિય થઈ પડે એવી હતી – જાણે સાંભળ્યા જ કરીએ એમ સૌને થાય. એમાં એમના વાણીમાં આનંદનું પ્રતિબિંબ દેખાતું. વર્ષો જતાં તેમની શક્તિઓનો વિકાસ થતો જ ગયો – વધતો જ ગયો. ઓગણીસ વર્ષની વયે શતાવધાનના પ્રયોગો કર્યા ને ‘સાક્ષાત્ સરસ્વતી'નું બિરુદ મેળવ્યું.
સંવત ૧૯૪૪માં શ્રી રાજચન્દ્રનું જીવન ગૃહસ્થાશ્રમ ભણી વળે છે. સદ્ગત ઝવેરી રેવાશંકરભાઈ જગજીવનદાસ મહેતાના મોટા ભાઈ પોપટલાલભાઈનાં મહાભાગ્યશાળી પુત્રી ઝબકબાઈ સાથે શ્રી.રા.-૩
-
