________________
૨૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
જુલાઈ ૨૦૧૭
અને વિશાળતા કેટલી છે, તેના પરથી જ ધર્મનો વિકાસ પામી શકાય. બુદ્ધ માણસ ત્યારે જ કહેવાય જ્યારે તેને સત્યની અનુભૂતિ થાય ટોળા પરથી ધર્મનો વિકાસ માપી શકાય નહીં. ટોળામાં કદી પણ ત્યારે જ તે જ્ઞાતા કહેવાય. અને તેને જ શુદ્ધ કહી શકાય એટલે કે શુદ્ધ બુદ્ધિ કે વિવેકનો છાંટો હોઈ શકે જ નહીં. ધર્મ એ વ્યક્તિગત અંદરથી અનુભૂતિ દ્વારા જ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય, ત્યારે જ તે સંસારના બાબત છે, તે કદી ટોળામાં હોઈ શકે જ નહીં. જે ધર્મ માણસને બંધનોથી મુક્ત થઈ જાય છે અને પરમાત્મા સ્વરૂપ ધારણ કરે છે. સત્યનું આચરણ, આંતરિક શુદ્ધતા, વિશાળતા અને અભયમાં સ્થિર હિંદુ ધર્મમાં એક પણ પરમાત્મા આવી છે ખરા? તો જવાબ ના જ ન કરાવી શકે તે ધર્મ નથી, એટલું સૌએ સમજી લેવા જેવું છે. મળે છે. આપણા ધર્માત્માઓ કોઈ ને કોઈ પ્રકારની આસક્તિમાં - બુદ્ધ શબ્દની ઉત્પત્તિ જ બુદ્ધ ધાતુથી થયેલ છે, જેનો અર્થ જ ગળાડૂબ હોય છે જેથી તેઓ મુક્તિ પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. ટોટલી જાગી જવું છે. એટલે બુદ્ધ એ છે જેમને આંતરિક આધ્યાત્મિક સિદ્ધિ અલિપ્તતા, અનાસક્તિ, અસંગતતા અને સાક્ષીભાવમાં જે સ્થિર પ્રાપ્ત થઈ ચૂકી છે, એટલે બુદ્ધ જે રસ્તો જગતને બતાવ્યો તે સ્પષ્ટ થઈ શકે. કોઈપણ જાતની ઇચ્છા મનમાં રહે નહીં, એટલે કે પોતાનો આંતરિક જ્ઞાન પર જ અને શુદ્ધ બોધ પર જ આધારિત છે. આમ બુદ્ધ ધર્મ સારો છે. આ મારી ઊભી કરેલ જાહોજલાલી કોણ ભોગવશે, ધર્મ આંતરિક આધ્યાત્મિક સિદ્ધિનો માર્ગ છે. આંતરિક વ્યક્તિગત કોણ સાચવશે, સાચવવા માટે વારસની નિમણુંક કરે, એનો અર્થ સિદ્ધિ બુદ્ધ ધર્મનું પ્રારંભ બિંદુ છે. બુદ્ધની આંતરિક અનુભૂતિ અને એ થયો કે મનમાં ઇચ્છા છે. તેથી તેને મોક્ષ મળે જ નહીં. બીજો અનુભવ એ જ બોદ્ધોનું ધાર્મિક જ્ઞાનનું મૂળભૂત સ્રોત છે. જગતમાં જન્મ આની પૂર્તિ માટે ધારણ કરવો જ પડે. મોક્ષ ત્યારે જ પ્રાપ્ત જે માણસ આંતરિક સાધના દ્વારા અંતિમ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે છે એટલે થાય જ્યારે મોક્ષની પણ ઇચ્છા મનમાં રહેલી ન હોય, એટલે કે કે અનુભૂતિ કરી શકે છે, તે જ બ્રહ્મચર્ય વ્રત પૂરું કરી શકે છે, અને ટોટલી ઇચ્છા મુક્ત, ત્યારે જ મોક્ષ મળે છે. આ વાત બુદ્ધ ભગવાનની આવો માણસ જ સત્યનો ઉપદેશ દેવાનો અધિકારી છે, અને તે જ છે. ભગવાન બુદ્ધ મોક્ષને નિર્વાણ કહે છે. બધું સરખું જ છે. સાચો બ્રાહ્મણ છે, તે જ સાચો કથાકાર છે અને તે જ સાચો ધર્માત્મા પાલી ભાષામાં ત્રિપિટક બુદ્ધના ઉપદેશોનો ભંડાર ભરેલો પડ્યો છે, એમ સ્પષ્ટ કહું છું. આજે હિંદુ ધર્મ પાસે આવો કોઈ કથાકાર કે છે, તે જ સત્ય જ્ઞાનનું સ્ત્રોત છે. તે બુદ્ધના વચનો છે. બુદ્ધના બતાવેલા ધર્માત્મા છે ખરો? તો જવાબ નામાં જ મળે છે. સારા શબ્દો બોલવા, રસ્તા પર ચાલીને જગતનો કોઈ પણ માણસ બુદ્ધ થઈ શકે છે. સારી રીતે બોલવા સામા માણસને પ્રભાવિત કરવા તે જ્ઞાન નથી બુદ્ધના વચનો પ્રમાણે આચરણ કરનાર જગતમાં અનેક માણસો તે માત્ર ને માત્ર માહિતી છે. માહિતી એ જ્ઞાન નથી. અનુભૂતિ બુદ્ધત્વ પ્રાપ્ત કરી શક્યા છે, તે હકીકત છે. તેની વિપશ્યનાની સાધના દ્વારા જ પ્રાપ્ત થાય તે જ જ્ઞાન છે. આવું જ્ઞાન બુદ્ધને, મહાવીરને, પદ્ધતિ એ જ નિર્વાણ પ્રાપ્ત કરવાની સોનાની સીડી છે. તેના પર કૃષ્ણને અને ચાલુ જમાનામાં અરવિંદને અને રામતીર્થને પ્રાપ્ત થયું શાંત ચિત્તે પગ મૂકતા જ જઈએ તો નિર્વાણ સુધી પહોંચી જ શકાય હતું. બાકી બધા તો આમતેમ આંટાફેરા મારે છે, કોઈ જ્ઞાની નથી. છે. બુદ્ધ સ્પષ્ટ કહે છે કે દરેક માણસમાં નિર્વાણ પ્રાપ્ત કરવાની
ભગવાન બુદ્ધને અનુભૂતિ થઈ એટલે જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું અને એને શક્તિ પડેલી જ છે. તે શક્તિને ઉજાગર કરવાનું કામ વિપશ્યના કરે અનુરૂપ તેમાંથી તેમણે માર્ગ પસંદ કર્યો છે. જેમાં તેમણે ચાર સત્યોની છે. ચાલો આપણે આપણામાં રહેલા જ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરવા આ સોનાની ઘોષણા કરી જેમાં તેમણે સ્પષ્ટ કહ્યું કે માણસની પ્રકૃતિ અને સંસારનો સીડી પર પગ માંડવા માંડીએ ને સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરીએ. * * * સ્વભાવ જ દુઃખનું કારણ છે. દુ:ખ નિરોધનો ઉપાય અને સંસારના sarujivan39@gmail.com બંધનોથી નિર્વાણ પ્રાપ્ત કરવાની અવસ્થા આ સિદ્ધાંતો બુદ્ધના વ્યક્તિગત સત્યની અનુભૂતિની ઉપજ છે. બુદ્ધે પોતાની અનુભૂતિની
દાતાઓને વિનંતિ વાત લોકોને શબ્દોમાં કરી. તેઓએ કહ્યું કે નિર્વાણની અવસ્થા નવા ઈન્કમ ટેક્સના નિયમ મુજબ હવે પછી એક વ્યક્તિ વર્ષમાં અનિર્વચનીય છે, એટલે કે ઇચ્છા અને વિચારથી માણસે નિવૃત્ત થવું | એક જ વાર રૂ. ૨૦૦૦/- સુધીની રકમ રોકડ રૂપે દાનમાં આપી પડે તો જ નિર્વાણ પ્રાપ્ત થાય, અને દરેકે બુદ્ધના પદ ચિન્હ પ૨ | શકશે માટે દાતાઓને વિનંતિ કે આપનું દાન ચેકમાં જ આપવા ચાલવું જોઈએ. દરેકે એટલે કે જ્ઞાની માણસના કહેવા અનુસાર ચાલવું
આગ્રહ રાખવો. રૂ. ૨૦૦૦/- ઉપર કેશ સ્વીકારવાથી જેટલી અને ચાલતા પહેલાં તે વિચાર આપણી પોતાની બુદ્ધિથી કરવો જો
| રકમ સ્વીકારીએ એટલી જ પેનલ્ટી લાગશે માટે રૂા. ૨૦૦૦/સત્ય લાગે તો જ તે પ્રમાણે ચાલવું અન્યથા ફેંકી દેવો. માણસે
| ઉપર રોકડા નહિ આપવા વિનંતી છે. પોતાના આંતરિક પ્રયત્નો દ્વારા નિર્વાણ પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ. કોઈ
ચેકની પાછળ આપનો પેન નંબર અથવા ટ્રસ્ટ રજિસ્ટ્રેશન નંબર કોઈને નિર્વાણ કે જ્ઞાન આ જગતમાં આપી શક્યું જ નથી. સત્ય |.
| અને ટેલિફોન નંબર અચૂક લખવા વિનંતિ. અને જ્ઞાન પોતાની રીતે પોતાના અંતરમાંથી જ શોધવું જોઈએ. સત્ય અને જ્ઞાન અંદર જ છે. ત્યાંથી જ શોધો એમ સ્પષ્ટ કહ્યું.
| -શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ
