Prabuddha Jivan 2015 Year 63 Ank 01 to 03

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 5

જાન્યુઆરી, ૨૦૧૫
પ્રબુદ્ધ જીવન
ક્રોધનો ઓળખો
nડો. પ્રવિણભાઈ સી. શાહ
દરેક વાચકને આ વિષય ઉપર ઘણું વાંચન કે શ્રવણનો અનુભવ ક્રોધનું કારણ પતે પછી ક્રોધ ન કરો-શાંત થઈ જાઓ. (૪) જે કારણથી હશે અને આ વિષય ઉપર હવે શું લખવાનું બાકી રહે છે જે વાચક માટે ક્રોધ થયો હોય તે કારણ કદી યાદ ન કરો. રસપ્રદ નવીન કે ઉપયોગી માહિતી જાણવા મળે? આ સવાલના જવાબ ઘણાં વર્ષોથી મુનિ ભગવંતના પ્રવચનો સાંભળવા છતાં શ્રોતા તરીકે આ લેખ લખવાનું મન થાય છે. આમ તો દર વર્ષે સંવત્સરી વર્ગ સુધરતા નથી તો મુનિને ક્રોધ નથી આવતો. છોકરો ત્રણવાર પ્રસંગે ક્રોધ - ક્ષમાપના - મિચ્છામી દુક્કડની હવા બધે જોવા મળે છે ઠપકો સાંભળ્યા પછી ન સુધરે તો બાપને ક્રોધ આવે છે તો સાધુની અને પછી ૧૦-૧૫ દિવસમાં ભૂલાઈ જાય છે. એ સમયમાં છાપા- વાત નહિ સાંભળવાર શ્રોતાથી સાધુને ક્રોધ કેમ નથી આવતો? સાધુમાં પરિપત્રો-ફેઈસ બુક-વોટ્સ અપ-ઈ મેઈલ-ફોનકોલ, રુબરુ મુલાકાતો જો અન્ડરસ્ટેન્ડીંગ છે તો આપણામાં કેમ નહિ? દરમ્યાન મિચ્છામી દુક્કડે કે ક્ષમાપના વિષે ઘણું ઘણું લખાય છે, વંચાય સાધુ ક્રોધને કંન્ટ્રોલ કેવી રીતે કરે છે? ૧ લાખનો નેકલેસ સેલ્સમેન છે, બોલાય છે અને સંભળાય છે. દિવાળીના દિવસોમાં સાલમુબારકની આપવા તૈયાર હતો પણ મારી પાસે ૧ લાખની સગવડ નહોતી તે જેમ “ક્રોધ શાંત કરો’, ‘ક્ષમાપના ધારણ કરો'ના નગારા વાગતા તેણે મને ના આપ્યો તેનાથી ક્રોધ નથી આવતો. કારણકે ખરીદવાની સંભળાય છે.
શક્તિ-યોગ્યતા નથી. આટલી પ્રસ્તાવના કર્યા પછી આ વિષય ઉપર જે રસપ્રદ વિચારો સમુદ્રની રેતીમાંથી ઘડો ન બને, તમારું પુણ્ય ઓછું હોય ને સામાની શાસ્ત્રોમાં જોવા મળ્યા છે, ઉપકારી ગુરુ ભગવંતોના વ્યાખ્યાનોમાં યોગ્યતા ન હોય તો તમારું ધાર્યું ન થાય એમાં ક્રોધ કરવાની જરૂર જાણવા મળે છે, તે જાણીને રસિક વાચક ખૂબ આનંદિત થશે અને નથી. પરિવાર તમારું માને નહિ તો ગુસ્સો કરવાની જરૂર નથી. ક્ષણવાર પ્રભાવિત થશે. કદાચ આત્મ નિરીક્ષણ અને આત્મ સુધારણાના બીજ ક્રોધ આવે પણ પછી ક્રોધને મગજમાં રાખ નહિ. સામો સુધરે નહિ રોપાવા લાગશે.
તો જાતને સુધારો. જાતને બગાડો ક્રોધનો જન્મ શેનાથી થાય છે? ' jiધી નિર્વાણ દિન નિમિત્તે તો તે મોટો અપરાધ છે. તે જાણી તેનાથી દૂર રહેવાના
“બુદ્ધ જીવન’નો ફેબ્રુઆરી ૨099 નો વિશિષ્ટ અંક યોગ્ય સમયે ક્રોધ કરવો પડે તો પ્રયાસો પોતામાં કરો. અહંકારમાંથી
ક્રોધ કરો પણ ક્રોધનો ભાવ નહિ. ક્રોધ આવે છે. ધાર્યું ન થાય એ સમયે asiધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય
ક્રોધ બહારથી દેખાય પણ હૃદયમાં ક્રોધ રોકવાના પ્રયત્ન કરવામાં
અંકની પરિકલ્પના
પ્રેમ હોય, તો ક્રોધ કરવાની છૂટ. નિષ્ફળ જશો. પણ ખરી રીતે
' અને
પુત્રને સુધારવા મા-બાપ ક્રોધ કરે સ્વભાવમાં ક્રોધ રાખવો નહિ તે
સંકલનકર્તા
પણ હૃદયમાં પ્રેમ છે. હૃદયમાં પ્રેમ પ્રયાસમાં સફળ થવાશે. પાણી
સોનલ પરીખ
હોય તો ક્રોધ થતો નથી, પણ ક્રોધ ફ્રીજમાં રાખો તો બરફ થાય છે, ક્રોધ
કરવો પડે છે. ક્રોધ મજબુરી હોય રાખીએ તો વેર બને છે, જે સ્થાન, ચિંતનશીલ સર્જક અને ગાંધી સાહિત્યના અભ્યાસી
સ્વભાવ | પ્રકૃતિ ના હોય. તેથી જેના ઉપર ક્રોધ આવે ત્યાંથી આગળ
| તેમ જ
જીવનમાં તબાહી કરનાર ક્રોધ વધવા ના દો. સ્થાન કે વ્યક્તિ (મહાત્મા ગાંધીજીના પૌત્રીનાં પૌત્રી).
તમારો શત્રુ છે. ક્રોધ કરનારો બદલાય એટલે તુરત શાંત થવાનો | ભારતના ભાગલા, કોમવાદી હિંસા અને અનેક પ્રશ્નોથી | દુશ્મનને ખુશ રાખે છે, કારણ કે પ્રયાસ કરતાં રહો. નદીમાં કચરો આ મહામાનવની સંવેદના અને ચિંતનનું પ્રાગટ્ય
તે ઈચ્છે છે તમારું અહિત થાય, વહે છે પણ કચરો રહે તો નદી ગંદી | મિત્રો અને સહચિંતકોને ભેટ આપવા આ વિશિષ્ટ અંકની | તમારા સંબંધો બગડે તે ખતમ થાય. બને છે. પત્ની ઉપરનો ક્રોધ બજારમાં | વધુ નકલો મેળવવા, સંસ્થાના ૨૩૮૨ ૦૨૯૬ ફોન ઉપર સંપર્ક
જે બહુમાન કરતા હતા તે ક્રોધથી જઈને રાખો નહિ, બીજી વ્યક્તિ ઉપર કરવા વિનંતી.
તમારો આદરછોડી દે છે, જે દુશ્મન કરો નહિ. નીચેના સૂત્રો યાદ રાખો. | આ અંકની કિંમત રૂ. ૨૦/
ઈચ્છતો હતો. (૧) ક્રોધ રાખો નહિ. (૨) 'જ્ઞીત-ચિંતન ભેટ એ અમૂલ્ય અને ચિરંજીવ ભેટ છે |
ભગવાનને પ્રસન્ન કરવા ક્રોધ કોઇ જ ન હતુ જવો. 3) વ્યક્તિના મનોજગત અને હદયીકોશને વિકસિત કરતું નજરાણું Tછોડો એ વાત તો ઠીક છે પણ