________________
જુલાઈ, ૨૦૧૫
પ્રબુદ્ધ જીવન
નવકારની સંવાદથાત્રા
| ભારતી દિપક મહેતા
[૬]
જાપથી તેની સ્પર્શના શક્ય બને છે. પછી પરમાધાર, પરમખાણ, (જૂન ૨૦૧૫ના અંકથી ઓગળ)
પરમ હિતેષી, પરમ આત્મીય એવી પરમગતિ તરફ બહુમાન થાય છે, અમે : ભાઈ, શ્રી નવકાર મંત્રનાં સંદર્ભે વ્યવહાર અને નિશ્ચય તેનો અનુરાગ થાય છે અને તેનું અનુમોદન કરવાથી તેનો અનુગ્રહ ટૂંકાણમાં સમજાવશો?
પ્રાપ્ત થાય છે. હવે આ મંત્રના સામૂહિક જાપથી પૂણ્યાંગજનની વિસ્મય પૂ. ભાઈ : આ મંત્રના જાપથી બે મુખ્ય ઘટના બને છે: પામી દરેક અશુભનું શુભમાં પરિવર્તન કરાવી મંગલની ગંગોત્રી ૧. નિર્વિકાર થવાય છે = જે વ્યવહાર છે.
વહેવાનું શરૂ કરે છે. ૨. નિર્વિચાર થવાય છે = જે નિશ્ચય છે.
બસ, એ જલથી જ સૌના ત્રિદોષ દૂર થાય છે, જે છેઃ જો શરીરથી ફક્ત સત્કર્મો થાય અને મનમાં ફક્ત સવિચારો જ (૧) પ્રભુથી જૂદાઈ આવે તો આત્મા જલ્દી નિર્વિકારી થઈ શકે, અને સંખ્યાબળથી (૨) જીવો પરત્વે ઉદાસીનતા નવપદજીનાં સામૂહિક જાપ જ્યારે થાય છે ત્યારે તે નિર્વિકલ્પ સૂત્રપાઠથી (૩) આત્માની ઉપેક્ષા નિર્વિચારી જલ્દીથી થવાય છે. આ મંત્રનું વિજ્ઞાન છે.
અમે : બ્રહ્માંડના અસ્તિત્વનું પ્રયોજન શું? તે પ્રયોજન સંગે શું જીવનના તમામ આયામોમાં અધ્યાત્મનું અનુસંધાન રહે ત્યારે નવકાર મહામંત્ર જોડાયેલો હશે? સંસારમાં રહેવાય છે પણ સંસારના બનીને નહીં-તે વ્યવહાર છે અને પૂ. ભાઈ: સકલ બ્રહ્માંડની રચનાનું એકમાત્ર પ્રયોજન છે. પ્રત્યેક દરેક શબ્દમાં ભગવદ્ નામ અને દરેક પદાર્થમાં ભગવદ્ કર્મ દેખાય તે જીવને પૂર્ણતા અર્પવી. પણ તે મહાઅસ્તિત્વને પ્રગટ કરનાર યંત્ર, નિશ્ચય છે.
મંત્ર કે તંત્ર છે શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર. તે પૂર્ણ બનવાની અભિસા ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ કોર્પસ ફંડમાં ત્રણ લાખનું અનુદાન આપી પંદર વર્ષ સુધી કોઈ પણ એક મહિનાનું સૌજન્ય પ્રાપ્ત કરો.
'સ્વજનને શબ્દાંજલિ જ્ઞાનકર્મથી અર્પી જ્ઞાનપુણ્ય પ્રાપ્ત કરો.
પૂ. ભાઈ : : નંતિ તિ નાદ્ ા જે આનંદ વ્યક્ત કરે, આવિર્ભાવ આપે છે અને પૂર્ણ બનવાનો સંકલ્પ લેવામાં સહાયરૂપ થાય છે. કરે તે નાદ કહેવાય છે. નવકારની પરાવાણીનું ઉગીથ અનન્ય “શિવમસ્તુ સર્વજગતઃ'નો સંકલ્પ એ તીર્થકરોની ભાવ-માતા જ છે. નાદાનુસંધાન કરાવે છે. હવે જેવી એ અધિકૃત અવસ્થા શરૂ થાય કે મંત્રનો અર્થ અનંતગમપર્યવ છે, પરંતુ એકબીજાનાં અવિરોધી છે. તરત જ લક્ષ્મીદેવી જાગૃત થઈ સાધકને વિશેષ સમૃદ્ધિ પ્રદાન કરે છે. તેના શબ્દો-અક્ષરો શાશ્વત ને નિત્ય છે. તે મંત્રનું નિર્વિકલ્પ સેવન તે પંચલક્ષ્મી આ પ્રમાણે છે:
મિથ્યાત્વનું આવરણ દૂર કરીને આઈન્ય ચેતનાનું અવતરણ કરે છે (૧) જ્ઞાનલક્ષ્મી : સાધકને સૂર્યકોટિસમ જ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે. જેનું શુભ ભાવમાં આરોહણ થઈ, સ્વરૂપનું જાગરણ કરાવી, જીવનનું (૨) દાનલક્ષ્મી : અહંનું વિસર્જન કરાવી, પદાર્થો ઉપરની મૂચ્છ દિવ્ય રૂપાંતર કરવા આપણામાં આમૂલ પરિવર્તન લાવે છે. ઉતારે છે.
આમ પ્રત્યેક જીવને પૂર્ણતા આપવાના બ્રહ્માંડના એકમેવ પ્રયોજન (૩) વચનલક્ષ્મી : સાધકને જે બોલે તે બને જ તેવી વાચાસિદ્ધિ સંગે આ મહામંત્ર અભિજાત્યપણે જોડાયેલો જ છે. પ્રાપ્ત થાય છે.
અમે : ભાઈ, શ્રી નવકાર મહામંત્ર મૃત્યુંજય મંત્ર છે. તો એનો (૪) ધ્યાનલક્ષ્મી : ધર્મસત્તાના શરણથી નિર્વિચારીપણું મળે છે. વિશેષાર્થ આઠ કર્મનાં સંદર્ભે સમજાવશો? જેથી કાયોત્સર્ગ ધ્યાન સહજ બને છે.
પૂ. ભાઈ : સ્વયં અમર એવા આ મહામંત્રનાં પ્રથમ પાંચ પદનું (૫) સન્માનલક્ષ્મી : નવકારના સાધકને આજીવન એવં મૃત્યુ બાદ કાર્ય જ અમરતા પ્રદાન કરવાનું છે અને છેલ્લા ચાર પદની ચૂલિકાપણ સર્વ રીતિએ આદર સન્માન મળે છે.
જે સ્વયં તીર્થકરોનાં સ્વમુખેથી મળેલી છે-તેનું કાર્ય છે પાપનો નાશ અમે : ભાઈ, તમે કાલે કહેતા હતા કે શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રનાં કરી મંગલતા પ્રદાન કરવાનું. સામૂહિક જાપથી ત્રણ મહાદોષ હણાઈ જાય છે. તો તે દોષો કયા છે? આ મંત્ર શ્રુતસ્વાધ્યાય હોવાથી જ્ઞાનાવરણીયકર્મનો, સમકિત
પૂ. ભાઈ : પ્રત્યેક માનવીમાં પરમ મંગલનું અસ્તિત્વ છે. નવકારના સામાયિક હોવાથી દર્શનાવરણીયકર્મનો, શુદ્ધ સ્વરૂપનું જ્ઞાન હોવાથી
