________________
૨૦.
પ્રબુદ્ધ જીવન
જુલાઈ, ૨૦૧૫
મોહનીયકર્મનો, વીતરાગને નમન હોવાથી અંતરાયકર્મનો, આ મંત્ર થકી અહંનું વિસર્જન શક્ય હોવાથી નામકર્મનો, સર્વાત્મભાવને કારણે ગોત્રકર્મનો, તેના અક્ષરો અક્ષયપદ અપાવતા હોવાથી આયુષ્યકર્મનો અને શ્રી નવકાર એ શ્રેષ્ઠ મંગલ હોવાથી વેદનીયકર્મનો નાશ કરે છે.
અમે: ભાઈ, તમે ત્રણે કાળ ૧૨ નવકાર ગણવાનું ખાસ ભારપૂર્વક કહેતા હો છો. તેનું કારણ સમજાવશો?
પૂ. ભાઈ તેનું ખાસ વૈજ્ઞાનિક કારણ છે જૈન શાસ્ત્રોમાં. ૧. પ્રથમ નવકારથી પરમ ચૈતન્યનાં શરણે જઈએ.
૨. બીજા નવકારથી મન-વચન-કાયાના યોગોને પ્રભુચરણે ધરી દઈએ.
૩. ત્રીજા નવકારથી કરણ-કરાવણ-અનુમોદન થકી આનંદકંદમાં વૃદ્ધિ કરીએ.
૪. ચોથા નવકારથી વર્તમાનમાં રહેવાનું જ શરૂ કરીએ.
૫. પાંચમા નવકારથી હવે અર્થમાં ગયા વગર મંત્રને નિર્વિકલ્પ- દશામાં જ ગણીએ.
આમ “નમો અરિહંતાણં' એ સત્-ચિ-આનંદ સ્વરૂપ છે. અમે : ભાઈ, અક્ષમાલા એટલે શું? પૂ. ભાઈ : પ્રાણરૂપી ધાગામાં નવકારના શબ્દો પરોવવા તે. અમે : ભાઈ, તમારા મતે સૌથી મોટું તપ કયું છે?
પૂ. ભાઈ : સંસાર ચાખવા જેવો છે, રાખવા જેવો તો નથી જ તેવી વિચારધારા એ સૌથી મોટું તપ છે.
અમે: ભાઈ, અનાહત નાદ સાંભળવા કોઈ પ્રયોગ છે ખરો ? પૂ. ભાઈ : પ્રયોગ : ૧. ટેબલ ક્લોક સામે રાખી ત્રણ થી ચાર ફૂટ દૂર બેસો. ૨. હવે તેનો ધ્વનિ ટકટક એક ધ્યાને સાંભળો.
૩. તેનાથી અંતર વધારતા જાઓ. પ્રાયઃ આઠથી દસ ફૂટ દૂર સુધી એ સંભળાશે. ૪. હવે આ રીતે ધીમે-ધીમે પ્રગટ રીતે “નમો અરિહંતાણ’ બોલો. ૫. થોડીવાર પછી મૌન બની ધીમા શ્વાસોશ્વાસ લો. ૬. ફરીથી ‘નમો અરિહંતાણં બોલો. ફરી મોન બનો.
‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ને વીસ હજારનું અનુદાન આપી કોઈ પણ એક મહિનાનું સૌજન્ય પ્રાપ્ત કરો.
સ્વજનને શબ્દાંજલિ જ્ઞાનકર્મથી અર્ધી જ્ઞાનપુણ્ય પ્રાપ્ત કરો.
૬. છઠ્ઠા નવકારથી નિરાગ્રહવૃત્તિથી અનુજ્ઞાપૂર્વક નવે પદમાં વહીએ. ૭. હવે હૃદયગુહામાંથી સ્વયં ‘નમો અરિહંતાણં’નો ધ્વનિ સંભળાશે.
૭. સાતમા નવકારથી આત્માના જ્ઞાન-દર્શનગુણને વિભાવ બસ, એ જ છે અનાહત નાદ. દશામાંથી ખેંચી સ્વભાવદશામાં રાખીએ.
અંદરથી સ્વયં અવાજ આવે ત્યાં સુધી જાપ ચાલુ રાખો. ૮. આઠમાં નવકારથી ચારિત્રગુણવાન આત્માને જ સ્મરણમાં અમે : શબ્દ જગતનું વિસર્જન તે આ જ ને? રાખીએ.
પૂ. ભાઈ : હા, સમગ્ર પ્રકૃતિ પ્રશાંત છે. ફૂલ ખીલે છે તે અવાજ ૯. નવમા નવકારથી સ્વરૂપ સંગે તદ્રુપ થઈ તત્ત્વપરિણમન સાધીએ. કરે છે? સૂર્ય ઊગે છે તે પણ કોઈપણ જાતનાં ધ્વનિ વગર જ. તો ૧૦. દસમા નવકારથી સ્વરૂપ સંગે સંભેદ પ્રણિધાન કરીએ. બસ, ‘નમો' ભાવમાં જાતને ડૂબાડી દઈએ ત્યારે શબ્દ જગતનું વિસર્જન ૧૧. અગિયારમા નવકારથી સ્વરૂપ સંગે અભેદપ્રણિધાન આદરીએ. આપમેળે થાય છે. ૧૨. બારમા નવકારથી સ્વરૂપ સંગે સમાધિસ્થ જીવનને ટકાવીએ. અમે અજ્ઞાન, અહંકાર, અવિરતિ, અનર્થપ્રવૃત્તિઓ, આર્તધ્યાન,
હવે જો રોજ સવાર-બપોર-સાંજ આ બાર કારણોને ફલિભૂત કરવા અકર્મણ્યતા, અભિનિવેશ, એષણાઓ-આ બધા દરિદ્રતાના માપદંડો ત્રણે કાળ ૧૨-૧૨ નવકાર ગણીએ તો કલિમલદહન થઈ પાપનું શમન છે. જૂઓ છીએ આપણે દરિદ્ર! કરી, આપણું ભવદુઃખહરણ થઈ જાય તે વાત નિઃશંક છે.
અમે ‘ક્રિયાનું પર્યવસાન’ એટલે શું? કોઈ આપણું કાર્ય કરી આપે કે સહાયરૂપ બને ત્યારે આપણે તેને પૂ. ભાઈ : ‘ક્રિયાનું પર્યવસાન” એટલે ક્રિયાનો અંત ક્યારે ? વાંરવાર આભાર કહીએ છીએ ને? બસ, તો એ જ રીતે પ્રભુને મોક્ષમાર્ગ જ્યારે સંકલ્પ-વિકલ્પો શમે, શબ્દ સામ્રાજ્ય વિરામ પામે, આંતરદર્શાવવા માટેનું આ ત્રિકાળ thanks giving જ છે.
કોલાહલ શમે, ધ્યેય પ્રત્યે સુમેરુ જેવી અડગતા પ્રગટે અને પ્રાંતે અમે : ભાઈ, તમને ‘નમો અરિહંતાણ'માં કઈ રીતે સત્-ચિત્- મહામૌનમાં ઓગળતા જઈએ ત્યારે ‘ક્રિયાનું પર્યવસાન થયું આનંદ અભિપ્રેત છે?
કહેવાય. પૂ. ભાઈ : “નમો’ ભાવ સનાતન છે માટે સત્ છે. “અરિહંત'
(સંપૂર્ણ) સર્વજ્ઞ છે માટે ચિત્ સ્વરૂપ છે. ‘તાણ'માં શરણાગત ભાવ એ પરમાત્મા ૮૨, ગૌતમ બુદ્ધ એપાર્ટમેન્ટ, શ્રી કાનજી સ્વામી માર્ગ, રાજકોટ-૩૬૦૦૦૧. સાથે આત્માનો અભેદ દર્શાવે છે, જે ભરપૂર આનંદ આપે છે. મો.: ૦૯૮૨૫૨૧૫૫૦૦. Email : bharti@mindfiesta.com
