________________
૨૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
જુલાઈ, ૨૦૧૫
આપનાર કોણ છે?
- સાધ્ય ન બને અને દેહ કેવળ આત્મપ્રાપ્તિનું સાધન બને એ માટેની આપોઆપ આ પ્રશ્નનું જાગવું–તે અનુભૂતિ છે. એ ભીતરથી સાધના કરવી-આ છે માનવની આધ્યાત્મિક સાધનાના કક્કોઆપમેળે જાગેલી સ્વયંભૂ પ્રતીતિ છે. ભીતર કોઈક છે, કોઈક બારાખડી. સાંભળનારું છે અને વળી ક્યારેક હોંકારો દેનારું પણ, અને તેથી ય અંતરાત્માનું આ જગત દેહાધિષ્ઠિત નથી. આત્માનું અધિષ્ઠાન દેહ આગળ ક્યારેક બોલનારું પણ! એથી ય અદકું તે આ કે જે હું ન નથી. આત્મા દેહમાં વસે છે, છતાં દેહથી પર છે. આત્મા પર અધિષ્ઠિત જાણતો હોઉ તેને ય પકડી પાડે એવું ભીતરનું અંતર્યામી સ્વરૂપ-એ જ જગત એ માનવ જીવનના ઉધ્વરોહણનું જગત છે. મનુષ્ય નતમસ્તક છે મારું સાચું સ્વરૂપ?
નથી, ઉન્નતમસ્તક છે, એટલે એના માટે આરોહણ એ જ જીવનચર્યા બસ, આટલી પ્રતીતિ સાથે આરંભાય છે માણસની અધ્યાત્મ- છે. આરોહણના આ એકેક પગથિયાં ચઢવા માટે અંતરસ્થ આત્મત્વ જ યાત્રાની પ્રથમ પા-પા પગલી! આ કાંઈ નાનીસૂની ઉપલબ્ધિ નથી! માર્ગદર્શકરૂપ બની શકે. અંતર્યામીને પામવા માટેની આ પ્રારંભિક અંતરતર યાત્રા છે. જગતના ગુરુદેવ રવીન્દ્રનાથે ગાયું કે-અંતર મમ વિકસિત કરો, અંતરતર ચોમેરથી આક્રમણ કરતા ઘોંઘાટ-શોરબકોર વચ્ચે ભીતરના આ સાવ હે !... ઝીણા હોંકારાને સાંભળી શકવું એ કેટલી મોટી સિદ્ધિ છે. આને હું અંતરનો વિકાસ અંતરતર જ કરે ! કેવી અદ્ભુત પ્રાર્થના! અત્યંત અનુભવ નહીં, અનુભૂતિ કહું છું. પ્રાપ્તિ નહીં, ઉપલબ્ધિ કહું છું. એનું સરળ છે. અર્થ સમજાવવાની જરૂર નથી. આખું ગીત અત્યંત પથકારણ આ જ છે કે એમાં માનવીના પુરુષાર્થ કરતાં ય ઈશ્વરની કૃપાનું દર્શક છે. કવિ એકેક ડગલું આગળ ભરાવતાં કહે છેવજન વધારે છે. માણસ ઈશ્વરની
અંતર મમ વિકસિત કરો શ્રી નવનીતલાલ રતનજી શાહ કૃપાને લાયક થવા માટે જે
અન્તરતર હે! પુરુષાર્થ કરવો પડે તે ભલે કરે!
આશાપુરા ગ્રુપ ઑફ ઇન્ડસ્ટ્રીઝના સ્થાપક, પૂર્વ ચેરમેન, જૈન અગ્રણી, નિર્મલ કરો, ઉજ્જવલ કરો, પણ અંતે તો આ અનુભૂતિ
આ સંસ્થા શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના હિતેચ્છુ દાતા નવનીતભાઈનું તા. સુન્દર કરો હે-અંતર. પ્રભુકૃપા રૂપે જ ભીતરથી ઉતરી ૩૦ જૂનના ૮૮ વર્ષની ઉંમરે દેહાવસાન થયું.
જાગ્રત કરો, ઉદ્યત કરો, આવે. પ્રાપ્તિ એ છે, જે
શ્રી નવનીતભાઈનો પુરો પરિવાર આ સંસ્થાનો શુભેચ્છક છે. ડૉ. નભ માણસના પ્રયત્નો થકી પ્રાપ્ત કુમારપાળ દેસાઈ દ્વારા પ્રસ્તુત થતી જૈન તીર્થકરો અને પૂ. જૈન ગણધરોની.
Sી ની મંગલ કરો, નિરલસ થાય. જ્યારે ઉપલબ્ધિ એ કથા શૃંખલાનો આ સંસ્થાએ પ્રારંભ કર્યો ત્યારે એક કથાનું સૌજન્ય
ના નિઃસંશય કરો હે–અંતર પુરુષાર્થના પરિણામે અંતે એઓશ્રીએ સ્વીકાર્યું હતું. તેમ જ “પ્રબુદ્ધ જીવન’ કોર્પસમાં રૂા. ત્રણ લાખનું
યુક્ત કરો હે સબાર સંગે, આપોઆપ પરિણમતી પરિણતી અનુદાન આપી વીસ વર્ષના સૌજન્યની યોજના આ સંસ્થાએ પ્રસ્તુત કરી
મુક્ત કરો હે બંધ, ત્યારે શ્રી નવનીતભાઈના સુપુત્ર શ્રી ચેતનભાઈ અને પુત્રવધૂ શ્રીમતિ
સંચાર કરો સકલ કર્મે શાંત ભીતરના આ અંતરતત્ત્વને દીનાબહેને આ રકમનું અનુદાન આપી ૨૦ વર્ષ માટે શ્રી નવનીતભાઈના તા
તોમાર છંદ–અંતર જાણવાનો આરંભ એ સદ્ગત પત્ની અને પોતાના માતુશ્રી શ્રીમતી હીરાલક્ષ્મી નવનીતભાઈ
ચરણ પધે મમ ચિત્ત માનવજીવનનો આગવો પુરુષાર્થ શાહની સ્મૃતિ અર્થે આ અનુદાન આપ્યું હતું.
નિમ્પંદિત કરો હે, છે. શરીર તો પૃથ્વી પરનાં અન્ય
નંદિત કરો, નંદિત કરો, | શ્રી નવનીતભાઈ અને પુત્ર ચેતનભાઈએ આપબળથી આશાપુરા તમામ જીવનધારીઓને મળ્યું
નંદિત કરો હે–અંતર ઉદ્યોગનું સામ્રાજ્ય સર્યું છે. શ્રી નવનીતભાઈ બેન્ટોનાઈટ ઉદ્યોગના છે. પરંતુ એ પ્રગટ શરીરની
ચિત્તની નિર્મળતાની ભિષ્મ પિતામહ ગણાતા હતા. શ્રી નવનીતભાઈ વિશ્વ સાહિત્ય અને જૈન ભીતર અપ્રગટ એવું કોઈ
સાધનાથી આરંભાતી આપણી સાહિત્યના ઊંડા અભ્યાસી અને જાગૃત ચિંતક તેમ જ સાહિત્ય કલાના અંતરતત્ત્વ પડેલું છે, એની
આ અધ્યાત્મયાત્રાને ઠેઠ | પ્રોત્સાહક હતા. એઓશ્રીની ફોટોગ્રાફીની સૂઝ પ્રશંસનીય હતી. અનુભૂતિની સંભાવના
આનંદ-પરમાનંદના પરમ ધામે માનવદેહમાં અધિકાધિક છે. આ | આવા ચિંતક અને પ્રેમાળ વ્યક્તિનું માત્ર દેહાવસાન જ થયું છે, પણ
પહોંચવા કૃતસંકલ્પ થઈએ. અનુભૂતિ વિરલ એટલા માટે છે એમના સદ્ગુણોની સુગંધ તો અવિસ્મરણીય રીતે વિસ્તરતી રહેશે જ.
* * * કે એ દેહસ્થ હોવા છતાં, દેહરૂપ પ્રભુ આ ઉત્તમ આત્માને શાંતિ અર્પો.
૭૩, રાજસ્થંભ સોસાયટી, નથી. દેહથી પર એવા અંતસ્થ
-તવંત શાહ અને
પોલો ગ્રાઉન્ડ પાસે, તત્ત્વને પામવા દેહને સાધન
વિક સંઘ પરિવાર
રાજમહેલ રોડ, બનાવવું પડે છે. દેહની પૂજા
વડોદરા-૩૯૦૦૧.
