Prabuddha Jivan 2013 04

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 4

પ્રબુદ્ધ જીવન : મહાવીર સ્તવન વિશેષાંક
એપ્રિલ, ૨૦૧૩
( મહાવીર સ્તવનો )
આ વિશિષ્ટ અંકના માનદ સંપાદિકા ડૉ. કલાબેન શાહ મોટીબેન જેવું જેમનું વાત્સલ્ય અર્ધી સદીથી સતત અવિરપણે આ દર્શન થાય. પછી ઘણાં વરસે અમને ખબર પડી કે આ માતા કલાબેનના લખનારે માણ્યું હોય એવી બા.બ્ર. વિદુષી શ્રાવિકા ડૉ. કલાબેન વિશે અપર માતા હતા!! બધી માતાઓથી પરતે આ અપર માતા. કલાબેને જેટલાં શબ્દો લખું એટલાં ઓછા પડે. સ્મરણો અને સિદ્ધિનો ખજાનો તો બાળપણમાં જ પોતાની માતા ગુમાવેલા. પણ આ માતાએ કલાબેનને પડ્યો હોય સ્મૃતિમાં, એમાં કોને કોને શબ્દ આકાર આપવો! એવો પ્રેમ આપ્યો કે કલાબેનને પોતાની માતાનું સ્મરણ પણ ન થાય,
ડૉ. કલાબેન, વિદ્વાન મિત્ર કિશોર પારેખ, જિજ્ઞાસુ, સાહિત્ય પ્રેમી અને આ માતાની કલાબેને એવી સેવા કરી કે એમની સગી દીકરી પણ અનિલા અને આ લખનાર, વયમાં આ ત્રણથી નાનો એટલે લાડકો કદાચ આવી સેવા ન કરી શકે. પણ ખરો, અમારી ચારની મિત્ર ચોકડી–અમે એને સ્વસ્તિક કહેતા. માતા-પિતાનો વિયોગ થતાં ત્રણ ભાઈઓ અને ત્રણ બહેનોની ફોર્ટની સિદ્ધાર્થ કૉલેજ અમારા મૈત્રીસંબંધોનું જન્મ સ્થાન, અને અભ્યાસ જવાબદારી કોઈ પણ ભેદભાવ વગર, કલાબેને સ્વીકારી, અને નીભાવી. અધ્યયન માટે આજ ફોર્ટમાં આવેલી પેટિટ લાયબ્રેરી, અને ખાદી ભંડાર ડૉ. કલાબેને મુંબઈ યુનિ.માં લીગ્વીસ્ટિક અને સાહિત્ય સાથે અમારું મિલન સ્થાન અને સામેની ગલીની મદ્રાસી વેસ્ટ કોસ્ટ હૉટલ- એમ.એમ. કર્યું, પછી પીએચ.ડી.ની ડીગ્રી પણ પ્રાપ્ત કરી. જે અત્યારે બંધ થઈ ગઈ છે-એ અમારું ભોજન સ્થાન. પંદર પૈસાનો મુંબઈની એમ.ડી. કૉલેજમાં ગુજરાતીના પ્રાધ્યાપક તરીકે દીર્ઘ સેવા ઢોસો અને જલસો અને બધું.
આપી. તેંત્રીસ વર્ષની ઉજ્જવળ શૈક્ષણિક કારકિર્દી ઘડી. અમે ચારેય ઈસમોએ ત્યારે ઘણાં ઘણાં સ્વપ્ના ઘડ્યાં, સાહિત્યના સાહિત્ય અને જૈન તત્ત્વજ્ઞાનનો ઊંડો અભ્યાસ કર્યો. પીએચ.ડી.ના પ્રોજેક્ટો વિચાર્યા, અને ઘણું બધું, પણ જીવનની વાસ્તવિકતામાં એ ગાઈડ તરીકે મુંબઈ યુનિવર્સિટીએ એમની નિમણૂક કરી અને અત્યાર બધાનું થયું બાષ્પિભવન.
સુધી વીસ વિદ્યાર્થીઓએ એમના માર્ગદર્શન હેઠળ પીએચ.ડી.ની ડીગ્રી અમારો કિશોર વિદ્વતાનો પર્યાય. પ્રત્યેક પ્રશ્નોના ઉત્તર અને સમસ્યાઓનો પ્રાપ્ત કરી છે. આ ઉમદા કાર્ય માટે જ્ઞાનીજગત કલાબેનનું ઋણી રહેશે. ઉકેલ અમને એની પાસેથી મળે. અભ્યાસ પૂરો કરી એ બેઠો બાપાની દુકાને આ સમય દરમિયાન એમણે વર્તમાનપત્રો અને સામયિકોમાં કોલમ સોપારીના ધંધામાં, પણ સાહિત્ય સાથે પાર્ટ ટાઈમ સંબંધ રાખી પુસ્તકો અને લખી અને ‘પ્રથમ પુનિત પદાર્પણ”, “જૈન ધર્મના પ્રમુખ સાધ્વીઓ', મુંબઈ સમાચાર'માં કોલમો લખે, અમારા કલાબેન એની ફિરકી ઉતારે. એ “સભાવના સેતુ', ‘પરમ તત્ત્વને ધ્યાવા-શ્રીમદેવચંદ્રજીનું જીવન', હસે અને એમાં પૂરતી કરી અમને બધાને હસાવે. બે વરસ પહેલાં જ એ આ “રત્નવંશના ધર્માચાર્યો’, ‘જ્ઞાન સાગરના મોતી'-ભાગ ૧ થી ૩, દુનિયામાંથી ફરાર થઈ ગયો ! અમારા સ્વસ્તિકની એક પાંખ ઓગળી ગઈ!! “ચંદરાજાનો રાસ'–મહા નિબંધ, “સમ્રાટ સંપ્રતિની યશોગાથા' જીવનની જડીબુટ્ટી જેવો આવો વિદ્વાન અને નિખાલસ મિત્ર હોવો એ અમારું શીર્ષકથી દશેક ગ્રંથોનું સર્જન કર્યું. પરમ સદ્ભાગ્ય.
વિદૂષી લેખિકા, પત્રકાર, પ્રખર વક્તા, સંશોધક, પ્રેમાળ શિક્ષિકા, અનિલા નસીબદાર. એને તો સુખ માટે દોડવા ઢાળ મળ્યો, દોડી જ્ઞાન માર્ગદર્શક, જૈન તત્ત્વના જ્ઞાતા એવા આ ડૉ. કલાબેનનું અનેક અને મોટા ઘરની વહુ બની, અને એણે શ્રાવિકા ધર્મ ઉજાળ્યો, સાહિત્યને સંસ્થાઓએ જાહેર સન્માન કર્યું છે અને પારિતોષિકોથી નવાજ્યા છે. જીવન જીવવા માટે અનિલાએ કામે લગાડ્યું.
આજે પંચોતેરની વયે પણ એઓ અવિરત જ્ઞાન સાધના કરી વિદ્યા હું પણ અડધો ઉદ્યોગ-વેપારમાં અને અડધો અધ્યાપન અને તપની આરતી ઉતારી રહ્યાં છે, એ સર્વ માટે પ્રેરક છે. સાહિત્યમાં.
આવા પ્રેરણા સ્થાનને પરમાત્મા દીર્ધ અને સ્વસ્થ આયુષ્ય અર્થે પણ અમારા કલાબેન પૂરેપૂરા સાહિત્ય અને જ્ઞાનના આજીવન અને મા સરસ્વતીની સેવા કરવાની સુવર્ણ તકો કલાબેનને મળતી રહે આરાધક બન્યા.
એવી પ્રાર્થના. ડૉ. રમણભાઈ મારા અને કલાબેનના ગુરુ. આજે અમે જ્ઞાન-સાહિત્ય “મહાવીર સ્તવન'ના આ વિશિષ્ટ અંકનું સંપાદન કરવા માટે ડૉ. ક્ષેત્રે કાંઈ પણ કિંચિત કરી રહ્યા છીએ તો એ આ અમારા પૂ. ગુરુના કલાબેનને થોડો જ સમય મળ્યો,છતાં ખૂબ જ પરિશ્રમ કરી આ અંકને કારણે.
ભક્તિ અને તત્ત્વ તેમજ કવિતાથી સમૃદ્ધ કર્યો છે. વાંચકના મનમાં મુંબઈની ગુલાલવાડીમાં ચિંતામણિ બિલ્ડિંગના પાંચમે માળે અવશ્ય દિવ્ય ભક્તિની ભાવનાના વલયોનું સર્જન થશે એવી અમને કલાબેનના ઘરે અમારી ચારની મહેફિલ જામે. કલાબેનના પૂ. બા. શ્રદ્ધા છે. અમારી હેતે હેતે એવી સરભરા કરે કે અમને એમનામાં અમારી માતાનું
E ધનવંત શાહ • ૧ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૨૦૦/-(U.S. $ 20) ૦ ૩ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૫૦૦/-(U.S. $ 50) • ૫ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૯૦૦/-(U.S. $ 80)
• ૧૦ વર્ષનું લવાજમ રૂ. ૧૮૦૦/-(U.S. $180)