________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હોવાથી હવે કદાચ ભૂકંપ સર્જાય તો ખાસ નુકશાન ન થાય તેવા પગલાં ભરવામાં આવ્યાં છે.
૧૯૯૪માં રિલ આઈલેન્ડમાં આવેલા ધરતીકંપની તીવ્રતા ૮.૩ અને નોર્થ-વેસ્ટર્ન બેલિવિયામાં ૮.૨ તથા ૧૯૯૬માં ઇન્ડોનેશિયામાં ૮.૨ રિક્ટર સ્કેલ નોંધાયેલ,
૧૭ જાન્યુ., ૧૯૯૫ના રોજ વહેલી સવારે પ.૪૬ વાગ્યે જાપાનના કોબે શહેર ઉપર ૭.ર રિક્ટર સ્કેલનો ભૂકંપ ત્રાટક્યો હતો. કોબે જાપાનનું હું સૌથી મોટું નગર અને બંદર હતું. અવાજીસીમા ટાપુ (કોબે થી ૨૦ માઈલ દૂર)ની ઉત્તરે ભૂકંપીય ભૂક્ષતિ જોવા મળી હતી. આ ફોલ્ટ ૯ કિ.મી. લાંબો હતો. ધરતીકંપના કારણરૂપ ભૂમિગત પોપડાની તિરાડો અને ભૂમિ ઉપર ફાટો, માર્ગને થયેલું નુકશાન, રેલ્વેનું નુકશાન, પુનઃ મેળવેલી જમીન ઉપર પાણી ફરી વળવું, આગ, તૂટી પડેલી ઇમારતો, ભૂપ્રપાત આ બધું જ જાણે કોબેમાં એકી સાથે જોવા મળ્યું હતું. આ ભૂકંપ લાંબા સમય સુધી સક્રિય રહ્યો હતો. જમીન સાત ઇંચ ક્ષિતિજ સમાંતર તરંગો અને ચાર ઇંચ લંબતરંગોમાં ઉછાળા મારતી હતી. જાપાનમાં આટલો ભયંકર આંચકો ક્યારેય જોવા મળ્યો નહોતો. નિષ્ણાતો કહે છે કે, કોબેની એક તરફ સખત રોકો પર્વત છે તો બીજી તરફ દરિયામાંથી મેળવેલી પોચી જમીન છે. આવા સ્થળે એક તરફ સખત ભૂકંપના આંચકાની તાકાત અનેક ગણી વધી જાય છે.
૧૯૯૯માં તુર્કીમાં વિનાશક ભૂકંપ થયેલો. એ જ વર્ષમાં સપ્ટેમ્બરમાં તાઈવાનમાં ૭.૬ રિક્ટર સ્કેલના ભૂકંપમાં ર૫૦૦ માણસો મર્યા હતા. જૂન, ૨૦૦૮માં ઇન્ડોનેશિયાના બેંગકૂલ પ્રાંતમાં આવેલા ભૂકંપથી ૧ર૦ લોકોનાં મોત થયાં હતાં. સુમાત્રા અને આસપાસના વિસ્તારોમાં પણ મોટા આંચકા બાદના આફટરશોક નોંધાયા હતા. ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦OOમાં ગુજરાતના ભાવનગર શહેરમાં ધરતીકંપના સતત આંચકાઓ નોંધાયેલા. જેમાં મકાનોની દીવાલોમાં તિરાડો પડી ગઈ. લોકો સતત ભય નીચે જીવતા હતા. ૩૦ ઓક્ટોબર 2000ના રોજ જાપાનમાં ૭.૧ માત્રાનો ભૂકંપ આવેલો જેમાં ૩૦ માણસો મૃત્યુ પામ્યા હતાં. ૨૪ ડિસેમ્બર, ર૦૦૮ના રોજ કચ્છભુજમાં ૪.૨ માત્રાનો રિક્ટર સ્કેલ નોંધાયો હતો.
૧૩ જાન્યુ., ર૦૦૧માં અલ સાલ્વાડોર (લેટિન અમેરિકામાં ૭.૭ની તીવ્રતાવાળા ભૂકંપમાં ૮૨૭ માણસોનાં મોત થયાં હતાં. ૨000 લોકો લાપતા હતા. ૧૮ જાન્યુઆરી સાંજે ૫.૩ની માત્રાવાળા ભૂકંપનું એપી સેન્ટર સાન સાલ્વાડોર હતું.
ર૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૧ના રોજ સવારે ૮.૦૦ કલાકે રિક્ટર માપ મુજબ આવેલા ૭.૯ની તીવ્રતાવાળા અતિભીષણ ભૂકંપે લગભગ આખાય ગુજરાતને હચમચાવી નાખ્યું. કારમો કેર વરતાઈ ગયો. સમગ્ર ભુજ, અંજાર અને ભચાઉ શહેરો કબ્રસ્તાનમાં ફેરવાઈ ગયાં. આ ઉપરાંત ગાંધીગામ, વધ, ખિરાઈ, રાપર, ધોળાવીરા, કનવેલ અને જાખેટ જેવાં નગરો અને ગામો ૯૦% કે ઓછાવત્તા પ્રમાણમાં સાફ થઈ ગયાં. અઘોરી, માનપટા, પરોડિયા, અંબારી, આદિપુર, કુકમા અને રત્નાલ પણ લગભગ નાશ પામ્યાં છે. અમદાવાદ પણ ઝાપટમાં આવી ગયું. તેમાં નવી બંધાયેલી ઘણી ચાર મજલાવાળી તેમજ અમુક બહુમાળી આવાસી ઇમારતો ભૂકંપના ઝટકા સાથે જ ધરાશાયી થઈ ગઈ. કચ્છ અને અમદાવાદમાં ભયંકર ખુવારી થઈ, જામનગર, રાજકોટ, સુરેન્દ્રનગર, ભાવનગર, અમરેલી, જૂનાગઢ પોરબંદર, પાટણ, બનાસકાંઠા, સાબરકાંઠા, વડોદરા, ગોધરા, આણંદ, સુરત, ભરૂચ જિલ્લાઓમાં પણ નુકસાન થયું. આ ભૂકંપ એટલો તો ભીષણ હતો કે ઉત્તર તરફ દિલડી, નેપાલ, પૂર્વ તરફ મધ્યપ્રદેશના કેટલાક ભાગોમાં, દક્ષિણ તરફ દિલ્હી, નેપાલ, પૂર્વ તરફ મધ્યપ્રદેશના કેટલાક ભાગોમાં, દક્ષિણ તરફ મુંબઈ, પોંડિચેરી, ચેન્નાઈ અને બેંગલોરમાં તથા પાકિસ્તાનના કરાંચી, હૈદરાબાદ (સિંધ), ઈસ્લામાબાદ અને પેશાવર સુધી પણ તેની અસર થઈ. દિલ્હીની ઓલ ઇન્ડિયા મેડિકલ ઇન્સ્ટિટયૂટમાં તિરાડો પડી. આ લખાય છે ત્યાં સુધી, ચાર દિવસ બાદ
પથિક • સૈમાસિક - જાન્યુઆરી-ફેબ્રુઆરી-માર્ચ ૨૦૦૧ • ૧૫
For Private and Personal Use Only
