________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨ સપ્ટેમ્બર, ૧૯૬ર ના રોજ મુનક્રૂજારા-ઈરાનમાં રાત્રે ૧૦-૫૫ વાગ્યે વિનાશક ભૂકંપ આવેલો. જેમાં ઈરાનમાં નૈઋત્ય કોણમાં વસેલાં ૭૫ ગામડા અને શહેરો સમુદ્રમાં ડૂબી ગયાં. હજારો લોકો મૃત્યુના મુખમાં ધકેલાઈ ગયા.
- ૧૯૬૪માં સઘર્ન અલાસ્કામાં આવેલ ભૂકંપની માત્રા ૯.૨ તથા ૧૯૬૫ એટલાન્ટિયન આઈલેન્ડમાં ૪.૭ અને ૧૯૬૮ માં જાપાનમાં ૮.૨ રિક્ટર સ્કેલ મેગ્નીટ્યૂડ હોવાનું નોંધાયું છે.
૨૮ માર્ચ, ૧૯૬૪માં અલાસ્કામાં ધરતીકંપને કારણે ઉત્પન્ન થયેલાં સમુદ્ર મોજાં ત્સુનામીને કારણે ૧૧૦ અને ભૂકંપને કારણે ૧૫ માણસો મર્યા હતા. અનેક શહેરો અને ગામો ધરાશાયી થયાં હતાં. જેમાં કોરેજ, શિટીના, ગ્લેનાલન, હોમર, હોપ, કેસીલોફ, કેનાઈ, કોડિયાક, મુઝપાસ, પોટેજ, સેલોવીયા, વાલ્વેઝ, વહીટર ક્ષેત્રમાં વધુ તારાજી થઈ હતી. અલ્બન અને કેનેડા, અમેરિકાનો પશ્ચિમ કિનારો (૧૫ મૃત્યુ) અને હવાઈ ટાપુઓને નુકશાન થયું હતું. ક્યુબા અને યુકેટો રીકોમાં પણ સમુદ્રમાં ભરતી આવી હતી.
૧૩ સપ્ટે., ૧૯૬૭ના રોજ મહારાષ્ટ્રમાં કોયનાનગરનો ભૂકંપ રિક્ટર સ્કેલ ઉપર દની માત્રાનો હતો. જ્યારે ૧૦-૧૧ ડિસેમ્બર ૧૯૬૭માં કોયના નદીના બંધ પાસે વહેલી સવારે ૪-રર વાગ્યે ધરતી ધ્રુજી ઊઠી. આ ધરતીકંપ ૭.૫ માત્રાનો હતો.કોયનાનગર આખું નાશ પામ્યું. આસપાસના ઘણાં ગામડાંઓનાં મકાનો તૂટી પડ્યાં. એ વખતે ૧૭૫ માણસો મર્યા હતા. આ ધરતીકંપની અસર સુરત, ગોવા અને બેંગલોર સુધી અનુભવાઈ. દખ્ખણનો પ્રદેશ ધરતીકંપની બાબતમાં સ્થિર અને સલામત છે. પરંતુ પશ્ચિમઘાટની પર્વતમાળા બનવાને કારણે કાંઠાનો વિસ્તાર ફોલ્ટી ઝોન છે. ભારતમાં તે મોટા સ્તરભંગમાં ગણાય છે. - ર૭-૨૮ જુલાઈ, ૧૯૭૬ ના રોજ ચીનમાં રાત્રે ૧-૧૫ વાગ્યે ભયાનક ભૂકંપ આવ્યો. જેમાં સરકારી આંકડા અનુસાર ૭ લાખ ૫ હજાર લોકો મૃત્યુ પામ્યા. આ ભૂકંપે ચીનની રાજધાની બીજીંગથી ૧૫૦ કિલોમીટર સુધી નુકશાન કર્યું હતું. તાંગશાનનગર કોલસાની ખાણ ઉપર ઊભુ હતું. આખું ગામ ધરાશાયી થઈ જતાં ૫,૫0,000 માણસો મૃત્યુ પામ્યા હતા.
૧૯૭૭માં ઇન્ડોનેશિયામાં ૮.૩ તથા ૧૯૮૯માં ઓસ્ટ્રેલિયામાં ૮.૨ અને ૧૯૯૧માં સધર્ન કેલિફોર્નિયામાં ભૂકંપની માત્રા ૭.૫ રિક્ટર સ્કેલ નોંધાયેલ. ૧૯૮૮માં આર્મેનિયા (રશિયા) ક્ષેત્રમાં ભૂકંપને લીધે ૬૦,000 માણસો મર્યા હતા. ખાસ તાલીમ પામેલા કૂતરાનો ઉપયોગ મૃતકોને શોધવા માટે કર્યો હતો.
૧૯૯૨માં ઇન્ડોનેશિયામાં ૬.૮ની તીવ્રતા સાથે આવેલા ભૂકંપે ર00 લોકોનો ભોગ લીધો હતો.
૩૦ જાન્યુઆરી ૧૯૯૩ના રોજ મહારાષ્ટ્રમાં લાતુરમાં થયેલા ધરતીકંપને લીધે પર ગામો ધરાશાયી થયાં. લાતુર અને ઓસ્માનાબાદ જિલ્લામાં ૧૦ હજાર લોકો મોતને ભેટ્યા. ૧૬ હજાર ઈજાગ્રસ્ત થયા. ૧ લાખ ૮૭ હજાર મકાનો નાશ પામ્યાં. લાતુરમાં ધરતીકંપ થયાને ૭ વર્ષ વીતી ગયાં હોવા છતાં ત્યાં દર મહિને એક ભૂકંપનો આંચકો આવે છે.
૧૯૯૩માં કેલીફોર્નિયાની દક્ષિણે આવેલા મેક્સિકોમાં જબરદસ્ત ભૂકંપ સર્જાયો હતો. તેમાં હજારો લોકોએ જાન ગુમાવ્યા હતા. મેક્સિકોના પેસેફિક કાંઠાના લાઝાર કાર્ડનાસ ખાતે ધરતીકંપને લીધે રેલ્વેના પાટા માઈલો સુધી સર્પાકારમાં ફેરવાઈ ગયા હતા. કેલીફોર્નિયા રાજયના સાન એન્ડ્રિયાસ ભૂકંપ વિસ્તારને અડીને આવેલા લોસ એન્જલસ અને પાર્કફીલ્ડ વિસ્તારમાં ભૂકંપ એ અજાણી ઘટના નથી. પાર્કફીલ્ડમાં છેલ્લાં દોઢસો વર્ષમાં સરેરાશ દર બાવીસ વર્ષે એક ભૂકંપ સર્જાય છે. અમેરિકાની નેશનલ અર્થકવેક પ્રિડિક્શન કાઉન્સિલ દ્વારા આગાહી થતી રહેતી
પથિક • સૈમાસિક - જાન્યુઆરી-ફેબ્રુઆરી-માર્ચ ૨૦૦૧ ૦ ૧૪
For Private and Personal Use Only
