________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મોરબીમાં નહેરૂગેટ, મણિમંદિર, રાજમહેલના કાંગરાઓ ખરી પડ્યા છે. પાડાપુલ પાસેની સિંહની પ્રતિમા પણ તૂટી પડી છે. લગધીરજીના બાવલાના ત્રણ કટકા થયો છે. ગ્રીન ટાવરને પણ નુકશાન પહોંચ્યું છે. મોરબી પાસેના વવાણિયામાં ગાંધીજીના આધ્યાત્મિક ગુરુ શ્રીમદ્ રામચંદ્રના મંદિરને નુકશાન પહોંચ્યું છે. રાજચંદ્રજીની મૂર્તિનો એક હાથ તૂટી ગયો છે અને રામબાઈમાના મંદિરને પણ મોટું નુકશાન થયું છે.
પ્રભાસપાટણ પોલીસ સ્ટેશન પાસેનો જૂનો કિલ્લો ધરાશાયી થયો છે. જૂના સોમનાથ મંદિરમાં બંબકેશ્વર મંદિરમાં તિરાડ પછી છે. દ્વારકાના જગતમંદિરમાં પણ તિરાડો પડી છે. રાજકોટમાં હાટકેશ્વર મંદિરનો ઘુમ્મટ તૂટ્યો છે. ગોંડલમાં સંગ્રામજી હાઈસ્કૂલના ટાવરના કાંગરા હલ્યા છે. સરદારગઢમાં આવેલ મકબરાઓને પણ નુકશાન પહોંચ્યું છે. ધુમલીના નવલખા મંદિરનો ઘણો ભાગ ખળભળ્યો છે. ઉપલેટામાં આશરે ૧૨૫ વર્ષ જૂની તાડવાળી મસ્જિદ તૂટી પડી છે અને પાસના ડાકણિયા ડુંગર ઉપર ખોડિયારમાનું મંદિર જમીનદોસ્ત બન્યું છે. પોરબંદરમાં જની દીવાદાંડી, ટાઉનહોલનો મિનારો અને વોરાની મસ્જિદને નુકશાન પહોચ્યું છે.
અમરેલીમાં જેસીંગપરાની મસ્જિદ, જેલના કોઠા, લાઈબ્રેરી, સ્વામીનારાયણ મંદિર પાસે ગઢની રાંગ, નાગનાથ મહાદેવના મંદિરને નુકશાન પહોંચ્યું છે.
ચોટીલા તાલુકામાં જૂના સૂરજદેવળના મંદિરનો આગલો આખો ઘુમ્મટ ધરાશાયી થયો અને થાન પાસેના મુનિબાવાના મંદિરનો ઘુમ્મટનો લટકતો ભાગ તૂટી પડ્યો છે. ચોટીલા ડુંગર ઉપર ચામુંડા માતાજીના મંદિરની પાછલી દીવાલને નુકશાન થયું છે ધાંધલપુરમાં વાવના કાંઠે ઊભેલ ધુંધળીમલ્લના ૧૦ ફૂટ જેટલા ઊંચા પુતળાના ત્રણ કટકા થઈ ગયા છે.
સાયલા તાલુકાના ગઢવાળા(નિનામા) ગામનો કિલ્લો અને આખું ગામ જમીનદોસ્ત બન્યાં છે. માત્ર જાલબાઈમાના ઓરડો સલામત રહ્યો છે. લીમડીના રાજવીનો મહેલ જે રામકૃષ્ણ મિશનને આપી દીધો છે તેને પણ નુકશાન પહોંચ્યું છે.
અમદાવાદનાં સ્થાપત્યોની યાદી તો બહુ મોટી થાય તેવી છે તેટલું નુકશાન ભૂપમાં થયું છે.
આ ઐતિહાસિક સ્મારકોને પાછા એ સ્થિતિમાં હવે ક્યારેય લાવી શકાશે નહીં એ વસવસો રાજકોટના પુરાતત્ત્વવિદ શ્રી વાય.એમ. ચિત્તલવાલાએ વ્યક્ત કર્યો છે અને દરેક જગ્યાએ ચોકીદાર ગોઠવ્યા છે.
આ સમયે જે આપણે સહુ આ પ્રકોપથી બચી જવા પામ્યા છીએ તે ભૂકંપના મોતને ભેટનાર આત્માઓના કલ્યાણાર્થે પ્રાર્થના કરીએ અને કુદરતના આ સંકેતને જીવન સાથે વણી લઈએ અને જે રીતે માનવે રહેવું જોઈએ તે રીતે એકબીજાને મદદરૂપ બનીને શાંતિથી રહીએ એ જ ઈશ્વર પાસે પ્રાર્થના. સાથેસાથે ભૂકંપપીડિત માટે મદદરૂપ બનનાર સરકાર, વિદેશી સરકારો, ધાર્મિક સંસ્થાઓ, સાધુસંતો, સ્વયંસેવકો, સૈન્યના જવાનો, પોલીસ અને સમાચારનાં માધ્યમોને ખૂબખૂબ ધન્યવાદ કે દરેકે પોતાની ફરજ બજાવી માનવતાનું ઉત્તમ ઉદાહરણ ભારત અને દુનિયાએ પૂરું પાડ્યું
પ્રકૃતિની આ સંહારલીલા નિહાળીને વોલ્ટર રેલએ ઈશ્વરમાંથી શ્રદ્ધા ગુમાવી હતી પણ આપણે એ ઈશ્વરમાંથી શ્રદ્ધા ન ગુમાવીએ એ આશા.
પાદટીપ ૧. ઇલિયટ, ડાઉસન, ‘ભારતનો ઇતિહાસ' ખંડ-૮, પૃ. ૨૫
૨. મૌર્ય વિજયગુપ્ત, પૃથ્વીદર્શન', પૃ. ૪૧ ૩. ઇલિયટ, ડાઉસન, ખંડ-૧, પૃ. ૮૫, મૌર્ય વિજયગુપ્ત, પૃ. ૪૧ ૪. ઇલિયટ, ડાઉસન, ખંડ ૭, પૃ. ૧૨૯ ૫. મૌર્ય વિજયગુપ્ત, પૃથ્વીદર્શન, પૃ. ૪૧
દ, મા...શી, ‘કચ્છવૃત્તાંત', પૃ. ૮૮ ૭. ચાંદલજી ડોસાભાઈ, “હિસ્ટ્રી ઓફ ગુજરાત”, પૃ. દદ
૮, કાઠિયાવાડ ડિરેકટરી, ૧૮૭૧, પૃ. ૪૧ ૯. વૉટસન જે. ડબલ્યુ, “કાઠિયાવાડ સર્વસંગ્રહ, પૃ. ૩પ-3 ૧૦. ગાંધી મોહનદાસ, “ધર્મમંથન”, પૃ. ૨૬-૨૭૦ ૧૧. ભટ્ટ હરિશંકર, શ્રી લગધી યુગ, ભાગ-૧, પૃ. ૧૮પ ૧૨. પાઠક જગજીવનરામ, મકરધ્વજવંશી મહીપમાળા. ૧૩. કયામઉદીન અહમદ, “ભારત અલબિરૂની”, પૃ. ૨૫૩
પથિક • સૈમાસિક - જાન્યુઆરી-ફેબ્રુઆરી-માર્ચ ૨૦૦૧ - ૨૮
For Private and Personal Use Only
