________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુશ્કેલ બન્યુ` હતુ`, તે। ખીજી બાજુ રાજ્યના દીવાને વહીવટી સમિતિને વિખેરી નાખવા જો પ્રયત્ન શરૂ કર્યાં હતા. એમણે ખેમાભાઈ માલભાઈ ખાંડ અને કઢવલાલ ખેમચંદ શાહી સમિતિ સભ્યપદેથી રાજીનામુ આપી દેવા દબાણ કર્યું હતું, પરંતુ એ અને સભ્યોએ જરા પશુ મચક આપ નહોતો. એ પછી રાજાના વિશ્વાસુ ગણાતા સમિતિના સભ્યો કાલિદાસ કહ્યાલાલ પટેલ, ભગવાનભા નાથાભાઈ પટેલ અને નાથાભાઈ જેસીંગભાઈ પટેલ પર રંગ વાપરીને એમની પાસેથી રાજીનામાં લખાવ લેવા ભારે દબાણે કર્યું હતું એમ છતાં એમણે પડ઼ે મચક્ર માપી નહોતી.૧૧ પરિણામે સમિતિન વિસર્જન અંગેના દીવાનના તમામ પ્રયને નિષ્ફળ ગય! હતા, છેવટે દોવાને વહીવટી સમિતિ નિયુ હતી તેથી પેાતાની સત્તા વાપરીને તા. ૨૦-૨-૧૯૪૮ : ૨ જ એનુ વિસર્જન કરી નાખ્યું હતુ'. ૧૧
માલપુર રાજયના મુંબઇ પ્રાંત સાથેના જોડાણ પૂવે માલપુરના રાજાએ વહીવટી સમિતિનું' વિસર્જ કર્યાની ગેરકાયદેસર જાહેરાત કરી તેથી ભાલપુર રાજ્ય પ્રામડળ'ના પ્રમુખે પ્રાદેશિક કમિશ્નરરાજકોટને રાજાએ ગેરકાયદેસર કરેલા કમિટીના વિસર્જનનાં હેરાતને પાછી ખેચી લે એ અંગે ઘટતુ કરવા વિન'તી કરી હતી અને માલપુર રાજ્યમાં સત્વરે સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટ વહીવટ સભાળી લે એ માટે વ્યવસ્થા કરવા પણ વિનંતી કરી હતી.૧૩
“માલપુર રાજ્ય પ્રજામ`ડળની એ પ્રત્તિને નિષ્ફળ બનાવવા માટે માલપુરના રાન્ન ગભીરસિહજી, પેાલીસ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ હિમર્દાસ જી તથા દીાને ઠાકરડા તથા ભાલાને ઉશ્કેરીતે માલપુરમ તેમાના શરૂ કરાવવા પ્રયત્ન કર્યાં. પરિણામે તા. ૧૭-૨-’૪૮ ની રાત્રે ગભીરપુરના નાગજીભાઈ પટેલની આગેવાની હેઠળ ઠાકરડા અને ભીલેતુ હું થરા એક ટાળુ માલપુર શહેરમાં ફર્યુ હતું તેથી માલપુરની પ્રજા કૅફડી ઉઠી હતી, પરંતુ સદ્ભાગ્યે કાઈ અનિચ્છનીય બનાવ બન્યો નડતો. વહીવટી સમિતિ'ના ઉપપ્રમુખ માંશુલાલ મહેતાએ બનાવતી ચર્ચા માટે રાજાની મુલાકાત માગી હતી, પરંતુ રાજાએ એને પ્રત્યુત્તર પણુ વળ્યા નડે તે છે12 સિાત્ર મહેતાએ નવેદન-પત્રિકા છપાવીને એ દ્વારા રાજા તરફથી પ્રજા-પીડનના કરવામાં આવતા નાતે ખેડી કાઢયા હતા, એમ છતાં એ પછી પણ રાજ્ય તરફથી '‘માલપુર રાજ્ય પ્રાખંડળ''ના કાર્યકરને ધાક-ધમકી આપવાનું કાર્ય ચાલુ જ રહ્યું હતું. ૧૪
•
યુ
માલપુર રાજ્ય તરફથી પ્રજાને થતી સતામણી અ ંગે કમિરનર તથા રાજકોટના પ્રાદેશિક કમિશ્નરનુ ધ્યાન દેયુ` હતુ` અને એ અંગે સત્વરે ઘટતુ કરવા વિનંતી કરી હતી. પરિણામે તા. ૭, ૮ મે, ૧૯૪૮ નાં રોજ નાનાભાઈ ચોકસીની ગેવાની હેઠળ નિભાયેલુ એક તપાસ કમિશન માલપુર હતુ. કમિશને રાજ્યનું રેકર્ડ તપાસ્યુ` હતુ` એનાથી મનને “માલપુર રાન્ય પ્રજા મંડળ''ની રિયાદ સાચી લાગી હતી તેથી મિશને રાજાને પ્રજામ`ડળની ફરિયાદો સત્વરે દૂર કરવા, માન્નપુર રાજ્યને મુંબઈ પ્રાંત સાથે જોડી દેવા તથા વચગાળાની વરથા સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટને સેંપવા જષ્ણુાવ્યું હતું. ગંભીરસિંહુજીએ તપાસ મિશનનાં એ સૂચને સ્વીકાર્યાં હતાં અને તપાસ કમિશનના અહેવાલ પર સહી કરી હતી.૧૫ પરિણામે “માલપુર રાજ્ય પ્રજામંડળ' અને ગભીરસિંહજી વચ્ચે કામચલાઉ ધારણે સમાધાન થયું હતું, પરંતુ એ સમાધાન દેખાવ પૂરતુ જ હતું, કારણ કે એ પછી પદ્મ માત્રપુર રાજ્યના દીવાન સત્તા પર ટકી રહેવા માટે એમના પાસા ફેંકતા જ રહ્યા હતા. દીવાને નાનાવાડા ગામે જઈને “રાજ દીવાન અને પોલીસ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ પ્રજાના હિતેચ્છુ છે તેથી એએ માલપુર રાજ્યમાં કાયમ સત્તા પર રહેવા જોઈએ' વગેરે પ્રકારનાં લખાણો પર લોકોની સહીએ' લઇને એ પત્ર ડેપ્યુ. કમિશનર-વડોદરાને મેકલી આપ્યા હતા તેથી પ્રજાએ દીવાનને માનસહિત માલપુર રાજ્ય છોડી
ર
એપ્રિલ/૧૯૯૨
પથિક
For Private and Personal Use Only
