________________
: ૨૭૦ :
નિહ્નવવાદ: આ પ્રમાણે આગમની આવી વિચિત્ર સ્થિતિ હોવાથી તેને પ્રમાણભૂત કઈ રીતે માની શકાય ?
સ્યા –યુક્તશૂન્ય આગમજ ન મનાય ને યુક્તિયુક્ત આગમમાં વિરોધ જ ન હોય
તું જે એકબીજા આગમમાં વિરોધ બતાવે છે તે આગમપ્રમાણનું રહસ્ય સમજ્યા વગરનું છે. અમે તેને જે આગનો પ્રમાણ તરીકે સ્વીકારવા કહ્યું તેમાં વિરોધ છે જ નહિ. કક્ષ-છેદ ને તાપથી જેમ કાંચનની પરીક્ષા થાય છે તેમ ત્રણ પ્રકારે આગમની પણ પરીક્ષા થાય છે. ત્રિકટિશુદ્ધ આગામ જ પ્રમાણભૂત મનાય છે. તે બતાવેલ વિરોધો તે સર્વ આગમન નથી. તે તે અપના કપિત વચનોના છે ને કેટલાક વિરોધો તેના વાસ્તવિક અર્થો ન સમજાયાથી થયેલા છે.
તે તે આગમોના કહેવાના આશયે જે યથાર્થ સમજાય તે વિરોધ જેવું રહે જ નહિં; માટે આગમસિદ્ધ આત્મા માનવે જોઈએ. હા, તેની રાડ પણ સંભળાતી હતી. વળી એકે કહ્યું કે-અમુકનું બકરું
બુ લઈ ગયું છે. નાસ્તિક પિતાની સ્ત્રીને લઈને ત્યાં આવ્યો હતે. લોકચર્ચાને અંતે તેણે પિતાની સ્ત્રીને કહ્યું કે મારી આ એક સાધારણ રચના પાછળ લાંક આટલા બ્રમમાં પડે છે તે સાચું માને છે, તે નિપુણ પુરુષોના કપેલા અમુક વિચારે પાછળ માણસ ઘેલા બને તેમાં છે નવાઈ ? માટે શાસ્ત્રો એ તો અમુક લોકોએ પિતાની મહત્તા વધારવા માટે કપેલા છે, તેમાં તથ્ય જેવું કાંઈ નથી. આ જેટલો ઈદ્રિયથી જણાય છે તેટલે જ લેક છે. માટેपिव खाद च चारुलोचने ! यदतीतं वरगात्रि ! तन्न ते ॥ नहि भीरु ! गतं निवर्तसे, समुदयमात्रमिदं कलेवरम् ॥१॥
એમ કહી તેને પણ પિતાના વિચારની કરી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org