________________
: ૩૦૪ :
નિકવવાદ .
એટલે આત્મા જ્યારે મુક્ત થાય છે ત્યારે જે શરીરને તે સદાને માટે ત્યાગ કરે છે તેમાંથી ૩ ભાગ ન્યૂન થઈ ૩ ભાગે ઘન થઈને સિદ્ધિમાં રહે છે. ભાગ ઘટવાનું કારણ તે છે કે માનવ શરીરમાં ૩ ભાગ પોલાણ ભાગ હોય છે. ત્યાં આત્મા હોતો નથી. કર્મમુક્ત થયા બાદ તે ભાગ પૂરાઈ જાય છે.
૬. આત્માના વિભાગ કરવામાં આવે અર્થાત્ આત્મામાંથી નાના નાના અણુઓ છૂટા પાડવામાં આવે છે તેવા અણુઓ અસંખ્યાતા નીકળે છે. જો કે તે આણુઓ છૂટા પડી શકતાં નથી માટે તે દરેક ભાગને પ્રદેશ કહેવામાં આવે છે. ને તેથી આત્મા અસંખ્યાત પ્રદેશવાળા છે, તે સર્વ પ્રદેશથી પરિપૂર્ણ આત્મા જ આત્મા કહેવાય છે. કેવળી સમુદ્દઘાતના
થે સમયે વિશ્વવત્ત આકાશના પ્રદેશ પ્રદેશે આત્મા પિતાના પ્રદેશ ભરી દે છે. * ૭. આત્મા એક પરિણામી પદાર્થ છે. તે કઈ વખત સુખી તે કઈ વખત દુઃખી હોય છે. કેઈ સમય જ્ઞાની તે કોઈ સમય અજ્ઞાની, કોઈ સમય પુરુષ, સ્ત્રી, યા નપુંસકરૂપ હોય છે એમ અનેકવિધ પરિણામને અનુભવે છે. મુક્તાત્માને તેવા પ્રકારના વિશ્વના વિવિધ પરિણામે દેતા નથી. એથી કોઈ એમ માનતું હોય કે એક વખત મૂર્ખ તે મૂર્ખ જ, દુઃખી તે દુઃખી જ, પુરુષ તે પુરુષ જ, સ્ત્રી તે સ્ત્રી જ ને પશુ તે પશુ જ રહે છે તે મિથ્યા છે; અસત્ય છે.
૮. આત્માઓના સ્વભાવે જુદા જુદા હોય છે ને તેને આધારે તેની જુદી જુદી જાતિઓ પણ સ્વયં સિદ્ધ છે. કેટ
૧. પદાર્થમાંથી છૂટા ન પડી શકે તે નાનામાં નાને ભાગ તે પ્રદેશ કહેવાય છે ને છૂટો પડી શકે તે પરમાણું કહેવાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
