Nayopdesh

Author(s): Vijaylavanyasuri
Publisher: Vijaylavanyasuri Gyanmandir

Page 15

नयामृततरङ्गिणी तरङ्गिणीतरणिभ्यां समलहतो नयोपदेशः ।
-
-
अकाः, विषयः, पृष्ठम् , पक्तिः । __ अवाः, विषयः, पृष्ठम् , पतिः १०५ फलबलेन वैजात्यकल्पनया तेजःसंयोग
११४ " तत्र त्र्यणुकचित्रं चक्षुषा न गृह्यते" मात्रजन्ये पाकरूपोमयजन्ये रूपमात्र.
इत्याचार्यवचनसम्वादः, प्रन्थकृदापाजातिरिके वा विजातीयचित्रे विजा
दितदोषपरिहरणं प्रकारान्तरेण कुर्वतीयतेजःसंयोगादेः हेतुत्वोद्भावनम् । ६१ १
तोऽन्यस्याशड्डा नेयायिकेनापाकृता। ७२ १ ०६ नव्यनैयायिकप्रकाण्डशिरोमणिभट्टाचार्य
११५ उक्तनेयायिकाशवाऽपाकरणम्। ७२ ७ मतानुसारिणां चित्रपटे अव्याप्य
११६ अवयवगतोत्कृष्टापकृष्टाभ्यामपि चित्रस्म वृत्तिनानानीलपीतादिरूपाभ्युपगमः ए
सम्भवेन नीलेतररूपादिषदकस्यैव चि. करूपमितिप्रतीतेः समूहकत्वविषय
त्ररूपे हेतुत्वमित्यतो न निर्वाहः, • कत्वं, सविषयावृत्तिव्याप्यवृत्तिवृत्तिजा.
उत्कर्षापकर्षाश्च विचार्यमाणा अनन्ता तेरव्याप्यवृत्तिवृत्तित्वविरोधस्याप्रामाणि
एवेत्यत्र सिद्धसिद्धसेनदिवाकरगाथासकत्वम् " लोहितो यस्तु" इत्यादि
म्वादकतयाऽभिहिता व्याख्याता च। ७३ १० स्मृतिवचनोपष्टम्भकत्वं च।।
११७ नव्याभिमताव्याप्यवृत्तिरूपपक्षेऽपि भ७ अव्याप्यवृत्तिनीलादिनानारूपाभ्युपगमे
वयवगतोत्कृष्टाभ्यामवयविनि तयोरवप्रतिबन्ध्य प्रतिबन्धकभावकल्पना
च्छिन्नयोः अवच्छिन्नस्य नीलस्योत्पत्तिगौरवाशङ्का प्राचीनाभिमतामुत्थाप्य प
प्रसञ्जनम् , तत्र नैयायिकप्रतिविधानलवीकृस्य च नवीनामिमतं तत्प्रतिवि.
माशय प्रतिक्षिप्तम् ।
७५ १ धानं नवीमाभिमतं विस्तरत उपपाद्य
११८ अनेकवर्णविशिष्ट द्रव्यपरिणामाभ्युगमदर्शितम् ।
स्यावश्यकत्वेन अव्याप्यवृत्तिनीलादिक१०८ प्राचीनमतानुयायिना कृतं नवीनमत
स्पेन प्राहकान्तरकल्पनमन्यथोपपत्ते___ खण्डनमुपपाद्य विस्तरतः प्रपश्चितम् । ६४ ५
रिति नव्यकल्पनाऽपाकृता।
७५ ७ १०९ चित्ररूपाभ्युगन्तृप्राचीनमतमेव प्रका
१३९ यथा रूपस्यैकानेकरूपतया चित्रत्वं तथा रान्तरेण उपपादयतां केषाञ्चित् मत
अखिलस्यैव ग्राह्यप्राहकस्वरूपवस्तुनः माविर्भावितम् ।
चित्रत्वमुपसंहृतम्, तत्र ज्ञानेऽखण्डा११. प्राचीनमत एव किञ्चित् कार्यकारण
कारसखण्डाकारादिबहुविधविषयताभाभावादिवैलक्षण्यमाश्रयता मतत्रिकं क.
वतः चित्रत्वं तत्रागमसम्वादश्च । ७७ १० मेण उदृङ्कितम् । १११ चित्ररूपाभ्युगमपक्ष एव किश्चिद् वै
१२० सप्तनयात्मक महावाक्यार्थजज्ञाने प्रलक्षण्यमुररीकुर्वतामुच्छृङ्खलानां मतं प्र
माणनयविषयत्वादीनां बहूनामनुभवकटीकृतम् ।
सिद्धत्वम्। ११२ चित्ररूपे नानाविधोपदर्शितनैयायिक
नैयायिकानां मते विशिष्टवैशिष्ट्यबुद्धिमतं अन्यकृता जैनसिद्धान्तावलम्बिमा
चातुर्विध्य-तत्कारणोपदर्शनम् मूलोपअपाकृतम्, तत्र सम्मतिटीकाकृवचन
पदर्शिताशेषस्फुटीकरणं व्याख्यायाम्। ८ ६ सम्बादप्रदर्शनम् ।
१२२ विशेष्ये विशेषणमितिरीत्या बुद्धित्वस्य ११३ शुक्लरूपादिव्यतिरिक्तचित्ररूपाभ्युपगमे
लक्षणं, तत्रातिप्रसङ्गभावः, विशेष्ये प्रन्थकृतापादितस्य शुक्लावयवाच्छेद
विशेषणमितिरीत्या ज्ञानीयविषयतायाः नापि चक्षुःसनिकर्षेण चित्रोपलम्भस्य
समूहालम्बनव्यावृत्तत्वं व्यवस्थापितम् , परिहारप्रकारो नैयायिकैराशद्धितः। ७२ ।
टीकायां तद्विशदीकरणम् ।
६९
.