________________
અધ્યાત્મ સંદેશ
સમજીને અલ્પભાષી થનારને પશ્ચાત્તાપ કરવાનો થોડો જ અવસર સંભવે છે.
પૂર્વનાં અશુભ કર્મ ઉદય આવ્યે વેદતાં જો શોચ કરો છો તો હવે એ પણ ધ્યાન રાખો કે નવાં બાંધતાં પરિણામે તેવાં તો બંધાતાં નથી ?
આત્માને ઓળખવો હોય તો આત્માના પરિચયી થવું, પ૨વસ્તુના ત્યાગી થવું.
જેટલા પોતાની પુલિક મોટાઈ ઇચ્છે છે તેટલા હલકા સંભવે.
પ્રશસ્ત પુરુષની ભક્તિ કરો, તેનું સ્મરણ કરો; ગુણચિંતન કરો. (પત્રાંક : ૮૫)
***
જગતને રૂડું દેખાડવા અનંતવાર પ્રયત્ન કર્યું; તેથી રૂડું થયું નથી. કેમકે પરિભ્રમણ અને પરિભ્રમના હેતુઓ હજુ પ્રત્યક્ષ રહ્યા છે. એક ભવ જો આત્માનું રૂડું થાય તેમ વ્યતીત કરવામાં જશે, તો અનંત ભવનું સાટું વળી જશે. (પત્રાંક : ૩૭)
જગતમાં નીરાગીત્વ, વિનયતા અને સત્પુરુષની આજ્ઞા એ નહીં મળવાથી આ આત્મા અનાદિ કાળથી રખડ્યો. (વ. ૫. ૪૨)
***
૧.
૨.
૩.
૪.
૫.
કુટુંબરૂપી કાજળની કોટડીના વાસથી સંસાર વધે છે. ગમે તેટલી તેની સુધારણા કરશો તોપણ એકાંતથી જેટલો સંસારક્ષય થવાનો છે, તેનો સોમો હિસ્સો પણ તે કાજળગૃહમાં રહેવાથી થવાનો નથી. કષાયનું તે નિમિત્ત છે; મોહને રહેવાનો અનાદિકાળનો પર્વત છે. (પત્રાંક : ૧૦૩)
***
***
સત્પુરુષના ચરણનો ઇચ્છક, સદૈવ સૂક્ષ્મ બોધનો અભિલાષી,
મહાવીરના બોધને પાત્ર કોણ ?
૬. ઉપયોગથી એક પળ પણ ભરનાર, એકાંતવાસને વખાણનાર,
૭.
૮. તીર્થાદિ પ્રવાસનો ઉછરંગી,
૯.
આહાર, વિહાર, નિહારનો નિયમી, ૧૦. પોતાની ગુરુતા દબાવનાર
ગુણ પર પ્રશસ્ત ભાવ રાખનાર, બ્રહ્મવ્રતમાં પ્રીતિમાન,
જ્યારે સ્વદોષ દેખે ત્યારે તેને
છેદવાનો ઉપયોગ રાખનાર,
એવો કોઈ પણ પુરુષ તે મહાવીરના બોધને પાત્ર છે, સમ્યક્દશાને પાત્ર છે. પહેલા જેવું એકે નથી. (પત્રાંક : ૧૦૫)
***
સમ્યક્દશાનાં પાંચ લક્ષણો છે
શમ., સંવેગ, નિર્વેદ, આસ્થા, અનુકંપા.
ક્રોધાદિક કષાયોનું શમાઈ જવું, ઉદય આવેલા કષાયોમાં મંદતા થવી, વળી લેવાય તેવી આત્મદશા થવી અથવા અનાદિકાળની વૃત્તિઓ શમાઈ જવી તે ‘શમ’. મુક્ત થવા સિવાય બીજી કોઈ પણ પ્રકારની ઇચ્છા નહીં, અભિલાષા નહીં તે ‘સંવેગ’. જ્યારથી એમ સમજાયું કે ભ્રાંતિમાં જ પરિભ્રમણ કર્યું; ત્યારથી હવે ઘણી થઈ, અરે
॥૨૦૫ ॥
