________________
મનાવી લીધું ! નાના હતા ત્યારે મહોલ્લામાં બાળકો ભેગાં મળીને આપણે ઘરઘરની રમત રમતાં હતાં. ખોટે ખોટું ઘર માની લેવાનું, ખોટેખોટું રસોઈકાર્ય ક૨વાનું, ખોટેખોટું ડીનર લેવાનું...! તોય એ વખતે એ બધું સાવ સાચેસાચું માનીને આપણે રોમાંચ અને આહ્લાદ અનુભવતા હતા. અધ્યાત્મના ક્ષેત્રે આપણે કદાચ બાળક જ રહ્યા છીએ એટલે તીર્થતીર્થની રમત રમી લઈને મોક્ષમાં રિઝર્વેશન કરી લીધાનો રોમાંચ માણી રહ્યા છીએ.
ઘણી વખત પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવોમાં ઊભરાતી ભીડ જોઈને જાણે ભક્તિના ઉલ્લાસનું મોજું આવ્યું હોવાનું માની લેવામાં આવે છે. મારું એક નમ્ર સૂચન છે. કોઈ પણ સ્થળે પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ હોય ત્યાં પ્રભાવના, સ્વામીવાત્સલ્ય (ભોજન-વ્યવસ્થા) ના રાખશો. પછી જોજો કે કેટલા ભાવિકજનો ઊભરાય છે ? ભીડ ભેગી કરવા માટે ભગવાનની ભક્તિ કરતાં ય વિશેષ ભોજનવ્યવસ્થા અને ભવ્ય પ્રભાવનાઓ ક૨વી પડે છે. મહોત્સવમાં ઉપસ્થિત રહેનારે પોતાના ખર્ચે ભોજન કરવાનું ફરજિયાત રાખો તો કેટલી ભીડ થશે ? ભગવાન માટે, ધર્મ માટે, પોતાની શ્રદ્ધા માટે સો ટચના સાચા ભક્તો એટલુંય ન કરી શકે ? વ્યક્તિ પોતાના વ્યાવસાયિક કામકાજ માટે બહારગામ જાય છે ત્યારે રહેવા-જમવાની વ્યવસ્થા પોતે જ કરે છે. ભગવાન પ્રત્યેની ભક્તિ સાચી હોય તો ભક્તો આટલું તો અવશ્ય કરી જ શકે ને !
ધર્મને આપણે વરવા પ્રદર્શનની ચીજ બનાવી દીધી છે. એમાં કહેવાતા ધર્મગુરુઓનો સ્વાર્થ ભળ્યો છે. અજ્ઞાન અને અંધશ્રદ્ધાના અતિરેકને અધર્મ જ કહેવો પડે. રોજ સવા૨ પડે છે અને કોઈ નવા તીર્થના પ્રતિષ્ઠા--મહોત્સવના સમાચાર મળે છે. તીર્થ બનાવવાની આ કૉમ્પીટીશન ક્યાં જઈને અટકશે ?
જૈનોની મહાજન પરંપરા કેવી ભવ્ય હતી ! માનવતા ધર્મ બતાવવાનો હોય ત્યારે જૈનો સદાય મોખરે રહેતા હતા. આજે એ પરંપરા અસ્તાચળ તરફ ઢળી છે. જ્ઞાનની ઉપાસનાને બદલે આડંબર વધ્યો છે. સાત્ત્વિક્તાની ગ્રહનતાને બદલે પ્રદર્શનના ખાબોચિયામાં છબછબિયાં વધ્યાં છે.
મારા મહાવીર, તારા મહાવીર
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
99
www.jainelibrary.org
