________________
★
[ મ ુાન ગુજરાત
કૃષ્ણદેવે સિધ્ધરાજની સખત માંદગીના તેમજ તેની અંતિમ ટીકા અને સ્વ'વાસના સમાચારા કુમારપાળને મારતી સાઢે ખંભાત હચાડયા, કુમારપાળ પોતાના કૂટુંબીજને અને બળાય અંગરક્ષક સૌન્ય સાથે પાટણ આવી પોહચ્યો જેની સાથે તેને પરમ ઉપકારી મિત્ર વાંસરીના પણ સમાવેશ થતા હતા. જેને તાપસવેશમાં રહેલ કુમારપાળને તની માધુકરીમાંથી પુરતી રીતે સંતે ધ્યેા હતેા. તેમજ અનેક વખતે શાસ્ત્રોકત દ્રષ્ટાંતેથી જીવપર આવેલ કુમારપાળને શાંતતા આપી હતી
મહારાજા સિદ્ધરાજન સ્વગવાસ બાદ તેર દીવસ સુધી રાજગાદી રાજો વગરની ખાલી રહી. છતા રાજગાદી કુમારપાળનેજ પ્રાપ્ત થવાની છે, એ જાતના રાજ્યાધિકારીઓના નિયા, અને સંપુણૅ લશકરી તકેદારીના કારણે ચારે દીશાના રકવા, ડેાળાઓ, છતા કાઇપણુ રાજસતાએ પાટણ સામે આંગલી પણ ચી ધી નહિ.
૧૯.
ઉદયન મંત્રિએ, તેમજ પાટણના જન મહાજનના અને રાજ્યકર્માચારીએએ વાગભટને રાજગાદી પરથી પેતાને હાથ ઉંડાવી લેવા સમજાવવા પ્રબળ પુરૂષાથ કર્યાં, પરિણામે તે પાટણ છેડી સાંભર ચાલી ગયા,
( ૩ )
અઢારે દેશના મડલેશ્વરે, નગર્ મહાજન અને અમાત્ય વર્ગ વગેરે સર્વેની લાગણી કુમારપાળની તરફેણમાં હાવાથી અ ંતે સંવત ૧૧૯૯ના કારતક વદ ૨ ને રવીવારે ભર દરબારમાં કુમારપાળના રાજ્યાભિષેક થયા.
મહારાજા સિધ્ધરાજના અંતીમ સમયે વાંગભાને રાજગાદી પર બેસાડવાના સપથવિધિમાં ભાગલેનાર-અમાવ્યાએ આ રાજસભામાં હાજરી આપી નહિ. જેવુ કડક શાસન તેમને ભેગવવુ પડયુ.
આ પ્રમાણે મહારાજા કુમારપાળને ર વર્ષના વનવાસી જીવનખાદ રાજગાદીની પ્રાપ્તિ સુરિશ્વરશ્રીના ભાખેલ ભાવિ પ્રમાણે થઇ. તેમને સંવત ૧૧૯૯ થી ૧૨૨૯ સુધી એટલે ૩૦ વર્ષ સુધી રાજગાદી, તેમજ ૮૪ વષૅનુ દીર્ઘાયુ ભોગવ્યું, તેમને પરમા ત જત રાજવી રિકે, મહાન ગુજરાતમાં સુવર્ણ યુગની સ્થાપનાથી અઢારે દેશમાં અમારી પહુથી છઢુંસા બંધ કરાવી. અહિંસા. પ ધમ”ના ઉચકેાટીના સિધ્ધાંતા પ્રમાણે મહાન રાષ્ટ્રને સાત વ્યસનાથી દુર, પસપરની મૌત્રિ વાળુ, જેને વિશ્વ રામરાજ્યની ઉપમા આપે છે તેવું આદર્શ રાજ્ય સ્થાપ્યું. તે કીતિ અજરામર કરી.
