Kumar Viharshatakam

Author(s): Ratnabodhivijay
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust

Page 146

श्रीकुमारविहारशतकम्
सततमधिवसंत्यो यामिकानां कुटीरे
नगरहरिणनेत्राः प्रेयसः खेदयंति ॥१०॥ - अवचूर्णिः- यत्र प्रासादे निशीथे मध्यरात्रे प्रतिरजनि नेकलेह्यान् त्रिदशपतिपुरंध्रीरासकान् दृष्टुकामाः यामिकानां कुटीरे तृणौकसि सततं अधिवसंत्यः नगरहरिणनेत्राः प्रेयसो वल्लभान् खेदयंति उच्चाटयंति ॥२०॥
ભાવાર્થ - જે કુમારવિહાર ચૈત્યની અંદર પ્રત્યેક અર્ધરાત્રિએ નેત્રોથી નીરખવા લાયક એવા ઈંદ્રોની દેવીઓના રાસડાને જોવાની ઈચ્છાથી પેહેરેગીરોની પર્ણકુટીમાં સતત નિવાસ કરી રહેતી નગરની સ્ત્રીઓ પોતાનાં પ્રિય પતિઓને ઉચાટ કરાવે છે. ૯૦
વિશેષાર્થ - તે કુમારવિહાર ચૈત્યની અંદર દરેક અર્ધ રાત્રે ઈંદ્રોની સ્ત્રીઓ-દેવીઓ રાસડા લેવાને આવે છે. તે રાસડા જોવાને માટે નગરની સ્ત્રીઓ આવી ત્યાં રહેલા પહેરેગીરોની ઝુપડીઓમાં વાસ કરે છે, તેમને શોધવાને માટે તેમના પતિઓ ઘણાં ઉચાટ કરતાં ચારે . તરફ ભમ્યા કરે છે. આથી ગ્રંથકારે તે પ્રભાવિક ચૈત્યમાં દરરોજ અર્ધ
रात्रे देवीमो रासा सेवाने मावे छ,' सेभ ०४९॥व्युं छे. ८० । .. लब्ध्वा साम्राज्यलक्ष्मी किमपि कलयतोऽहंकृतिं शीतरश्मे
रुन्मत्तैः कांतिकांडैः स्फटिकजयितया छन्नतां लंभितस्य । वक्त्राण्याशांगनानां कपिशरुचिवशात्सग्भिरुत्तंसयद्भिः कुंभैदँडैश्च हेम्नः कथयति जनता यस्य राकासु सत्ताम् ॥११॥
अवचूर्णि:- साम्राज्यलक्ष्मी लब्ध्वा स्फटिकजयितया किमपि अहंकृतिं अहंकारं कलयतः शीतरश्मेः उन्मतैः कांतिकांडै रुचिसमूहैः छन्नतां लंभितस्य यस्य प्रासादस्य आशांगनानां दिगंगनानां वक्त्राणि कपिशरुचिवशात् स्रग्भिः मालाभिरुत्तंसयद्भिः भूषयभिः हेम्नः सुवर्णस्य कुंभैः च पुनः दंडैः